doğu anadolu bölgesinde buğdayda hastalık yapan fungal ... file · web viewÖnsÖz 4....

ÖNSÖZ.............................................................................................................................4

İLETİŞİM........................................................................................................................5

KİRAZ ÇEŞİT ADAPTASYON DENEMESİ (2001)..................................................6

SAKI ELMA ÇEŞİDİNDE HASAT ÖNÜ MEYVE DÖKÜMLERİNİ ÖNLEMEDE NAPTHALENE ACETİC ACİD (NAA)' İN ETKİLERİ (2002)......10

ERZİNCAN İLİNDE ÖRTÜALTI SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİNİN EKONOMİK YÖNÜ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR (2002)............................................................13

ERZİNCAN OVASI TABAN MERALARINDA VEJATASYON ETÜDÜ (2002) 16

ERZİNCANDA AŞILI CEVİZ FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE AŞILAMA ZAMANININ TESPİTİ VE FİDAN RANDIMANINI ETKİLEYEN BAZI UYGULAMALARIN DENENMESİ (2003)...............................................................18

ERZİNCAN’DA YOĞUN OLARAK YETİŞTİRİLEN ELMA ÇEŞİTLERİNDE GÖRÜLEN ALTERNARİA MEYVE ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI (Alternaria Alternata) ETMENİNİN ETİOLOJİSİ VE MÜCADELESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR (2004)............................................................................................21

KAYISI ÇEŞİT SELEKSİYON II (2004)..................................................................24

KARAERİK ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KALSİYUM HİDROKSİT (Ca(OH)2)’ İN MEYVE ÇATLAMASI VE KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİ (2004)..................27

DOĞU ANADOLU MEYVE VE BAĞ GENETİK KAYNAKLARI ARAŞTIRMA PROJESİ (ARA SONUÇ RAPORU) (1998-2004)......................................................30

ERZİNCAN İLİ BAĞLARINDA BAĞ KÜLLEMESİ (Uncinula Necator (Schw.) Burr.) HASTALIĞININ MÜCADELESİNDE TAHMİN-UYARI MODELLERİNDEN YARARLANMA OLANAKLARI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR (ARA SONUÇ RAPORU 2005)................................................33

1

ERZİNCAN KOŞULLARINDA ISITMASIZ SERA KOŞULLARINDA İKİNCİ ÜRÜNE YÖNELİK BAZI SEBZE TÜRLERİNİN BELİRLENMESİ (2006)........36

ERZİNCAN VE GÜMÜŞHANE İLLERİNDE TABİİ OLARAK YETİŞEN KUŞBURNULARIN (Rosa Spp.) SELEKSİYON YOLUYLA ISLAHI II (2006). .39

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ’NDE FARKLI YERLERDEN ELDE EDİLEN DEĞİŞİK TORF MATERYALLERİNİN DOMATES (Lycopersicon Lycopersicum L.)‘TE FİDE KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİ (2006)...........................................41

DOĞU ANADOLU ORİJİNLİ BAZI TORF MATERYALLERİNİN DOMATES’TE (Lycopersicon lycopersicum L.) FİDE KALİTESİ VE VERİM ÜZERİNE ETKİLERİ (Yüksek Lisans Tezi 2007)....................................................44

ÜLKEMİZ PATATES EKİLİŞ ALANLARINDA PATATES SİĞİL [Synchytrium endobioticum (Schilb.) PERCİVAL] HASTALIĞININ SÜRVEYİ (2007).............46

KEMALİYE BİBERİ’NİN SELEKSİYON YOLUYLA ISLAHI (2007)................49

ERZİNCAN İLİNDE ELMA PAMUKLUBİTİ [Eriosoma Lanigerum (Hausmans)] (Hem.: Pemphigidae)’NİN YAYILIŞI, YOĞUNLUĞU, PARAZİTOİT VE PREDATÖRLERİNİN TESPİT EDİLMESİ (2008).................................................52

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ KURU FASULYE (Phaseolus vulgaris L.) ISLAH ÇALIŞMASI (2008)......................................................................................................55

ERZİNCAN YÖRESİNDE ORGANİK KURU FASULYE (Phaseolus Vulgaris L.) ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI (2008)..................................................................58

ERZİNCAN ŞARTLARINDA FARKLI ZAMANLARINDA DİKİLEN ÇİLEK ÇEŞİTLERİNİN VERİM VE KALİTELERİNİN BELİRLENMESİ (2008).........61

ERZİNCAN İLİNDE KUŞBURNU’DA (Rosa Spp.) ZARAR YAPAN Rhynchıtes hungarıcus (Herbst.) (Coleoptera: Rhynchıtıdae) TÜRÜNÜN BİYOLOJİSİ VE ZARARI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR (2008).....................................................65

2

DOĞU ANADOLU BÖLGESİNDEKİ YEREL KAVUN (Cucumis melo L.) TİPLERİNİN KARAKTERİZASYON ÇALIŞMASI (2008)....................................68

DOĞU ANADOLU BÖLGESİNDEKİ YEREL BİBER TİPLERİNİN TOPLANMASI VE KARAKTERİZASYONU (2008)...............................................72

ERZİNCAN KOŞULLARINDA KURU FASULYE (Phaseolus Vulgaris L.) YETİŞTİRİCİLİĞİ İÇİN UYGUN EKİM ZAMANI VE ÇEŞİTLERİN BELİRLENMESİ (2008)...............................................................................................75

ERZİNCAN İLİNDE KUŞBURNU (Rosa Spp.) BİTKİSİ İLE BESLENEN Mecorıs ungarıcus (Herbst, 1783) (Coleoptera: Rhynchıtıdae)'UN MORFOLOJİSİ, BİYOLOJİSİ VE ZARARI ÜZERİNE ARAŞTIRMA (Yüksek Lisans Tezi) (2008).........................................................................................................................................78

ERZİNCAN İLİ BAĞLARINDA BAĞ KÜLLEMESİ [Erysiphe Necator Schwein. (Uncinula Necator)] HASTALIĞININ MÜCADELESİNDE TAHMİN-UYARI MODELLERİNDEN YARARLANMA OLANAKLARI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR (2008)............................................................................................81

ERZİNCAN İLİNDE BİBER (Capsicum annuum L.) BİTKİLERİNDEN İZOLE EDİLEN Rhizoctonia solani Kühn VE İKİ NÜKLEUSLU Rhizoctonia’LARIN ANOSTOMOSİS GRUPLARI VE PATOJENİTELERİ(Yüksek Lisans Tezi) (2008)..............................................................................................................................85

DOMATES, HIYAR VE BİBERLERDE KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ ETMENLERİNDEN RHİZOCTONİA SOLANİ’YE KARŞI BİYOLOJİK MÜCADELE İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI (2009)...................................87

ERZİNCAN İLİNDE ÖRTÜALTINDA YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN DOMATES VE HIYARDA ZARARLILARIN TESPİT EDİLEREK ÖNEMLİLERİNİN POPULASYON GELİŞİMİNİN İZLENMESİ (2009)...........91

SONCHUS ERZINCANICUS MATTHEWS (ASTERACEAE) TÜRÜNÜN KORUNMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA (2009).....................................................94

3

ÖNSÖZ

Erzincan-Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitü Müdürlüğü, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının 1.8.1986 tarihli olurları ile (mülga) Bahçe Kültürleri Araştırma Üretim ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü (mülga) Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsünün birleşmesi ile kurulmuş ve 1.5.1987 tarihinde yeni ismiyle çalışmalarına başlamıştır.

Müdürlüğümüz Bitkisel Konu Araştırma Enstitüleri içerisinde mütalâa edilmiştir. Teknik Şubeler; Islah ve Genetik, Yetiştirme Tekniği, Hastalık ve Zararlılar, Ekonomi ve İstatistik ile Teknoloji Şubesi olarak oluşmuştur. Enstitümüz meyve, sebze, süs bitkileri, bağcılık konusunda yetiştirme, ıslah ve genetik, ile hastalık ve zararlılar konusunda gerekli araştırma projelerini yürütmek ve sonuçlandırmak suretiyle, yeni çeşitlerin bölge tarımına kazandırılmasını sağlamak, entegre mücadele yöntemleriyle doğal dengeyi korumak, bölgede sorun olan hastalık ve zararlılarla etkin mücadelede bulunmak suretiyle bölge ekonomisine olumlu yönde katkı sağlamak için gerekli çalışmaları yapmaktadır.

Enstitümüz bahçe bitkileri ıslahı ve yetiştirme tekniği konularında; Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Bayburt, Ağrı, Tunceli, Bingöl, Muş, Bitlis, Van, Hakkari, Siirt (Yüksek yerleri), Şırnak (Yüksek yerleri), Kars, Ardahan, Artvin (Çoruh vadisi), Rize (İç kesimleri), Trabzon (İç kesimleri), Giresun (İç kesimleri), Kahramanmaraş (Yüksek kesimleri), Adıyaman (Yüksek kesimleri), Malatya (Yüksek kesimleri) ve Iğdır illerinde, Bitki Sağlığı konusunda ise Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Bayburt, Kars, Ağrı, Iğdır, Ardahan ve Tunceli illerinde gerekli çalışmalar yapılmakta İl Müdürlükleri ile gereken temaslar kurulmakta ve gerek teorik gerekse uygulamalı eğitim seminerleri düzenlenmektedir.

Enstitümüzde 2001-2009 yılları arasında sonuçlandırılan araştırma çalışma özetlerinin; araştırıcılara, yayımcılara, çiftçilere ve ilgilenenlere yararlı olacağı inancındayım. Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen Harun ALICI’ya teşekkürlerimi sunar Enstitüm ve bütün tarım sektörü çalışanlarına başarılar dilerim.

M. Hüsrev ÖZ

Enstitü Müdürü

4

İLETİŞİM

Tel No : 446 225 19 05

Fax No : 446 225 20 52

e-posta : [email protected]

[email protected]

[email protected]

Web : www.erzincanbk.gov.tr

5

mailto:[email protected]

KİRAZ ÇEŞİT ADAPTASYON DENEMESİ (2001)

Hüseyin VURGUN(1) Meral ASLAY(1) H.Murat ÜNLÜ(1)

Bu çalışma, kirazlarda hem hasat periyodunu uzatmak, hem de verimli yüksek kaliteli kiraz yetiştiriciliğine yönelik olarak Erzincan şartlarına en uygun çeşitlerin tespit edilmesi amacıyla Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Bahçeliköy beldesi arazisinde 1992-2001 yılları arasında yürütülmüştür.

Deneme yabani kiraz (prunus avium) üzerine aşılı 29 kiraz çeşidi (Edirne, Siyah Gözüme, Starking Handy Giant, Vista, Corum, Merton Bigarreau, Turfanda I, Early Burlat, Yalancı Napoleon, Durona di Cesana, Merton Premier, Sapı Kısa, Noir de Guben, Van, Bing, Stella, Bigarreau Napalean, Bella di pistoia, Merton Marvel, Macar (Erzincan), Dalbastı (Malatya), Lambert, Merton late, Artvin-4, Karagevrek, 0900 Ziraat, Noble, Artvin-5, Turfanda II) ve her çeşitten 7 ağaç 7x7 m olacak şekilde yer almıştır.

Deneme bahçesinin kurulduğu yer extrem yaz sıcaklığı ile geç ilkbahar donlarına değerlendirmenin yapıldığı yıllarda maruz kalmamıştır.

Olgunluk zamanlarına göre yapılan gruplandırmada, kirazlarda 5. olgunluk haftası tesbit edilmiş ve her olgunluk haftası kendi içinde ele alınmıştır. Meyve ağırlığı, meyve eti (g) / sap ağırlığı(g) + çekirdek ağırlığı(g) oranı ve organoleptik değerleri yüksek olan en üstün çeşitlerin seçimi çalışmanın esasını teşkil etmiştir.

1 Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ERZİNCAN6

Seçilen çeşitlerde meyve iriliği, meyve eti/sap+çekirdek ağırlığı ve organoleptik değerler sırasıyla; 1.olgunluk haftasında 5.605 g, 14.22 ve 16 ile Early Burlat ve 5.440 g, 15.78 ve 19 ile Vista çeşitleri, 2.olgunluk haftasında 5.690 g, 18.27 ve 17 ile Merton Bigarreau ve 6.395 g, 15.99 ve 17 ile Noir de Guben çeşitleri, 3.olgunluk haftasında 5.955 g, 16.76 ve 18 ile Van, 7.995 g, 22.57 ve 18 ile 0900 Ziraat ve 7.210 g, 21.48 ve 18 ile Stella çeşitleri, 4.olgunluk haftasında 6.760 g , 19.92 ve 17 ile Macar(Erzincan), 6.920 g, 18.63 ve18 ile Lambert ve 6.435 g, 15.69 ve 16 ile Bigarreau Napoleon çeşitleri, 5.olgunluk haftasında 5.550 g, 14.78 ve 15 değeriyle Merton Late çeşidi seçilmiştir.

Kiraz çeşitlerinin hasat periyodu, kalite (Meyve iriliği, renk, sertlik), meyve eti (g)/çekirdek + sap ağırlığı (g) oranı, verim, SÇKM, şeker/asit oranı ve organoleptik değerler dikkate alınarak yapılan seçimde kirazlarda 5 olgunluk haftası ve her hafta için 2-3 çeşit seçilmiştir.

Seçilen kiraz çeşitleri ve olgunluk haftaları aşağıdaki gibidir:

I. Olgunluk haftası (11-17/6) : Early Burlat, Vista.

II. Olgunluk haftası (18-24/6) : Merton Bigarreau, Noir de Guben.

III. Olgunluk haftası (25/6-1/7) : Stella, 0900 Ziraat, Van.

IV. Olgunluk haftası (2-8/7) : Lambert, Macar (Erzincan), Bigarreau Napoleon.

V. Olgunluk haftası (9-15/7) : Merton Late.

Anahtar Kelimeler: Kiraz (Prunus avium L.), Hasat-Periyot, Çeşit, Adaptasyon, Erzincan.

7

CHERRY VARIETIES ADAPTATION TRIAL

Hüseyin VURGUN(1) Meral ASLAY(1) H.Murat ÜNLÜ(1)

This study was carried out to determine the best quality and the highest yield of cherry (Prunus avium L.) from 29 cultuvars and to survive harvesting period of the cultivars in Bahçeliköy experimental areas belonging to Erzincan Horticultural Research Institute during 1992 and 2001.

Experiment was made on 29 sweet cherry cultivars (cherry (Edirne, Siyah Gözüme, Starking Handy Giant, Vista, Corum, Merton Bigarreau, Turfanda I, Early Burlat, Yalancı Napoleon, Durona di Cesana, Merton Premier, Sapı Kısa, Noir de Guben, Van, Bing, Stella, Bigarreau Napalean, Bella di pistoia, Merton Marvel, Macar (Erzincan), Dalbastı (Malatya), Lambert, Merton late, Artvin-4, Karagevrek, 0900 Ziraat, Noble, Artvin-5, Turfanda II) grafted on wild sour cherry. Seven plants of each cultivars were planted as 7x7.

Five ripeness weeks were determined based on harvesting period and each week was valued itself. Fruit weight, mezocarp (g)/fruit handle + pit weight(g) ratio and the highest decustation values were fundamentally determined.

Fruit size, mezocarp / fruit handle + pit wegiht and decustation values of selected cultivars were determined as 5.605g, 14.22 and 16.00 with Early Burlat and 5.44g, 15.78 and 19.00 with Vista cultivars in first ripeness week, 5.69g, 18.27 and 17.00 with Merton Bigarreau and 6.395g, 15.99 and 17 with Noir de Guben cultivars in second maturity week, 5.955g, 16.76 and 18 with Van, 7.955g, 22.57 and 18 with Ziraat 1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN

8

and 7.21g, 21.48 and 18 with Setlla cultivars in third ripeness week, 6.76g, 19.92 and 17 with Macar (Erzincan), 6.92g, 18.63 and 18 with Lambert and 6.435g, 15.69 and 16 with Bigarreau Napoleon cultivars in fourth ripeness week and 5.55g, 14.78 and 15 with Merton Late cultivars, respectively.

Five Ripeness week was selected based on harvesting period, quality (size, color, firmness), mezocarp(g)/ fruit handle +pit wegith(g) ratio, TSS, pH, acidity, sugar/acid ratio, and decustation values of cherry and two or three cultivars were selected for each week.

Selected cherry cultivars and ripeness weeks are as follows;

I. Ripeness week (11-17/6): Early Burlat, Vista

II. Ripeness week (18-24/6): Merton Bigarreau, Noir de Guben

III: Ripeness week (25/6-1/7): Stella, 0900 Ziraat, Van

IV.Ripeness week (2-8/7): Lambert, Macar (Erzincan), Bigarreau Napoleon

V. Ripeness week (9-15/7): Merton Late

Key Words: Sweet Cherry (P. avium L.), Harvesting-period, Cultivar, Adaptation, Erzincan

9

SAKI ELMA ÇEŞİDİNDE HASAT ÖNÜ MEYVE DÖKÜMLERİNİ ÖNLEMEDE NAPTHALENE ACETİC ACİD (NAA)' İN ETKİLERİ

(2002)

Adnan DOĞAN(1) Hüseyin VURGUN(1) Gökhan KIZILCI(1)

Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünde 2001 ve 2002 yıllarında yürütülen bu araştırmada Sakı elmasında hasat önü meyve dökümünü önlemek amacıyla NAA kullanılmıştır. NAA’in 5,10,15ve 20 ppm’lik dozları 4 farklı zamanda uygulanmıştır. Yapılan istatistiki analizler sonucunda aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir:

* Sakı elmasında döküm oranının yıllara göre değişimi p<0.01 seviyesinde önemli çıkmıştır.

* Farklı dozların döküme etkisi p<0.01 seviyesinde önemli çıkmıştır. NAA’in 5, 10, 15 ve 20 ppm’lik dozları aynı grupta yer alırken; kontrol dozu olan 0 ppm farklı grupta yer almıştır.

* Uygulama zamanlarının döküme etkisi istatistiki olarak p<0.05 seviyesinde önemli çıkmıştır. NAA’in 2 ve 3 kez uygulanması tek uygulamaya göre etkili bulunmuştur.

* Kontrol ağaçlarında %20.55’lik bir döküm gerçekleşirken, hasattan 4,2 ve 1 hafta önce uygulanan NAA’in 20 ppm’lik dozunda %5.09; 4 ve 2 hafta önce 2 kez yapılan 10 ppm’lik uygulamada %5.69’luk bir döküm meydana gelmiştir. Hasat önü meyve dökümü yaklaşık %75 azalmış ve toplam üründe %15’lik bir kazanç elde edilmiştir.

* NAA’in Sakı elma çeşidinde meyve ağırlığına, meyve enine, meyve boyuna, meyve eti sertliğine, meyve kabuk sertliğine, SÇKM, pH ve titre


edilebilir asit miktarına istatistiki olarak önemli bir etkisi tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler: Elma (Malus communis L.), Sakı, NAA, Hasat-Önü, Meyve-Dökümleri, Erzincan

THE EFFECTS OF NAPTHALENE ACETIC ACID PREVENTING OF FRONT HARVEST FRUIT ON SAKI APPLE

CULTIVAR

Adnan DOĞAN(1) Hüseyin VURGUN(1) Gökhan KIZILCI(1)

This study was conducted to prevent to falling of apple fruit before harvesting in sakı apple cultivar at Erzincan Horticultural Institute in 2001 and 2002. The forms (5, 10, 15 and 20 ppm) of NAA were applied to the plants at four different times. The following results were determined based on statistical analyses;

* Falling rate of sakı apple cultivars changed and it was statistically important at p<0.01.

* Effect od doses of NAA were significantly important at p<0.01. There were significant differences among the applications when compared to the control.

* Application times were significantly important at p<0.01. Two and 3 three time- application were more affectively than one time application.

1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN11

* While falling rate of the fruit in the control plants was 20.55 %, it was 5.09 % in 20 ppm dose and 5.69 % in 10 ppm dose. Because of the treatments, falling rate before harvesting decreased in 75 % and total production of yield approximately increased in 15 %.

* Fruit weight, fruit width, fruit length, fruit firmness, TSS, pH and acidity of sakı apple cultivars were not significantly affectet by applying with NAA

Key Words: Apple (Malus communis L.), Sakı, NAA, Pre-harvest, Fruit-Drop, Erzincan

12

ERZİNCAN İLİNDE ÖRTÜALTI SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİNİN EKONOMİK YÖNÜ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR (2002)

Harun ALICI(1) Hüseyin VURGUN(1) Fatih ÇAKIRBAY(1)

İlimizde örtüaltında sebze yetiştiriciliği ilk olarak 1997 yılında Tarım İl Müdürlüğünün tarımsal yayım amaçlı sera kurması ile başlamış ve hızla gelişmiştir. Bu proje Erzincan Merkez ilçe ile birlikte Üzümlü, Kemah, Kemaliye ve Tercan’da yürütülmüştür. İncelenen işletmelerde özellikle ilkbahar dönemi örtüaltı sebze yetiştiriciliği yapılmaktadır. Örtüaltı sebze yetiştiriciliğinin en önemli problemi olarak hastalık ve zararlılar ile teknik bilgi eksikliği olduğu görülmüştür.

İşletmeler genelinde ortalama işletmeci yaşı 47.8 yıl, eğitim-öğrenim durumu 7.1 yıl, örtüaltı üretim deneyimi ise 2.8 yıldır. Örtüaltında sebze yetiştiriciliği yapılan işletmelerde aile birey sayısı ortalama 4.6 dır.

Örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde incelenen işletmelerde dekara dikilen fide sayısı hıyarda ortalama olarak 2655 adet/da, domateste 2450 adet/da, fasulyede ise 2252 adet/da dır. Verim ilçelere göre değişmekle birlikte il genelinde ortalama olarak hıyarda 12316 kg/da, domateste 14139 kg/da, ve fasulyede 3276 kg/da dır.

İşletmelerde hastalık ve zararlılara karşı özellikle hastalık ve zararlı görülmeden koruma amaçlı 7-10 günde bir ilaçlama yapılmaktadır. İlaçlama bilgileri konusunda üreticilerin teknik elemanları tercih ettikleri (%72.1) görülmüş ayrıca ilaç bayisi (%14.9) ve komşusundan (%5.4) bilgi almaktadır.


İşletmede üretilen ürün türleri bazında yapılan analizler sonucunda karlılık oranları hıyar yetiştiriciliğinde %33,7, domates yetiştiriciliğinde %31,2 ve fasulye yetiştiriciliğinde %28,8 olarak tespit edilmiştir.

İşletmelerde genel olarak ürünler %50,9 oranında pazarda, %20,7 oranında bahçede, %15,2 oranında süper market veya manav da, %13,2 oranında ise sebze halinde pazarlanmaktadır.

İlimizde seracılığın daha hızlı gelişebilmesi sera üretimi için tüm girdilerin çiftçilerimiz tarafından kolay bir şekilde temin edilebilmesi gerekmektedir. Seralarda ürün deseninin belirlenmesi ve satış organizasyonunun ekonomikliği ve kolaylığı açısından kooperatif veya çiftçi birliği şeklinde bir organizasyon kurulmasının uygun olacağı kanaatindeyiz. İlimizde seracılık faaliyeti yeni yeni geliştiği için tohum, fide, ilaç, gübre gibi birçok girdi temininde problem bulunmaktadır. Bu nedenle ilimizde bu konudaki özel sektör faaliyetlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Örtüaltında sebze üretimi yapan çiftçilerin tarım teşkilatları ile sıkı bir ilişki içinde bulunarak sorunlara çözüm bulunması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Sebze, Örtüaltı, Ekonomi, Erzincan

INVESTIGATIONS ON ECONOMICAL IMPORTANCE OF VEGATABLE GROWING IN GREENHOUSE IN ERZINCAN

Harun ALICI(1) Hüseyin VURGUN(1) Fatih ÇAKIRBAY(1)


Greenhouse vegetable growing has been firstly started in greenhouse made by manager of agriculture administration in Erzincan since 1997. This project was prepared by using data and public survey from vegetable growers in Erzincan province and Üzümlü, Kemah, Kemaliye and Tercan districts.

Especially early spring greenhouse vegetable growing is made in investigated administration. The most important problems for greenhouse vegetable growing have been determined as lacking of technical knowledge, struggling of diseases and insects. Vegetable producers prefer to technical person (72.1%), medicine dealer (14.9%), neighbor (5.4%) and himself (7.6%) for this matter.

Old of the vegetable growers in the greenhouse is 47.8 year old and they have average 7.1 years education and 2.8 years greenhouse practice. Average family number in the greenhouse administration is 4.6 people.

Seedling number in the administration are 2655 number/da in cucumber, 2450 number/da in tomato and 2252 number/da in snap bean. Average yields are 12316 kg/da in cucumber, 14139 kg/da in tomato and 3276 kg/da in snap bean.

Pesticides are used 7-10 days intervals for struggling to disease and insects. Vegetable producers prefer to technical person (72.1%), medicine dealer (14.9%), neighbor (5.4%) and himself (7.6%) for this matter.

According to economic analyses, Ratios of earning money are 33.7% in cucumber, 31.2% in tomato and 28.8% in snap bean. Depending on the crop, the yield is sold in market (50.7%), greenhouse (20.7%), vegetable grocery (15.2%) and official vegetable area (13.2%).

In order to develop greenhouse management in Erzincan, All of the technical problems, economic sources, growing conditions, input of plant growing etc. should be solved.

15

Key Words: Vegetable, greenhouse, economy, Erzincan

16

ERZİNCAN OVASI TABAN MERALARINDA VEJATASYON ETÜDÜ (2002)

Uzm.Koray KAÇAN(1) Uzm.AlaaddinSALTABAŞ(1)

Bu çalışma Erzincan ili Üzümlü ilçesi sınırları içerisinde orta malı taban mera alanı üzerinde 2001-2002 yılları arasında yürütülmüş ve bu alanın kullanımı uygulama süresince kontrol altına alınarak toprağı kaplama oranları, botanik kompozisyonları, mera kalite derecesi ve otlatma kapasitesi saptanmıştır. Uygulanacak ıslah yöntemlerin belirlenmesi amacıyla Kofa bitkisinin az bulunduğu alanda vejatasyonun toprağı kaplama oranı % 43.94, Kofa bitkisinin yoğun olarak bulunduğu alanda ise %45.86 olarak saptanmıştır. Botanik kompozisyonun Kofa’ nın az bulunduğu alanda en yoğun olarak; Cynedon dactylon (Köpekdişi ayrığı) %53.72, Spergularia sp. % 1 4.05, Taraxacum officinale (Aslan d işi) % 11.62, Medicago sp . (yonca) %4.58, Poa sp.(Salkım otu) % 2.34, Carex sp. ( ayak otu )% 1.85, Veronica sp. (Yavşan otu) %0.84 Bromus sp. (Kılçıksız brom) % 0.86, en yoğun rastlanılan mera bitkileridir. Kofa bitkisinin yoğun olarak bulunduğu alanda ise; Juncus effusus (Yaygın Kofa, hasır otu) % 40.12 Cynedon dactylon %16.26, Taraxacum officinale %10.26 olarak bulunmuştur. Mera durum derecesi ise zayıf olarak tespit edilmiştir.

Buna bağlı olarak meralarda protein oranı yüksek bitkilerin bulunması hayvanlarda et ve süt kalitesini artırmaktadır. Bu proje ile üretim düzeyi çok düşük verimsiz meraların durumunun belirlenmesi ve uygun ıslah yöntemleri nicelik ve nitelik olarak iyi mera düzeyinin çıkarılması amaçlanmıştır. Erzincan ili taban mera alanlarının mera kalite derecesi zayıf olarak tespit edilmiştir. Ayrıca bu alanın otlatma kapasitesi düşük olarak saptanmıştır.


Anahtar Kelimeler: Erzincan-Taban-Mera Islahı

THE VEGETATION STUDIES BASE PASTURE IN ERZINCAN LOWLAND

Uzm.Koray KAÇAN(1) Uzm.AlaaddinSALTABAŞ(1)

This study was conducted between 2001-2002 to determine the vegetation coverage ratio, quality degree and grazing capacity of the base rangelands in Üzümlü district, Erzincan. During the study, the use of the rangeland was taken under control. In this study, rangelands in Erzincan, coverage ratio of the vegetation was found to be 46.65 %, while, on the other land, Cynedon dactylon (53.72 %), Spergularia sp. (14.05 %), Taraxacum officinale(11.62 %) Medicago sp. (4.58 %) Poa sp. (2.34 %) Carex sp. (1.85 %) Veronica sp. (0.84 %) Bromus sp. (0.86 %) were the most common plants in botanical composition. Also, in the areas where kofa plant was dominant, Juncus effusus (40.12 %), Cynedon dactylon (16.26 %), Taraxacum officinale (10.26 %), were the most common plants in the vegetation.

Existence of the plants having higher protein content in the rangeland increase the quality of meat and milk in animals. With this project, it was aimed to determine the conditions of the rangelands with lower production level, and optimum methods to be employed in improving the quality of them Quality degree of the base grasslands in Erzincan was determined to be poor. Also, capacity of this area was found to be lower.

Key Words: Erzincan-aimed-coverage1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN

18

ERZİNCANDA AŞILI CEVİZ FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE AŞILAMA ZAMANININ TESPİTİ VE FİDAN RANDIMANINI ETKİLEYEN BAZI UYGULAMALARIN DENENMESİ (2003)

Uzm. Salih KESKİN(1) Gökhan KIZILCI(1)

Uzm. Adnan DOĞAN(1) Uzm.MelekALBAYRAK(1)

Bu çalışmada, 2001-2003 yılları arasında Erzincan il merkezinde Şebin, Bilecik ve Tokat 1 ceviz çeşitlerinde en uygun aşılama zamanını tespit etmek için 2001 yılında 3 dönemde, 2002 yılında 2 dönemde yama göz aşısı ile aşılama yapılmıştır. Aşı tutma oranı ve fidan randımanını yükselten değişik uygulamalar denenmiştir. Araştırmada aşı bölgesine oksidasyonu önlemek ve aşı tutma oranını yükseltmek amacıyla 2002 yılında BHA (Butylated hydroxyanisol) çözeltisinin 150, 200 ve 250 ppm’lik dozları aşı gözüne aşılamadan önce uygulanmıştır. Fidan randımanını yükseltmek için soğuktan koruyucu tedbirler (izocam, plastik (1/2 inch), plastik (1/2 inch)+plastik (1/1 inch) alınmıştır.

2001 yılında yapılan aşılara ait ortalama aşı tutma oranları Tokat 1 çeşidinde %75,19, Şebin çeşidinde %59,66 ve Bilecik çeşidinde ise %54,81 olarak saptanmıştır. 2002 yılında yapılan aşılarda ise, kullanılan BHA’nın aşı tutmada etkisinin olmadığı bulunmuş, çeşit, dönem ve doza göre değişmekle birlikte ortalama aşı tutma oranlarının %43,35 ile %71,67 oranları arasında saptanmıştır. En iyi aşılama zamanının Ağustos ayının ilk haftası olduğu tespit edilmiştir. 2001 yılı soğuktan koruma uygulamalarında izocamla korumada %22,22 oranında sürme ve fidan randımanı tespit edilmiştir. Diğere Plastik (1/2 inch) ve Plastik (1/2 inch)+Plastik (1/1 inch)’le korumalarda ise sürme ve fidan randımanı tespit


edilememiştir. 2002 yılı koruma uygulamalarında ise, aşırı soğuklar nedeniyle sürme ve fidan randımanı saptanamamıştır.

Anahtar Kelimeler: Ceviz (Juglans regia L.), Fidan Randımanı, Aşı Tutma Oranı, Soğuktan Koruyucu Tedbirler, Erzincan.

THE DETERMINATION OF BUDDING TIMES AND THE EFFECT OF SOME APLICATIONS IN SAPLING RATIOS ON

GRAFTED WALNUT (Juglans regia L.) NURSERY GROWING IN ERZINCAN

Uzm. Salih KESKİN(1) Gökhan KIZILCI(1)

Uzm. Adnan DOĞAN(1) Uzm.MelekALBAYRAK(1)

This study was carried out to determine the most suitable grafting time on Şebin, Bilecik and Tokat 1 walnuts cultivars in 2001-2002 in Erzincan. Different experiments were carried out to bud-take success and sapling yield ratio. To protect to ocsidation BHA (Butylated Hydroxyanisol) (0, 150, 200 and 250 ppm) was applied to bud region before grafting in 2002. The effect of different matters (İzocam, plastic (1/2 inch) and plastic+ plastic (1/2 and 1/1 inch)used to protect frost damage. The bud-take success ratios according to varieties at first year (2001) were determined as 75,19% in Tokat 1, in Şebin 59,66% and 54,81% in Bilecik. BHA doses used to the bud-take which ineffective was found the bud-take success ratios in 2002. The bud-take success ratios according to varieties, doses and period were to find out between


43,35%-71,67%. The most suitable grafting period was found first week of August. The sapling yield ratios according to used to material were found 22,22% in izocam and couldn’t found used to plastic (1/2 inch) and plastic+ plastic (1/2 and 1/1 inch) in 2001.

The effect of different matters used to protect frost damage were not found and all graft dieback in 2002.

Key Words: Walnut (Juglans regia L.), bud-take ratio, frost damage, protection expedients, patch budding, Erzincan

21

ERZİNCAN’DA YOĞUN OLARAK YETİŞTİRİLEN ELMA ÇEŞİTLERİNDE GÖRÜLEN ALTERNARİA MEYVE ÇÜRÜKLÜĞÜ

HASTALIĞI (Alternaria Alternata) ETMENİNİN ETİOLOJİSİ VE MÜCADELESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR (2004)

Ahmet Yasin GÖKÇE(1) Selahattin ALBAYRAK(1)

Erzincan’da yoğun olarak elma yetiştiriciliğinin yapıldığı Üzümlü ilçesi, Yalnızbağ, Bayırbağ ve Bahçeliköy beldeleri ile Çatalarmut köyünde, hasat öncesi meydana gelen ve meyve üzerindeki lekelenmelere neden olan etmenin, Alternaria alternata olduğu bu çalışma ile tespit edilmiştir. 2001 yılında çiçeklenme döneminin tamamlanmasından sonra başlamak üzere, meyve hasadına kadar geçen sürede 30 günde bir simptom gösteren sürgün, yaprak ve meyvelerden izolasyonlar yapılmıştır. 2002 yılında etmenin tanısı Microbial Identification System (MIS) ile Atatürk Ünv. Bitki Koruma Bölümünde yaptırılmıştır. Tesadüf parselleri deneme desenine göre her parselde 3 ağaç olmak üzere 1 ağaç bir tekerrür olarak kabul edilmiş ve araştırma denemesi kurulmuştur. Her bir ağaçtan tesadüfen alınan 50 meyve üzerinden, hasta-sağlam olarak sayımlar yapılmış ve sonuçlara Duncan testi uygulanmıştır. Bu fungusun mücadelesinde benomyl%50, carbandazim%50, mancozeb%80 ile propineb%70 etki maddeli 4 tane fungusit ve antibakteriyel etkisi olan Burkholdria cepacia (BA-7) ile antimikrobial ve hiperparazitik etkileri olan Basillus substilis (BA-140) ve Bacillus macerans (BA-142) olan 3 tane fitopatojen bakteri kullanılmıştır.

Zirai mücadele standart ilaç deneme metotlarına göre değerlendirmeler yapılmıştır. 2003 ve 2004 yıllarında bu çalışma ile


potansiyel biyokontrol ajanlarının etkinliği in-vitro ve in-vivo testlerinde A. alternata ‘ya karşı belirlenmiş ve antagonistlerden Bacillus substilis ile Bacillus macerans başarılı bulunmuştur. Kimyasallardan ise in-vitroda mancozeb%80 ve propineb%70 in her iki dozu etkili olsa da, in-vivo şartlarda %67,4 - %86,7 lik bir başarı gösterdiğinden Benomyl %50 nin 50g/100L lik dozu tavsiye edilmektedir. In-vitro denemelerinde golden elma çeşidi Starking elma çeşidine göre daha hassas bulunmuştur. Bu hastalığa karşı kimyasal ve biyolojik mücadele çalışmaları in-vivo da yapılan ilk çalışmadır.

Bu testler sonunda üretici koşullarında uygulamaların başarı oranı test edilmiş ve belirlenen etkili mücadele yöntemlerin entegrasyonu için bu araştırma sonunda ümitvar sonuçlar alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Elma, Biyolojik mücadele, Kimyasal mücadele, Alternaria alternata,

THE STUDIES ON ETIOLOGY AND CONTROL OF ALTERNARIA ALTERNATA FACTORS SIGHTED APPLE CULTIVARS PRODUCED INTENSITIVE IN ERZINCAN

Ahmet Yasin GÖKÇE(1) Selahattin ALBAYRAK(1)

Alternaria alternata was determined as causing of spot on fruits of apple before harvesting in commonly apple growing villages (Yalnızbağ, Bayırbağ, Bahçeliköy and Çatalarmut), Üzümlü districts and center of Erzincan. The study was started after flowering of apple and


isolations were made on leaf, stem and fruit that showed symptom in each 30 days until harvesting time in 2001. Factor was determined by using Microbial Identification System (MIS) at the Department of Plant protection in Atatürk University, Erzurum. The experiment was conducted based on complimate randomized design with tree replicates and each replicate had one tree. 50 fruit samples were randomly taken and counted as mad and healthy. The data were evaluated with Duncan test. Four fungicides (Benomyl 50%, carbandazim 50%, mancozeb 80% and propineb 70 %) and three phytopatogen bacteria (Burkholdria cepacia (BA-7) having antibacterial effect and Basillus substilis ( BA-140) and Bacillus macerans (BA-142) having antimicrobial and hyperparaitic effect) were used in this study. The effect of isolated bioagent on Alternaria alternata was determined with in-vitro and in-vivo conditions in 2003 and 2004. Bacillus substilis and Bacillus macerans bioagents were reported as significant. While mancozeb 80% and propineb 70% chemical doses were significant in in-vitro conditions, 50g/100 l. of Benomyl 50% levels having 67.4 and 86.7 % was suggested in in-vivo conditions.

Golden apple cultivar was more susceptible than starking apple cultivar in in–vitro experiment. This experiment was first study in this disease in in-vivo conditions. The results of this study are important for struggling of the disease in apple production.

Key Words: Apple, Bıologıcal control, Chemıcal control, Alternarıa alternata

24

KAYISI ÇEŞİT SELEKSİYON II (2004)

Kemal ÇUKADAR(1) Halis DEMİREL(1)

H.MuratÜNLÜ(1) MeralASLAY(1) Özkan BOZBEK(1)

Bu proje 1991 yılında zerdali populasyonunun yoğun olduğu Erzincan merkez ve Üzümlü ilçesine bağlı belde ve köyler taranıp, amaca uygun ağaçlar işaretlenerek başlatılmıştır. 1992-1993 yıllarında işaretlenen ağaçlardan meyve örnekleri alınarak yapılan “Tartılı Derecelendirme” sonucu yedi zerdali tipi (154, 155, 158, 164, 171, 172, 174) ve dört kayısı çeşidi (Eğri Çiğit, Tatlı Çiğit, Pelverde Eriği, Güz Eriği) seçilmiştir. 1994 yılında bunların yanı sıra Prof. Dr. Muherrem GÜLERYÜZ tarafından 1981-1982 yıllarında selekte edilen zerdali tipleri (Gü-2, Gü-13, Gü-60, Gü-62, Gü-105, Gü-204) ile Mahmudun Eriği kayısı çeşidi proje kapsamına alınmıştır.1996 yılında her tip ve çeşitten 6 adet olmak üzere 6x6m aralıklarla adaptasyon bahçesi Enstitü arazisinde tesis edilmiştir.

1996-2004 yıllarını kapsayan Seleksiyon II aşamasında çeşit ve tiplerin Erzincan şartlarında fenolojik, pomolojik ve bazı ağaç özellikleri incelenmiştir.Yapılan “Değiştirilmiş Tartılı Derecelendirme Metodu”nda verim, meyve ağırlığı, S.Ç.K.M., S.Ç.K.M/asit oranı, et/çekirdek oranı, çekirdeğin ete bağlanma durumu, çekirdek tadı ve albeni durumları dikkate alınarak değerlendirmeler yapılmıştır.

Gövde kesit alanına düşen verim bakıldığında en yüksek değeri 0.979 kg /cm2 ile Güz Eriği, en düşük değeri ise 0.200 kg /cm2 ile Gü-13 tipi vermiştir. Çeşit ve tiplerin ortalama meyve ağırlığı en yüksek 46.94 g ile Eğri Çiğit çeşidinde, en düşük 20.36 g ile 154 nolu tip de ölçülmüştür. 1 Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ERZİNCAN

25

S.Ç.K.M. miktarı en yüksek Eğri Çiğit kayısı çeşidinde % 22.7, en düşük Tatlı Çiğit kayısı çeşidinde %14.4 olarak tespit edilmiştir. Et/Çekirdek oranı Eğri Çiğit kayısı çeşidi en yüksek değeri (19.19) verirken, 155 nolu zerdali tipi en düşük değeri (8.20) vermiştir. S.Ç.K.M./Asit oranları da çeşit ve tiplere bağlı olarak 7.91-45.08 arasında değerler almıştır.

Yapılan değerlendirmeler sonucu Eğri Çiğit kayısı çeşidi kurutmalık ve sofralık, Güz Eriği kayısı çeşidi ve 174 nolu zerdali tipi sofralık, 158 ve 171 nolu zerdali tipleri ise kayısı pulpuna uygun olabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Seleksiyon, Verim, Kalite

SELECTION OF APRICOT CULTIVARS II

Kemal ÇUKADAR(1) Halis DEMİREL(1)

H.MuratÜNLÜ(1) MeralASLAY(1) Özkan BOZBEK(1)

This project was originally initiated in 1991 and a number of suitable trees were identified and marked following a survey carried out at the surrounding regions of central Erzincan province and Uzumlu town where a high apricot diversity is available. During the years of 1992-1993, 7 wild apricot genotypes( 154, 155, 158, 164, 171, 172, 174 ) and 4 apricot cultivars (Eğri Çiğit, Tatlı Çiğit, Pelverde Eriği, Güz Eriği ) were selected following “Weighed Rangin Methot ” analysis carried out on the fruit samples obtained from previously marked trees. In addition, the apricot cultivar Mahmudun Eriği as well as 6 different apricot seedlings


(Gü2, Gü-13, Gü-60, Gü-62, Gü-105, Gü-204) identified by Prof. Dr. Muharrem GÜLERYÜZ during the years of 1981 and 1982 were also included in the study in 1994. An adaptation orchard was established in 1996 i the institute using all these cultivars and selections with 6 replicates from each plant spaced at a distance of 6x6 m.

Selection stage II studies were carried out on these selected plants during the years of 1996-2004 under Erzincan ecological conditions, and phenological, phonological and technological characteristics as well as some tree traits of the cultivars and selections were investigated. “Weighed Ranging Methot” analysis was carried on the trait data of yield, fruit weight, Soluble Solid Content (SSC), SSC/Acidity ratio, Flesh/Kernel ratio, Flesh-Kernel adherence, and seed taste and colour.

The highest yield per tree trunk area value of 0.979 kg /cm2 was obtained from the cultivar Güz Eriği while the lowest value of 0.200 kg /cm2 from the selection Gü-13. The highest and the lowest average fruit weight values of 46.94 g and 20.36 g were obtained from the cultivar Eğri Çiğit and the selection 154, respectively. SSC was highest (22.7 %) in the cultivar Eğri Çiğit, while it was lowest (14.4 %) in Tatlı Çiğit. Flesh-Kernel adherence was found to be highest (19.19) in Eğri Çiğit, and lowest (8.20) in the selection 155. SSC/Acitidy ratio values obtained from the cultivars and selections ranged from 7.91 to 45.08.

As a result of this study, the apricot cultivar Eğri Çiğit was found to be highly suitable for both dried and fresh consumption whereas the cultivar Güz Eriği and the selection 174 were only suitable for fresh consumption. The selections 158 and 171 were found to be suitable for pulping.

Key Words: Selection, Yield, Quality

27

KARAERİK ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KALSİYUM HİDROKSİT (Ca(OH)2)’ İN MEYVE ÇATLAMASI VE KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİ (2004)

Birol KARADOĞAN(1) M.Hüsrev ÖZ(1)

N.Nazan KALKAN(1) Selahattin ALBAYRAK(1)

Meyvecilik ve sebzecilikte olduğu gibi bağcılıkta da mevsimsiz yağışlar nedeniyle, hasat olumuna gelmiş meyvelerde tane çatlamalarıyla oluşan kayıplar; yetiştiricilik ve pazarlama yönünden oldukça ciddi ekonomik bir problem doğurmaktadır. Erzincan ilinde yoğun bir şekilde üretimi yapılan Karaerik üzüm çeşidinde de mevsimsiz yağışlar nedeniyle tane çatlamaları görülmektedir. Bu nedenle, Üzümlü ilçesinde 2001-2004 yılları arasında üretici bağlarında yürütülen bu çalışmada, Kalsiyum Hidroksit (Ca(OH)2)’in % 0,7 ve %1,4’lük konsantrasyonları, çiçeklenmeden 5 gün önce, çiçeklenmeden 5 gün önce çiçeklenme bitiminden 5 gün sonra, tam çiçek, çiçeklenmeden 5 gün sonra ve ben düşme dönemleri olmak üzere beş farklı dönemde uygulanmıştır.

Bu uygulamalar neticesinde, meyve kalitesi ve çatlaması üzerine en iyi etkiyi Kalsiyum Hidroksit’in ben düşme döneminde atılan %1,4’lük ve tam çiçeklenme döneminde atılan % 0,7’lik konsantrasyonları vermiştir. İkinci yıl şahitte yarılma oranı % 13.61 iken ben düşme döneminde atılan % 1,4’lük konsantrasyonda % 2.37’ye, üçüncü yıl yarılma oranı şahitte % 16,58 iken ben düşme döneminde yapılan uygulamayla % 1,82’ ye, tam çiçek döneminde atılan % 0,7’lik dozda ise % 4,18’e düşmüştür. Şahitte çatlama indeksi ikinci yıl % 17,24 iken, ben düşme döneminde atılan % 1,4’lük konsantrasyonda % 3.07’ye,


üçüncü yıl % 18,07 iken % 0,53’ e, tam çiçek döneminde atılan % 0,7’lik dozda ise % 2,46’ya düşmüştür.

Anahtar Kelimeler: Asma (Vitis Vinifera), Karaerik, Çatlama, Kalsiyum Hidroksit (Ca(OH)2)

THE EFFECTS OF CALCIUM HYDROCXIDE (Ca(OH)2) ON FRUIT CRACKING AND QUALITY IN KARAERIK GRAPE

CULTIVAR

Birol KARADOĞAN(1) M.Hüsrev ÖZ(1)

N.Nazan KALKAN(1) Selahattin ALBAYRAK(1)

Cracking is very important economic and cultural problems in growing fruits, grape and vegetables because of uncontrolled precipitation. İt is observed on fruits of Karaerik grape cultivar commonly grown in Erzincan due to season less precipation. Because of this reason, this Study was conducted to determine effects of Calcium hydrocside on cracking and quality of Karaerik grape cultivar. 0,7 and 1,4 % of Calcium hydrocside doses were applied on plants at five times; 5 days before flowering, 5 days before flowering and after flowering, full flowering period, 5 days after flowering, and ben düşme period.

The best results were obtained from 0,7 and 1,4 % of Calcium hydrocside doses at full flowering period and benek büşme time, respectively. While cracking was 13,61 % in control in second year, the value was 2,37 % as when 1,4 % ch dose was used in benek düşme period. Cracking ratio was 16,58 % in control in third year, it was 1,82 % in benek


düşme time. The cracking ratio was 4,18 % when 0,7 % of ch dose was applied in full flowering period. While cracking index was 17,24 % in control in second year, it was 3,07 % of ch dose was applied during ben düşme period. As the cracking index ratio was 18,07 % in control in third year, the value was reported as 0,53 % in the period. It was determined as 2,46 % in full flowering period when 0,7 % ch dose was used.

Key Words: Grape (Vitis Vinifera), Karaerik, Cracking, Calcium hydrocside (Ca(OH)2)

30

DOĞU ANADOLU MEYVE VE BAĞ GENETİK KAYNAKLARI ARAŞTIRMA PROJESİ (ARA SONUÇ RAPORU) (1998-2004)

Hüseyin VURGUN (1)M.Hüsrev ÖZ(1) Birol KARADOĞAN(1)H.Murat ÜNLÜ(1) Uzm. Adnan DOĞAN(1)

A.Yasin GÖKÇE(1) Uzm. Melek ALBAYRAK(1)

Ilıman kuşakta yer alan Türkiye; jeomorfolojik, topoğrafik, ve iklimsel çeşitleri nedeniyle, olağanüstü habitat zenginliğine sahiptir. Bunun doğal sonucu olarak, flora ve fauna bakımından çok zengindir. İşte bu nedenlerden dolayı Enstitü sorumluluk alanında yayılış gösteren yabani meyve-bağ türleri, geçit formları, yöresel veya gelişmiş çeşitlerin sürveyi, toplanması, muhafazası, değerlendirilmesi, üretimi, bilgilerin işlenmesi ve gerektiğinde araştırıcılara sağlanması amacıyla;

Proje çalışmalarına 1994 yılında başlanılmış 1998 yılında ara sonuç raporu hazırlanmıştır. 1998–2004 yılları arasında Erzincan, Van, Erzurum, Iğdır, Artvin ve Gümüşhane illerinde yapılan sürvey çalışmaları ile 48 elma, 45 armut, 23 erik, 20 kiraz, 7 ayva, 3 kayısı, 3 şeftali, 1 vişne örneği tespit edilmiş, bunlardan aşı kalemi temin edilerek Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünde aşılama çalışmaları yapılmış ve Bahçeliköy’de her örnekten 3 ağaç ile 5x4 m olacak şekilde koleksiyon bahçesi kurulmuştur. Üzüm için yapılan sürvey çalışmaları ile 24 örnek tespit edilmiş ve enstitümüzde köklendirilerek Bahçeliköy’de her örnekten 5 omca ile 2x2 m olacak şekilde koleksiyon bağı kurulmuştur. Toplama ve muhafaza çalışmaları devam etmektedir.


Anahtar Kelimeler: Genetik-Kaynak, Meyve, Bağ, Doğu-Anadolu, Ex-situ-Muhafaza

RESEARCH OF SOURCES OF FRUIT AND GRAPES GERMPLASM IN EAST-ANATOLIA REGION (1998-2004

YEARS)

Hüseyin VURGUN(1) M.Hüsrev ÖZ(1) Birol KARADOĞAN(1) H.Murat ÜNLÜ(1) Uzm. Adnan DOĞAN(1)

A.Yasin GÖKÇE(1) Uzm. Melek ALBAYRAK(1)

The diversity in genetic resources forms the basis of plant breeding studies. Recently, plant genetic resources have noticed governments of many countries. This issue has argued internationally. Also, sensitivity and interest on plant genetic resources has increased from day today. Hence, the continuity in plant production is possible only with protection of wild species and local genotypes. Therefore, plant gene resources need to be protected. The aim of starting this project was to results of first period collect, protect and investigate of genetic recourses of fruits. It was started in 1994, and term results were reported. Survey studies were made in Erzincan, Erzurum, Van, Iğdır, Kars, Artvin and Gümüşhane provinces. 48 apple, 45 pear, 23 plum, 20 sweet carry, 7 quince, 3 apricot, 3 peach and 1 sour carry genotypes were determined and scions of the cultivars were taken and budded on the related rootstock in Erzincan Horticultural Institute’s area. Each cultivar was planted as 5x4 m for fruit collection orchards in Bahçeli village. The 1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN

32

survey studies were also made for grape and 24 genotypes were determined. The genotypes cut were rooted in the institute and five samplings were planted from each genotype as 2x2 for collection in Bahçeli village. Collecting and preservation studies are still continuing on the cultivars

Key Words: Genetic-recourses, Fruit, Grape, East Anatolia, Ex-situ conservation

33

ERZİNCAN İLİ BAĞLARINDA BAĞ KÜLLEMESİ (Uncinula Necator (Schw.) Burr.) HASTALIĞININ MÜCADELESİNDE TAHMİN-UYARI

MODELLERİNDEN YARARLANMA OLANAKLARI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR (ARA SONUÇ RAPORU 2005)

Selahattin ALBAYRAK(1) Birol KARADOĞAN(1)

A. Yasin GÖKÇE(1) Özkan BOZBEK(1)

Bu çalışma ile külleme hastalığı etmeni (U. necator)’nin Erzincan ili bağlarında kışlama şekli belirlenerek, hastalığın mücadelesinde, fungusun omca da kışlama şekline göre belirlenecek bir tahmin ve uyarı modelinin bölgeye yerleştirilmesi amaçlanmıştır.

Proje çalışmaları iki aşamada yürütülmek üzere hazırlanmıştır. Nisan 2002– 2005 tarihleri arasında yapılan çalışmalarla, projenin ilk aşaması olan “Erzincan İli Bağlarında Bağ Küllemesi Etmeni (Uncinula necator (Schw.) Burr.)’nin Kışlama Şeklinin Belirlenmesi” kısmı tamamlanmıştır.

Çalışmanın materyalini, ilimizde ekonomik anlamda yetiştiriciliği yapılan ve bağ alanlarında hakim çeşit olan, Karaerik üzüm çeşidi ile bağ küllemesi (U. necator) fungusu oluşturmuştur. Bu çalışmada, U. necator’un Erzincan ili bağlarında ilk çıkış zamanının tespit edilmesi ve belirtilerinin incelenmesi; primer enfeksiyonların doğa koşullarında gözlenmesi; doğada kışlayan küllemeli omcaların organları üzerinde, fungusun eşeyli–eşeysiz organlarının oluşumu, gelişim durumları ve yaşama kabiliyetleri incelenmiştir.

Yapılan bu çalışma ile ilimiz bağlarında; ilk askospor ve konidiospor uçuşlarının her üç yılda da Mayıs ayının ilk haftasında 1 Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ERZİNCAN

34

olduğu ve hem askospor hem de konidiosporun, ilkbaharda primer enfeksiyonlar için önemli olduğu tespit edilmiştir. Her üç yılda da hastalık ilk olarak yaprakta Mayıs ayının üç ve dördüncü haftalarında tespit edilmiştir. Yaz boyunca yapılan gözlemlerle fungusun, asmanın tüm yeşil aksamında zararlanmalara neden olduğu belirlenmiştir İlimiz bağlarında fungusun kleistotesyum oluşturduğu, bununda Eylül ayının bir ve ikinci haftalarında görüldüğü ve kışı canlı olarak geçirdiği belirlenmiştir. Böylece, ilimiz bağlarında kleistotesyumun, ilkbaharda primer inokulum için ilave bir kaynak olduğu görülmüştür.

Proje çalışmaları, Erzincan ilinde Üzümlü ilçesi, Bayırbağ beldesi ve Erdene köyünde belirlenen birer çiftçi bağında yürütülmüştür.

Projenin ikinci aşaması olan “Erzincan İli Bağlarında Bağ Küllemesi (Uncinula necator (Schw.) Burr.) Hastalığının Mücadelesinde Tahmin-Uyarı Modellerinden Yararlanma Olanakları Üzerinde Araştırmalar” kısmının çalışılmasına, Nisan 2005 tarihinde başlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Asma (Vitis vinifera L.), Bağ Küllemesi (Uncinula necator), Kışlama

THE STUDIES ON TAKE ADVANTAGE OF OPPORTUNITIES PREDICTION-WARNING MODELS IN CONTROL OF UNCINULA NECATOR IN ERZINCAN PROVINCE VINEYARDS

Selahattin ALBAYRAK(1) Birol KARADOĞAN(1)

A. Yasin GÖKÇE(1) Özkan BOZBEK(1)


This study was be conducted to determine spending winter of Uncinula necator in grape vineyard in Erzincan, and according to spending winter of U. necator, estimate and warning models were used for controlling powdery mildew in the region.

The project was made in two steps. First step of the study was determining of spending winter of Uncinula necator in grape vineyard in Erzincan and the step was concluded between April 2002 and 2005.

Karaerik grape cultivar economicially grown in Erzincan and fungus of U. necator were project materials. Determining of first ascent of the fungus and investigation of the symptoms, observation of primer infections, formation of sexual and unisexual tissue in grape, and development and ability of living ere investigated in this study.

First ascospor and conidiospor were determined in first week of May in all years and both ascospor and conidiospor were important for primer infection in grape vineyard in the region. Disease was firstly observed on leaf in second and third week of May in all study years. The fungus damaged on all green tissues of the plants during summer period. The fungus made cleistothecium in grape vineyard in the region and it was observed first and second week of September and spend winter on the plants. Therefore, cleistothecium was reported as primer inoculums in the spring for our region.

The Project was conducted in a farmer orchard in small town of Bayırbağ, districts of Üzümlü in Erzincan.

Second step of the study was estimate and warning models for controlling powdery mildew (Uncinula necator) in the region. The step was started in April 2005 and presently has been continued in the region.

36

Key Words: Grapevine (Vitis vinifera L.), Powdery Mildew (Uncinula necator), Wintering

37

ERZİNCAN KOŞULLARINDA ISITMASIZ SERA KOŞULLARINDA İKİNCİ ÜRÜNE YÖNELİK BAZI SEBZE TÜRLERİNİN

BELİRLENMESİ (2006)

Zakine KADIOĞLU(1) Meral ASLAY(1)

Kemal ÇUKADAR(1) Harun ALICI(1)

Proje 2005-2006 yılları arasında yürütülmüş olup, bu proje ile Erzincan koşullarında örtü altında ısıtmasız koşullarda birinci ürün (Hıyar) kaldırıldıktan sonra seraları değerlendirmek, çiftçiye daha fazla ekonomik katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bu amaçla vegatasyon süreleri kısa değişik sebze türleri yetiştirilerek ilimizde örtü altında ikinci ürüne yönelik uygun sebze türleri belirlenmiştir.

Projede ikinci ürüne yönelik 7 sebze (baş salata, kıvırcık yaprak salata, brokoli, karnabahar, fındık turpu, ıspanak, yeşil soğan) türünün, ana ürün (hıyar) kaldırıldıktan sonra (Ağustos sonu–Eylül başında) seraya, ekim ve dikimleri yapılmıştır. İki yıl boyunca ürünlerden dekara verimler alınmıştır. Ortalama dekara verimler Baş salatada 5372 kgda, kıvırcık yaprak salatada 5280 kg/da, brokolide 2506 kg/da karnabaharda 3625 kg/da, Fındık turpunda 3925 kg/da, ıspanakta, 2187 kg/da yeşil soğan 1811kg/da olarak gerçekleşmiştir.

Dönemdeki ürünlerin hal fiyatları alınmış değişken masraflarda hesap edilerek, ekonomik analizleri yapılmış, brüt karları hesap edilmiştir. Bu sonuçlara göre en fazla brüt kar kıvırcık yaprak salatadan alınmıştır (5470 YTL). Bunu (4825YTL) ile baş salata, (2930YTL) ile de ıspanak izlemiştir. Diğer sebzeler arasında brüt kar oranlarında belirgin bir fark görülmemiştir. Brokoliden (2863YTL) karnabahardan (2770


YTL), Fındık turpundan (2057 YTL) ve yeşil soğandan (1885YTL) kar elde edilmiştir.

Bu çalışma sonunda ikinci üründe sonbahar dönemi için ekonomik olarak en uygun ürünler; yaprak salata, baş salata, brokoli ve ıspanak olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: İkinci ürün, örtü altı, verim, Erzincan

DETERMINING OF SOME VEGETABLE SPECIES AS SECOND CROP GREENHOUSES PRODUCTION IN ERZINCAN

CONDITIONS

Zakine KADIOĞLU(1) Meral ASLAY(1)

Kemal ÇUKADAR(1) Harun ALICI(1)

This study was carried out to determine some vegetable species as second crop production after lifting main first crop (cucumber) production in unheated greenhouse for utilizing the greenhouse and supplying more economical advantage to the farmers in Erzincan conditions in 2005 and 2006. For this aim, some vegetable species having short vegetation periods were determined as suitable second crop production.

Seven vegetable (lettuce, crisp lettuce, broccoli, cauliflower, radish, spinach and green onion) species were sowed or planted in late August and early September in greenhouse after lifting main crop (cucumber).


Yield per decar was taken from all the species in both of the years. Average yield was 5372 kg/da in lettuce, 5280kg/da in crisp lettuce, 2506kg/da in broccoli, 3625 kg/da in cauliflower, 3925 kg/da in radish, 2187kg/da in spinach and 1811kg/da in green onion.

Prices of the crop were taken from state of vegetable affairs and made for economical analysis. According to the analyzing result, the highest profit was determined as 5470 YTL (New Turkish Liras) in crisp lettuce, 4825 YTL in lettuce and 2930 YTL in spinach, respectively. The values were 2863 YTL) in broccoli, 2770 YTL in cauliflower, 2057 YTL in radish and 1885 YTL in green onion.

Crisp lettuce, lettuce, broccoli and spinach were economically determined as suitable crops for second crop species in fall season production in this study.

Key Words: Second crop production, greenhouse, yield, Erzincan

40

ERZİNCAN VE GÜMÜŞHANE İLLERİNDE TABİİ OLARAK YETİŞEN KUŞBURNULARIN (Rosa Spp.) SELEKSİYON YOLUYLA ISLAHI II

(2006)

Gökhan KIZILCI(1) H.Murat ÜNLÜ(1)

1997–2000 yıllarında yürütülen bu araştırmada Erzincan ve Gümüşhane illerinde doğal olarak yetişen kuşburnuların seleksiyonla ıslahı amaçlanmıştır. Bu çalışmada tiplerin seçiminde verimlilik, meyve iriliği, vitamin C içeriği, meyve eti oranı, SÇKM miktarı, toplam kuru madde miktarı, tad ve dikenlilik temel alınmıştır.

Toplam olarak 125 kuşburnu tipi incelemeye alınmış ve yapılan tartılı derecelendirme sonucunda 13 kuşburnu tipi selekte edilmiştir. Selekte edilen tiplerin ortalama meyve ağırlıkları 2.268g (tip no:111)-5.081g (tip no:116);meyve eti oranları %60.64 (tip no:116)-%87.20 (tip no:104): SÇKM miktarları %19.60 (tip no:111)-%38.62 (tip no:2); vitamin C miktarı 188.18 mg/100g (tip no:125)-1229.82 mg/100g (tip no:111); toplam kuru madde miktarları %33.11 (tip no:104-%60.77 (tip no:54); toplam asit miktarları %0.576 (tip no:45)-%2.137 (tip no:94)ve pH değerleri 3.12 (tip no:28)-3.99 (tip no:45) olmuştur.

Projenin son yılında tiplerin tür teşhisleri yapılarak, adaptasyon bahçesi kurmak için aşılamalar yapılmıştır. Selekte edilen tipler R.canina, R.dumalis, R.montana, R.hemisphaerica ve R.villosa türlerine ait çıkmıştır.

Araştırma sonuçları Erzincan ve Gümüşhane illerinde zengin bir kuşburnu populasyonu varlığını ortaya koymuştur.


Anahtar Kelimeler: Kuşburnu (Rosa spp.), Seleksiyon, Adaptasyon, Erzincan, Gümüşhane

BREEDING BY SELECTION OF ROSEHIPS (Rosa spp.) GROWN AS WILD IN ERZINCAN AND GUMUSHANE II

Gökhan KIZILCI(1) H.Murat ÜNLÜ(1)

This research was conducted to adapt to Erzincan ecology of 10 rosehip types selected from Gümüşhane and Erzincan provinces.The adaptation orchard was established with 5 replicates from each grafted plant spaced at a distance of 2x2 m according to randomised block design in Erzincan Horticultural Research Institute in 2002. In research, some fruit pomology and chemical features and some plant morphology features were investigated in 2004-2006. Modified Weighted Rank it method was used to select of rosehip types. In this study, selection of the types has been based on yield, fruit weight, flesh ratio, soluble solid matter, vitamin C content, dry matter content, flavour, and thorn less. In these types; average yield varied between 0.419-2.019 kg, fruit weight varied between 2.034 - 5.690 g, fruit length changed between 13.466 –31.195 mm, fruit width varied between 13.739 - 20.845 mm, flesh ratio changed between 61.698-85.208 %, vitamin C content changed between 315.21 - 833.44 (mg/100g), soluble solid matter content ranged from 13.3 to 30.3%, total dry matter ratio ranged between 27.27 - 57.42%, total acid ratio varied between 1.27 - 2.89% and pH changed between 3.27- 4.33. As a result of this study, 2 rosehip types were determined (54 and 02) as hopeful.

Key Words: Rosehip (Rosa spp.), selection breeding, adaptation, Erzincan, Gümüşhane1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN

42

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ’NDE FARKLI YERLERDEN ELDE EDİLEN DEĞİŞİK TORF MATERYALLERİNİN DOMATES (Lycopersicon Lycopersicum L.)‘TE FİDE KALİTESİ ÜZERİNE

ETKİLERİ (2006)

İbrahim ULUKAN(1)

Bu çalışma 2005–2006 yıllarında 2 yıl süreyle Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Uygulama ve Araştırma serasında yürütülmüştür. Çalışmada; Erzurum, Erzincan Ardahan ve Van yörelerinden elde edilen torf materyalleri ile ticari bir torf materyalinde domates fidesi yetiştirilmiş ve elde edilen bu domates fidelerinin kalite durumları incelenmiştir. Denemede torf materyallerine 1/3–1/4–1/5 oranlarında perlit katılmıştır. Torf materyallerinin saf halleri de kullanılmıştır. Bitkisel materyal ise Safir F1 sırık domates çeşidi kullanılmıştır. Yetiştirilen fidelerde yapılan gözlemlerde en iyi sonuç kontrol materyali olarak kullanılan ticari torftan elde edilirken bunu Erzurum, Ardahan, Erzincan ve Van materyalleri izlemiştir.

Araştırma tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yapılmış ve her bir parselde 10 adet bitkide gözlemler alınmıştır. Sonuçlar JMP istatistiki paket programına göre değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak; çalışmamızda ele alınan farklı torf materyallerinden seçim yaparken, özellikle materyal temininin kolaylığı, kullanılabilirliliği ve ekonomisi dikkate alınarak seçilmelidir. En kaliteli fide kontrol (ticari torf) materyalinde yetiştirilen domates bitkisinden elde edilmiştir. Araştırılan materyaller içerisinde Erzurum (saf, 1/3 karışımı) materyalinin denemede incelenen özellikler bakımından çoğunlukla kontrol materyaline en yakın sonuçları verdiği görülmüştür. Hatta bazı bulgularda öne çıkmıştır.


Erzincan Ardahan ve Van materyalleri ise da düşük sonuçlar vermişlerdir. Bu materyallerinin fide yetiştiriciliğinde kullanılabilir durumda oldukları da tespit edilmiş ve kullanılma durumlarında öncelikle Ardahan, Erzincan ve Van olarak tercih edilmeleri uygun olacağı kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Domates, Torf, Fide, Kalite

EFFECTS OF DIFFERENT TORF MATERIALS ON OBTAINED FROM PLACES IN EAST ANATOLIA REGION ON SEEDLING

QUALITY OF TOMATO (Lycopersicon Lycopersicum L.)

İbrahim ULUKAN(1)

This study was carried out at Application and Research Greenhouse of Horticultural Investigation Institution of Erzincan Province in 2005-2006 years. In this study, tomato seedlings was cultivated in peat materials obtained from Erzurum, Erzincan, Ardahan and Van province and a commercial peat material. Eventually it was evaluated quality situation of these seedlings. In this experiment, it was used mixture Perlite by 1/3, ¼, 1/5 proportion to peat materials, only peat materials and Safir F1 hybrid tomato cultivar. The best result was acquired from commercial peat used as control material and then Erzurum, Ardahan, Erzincan, Van respectively.


The study was conducted as three repetitions according to completely randomized design and it was observed 10 plants from each plot. The result was assessed according to JMP statistics programme.

As a result; while choosing among different peat materials investigated in present study, it must note assurance ease, usability and economic situation of materials. The best qualified seedling was obtained from tomato plants grown in commercial peat used as control. The peat material brought from Erzurum had nearly same results to control in all materials along with be much better in some findings.

The materials from Erzincan, Ardahan and Van provinces had lower results. These materials had also characteristics to grow seedlings, however, it was determined that their usable precedence need to enumerate Ardahan, Erzincan, Van, respectively.

Key Words: Tomato, Peat, Seedling, Quality

45

DOĞU ANADOLU ORİJİNLİ BAZI TORF MATERYALLERİNİN DOMATES’TE (Lycopersicon lycopersicum L.) FİDE KALİTESİ VE

VERİM ÜZERİNE ETKİLERİ (Yüksek Lisans Tezi 2007)

İbrahim ULUKAN(1)

Bu çalışma 2005-2006 yıllarında 2 yıl süreyle Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Uygulama ve Araştırma serasında yürütülmüştür. Çalışmada; Erzurum, Erzincan ve Van yörelerinden elde edilen torf materyalleri ile ticari bir torf materyalinde domates fidesi yetiştirilmiş ve elde edilen bu domates fideleri seraya dikilerek verimlilikleri incelenmiştir. Denemede torf materyallerine 10:2 oranında perlit katılmıştır. Yetiştirilen fidelerde yapılan gözlemlerde en iyi sonuç kontrol materyalinden elde edilirken bunu Erzurum, Erzincan ve Van materyalleri izlemiştir.

Denemede bitkisel materyal olarak Safir Fı sırık domates çeşidi kullanılmıştır. Yetiştirilen fideler dikim olgunluğuna gelince seraya 80 x 40 cm mesafede dikilmiştir. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Sonuçlar TARİST istatistik proğramına göre değerlendirilmiştir. Yapılan gözlemlere göre en iyi sonuç yine kontrol materyalinden elde edilmiştir. Bunu Erzurum materyali izlemiştir. En yüksek toplam verim kontrol materyalinde 211.48 t/ha olmuştur. Bunu sırasıyla Erzurum (191.20 t/ha), Van (150.68 t/ha) ve Erzincan (146.51 t/ha) materyalleri takip etmiştir.

Anahtar Kelimeler: Domates, Torf, Fide, Verim.


EFFECT OF DIFFERENT TORF MATERIALS ON SEEDLING QUALITY AND YIELD OF TOMATO (Lycopersicon lycopersicum

L.) OBTAINED FROM EASTERN ANATOLIA

İbrahim ULUKAN(1)

This study was conducted in greenhouses of Erzincan Horticultural Research Institute in 2005 and 2006. Peat materials obtained from Erzurum, Erzincan and Van regions and a commercial peat material were used to grow tomato seedlings. These seedlings, then, were planted to soils to investigate theirs yields. Peat materials were mixed with perlite with 10:2 ratio. The commercial peat (control treatment) was found to be the most suitable media for seedling production followed by peat materials from Erzurum, Erzincan and Van.

In the study, tomato plant (Safir Fı) was used. Grown seedlings were planted to greenhouses with 80 x 40 cm distances. Random block experiment design with 3 replicates was utilized. Data from the experiments were analyzed using TARIST statistical software and the best result was obtained from the control treatment followed by the peat material from Erzurum. The total highest yield was 211.48 t/ha with control treatment. This was followed by materials from Erzurum (191.20 t/ha), Van (150.68 t/ha), and Erzincan (146.51 t/ha).

Key words: Tomato, Peat, Seedling, Yield


ÜLKEMİZ PATATES EKİLİŞ ALANLARINDA PATATES SİĞİL [Synchytrium endobioticum (Schilb.) PERCİVAL] HASTALIĞININ

SÜRVEYİ (2007)

Emel ÇAKIR(1) Dr.Nedim ALTIN(2) H.Reşat AKBAŞ (3) Uzm. M. Hadi AYDIN(2) Uzm. Ayşegül ÇOLAK(4) Uzm. Hüseyin DURAN(5) Uzm. Hale ESEN(4) Behzat GÜLER(6) Uzm. Sirel OZAN(1) Uzm. Ayşe YAZLIK(7) Uzm. Özlem YEŞİLOVA(8)

Patates siğil hastalığı (Synchytrium endobioticum) Türkiye’de ilk olarak 2001 yılında Karadeniz bölgesinde Ordu ilinde ve ardından aynı yıl Nevşehir ilinde, 2002 yılında da Niğde ili gibi sertifikalı tohumluk yetiştirip ülkemizin her yerine tohumluk gönderen illerde tespit edilmiştir. Bu çalışma ile ülkemizdeki tüm patates yetiştirme alanları bu hastalık açısından taranarak bulaşık alanların tespit edilmesi, karantinaya alınması ve bu yolla yayılışının önlenmesi hedeflenmiştir.

2002–2006 yıllarında yürütülen sürvey çalışmalarında; sekiz araştırma enstitüsünün bölge liderliği ve bu enstitülere bağlı il müdürlükleri ile birlikte çalışılarak; Türkiye patates yetiştirme alanları Patates siğil hastalığı açısından taranmıştır. Buna göre Orta Anadolu Bölgesinde sırasıyla Nevşehir ilinde 25714 da alanda, Niğde ilinde 1473,3 da alanda, Kayseri ilinde 318,87da alanda bulaşıklı tespit

1 Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü2 Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü3 Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Erzincan4 Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü5 Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü6 Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü7 Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü8 Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

48

edilmiştir. Karadeniz Bölgesinde Ordu ilinde 206,5 da alanda, Trabzon ilinde 8,9 da alanda, Giresun ilinde toplam 15 da alanda hastalık tespit edilmiştir. Bulaşık alanların hastalık haritaları oluşturulmuş, AB ve EPPO tarafından Synchytrium endobioticum için belirlenmiş karantina tedbirleri uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Synchytrium endobioticum, Sürvey, Patates Siğil Hastalığı

POTATO WART DISEASE SIĞIL [Synchytrium endobioticum (Schilb.) PERCIVAL] SURVEY IN TURKEY

Emel ÇAKIR (1) Dr.Nedim ALTIN(2) H.Reşat AKBAŞ (3) Uzm. M. Hadi AYDIN(2) Uzm. Ayşegül ÇOLAK(4) Uzm. Hüseyin DURAN(5) Uzm. Hale ESEN(4) Behzat GÜLER(6) Uzm. Sirel OZAN(1) Uzm. Ayşe YAZLIK(7) Uzm. Özlem YEŞİLOVA(8)

Potato wart disease (Synchytrium endobioticum) was firstly determined in Ordu Province of Black Sea Region in 2001 and then in the same year in Nevşehir Province growing certificated seed and transporting everywhere in Turkey. In this study, surveying all potato

1 Ankara Plant Prorection Research Institute 2 Bornova Plant Protection Research Institute3 Horticultural Research Institute of Erzincan4 Adana Plant Protection Research Institute5 Karadeniz Agricultural Research Institute6 Diyarbakır Plant Protection Research Institute7 Atatürk Central Horticultural Research Institute8 Batı Akdeniz Agricultural research institute

49

growing areas in point of this disease and determining infested areas, placing in quarantine, and preventing its spreading were aimed.

During the survey studies conducted in 2002-2006, the potato growing areas of Turkey in point of potato wart disease have been searched by studying together with regional leadership of eight research institutes and the other provincial directories belonging to these institutes. According to these surveys, the infested potato areas were determined in Nevşehir, Niğde and Kayseri provinces, in 25714, 1473,3, 318,87 da, respectively. Additionally, in the Black Sea Region, 206,5, 8,9 and 15 da infested areas were found in Ordu, Trabzon and Giresun provinces, respectively. Disease map of infested areas were prepared and applied the quarantine measurements advised by EC and EPPO for Synchytrium endobioticum.

Key Words: Synchytrium endobioticum, Survey, Potato Wart Disease

50

KEMALİYE BİBERİ’NİN SELEKSİYON YOLUYLA ISLAHI (2007)

Kemal ÇUKADAR(1) Meral ASLAY(1)

Zakine KADIOĞLU(1) H.Reşat AKBAŞ(1)

Seleksiyon çalışmaları 2001 yılında, Erzincan ili Kemaliye ilçesine bağlı Çit köyü ile Malatya İline bağlı Arapgir ilçesindeki dolmalık biber ekim alanları taranarak 105 örnek bitki seçimi ile başlatılmıştır. Seçimlerde bitki gelişimi kuvvetli, verimli, meyve şekli düzgün ve ince kabuklu biber tipleri seçilmiştir. Standart çeşit geliştirmeye dönük bu çalışmada "Teksel Seleksiyon Metodu" uygulanmıştır. Seçilen bitkiler bir hat kabul edilmiş ve saf hatlar elde edilene kadar kendileme çalışmalarıyla birlikte seleksiyonlara devam edilmiştir. 2006-2007 yıllarında 6 biber hattı (A1, A2, I1, I3, O2, R1 ) ile 2 standart biber çeşidi (Kandil, 11-B-14) ile enstitü arazisinde tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü verim denemeleri kurulmuştur.

Denemede tiplere ait bitki, yaprak ve meyve özellikleri incelenmiştir. Yapılan “Değiştirilmiş Tartılı Derecelendirme Metodu”nda toplam verim, erkenci verim, meyve et kalınlığı, sap çukuru derinliği, meyve boyu ve meyve eni dikkate alınarak değerlendirmeler yapılmıştır.

Elde edilen sonuçlara göre; A1 biber hattı bitki başına verim (2.316 kg/da), erkenci verim (830.230 kg/da), toplam verim (6655.030 kg/da), O2 biber hattı ise bitki başına meyve sayısı (43 adet) bakımından en yüksek değerleri almışlardır. Çeşit ve hatların hepsinin 3-4 loplu ve tatlı olduğu ve en kalın meyve etinin A1 hattında (0.35cm), en ince


meyve eti ise Kandil çeşidinde(0.24 cm) olduğu görülmüştür. Meyve boy değerlerinin de (5,8-6,9 cm)arasında değiştiği tespit edilmiştir.

Yapılan değerlendirmeler sonucu A1, O2 ve I3 hatları, standart biber çeşitlerimizden 11-B-14 ve Kandil’den daha yüksek toplam puan alarak tescile aday hatlar olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Seleksiyon, Verim, Kalite, Biber

IMPROVEMENT THROUGH SELECTION OF KEMALIYE PEPPER


Zakine KADIOĞLU(1) H.Reşat AKBAŞ(1)

This study was carried on between 2001-2007 years. Green pepper populations were scanned in Erzincan and Malatya. Vigorous, productive, good fruit shape and slim skin pepper plants were selected during the field survey studies.105 sample plants were determined. “Single Plant Selection Method” was used. Selected plants were accepted a line and planted in experimental area. Self pollination was made on the lines until obtaining pure line.6 pure line (A1, A2, I1, I3, O2, R1 ) and 2 standard green pepper varieties (Kandil, 11-B-14 ) were planted for yield experiment with Randomized Block Design with 4 replications in 200-2007.


Plant, leaf and fruit properties of the lines and varieties were investigated. Yield, early yield, fruit color, fruit flesh thickness, fruit length and fruit width were considered by “Modified Weighted Ranked Method”.

According to the obtained results, A1 pepper line has the best values at plant yield (2.316 kg/da), early yield (830.230 kg/da), total yield (6655.030 kg/da), O2 pepper line has the best values at number of fruit (43).All lines and varieties have 3-4 lobed and sweet fruits. The fruit flesh thickness values were measured between 0,24 (Kandil)-0,35 cm (line A1). The fruit length values were measured between 5,8 cm – 6,9 cm. The result of evaluations, A1, O2 and I3 lines were determined as candidate of varieties.

Key Words: Selection, Yield, Quality

53

ERZİNCAN İLİNDE ELMA PAMUKLUBİTİ [Eriosoma Lanigerum (Hausmans)] (Hem.: Pemphigidae)’NİN YAYILIŞI, YOĞUNLUĞU,

PARAZİTOİT VE PREDATÖRLERİNİN TESPİT EDİLMESİ (2008)

Özkan BOZBEK(1) Yaşar KÜTÜK(1)

Harun ALICI(1) İ Fatih ÇAKIRBAY(1) Adnan CANBAY(1)

Bu çalışma, Erzincan’da son yıllarda elma pamuklubitinin (Eriosoma lanigerum (Hausmann)) (Hom.:Pemphigidae) yayılış ve yoğunluğunun gözle görülür derecede artış göstermesi nedeniyle. Bu türün doğal düşmanlarının tespit edilerek biyolojik mücadele imkanlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. 2005–2007 yılları arasında, meyveciliğin yoğun olarak yapıldığı Erzincan merkez ilçe ile Üzümlü ilçesi ve köylerinde, elma bahçelerinde Elma Pamuklubitinin yayılışını, yoğunluğunu, parazitoit ve pradyatörleri belirllenmiştir.

Elma Pamuklubitinin yayılışını belirlemek için Girigorov metodu kullanılmıştır. Elma Pamuklubitinin yoğunluğunu belirlemek amacıyla elma bahçelerinde, bahçede işaretlenen 10 ağacın tüm sürgünleri ve elma pamuklubiti bulunan sürgünler sayılmış % olarak oran değerlendirilmiştir. Bulaşık sürgün belirlenirken bir sürgünde bir bireyde bulunsa bulaşık kabul edilmiştir.

Doğal düşmanları belirleme çalışmalarında gözle inceleme ile ağaçların kök gövde ve sürgünlerindeki pamuklu bit ve doğal düşmanlar tespit edilmiştir, darbe yönte ile de, Coccinelidae ve Forfıculıdae familyalarına ait türleri tespit edilmiş, dal sayım yönteminde, parazitoit çıkarma kutularında parazitoit çıkışları takip edilmiştir.


Proje çalışmaları sonucunda elma yetiştiriciliğinin yapıldığı alanların % 62 sinde Elma Pamuklubiti tespit edilmiştir. Elma Pamuklubiti yoğunluğu ise 2006 yılında %13,85 2007’de ise %1,28 olmuştur.

Doğal düşmanların belirlenmesi için yapılan çalışmalarda, zararlının en önemli prazitoiti olan Aphelinus mali parazitleme oranı 2005 yılında % 70 2006’da %64,29 2007’de ise %57,78 olarak belirlenmiştir predatörleri Forficula auricularia L. sp., Coccinella septempunctata L ve Chrysopa carnea elma bahçelerinde tespit edilmiştir.

Elma Pamuklubitinin, mücadelesinde; yörede doğal olarak bulunan parazitoitinin, popülasyonunun ve etkinliğinin artırılması ile söz konusu zararlı ile biyolojik mücadele yapıla bileceği kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler: Erzincan, Elma, Doğal Düşman, Biyolojik Mücadele, Elma Pamuklubiti.

DETERMINATION OF THE PREDATOR, PAROSITOID, DENSITY AND SPREAD OF WOOLLY APHID [Eriosoma

Lanigerum (Hausmans)] (Hem.: Pemphigidae) İN ERZINCAN PROVINCE

Özkan BOZBEK(1) Yaşar KÜTÜK(1)

Harun ALICI(1) İ Fatih ÇAKIRBAY(1) Adnan CANBAY(1)


This study was conducted to determine woolly aphid (Eriosoma lanigerum (Hausmann)) (Hom.:Pemphigidae) currently common on fruit orchards of Üzümlü district and Erzincan province and also determine adversary and biological struggle of the insect. Parasitoid, predator, density, spread and population of Eriosoma lanigerum (Hausmann)’ (Hom.:Pemphigidae) predator and were determined on apple orchard in villages of Üzümlü and its center and Erzincan province.

Girigorov method was used to determine spreading of Eriosoma lanigerum. Ten apple trees were marked and all shoots of the trees and shoots with Eriosoma lanigerum were counted for determining density of Eriosoma lanigerum. The results were reported as percentage.

Eriosoma lanigerum and its natural adversary were determined as visual aspect on root, stem and shoots of the tree. The species belong to Coccinelidae ve Forfıculıdae families were detected with blow method. Parasitoids taking from parasitoid cases were reported with counted number of branch.

Woolly aphid was found at 62 percentages of the apple areas in this study. The density of wooly beetle afid was 13.85% in 2006 and 1.8% in 2007.

Ratio of Aphelinus mali which is parasitoid to harmful was 70% in 2005, 64.29% in 2006 and 57.78% in 2007. As predator, Forficula auricularia L. auricularia L., Coccinella septempunctata L and Chrysopa carnea were determined in apple orchards.

It is stated that biological struggle to woolly aphid can be made by increasing parasitoid population and its efficiency in the region.

Key words: Eriosoma lanigerum, spreading, density, parazitoit, predatör, Erzincan

56

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ KURU FASULYE (Phaseolus vulgaris L.) ISLAH ÇALIŞMASI (2008)

İbrahim ULUKAN(1) Selçuk YILMAZ(1)

Harun ALICI(1) H.Reşat AKBAŞ(1)

Çalışmada bölgeye uyumlu tane verimi yüksek, hastalıklara toleranslı yeni çeşitler geliştirmek amaçlanmıştır. Bu proje 2003-2007 yıllarında Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü uygulama ve araştırma arazisinde yürütülmüştür. Materyaller Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nden set olarak temin edilmiştir. İlk iki yıl 15 hat ve 3 çeşitle çalışılmış sonraki yıllar 7 hat ve 3 çeşitle devam edilmiştir. Çeşit olarak Aras-98, Yakutiye-98 ve Şeker kullanılmıştır.

Erzurum’dan temin edilen hatlarla 2003-2004 yıllarında 3 tekerrürlü olarak ön verim denemeleri kurulmuş ve 2005-2007 yıllarında ise verim denemeleri kademelerinden geçirilerek son aşamaya ulaştırılmıştır. Bitkilerde fenolojik ve morfolojik özellikler incelenmiştir.

Sonuç olarak; çalışmamızda ele alınan farklı fasulye tiplerinden seçim yaparken özellikle hastalıklara dayanım, erkencilik ve verim krıterleri ön planda tutulmuştur. Kontrol çeşitlerinin tane verimleri 126,74-172,44 kg/da arasında olurken, hatların tane verimleri 125,69-214,18 kg/da arasında olmuştur. Kullandığımız hatlardan üç tanesi kontrol çeşitlerini geçmiştir. Yine kontrol çeşitlerinin 100 tane ağırlıkları 38,10–44,46 gr olurken hatların 100 tane ağırlıkları 22,12-55,01 gr olmuştur. Bu krıterlerde 6 ve 7 numaralı hatlar diğer hatları ve kullanılan çeşitleri geçmişlerdir. 6 ve 7 numaralı hatlar tohum çoğaltımları yapılarak çeşit adayı olarak sunulacaktır.


Anahtar Kelimeler : Seleksiyon, Verim, Kuru fasulye, Phaselus vulgaris L.

EAST ANATOLIA REGION DRY BEANS (Phaseolus vulgaris L.) BREEDING STUDY


Harun ALICI(1) H.Reşat AKBAŞ(1)

The study region with a high grain yield, tolerant to diseases to develop new varieties is intended. In this project 2003-2007 application Erzincan Garden and Research Institute for Cultural Research was conducted in the land. Material from Eastern Anatolia Agricultural Research Institute are provided as a set. The first two years, and 15 lines have been working 3 years after the 7 line and 3 variations, variations continued. Variants as Aras-98, Yakutiye-98 and Şeker is used.

From 2003-2004 with the line from Erzurum as recurrence 3 years of pre-established yield trials and in 2005-2007 the level of efficiency of the experiment were the final stage has been reached. Plants were examined fenolojik and morphological features.

End as discussed in our work when the selection of different types of bean disease resistance, especially, has been in the foreground erkencilik and efficiency criteria. Control of the grain yield of varieties 126,74-172,44 kg / da, while the line of the grain yield 125,69-214,18 kg / da between olmuştur. Using the control and three variations of the line is passed. 38,10-44,46 weights 100 grams of control again while the


kind of line weights 100 grams 22,12-55,01 olmuştur. 6 and 7 These criteria are used numbered lines and other lines are the kind of history. 6 and 7 the number of lines to reproduction by seed varieties will be presented as candidate.

Key Words: Selection, Yield, Dry Bean, Phaselus vulgaris L.

59

ERZİNCAN YÖRESİNDE ORGANİK KURU FASULYE (Phaseolus Vulgaris L.) ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI (2008)


H.Reşat AKBAŞ(1) Harun ALICI(1)

Bu proje 2003 yılında başlamış olup başlangıç materyalleri BA-142, M-3, Hayvan Gübresi, Ticari sentetik gübre ve gübresiz (uygulamasız) olarak belirlenmiş ve iki yıl çalışılmıştır. Fakat yapılan iki yıllık araştırma sonucunda ruhsatlandırılmamış preparatların (BA-142 ve M-3) organik tarım çalışmalarında kullanılmasının sakıncalı olabileceği kanaatine varılmıştır. Program değerlendirme toplantısında alınan karar neticesinde 2005-2007 yılları için materyal ve metot değişikliğine gidilmiştir.

Bu çalışmayla organik kuru fasulye yetiştiriciliğiyle geleneksel yetiştiricilik arasındaki farkı ortaya koymak ve verime olan etkisini incelemek amacıyla tarla koşullarında 2005-2007 yılları arasında 3 yıl süreyle yürütülmüştür. Çalışmada Terzibaba kuru fasulye çeşidi, Biofarm organik gübresi ve Diamonyum Fosfat (DAP) ticari sentetik gübreleri kullanılmıştır. 480 m2 lik iki parsel oluşturulmuş ve 3 tekerrürlü olarak çalışmalar yürütülmüştür. Bitkilerde gözlemler alınmış, ölçümler ve tartımlar yapılmıştır.

Erzincan koşullarında Terzibaba kuru fasulye çeşidinde organik ve geleneksel tarım sistemlerini karşılaştırmak amacıyla yaptığımız bu araştırma sonucunda uygulamalar bakımından baklada tane sayısı ve tane verimi arasında istatistiksel açıdan farklılığın olduğunu; çıkış gün süresi (gün), çiçeklenme süresi (gün), olgunlaşma süresi (gün) bitki boyu (cm),


ilk bakla yüksekliği (cm), bitkide dal sayısı (adet/bitki), bitkide bakla sayısı (adet/bitki) ve 100 tane ağırlığı (gr) bakımından ise farklılığın önemli olmadığı tesbit edilmiştir. Tane verimi; geleneksel yetiştiricilikte ortalama 208,01 kg/da, organik yetiştiriciliklerde ise ortalama 201,31 kg/da olarak tespit edilmiştir.

Sonuç olarak; çalışmamızda ele alınan farklı iki yetiştiriciliğin uygulanabilirlik durumları incelenmiş ve organik yetiştiriciliğin Erzincan bölgesinde yapılabilir olduğu tespit edilmiştir. Pazarı ve ekonomisi iyi hesaplandıktan sonra organik yetiştiriciliğin sektörel anlamda daha karlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Organik tarım, Verim, Kuru fasulye, Phaseolus vulgaris L., Erzincan

MAKE A STUDY OF ERZINCAN REGION ORGANIC DRY BEANS (Phaseolus vulgaris L.) PRODUCTION


H.Reşat AKBAŞ(1) Harun ALICI(1)

This project was started in 2003 and starting materials, BA-142, M-3, animal manure, commercial fertilizers and synthetic gübresiz (the application) and two years is designated as. But the two-year research results of the preparations are not licensed (BA-142 and M-3) may be inconvenient to use in organic farming work was to change. Program


evaluation meeting for the year 2005-2007 as a result of decisions to the materials and methods have been changes.

In this study the difference between organic dry beans cultivation in the traditional cultivation and yield as set forth in order to examine the effects between the years 2005-2007 in the field conditions was carried out for a period of 3 years. Dry bean variety Terzibaba study, Biofarm organic fertilizer and Diamonyum Phosphate (DAP) commercial synthetic fertilizers are used. Create two parcels and 480 m2 as 3 recurrence was carried out works. Plants were observations, measurements were made and Weighing.

Erzincan conditions dry bean varieties Terzibaba organic and conventional farming systems in order to compare what we have done in this research results in terms of applications, number of grains in bean and grain yield between the statistical terms of the difference is; output day period (day), blooming time (days), maturation time (days) plants length (cm), the first bean height (cm), number of branches in plants (unit / plant), plants in the number of beans (one / plant) and 100 grain weight (g) in terms of the determination of the difference was not significant. Grain yield; traditional farming an average of 208.01 kg/da, organic farming, the average of 201.31 kg/da have been identified as.

As a result, our study addressed the applicability of two different culture conditions were examined and organic farming can be done in the Erzincan region that has been determined. Markets and the economy has been calculated as a good organic farming is thought to be more profitable in the industry

Key Words: Organic farm, Yield, Dry Bean, Phaseolus vulgaris L., Erzincan

62

ERZİNCAN ŞARTLARINDA FARKLI ZAMANLARINDA DİKİLEN ÇİLEK ÇEŞİTLERİNİN VERİM VE KALİTELERİNİN BELİRLENMESİ

(2008)

Zakine KADIOĞLU(1) Yrd.Doç.Dr.Rafet ASLANTAŞ(2)

Uzm. Melek ALBAYRAK(1) Hüseyin VURGUN(1)

Uzm.İsmail ESMEK(1) Selahattin ALBAYRAK(1)

Bu araştırma Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü arazisinde çilek yetiştiriciliği için uygun dikim zamanı ve çeşit tespit etmek amacı ile 2006-2008 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada Fern, Aromas, Camorosa ve Sweet Charlie çilek çeşitleri kullanılmıştır. Tesadüf blokları deneme deseninde faktöriyel düzene göre çeşitlere ait frigo fideler 2006 yılında ilkbahar ve yaz mevsimlerinde 3’er farklı tarihlerde dikilmiş ve fide tutum oranları belirlenmiştir. 2007 ve 2008 yıllarında uygulamaların verim ve kalite parametreleri incelenmiştir.

Erzincan ekolojisinde çilek fidelerinin tutma oranı ilkbahar ve yaz döneminde de yüksek (en düşük %96,6) olmuştur. Yaz döneminde dikilen bitkilerin verim değerleri ilkbahar döneminde dikilenlerden daha yüksek bulunmuştur. İlkbahar dikimlerinde en yüksek kümülatif verim Camorosa çeşidinden (422.85g/bitki), yaz dikimlerinde ise en yüksek kümülatif verim Aromas (824.68g/bitki ) ve Fern (624.23g/bitki) çeşitlerinden elde edilmiştir. Her iki dönemde de en iri meyveler Camorosa çeşidinden (9,15g ve 12,65g) elde edilirken, bu çeşit en yüksek I. Kalite meyve oranına sahip olmuştur.

1 Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ERZİNCAN2 Atatürk Ünüversitesi Zıraat Fakültesi Bahçe Bit. Böl. ERZURUM

63

En yüksek SÇKM 30 Mayısta dikilen Sweet Charlie çeşidinde (%11.53), en düşük ise 15 Nisanda dikilen Aromas çeşidinde (%8.84) belirlenmiştir. İlkbahar ve yaz döneminde dikilen çilek çeşitlerinin toplam şeker içeriği %7.98 (Camorosa) ile %9.48 (Fern) arasında değişirken, indirgen şeker içeriği %5.25 (Fern) ile %6.06 (Sweet Charlie) arasında değişmiştir.

C Vitamini içeriği bakımından ilkbahar ve yaz dönemlerinde dikilen uygulamalar arasında fark yokken, çeşitler arasındaki farkın çok önemli (p≤0.01) olduğu tespit edilmiştir.

Erzincan şartlarında ekonomik çilek yetiştiriciliği için Aromas ve Fern gibi nötr gün çeşitlerinin, Camorosa ve Sweet Charlie gibi kısa gün çeşitlerinden verim ve kalite perametreleri açısından daha üstün olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çilek dikim zamanı, verim, kalite, Erzincan

THE EFFECTS OF DIFFERENT PLANTING TIME ON YIELD AND QUALITY OF SOME STRAWBERRY CULTIVARS IN

ERZINCAN CONDITIONS

Zakine KADIOĞLU(1) Yrd.Doç.Dr.Rafet ASLANTAŞ(2)

Uzm. Melek ALBAYRAK(1) Hüseyin VURGUN(1)

Uzm.İsmail ESMEK(1) Selahattin ALBAYRAK(1)

1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN2 Atatürk University Agriculture Faculty Departman of Horticulture ERZURUM

64

This research was carried out determining the suitable planting date and cultivars for strawberry growing at the field of the Horticulture Research Institute of Erzincan between 2006 and 2008 years. In the present investigation; Fern, Aromas, Camorosa and Sweet Charlie cultivars were used as plant materials. The frigo seedlings belonging to these cultivars were planted to a completely randomized design and at three different periods in the spring and summer season in 2006 year and eventually the rate of alive seedlings was determined. The yield and quality parameters were determined in 2007 and 2008 years. The rate of alive seedlings was high both in the spring and summer periods (the lowest, 96.6 %) in the ecological condition of Erzincan province. The yield values of the seedlings planted in the summer period had higher than those of the spring period.

The highest cumulative yield was obtained from Camorosa cultivar (422.85g/plant) in the spring planting period and Aromas (824.68g/plant) and Fern (624.23g/plant) in the summer planting periods. Camorosa cultivar had the highest weighted fruit (9.15 and 12.65g) in both seasons and this cultivar had the highest rate of first qualified fruit.

The highest total soluble solids (11.53 %) from Sweet Charlie cultivar planted at the May 15, the lowest total soluble solids (8.84 %) from Aromas cultivar planted at the April 15 were determined. Total sugar contents had the range from 7.98 % (Camorosa) to 9.48 % (Fern) and reduced sugar content had the range from 5.25 % (Fern) to 6.06 % (Sweet Charlie) in the spring and summer periods. There was no difference among different planting date in the spring and summer seasons in terms of ascorbic acid content while the difference among cultivars had significant (P ≤ 0.01).

Aromas and Fern cultivars response to neutral day photoperiod had more superior than Camorosa and Sweet Charlie cultivars response

65

to short day photoperiod in terms of the yield and quality parameters for economical strawberry growing in the ecological condition of Erzincan.

Keywords: Strawberry, planting date, yield, quality, Erzincan

66

ERZİNCAN İLİNDE KUŞBURNU’DA (Rosa Spp.) ZARAR YAPAN Rhynchıtes hungarıcus (Herbst.) (Coleoptera: Rhynchıtıdae) TÜRÜNÜN

BİYOLOJİSİ VE ZARARI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR (2008)

İsmail ALASERHAT(1)

Bu çalışmanın amacı; pazarlama sıkıntısının olmadığı ve üreticiler için alternatif bir gelir kaynağı olabileceği düşünülen kuşburnu’da (Rosa spp.) önemli zararlara yol açan Rhynchites hungaricus’un Erzincan yöresinde biyolojisinin ve doğadaki aktivitesinin araştırılması, bulaşıklık oranı ve zarar şeklinin belirlenmesidir.

Bu proje 2007 yılında başlamış ve 2008 yılında da devam etmiştir. Çalışmalar arazi sürveyleri, biyolojik çalışmalar ve morfolojik çalışmalar olmak üzere üç kısımda yürütülmüştür. Arazi sürveyleri Girigorov (1974) örnekleme metoduna göre yürütülmüş olup; zarar şekli ve bulaşıklık oranı tespiti, mevsimsel aktivite olmak üzere iki kısımda gerçekleştirilmiştir. Biyolojik çalışmalar; çiftleşme davranışı, günlük yumurta sayısı, larva gelişme dönemleri, kışlama dönemi ve davranışları olmak üzere dört kısımda yürütülmüştür. Morfolojik çalışmalarda ise ergin bireyler yapıştırılıp etiketlenerek teşhise hazır hale getirilmiştir. Ayrıca gerekli ölçüm ve fotoğraflar için disekte edilen larva örnekleri de %70’lik etil alkol içerisinde muhafaza edilmiştir.

Araştırmanın sonuçlarına göre, R. hungaricus dişilerinin yumurtalarını kuşburnu bitkisinin tomurcuk veya meyvesi içerisine bıraktığı, yumurtaların 8-12 (10,1) günde açıldığı, doğada yumurta bırakmanın 40-45 (40) gün sürdüğü, bir dişinin günlük yumurta sayısının 1,2-1,6 (1,4) olduğu, larvanın kuşburnu meyvesi içerisinde beslenerek


olgun hale geldiği, ağustos ayının ikinci veya üçüncü haftasından (15.08.2007-20.08.2008) itibaren toprağa geçerek bir kokon hazırlayıp kışı bunun içerisinde geçirdiği tespit edilmiştir. Erken ilkbaharda (22.04.2008) pupa dönemine geçtiği, pupa süresinin 8-12 (9,9) gün olduğu ve mayıs ayının ikinci haftasından itibaren (09.05.2007-07.05.2008) erginlerin topraktan çıkış yaptığı belirlenmiştir. Böylece, R. hungaricus Erzincan ekolojik koşullarında yılda 1 döl vermektedir. Erzincan ilinde 2007 yılı sürvey çalışması sonuçlarına göre; kuşburnu tomurcuklarının %18’i ve meyvelerin %31,7’si R. hungaricus’un yumurta, larva veya erginlerinin zararına maruz kaldığı, genel bulaşıklık oranının ise %24,8 olduğu, 2008 yılında ise; kuşburnu tomurcuklarının %14,4’ü ve meyvelerin %25,1’i R. hungaricus’un yumurta, larva veya erginlerinin zararına maruz kaldığı, genel bulaşıklık oranının ise %19,7 olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kuşburnu, Gül hortumlu böceği, biyoloji, Erzincan

INVESTIGATIONS ON THE BIOLOGY AND HARM OF Rhynchites hungaricus (Herbst.) (Coleoptera: Rhynchitidae)

SPECIES DAMAGING ON ROSEHIP (Rosa spp.) IN ERZINCAN PROVINCE


The aim of this study, there is no shortage of marketing and an alternative source for the producer of income could be in the rosehip (Rosa spp.) caused significant damage of Rhynchites hungaricus’


biology, to investigate the nature of the activities, infection rate and the form of damage is determined in Erzincan province.

This Project was started in 2007 and has continued in 2008 also. The studies were conducted land survey, biological studies and morphological studies in three parts. Land survies, have been carried out acording to Grigorov (1974) sampling method. Detection of damage form and infection rate, seasonal activities were conducted in two parts. Biological studies; copulation behavior, the daily number of eggs, larvae devolopment period and the behavior of hibernation period was carried out in four parts. Adult individuals were fixed and labelled than prepared for diagnotion on morphological studies. In addition to the required measurements and photos of the dissected larvae samples were retained in 70% ethyl alcohol.

Acording to result of investigation; it was determined that females of R. hungaricus laid eggs in fruit-bud or fruit, eggs were came open in 8-12 days, oviposition lasting 40-45 days in the nature, daily fecundity of famale was 1.2-1.6, larvae became mature in fruit by feeding, passed to soil from second week of August, built individual soil case and hibernated in this case. It was observed that they passed to pupa stage in early spring, period of pupa was 8-12 days and new generation adults emerged from soil from second week of April. Thus, R. hungaricus is complate one generation in a year in the Erzincan ecological condition. Acording to the results of survey at Erzincan province in 2007; it was determined that infection rates were 18% on fruit-buds and 31.7% on fruit of rosehip by eggs, larvae or adults of R. hungaricus and average infection rate was 24.8%. Separately in 2008; it was determined that infection rates were 14.4% on fruit-buds and 25.1% on fruit of rosehip by eggs, larvae or adults of R. hungaricus and average infection rate was 19.7%

69

Keywords: Rosehip, rosehip weevil, biology, Erzincan

70

DOĞU ANADOLU BÖLGESİNDEKİ YEREL KAVUN (Cucumis melo L.) TİPLERİNİN KARAKTERİZASYON ÇALIŞMASI (2008)

Zakine KADIOĞLU(1) Kemal ÇUKADAR(1)

Meral ASLAY(1) Hasbi ŞEKER(1)

H.Reşat AKBAŞ(1) Fatih ÇAKIRBAY(1)

Bölgemizde F1 hibrit çeşitlerin oldukça yaygınlaşması nedeniyle üreticiler, bu tohumlara yönelmektedir. Bu durum yöresel tip ve çeşitlerin elden çıkmasına neden olmaktadır. Bölgemizde mevcut olan yerel kavun tiplerinin morfolojik özelliklerinin belirlenmesi, aralarındaki farklılıklar ortaya konulması ve yerel tiplerin kaybolmadan muhafaza altına alınması amacı ile bu çalışma, 2006-2008 yılları arasında yürütülmüştür.

Elde edilen fideler Enstitü arazisine tekerrürsüz olarak, dikim mesafeleri 1x1.5m olacak şekilde her tipten 30 adet bitkinin dikimi yapılmıştır.

2006-2007 yıllarında Doğu Anadolu Bölgesinde kavun yetiştiriciliğinin yapıldığı Erzincan Erzurum, Malatya, Elazığ, Muş, Ağrı, Iğdır ve Van illerinden 99 adet materyal toplanmıştır. Bu çalışmada toplanan 99 adet materyalin IPGRI kriterlerine göre belirlenen özelliklerle beraber bazı teknolojik özellikler (SÇKM, pH, titreedilebilir asitlik) açısından karakterizasyonu yapılmıştır. Kavun popülasyonuna ait ölçülebilinen bazı özelliklere (çiçeklenme gün sayısı, meyve boyu/eni, bitkide dallanma, meyve boyu, meyve eni, çekirdek evi uzunluğu, çekirdek evi çapı, meyve eti kalınlığı, meyve kabuk kalınlığı,100 tohum ağırlığı, SÇKM, pH ve asitlik) ait minimum, maksimum, standart hata, standart sapma ve varyans değerleri hesaplanmştır. Populasyonda en 1 Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ERZİNCAN

71

fazla varyasyonun; meyve boyları (50.39), çekirdek evi uzunlukları (33.48), meyve çapları ve meyve kabuk kalınlıklarının takip ettiği, populasyonda en düşük varyasyonun ise meyve asitliklerinde (0.08) olduğu tespit edilmiştir.

Populasyonda; Meyve tatlarının çoğunlukta orta ve tatlı, hiç olgun meyve acılığının olmadığı meyve et yapısının yumuşak, meyve eti renklerinin çoğunlukla turuncu meyve yüzeyi, çok ağlı ve düz, meyve zemin rengi krem ve açık sarı, ikincil meyve renginin çoğunlukta turuncu, meyve ağırlıklarının 2000-3000g, olgunlaşma zamanının (dikimden) 90-110 gün, Çiçek tipinin andromonoik, çiçek renklerinin sarı, çiçek burnu şekli genelde düz ve sivri, yaprak şeklinin tam, yaprak renginin yeşil, yaprak alanı büyük, yaprak sap uzunluğu büyük (10cm), tohum şekillerinin ise eliptik olduğu gözlemlenmiştir.

Aynı Zamanda araştırmamızda toplanan materyallere Cluster analizi yapılmış tipler arasında benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Tipler Cluster (Küme) analizi sonucunda 7 grup olarak kümelenmiş ve buna göre tanımlanmışlardır. Cluster analizi sonucu, 24/01-02 ve 76/01-01, 65/03-01 ve 03/02-03 no’lu tipler birbirine oldukça benzer olduğu tespit edilmiş, 44/01-01-23/04-01 ve 44/01-01- 24/08-01 no’lu tipler arasında morfolojik özellikleri yönünden birbirinden oldukça farklı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Doğu Anadolu Bölgesi, Kavun (Cucumis melo L), Karakterizasyon

72

CHARACTERIZATION OF LOKAL MELON TYPES IN EAST ANATOLIA REGION

Zakine KADIOĞLU(1) Kemal ÇUKADAR(1)

Meral ASLAY(1) Hasbi ŞEKER(1)

H.Reşat AKBAŞ(1) Fatih ÇAKIRBAY(1)

Since F1 hybrid kinds fairly become prevalent in the region, the growers turn towards those seeds. This case casuses the local types and kinds to be out of hands. This study was carried out from 2006 to 2008 to determine morphological properties of the local melons, to save these kinds before extinction and to introduce the differences between the kinds.

The seedlings obtained were planted in the land of the institute with a planting distance of 1x1.5m and 30 units of each kind were planted.

99 unit materials were gathered in 2006 and in 2007 from Erzincan Erzurum, Malatya, Elazığ, Muş, Ağrı, Iğdır and Van, where melon growing is extensive.

The materials gathered in the study were characterized in terms of properties specified by IPGRI criteria along with some technological properties SSC, pH and titretable acidity.

Minimum, maximum, standard error, standard deviation, and variant values belonging to some measurable properties of the melon population (numbers of days for flowering, fruit length and width, branching in the plant, fruit length, fruit width, core housing length, core


housing diameter, fruit meat thickness, fruit skin thickness, the weight of 100 seeds, SSC, pH and acidity) were calculated. It was determined that there are lots of variations for fruit length (50.39), core housing length (33.489), fruit diameters and fruit skin thickness and least variations for fruit acidity (0.08).

It was observed in the population that fruit tastes are mostly mid-sweet or sweet, there is no fruit bitterness, the meat structure is soft, the colors of fruit meat are mostly orange, the fruit skin is smooth and whitish, fruit ground color is cream and light yellow, secondary fruit color is mostly orange, the fruit weights are between 2000 and 3000g, the maturation time is 90-110 days, the flower type is andromonoic, the flower color is yellow, the shape of flower nose is generally smooth and pointed, the leaf shape is complete, the flower color is green, the leaf area is large, flower cauline length is big (10cm), the seed shape is elliptical.

The materials collected in the study were examined with Cluster analysis and the similarities and differences between types were detected. The types were divided into 7 groupes with Cluster analysis and identified accordingly.As a result of Cluster analysis, the types numbered as 24/01-02 and 76/01-01, 65/03-01 and 03/02-03 were found pretty similar and the types numbered as 44/01-01-23/04-01 and 44/01-01- 24/08-01 were found fairly different morphologically.

Key Words: Eastern Anatolian Region, melon(Cucumis melo L).

74

DOĞU ANADOLU BÖLGESİNDEKİ YEREL BİBER TİPLERİNİN TOPLANMASI VE KARAKTERİZASYONU (2008)


Zakine KADIOĞLU(1) İbrahim ULUKAN(1) H.Reşat AKBAŞ(1)

Son yıllarda ticari çeşitlere olan talebin artması, yerel çeşit ve tiplerin kaybolmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle yerel çeşit ve tiplerin toplanarak, muhafaza altına alınması gerekmektedir. Bu amaçla; 2006-2007 yıllarında Erzincan, Malatya, Elazığ, Muş, Van ve Erzurum illerinden toplam 44 materyal toplanmıştır. Iğdır ilinde ise hiçbir materyal temin edilememiştir. Toplanan materyaller Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsündeki Ulusal Gen Bankası’na gönderilerek muhafaza altına alınması sağlanmıştır.

Toplanan biber tiplerinin fideleri 2007-2008 yıllarında tekerrürsüz olarak 70x50 cm mesafede enstitü arazisine dikilmiştir. Tiplerin morfolojik, fenolojik, pomolojik ve fizyolojik özelliklerine bakılmıştır. Karakterizasyonu çalışması her populasyon için 10 bitkide yapılmıştır. Ayrıca çalışmada incelenen bazı karakterlerin minimum, maksimum, ortalama değerleri ve frekans yüzdeleri belirlenmiştir. Ayrıca genotiplere Cluster (küme) analizi yapılmış 5 grup oluştuğu görülmüştür.

Biber populasyonlarında %50 çiçeklenme gün sayısı 30-47 gün arasında değişmiştir. İncelenen populasyonlarda meyve uzunluğu (5,9-20,6 cm), meyve genişliği (0,9-6,6 cm) ölçülürken, meyve ağırlıkları (3,6-114,2 g) arasında olduğu görülmüştür. Populasyonlar arasında; kotiledon yaprak şekli, gövde şekli, gövde tüylülüğü, yaprak kenarı, yaprakta tüylülük, petal rengi, filament rengi, kalikste renklenme, olgun


meyve rengi, çiçek burnu uzantısı ve tohum rengi özellikleri yönünden farklılık gözlenmemiştir. Populasyonların bitki yüksekliği 25 cm ile 85cm arasında olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bitki yaprak renklerinin yeşil, şekillerinin oval ve her koltukta bir çiçek oluşturmuşlardır.

Anahtar Kelimeler: Biber, Genetik Kaynaklar, Morfolojik Karakterizasyon

CHARACTERISATION AND COLLECTION OF EAST ANATOLIA REGION LOCAL PEPPER GENOTYPES


Zakine KADIOĞLU(1) İbrahim ULUKAN(1) H.Reşat AKBAŞ(1)

In recent years, increasing the demand for commercial varieties, have lead to a loss of local varieties and types. Therefore, the collection of local varieties and types, should be retained. For this purpose a total of 44 materials were collected in Erzincan, Malatya, Elazig, Mus, Van and Erzurum provinces in 2006-2007 year. Any material has not been ensured in Iğdır province.

Collected materials were sent to Aegean Agricultural Research Institute National Gene Bank for protection. The seedlings of collected pepper types without recurrence was planted on the land institute in 70x50 cm in 2007-2008. Morphological, phenological, pomological and physiological characteristics of types were determined. Characterization studies were made in each population 10 plants. The study also examined


some characters minimum, maximum, average values and percentages were determined frequency. Also collected genotypes Cluster (cluster) analysis of the 5 groups were found to occur.

Number of days 50% blooming 30-47 days has changed in pepper population. Fruit length (5,9-20, 6 cm), fruit width (0,9-6,6 cm), fruit weights (3,6-114,2 g)were measured in pepper population. Between populations; cotyledon leaf shape, stem shape, stem pubescence, leaf margin, leaf pubescence, petal color, filament color, calyx pigmentation, mature fruit color, fruit blossom end appendage and seed color differences in properties was not observed. Plant height between 85cm and 25 cm have been identified in populations. Moreover, color of plant leaf is green, oval shape and a flower on each axil was determined.

Key Words: Pepper, Genetic Rresources, Morphological Characterization

77

ERZİNCAN KOŞULLARINDA KURU FASULYE (Phaseolus Vulgaris L.) YETİŞTİRİCİLİĞİ İÇİN UYGUN EKİM ZAMANI VE ÇEŞİTLERİN

BELİRLENMESİ (2008)

Selçuk YILMAZ(1)

Bu araştırmada, Erzincan koşullarında fasulye için en uygun ekim zamanının ve en verimli çeşidin tespiti amaçlanmıştır. Altı fasulye çeşidi (Noyanbey–98, Aras–98, Yakutiye–98, Akman–98, Göynük–98 ve Erzincan Yerel Dermasonu) dört farklı ekim zamanında (15 Nisan, 1 Mayıs, 15 Mayıs ve 1 Haziran) ekilmiştir.

Deneme 2006-2007 Yılları arasında Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü arazisinde tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Ekim Zamanları ana parseli çeşitler ise alt parseli oluşturacak şekilde kurulmuş 15’ er gün arayla 4 farklı ekim zamanında (15 Nisan, 1 Mayıs, 15 Mayıs ve 1 Haziran) ekimler yapılmıştır. Her bir çeşit 5.0 m. boyundaki parsellere 40 cm x 10 cm sıklığında 5’er sıra olarak ekilmiş, çeşitler arasında boşluk bırakılmamış ancak her ekim zamanında en baş ve sona gelen çeşitler kenar tesiri olarak 1’er sıra fazla ekilmiştir. Hasat, her bir ekim zamanında hasat olgunluğuna gelen çeşitlerde elle yapılmış, hasat esnasında tüm sıraların baş ve sonundan 50 cm ve en dışlarda yer alan birer sıra kenar tesiri olarak bırakılmış, böylece bir hasat parseli 4.0 m. x 0.40 m. x 5 sıra = 8.0 m2 oluşmuştur.

Çalışmada farklı ekim zamanlarının kuru fasulyede bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide tane verimi, bitkide bakla sayısı, baklada


tane sayısı, tane verimi, hasat indeksi, biyolojik verim, protein oranı ve yüz tane ağırlığına etkisi incelenmiştir.

Çalışmada çıkışlar 10-23 gün arasında, çiçeklenme gün sayıları 39-68 gün arasında, vejatasyon süreleri 112-156 gün arasında değişmiştir. Bitki boyu 42,86-163,37 cm arasında, ilk bakla yüksekliği 10,99-14,15 cm arasında, bitkide tane verimi 15,17-23,19 g/bitki arasında, bitkide bakla sayısı 15,17- 23,19 adet/bitki arasıda, baklada tane sayısı 2,50-3,87 adet/bakla arasında, birim alan tane verimi 2007,72-328,06 kg/da arasında, hasat indexi % 24,84-35,60 arasında, biyolojik verim 676,16-967,94 kg/da arasında, protein oranı % 21,75-24,22 arasında ve 100 tane ağırlığı 29,96-48,04g arasındaki değerlerden oluşmuştur.

Anahtar Kelimeler: Fasulye, Ekim zamanı, Çeşit, Verim.

DETERMINATION OF VARIETIES PLANTING TIME FOR DRY BEAN GROWING IN ERZINCAN CONDITIONS

Selçuk YILMAZ(1)

In this study, the most appropriate planting time for beans and determination of the most productive varieties were aimed for the in Erzincan conditions. Six varieties of beans (Noyanbey-98, Aras-98, Yakutiye-98, Akman-98, Göynük-98 and Erzincan Local Dermason) four different time of sowing (15 April, 1 May, 15 May and 1 June) were added.


Experiment, in the coincidence blocks of according to divided parcels trial pattern as the four iterative was carried out of Erzincan Garden Cultures Research Institute Directorate’s land of between the 2006-2007 years. October times; main plots to create the types of sub-plots were established and 15 days, with 4 different sowing time (April 15, May 1, 15 May and 1 June) planting were made. Each kind of types, was added 5 m long and 40 cm x 10 cm in the frequency of parcels in order to be 5 rows. Between varieties, wasn’t leave a space but the top and end of planting in time for the kind of side-effects were added as more than 1 order but the time of each planting, has been added the beginning and end of the types during the side effects more than one row. Harvest; each time a planting was done coming to harvesting maturity in types by hand of. During harvest, all the while from the end of the head and 50 cm and the outside edge effect as the order in one row was left. Thus, a harvest parcels of 4 m x 0.4 m x 5 rows= 8 m2 was occurred.

In this study, different time of sowing in the dry bean plant height, height of the first broad beans, grain yield in plants, plant the number of beans, broad beans in the number of grains, grain yield, harvest index, biological yield, protein ratio, and the hundred weight effect was examined.

In this study, output between 10-23 days, bloom number of days between 39-68 days, vejatasyon times have changed between 112-156 days. Plant height, between 42, 86-163, 37 cm, the first bean height between 10, 99-14, 15 cm, grain yield in plant between 15, 17-23, 19 g / plant, the number of bean plants between at 15, 17 - 23, 19 pieces / plant, the number one item between on 2,50-3,87 beans / broad, unit area grain yield between 2007,72-328,06 kg / da, harvest index between 24,84-35,60 %, biological yield between 676,16-967,94 kg / da, protein ratio between 21,75-24,22 % and 100 of a weight value between 29,96-48,04 g was consisted.

80

Key Words: Dry Bean, Sowing time, Variety, Yield.

81

ERZİNCAN İLİNDE KUŞBURNU (Rosa Spp.) BİTKİSİ İLE BESLENEN Mecorıs ungarıcus (Herbst, 1783) (Coleoptera: Rhynchıtıdae)'UN

MORFOLOJİSİ, BİYOLOJİSİ VE ZARARI ÜZERİNE ARAŞTIRMA (Yüksek Lisans Tezi) (2008)


Kuşburnu sosyo-ekonomik açıdan oldukça önemli bir bitkidir. Bu araştırmada kuşburnu bitkisi üzerinde zarara sebep olan Mecoris ungaricus (Herbst, 1783)’un (Coleoptera: Rhynchitidae) biyolojisi ve zararının araştırılması hedeflenmiştir. Araştırmanın materyalini, Erzincan ilinde doğal halde yetişen kuşburnu bitkileri ile bunlar üzerinde zarar yapan M. ungaricus’un biyolojik dönemleri oluşturmaktadır. Çalışmalar; arazi sürveyleri, biyolojik çalışmalar ve morfolojik çalışmalar olmak üzere üç kısımda gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, M. ungaricus dişilerinin yumurtalarını kuşburnu bitkisinin tomurcuk veya meyvesi içerisine bıraktığı, yumurtaların 8-12 (10,1) günde açıldığı, doğada yumurta bırakmanın 40-45 (40) gün sürdüğü, bir dişinin günlük yumurta veriminin 1,2-1,6 (1,4) olduğu, larvanın meyvesi içerisinde beslenerek olgun hale geldiği, ağustos ayının ikinci haftasından (15.08.2007) itibaren toprağa geçerek bir kese hazırlayıp kışı bunun içerisinde geçirdiği tespit edilmiştir. Erken ilkbaharda (22.04.2008) pupa dönemine geçtiği, pupa süresinin 8-12 (9,9) gün olduğu ve mayıs ayının ikinci haftasından itibaren (30.04.2008) erginlerin topraktan çıkış yaptığı belirlenmiştir. Böylece, M. ungaricus Erzincan ekolojik koşullarında yılda 1 döl vermektedir.

Erzincan ilinde 2007 yılı sürvey çalışması sonuçlarına göre; kuşburnu tomurcuklarının %8’i ve meyvelerin %31,7’si M. ungaricus’un


yumurta, larva veya erginlerinin zararına maruz kaldığı, genel bulaşıklık oranının ise %19,85 olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kuşburnu, Mecoris ungaricus, Gül hortumlu böceği, biyoloji, Erzincan

INVESTIGATION ON THE MORPHOLOGY, BIOLOGY AND HARM OF Mecorıs ungarıcus (Herbst, 1783) (Coleoptera:

Rhynchıtıdae) FEDING ON ROSEHIP PLANTS (Rosa Spp.) IN ERZINCAN PROVINCE


Rosehip is an important socio-economic plant. The aim of this investigation was to investigate the biology and damage of Mecoris ungaricus (Herbst, 1783) (Coleoptera: Rhynchitidae) species causing harmful effects on rosehip plants. The materials of this study were rosehips which naturally growing Erzincan province and biological stages of M. ungaricus grown on it. The investigation was included three steps, namely land surveys, biological and morphological studies. According to results of investigation, it was determined that females of M. ungaricus laid eggs in fruit-bud or fruit, eggs were come open in 8-12 (10.1) days, oviposition lasting 40-45 (40) days in the nature, daily fecundity of female was 1.2-1.6 (1.4), larva became mature in fruit by feeding, passed to soil from second week of August (15.08.2007), built individual soil case and hibernated in this case. It was observed that they passed to pupa stage in early spring (22.04.2008), period of pupa was 8-1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN

83

12 (9.9) days and new generation adults emerged from soil from second week of April (30.04.2008). Consequently, M. ungaricus completed one generation in a year in the Erzincan ecological condition.

According to the results of survey at Erzincan province in 2007, it was determined that infestation rates were 8% on fruit-buds and 31.7% on fruit of rosehip by eggs, larvae or adults of M. ungaricus and average infestation rate was 19.85%.

Key Words: Rosehip, Mecoris ungaricus, rosehip weevil, biology, Erzincan

84

ERZİNCAN İLİ BAĞLARINDA BAĞ KÜLLEMESİ [Erysiphe Necator Schwein. (Uncinula Necator)] HASTALIĞININ MÜCADELESİNDE

TAHMİN-UYARI MODELLERİNDEN YARARLANMA OLANAKLARI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR (2008)

Selahattin ALBAYRAK(1) Serdar TUNCER(1)

Birol KARADOĞAN(1) Özkan BOZBEK(1)

N. Nazan KALKAN(1)

Bu çalışma ile Bağ Küllemesi Hastalığı (Erysiphe necator)’nın mücadelesinde, tahmin-uyarı modellerinden yararlanma olanakları araştırılmıştır. Çalışmalar, 2005–2008 yıllarında Üzümlü ilçesinde belirlenen çiftçi bağında yürütülmüştür.

Çalışmanın materyalini, Karaerik üzüm çeşidi ile Bağ Küllemesi (E. necator) fungusu oluşturmuştur. Çalışmada, askospor enfeksiyon tahmini ile konidial enfeksiyonlar-risk tayini üzerine kurulmuş olan, UC Davis Powdery Mildew Risk Tahmin Modeline ve omcanın fenolojik dönemlerine göre uygulamalar yapılmıştır. Deneme, tesadüf blokları deneme deseninde, 4 karakter (askospor enfeksiyon tahminine göre uygulamalar, konidial enfeksiyonlar-risk tayinine göre uygulamalar, fenolojiye göre uygulamalar, kontrol) ve 4 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede, 20 omca (her bir baran) bir parsel olarak alınmıştır. Konidial enfeksiyonlar-risk tayini için deneme bağında, tomurcuk patlamasından sonra günlük sıcaklıklar takip edilerek risk indeksi hesaplamaları yapılmış ve buna bağlı olarak da ben düşme dönemine kadar ilaçlama aralıkları belirlenmiştir. Askospor enfeksiyon tahmini için deneme bağında, tomurcuk patlamasından sonra oluşan yaprak ıslaklık süreleri ve


bu süreler içindeki ortalama sıcaklık değerleri alınıp, Değiştirilmiş Mills Tablosu’na uyarlanarak, enfeksiyon şiddeti ve buna bağlı olarak da ben düşme dönemine kadar ilaçlama aralıkları belirlenmiştir. Fenolojiye göre yapılan uygulamada ise, omcanın fenolojik dönemleri ile kullanılan ilaçların etki süreleri dikkate alınmıştır. İlaçlamalara ben düşme döneminde son verilmiştir.

Hastalıkla mücadelede; konidial enfeksiyonlar-risk tayini ve fenolojiye göre yapılan uygulamalardan, askospor enfeksiyon tahminine göre yapılan uygulamalara göre daha iyi sonuç alınmıştır.

Konidial enfeksiyonlar risk tayinine göre yapılan ilaçlamalar, deneme bağında oluşan enfeksiyonlara karşı, yetişme sezonu boyunca koruyucu olmuştur. Bu modele göre, birinci ilaçlamadan sonraki ilaçlamalar, risk indeksine göre yapılmış ve ilaçların uygulama aralıkları en kısa olan 14 güne çekilmiştir. Bu durum, uygulamalarda kullanılan 14 günden daha fazla etki süresine sahip ilaçların, etki süreleri dolmadan üst üste kullanımına ve ilaçlama sayısının artmasına neden olmuştur. Konidial enfeksiyonlar risk tayinine göre birinci ilaçlamadan sonra yapılacak uygulamaların, risk indeksine göre değil, kullanılacak ilaçların etki süreleri dikkate alınarak yapılması daha uygun olacaktır.

Fenolojiye göre yapılan ilaçlamaların, deneme bağında oluşan ilk enfeksiyonlara karşı koruyucu olmadığı görülmüştür. Bu uygulamada, hastalıkla mücadeleye başlama zamanı olarak dikkate alınan, 25–30 cm sürgün uzunluğu döneminin, mücadeleye başlamada geç kalınmış bir dönem olduğu belirlenmiştir. Hastalıkla mücadeleye, 15–20 cm sürgün uzunluğu döneminde başlanılması daha uygun olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Asma, Bağ Küllemesi, Tahmin-Uyarı

86

RESEARCHES ON UTILIZING POSSIBILITIES FROM THE FORECASTING-WARNING MODELS AGAINST POWDERY MILDEW (Erysiphe necator Schwein.) DISEASE IN ERZINCAN

VINEYARDS

Selahattin ALBAYRAK(1) Serdar TUNCER(1)

Birol KARADOĞAN(1) Özkan BOZBEK(1)

N. Nazan KALKAN(1)

In this study, contention of powdery mildew (Erysiphe necator) disease, the possibility to take advantage of forecast-warning model is investigated. Studies were carried out determined farmer wineyard in the Üzümlü district in the 2005–2008 years.

Karaerik grape cultivar and E. necator were used as the materials of this research. In this study, treatments were applied to according to askospor infection prediction and konidial infections risk determination have been built on UC Davis Powdery Mildew Risk Estimation Model and phenological period of vine. The experiment was designed random blocks design by four character (the treatments to ascospore infection prediction, conidial infections-risk determination, phenological period and control) and by four repetitions. In experiment, 20 vines were taken as a parcel. For conidial infections-risk determination, after bud bursting, risk index was calculated followed by daily temperatures in trial vineyard. Thus, pesticides application durations were determined until beginning of berry touch. For askospor infection prediction, after the bud burst, durations of leaf wetness and average temperature values were taken in this period in trial vineyard. Obtained datas was comformed to 1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN

87

modified Mills table, thus infection violence and depending on this pesticides application durations were determined until beginning of berry touch. In practices, according to phenological, phenological periods of vine and effect duration of used pesticide is considered. Pesticide applications were stopped at beginning of berry touch.

The control of disease; the better results were received from konidial infections-risk determination and according to phenological applications than according to predict askospor infection application.

The pesticide applications according to conidial infections-risk determination were protective against the infection, during the growing season in vineyard. According to this model, pesticide applications after the first one were made according to the risk index and the treatment of those were drawn to the shortest range by 14 days. This situation was caused used pesticides effective duration over 14 days to be overused and the number of pesticide application increase before their effective duration run out. The treatments applied to according to conidial infections-risk determination after the first pesticide application should be applied to the according to effective duration of fungicides used, but not risk index.

The pesticide applications applied to phenological period were not protective against the first infection occuring in the experimental vineyard. In this application, start time the control against disease by taking into account the time, 25–30 cm period of shoot lenght, the control to start a late period, was determined. The terms shoot length reached to 15–20 cm would be more suitable to start pest control.

Key Words: Grapevine, Powdery Mildew, Forecasting-Warning

88

ERZİNCAN İLİNDE BİBER (Capsicum annuum L.) BİTKİLERİNDEN İZOLE EDİLEN Rhizoctonia solani Kühn VE İKİ NÜKLEUSLU

Rhizoctonia’LARIN ANOSTOMOSİS GRUPLARI VE PATOJENİTELERİ(Yüksek Lisans Tezi) (2008)

Serdar TUNCER(1)

Bu çalışma, Erzincan ilinde biber (Capsicum annuum L.) bitkilerinden izole edilen Rhizoctonia solani Kühn ve iki nükleuslu (BN) Rhizoctonia’ların anastomosis gruplarını ve patojenitelerini belirlemek amacıyla 2007-2008 yılları arasında yürütülmüştür.

Biber bitkisinden yapılan izolasyon çalışmaları sonucunda 98 Rhizoctonia izolatı elde edilmiştir. Bu izolatlardan 81 tanesinin R. solani’nin dört anastomosis grubuna ait olduğu ve R. solani izolatlarının, %7.4’i AG-2, %2.5’i AG-3, %85.2’si AG-4 ve %5’i de AG-6 olarak belirlenmiştir. 17 BN Rhizoctonia’ların da üç anastomosis grubuna ait olduğu ve BN Rhizoctonia izolatlarının, %82.4’ü AG-A, %5.9’u AG-G ve %11.8’i de AG-K olarak saptanmıştır. Yapılan in vitro patojenite testlerinde R. solani AG-4 ve AG-2’nin biberde en virulant anastomosis grublar olduğu belirlenmiştir.

R. solani AG-3 ve AG-6, BN Rhizoctonia AG-G ve AG-K biber (C. annuum) bitkisinde dünyada ilk defa bu çalışmada tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Biber, Rhizoctonia solani, iki nükleuslu Rhizoctonia, anostomosis grup, patojenite


ANASTOMOSIS GROUPS AND PATHOGENICITY OF Rhizoctonia solani Kühn AND BINUCLEATE Rhizoctonia

ISOLATES FROM PEPPER (Capsicum annuum L.) IN ERZINCAN

Serdar TUNCER(1)

This study was conducted between 2007 and 2008 to determine anastomosis groups and pathogenicity of Rhizoctonia solani Kühn and binucleate (BN) Rhizoctonia isolates from pepper (Capsicum annuum L.) in Erzincan.

Ninety eight isolates of Rhizoctonia were obtained from pepper plants. Of these, 80 R. solani were identified as belonging to four anastomosis groups (AG): AG-2 (7.4%), AG-3 (2,5%), AG-4 (85%) and AG-6(5%); 17 BN Rhizoctonia belonged to three anastomosis groups: AG-A (82,4%), AG-G (5,9%) and AG-K (11,8%). In vitro pathogenicity tests on bean isolates belonged to AG-4 and AG-2 were found to be more virulent than the other anastomosis groups.

R. solani AG-3 and AG-6, BN Rhizoctonia AG-G and AG-K on pepper (C. annuum) were firstly determined in this study.

Key Words: Pepper, Rhizoctonia solani, Binucleate Rhizoctonia, anostomosis group, pathogenicity


DOMATES, HIYAR VE BİBERLERDE KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ ETMENLERİNDEN RHİZOCTONİA SOLANİ’YE KARŞI BİYOLOJİK

MÜCADELE İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI (2009)

Serdar TUNCER(1)

Bu çalışma ile Erzincan ilinde hıyar, domates ve biberde kök çürüklüğüne neden olan Rhizoctonia solani’nin anostomosis gruplarının tesbiti, patojeniteleri ve Rizoctonia solani’ye karşı biyolojik mücadelede kullanılma potansiyeline sahip iki nükleuslu Rhizoctonia (binucleate Rhizoctonia=BNR) izolatlarının belirlenmesi ve bunların hastalık etmenlerine karşı etkinlik derecelerinin araştırılması amaçlanmıştır.

Çalışmalar izolatların araziden toplanması ve gruplandırılması, patojenite çalışmaları ve biyokontrol denemeleri olarak üç aşamada yürütülmüştür.

Araştırmanın sonuçlarına göre, 440 biber bitkisinden izolasyon yapılmış ve 98 Rhizoctonia izolatı elde edilmiştir. Çalışma sonucunda İki nükleuslu Rhizoctonia grubundan AG-A, AG-K ve AG-G; R. solani’nin AG-2, AG-3, AG-4 ve AG-6 anostomosis grubları tespit edilmiştir. R. solani AG-3 ve AG-6, BN Rhizoctonia AG-G ve AG-K biber (C. annuum) bitkisinde dünyada ilk defa bu çalışmada tespit edilmiştir.

379 domates bitkisinden izolasyon yapılmış ve 60 Rhizoctonia izolatı elde edilmiştir. Çalışma sonucunda İki nükleuslu Rhizoctonia grubundan AG-A ve AG-K ; R. solani’nin AG-2 , AG-3 , AG-4 ve AG-5 anostomosis grubları tespit edilmiştir.Ayrıca 1 adet R.oryzea izolatı elde edilmiştir.

206 hıyar bitkisinden izolasyon yapılmış ve 11 Rhizoctonia izolatı elde edilmiştir. Çalışma sonucunda hıyar bitkisinden R. solani’nin AG-4 ve AG-5 anostomosis grubları tespit edilmiştir.


Yapılan patojenite çalışmaları sonucunda Biber bitkisinde en yüksek hastalık şiddetini AG-4ve AG-2 anostomosis grubu oluşturmuştur. Domatesteki en yüksek hastalık şiddetini AG-4ve AG-2 anostomosis grubu oluşturmuştur. Hıyar bitkisinde ise AG-4 grubu izolatların en patojen anostomosis grup olduğu tespit edilmiştir.

Domateslerde B360(AG-G) , D269(AG-A) ve D193(AG-K) grubu iki nükleuslu izolatların D189(AG-3),D140(AG-2) ve D341(AG-4) grubu patojen R.solani izolatlarına karşı koruma sağlayamamıştır ve etkileri çok az olmuştur.

Hıyarlarda ise AG-K grubu (B82) ve AG-G grubu (B360) iki nükleuslu izolatların patojen AG-4 (H167) ve AG-5 (H175) Rhizoctonia izolatlarına karşı koruma sağlayamamıştır.

Biber bitkilerinde yapılan biyolojik kontrol uygulamaların etkilerine bakıldığında üç BNR (AG-A, AG-K ve AG-G) grubu izolatın 3 patojen (AG-2, AG-4 ve AG-6) grubu izolata karşı %10,8-69,6 arasında koruma sağladığı tespit edilmiştir.

Yapılan çalışmalar sonucunda Biber bitkisinde BNR (AG-A, AG-K ve AG-G) grubu izolatların biyolojik mücadelede etkili olarak kullanılacabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Rhizoctonia solani, İki nükleuslu Rhizoctonia, Biyolojik Mücadele, Kök Çürüklüğü, Domates, Biber, Hıyar

92

INVESTIGATIONS ON POSSIBILITIES BIOLOGICAL CONTROL OF Rhizoctonia Solani CAUSING ROOT ROT ON

TOMATO, CUCUMBER AND PEPPER

Serdar TUNCER(1)

The study was carried out in order to determine anastomosis groups and pathogenicity of Rhizoctonia solani Kühn, which is cause root rot, and binucleate (BN) Rhizoctonia isolates, which have potential effect biological control against Rizoctonia solani, from pepper, tomato and cucumber in Erzincan. BNR isolates have investigated efficiency against Rizoctonia solani.

Studies, collection from land and grouping of isolates, pathogenicity studies and as biocontrol experiments were conducted in three phases.

According to the results of the study, 440 isolations were made from the pepper plants and 98 Rhizoctonia isolates were obtained. R. solani were identified as belonging to four anastomosis groups (AG): AG-2, AG-3, AG-4 and AG-6. BN Rhizoctonia belonged to three anastomosis groups: AG-A AG-G and AG-K .

R. solani AG-3 and AG-6, BN Rhizoctonia AG-G and AG-K in pepper (C. annuum) were firstly determined in this study.

379 isolations were made from the tomato plants and 60 Rhizoctonia isolates were obtained. R. solani were identified as belonging to four anastomosis groups AG-2, AG-3, AG-4 and AG-5. BN Rhizoctonia belonged to three anastomosis groups: AG-A and AG-K.


206 isolations were made from the cucumber plants and 11 Rhizoctonia isolates were obtained.. were identified as belonging to four anastomosis groups AG-4 and AG-5.

In vitro pathogenicity tests in pepper isolates belonged to AG-4 and AG-2 were found to be more virulent than the other anastomosis groups. In vitro pathogenicity tests in tomato isolates belonged to AG-4 and AG-2 were found to be more virulent than the other anastomosis groups. In vitro pathogenicity tests in cucumber isolates belonged to AG-4 were found to be more virulent than the other anastomosis groups

Binücleate rhizoctonia isolates(AG-A, AG-K and AG-G) didn’t provided protect against R. Solani (AG-2, AG-3,and AG-4) in tomato.

Binücleate rhizoctonia isolates(AG-K and AG-G) didn’t provided protect against R. Solani (AG-4,and AG-5) in cucumber.

Three binücleate (AG-A, AG-K and AG-G) group were tested against 3 pathogen isolates of R. solani (AG-2, AG-4 and AG-6) group and provided protection of 10,8 to 69,6% against 3 pathogen isolates in pepper seedling.

According to the results of the study, Three binücleate (AG-A, AG-K and AG-G) have been found using as effective on biologic control studies in pepper plants.

Key Words: Rhizoctonia solani, Binucleate Rhizoctonia, Biological control, Root rot, Pepper, Cucumber, Tomato

94

ERZİNCAN İLİNDE ÖRTÜALTINDA YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN DOMATES VE HIYARDA ZARARLILARIN TESPİT EDİLEREK

ÖNEMLİLERİNİN POPULASYON GELİŞİMİNİN İZLENMESİ (2009)

Adnan CANBAY(1) Özkan BOZBEK(1) Harun ALICI(1) İ. Fatih ÇAKIRBAY(1)

Bu çalışmada, Erzincan ilinde örtüaltında yetiştirilen domates ve hıyar bitkilerinde görülen; zararlı böcek ve akar türlerinin belirlenmesi ve önemlilerinin populasyon değişimlerinin izlenmesi amaçlanmıştır.

Çalışma, 2006-2008 yıllarında Erzincan ili Merkez ve Üzümlü ilçesinde, 300-1600 m2 büyüklüğünde 4 adet serada yürütülmüştür. Örneklemeler vejetasyon dönemi boyunca, haftada bir kez yapılmış ve elde edilen türler kaydedilmiştir. Örneklemelerde, her seradan 20 bitki tesadüfen seçilmiş ve seçilen bitkilerin alt, orta ve üst yapraklarından birer olmak üzere, toplam 60 yaprak incelenmiştir. Bu örneklerden her bir yaprakta bulunan; böcek ve akarların ergin ve ergin öncesi dönemleri sayılmıştır. Çalışma sonucunda, Tetranychus urticae Koch. (Acarina, Tetranychidae), Aphis fabae Scopoli, Aphis gossypii Glover, Aphis nasturtii Kaltenbach, Macrosiphum euphorbiae Thomas, Myzus persicae Sulzer (Homoptera, Aphidae), Frankliniella occidentalis Pergande ve Thrips tabaci Lindeman (Thysanoptera, Thripidae) önemli zararlılar olarak belirlenmiştir.

Elde edilen sonuçlara göre; hıyar seralarında kırmızıörümcek, yaprakbiti ve thripsin populasyon yoğunluğu Ekonomik Zarar Eşiği (EZE)’ni aşarken, domates seralarında sadece kırmızıörümceğin populasyon yoğunluğu EZE’ni aşmıştır. Ayrıca yapılan literatür taraması sonucunda, 2008 yılında Merkez ilçede bulunan hıyar serasında görülen F. occidentalis’in Erzincan ili için ilk kayıt olduğu belirlenmiştir.


Anahtar Kelimeler: Erzincan, Örtüaltı, Zararlılar, Domates, Hıyar, Populasyon Gelişimi

DETERMINATION OF HARMFUL PESTS AND MONITORING OF DEVELOPMENT POPULATION OF IMPORTANT SPECIES

ON THE TOMATO AND CUCUMBER GREENHOUSES IN ERZINCAN PROVINCE

Adnan CANBAY(1) Özkan BOZBEK(1) Harun ALICI(1) İ. Fatih ÇAKIRBAY(1)

In this study, determination of harmful insects and mites species and population change important species were aimed on tomatoes and cucumbers plants in greehouse in Erzincan province.

This study was carried on in four greenhouses in the area of 300-1600 m2 centre of Erzincan province and Üzümlü district in the years of 2006-2008. In the study, sampling was conducted once a week during vegetation period and obtained species were recorded. Twenty plants in each greenhouse were selected by randomly. One of the lower, middle and upper leaves of plants selected, totally, 60 leaves were investigated. The adult and premature stages of the insects and mites were counted on each leaf. As a result of the study, Tetranychus urticae Koch. (Acarina, Tetranychidae), Aphis fabae Scopoli, Aphis gossypii Glover, Aphis nasturtii Kaltenbach, Macrosiphum euphorbiae Thomas, Myzus persicae Sulzer (Homoptera, Aphidae), Frankliniella occidentalis Pergande and Thrips tabaci Lindeman, (Thysanoptera, Thripidae) were determined as harmful species.

According to the obtained results, population intensity of spider mite, aphids and thrips exceeded to economic threshold level in 1 Horticultural Research Instıtute ERZINCAN

96

cucumber greenhouses. In tomatoes greenhouses only intensity of spider mite population exceeded to economic threshold level. According to literature studies, F. occidentalis observed in a cucumber greenhouse of central district in 2008 was determined first record for Erzincan province.

Key Words: Erzincan, Greenhouse, Pests, Tomato, Cucumber, Population Development

97

SONCHUS ERZINCANICUS MATTHEWS (ASTERACEAE) TÜRÜNÜN KORUNMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA (2009)

Meral ASLAY (1) Ali KANDEMİR (2)

Bu araştırmada, dünyada sadece Erzincan Ovasında çok sınırlı alanlarda yayılış gösteren ve kurutma, aşırı otlatma ve habitatının yok edilmesi nedeniyle oldukça yüksek risk altında bulunan Sonchus erzincanicus Matthews (Asteraceae) türünün korunması için yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Çalışmada, türün Erzincan Ovasındaki dağılımları, tehditleri ve bu tehditlerin etkileri belirlenmiştir. Doğal koşullarda tohumlarından çoğalamayan tür’ün kültür ortamında üretilen fideleri doğal ortamına aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Koruma, Sonchus erzincanicus, Türkiye

THE STUDY OF CONSERVATION OF SONCHUS ERZINCANICUS MATTHEWS (ASTERACEAE)

Meral ASLAY Ali KANDEMİR

In this study, we aim to give a place to the protection of Sonchus erzincanicus Matthews (Asteraceae), which is continously spreading in limited areas in Erzincan plateau and which is under a risk of extinction because of overbreeding, termination of habitat and drying. The study has determined the spread of the species in Erzincan plateau, the threats and the effects of these threats. The species can not reproduce from their

1 Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ERZİNCAN2 Erzincan Ünüversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Böl. ERZİNCAN

98

seeds under natural conditions. The saps which are produced from their seeds in cultural settings are transferred to their natural environment.

Key Words: Conservation, Sonchus erzincanicus, Turkey

99

doğu anadolu bölgesinde buğdayda hastalık yapan fungal ... file · web viewÖnsÖz 4....

Documents