I HC THI NGUYNTRNG I HC S PHMNGUYN VN VITVN DNG "PHNG PHP DY HC TCH CC" TRONG QU TRNH DY HC MN GIO DC HC TRNG CSP NG GIA T - BC GIANGChuyn ngnh: L lun v Lch s gio dcM s: 60.14.01LUN VN THC S KHOA HC GIO DCNgi hng dn khoa hc:PGS. TS. H TH CTHI NGUYN, 2009

I HC THI NGUYNTRNG I HC S PHMNGUYN VN VITVN DNG "PHNG PHP DY HC TCH CC" TRONG QU TRNH DY HC MN GIO DC HC TRNG CSP NG GIA T - BC GIANGLUN VN THC S KHOA HC GIO DCTHI NGUYN, 2009I HC THI NGUYN TRNG I HC S PHMNGUYN VN VITVN DNG "PHNG PHP DY HC TCH CC" TRONG QU TRNH DY HC MN GIO DC HC TRNG CSP NG GIA T - BC GIANGTM TT LUN VN THC S KHOA HC GIO DCTHI NGUYN, 2009Cng trnh c hon thnh ti:Trng i hc S phm - i hc Thi NguynNgi hng dn khoa hc:PGS.TS. H TH CPhnbin 1:

Phn bin 2:

.

Lun vn s c bo v trc Hi ng chm lun vn Hp ti: Trng i hc S phm - i hc Thi Nguyn Ngythngnm 2009C th tm hiu lun vn ti:Th vin trng i hc S phm - i hc Thi NguynLI CM N hon thnh lun vn ny, ngoi s n lc c gng ca bn thn, ti nhn c s gip ca nhiu tp th, c nhn trong v ngoi trng.

Ti xin by t lng knh trng v bit n su sc ti c gio PGS.TS H Th c, Khoa Tm l - Gio dc, Trng HSP H Ni, ngi lun tn tnh hng dn, ng vin v gip ti hon thnh lun vn ny.

Qua y, ti xin gi li cm n ti cc thy c khoa Tm l - Gio dc - HSP Thi Nguyn, t Tm l - Gio dc - trng CSP Ng Gia T Bc Giang to iu kin thun li nht cho ti trong qu trnh hc tp, nghin cu.

Cui cng, ti xin by t lng bit n su sc ti nhng ngi thn trong gia nh, bn b v ng nghip nhng ngi thn yu lun bn ti, ng vin v gip ti trong sut qu trnh hon thnh kho hc!

Thi Nguyn, ngy 30 thng 11 nm 2009Tc GiNguyn Vn VitS ha bi Trung tm Hc liu i hc Thi Nguyn http://www.Lrc-tnu.edu.vnDANH MC CH GII CC CH VIT TTCh vit ttCh vit y

CSP :Cao ng s phm

C:i chng

GV:Ging vin

GD:Gio dc

GDH:Gio dc hc

LLDH:L lun dy hc

LLGD:L lun gio dc

NCGD:Nghin cu gio dc

NVSP:Nghip v s phm NXBGD:Nh xut bn gio dc PP:Phng php

PPDH:Phng php dy hc PPGD:Phng php gio dc QTGD:Qu trnh gio dc

SV:Sinh vin TB:Trung bnh TLGD:Tm l gio dc THCS:Trung hc c s TN:Thc nghim

Mc lcM u .......................................................................................................... 11. L do chn ti ........................................................ .12 Mc ch nghin cu..... .23. Khch th? nghin c?u.. .... .24. i tng nghin cu.. .... .25. Gi thuyt khoa hc.. ....36. Nhim v nghin cu. .......37. Phng php nghin cu. ..........38. Phm vi nghin cu. ..........4Ni dung ...51.1. L?ch s? c?a v?n d? nghin c?u. . 51.1.1 T tng dy hc tch cc trong lch s gio dc v nh trng 51.1.2 kin ca cc tc gi Vit Nam bn v PPDH tch cc ... 71. 2. C s l lun ca vic vn dng phng php dy hc tch cc...... 91.3. Khi qut v phng php dy hc v phng php dy hc tch cc.. .101.3.1 Khi nim phng php dy hc. . .101.3.2. Phng php dy hc tch cc . .161.3.3 Cc PPDH tch cc trong qu trnh dy hc mn gio dc hc v khi qut mt s phng php c th . 231.3.3.1 Phng php ng no . ..241.3.3.2 Phng php tho lun.. . 311.4 Cc nguyn tc ch o vic vn dng PPDH tch cc trong ging dy mn gio dc hc v cc iu kin vn dng PPDH tch cc.. . 371.4.1 Nguyn tc chung trong vic vn dng PPDH tch cc... . 371.4.2 iu kin vn dng PPDH tch cc.... . .39

Kt lun chng I.. . 43

Chng II: Thc trng vn dng PPDH ni chung, PPDH tch cc ni ring trong qu trnh dy hc mn Gio dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang. ..44

2.1 Vi nt v nh trng CSP Ng Gia T Bc Giang v c im ca mn gio dc hc.......... ..44

2.1.1. Vi nt v nh trng v sinh vin CSP Ng Gia T Bc Giang. 44

2.1.2 c im ca mn gio dc hc. ...46

2.2 Thc trng hc tp mn gio dc hc ca sinh vin (SV) trng CSP Ng Gia T Bc Giang.. . 47

2.3 Thc trng nhn thc v PPDH tch cc trong qu trnh dy hc mn

GHD trng CSP Bc Giang. ...51

2.4 Cc nguyn nhn ch quan, khch quan ca thc trng ...63

Kt lun chng II.......65

Chng III: Thit k bi hc mn gio dc hc theo PPDH tch cc 66

3.1 Khi qut v quy trnh vn dng PPDH tch cc trong dy hc mn gio dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang (kt hp 2 phng php tch cc) . 66

3.2 Thc nghim s phm. . 67

3.2.1 Kho st u vo v phn tch kt qu hai nhm thc nghim v i chng . .69

3.2.2 Tin trnh thc nghim . .72

3.2.3 Kim tra, nh gi thc nghim ln 1 . ..75

3.2.4 X l kt qu thc nghim. . ..76

3.2.5 Phn tch cc ch tiu h tr. ..85

Kt lun chng III. ....88

Kt lun ......89

1. Kt lun ......89

2. Khuyn ngh ....90

2.1 i vi trng CSP Ng Gia T Bc Giang ..90

2.2 . i vi ging vin ging dy mn GDH ....90

Ti liu tham kho .......92

M U1. L do chn tiLch s nhn loi bc sang mt k nguyn mi, k nguyn ca thng tin, tri thc. Thng tin v tri thc c coi l ti sn v gi, l quyn lc ti u ca mi quc gia. S pht trin nh v bo ca khoa hc k thut v cng ngh dn n s gia tng nhanh chng khi lng tri thc ca nhn loi cng nh tc ng dng vo i sng x hi to nn s a dng ca th gii. Tnh hnh lm thay i nhng quan nim v gio dc. Ngy nay, gio dc c xem l cha kha vng mi ngi, mi quc gia tin bc vo tng lai, l ngnh sn xut m li nhun ca n kh c th ong m c. Gio dc khng ch c chc nng chuyn ti nhng kinh nghim lch s x hi ca th h trc cho th h sau, m quan trng l trang b cho mi ngi phng php (PP) hc tp, tm cch pht trin nng lc ni sinh, pht trin t duy ni ti, thch ng c vi mt x hi hc tp thng xuyn, hc tp sut i. gip ngi hc p ng c nhng yu cu , vic ci cch, i mi gio dc (GD) l mt vic lm ht sc cn thit v cp bch, trong , i mi phng php gio dc (PPGD) l khu then cht nht trong qu trnh t n mc tiu i mi GD

Nhn thc c vic i mi PP ging dy v hc tp l mt trong nhng vn bc thit hin nay nc ta, ng v Nh nc cng nh B GD & T a ra nhiu ngh quyt, ch th nhm thc y vic i mi PP dy hc tt c cc cp hc, bc hc. i mi phng php dy v hc, pht huy t duy sng to v nng lc o to ca ngi hc, coi trng thc hnh, thc nghim, ngoi kho, lm ch kin thc, trnh nhi nht. hc vt, hc chay [47; 203 - 204]. Lut gio dc nc CHXHCNVN nm 2005 (iu

5 khon 2) ghi: PPGD phi pht huy tnh tch cc, t gic, ch ng, t duy sng to ca ngi hc; bi dng cho ngi hc nng lc t hc, khnng thc hnh, lng say m hc tp v ch vn ln [35;9] v B GD v T cng c ch th s 15/1999/CT-BGDT yu cu cc trng S phm phi i mi phng php ging dy v hc tp trong trng s phm nhm tch cc ho hot ng hc tp, pht huy tnh tch cc ch ng sng to v nng lc t hc, t nghin cu ca ngi hc, sinh vin. Nh gio gi vai tr ch o trong vic t chc, iu khin, nh hng qu trnh dy hc, cn ngi hc gi vai tr ch ng trong qu trnh hc tp v tham gia nghin cu khoa hc. [1]

Trong nhng nm qua vic ging dy mn gio dc hc cc trng i hc v cao ng t c nhng kt qu nht nh, song vn cha p ng c yu cu ngy cng cao vic nng cao cht lng dy hc mn gio dc hc theo ng tnh cht ca mt mn hc ngh.

Mn Gio dc hc l mn hc mang tnh nghip v, c tnh cht c th cc trng s phm. Vic i mi phng php dy hc (PPDH) theo hng pht huy tnh tch cc nhm nng cao cht lng dy v hc l mi quan tm ca mi cn b qun l, ging vin ging dy cc b mn ni chung, gio dc hc (GDH) ni ring trong cc trng s phm. Xut pht t c s l lun v thc tin trn chng ti chn ti nghin cu: Vn dng phng php dy hc tch cc trong qu trnh dy hc mn gio dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang.

2. Mc ch nghin cuVn dng phng php dy hc tch cc trong dy hc mn GDH nhm pht huy tnh tch cc, sng to trong hc tp v nng cao cht lng dy v hc ca sinh vin trng CSP.

3. Khch th nghin cuQa trnh dy hc mn gio dc hc trng CSP

4. i tng nghin cuPhng php dy hc tch cc trong dy hc GDH cho sinh vin

trng CSP Bc Giang

5. Gi thuyt khoa hcCht lng v hiu qu ca qu trnh dy hc ph thuc vo tnh t gic, tch cc ca ngi hc. Nu vn dng phng php dy hc tch cc trong dy hc b mn gio dc hc s pht huy c tnh tch cc, tnh t lc nhn thc, tnh t gic ca sinh vin trong hc tp, hnh thnh h nng lc c lp gii quyt vn gp phn nng cao c cht lng v hiu qu ca qu trnh gio dc, o to.

6. Nhim v nghin cuVi ti ny chng ti thc hin cc nhim v sau:

6.1 Nghin cu c s l lun ca phng php dy hc ni chung, phng php dy hc tch cc ni ring

6.2 Nghin cu thc trng vic s dng cc phng php dy hc v phng php tch cc ni ring trong trng CSP Ng Gia T Bc Giang

6.3 Vn dng phng php dy hc tch cc trong qu trnh dy hc mn gio dc hc cho sinh vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang

7. Phng php nghin cu nghin cu ti ny chng ti tin hnh s dng cc phng php nghin cu sau y:

7.1 Nhm phng php nghin cu l lun: c v phn tch, h thng

ho, khi qut ho nhng ti liu lin quan n ti.

7.2 Nhm phng php nghin cu thc tin

7.2.1 Phng php quan st: chng ti d gi, ch ng quan st vic dy v hc mn gio dc hc ca sinh vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang

7.2.2 Phng php iu tra: Chng ti tin hnh iu tra bng ankt vi h thng cu hi, thm d kin ca sinh vin v dy v hc theo phng php mi.

7.2.3 Phng php m thoi, phng vn, tr chuyn: chng ti m thoi, trao i cng vi sinh vin, nhm tm hiu thc trng dy v hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang.

7.2.4 Phng php tng kt kinh nghim: trao i kinh nghim vi cc

thy, c gio, cc bn ng nghip v ca bn thn.

7.2.5 Phng php thc nghim (TN): c tin hnh theo mt quy trnh xc nh nhm so snh 2 phng php: truyn thng v phng phng php dy hc ng no v dy hc theo nhm nh.

7.2.6 Phng php ly kin chuyn gia: Tham kho kin ca cc Gio s, tin s gio dc hc v phng php dy hc tch cc, cc nh qun l gio dc..

7.2.7 Phng php thng k ton hc: nhm x l v phn tch kt qu iu tra thc nghim s phm.

8. Phm vi nghin cuV thi gian c hn nn chng ti ch tp trung lm ni bt c s l lun v phng php dy hc tch cc, vn dng phng php dy hc tch cc vo hot ng dy hc mn gio dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang(phng php ng no (tn cng tr no, cng no), phng php tho lun nhm).

Chng 1C S L LUN CA VN NGHIN CU1.1. Lch s ca vn nghin cu1.1.1 T tng dy hc tch cc trong lch s gio dc v nh trngPhng php dy hc tch cc l h thng phng php dy hc nhm pht huy cao tnh tch cc hot ng ca sinh vin trong qu trnh hc tp, vn ny c nhiu tc gi nghin cu nhiu gc khc nhau. Trong lch s pht trin ca gio dc v nh trng, t tng v dy hc tch cc c cc nh gio dc bn n t lu:

T thi c i, cc nh s phm tin bi tng ni n tm quan trng to ln ca vic pht huy tnh tch cc, ch ng ca hc sinh v ni nhiu n phng php v bin php pht huy tnh tch cc nhn thc. Socrat (469 339 TCN) nh trit hc, ngi thy v i ca Hy Lp c i tng dy cc hc tr ca mnh bng cch lun t ra cc cu hi gi m nhm gip ngi hc dn dn pht hin ra chn l. Phng chm sng ca ng l: .. s t nhn thc, nhn thc chnh mnh[53;29]. Khng T (551

479 TCN) nh trit hc, nh gio dc v i ca Trung Hoa c i i hi ngi ta phi hc v tm ti, suy ngh, o su trong qa trnh hc. ng ni: Khng tc gin v mun bit, th khng gi m cho, khng bc tc v khng r c th khng by v cho. Vt c bn gc, bo cho bit mt gc m khng suy ra ba gc kia th khng dy na [33;15]

Montaigne (1533 - 1592) nh qu tc Php, ngi chuyn nghin cu l lun, c bit l v gio dc, ng ra phng php gio dc hc qua hnh ng cho rng: Mun t c mc tiu ny, tt nht, kin hiu nht l bt tr lin tc hnh hc, hc qua hnh. Vy vn khng phi l ging dy mt cch gio iu, thy ni lin tc, thao thao bt tuyt. Tri li, ch yu l bt tr hot ng, vn dng kh nng xt on ca mnh [44;152-153]

Komensky (1592 - 1670) l mt nh t tng Clovakia, nh l lun gio dc, a ra b quyt v phng php ging dy: B quyt ca gio dc l rn luyn cho cc em mt tm hn d dng, tch cc, t do, ngn cn c cc iu m cc em mun lm, ngc li y c cc em lm nhng iu m chng khng mun [44;265] ng nu r: Ch yu dy cc em qua vic lm ch khng phi qua li ging [44;266]

J.J.Rousseau (1712 - 1778), thin ti l lun ca Php thi k khai sng, kch lit ph phn nh trng ng thi lm dng li ni, ng coi trng s pht trin t nhin, t do, coi trng t gio dc ca tr , phn i vic chn p c tnh ca tr. ng cho rng mun gio dc con ngi tt phi bng hot ng tip cn i tng vi hot ng, vi thc t. ng nhn xt, cch ging dy ba hoa s to nn nhng con ngi ba hoa, ng cho tr em khoa hc m phi n t tm ti ra khoa hc. ng vit: khng dy cc em mn khoa hc m ch khu gi tinh thn yu chung khoa hc v cp cho cc em phng php hc khoa hc, khi no tinh thn yu chung khoa hc pht trin hn na. l nguyn tc cn bn ca mi nn gio dc tt.

Trong th k XX, cc nh gio dc ng, Ty u tm n con ng pht huy tnh tch cc hc tp, ch ng, sng to ca ngi hc c th nh: Kharlamp, nh gio dc X Vit, trong cun Pht huy tnh tch cc hc tp ca hc sinh nh th no vit trong phn li ni u: Mt trong nhng vn cn bn m nh trng X Vit hin ang lo lng v gii quyt l vic pht huy tnh tch cc trong hot ng nhn thc ca hc sinh trong qu trnh dy hc [57;5]

Trong cun Dy hc nu vn ca tc gi I.Ia Lecne nh gio dc X Vit ni: Mc ch ca tp sch mng ny l lm sng t bn cht ca PPDH gi l dy hc nu vn , vch r c s ca phng php , tc dng ca n v phm vi p dng n [55;5]

V.kn, nh gio dc Ba Lan ni ting c kt ra nhng kt qa tch cc ca cng trnh thc nghim hng chc nm v dy hc pht huy tnh tch cc. ng nu ln tnh quy lut chung ca dy hc nu vn , cch p dng phng php vo mt s ngnh khoa hc v iu c th hin c th cun sch Nhng c s ca vic dy hc nu vn .

Cn c vo cc tc gi nu trn, chng ti thy vic nghin cu phng php dy hc tch cc trn th gii i trc chng ta t rt lu. Ngi ta thy r vai tr to ln ca phng php dy hc tch cc i vi s nghip gio dc v s pht trin x hi.

1.1.2 kin ca cc tc gi Vit Nam bn v PPDH tch cc nc ta, ngay t nhng nm 60 ca th k 20, dy hc tch cc bt u c cp mt cch trc tip hoc gin tip trong gio trnh Gio dc hc, Tm l hc, phng php ging dy b mn.. Trong cc trng s phm xut hin t tng Phng php gio dc tch cc, khu hiu Bin qu trnh o to thnh qu trnh t o to.

Nm 1979, tp th cn b trung tm thc nghim gio dc ph thng Ging V H Ni (Trung tm cng ngh gio dc) tin hnh nghin cu thc nghim ti cp Nh nc vi tn gi: M hnh nh trng mi theo kh nng pht trin ti u ca tr em Vit Nam hin i. ti do GS.TSKH H Ngc i, gim c trung tm lm ch nhim ti. Nhn vt trung tm ca m hnh nh trng ny l tr em. Ton b hot ng gio dc l xut pht t tr em. Bng hot ng ca mnh, theo quy trnh cng ngh, mi tr em t lm ra sn phm gio dc tc l t sinh thnh ra mnh vi s gip ca thy gio.

Cng trnh nghin cu khoa hc c Hi ng khoa hc nghim thu v nh gi kt qu tt. Nh vy, bng qu trnh t chc dy hc theo quan im ly ngi hc lm trung tm, d c thc hin trong nh trng thc nghim.

Ti ngh quyt IV ca ban chp hnh TW kho VII ch r: i mi phng php ging dy tt c cc cp hc, bc hc.. p dng nhng phng php gio dc hin i bi dng cho hc sinh nng lc t duy, sng to, nng lc gii quyt vn .

Phm Vn ng trong bi : Mt phng php cc k qu bu ng trn bo nhn dn ngy 18/11/1994 vit: PP dy hc m cc ng ch nu ra, ni gn li l ly ngi hc lm trung tm. Ngi ta phi t ra nhng cu hi, a ra cu chuyn c tnh hp dn, khu gi, i hi ngi nghe, ngi c, du l ngi suy ngh km ci cng phi chu kh suy ngh, tm ti PPDH tch ccny c kh nng pht trin c nhng nng lc ang ng yn mi con ngi

Trn Hng Qun (nguyn B trng B GD &T) trong bi: Cch mng v PP s em li b mt mi, sc sng mi cho gio dc thi i mi ng trn tp ch nghin cu GD s 1/1995 vit: mun o to c con ngi khi bc vo i l con ngi t ch, nng ng v sng to th phng php gio dc cng phi hng vo vic khi dy, rn luyn v pht trin kh nng ngh v lm mt cch t ch, nng ng v sng to. Ngi hc tch cc hc bng hnh ng ca mnh. Ngi hc t tm hiu, phn tch, x l tnh hung v gii quyt vn , khm ph ra ci cha bit. Nhim v ca ngi thy l chun b cho hc sinh tht nhiu tnh hung ch khng phi l nhi nht tht nhiu kin thc vo u c hc sinh [51;5].

Nguyn K trong bi Bin qu trnh dy hc thnh qu trnh t hc a ra nhng c s l lun v PPDH tch cc. Tc gi cng ch r qu trnh t hc l qu trnh t nghin cu, t th hin, t kim tra, t iu chnh di s hng dn, t chc, trng ti ca thy. Trong bi: PP gio dc tch cc ng trn tp ch NCGD s 7/1993, Nguyn K ch r: Tr em l ch th hc tch cc bng hnh ng ca chnh mnh. Lp hc l cng ng cc ch th.

Thy gio t nguyn b vai tr ch th, tr thnh ngi thit k, t chc,

trng ti, c vn.

Nguyn K vi cun sch thit k bi hc theo phng php tch cc. Tc gi thc nghim thnh cng v c hiu qu PP ny trng tiu hc L Vn Tm (HN). Trong cun sch ny tc gi ch ra mi quan h gia thy v tr trong nh trng. l mi quan h thy lp tr.

Trn B Honh vi cc bi: Dy hc ly hc sinh lm trung tm, ng trn tp ch NCGD s 1/1994, bi: PP tch cc ng trn tp ch NCGD s 3/1996, bi: pht trin tr sng to ca hc sinh v vai tr ca gio vin ng trn tp ch NCGD s 9/1999 nu r: Th no l dy hc ly hc sinh lm trung tm, th no l PP tch cc, th no l PP hp tc. Tc gi ch r nhng c trng ca PP tch cc.

PGS-TSNguyn Ngc Bo vi cun sch: Pht trin tnh tch cc, tnh t lc ca hc sinh trong qu trnh dy hc tc gi a ra quan nim hc l hot ng tch cc, t lc v l trung tm ca qu trnh dy hc v nu ln cc phng php nhm tch cc ho hot ng ca hc sinh.

1.2. C s l lun ca vic vn dng phng php dy hc tch cc* C s Trit hc

Xut pht t quan im ca duy vt bin chng: mi s vt tn ti trong th gii khch quan lun vn ng pht trin khng ngng. Trong QTDH cng vy mi thnh t cu trc ca QTDH lun vn ng, c mi quan h, tc ng qua li, bin chng vi nhau, s i mi trong gio dc ni chung, trong dy hc mn Gio dc hc ni ring thng c bt u v c biu hin r nt trong lnh vc i mi c NDDH v PPDH.

* C s Tm l hc

Dy hc pht huy tnh tch cc hc tp ca sinh vin da trn c s tm l hc cho rng nhn cch ca con ngi c hnh thnh thng qua cc hot

ng ch o v sng to, thng qua cc hot ng c thc. Theo X.L Rubinstin (1902-1960) con ngi ch thc s nm vng ci m chnh bn thn dnh c bng lao ng ca mnh, sinh vin s thng hiu v ghi nh nhng g tri qua trong qu trnh hot ng nhn thc ca bn thn bng cch ny hay cch khc, con ngi ch bt u t duy tch cc khi ng trc mt kh khn v nhn thc cn phi khc phc, mt tnh hung gi vn .

* C s Gio dc hc

Dy hc, pht huy tnh tch cc ca sinh vin ph hp vi nguyn tc pht huy tnh tch cc v t gic trong gio dc, v n gi c ng c hc tp ca ch th, pht huy ni lc bn trong, gip ngi hc c nng lc pht hin v gii quyt vn , lm cho vic gii quyt vn khng ch nm trong phm tr ca phng php dy hc m cn mang sc thi phm tr mc tiu, gp phn pht trin nhn lc, bi dng nhn ti.

1.3. Khi qut v phng php dy hc v phng php dy hc tch cc1.3.1 Khi nim phng php dy hc- Phng php

Phng php l mt phm tr ht sc quan trng, n tn ti gn b vi mi mt hot ng ca con ngi. A.N Krlp nhn mnh tm quan trng ca phng php: i vi con tu khoa hc. Phng php va l chic la bn, li va l bnh li, n ch phng hng v cch thc hot ng [76;20]. V phng din trit hc, phng php c hiu l cch thc, con ng, phng tin t ti mc ch nht nh, gii quyt nhng nhim nht nh.

Phng php theo Hegel l thc v hnh thc ca s t vn ng bn trong ca ni dung [76;21].

Theo GS. H Th Ng - GS. ng V Hot PGS. H Th c: thut ng phng php bt ngun t ting Hy Lp Metodos c ngha l con ng, cch thc t ti mc ch nht nh.

Theo GS.TSKH Nguyn Vn H: phng php l cch thc; con ng, phng tin t ti mt mc ch nht nh, gii quyt nhng nhim v nht nh.

Theo PGS.TS Lu Xun Mi: phng php l cch thc t ti mc ch v bng mt hnh nh nht nh, nghi l mt hnh ng c iu chnh.

Theo Nguyn Nh An: phng php l cch t ti mc ch, tc l tng hp nhng th thut v thao tc dng t mc ch.

- Phng php dy hc?

Trn c s phng php chung, ngi ta xy dng khi nim PPDH. Theo cc nh gio dc hc trn th gii v cc nh gio dc hc Vit Nam, cho n nay vn cn nhiu kin, quan im khc nhau v phng php dy hc.

Theo Iu. Babanxki PPDH l cch thc tng tc gia thy v tr nhm gii quyt cc nhim gio dng, gio dc v pht trin trong qu trnh dy hc [96;46], [115].

I.Ia Lecne cho rng: PPDH l mt h thng nhng hnh ng c mc ch ca gio vin nhm t chc hot ng nhn thc, thc hnh ca hc sinh, m bo cho cc em lnh hi ni dung hc vn [96; 46].

Theo GS ng V Hot - PGS. H Th c: PPDH l tng hp cch thc hot ng ca gio vin v sinh vin nhm thc hin tt cc nhim v dy hc ra.

Theo GS Nguyn Vn H: PPDH l tng hp cc cch thc lm vic phi hp thng nht ca thy v tr (trong thy ng vai tr ch o, tr ng vai tr tch cc, ch ng) nhm thc hin cc nhim v dy hc.

Theo tc gi Nguyn Ngc Quang: PPDH l cch thc lm vic ca thy v tr trong s phi hp thng nht di s ch o ca thy, nhm lm cho tr t gic, tch cc, t lc t ti mc ch dy hc [76;23].

Theo Nguyn Nh An: PPDH l tng hp tt c cc cch thc hot ng phi hp thng nht ca ging vin v gio sinh nhm thc hin cc nhim v dy hc.

Theo PGS. TS ng Thnh Hng [16]; ch trong ting Nga, Bungary, Ba Lan.. mi c cm t ng ngha vi t PPDH trong ting Vit, cn cc nc dng ting Anh khng dng thut ng PPDH m trnh by phm tr ny trong hai hnh thc: PP ging dy hoc PP hc.

Nh vy, hin nay ang tn ti hai trng phi quan nim v PPDH. Trng phi nht nguyn (xem xt PPDH l tng hp cc cch thc lm vic ca thy v tr trong qu trnh dy hc) ch yu cc nc trong khi x hi ch ngha v Vit Nam; cn trng phi nh nguyn (xem xt PPDH l phng thc trnh by ni dung dy hc ca ngi dy, khng bao hm trong qu trnh hc ca ngi hc) ch yu cc nc t bn ch ngha phng Ty (v mt s nc x hi ch ngha khc). Tuy hai trng phi ny tn ti c lp v c nhng phng hng nghin cu qu trnh dy hc khc nhau nhng khng h mu thun nhau, m ngc li, b sung cho nhau. Thc ra, trng phi nh nguyn phn chia qu trnh dy hc thnh hai hot ng ring l ch mang tnh cht nghin cu.. Xt cho cng, ngi ta vn quan nim dy v hc l hai hot ng b sung cho nhau, quan h mt thit vi nhau. Trong phm vi ti ny, chng ti i su nghin cu nhng quan im ca trng phi nh nguyn nhm gp phn vo cng tc nghin cu l lun dy hc nc ta. Do iu kin hn ch, chng ti khng i su nghin cu c s l thuyt ca cc trng phi ny m ch tng hp li cch hiu ca chng ti v PPDH theo quan im nh nguyn. V vy, trong lun vn ny chng ti s dng thut ng PPDH hm ch PP ging dy ca thy theo trng phi nh nguyn.

Nh vy chng ta c th nhn thy rng tt c cc tc gi u tha nhn rng phng php dy hc c nhng du hiu sau:

+ Phn nh s vn ng ca qa trnh nhn thc ca hc sinh nhm t c mc ch ra.

+ Phn nh s vn ng ca ni dung hc vn c nh trng quy nh

+ Phn nh cch thc trao i thng tin gia thy v tr

+ Phn nh cch thc iu khin hot ng nhn thc, kch thch v xy dng ng c, t chc hot ng nhn thc v kim tra, nh gi kt qu hot ng.

- Dy v hc tch cc

Theo quan im ly ngi dy v thng tin lm trung tm, ngi thy l nhn t quyt nh n kt qu ca qu trnh hc ca ngi hc. Thy l ngun thng tin ch yu ca ngi hc, l chuyn gia, cn tr nh l mt t giy trng, thy mun vit, mun v g l do thy quyt nh. Ngi hc ch hc khi c qu trnh dy ca thy. Ngi hc mun nng cao kin thc, m rng tm nhn ca mnh th phi tm s hc o. Thy l tuyt i, l mu mc, l trung tm. Chnh v vy, quan nim ny t ngi thy vo v tr trung tm ca qu trnh dy hc.

Ngc li, quan im ly ngi hc lm trung tm, ngi hc lc ny l nhn t ng vai tr quyt nh kt qu ca qu trnh dy hc, nhn mnh n hot ng hc ca tr trong qu trnh dy hc. Theo quan im lch

s, y chnh l s tr li v tr vn c t thu ban u ca ngi hc. Trong qu trnh dy hc, ngi hc va l i tng ca hot ng dy, va l ch th tch cc, nng ng ca qa trnh hc. Thng qua hot ng hc, di s hng dn, ch o ca thy, tr tch cc, ch ng v sng to ci bin v kin thc, k nng v thi ca chnh bn thn mnh v qua hon thin nhn cch. iu ny khng ai lm thay cho ngi hc c. Nu ngi hc khng t gic, ch ng, thc hin hot ng hc, khng c PP hc tt th hiu qu ca vic dy s rt hn ch. Thm ch, nu bn thn ngi hc khng

tch cc, ch ng, t gic ci bin bn thn mnh th s khng c qu trnh hc din ra cho d qu trnh dy c c thit k tt n mc no.

Dy hc ly ngi hc l trung tm khng phi l mt PPDH c th. l mt t tng, mt quan im, mt cch tip cn hin i (theo quan im dy hc nu trn) v qu trnh dy hc. Quan im ny tri phi tt c cc thnh t ca qu trnh hc (t mc ch, ni dung, n phng php, phng tin, hnh thc t chc, cch nh gi..) ch khng ch lin quan n PP dy v hc. coi trng v tr hot ng hc v vai tr ca ngi hc th ng nhin phi pht huy vai tr tch cc, ch ng v sng to ca ngi hc trong qu trnh dy hc. iu ny ch c thc hin thng qua hng lot cc yu t trong qu trnh dy hc nhng biu hin r nht v hiu qu nht l thng qua phng php, cch thc tng tc gia ngi dy v ngi hc, c bit l phng php hc tp ca ngi hc.

Mc ch cui cng ca PPDH tch cc l pht huy cao tnh tch cc, ch ng v sng to ca ngi hc ngi hc t gic ci bin chnh bn thn mnh. Do , dy v hc tch cc, thc cht l s tng tc gia hot ng dy v hot ng hc nhm hng ti vic hc tp tch cc, t gic, ch ng, sng to, chng li thi quen hc tp th ng ca ngi hc. Hay ni mt cch ngn gn, dy hc l qu trnh t chc hot hot ng hc ca ngi hc trong qu trnh hc tp ca mnh. Dy v hc tch cc l mt trong nhng mc tiu v cng l mt tiu chun v hiu qu GD. nh hng cho vic i mi PPDH trong nh trng ph thng. Bn cht ca dy v hc tch cc nm trong khi nim v hc tp nh l mt qu trnh tch cc v xy dng

[32]. Trong , ngi hc phi to ra c mi lin h gia thng tin mi cn phi hc v nhng kin thc v k nng c sn. iu ny c th c thc hin thng qua mt lot cc PP dy hay hot ng hc a dng khc nhau. Vic la chn mt PP hay mt hot ng dy hc no cn ph thuc vo

mc tiu c th v nhng kt qu m ngi dy mong i mt ni dung nht nh.

Thc hin dy v hc tch cc s mang li hiu qu cao trong GD. Nhim v ch yu ca ngi dy trong dy hc tch cc l tr thnh ngi thit k cc hot ng hc a dng trong bi cnh c th. Nhim v truyn thng ca ngi dy trc y l chuyn giao thng tin, nay c iu chnh v m rng thnh nhim v to ra cc iu kin hc tp v h tr c ho qu trnh hc tp. V vy, trong dy hc tch cc, trnh chuyn mn ca ngi dy khng cn thng tr v tr c tn nh trc y na. Thay vo , ngi dy cng mt lc thc hin nhiu vai tr hn: nh GD, ngi to iu kin thun li cho qu trnh hc tp, c vn, trng ti.. Ni nh th khng c ngha vai tr nh l mt nh chuyn mn ca ngi dy b coi nh. Ngc li, v mt chuyn mn ngi dy cn phi xem xt li cc quan im nhn thc v vai tr ca mnh. L mt ngi dy, ti phi tr thnh ngi nh th no?, Quan im ca ti v mi quan h vi ngi hc ra sao?, Nhn nh ca ti v nhim v chnh ca ngi dy l g? V mt pht trin kin thc v k nng chuyn mn, ngi dy phi khng ngng tham gia vo qu trnh hc tp chuyn mn nhn thc v pht trin cc k nng, kin thc cn thit cho vic thc hin dy v hc tch cc c hiu qu. ng thi, ngi dy phi c trch nhim bin cc nguyn tc dy hc tch cc thnh nhng hnh ng dy hc c th v quyt tm thc hin c chng. V vy, ngi dy phi c kin thc chuyn mn su rng, c trnh s phm lnh ngh, bit ng x tinh t, bit s dng cc phng tin cng ngh thng tin vo qu trnh dy hc, bit nh hng s pht trin ca ngi hc theo mc tiu GD nhng cng m bo s t do ca ngi hc trong hot ng nhn thc.

Trong dy hc tch cc, ngi hc c c hi c th thch tham gia mt cch tch cc vo qu trnh nhn thc v t khm ph. Mun vy,

ngi hc cn phi c nhng phm cht v nng lc thch ng vi dy hc tch cc nh gic ng mc ch hc tp, t gic trong hc tp, c thc trch nhim v kt qu hc tp ca mnh, v kt qu chung ca lp. Ngi hc phi tham gia mt cch tch cc vo cc hot ng o su v m rng kin thc, k nng tham gia qu trnh thu nhn, x l v tng hp thng tin.

1.3.2. Phng php dy hc tch cc* Khi nim phng php dy hc tch cc

Theo cc nh gio dc hc Vit Nam: PPDH tch cc l cc phng php c s dng trong qu trnh dy hc nhm pht huy cao nht tnh tch cc, ch ng, c lp, sng to trong hc tp ca ngi hc di vai tr t chc, iu khin ca gio vin.

V thut ng Phng php dy hc tch cc, chng ti ng vi quan im ca tc gi Trn B Honh. Tht ra y l thut ng trong ting Vit dng ch nhng PPDH theo hng pht huy tnh tch cc, ch ng, sng to ca ngi hc [9]. Trong ting Anh, ngi ta khng dng thut ng PP dy tch cc (active teaching methods) m ch dng thut ng dy v hc tch cc (active teaching and learning) hay hc tp tch cc (active learning). T dy v hc y hm ngha l cc hot ng hay cc qu trnh thc hin bi ngi dy hay ngi hc.

Phng php dy hc tch cc l mt thut ng rt gn, c dng nhiu nc, ch o nhng phng php ging dy, dy hc, theo hng pht huy tnh tch cc, ch ng, sng to ca ngi hc.

Tch cc trong PPDH tch cc c dng vi ngha hot ng, ch ng, tri ngha vi khng hot ng, th ng ch khng theo ngha tri vi tiu cc.

PPDH tch cc hng ti vic hot ng ho , tch cc ho hot ng nhn thc ca ngi hc ngha l tp trung vo pht huy tnh tch

cc ca ngi hc ch khng phi l tp trung vo pht huy tnh tch cc ca ngi dy.

Nh vy mun i mi cch hc phi i mi cch dy. R rng chng ta thy, cch dy ch o cch hc, nhng ngc li thi quen hc tp ca tr nh hng ti cch dy ca thy. C trng hp sinh vin i hi cch dy tch cc hot ng nhng gio vin cha p ng c, cng c trng hp gio vin hng hi p dng PPDH tch cc nhng tht bi v sinh vin cha thch ng c, v th vn c thi quen hc tp th ng. V vy gio vin phi kin tr dng cch dy hot ng dn xy dng cho sinh vin phng php hc tp ch ng mt cch va sc, t thp ti cao. Trong i mi phng php phi c s hp tc gia thy v tr, s phi hp gia hot ng dy v hc th mi thnh cng. V th m ngi ta dng thut ng Dy hc tch cc, phn bit vi Dy hc th ng. Thut ng rt gn PPDH tch cc hm cha phng php dy v phng php hc.

* c im ca phng php dy hc tch cc

- PPDH tch cc l h thng phng php trong phng php t hc l trung tm ch o, c tc dng gn b cc phng php khc thnh mt h thng ton vn.

- PPDH tch cc c tc dng tch cc ho hot ng nhn thc ca ngi hc. Ngi hc c t vo tnh hung c vn trong c mu thun nhn thc gia ci bit v ci phi tm, tc l trong trng thi c nhu cu bc thit mun gii quyt bng c mu thun . Qua vic gii quyt vn , ngi hc lnh hi kin thc mt cch t gic v tch cc, trong c nim vui ca s nhn thc sng to.

- PPDH tch cc c nhng nt c bn ca s tm ti khoa hc m trong t duy c lp sng to va l phng tin va l mc ch ca qu trnh dy hc.

- PPDH tch cc c yu cu cao i vi ngi dy v ngi hc

- PPDH tch cc gip hc sinh nm chc kin thc, nh lu, m bo s c th ho, tp trung vo ngi hc.

- PPDH tch cc c th p dng rng ri cho nhiu mn hc, nhiu dng bi hc nhng mc khc nhau.

* Bn cht ca PPDH tch cc

Bn cht ca PPDH tch cc l bin qu trnh o to thnh qu trnh t o to, qu trnh truyn th kin thc ca thy thnh qu trnh t hc ca sinh vin. Gio vin to nn nhng tnh hung c vn sinh vin chp nhn cc tnh hung l cn thit i vi h, sinh vin t tm ti, nghin cu, ch ng hp tc di s t chc, iu khin, c vn ca thy tm ra kin thc mi.

* Nhng du hiu c trng ca cc PPDH tch cc

C th nu ra 4 du hiu c trng c bn sau y, phn bit vi cc PP th ng.

- Dy v hc thng qua t chc cc hot ng hc tp ca hc sinh:

Trong PP tch cc, ngi hc - i tng ca hot ng dy, ng thi l ch th ca hot ng hc c cun ht vo cc hot ng hc tp do gio vin t chc, ch o, thng qua t lc khm ph nhng iu mnh cha r ch khng phi th ng tip thu tri thc c gio vin sp t. c t vo nhng tnh hung ca i sng thc t, ngi hc trc tip quan st, tho lun v lm th nghim, gii quyt vn t ra theo cch suy ngh ca mnh, t va nm c kin thc mi, va nm c PP lm ra kin thc, k nng , khng rp theo nhng khun mu c sn, c bc l v pht huy tim nng sng to.

Dy theo cch ny th gio vin khng ch n gin truyn t tri thc m cn hng dn hnh ng, chng trnh hnh ng phi gip cho tng hc sinh bit hnh ng v tch cc tha m gia cc chng trnh hnh ng ca cng ng.

- Dy v hc ch trng phng php rn luyn t hc

PP tch cc xem vic rn luyn phng php hc tp cho sinh vin khng ch l mt bin php nng cao hiu qu dy hc m cn l mt mc tiu dy hc.

Trong x hi hin i ang bin i nhanh vi s bng n thng tin, khoa hc, k thut, cng ngh pht trin nh v bo th khng th nhi nht vo u c tr khi lng kin thc ngy cng nhiu. Phi quan tm dy cho tr PP hc ngay t bc tiu hc v cng ln bc cao cng phi c ch trng.

Trong cc phng php th ct li l phng php t hc. Nu rn luyn cho ngi hc c c phng php, k nng, thi quen, ch t hc th s to cho h lng ham hc, khi dy ni lc vn c trong mi ngi, kt qu hc tp s c nhn ln gp bi. V vy ngy nay ngi ta nhn mnh mt hot ng trong qu trnh dy hc , n lc to ra s chuyn bin t hc tp th ng, sang hc tp ch ng, t vn pht trin t hc ngay trong trng ph thng, khng ch t hc nh sau bi ln lp m t hc c trong tit hc c s hng dn ca gio vin.

- Tng cng hc tp c th, phi hp vi hc tp hp tc.

Trong mt lp hc m trnh kin thc, t duy ca hc sinh khng ng u tuyt i th khi p dng PP tch cc buc phi chp nhn s phn ho v cng , tin hon thnh nhim v hc tp, nht l khi bi hc c thit k thnh mt chui cng tc c lp.

p dng PP tch cc trnh cng cao th s phn ho ny cng ln. Vic s dng cc phng tin cng ngh thng tin trong nh trng s p ng yu cu c th ho hot ng hc tp theo nhu cu v kh nng ca mi hc sinh.

Tuy nhin, trong hc tp, khng phi mi tri thc, k nng, thi u c hnh thnh bng nhng hot ng c lp c nhn. Lp hc l mi trng giao tip thy tr, tr tr, to nn mi quan h hp tc gia cc c nhn trn con ng chim lnh ni dung hc tp. Thng qua tho lun, hc tp, tranh lun trong tp th, kin ca mi c nhn c bc l, khng nh hay bc b, qua ngi hc nng mnh ln mt trnh mi. Bi hc vn dng c vn hiu bit v kinh nghim sng ca thy gio.

Trong nh trng hin i, phng php dy hc tch cc s dng ph bin, lin tc lm tng hiu qu hc tp nht l gii quyt c vn gay

cn, n xut hin nhu cu phi hp gia cc c nhn hon thnh nhim v chung. Trong hot ng theo nhm nh s khng th c hin tng li, tnh cch nng lc ca mi thnh vin c bc l, un nn, pht trin tnh bn, thc t chc, tinh thn tng tr. M hnh hp tc trong x hi a vo i sng hc ng s lm cho cc thnh vin quen dn vi s phn cng hp tc trong lao ng x hi.

Trong nn kinh t th trng xut hin nhu cu hp tc xuyn quc gia, lin quc gia, nng lc hp tc phi tr thnh mc tiu gio dc m nh trng phi chun b cho hc sinh.

- Kt hp nh gi ca thy v nh gio ca tr:

Trong dy hc vic nh gi hc sinh khng ch nhm mc ch nhn nh thc trng v iu chnh hot ng dy hc ca tr m cn ng thi to iu kin nhn nh thc trng v iu chnh hot ng dy hc ca thy.

Trc y, gio vin gi vai tr c quyn, nh gi hc sinh. Trong PP tch cc, gio vin phi hng dn hc sinh pht trin k nng t nh gi t iu chnh cch hc. Lin quan n iu ny, gio vin cn to iu kin thun li hc sinh tham gia nh gi ln nhau. T nh gi ng v iu

chnh hot ng kp thi l nng lc rt cn thit cho s thnh t trong cuc sng m nh trng phi trang b cho hc sinh.

Trong hng pht trin cc PPDH tch cc o to nhng con ngi tch cc, nng ng, thch nghi nhanh vi i sng x hi, lm c iu ny th vic kim tra nh gi khng dng li cc yu cu ti hin cc kin thc, lp li cc k nng hc m phi khuyn khch tr thng minh, c t duy, sng to trong vic gi quyt nhng tnh hung thc t.

T vic dy hc th ng sang dy hc tch cc , gio vin khng cn ng vai tr n thun l truyn t kin thc m lc ny gio vin tr thnh ngi thit k, t chc, hng dn hot ng hc tp theo nhm nh bn thn sinh vin t lc chim lnh ni dung tri thc , ch ng t cc mc tiu kin thc, k nng, thi theo yu cu ca chng trnh. Trn lp, hc sinh hot ng l chnh, gio vin ch ng vai tr t chc, nh hng, iu khin.. Tuy nhin trc , gio vin cn u t cng sc, thi gian rt nhiu so vi kiu dy th ng th mi c th thc hin bi ln lp vi vai tr l ngi gi m, xc tc, ng vin, c vn, trng ti trong cc hot ng tm ti, ho hng, tranh lun si ni ca sinh vin, bn thn gio vin phi c trnh chuyn mn su rng, c trnh s phm lnh ngh mi c th t chc, hng dn cc hot ng ca sinh vin m nhiu khi c din bin ngoi tm d kin ca gio vin.

* So snh PPDH truyn thng v PPDH tch cc

PPDH truyn thngPPDH tch cc

Quan

nimHc l qu trnh tip thu v

lnh hi, qua hnh thnh kin thc, k nng, t tng, tnh cmHc l qa trnh kin to, hc sinh tm

ti, khm ph, pht hin, luyn tp, khai thc v x l thng tin, ..t hnh thnh hiu bit, nng lc v phm cht

Bn chtTruyn th tri thc, truyn

th v chng minh chn l ca gio vinT chc hot ng nhn thc cho hc

sinh. Dy hc sinh cch tm ra chn l

Mc

tiuCh trng vic cung cp tri

thc, k nng, k xo, hc i ph vi thi c. Sau khi thi xong,nhngiuhc thng b b qun hc t dng nCh trng hnh thnh nng lc (sng

to, hp tc, c lp.) dy phng php v k thut lao ng khoa hc, dy cch hc. Hc p ng nhng yu cu ca cuc sng hin ti v tng lai. Nhng iu hc cn thit, b ch cho bn thn hc sinh v cho s pht trin x hi

Ni

dungT sch gio khoa v gio vinT nhiu ngun khc nhau: SGK, GV,

cc ngun ti liu khoa hc ph hp,

th nghim, bo tng, thc t,

- Vn hiu bit, kinh nghim v nhu cu ca hc sinh

- Tnh hung thc t, bi cnh v mi

trng a phng

- Nhng vn hc sinh quan tm

PhngphpCc phng php din ging,

truyn th kin thc mt chiuCc phng php tm ti, iu tra, gii

quyt vn , dy hc tng tc, tnh hung.

Hnh thc t chcC nh: gii hn trong 4 bc

tng ca lp hc, gio vin

i din vi c lpC ng, linh hot. Hc lp, phng

th nghim, hin trng, trong thc t, hc c nhn, hc i bn, hc theo c nhm, c lp i din vi gio vin

- Hc sinh t nh gio theo chun

1.3.3 Cc PPDH tch cc trong qu trnh dy hc mn gio dc hc v khi qut mt s phng php c thVi cch tip cn dy hc hng vo ngi hc, ngi hc l trung tm ca qu trnh dy hc, PPDH tch cc l cch thc tng tc gia ngi dy v ngi hc nhm tch cc ho hot ng ca ngi hc, to ra s thay i trong nhn thc, thi , k nng v cch nh gi ca ngi hc, c nhiu cch tip cn v phng php dy hc. Sau y l nhng hng tip cn ch yu v cc loi hnh ca PP dy hc tch cc.

* Cc PPDH tch cc c s dng trong cc loi hnh trng:

- Dy hc nu v gii quyt vn - Dy hc tho lun nhm

- Dy hc khm ph

- Dy hc t pht hin

- Phng php ng no

- Dy hc hin trng

- Dy hc ng i

- Dy hc vi m

- Dy hc chng trnh ho

- Dy hc nghin cu in hnh

- Dy hc d n

- Dy hc Graph.

- PPDH Algrit

Trong phm vi ti ny, chng ti ch i su nghin cu c s l lun v vn dng cc phng php dy hc tch cc sau y:

1.3.3.1 Phng php ng no* Lch s nghin cu

Ngi khai sinh ra PP ny l Alex Osborn, mt chuyn gia qung co. Thut ng u tin m Osborn s dng l think -up( ngh ra). Do yu cu ca cng vic m ng lun sng to ra nhng tng mi, Osborn nhn thy nhng cuc hp thnh vin nhm tm kim nhng tng mi, nh thng l lm hn ch kh nng sng to ca mi ngi. ng c a ra nhng nguyn tc mi gip cc thnh vin t do suy ngh v hnh ng nhm to ra nhiu tng mi hn. Sau khi tun th nhng quy tc ng a ra, hiu qu ca cng ty c nng ln r dt. Sau , PP ny c ph bin rng ri trn khp th gii v c cc nh qun l kinh doanh s dng. Nhng rt tic, n thng c ng dng mt cch khng hiu qu v thiu qu trnh hun luyn mt cch bi bn v thiu cc ti liu hun luyn c cht lng. Tuy nhin, ngi ta thng k rng PP ny c s dng hu ht cc lnh vc t thit k qung co, xy dng chin lc tip th n xy dng chnh sch nh nc, cc quyt nh u t.. v d nhin trong dy hc, c bit l trong dy hc cho ngi ln. Thng k cho thy PP ny c s dng trong cc cng ty ln, cc tp on kinh doanh a quc gia.. Trong cun sch tng tng ng dng, Osborn m t cc nguyn tc cn phi tun th mt cch cht ch cng nh trnh t tin hnh hot ng ng no.

Nhng nm tip sau , ln sng i mi GD ni ln mnh m cc nc pht trin trn nhiu lnh vc t mc ch, ni dung n phng php. Nhiu tc gi, nhiu nh nghin cu gio dc c gng i su nghin cu, tm kim nhng PPDH mi nhm p ng vic i mi mc ch, ni dung dy hc. C rt nhiu PPDH mi c cp thi ny nh PP chuyn gia, PP trc quan c h tr cng ngh, PP phn loi gi tr, bo co phn hi, ng no.. Nhng PP mi ny sm th hin r hiu qu ca n i vi qa trnh

dy hc nhm pht huy tnh tch cc hot ng nhn thc ca ngi hc, c bit l i vi lnh vc GDH.

Vit Nam, PP ng no c du nhp trong nhng thp nin cui th k XX, khi nh nc Vit Nam m ca ku gi u t nc ngoi. Nhiu chuyn gia nc ngoi n Vit Nam s dng phng php ng no trong cc hi tho quc t. T nhng hi tho ny, cc chuyn gia GD ca Vit Nam hc tp c phng php ng no v vn dng li trong cc hi tho trong nc cng nh quc t. Tuy nhin, cho n nhng nm u ca th k XXI, nhiu tc gi Vit Nam mi bt u n PP ny trn mt s tp ch chuyn ngnh.

Trn Tp ch Pht trin GD s 1 (thng 1-2/2001), tc gi Nguyn Th Tuyt Mai c bi vit s dng kinh nghim ca hc vin trong dy hc TLHQL [24] nu ln cc bc thc hin mt gi dy theo hng pht huy tnh tch cc ca hc vin c s dng PP ng no nhm khai thc kinh nghim thc tin ca ngi hc. Tc gi s dng thnh cng PP ng no trong qu trnh ln lp, to ra c nhng gi hc pht huy c kinh nghim thc tin ca ngi hc. Tuy nhin tc gi cng lu , PP ny ch t c hiu qu khi ngi ging vin i vi hc vin nh ngi ln tui c lp, tn trng v to iu kin h th hin kin ca mnh, duy tr bn vng s hp tc vi hc vin trong hot ng ging dy [24].

Trong cc hot ng trin khai sau hi tho v PPDH tch cc Th?c si Nguyn Th Thu Hin gii thiu mt s PPDH tch cc trong c PP ng no. Tc gi trnh by mt cch khi qut v PP ng no , cc bc thc hin mt hot ng ng no, cc yu cu trong qu trnh ng no.. [32].

Tuy nhin, PP ny cha c nghin cu mt cch h thng v ton din, mc d vi nht nhiu c gng, chng ti vn cha tm thy mt cng

trnh nghin cu, thc nghim no v PP ny. Chnh v th, mc v phm vi s dng ch hn ch cc hi tho ni m hu ht nhng ngi d l ngi ln v vic s dng ch mang tnh cht phng theo cch s dng ca ngi trc. Do , hiu qu ca vic s dng phng php ny cha c nghin cu v nh gi mt cch chnh thc.

* Khi nim

ng no l mt PP m mt nhm ngi c gng tm ra gii php cho m?t vn c th bng cch tp hp mi tng ca cc thnh vin trong nhm.

Mc ch ca ng no l nhm khuyn khch cc thnh vin to ra cc tng mi, m cc tng ny s khng c c trong nhng iu kin, mi trng bnh thng; pht huy ti a kh nng t duy sng to con ngi nhm gii quyt mt vn c th. Bng cch s dng nhng nguyn tc gip con ngi khc phc c sc tm l, cm gic s ph bnh.. t do suy ngh tm ra gii php sng to. cng ng c hiu qu, mi thnh vin cn thc r v tun th mt cch cht ch cc nguyn tc trong qu trnh ng no cng nh s dng cc phng tin, ti liu hp l. T tng ch o ca cng no nm quy lut lng i cht i. V vy, ng no khuyn khch cc thnh vin a ra cng nhiu tng cng tt trong mt khong thi gian nht nh.

* u v nhc im

- u im:

+ ng no khng ch vn dng c hiu qu trong dy hc TC m c th vn dng trong bt c lnh vc no nhm tm kim nhng tng mi cho vic ci thin quy trnh, phn tch, nh gi cc quy trnh hin ti..

+ ng no c th gip rn luyn v pht huy kh nng sng to, nng ng trong t duy; khc phc tnh trong tm l con ngi.

+ Cng no c dng trong cc trng hp cn nhng tng mi nhng hn ch v thi gian. Thu thp c nhiu tng trong thi gian ngn.

+ To ra c hi tt cc thnh vin th hin tng, quan im ca mnh.

+ Cc xut, nhn xt, tng c a ra t nhiu quan im,

cch tip

cn khc nhau.

+ Pht trin, rn luyn cho hc vin tnh bn b, kin tr.

+ Pht trin nng lc v kh nng gii quyt vn phc hp, v kh nng t nh gi..

- Nhc im:

+ Mc tham gia tch cc ca cc thnh vin ph thuc vo trng

thi tm l.

+ Ngi hc nht nht s lm vic km hiu qu nu khng c khuyn khch.

+ Vic la chn, nh gi cc tng mang tnh cht tng i v nhng tng mi cha c kim chng trong thc tin.

+ PP ny ch thch chp cho i tng ngi hc l ngi ln, sinh vin i hc. Vic p dng cho ngi hc cp nh s khng mang li hiu qu cao.

+ Khng phi bt c ch g, vn g cng c th s dng phng php ng no.

+ PP ny i hi nhiu thi gian, khng thch hp trong vic ngi hc phi lnh hi mt khi lng tri thc mi, c h thng. Mt khc PP ny cn i hi phi u t ngun ti chnh ph hp.

* Cc bc tin hnh PP ng no

Bc 1: chun b tin hnh hot ng ng no c hiu qu, khu chun b c ngha rt ln i vi kt qu. Cng vic chun b khng ch ca ngi dy m cc thnh vin tham gia hot ng ng no cng cn phi tham gia.

- Nghin cu ni dung chuyn , xc nh vn cn ng no

l phn kin thc trong mt tit hc hay bi hc. Ni dung vn cn cng no phi m bo l mt vn m. Ngha l, cc gii php cho vn cn c th tm ra c na, ngoi nhng gii php c, Ngi dy cn lu vn ny khi xc nh ni dung vn cn ng no, trnh la chn nhng vn c sn, nhng gii php chun mc. V th, khng phi bt c vn no cng c th s dng PP ny. Cn c vo nhng yu cu , chng ti xc nh ni dung ng no trong chuyn L lun gio dc Ni dung gio dc trng THCS.

- Chun b trang thit b dy hc:

Vic la chn phng h?c, hin nhin, l ph thuc vo c s vt cht hin c. Tuy nhin, iu ng lu l vic chia nhm v b tr cc nhm trong mt phng cn phi hp l. Mt nhm khng c t hn 3 ngi nhng cng khng nn hn 12 ngi, l tng l mt nhm khong 6 7 ngi. Mi thnh vin nn b tr theo vng trn cc thnh vin c th nhn thy nhau, khng nn b tr nhng hin vt c th lm nh hng n suy ngh ca ngi khc (chng hn nh tranh nh, m thanh..) v lp c s lng sinh vin ln nn chng ti chn lp c sc cha 100 ngi. Chng ti d nh chia lp thnh 8 nhm, bn gh c b tr theo s v c t s th t thay cho tn nhm nh sau:

Hnh 1: S b tr bn gh v v tr cc nhm (cng c s dng cho

PP Tho lun)1235467Phng tin ghi chp: Mi thnh vin cn c mt mu giy nh, bt ghi chp. Th k cn c phng tin ghi chp tt c cc tng ca ngi khc v c t sn bn cnh. Trong qu trnh ng no, cc thnh vin khng c tham kho ti liu, mi hot ng trong giai on cng no ch tp trung vo suy ngh pht biu hoc ghi chp, khng c lm vic ring.

Vi hot ng ng no ny, chng ti d kin cc phng tin dy hc gm: giy kh Ao, bt, giy ghi chp cho c nhn (post-it), bng keo giy, phim trong, my chiu qua u

Bc 2: Chia nhm v phn cng trch nhim

Vic chia nhm tu thuc vo s lng ngi hc, c 2 lp (mt lp

K27A c 43 sv, K27B c 41sv) lng sinh vin mi lp chng ti chia thnh

7 nhm.

ng no hiu qu cc thnh vin trong nhm cn hiu r vai tr ca mnh trong nhm. Ngi dy hoc t cc thnh vin trong nhm la chn ra nhng ngi c trch nhim nh sau:

Trng nhm: l ngi iu hnh chung cc hot ng trong nhm, c nhim v theo di, khuyn khch cc thnh vin trong nhm than gia tch cc vo hot ng. Trng nhm l ngi c nhim v to iu kincho cc thnh vin trong nhm pht huy tnh sng to, nng ng v kp thi iu chnh mi hnh vi chi phi tin trnh ng no ca cc thnh vin khc, nh cc thnh vin thiu tp trung, cc thnh vin a ra li ph bnh khi ang ng no; kt thc phin ng no khi ht gi

Th k: l ngi c nhim v ghi chp y mi tng ca cc thnh vin khc. Vic ghi chp cn r rng, chnh xc vi ngn t ca ngi a ra tng. Nu tng no c din t qu di, th k c th tm tt li nhng phi m bo tnh trung thc v chnh xc vi ca ngi a ra tng. Nu cn thit th k c th thng qua ngi a ra tng m bo rng, vic tm tt tng l hon ton trung thc v khch quan. Cc tng cn c vit ra vi phng tin hc tp m mi thnh vi n trong nhm c th quan st c. V d: kh giy ln, bng, my tnh c my phng, phim trong chiu ln mn hnh ln,,, Th k c nhim v tng hp, phn loi cc tng sau mi ln cng no.

Bc 3: Khi ng ng no.

Hot ng ny nhm to ra bu khng kh thoi mi, th gin chun b bc vo giai on chnh. Thi gian dnh cho phn ny t 3 n 5 pht. Ni dung v mt vn th v no (do cc nhm t a ra hoc gio vin gi ) khng lin quan g n vn chnh s c ng no nhng c tc dng kch thch t duy sng to. Trng nhm c nhim v to ra v kt thc vn khi ng bt c lc no m c nhm cm thy hng phn trong t duy v chuyn sang vn chnh.

Bc 4: Tin hnh ng no

y l phn chnh ca hot ng ng no. Thi gian dnh cho phn ny tu thuc vo mc kh ca vn , t 20 n 25 pht. Trng nhm

c nhim v kt thc giai on khi ng, gii thiu ni dung ng no v iu khin hot ng ng no. Trng nhm cn to ra cho mi thnh vin c quyn bnh ng cng nh c hi ngang bng nhau trong vic a ra tng. Hot ng kt thc khi ht thi gian.

Bc 5: X l tng.

Th k c nhim v tng kt cc tng phn loi. Cc tng c ni dung gn nhau c th kt hp vi nhau to thnh tng hon chnh, nhng tng no khng cn thit c th lc b. Cc tng cn li s l kt qa ca qu trnh ng no.

Bc 6: Trnh by kt qa v tng kt.

Sau khi x l kt qu xong, i din cc nhm trnh by kt qu lm vic ca mnh, cc nhm khc lng nghe, gp n lt cc nhm khc trnh by nu c nhng tng trng nhau, c th khng cp n, ch b sung nhng tng khc vi nhm trc. Gio vin lng nghe, ghi nhn, sau , tng kt li kt qu lm vic ca cc nhm.

1.3.3.2 Phng php tho lun* Lch s nghin cu

C th ni y l PP c s dng rt sm di nhiu hnh thc khc nhau, c nghin cu v ng dng nhiu bc hc. c bit khuynh hng chim u th trong vic i mi PPDH hin nay trong nh trng ph thng cng nh i hc l s dng PP tho lun. Vit Nam trong nhng nm qua, gp phn cho cng tc i mi GD, nhiu lun vn thc s, lun n tin s gp nhiu cng sc trong vic nghin cu v thc nghim PP ny nhiu i tng khc nhau v c nhiu kt qa khi sc. trnh s trng lp khng cn thit, ti khng i su nghin cu lch s ca PP Tho lun, m ch i su nghin cu v PP ng no, bi l y l nhng PP kh mi, cha c nhiu ti liu.

Trong thc tin dy hc, PP ny ch c s dng rng ri v c hiu qu Chu u v Bc M trong nhng thp nin cui ca th k XX. Asakial, mt trong nhng nh gio dc Ba Lan li lc nht gia hai cuc i chin vit cun sch Hc tp theo nhm trng hc [35]. Trong cun sch ny, tc gi gii thiu k thut dy hc mi mang li hiu qu cao trong qu trnh dy hc - l hc tp theo nhm. Mc d PP ny c s dng trc trong thc tin nhng c l y l mt n phm c thit k c h thng v c lu hnh rng ri.

Ngi c cng ph bin PP tho lun vo trong trng hc mt cch h thng l S.V Xandcn hiu trng trng Audly. ng vn l mt gio vin ging dy khoa hc t nhin. ng nhn thy rng, thng qua lm vic trong nhm, hc sinh s pht trin c cc k nng x hi nh k nng hp tc vi ngi khc, k nng lng nghe, k nng din t tng. V c bit l k nng t hc, t nghin cu. V vy, chnh bn thn ng s dng v khuyn khch, ku gi cc gio vin hy vn dng PP ny trong qu trnh ln lp.

Vit Nam, PP ny c nghin cu v vn dng kh nhiu trong nhng nm va qua, c bit l vic trin khai i tr chng trnh sch gio khoa mi. Nhiu lun n tin s, thc s cc c s gio dc o to sau i hc la chn ti nghin cu PP ny. Chng hn trong ti ca TS. L Trng nh (HSPHN) Dy son gio n GD hc bng PP tho lun nhm, tc gi khng nh: trong vic dy hc GD hc, tho lun s c hiu qu hn khi ngi gio vin bit kt hp vic s dng n vi PPDH khc, c bit l hot ng thc hnh ca sinh vin. Thnh cng ca bui tho lun ch c c khi gio vin bit chun b chng mt cch chu o. Tc gi cng nu ln nhng kinh nghim ca mnh khi t chc dy son gio n bng PP tho lun. Theo , thnh cng, ngi gio vin phi bit la chn ch , xc

nh mc tiu ph hp, xc nh v chun b cho sinh vin nhng ni dung ca vn m h s tham gia tho lun Cn sng kin kinh nghim ca cc tc gi Bi Yn Trng Tiu hc Ct Linh (H Ni) cp n vn Vn dng PP tho lun nhm vo vic dy hc mn o c lp 5. Trong ti ny, tc gi nghin cu c s l lun ca dy v hc TC; vic phi hp PP tho lun vi cc PP khc, TN vic phi hp ny trong qu trnh dy hc mn o c lp 5. Trong thc tin dy hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang, hu ht cc ging vin ca trng u s dng cc PPDH tch cc, trong , PP tho lun c cho l PP dy c hiu qu v thng xuyn c s dng.

* Khi nim

Tho lun l mt PP dng trao i kin vi ngi khc v mt vn no nhm pht hin ra mi kha cnh ca vn vi mc ch cui cng l c nhm t c mt cch hiu thng nht v vn .

Trong dy hc tch cc, c th ni y l PP c la chn u tin, c s dng nhiu nht v cng t c hiu qu cao. Cc nghin cu v TLH nhn thc pht hin ra rng, mc lu tr thng tin trong tr nh b tc ng bi mc chng ta x l kin thc mi. Nu ch n gin l nghe, nhn v nhc li mt iu g th chng ta c th nh lu v ti hin li thng tin khi cn thit so vi vic chng ta hc tp bng cch tham gia vo vic phn tch, gii thch, tm tt hay t cu hi v vn ang hc. V vy, PP tho lun c tc dng rt ln trong dy hc v c th p dng cho mi i tng ngi hc.

C hai loi tho lun: Tho lun nhm nh v tho lun ton lp. Tho lun ton lp l tho lun m khng cn chia nhm. Ngi dy nu vn v c lp ngi ti ch cng trao i kin. Lc ny, ngi dy s l ngi iu khin cuc tho lun. Tho lun nhm nh l tho lun m , c lp

c chia thnh nhiu nhm nh t 4 n 12 ngi hc, tu theo s lng ngi hc trong lp v tu theo s b tr bn gh. Mi nhm s c ra mt nhm trng v th k. Nhm trng c nhim v thc y cc thnh vin trong nhm tham gia tho lun v iu khin cuc tho lun. Th k l ngi ghi chp, tng hp cc kin ca cc thnh vin trong nhm. Cc thnh vin trong nhm s l ngi trnh by li kt qu tho lun ca nhm mnh. D nhin, khng phi mi thnh vin phi trnh by nhng h phi sn sng tm th nu c yu cu trnh by hay b sung kin cho ngi trnh by.

Trong ti ny, PP tho lun m chng ti cp n l PP tho lun nhm nh.

* u v nhc im

- u im

+ Gip ngi hc m rng, o su thm nhng vn hc tp trn c s nhn nhn vn mt cch c suy ngh, phn tch chng c l l, c d?n chng minh ho, pht trin c c t duy khoa hc

+ Gip ngi hc pht trin cc k nng giao tip, din t tng, ph bnh, nh gi tng, thuyt phc ngi khc.

+ Thng qua tho lun c th lm thay i quan im, thi ca c nhn nh cch lp lun logc trn c s cc s kin, thng tin ca ngi hc khc trong nhm, lp.

+ Qu trnh tho lun di s hng dn ca ngi dy s to ra mi quan h a phng, gip ngi dy thu nhn thng tin, phn hi thng tin kp thi, ng lc v qu trnh hc tp c?a ngi hc, gip ngi dy nhanh chng nm c hiu qu GD v cc mt nhn thc , thi

, quan im, xu hng hnh vi ca ngi hc c bin php di?u chnh, GD kp thi.

+ Khng yu cu phi s dng cc thit b phng tin dy hc hin i.

+ Pht huy tnh TC hot ng ca ngi hc

- Nhc im

+ Mt nhiu thi gian chun b v tin hnh cuc tho lun. V vy, ngi dy cn phi cn nhc gia vic m bo mc tiu bi hc vi thi gian quy nh.

+ Nu lp ng v c chia thnh nhiu nhm nh th ngi dy s vt v trong vic bao qut ton b lp hc. Trong trng hp ny, ngi tr ging l rt cn thit.

+ S c nhiu yu t gy nhiu v lm mt thi gian trong qu trnh tho lun. Chng hn ting n ca cc nhm s nh hng n cc nhm xung quanh, cc thnh vin qu tp trung vo mt vi vn th v.

+ S c mt vi thnh vin qu tch cc hoc qu th ng trong vic tham gia tho lun.

* Quy trnh tho lun

Bc 1: Chun bTrc ht, ngi dy cn la chn ti, chn vn thch hp tho lun. Nhng vn m cch gi quyt r khng nn dng PP tho lun. PP tho lun dng tho lun nhng vn c th c nhn nhn nhiu phng din khc nhau, c th hoc khng nht thit phi i n mt kt lun cui cng cho vn . Vn tho lun cn c cung cp trc mt khong thi gian nht nh. Ngoi ra ngi dy cn chun b h thng cu hi gi m vn nu nhm no tho lun khng ng trng tm hay c nhn no khng tp trung tho lun th ngi dy dn dt h i ng vn cn tho lun.

Chn v phn phi ti liu hc tp cho ngi hc trc khi tho lun din ra nu thy cn thit. iu ny s gip cho ngi hc nh hng trc vn s tho lun, c thi gian nghin cu vn k hn.

B tr bn gh cho tng nhm theo d nh, s? lu?ng thnh vin gia cc nhm phi tng i ng u v s lng v trnh , khong t 6 7 ngi mt nhm l tt nht. Cc phng tin hc tp cn phi cung cp y cho cc nhm ( cc nhm tp hp kin, v d nh cc m?u giy nh, cc kh giy ln, phn vit bng, bt nt ln).Bc 2: Chia nhm v phn cng trch nhim

Trc khi tho lun, gio vin chia nhm. Vic chia nhm c th dng cc PP chia nhm ngu nhin hoc c ch nh, mi nhm cn ch nh ngi lm trng nhm, ngi th k v cc thnh vin cn li sn sng l ngi c kh nng trnh by kt qu tho lun ca nhm mnh.

Bc 3: Tin hnh tho lun

Nhm trng ca cc nhm s nhn ti tho lun t ngi dy v trin khai tho lun trong nhm ca mnh. Trong qa trnh tho lun, ngi dy cn ch cc im sau:

- Ngi dy l ngi bao qut hot ng ca tt c cc nhm, khng tham gia tho lun nhng sn sng c mt nu nhm no cn s tr gip. Trnh trng hp ngi dy khon trng vic tho lun cho cc nhm.

- Mt s ngi hc th ng s c khuynh hng khng tham gia tho lun, ngi dy cn khuyn khch li cun h vo cuc tho lun bng cch, thnh thong t ra nhng cu hi gi m v yu cu ch danh ngi hc tr li.

- Ngi dy s dng h thng cu hi c chun b trc nh hng cho cc nhm nu h khng i theo ng k hoch hay ca mnh.

- Khuyn khch s tham gia ca mi c nhn bng cch biu th s hi lng hay thch th vi nhng cu hoc bnh lun chnh xc, tp trung vo nhng ng gp tch cc ca ngi hc.

- Khi tho lun, ngi dy phi ch lng nghe nhng kin m ngi hc ang tho lun. Nn ghi chp li nhng chnh xc hay nhng cha tht ph hp cui bui tho lun tng kt, rt kinh nghim.

Bc 4: Trnh by kt qu tho lun ca cc nhm.

Sau khi cc nhm tho lun xong, ngi dy yu cu cc nhm ln trnh by kt qu lm vic ca nhm mnh trong khong thi gian xc nh, tu theo vn . Cc nhm khc lng nghe v tranh lun lm sng t thm vn c a ra. Vi cc nhm tip theo, trnh lng ph thi gian, ngi dy yu cu trnh by nhng kin cha c nu ra, khng trnh by li nhng kin c cc nhm trc a ra.

Trong qu trnh cc nhm trnh by v tranh lun, nu cn thit, ngi dy nn tham gia kin v nhng iu cha thng nht v b sung thm nhng cn thit. Nhng cha thng nht c th sp xp tho lun vo bui sau, trnh p t kin ch quan ca ngi dy.

Bc 5: Tng kt tho lun

Sau khi cc nhm trnh by v tranh lun xong, ngi dy nh gi cc kin pht biu, nhn xt v tinh thn, thi lm vic chung ca c nhn, ca nhm, ca c lp.

1.4 Cc nguyn tc ch o vic vn dng PPDH tch cc trong ging dy mn gio dc hc v cc iu kin vn dng PPDH tch cc1.4.1 Nguyn tc chung trong vic vn dng PPDH tch cc- Huy ng ti a cc gic quan trong qu trnh hc tp.

PPDHTC thc cht l PPDH c ngi dy la chn nhm pht huy ti a tnh tch cc nhn thc ca ngi hc nhm to ra hiu qu cao nht ca qu trnh dy hc.

Cc cng trnh nghin cu ca cc nh khoa hc cho thyC: hiu qu hc tp ca con ngi ph thuc vo s lng cc gic quan m ngi hc s dng trong qu trnh nhn thc. Khi ngi hc hot ng tch cc trong qu trnh nhn thc, ngha l, h phi huy ng ti a cc gic quan ca h (nghe, nhn, vn ng..), v phi hp chng vi nhau tip thu vn ang c hc th hiu qu ca vic hc khng ch gip h nh lu, hiu su vn m cn gip h c th vn dng chng vo trong nhiu tnh hung thc tin khc nhau. V th, trong dy hc tch cc, ngi dy phi lm sao khuyn khch, vn ng, to ra nhiu c hi thun li ngi hc tch cc hot ng. Khi , ngi dy ng vai tr l mt ngi hng dn, iu khin, iu chnh qu trnh hc ca ngi hc sao cho ph hp vi mc tiu bi hc c xc nh t trc.

- Qu trnh dy hc tch cc l mt qu trnh thc hnh nhiu ln.

ngi hc c th nh lu, hiu su v c k nng vn dng chng vo cc tnh hung thc tin th qu trnh dy hc tch cc cn to ra cho ngi hc nhiu c hi thc hnh, lp i, lp li nhng g ang c hc. Vic thc hnh nhiu ln khng ch gii hn trong mt vi tit hc ring l hay vo cui mi bi hc, mi chng, mi kho hc m n l mt qu trnh thng xuyn, lin tc trong dy hc tch cc.

- Ti liu dy hc tch cc cn phi phong ph v a dng.

Ct li ca qu trnh dy hc tch cc chnh l rn luyn PP t hc ngi hc. Mun vy, ti liu cung cp cho ngi hc phi phong ph v a dng, khng ch v mt ni dung m c v hnh thc, phng thc trnh by. Ti liu dy hc tch cc khng ch l sch gio khoa, gio trnh, ti liu tham kho chnh thc m c th l thng tin t bo ch, t bn b, t internet..

- Qu trnh dy hc tch cc c s phn hi a dng.

Trong dy hc tch cc, phn hi l mt yu t quan trng gip ngi dy v ngi hc nh hng ng mc tiu bi hc, chng trnh hc. Phn hi y bao gm phn hi xui (ngi dy phn hi cho ngi hc), phn hi ngc (ngi hc phn hi cho ngi dy) v c bit l phn hi ln nhau gia ngi hc v ngi hc. iu gip cho ngi dy v ngi hc d dng iu chnh qu trnh dy v hc ca mnh cho ph hp vi mc tiu bi hc.

- Dy v hc tch cc cn c s khen thng, ng vin, khch l kp thi.

Vic khen thng bao gi cng c tc dng ng vin, khch l, gip cho ngi hc tch cc hn trong qu trnh hc tp. Tuy nhin, tu iu kin v hon cnh m hnh thc khen c th khen thng bng vt cht, hin vt c th hay khen thng bng tinh thn. Vic hoan nghnh, tn thng nhng kt qu hc tp tt s to cho ngi hc c cm gic t tin hn, c bit l ngi hc c c tnh nht nht, rt r, cha quen vi nhng hot ng tp th c tnh hp tc ln nhau.

- Nguyn tc n tng u tin v cui cng.

Nhng nh nghin cu tm l cho bit: n tng u tin v n tng cui cng bao gi cng khc su trong tr nh ca mi ngi. V vy phn m u ca mi bi hc c tc dng rt tt trong vic kch thch qu trnh t duy ca mi ngi hc. Nu lm tt iu ny th vic tip thu cc ni dung sau ca ngi hc s din ra mt cch thun li hn. Vic cng c sau mi bi hc, sau mi chng s gip ngi hc khc su hn nhng g c hc.

1.4.2 iu kin vn dng PPDH tch cc vn dng c hiu qu cc PPDH tch cc (ng no, tho lun nhm) vo hot ng dy hc mn gio dc hc cn m bo mt s iu kin sau y:

- Ngi dy phi c hun luyn mt cch chu o.

y l iu kin tin quyt, quyt nh n tnh hiu qa ca qu trnh i mi PP. Ngi dy phi c o to, hun luyn chu o thch ng vi thay i trong vai tr; vi nhng nhim v a dng, phc tp ca mnh.. Ngi dy khng ch c trang b v kin thc l thuyt , k nng thc hnh v PP, bit ng x tinh t, linh hot, bit x dng trang thit b dy hc hin i, bit nh hng s pht trin ca ngi hc theo mc tiu gio dc nhng cng m bo s t do ca ngi hc trong hot ng nhn thc. y chng ti la chn nhng gio vin tng s dng PPDH tch cc, yu ngh, vng chuyn mn.. ng thi, chng ti cung cp thm ti liu, trao i, mn m v cc k nng vn dng, m bo ngi dy nm vng v PP ny.

- Ngi hc phi c mt s k nng cn thit m bo thch ng vi

PPDH tch cc.

Nhng k nng bao gm vic gic ng mc ch hc tp, t gic trong cc hot ng hc tp, c thc trch nhim trong cc kt qu hc tp ca mnh, c k nng din t tng ca mnh v lng nghe tng ca ngi khc, bit t hc v tranh th hc mi noi mi lc, bng mi cch, pht trin cc loi t duy bin chng, logc, hnh tng, t duy k thut, t duy kinh t.

- Xy dng chng trnh, sch gio khoa.

Cc chng trnh hc tp phi gim bt khi lng kin thc nhi nht, to iu kin cho ngi dy v ngi hc t chc nhng hot ng tch cc, gim bt cc thng tin buc ngi hc phi ghi nh my mc , tng cng cc bi ton nhn thc ngi hc t duy, gim bt cu hi ti hin, tng cng cu hi m nhm pht trin t duy bin c hng, logc, gim bt nhng kt lun p t, tng cng nhng gi ngi hc t nghin cu pht trin bi hc.

- Phng tin dy hc phi c trang b y .

ngi hc tin hnh hot ng c hiu qu, vic trang b y cc phng tin dy hc cn tit gip ngi hc c th thc hin tt cc cng tc c lp hoc cc hot ng nhm. Phng tin dy hc trong dy hc tch cc khng nht thit phi l cc phng tin dy hc hin i, t tin m tu theo tng ni dung hot ng, ngi dy c th la chn nhng phng tin dy hc c sn, t lm, hay mua mi.. Hnh thc t chc lp hc cng phi linh hot d dng chuyn i gia cc hot ng ph hp vi dy hc hp tc, hc tp c th, tho lun.. y chng ti s dng tt c nhng trang thit b dy hc hin i ca nh trng v hnh thc ln lp ch yu l nhm hc tp, hc tp c th.

- Thay i cc hnh thc kim tra, nh gi.

Vic kim tra, nh gi cn c s dng di nhiu hnh thc khc nhau v ni dung kim tra, nh gi cng phi m rng hn na. Bn cnh kim tra, nh gi kin thc, k nng v thi , ngi hc cn phi c kim tra, nh gi v s pht trin tr thng minh, k nng vn dng sng to nhng kin thc c hc vo cc tnh hung thc t, thi ng mc trong hc tp v trong cuc sng.. Ngoi vic kim tra nh gi nh k, ngi dy cn phi kim tra, nh gi thng xuyn nhng n lc hc tp ca ngi hc; kim tra, nh gi phi chnh thc thng qua vic quan st, tr chuyn..; khuyn khch ngi hc t nh g, nh gi ln nhau. Mun vy, ngi dy phi cung cp cc tiu ch nh gi cng khai cho ngi hc, vo trc cc bui hc, bi hc hay kho hc..

Tuy nhin, vic xy dng cc tiu ch nh gi phi chnh thc (informal evaluation) cho mi n v kin thc cn phi u t nhiu thi gian, cng sc. Trong qu trnh vn dng, m bo tnh khch quan, cng bng trong

nghin cu khoa hc, chng ti cha p dng vic nh gi phi chnh thc vo nh gi kt qa hc tp ca ngi hc.

- Phi c s ng h t pha lnh o trng

Hiu trng l ngi chu trch nhim v c nh hng trc tip n hiu qu ca vin vn dng PPDH tch cc n v mnh. Nu lnh o thiu s quan tm ng mc n n lc vn dng ca ngi dy th vic vn dng PPDH tch cc trong thc tin s khng cao. Vic ng h ca lnh o trng khng ch l nhng li ng vin, khch l m phi bng nhng hnh ng c th nh trang b y dng hc tp, thng xuyn kim tra, khch l vic vn dng PPDH tch cc ca gio vin.

Trong thi gian qua lnh o trng CSP Ng Gia T Bc Giang c s ch o ht sc c th, quan tm, u th tho ng vo cc hot ng dy v hc ni chung, n cc PPDH tch cc ni ring. Lnh o trng khng ch to iu kin v mt thi gian, kinh ph ging vin c iu kin nghin cu, hc hi vic vn dng PPDH tch cc trong v ngoi nc m nh trng cn u t, mua sm trang thit b dy hc y , p ng yu cu ca vic vn dng PPDH tch cc vo thc tin hot ng ca nh trng. Chnh v vy, vic vn dng cc PPDH tch cc ni chung, PP ng no, PP tho lun ni ring trng CSP Ng Gia T Bc Giang c nhiu tin b r rt.

KT LUN CHNG INi n PPDH l ni n mt b phn quan trng trong cu trc ca qu trnh dy hc. Tuy khng phi l ln u tin xut hin trong l lun dy hc nhng thut ng PPDH tch cc v ang l vn nng c cc nh nghin cu gio dc quan tm, bn lun. Trong phm vi ti ny, chng ti cp n mt s phng php c lin quan n ti nh sau:

- Phng php l con ng, l cch thc t mc ch nht nh.

- Phng php dy hc l t hp cch thc hot ng ca thy v tr trong qu trnh dy hc, c tin hnh di vai tr ch o ca thy, nhm thc hin tt cc nhim v dy hc.

- Dy v hc tch cc l s tng tc gia hot ng dy v hot ng hc nhm hng ti vic hc tp tch cc, t gic, ch ng, sng to chng li thi quen hc tp th ng ca ngi hc.

- PPDH tch cc l thut ng rt gn ch cc phng php, nhm pht huy tnh t gic, tch cc, ch ng c lp ca ngi hc, di vai tr t chc, iu khin ca gio vin.

Thc tin dy hc cho thy i mi PPDH nhm pht huy tnh tch cc l mt vn v cng quan trng trong cng tc gio dc. N nh hng trc tip n cht lng gio dc, nhn cch ngi hc, n lm cho ngi hc nng ng trong hc tp, sng to, c lp trong nhn thc, trong t suy, Vi ging vin cn phi nhn thc ng nh hng v i mi PPDH, trong thc tin mun i mi PPDH c hiu qu th c ngi dy v ngi hc phi tch cc, ch ng trong mi hot ng dy v hc. Bn cnh , c s vt cht, phng tin dy hc cn phi ph hp, s ng h ca cc cp qun l.. cng l nhn t gp phn quan trng mang li hiu qu trong qa trnh i mi PPDH hin nay.

Chng 2THC TRNG VN DNG PPDH NI CHUNG, PPDH TCH CC NI RING TRONG QU TRNH DY HC MN GIO DC HC TRNG CSP NG GIA T BC GIANG2.1 Vi nt v nh trng CSP Ng Gia T Bc Giang v c im ca mn gio dc hc2.1.1. Vi nt v nh trng v sinh vin CSP Ng Gia T Bc GiangTrng CSP Ng Gia T Bc Giang tin thn l trng trung cp s phm lin tnh, c thnh lp vo ngy 01- 01 1960, mang tn l trng trung cp S phm Bc Giang, a im ca trng o Ngn, Vit Yn, Bc Giang. Nhim v chnh ca nh trng l o to gio vin cp II c trnh 7+2, 7+3 cho 6 tnh trung du v min ni pha Bc.

Thng 8-1971, trng c nng ln h 10+3 mang tn trng s phm

10+3 H Bc. Nhim v ca trng l o to gio vin cp II c trnh 10+3 p ng yu cu pht trin ca gio dc H Bc. Trong nhng nm

1973, 1974, 1975 trng cn c giao m rng quy m o to gio vin chi vin cho cc tnh Ty Ninh, Sc Trng, ng Thp v mt s tnh pha Nam.

Cng vi vic pht trin h o to gio vin cp II, ngy 24 09

1967 UBND tnh H Bc ra quyt nh thnh lp trng S phm Mu gio H Bc. Thng 08 1998 UBND tnh H Bc ra quyt nh st nhp trng o to C nui dy tr vo trng S phm Mu gio C nui dy tr H Bc. Nhim v o to gio vin Mu gio v C nui dy tr p ng yu cu pht trin gio dc Mm non tnh H Bc.

Thng 06 1972, UBND tnh H Bc quyt nh thnh lp trng S phm 10+2 H Bc, nhim v ca trng l o to gio vin cp I, c trnh 10+2 p ng yu cu pht trin gio dc Tiu hc tnh H Bc. Cng

trong thng 06 1972 UBND tnh H Bc cn ra quyt nh thnh lp trng S phm min ni. Nhim v ca trng l o to gio vin cp I, II p ng yu cu cho s pht trin gio dc ca cc huyn min ni H Bc.

Ngy 14 05 1981, trng S phm 10+3 H Bc c th tng chnh ph ra quyt nh cng nhn l trng Cao ng s phm, thuc h thng cc trng i hc. a im ti x Dnh Tr, huyn Lng Giang. Nhim v ca trng o to gio vin cp II c trnh i hc, bi dng gio vin cp II tt nghip cc h o to trc ln trnh i hc, tham gia nghin cu khoa hc, ch yu l khoa hc gio dc nhm phc v s nghip ci cch gio dc.

Thng 08 1990, UBND tnh H Bc quyt nh st nhp 3 trng: S phm Mu gio C nui dy tr, S phm min ni, S phm 10+2 H Bc thnh trng Trung cp S phm H Bc. Nhim v l tuyn sinh hc sinh tt nghip cp III, o to thnh gio vin mu gio, gio vin cp I, p ng yu cu pht trin cho s nghip gio dc ca tnh H Bc.

Ngy 01 09 1996, UBND tnh H Bc quyt nh st nhp 2 trng: Trung cp S phm H Bc v trng Cao ng S phm Ng Gia T H Bc thnh trng Cao ng S phm Ng Gia T H Bc. Nhim v l o to gio vin c trnh THCS, gio vin tiu hc c trnh Cao ng S phm, o to gio vin Mm non c trnh trung hc S phm, bi dng cn b qun l gio dc v bi dng chun ho i ng gio vin Tiu hc v THCS.

Sau ti lp 2 tnh: Bc Giang, Bc Ninh (tch tnh H Bc), thng 02

1997, trng Cao ng S phm Ng Gia T H Bc c UBND tnh Bc Giang ra quyt nh i tn trng thnh trng Cao ng S phm Ng Gia T Bc Giang v tch mt b phn v Bc Ninh gi l phn hiu Cao ng S phm Bc Ninh (trc thuc tnh Bc Giang).Ngy 24 06 1998, sau mt nm, Th tng Chnh ph ra quyt nh thnh lp trng CSP Bc Ninh trn c s hp nht phn hiu Cao ng S phm Bc Ninh v Trng Bi dng Cn b Bc Ninh. T y Cao ng S phm Bc Ninh chnh thc tch khi trng Cao ng S phm Ng Gia T Bc Giang.

Trng Cao ng S phm c nhim v l:

o to bi dng gio vin Mm non, Tiu hc, THCS c trnh chuyn mn vng vng, c phm cht o c tt, c tinh thn trch nhim, giu lng yu ngh, c kh nng dy ch, dy ngi gp phn gio dc th h tr thnh nhng ngi cng dn c trnh vn ho , c lng yu qu hng t nc.

Trng CSP Ng Gia T Bc Giang c coi l chic my ci ca ngnh Gio dc tnh Bc Giang. Sinh vin hc tp trong trng 100 % l sinh vin s phm, c t tng o c tt, c li sng gin d, trong sng, c tinh thn trch nhim cao trong hc tp v vi cng ng. Khi bc chn vo trng mi sinh vin thc c v ngnh ngh, v con ngi, v phong cch ng x s phm, v vic rn luyn chuyn mn nghip v sau khi ra trng c th p ng c yu cu ca cuc sng, cng tc gio dc v s tin b x hi, c bit l p ng c mc tiu m x hi t ra cho gio dc.

2.1.2 c im ca mn gio dc hcMn gio dc hc va l b mn khoa hc x hi va l b mn khoa hc nghip v. Vi t cch l b mn khoa hc x hi, gio dc hc chuyn nghin cu v qa trnh gio dc (QTGD) con ngi, c bit l nghin cu v bn cht, cu trc, quy lut.. ca qu trnh . GDH c coi l mt ngnh khoa hc cn non tr nn h thng khi nim vi nhiu quan im da trn c s l thuyt ca nhiu khoa hc khc nhau nh trit hc, sinh hc, tm l hc Vi t cch l khoa hc nghip v, cng vi cc mn nh: Tm l hc,phng php dy hc b mn.. to c s bc u rt quan trng v mt nghip v cho vic o to ngi gio vin; GDH trang b cho ngi hc kin thc v phng php dy, phng php gio dc trong nh trng, tuy nhin mn hc ny cng i hi ngi hc cn c c mt trnh k nng c bn, hnh thnh c nhng nng lc s phm cn thit, th hin s vng vng v chuyn mn (trnh chuyn mn v ging dy, gio dc v cc cng tc khc c lin quan) v nng lc nghip v s phm (kin thc v cc k nng s phm) gip gio vin lm tt cng tc dy hc v gio dc hc sinh trong nh trng ph thng.

i vi cc trng s phm, khoa hc gio dc thc s khng nh c vai tr v v th ca mnh trong cng tc gio dc nghip v v y l tnh cht chuyn mn nghip v c trng ni bt ca trng s phm.

2.2 Thc trng hc tp mn gio dc hc ca sinh vin (SV) trngCSP Ng Gia T Bc GiangTrong nhng nm gn y, cht lng hc tp ni chung v mn gio dc hc ni ring ca sinh vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang c nhiu nt khi sc. c c iu ny l phi ni n s n lc ca ging vin trong cng tc dy v sinh vin trong cng tc hc tp. c bit ging vin c nhng thay i v PPDH tch cc trong t duy v hnh ng, sinh vin c c nhng phng php hc tp tch cc hn, si ni hn. iu c th hin c th nhn thc trong hc tp:

nm c sinh vin c tch cc trong hc tp mn gio dc hc hay khng? Hng th hc tp mn gio dc hc nh th no, chng ti s dng h thng cc Ankt ng v Ankt m tm hiu, chng ti t cu hi:

Bn hc mn gio dc hc vi nhng mc ch no di y? kt qu thu c l: (c tng s l 84 sv c hi v thu v 84 phiu)

Bng 1: Mc ch hc mn gio dc hc.Mc chMc

RtnhiuNhiuTng inhiutKhng

1. Hon thnh chng trnh18572500

2.Vn dng vo rn luyn nhncch ca bn thn1946.534.500

3. Gii thch cc hin tng giodc trong cuc sng02745280

4. Phc v dy hc, gio dc hc

sinh sau ny38.240.421.400

5. Phc v cc nhim v khi i thc

t, TTSP27.348.823.900

6. Lm ti NCKH0032.247.620.2

7. Hc mn PPDH b mn tt hn7.121.440.5400

Nhn xt: nh gi bng 1 chng ta thy, khi c hi v mc ch

hc mn gio dc hc c 57% s SV t mc ch l hc hon thnh chng trnh, trong s tp trung hc tp tng i l 25% v s rt tch cc hon thnh chng trnh ch c 18%. Theo cc bn sinh vin mc ch hc rn luyn nhn cch c ti 46.4% s bn thc s quan tm n iu ny, gii thch cc hin tng gio dc chim 45% nhm tng i nhiu, tuy nhin c 47.6% chn t vi cng tc lm ti. Tuy nhin khi hi v mc hng th khi hc tp mn ny chng ti thu c:

Bng 2B: Mc hng th trong gi hc mn gio dc hcMc Rt hng thHng thBnh thngKhng hng th

Gi tr %571240

71% s sv hng th vi mn gio dc hc, trong c 5% th hin s rt tch cc, tuy nhin vn cn 24% th cm nhn thy mn hc bnh thng (khng gy c hng th hc tp). Khi c hi v tnh tch cc hc tp ca sinh vin v mn gio dc hc chng ti thu c;

Bng 3: Tnh tch cc hc tp ca sinh vin trong gi hc mn gio dc hcMc Rt tch ccTch ccBnh thngKhng tch cc

Gi tr %038.159.52.3

C 59.5% SV cho bit, gi hc mn gio dc hc cm nhn thy bnh

thng trong qa trnh hc, s cm nhn thy bn thn hng th tch cc vi mn hc ch chim 31.8%, tuy nhin vn cn 2.3% l bung lng vi mn hc ny. iu ny xut pht t u? V lm th no th no pht huy c tnh tch cc hc tp ca sinh vin trong hc tp mn gio dc hc. Chng ti c hi sinh vin l tnh tch cc hc tp c biu hin nh th no? v thu c kt qa nh sau:

Bng 4: Biu hin ca tch tch cc hc tp trong mn gio dc hc lSTTBiu hin tnh TCT l %Th hng

1Gi tay pht biu mi khi gio vin t cu hi59.51

2Tho lun si ni vi bn mi khi gio vin nu cu hi54.82

3Nhn xt b sung kin cho bn54.82

4Trao i vi thy c v nhng vn cha hiu48.83

5Hng hi pht biu kin39.34

6t cu hi trc lp v vn c lin quan cabi hc28.65

S liu trong bng cho thy, tnh tch cc ca ngi hc c biu hin rt r trong qu trnh hc tp mn hc, sinh vin gi tay pht biu trong hc tp, hng hi trao i kin, ch ng, sng to trong hc tp. Si ni trong tho lun, iu ny ph hp vi PPDH tch cc mi l PP tho lun, c nhn xt, b sung kin, c trao i nhng vn cn thiu. Tuy nhin vic m sinh vin t ra cc cu hi c lin quan n vn m rng bi, vn ln quan cn t, iu ny cho thy, trong hc tp sinh vin cha thc s lin h vi thc tin hot ng nhm nng cao hn na tnh tch cc ca mnh. Theo cc em mn gio dc hc thu ht v hp dn, sinh vin hng th hn na trong hc tp mn ny th qua iu tra chng ti thu c kt qu nh sau:

Bng 5B: iu kin sinh vin tch cc tham gia hc tp mn gio dc hcSTTiu kin sinh vin tch cctham gia gi hc GDHT l %Th hng

1i mi phng php dy hc, hnh thc t chc

dy hc76.21

2iu kin, phng tin dy hc53.62

3Thi giao tip ng x ca gio vin48.83

4i mi chng trnh mn hc36.94

5i mi hnh thc kim tra nh gi mn hc315

Qua bng s liu ny chng ta thy sinh vin tch cc hn trong gihc mn GDH th iu u tin m cc em quan tm l i mi PPDH, HTTCDH, iu ny cng ph hp vi mc tiu ca ti, i mi v vn dng phng tin dy hc vo qu trnh hc tp, thi ng x ca gio vin cng l nhn t nh hng n tnh tch cc hc tp (xp th 3), i mi chng trnh v cch nh gi cng c quan tm nhng th hng thp. Do vy, bn thn gio vin lun phi vn dng PPDH tch cc nhm tch cc ho hot ng nhn thc ca sinh vin trong hc tp.

2.3 Thc trng nhn thc v PPDH tch cc trong qu trnh dy hc mn GHD trng CSP Ng Gia T Bc GiangC th ni, PPDH tch cc l mt thut ng c s dng rt nhiu trong l lun dy hc nc ta. Thut ng ny c s dng trong cc tp ch chuyn ngnh, tuy nhin ni hm ca n vn tip tc c bn lun, nghin cu. Ni v thut ng PPDH tch cc ging vin chuyn ngnh TLGD trng CSP Ng Gia T Bc Giang vn c nhiu cch hiu khc nhau v vn ny. iu tra v iu ny, chng ti t ra cu hi m: quan nim ca thy (c) PPDH tch cc? kt qu thu thp c nh sau:

Bng 6: Quan nim ca cn b ging dy v PPDH tch ccPPDHTC l:NamNTngT l%

H thng cc PP nhm pht huy ngi hc cc

yu t tch cc, ch ng, sng to, ng lc hc tp, tim nng hc tp.23541.7

Thng qua cc hot ng t chc, hng dn, cho, iu khin.. ca ngi dy ngi hc t chim lnh tri thc12325

PP ly ngi hc lm trung tm, hng vo ngi hc0118.3

Nhng PP ly ngi hc lm trung tm, trong ,

ngi dy ng vai tr ch o, iu khin qu trnh hc tp0118.3

H thng PP nhm pht huy ngi hc tnh tch cc,

ch ng, sng to thng qua cc hot ng do ngi dy t chc, hng dn, ch ao, iu khin.02216.7

Tng3912100

Nhn vo bng chng ta thy: c 41,7% nu mt cch khi qut vPPDHTC: l nhng PP nhm pht huy ngi hc cc yu t tch cc, chng, sng to. Cch hiu ny c tc gi Trn B Honh cp trong ti liu d n Vit B. Tuy nhin trong c 25% nhn mnh n vai tr thit k v t chc qu trnh hc ca ngi dy l gip ngi hc t chim lnh tri thc thng qua s hng dn, ch o iu khin ca ngi dy ch khng phi ngi dy l ngun thng tin ch yu rt vo u ngi hc. Mc d cch hiu ny khng cp n tnh TC, ch ng, sng to ca ngi hc nhng qu trnh t chim lnh tri thc hm cha cc c tnh trong PPDH tch cc. Mt iu ng lu trong bng s liu nu trn l ch c 16.7 ging vin hiu mt cch khi qut: PPDHTC l l h thng PP nhm pht huy ngi hc tnh tch cc, ch ng, sng to.thng qua cc hot ng do ngi dy t chc, hng dn, ch o, iu khin iu ny hon ton ph hp vi cch tip cn v qu trnh dy v hc nh trnh by phn c s l lun ca ti.

Bn cnh 16,6% ging vin cha phn bit c gia PPDH tch cc v quan im, cch tip cn dy hc ly ngi hc lm trung tm. H ch hiu mt cch n gin: dy hc tch cc chnh l ly ngi hc lm trung tm hoc vai tr ca ngi dy chuyn t truyn th tri thc (trong dy hc truyn thng) sang ch o, iu khin (trong dy hc tch cc). Qua trao i c bit s ging vin ny ch yu l ging vin mi vo ngh, cha c nhiu diu kin tip xc vi PPDH tch cc mi, cng nh t c iu kin c d hi tho v i mi PPDH.

Lin quan n ngun thng tin v PPDH tch cc m ging vin c c, chng ti a ra cu hi? Thy (c) bit c cc PPDH tch cc t ngun no? kt qu thu c cho thy

Bng 7: Ngun thng tin v PPDH tch cc ni chungNgun thng tinN(s tr li)Sum(tng im)Mean(trung bnh)Th hng

Hi tho cc d n12968.01

T tm hiu12685.702

DoBtphunvPPDHTC12544.503

T bn b, ng nghip12473.924

Cc ngun khc12100.835

Ngun thng tin c ging vin tip nhn nhiu nht t cc hi tho

ca mt s d n (xp th nht), tip theo l do bn thn ging vin t tm hiu ly p ng yu cu i mi PPDH. Nhu phn trc chng ti cp s cp thit ca vic i mi PPDH, tuy nhin, vic tp hun s dng cng nh cung cp thng tin v cc PPDH mi t B GD &T cho ging vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang cha c quan tm ng mc. Bng chng l thng tin do B tp hun c ging vin la chn thc hng 3 (mc trung bnh trong bn xp hng). Cc ngun thng tin tip theo l t bn b, ng nghip (xp th 4) v t ngun khc (xp th 5). iu ny th hin i mi PPDH ni chung, bc H, C ni ring, khng ch xut pht t cc ngh quyt, cc vn bn hnh chnh m xut pht t thc tin hot ng dy v hc, t nhu cu nhn thc chnh ng ca ngi hc, t nhu cu nng cao trnh tay ngh ca ging vin.. M rng hn na xu th pht trin ca thc tin hot ng dy v hc hin nay.

Bn cnh nhng PPDH truyn thng, cc ging vin c cp nht, t tm hiu ni dung, cch thc vn dng nhng PPDH mi nhm p ng vi nhu cu hc ca sinh vin v pht huy tnh tch cc ca ngi hc. Sau y l nhng PP c ging vin cp n.

Bng 8: Mt s PPDH m ging vin bit v s dng.STTTn PPTn sT lTh hng

1Tho lun121001

2Dy hc tnh hung121001

3DH nu v gii quyt vn 10832

4ng no8673

5Dy hc d n5424

6Tr chi4345

7ng vai196

S liu trong bng cho thy: 2 PP u tin c tt c ging vin nu ra

l Tho lun, DH tnh hung vi th hng cao nht, iu ny cng c l gii l 2 PP ny c cp nht trong phiu hi. a s ging vin tng s dng PP ny theo kt qu ca cc cu hi 6. PPDH nu v gii quyt vn (xp th hng 2) cng c ging vin s dng, PPDH ng no (xp hng th 3) tuy nhin tn sut s dng t, l do c th l do mt s ging vin cha nm r v PP ny, l l do m chng ti vn dng nghin cu nhiu v PP ny., ngoi ra cc PP khc cng c cc ging vin s dng nhng s xut hi? n khng cao (D n, tr chi, ng vai) nhng chng thhin ging vin, bc u c s quan tm, tm hiu v cc PPDH pht huy tnh tch cc ca ngi hc.

i su nghin cu v ngun thng tin i vi tng PPDH c th m ging vin c c, chng ti thu c kt qu nh sau:

Bng 9: Ngun thng tin t PPDHTC c thNgun thng tinPP

Cng noTho lun

Th hng c la chnHi tho cc d n21

T tm hiu ly11

T bn b ng nghip22

Do B GD &T tp hun33

Khc44

Qua bng trnh by chng ta thy PP Tho lun m ging vin ca

trng CSP Ng Gia T Bc Giang c c l t Hi tho ca cc d n v t cc ngun thng tin i chng (xp th hng cao nht), ch khng phi l t cc t tp hun ca v PP ca B GD & T. Trong khi , thng tin v PP ng no ch yu l do ging vin nghin cu, tm ti v t cc trao i vi bn b ng nghip, ch cha thc s cp nht chnh thc t pha cc c quan hu quan (nh trng hoc B).Bng s liu cng cho thy, ngun thng tin t PP do B GD & T tp hun hai PP ny c xp hng th 3 mt th hng trung bnh. Ngoi cc ngun thng tin nu trn, cc ngun thng tin khc c la chn th hng thp. Tuy nhin, s liu khng cho thy cc ngun khc l nhng ngun no (khng c ging vin nu ra).Nhn chung, vn i mi PPDH ( kha cnh nhn thc), ch yu l do t thn mi tp th, c nhn t vn ng tm hiu nhm p ng nhng yu

cu thc tin t ra. Mun i mi PPDH c hiu qu, chng ta cn xy c mt h thng l lun ng n, cn c nhng bin php c th t cc cp qun l v m tc ng n nh? n thc ca ngi dy, rn luyn k nng s dng..

T nhng s li? u thu c, chng ti mnh dn khi qut: Vic i mi PPDH theo hng pht huy tnh tch cc ca ngi hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang c nhng chuyn bin tch cc. C c nhng kt qu , ch yu l do t thn nh trng v mi ging vin n lc t tm kim, hc hi. a s ging vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang nhn thc ng nh hng, quan nim v th no l PPDH tch cc. Theo , PPDHTC l nhng PP nhm pht huy ngi hc tnh chng, tch cc v nng ng sng to trong qu trnh hc tp di s t chc, ch o, iu khin ca ngi dy ngi hc t chim lnh tri thc. Hay ni cch khc, l h thng nhng PP do ngi dy t la chn nhm pht huy cao nht (trong thi gian hu hn) cc hot ng ngi hc t gic chim lnh tri thc cho bn thn di s hng dn, gip ca ngi dy nhm t c mc tiu bi hc. Chnh v vy qa trnh dy hc tch cc bao gi cng l mt qu trnh tng tc a phng, thng nht bin chng gia hot ng dy, hot ng hc v trong bn thn hot ng hc. PPDH tch cc khng ch nhn mnh n vai tr ca ngi dy (chuyn t truyn th tri thc sang to iu kin, hng dn, gip .. qu trnh hc) m cn cao tnh tch cc hot ng ca ng i hc - mt phm cht vn c ca mi ngi hc. Hiu qu tch cc ca qu trnh dy hc ni ring, qu trnh GD ni chung phn ln c quyt nh bi tnh tch cc , t gic ca mi ngi hc. Trong dy hc tch cc , nhng g c dy khng hon ton thng nht vi nhng g c hc m ph thuc nhiu tnh tch cc, ch ng tham gia vo qu trnh lnh hi, kim nghim tri thc ca ngi hc. M hnh sau y c th khi qut nn iu :

Hnh 2.1: Mi quan h gia kin thc c dy vi kin thc c hcNhng g c dynhng khng c hc

Nhng g c dy vc hc

Nhng g khng cdy nhng c hc

Theo s trn, lng kin thc m ngi dy cung cp cho ngi hc

th s c mt phn khng c ngi hc tip nhn nhng g c dy nhng khng c hc. y l mt phn lng ph v n lc ca ngi dy. Nhng may mn thay, iu ny ch din ra trong qu trnh hc ca mt c nhn. Trong mt tp th lp, qu trnh hc din ra nhiu kha cnh khc nhau. Do , tt c nhng g ngi dy cung cp u c ngi hc (vi t cch l mt tp th) tip nhn tu mc tip nhn ca mi c nhn.

Cng s trn, phn vng trn tng trng cho nhng kin thc do ngi dy cung cp bao gi cng nh hn nhng g ngi hc hc c. C hai l do gii thch iu ny: th nht, nhu cu v kin thc ca ngi hc l v tn v rt a dng trong khi chng trnh hc l hu hn. Th hai, tho mn nhu cu hc a dng v phong ph , ngi hc khng ch hc trn lp, hc t ngi dy m cn t hc, hc t nhiu ngun thng tin khc nhau. V vy, trong dy hc tch cc, mc ch cui cng ca qu trnh dy hc l pht huy cao vai tr tch cc, ch ng ngi hc gip h t gic to ra nhng thay i tch cc v pht trin hp quy lut bn trong chnh bn thn

ngi hc ch ngi hc khng phi l mt ci thng rng cha kin thc

ngi dy rt y kin thc vo .

Phn vng trn tng trng cho nhng g c hc nhng khng c dy s tc ng n nhng g c dy v c hc. C hai trng hp s xy ra: mt, nu nhng g c hc nhng khng c dy l nhng kt qu hu ch, s gp phn rt ln b sung cho nhng g c dy v c hc ni ring, n s hnh thnh v pht trin nhn cch ca ngi hc ni chung. Ngc li, nhng g c hc nhng khng c dy s lm cn tr, hn ch vic vn dng nhng g c dy v c hc vo thc tin cuc sng ca ngi hc. Do , PPDH tch cc phi lm sao tc ng n nhng g c hc nhng khng c dy hn ch nhng tc ng tiu cc c th xy ra i vi ngi hc. Hay ni cch khc, PPDH tch cc phi gip cho ngi hc hnh thnh nng lc t hc, t hon thin nhn cch, pht huy ni lc trong chnh bn thn ngi hc t , ngi hc thch nghi vi cuc sng hin i.

Qua thc tin vic vn dng PPDH tch cc ca ging vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang hu ht ging vin nhn thc ng nh hng v PPDH hin i v qua vic thu thp iu tra chng ti nhn c s liu nh sau:

Bng 10: Mc s dng PPDH tch ccTn sutPhn trmPhm trm c gi trPhn trmtch lu

C gi tr:

Rt thng xuyn Thng xuyn Thnh thong

Hu nh khng

Tng3810122566.78.301002566.78.301002591.7100

Bng 11: Vic s dng PPDH c th:PPC %Khng %

Cng no35.564.5

Tho lun955

Nh vy c n 95% ging vin c s dng PP tho lun trong qu

trnh ln lp ca mnh. Trong khi c 64.5% ging vin cha tng s dng PP ng no, ch c 35.5% c s dng nhng hiu qu cha cao. Trong s nhng ging vin c s dng PPDH tch cc, mc s dng ca h nh sau:

Bng 12: Mc s dng tng PPDH tch cc c th:PPMc

Rt thngxuynThng

xuynThnh

thongRt t khiHu nhkhngKhng

tr li

ng no00356500

Tho lun57.936.8005.30

Vi PP ng no tn s s dng ca ging vin tp trung ch yu mc thnh thong v rt t khi, trong khi vi PP tho lun c n 94.7% ging vin s d? ng thng xuyn cho n rt thng xuyn, iu ny d? dng l gii bi PP tho lun khng phi l PP mi. N c s dng t rt lu nh cp phn lch s ca PP tho lun. Tuy nhin nhng nm trc y chng ta quen vic s dng nhng PP truyn thng: thuyt trnh, din ging nn t quan tm n nhng PP ny. Nhng PP truyn thng c u im l kin thc c truyn t mt cch c h thng, logc cao. Song do qu cao ngi dy nn nhc im ca chng lm cho ngi hc th ng, gi dy n iu, bun t. nh hng i mi PPDH hin nay ca chng ta l pht huy cao tnh tch cc, t gic, c lp, sng to ngi hc nn PP tho lun c hu ht ngi dy la chn u tin l v n nhng u im ca n. Cn i vi PP ng no cn l PP tng i mi nc ta. Chng ta cha c nhiu ti liu cp n PP ny. Do ging vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang ch mi thnh thong s dng. c bit h cn cha c thng tin v tnh hiu qu ca n. Nhn chung h cha dm mnh dn s dng mt cch thng xuyn.

Khi c hi v nhng thun li v kh khn trong qu trnh vn dng

PPDH tch cc, nhng ging vin tng s dung cho bit nhng thun li.

Bng 13: Nhng thun li trong vic vn dng PPDH tch cc:STTNhng thun liT lTh hng

1c lnh o ng h951

2C y phng tin dy hc802

3Ngi hc mnh dn tranh lun, th hin quan

im ca mnh753

4Sinh vin hng th, nhit tnh trong hc tp753

5Sinh vin c tinh thn trch nhim trong hc tp664

6C s vt cht, bn gh ph hp605

i chiu vi nhng nhn nh v u im ca PPDH tch cc phn c s l lun, mt ln na, thc tin chng minh c nhng u im l hon ton ng. iu chng t vic vn dng PPDH tch cc l hon ton hp l vi c s l lun v thc tin. Hu ht ging vin ca trng CSP Ng Gia T Bc Giang nghim chnh thc hin ch trng i mi PP cc cp qun l v m. Tuy nhin qua qa trinh kho st chng ti cng nhn c nhng thng tin phn hi rn nhng thun li nh : c lnh o ng h, phng tin dy hc y , ngi dy c tp hun tt.. Tu thuc vo tng c s T, tng a phng. Chng hn, nhng thun li nu trn, trng CSP Ng Gia T Bc Giang l thun li nhng c th, c s khc, a phng khc l khng hon ton nh th. i vi cc lp m a phng, c bit l cc vng kh khn, th c s vt cht l mt tr ngi ln n vic vn dng c hiu qu PPDH tch cc trong thc tin. V th mun i mi PPDH c hiu qu, ngoi vic trang b thng tin, tp hun k nng vn dng cho ngi dy th iu cn thit chng ta phi trang b c s vt cht ph hp vi yu cu ti thiu trong hot ng dy hc.

Mc d trong PPDH tch cc, ging vin cho rng u im ca n l d dng nh gi ng v khch quan kt qu hc tp ca sinh vin nhng h cng cho bit thc tin kim tra, nh gi ca chng ta hin nay vn cn cha hp l v tnh hnh thc, vic kim tra nh gi dy v hc tch cc khng ch thng qua bi kim tra hay tiu lun cui kho m l mt qu trnh nh gi thng xuyn, lin tc, nh gi chnh thc (formal test) v phi chnh thc (quan st thi tch cc hc tp, nh gi nhng n lc hc tp ca ngi hc.), c bit l t nh gi, nh gi ln nhau trong qu trnh hc tp ca ngi hc.

Ngoi ra, vic i mi PPDH cng cn c s ng h t pha lnh o cc cp bng nhng hnh ng c th ch khng ch bng nhng li ng

vin, khuyn khch. Nhng hnh ng l: to iu kin thun li v c s vt cht, phng tin dy hc, mua sm dng dy hc, thay th bn gh cho ph hp vi tnh a dng trong cc hot ng ca PPDH tch cc, nu c iu kin hn th trang b cc phng tin k thut dy hc hin i l mt xu th ng trong dy hc tch cc. Thc tin dy hc trng CSP Ng Gia T cho thy lnh o trng to mi iu kin thun li v s s vt cht, phng tin dy hc. Do nu chng ta c y cc trang thit b dy hc cn thit th vic i mi PPDH tr nn hiu qu hn.

Bn cnh nhng thun li nu trn, vic vn dng PPDH tch cc ca ging vin cn gp mt s nhng kh khn sau:

Bng 14: Kh khn trong vic vn dng PPDH tch ccSTTNhng kh khnT lTh hng

1Mt nhiu thi gian931

2Sinh vin cha thch nghi vi cc hot ng nhm902

3Ni dung chng trnh cn cng nhc813

4Sinh vin thiu tp trung, ngi dy kh kim sot794

Nhn xt: C 93% ging vin cho rng vic thc hin PPDH tch cc

nh tho lun s mt rt nhiu thi gian, son cu hi, chun b ni dung, chun b phng h? c, chun b bn gh? theo nhm.. Ngoi ra ni dung chng trnh dy hc yu cu cn kh cao v mt kin thc v t ch trng n vic to ra s linh hot trong vic la chn ni dung cho ngi dy. iu ny lm cho ngi dy lng tng trong vic la chn PPDH thch hp.

V pha ngi hc, h cha thch nghi c vi vic hc thng qua cc hot ng lm vic nhm, tng tc vi ngi khc. Hiu qu ca vic hp tc gia ngi hc vi nhau, gia ngi dy vi ngi hc cha cao. Qua d gi quan st, chng ti nhn thy khi ngi dy nu vn tho lun th ngi hc cha tht s tch cc hp tc, iu ny to ra s lng ph v thi gian vn l nhc im ca PDH tch cc.

2.4 Cc nguyn nhn ch quan, khch quan ca thc trngTrong qu trnh s dng PPDH tch cc, c nhiu nguyn nhn dn n yu t thnh cng hay cha thnh cng trong cng tc vn dng ca ging vin trong nhng nguyn nhn ch quan c k ti l:

- Mt s ging vin cha thc s c nhn thc ng v PPDH tch cc, cha thc s nm r, cha thc s hiu v cc bc trong vic thc hin cc PPDH tch cc, cc PPDH c th (ng no, tho lun).- Ging vin cn lng tng khi vn dng PPDH tch cc vo trong mi bi ging

- Sinh vin cha c k nng hc tp trong khi ging vin s dng cc

PPDH tch cc

- Ngi hc cha thch nghi tt vi cc hot ng nhm, cha tht s hp tc trong qu trnh hc.

- Thi gian chun b cho cc tit dy hc tch cc nhiu, nh thi gian chun b, son cu hi, chun b phng h? c l iu lm nh hng n vic s dng PPDH tch cc.

Ngoi nhng nguyn nhn ch quan trn th cn tn ti nhng nguyn nhn khch quan trong thc trng vn dung PPDH tch cc ca ging vin.

- Ni dung chng trnh mn hc lun thay i

- Do cch tin hnh kim tra nh gi ca ging vin v mn hc vn mang tnh nh v ti hin ti liu, cch nh gi cha st vi thc tin v? n dng. nh gi cha thng xuyn, thiu khch quan

- Khi lng kin thc mn hc ln, nhng qu thi gian dnh cho th t v th nn bn thn ging vin, cha thc s dm vn dng PPDH tch cc vo ging dy, mt s cha dm a PPDH tch cc vo thc nghim.

- Mt s PPDH tch cc cn mi v t ti liu nn mt s ging vin vn cha hiu r v n, v th cha dm mnh p dng trong khi ln lp.

- Ni dung chng trnh dy hc cn yu cu kh cao v mt kin thc m t ch trong n vic to ra tnh linh hot mm do trong vic la chn ni dung.

- Cc phng tin tin phc v cho qu trnh dy hc tch cc cha ng b, cn thiu.

- Khu nh gi dy v hc cn yu v thiu, cha thc s nh gi khch quan trong dy v hc, c bit l s t nh gi v nh gi ln nhau.

KT LUN CHNG 2Nhu cu hc tp v m rng hiu bit ca mi c nhn l nhu cu thc t, c bit l sinh vin s phm, nm c iu ny ging vin khng ngng t tm ti nghin cu v vn dng PPDH tch cc vo bi ging ca mnh. iu ny c th hin rt r trong kt qu kho st thc t v nh gi trn. Thc tin dy hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang cho thy, ging vin nhn thc ng nh hng v i mi PPDH, hu ht ging vin t nhiu vn dng PPDH tch cc vo qu trnh dy hc ca mnh v rt ra c nhiu nhn xt b ch lin quan n PPDH tch cc. Theo h mun i mi PPDH tch cc mt cch c hiu qu th c ngi d? y v ngi hc phi tch cc ch ng trong mi hot ng dy v hc. Bn cnh c s vt cht, phng tin dy hc phi ph hp, c?ng thm s ng h ca cc cp qun l.. Cng l yu t gp phn quan tr? ng mang li hi? u qu trong qu trnh i mi PPDH hin nay.

Chng 3THIT K BI HC MN GIO DC HC THEO PPDH TCH CC3.1 Khi qut v quy trnh vn dng PPDH tch cc trong dy hc mn gio dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang (kt hp 2 phng php tch cc) vn dng c hiu qu PPDH tch cc vo qu trnh ging dy mn gio dc hc th cn phi xy dng quy trnh dy hc theo phng php tch cc sau:

Bc 1: Xy dng k hoch bi ln lp- Xy dng mc tiu bi dy, mc tiu v tri thc, v k nng, th . Khi kt thc mn hc.

- Chun b h thng cc cu hi nhm kch thch hot ng tn cng tr no ca sinh vin, ua ra cc cu hi tnh hung, lp dn cho bi dy, t chc phn cng nhm, phn cng trng nhm v thu k .

- Gii thiu cc ti liu lin quan n chuyn hc, t chc hng dn sinh vin lm cng tho lun.

Bc 2: Thu thp thng tin- Tm kim thng tin qua cc knh khc nhau phc v cho vic m rng vn , c th l qua cc knh nhu sch bo, gio trnh, ti liu tham kho, qua chuyn kho, chuyn , qua cc lun vn, lun n.

- Tng hp v h thng ho cc thng tin thu nhn c, xc nh nhng vn c bn nhu khi nim, cc quan im, cc c trung.. nhm gip ngi hc nm khi qut tri thc v nm cc tri thc lin quan.

- Xem xt v iu chnh li k hoch ln lp cho ph hp (nu cn)

Bc 3: Tin hnh bi ln lp- Nu cc vn cn ng no v tho lun cho cc nhm sinh vin,

gi gip cc em bit la chn thng tin, tng hp thng tin tr li.

- Gip sinh vin lu gi v phn chia h thng thng tin theo cc mng cho ph hp

- Cc nhm thng nht tri thc v k nng tm hiu c thng qua

vic ng no hoc tho lun v kim tra li iu mt ln na.

Bc 4: Chia s ni dung- T chc cho cc nhm t rt ra kt lun, tri thc v l lun v thc tin v yu cu tng nhm trnh by trc lp, kt qu m c nhm thu c qua ng no v tho lun.

- Sau trnh by ca sinh vin, ging vin khng nh li h thng tri thc v h thng ho h thng kin thc .

Bc 5: nh gi hot ng- sinh vin t nh gi hot ng ca bn thn.

- Cc c nhn trong lp t nh gi cho nhau.

- Ging vin nh gi sinh vin trong hot ng hc tp. (kt qu tm

ti, pht h n v gii quyt vn ?c lp ca mi c nhn).3.2 Thc nghim s phm* Mc ch thc nghim

Thc nghim c tin hnh nhm kim tra tnh ng n ca gi thuyt khoa hc c xy dng, qua khng nh tnh kh thi ca quy trnh xy dng v s dng cc PPDH tch cc (ng no, tho lun) trong qu trnh dy hc mn gio dc hc

* i tng thc nghim

Chng ti chn i tng TN l sinh vin khoa Tiu hc K27 tng s c 84 sinh vin c chia thnh:

Lp Vn - S A: 43 sinh vin

Lp Vn - S B: 41 sinh vin

* Nhim v thc nghim

- Nghin cu ni dung gio dc trng THCS v tin hnh lp k hoch dy hc.

- Tin hnh bi dng v PPDH tch cc cho sinh vin v ging vin ging dy lp thc nghim.

- Tin hnh vn dng PPDH tch cc (tho lun, ng no) ging dy chng 2 ca mn: Hot ng gio dc trng THCS

(C)

- Kim tra, nh gi kt qu hc tp ca lp thc nghim v i chng

- X l s liu, phn tch kt qu TN v rt ra kt lun v tnh hiu quca cc PP c vn dng.

* Ni dung thc nghim

Vn dng 2 PPDH tch cc (tho lun v ng no) trong dy hc chng 2 & 3 chuyn : Hot ng gio dc trng THCS ti trng CSP Ng