doç. dr. e.timuçin oral
DESCRIPTION
Doç. Dr. E.Timuçin Oral. BİPOLAR BOZUKLUK. Bipolar Bozukluk. DSÖ verilerine göre göreli düşük prevalansa karşın en önemli toplum sağlığı sorunları sıralamasında SEKİZİNCİ... Murray ve ark. 1996. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/1.jpg)
Doç. Dr. E.Timuçin Oral
BİPOLAR BOZUKLUK
![Page 2: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/2.jpg)
Bipolar Bozukluk
DSÖ verilerine göre
göreli düşük prevalansa karşın
en önemli toplum sağlığı
sorunları sıralamasında
SEKİZİNCİ...
Murray ve ark. 1996
![Page 3: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/3.jpg)
• “1991 yılında ABD’de bipolar bozukluk nedeniyle harcanan/kaybedilen para 45.2 milyar dolar...”
• “Bunun büyük bölümü (37.63 milyar dolar) dolaylı bedeller (iş veriminde yitim, özkıyım)...”
Wyatt ve Hanter 1995
![Page 4: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/4.jpg)
BP Bir Hastanın Kayıpları
Bir bipolar kadın hasta 25 yaşında hastalanırsa...Tedavisiz Beklenenden 9 yıl daha kısa yaşam, iş veriminde 14
yıllık yitimTedavi ile YYaşamının 6.5 yılını geri alacak, iş veriminin ise 10
yılını ABD Sağlık Bakanlığı verileri 1979
![Page 5: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/5.jpg)
Bipolar Bozukluk
Ciddi ve potansiyel olarak pek çok kayba yol açabilecek bir hastalık Doğrudan ve dolaylı maddi kayıplar
İşgücü kaybıGelişimsel kayıplar
Sosyal kayıplar...
Ve ÖZKIYIM RİSKİ...
![Page 6: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/6.jpg)
BP Bozuklukta Özkıyım
• Metodolojik sorun ve farklılıklar çeşitli veriler ortaya koymuş olsa da değişmeyen gerçek
• BP bozukluklarda özkıyım riski oldukça yüksek• BP bozukluklarda özkıyım riskinin en yüksek olduğu dönem
depresyon dönemi
![Page 7: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/7.jpg)
Bipolar Bozuklukta Mortalite
***
35
30
25
20
15
10
5
0Neoplasm Kardiovasküler
hastalıklarDiğer
nedenler
Sta
ndar
dize
mor
talit
e or
anla
rı
***
Sağaltım uygulanmamış Koruyucu sağaltım uygulanmış
***
***
***
Kaza/ intoksikasyon
Özkıyım Toplam
22 yıl ya da daha fazla izlenmiş 220 BP hasta
Angst et al. 2002
***P<0.001
![Page 8: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/8.jpg)
Bazı Klinik Özellikler
• Kadın=Erkek• Kadınlarda ilk atak genelde depresyon, erkeklerde mani• Yaşam boyu prevalans %0.4-1.6• Tek manik atağı %90 oranında yeni bir manik atak izler.
![Page 9: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/9.jpg)
Bazı Klinik Özellikler
• Manik atakların %60-70’i bir depresif atağın hemen öncesinde ya da sonrasında ortaya çıkarlar.
• 10 yılda ortalama 4 atak görülür.• Yaşlandıkça ataklar arasındaki süre kısalır.• %5-15 oranında hızlı döngülülük görülür.
![Page 10: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/10.jpg)
Yaşamboyu Yaygınlık
Bipolar I %0.4 - %1.6
Bipolar II %0.5 Siklotimi %0.4 - %1
![Page 11: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/11.jpg)
Cinsiyet ve Başlama Şekli
• Erkekler
– İlk hastalık dönemi daha çok mani
• Kadınlar
– İlk hastalık dönemi daha çok depresyon,
– Postpartum dönemde risk artar,
– Premenstrüel dönemde hastalanma olasılığı artar.
![Page 12: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/12.jpg)
Bipolar I
• Bir kez mani dönemi geçirenlerin %90’ından fazlası bir başka manik dönem geçirir.
• %60- %70 maniyi depresyon izler. • %20- %30’unun dönem araları “normal” dir. Başka bir
deyişle dönem aralarında eşikaltı belirtiler görülebilir.
![Page 13: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/13.jpg)
Aile Özelliği
• Birinci dereceden akrabalarda;
– Bipolar I %4-24
– Bipolar II %1-5
– Depression %4-24
APA, 1994
![Page 14: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/14.jpg)
Bipolar II (Seyir)
• Hipomanik dönemlerin %60-70’i major depresif dönemin hemen ardından ya da önünden görülür.
• “Normal” dönemler yaşla azalır. • Hastaların %15’i dönem aralarında “normal” olmazlar.
![Page 15: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/15.jpg)
DSM-IV
Depresif Bozukluklar
• Major Depresyon
• Distimik Bozukluk
• BTA Depresif Bozukluk
BP Bozukluklar
• BP I
• BP II
• Siklotimi
• Genel Tıbbi Duruma Bağlı
• Madde Kuulanımına Bağlı
• BTA
![Page 16: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/16.jpg)
ICD-10
F30 Manik Nöbet Hipomani, Psikotik Belirti, Diğer
F31 BP Bozukluk Mani, Depresyon, Karışık
F32 Depresif Nöbet Hafif, Orta, Ağır, Psikotik
F33 Yineleyen UP Hafif, Orta, Ağır, Psikotik
F34 İnatçı DDB Siklotimi, Distimi
F38 Başka DDB Karışık, Kısa Yineleyici
F39 Belirlenmemiş
![Page 17: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/17.jpg)
BP I MD
BP II mD
BP III Siklotimi
BP IV TCA ile M
BP V D ailede BP
BP VI UPM
Klerman
• BP I MD
• BP II mD
• BP III TCA ile M
• U-F UP aile BP
• U-Li UP = Li yanıt
Akıskal
![Page 18: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/18.jpg)
BP Bozukluğun Doğal Seyri
Subsendromal Mani Subsendromal Mani (Hipomani / Hipertimi) (Hipomani / Hipertimi)
ManiMani
DepresyonDepresyon
ManiMani
Dönem arası Dönem arası belirtisiz evre belirtisiz evre
Subsendromal DepresyonSubsendromal Depresyon(Distimi)(Distimi)
HipomaniHipomani
![Page 19: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/19.jpg)
Bipolar Bozukluk
Mani
Hipomani
DepresyonKarma
![Page 20: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/20.jpg)
Remisyona Girme Zamanı
Haftalar
Rem
isyona g
iren h
ast
ala
rın o
ranı
0 10 20 30 40 50
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
DepresifKarma / DöngülenenManik
Kupfer et al. 2000
![Page 21: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/21.jpg)
Bipolar Bozukluk Tedavisindeki Güçlükler
• Sıklıkla doğru tanı konulamaz. • Sıklıkla doğru tedavi edilmez.• Yetersiz tedavi sıktır.• Doğru olmayan tedavi ile alevlenir.
Ghaemi SN et al. 2002
![Page 22: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/22.jpg)
• Kanıtlanmış tedavileri öncelikle uygulayın. • Hastalığın her evresinde duygudurum dengeleyici
kullanın.• Tedavi stratejinizi değerlendirmenizle bütünleştirecek
bir tedavi planı yapın.Sachs GS. 2003
Tedavi Seçiminde Temel İlkeler
![Page 23: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/23.jpg)
• Akut tedavi yanıtı: Semptom şiddetinde klinik olarak anlamlı azalma (>%50);
Kısmi Düzelme: Bazı belirtiler sürmektedir, ölçütlerin bir kısmı kaybolmamıştır.
Tam Düzelme: Geçerli belirtiler en az 6 ay süreyle ortadan kalkmıştır.
İyileşme: Altı aydan daha uzun bir süre tam düzelme sağlanmıştır. Tedavinin son hedefidir, ama tam iyilik genellikle seyrek ve güçtür; bazı olgularda gerçekleşmez.
Sachs GS, Rush AJ. 2003
BP Bozuklukta Düzelme (Remisyon) ve İyileşme (Recovery)
![Page 24: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/24.jpg)
Yetersiz Düzelme†
Yinelemenin Sürmesi
16
25.5
27
15.9
7.8
7.8
0 10 20 30Hastalar (%)
Suisid
Kronikleşme*
Düzelir‡
İyileşir§
Zurich İzleme Çalışmasın = 219
Sachs GS, Rush AJ. 2003
* Son dönemin düzelmeden en az 2 yıl sürmesi† 5 yıldan uzun bir süre GAS puanı 60’ın altındadır.‡ Son episidoddan beri GAS puanı 60’ın üzerindedir ve süre 5 yıldan azdır.§ Son episidoddan beri GAS puanı 60’ın üzerindedir ve süre 5 yıldan fazladır.
Bipolar Bozuklukta Sonlanım
![Page 25: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/25.jpg)
Bipolar Hastalarda “Pürüzlülük” veya Subsendromal Belirtiler
Subsendromal Belirtiler;• Remisyonda geçen 8 hafta sonrası (iyileşme=recovery).
Prognoz;• Hastalarda disfori varsa %25’i MD geçirecektir. • Hipomani varsa %67’si mani geçirecektir.• Amaç yeni akut dönemi engellenmektir.• Öneri profilaktik ilacı artırmak, izleme süresini
kısaltmaktır.
Keller MB. 1988Fava GA et al. 1991
![Page 26: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/26.jpg)
İlaç kullanmak = Hasta olmak
Hastaların çoğu, “iyi olmak” denince, bir daha ilaç kullanmalarına gerek kalmayacak olan günü hayal ederler.
![Page 27: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/27.jpg)
İyi olmak ≠ İlaçsız olmakİyi olmak = Semptomsuz olmak ve herkes kadar işlevsel olmak
![Page 28: Doç. Dr. E.Timuçin Oral](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022033010/56812be5550346895d906059/html5/thumbnails/28.jpg)
• Hastaların % 57’si damgalanmaktan çekindiği için toplumdan uzaklaşıyor.
• Uzaklaşma nedeni: damgalanma değil damgalanma endişesi• Hastaların % 95’i toplumun hastalık hakkında bilgisini
yetersiz buluyor ve %75’i toplumun hastalık hakkında oldukça bilgili olmasını istiyor.
• Damgalanma deneyimi hastaların %28 ’inin tedavisini aksatmasına neden oluyor.
Alkan ve ark. 2003