www.beweging.net www.cm.be www.acv-online.bejaargang 73 ¬ visie nummer 06

afgiftekantoor brussel x ¬ p806000volgend nummer op 7 april 2017

Regionieuws > p. 20

Regio MechelenVrijdag 24 maart 2017

> p. 14-15

> p. 9

Bruno Kristo volgt rooKstopBegeleiding

‘Een nicotine-verslaving is stevig, ik wou niet alleen stoppen’

> p. 19

‘Werken aan de positie van kansengroepen komt alle werknemers ten goede’

> p. 16-17

Julian (9) heeft leuKemie en volgt les met de weBcam

‘Dankzij Bednet kan ik met mijn vriendjes naar het vijfde leerjaar’

‘Gewone mensen leveren allemaal in’

> p. 10-11

acv samenwerKer wil iedereen mee op het werK

> p. 4-7

België heeft een traditie van bouwen, wonen, winkelen en werken zonder al te veel planning. de vlaamse regering wil daar met de betonstop paal en perk aan stellen. is het een mirakeloplossing voor onze mobiliteit, schone lucht en open ruimte?• Hoezietderuimtelijkeordeningvandetoekomsteruit?• Loopthetplattelandleeg?• Nederlanddoethetanders

Dossier wonen en betonstop

mohamed el Bachiri verloor ziJn vrouw BiJ de aanslagen

‘Ik wil mijn kinderen weer plezier laten krijgen in het leven’

> p. 3

tv-makereen maand dakloosop straat.

2 Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017

Hoe gaan 75-plussers om met moeilijke levensfasen en hoe erva-ren ze zin en betekenis in hun leven? Dat is de insteek van een onderzoek van de KU Leuven. ‘We zijn blij dat men voor dit onder-zoek mensen van 75 jaar en meer bevraagt. Dat gebeurt te weinig’, zegt Johan Truyers van Okra.

Onderzoek wees al uit dat bete-kenis en zin ervaren in het le-ven een positieve invloed heeft op je psychische functioneren

en op je fysieke gezondheid’, vertelt Jessie Dezutter van de KU Leuven. ‘Het kan bij-voorbeeld helpen om depressie of slape-loosheid tegen te gaan. In het onderzoek willen we te weten komen hoe en waar ou-dere mensen die zin of betekenis ervaren. Hoe ouder we worden, hoe meer stressvol-le situaties we meemaken, zoals afscheid nemen van geliefden of zelf ziek worden.

Als we weten waar oudere personen bete-kenis uit halen, kunnen we er misschien ook voor zorgen dat ze die na zo’n moeilij-ke periode sneller terugvinden.’

‘Betekenis ervaren in je leven helpt tegen depressie’

Okra werkt mee aan onderzoek KU Leuven bij 75-plussers

uu Een nieuw onderzoek van de KU Leuven onderzoekt hoe 75-plussers sneller opnieuw betekenis vinden in het leven na een stressvolle situatie.

Gee

rt V

ande

n W

ijnga

ert

opi

nie VerJaarDag Op een HisTOriscH KeerpUnT

De Europese Unie viert zijn zestig-ste verjaardag. Een verjaardag die mag gevierd worden. Want Euro-pa presteerde wel wat, de voorbije zestig jaar.

We kwamen uit twee verschrikkelijke wereld-oorlogen, snakkend naar vrede. We ontwikkel-den een verstevigde economische samenwerking als middel om nieuw bloedvergieten te vermij-den. In plaats van elkaar naar het leven te staan, kozen we resoluut om met elkaar te handelen. De Europese Gemeenschap (en later de Europese Unie) zag het daglicht en mag gerust beschouwd worden als een vrij geslaagde poging om landen bijeen te brengen rond vrede en welvaart. En ééntje zonder precedent. Later kwam er naast een economische een sociale dimensie bij: gelijk over-steken zodat de ene geen economisch profijt haalt uit het achterblijven van anderen. En nog later de ecologische dimensie: lucht, water en klimaat la-ten zich aan grenzen niet tegenhouden.

Het is ondertussen voor vele generaties vanzelf-sprekend dat de toekomst in Europa ligt. Ook voor de jongere generaties die enkel een wereldoorlog kennen van horen zeggen. Maar ze herinneren zich nog wel de Koude Oorlog van een in twee ge-splitst Europa. Of de horror van het uiteen vallen van het voormalige Joegoslavië. En ze horen hun ouders spreken over de Belgische frank, die van-daag is vervangen door de euro. Enkel de voorma-lige tolhuisjes en onbemande grensposten ver-wijzen nog naar een niet zo ver verleden.

De Europese Unie blijft een bron van hoop voor wie gelooft dat internationaal bestuur cruciaal

is voor ons overleven in een samenhangende en harde wereld.

Toch is Europa vandaag niet bij iedereen even po-pulair. Daarbij moeten we ons ernstig afvragen in welke mate de nationale en Europese politici de huidige populistische golf en het anti-Europe-se discours aan zichzelf te danken hebben. Om-wille van het veelgehoorde en dikwijls gelogen excuus: ‘het moet van Europa’. Maar vooral ook omdat politici het sociale Euro-pa al te lang voor zich uitschui-ven. Met alle schade van dien: het gebrek aan sociale bescher-ming, aan rechten van gewone mensen, aan economie en aan collectieve diensten.

De Europese commissie, met mensen als Juncker en Thyssen, lijkt vandaag te beseffen dat het tijd is om het tij te keren. ‘Dit is het Europa van de laatste kans’, zei Juncker bij zijn aantreden. Het sociale Europa moest ster-ker uit de verf komen. Maar die zwenking botst opnieuw op zware tegenstand. Neoliberale feti-sjen zoals deregulering en belastingverlaging voor bedrijven blijven het Europese debat over-spoelen. Maar ook omdat meer sociaal georiën-teerde landen vrezen dat Europa via platte com-promissen hun eigen hoge nationale normen on-deruit zal halen. Op deze zestigste verjaardag van Europa willen we daarom aandringen op een sterk en sociaal beleid vanuit de Commissie Juncker. Het is van-

daag dat we belangrijke Europese sociale regel-geving nodig hebben. Met nieuwe afdwingbare sociale rechten. En vervolgens instrumenten om die rechten te doen naleven.

Er dienen zich daartoe dit jaar cruciale kansen aan. Zoals een minimum inkomen, iets wat de Europese pijler van Sociale Rechten vandaag al als recht voorziet. We vragen de daadwerkelijke uitvoering van dat recht. En Europees Commis-

saris Thyssen moet erin slagen de sociale dumping te doen op-houden.

Europa kan dat, het heeft daar-toe de bevoegdheden. En het heeft in het verleden bewezen daar gebruik van te kunnen ma-ken. Europa, met inbegrip van de lidstaten, moet dit momen-tum en haar verjaardag aangrij-pen om de draad terug op te pik-ken. Met versterkte arbeids-rechten. Met impulsen voor een betere sociale zekerheid. Met

meer aandacht voor een betere, grensoverschrij-dende gezondheidzorg. Met een harmonisering van fiscaliteit. Dat is de weg die we willen gaan. Voor een sterker, maar dan wel een ander Europa. Waar zowel de Europese burgers als de EU zelf moreel, economisch en sociaal alleen maar beter van worden.

patrick Develtere, voorzitter beweging.netMarc Leemans, voorzitter acVLuc Van gorp, voorzitter cM

Europa en de lidstaten moeten de zestigste verjaardag van Europa aangrij-pen om de draad terug op te pikken. Met versterkte arbeidsrechten en met impulsen voor een betere sociale zekerheid.

‘We nemen de termen betekenis en zin vrij ruim’, gaat Jessie Dezutter verder. ‘We be-vragen mensen over hun religieuze bele-ving, maar bijvoorbeeld ook voeling met

de natuur of mindfulness kunnen factoren zijn die betekenis geven aan het leven.’

In een eerste fase van het onderzoek wer-den bewoners van woonzorgcentra be-vraagd. Nu doet de KU Leuven een beroep op gepensioneerdenbeweging Okra. Zo’n 750 Okra-leden van 75 jaar of ouder die nog zelfstandig thuis wonen zullen de vragen-lijst beantwoorden. ‘Het is lang geleden dat een wetenschappelijk onderzoek zich richt op mensen van hoge leeftijd’, vertelt Johan Truyers van Okra. ‘De meeste onderzoeken stoppen bij 65 jaar, alsof twintig procent van de bevolking er niet toe doet.’

✔ Voor de uitvoering van dit onder-zoek zoekt Okra nog vrijwilligers – enquêteurs om bij de mensen thuis de vragenlijsten te overlopen. Er is een opleiding voorzien op 21 april. Meer informatie: ellen.ophalvens@okra.be of 02/246 39 45

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 3

‘Je gaat in overlevingsmodus, al de rest schakel je uit’

Tv-maker Wannes Deleu kijkt terug op zijn maand als dakloze in ‘Op straat’

Een maand leefde tv-maker Wannes Deleu op straat tussen de thuislozen in Antwerpen. Anderhalve maand later kijkt hij terug: ‘Ik ben ervan geschrokken hoe snel ik afgleed in de hopeloos-heid.’

Liefst 800 000 kijkers volgden hoe tv-maker Wannes Deleu (33) van 24 december tot 24 januari één maand als dakloze op straat leef-

de in Antwerpen. Vlaanderen telt min-stens 5 400 dak- en thuisloze mensen (die geregistreerd zijn), in Antwerpen leven er 700. ‘Ik was net verhuisd naar de stad en besefte dat ik hen letterlijk elke dag voor-bijliep. Maar vaak met een grote bocht, zo-als velen onder ons, zonder ook maar een beetje te begrijpen hoe het is om op straat te leven.’

Vond je dat je dit als tv-maker moest doen? Je werkte eerder al als eindredac-teur voor Jonas & Van Geel en bij pro-gramma’s als ‘Foute vrienden’, twee heel andere programma’s. ‘Ongelofelijk leuk om te doen, maar puur entertainment. Ik ben opgevoed met veel engagement, mijn vader was diensthoofd van Ziekenzorg Mechelen. Mijn broers en zus en ik gingen van kinds af al mee naar activiteiten. Ik wil dat engagement ook in mijn tv-werk leggen. Het zou bijna misda-dig zijn om dat met zo’n krachtig medium niet te doen.’

‘Stop als het niet meer gaat’, zei je vriendin bij het afscheid. Ben je dicht-bij dat punt gekomen? ‘Bij de VRT hadden ze duidelijk gezegd Ken je grenzen, stop als het niet meer gaat. En ik heb er letterlijk elke dag aan gedacht om te stoppen. Waarom zou ik dit mezelf nog

aandoen? Maar ik kon dat niet maken te-genover al die mensen die ik op straat al had leren kennen. Welk signaal gaf ik als ik wat zij elke dag doormaken zelfs geen maand volhoud, terwijl zij geen enkel vooruitzicht hebben op een eindpunt?’

Dacht je op voorhand: ‘Dit klaar ik wel even?’ ‘Nee, ik ben met veel schrik vertrokken. Ik ben geen stoere beer, dus ik was bang voor de kou, de honger, of om een longontste-king op te lopen. Maar uiteindelijk heb ik het lichamelijk goed overleefd, behalve dat mijn huid nog altijd extreem droog is door de koude. Mentaal dacht ik dat ik sterk in

mijn schoenen stond, ik ben over het alge-meen een vrolijke mens. Maar ik ben er-van geschrokken hoe snel ik afgleed in de hopeloosheid. Die klap die je krijgt van de verveling, eenzaamheid, doelloosheid, het feit dat je je zelfbeslissingsrecht en eigen-waarde kwijtraakt. Dat trekt je ongelofe-lijk hard de dieperik in.’

In de eerste aflevering zagen we je nog rondlopen als een soort van Kuifje, vanaf de tweede zie je het inderdaad allemaal een stuk somberder in. ‘Ik kon dat niet tegenhouden. Je zit in een situatie waar alles een probleem is dat je moet oplossen. Of je nu naar het toilet moet, koud hebt of honger. Waar je moet slapen. Je langetermijnperspectief ver-dwijnt, en je bent enkel bezig met nu. Je li-chaam gaat in een soort overlevingsmodus en al de rest wordt uitgezet. Emoties, het feit dat ik een tv-programma moest ma-ken? Dat was het minste van mijn zorgen. Ik moest enkel die maand zien door te ko-men. Een vreemd gevoel.’

Zo heb je misschien wel een ‘echtere’ ervaring meegemaakt dan je op voor-hand dacht? ‘Misschien wel, maar het zou arrogant zijn

om te beweren dat ik nu echt weet hoe het is om dakloos te zijn. Ik begrijp op zijn hoogst een paar dingen beter waar zij da-gelijks mee worstelen. Waarom ze al hun bezittingen in tientallen zakjes dicht bij zich willen houden, of waarom ze liever Cara-pils kopen als een flesje water even-veel kost. Van de pils vergeet je je miserie tenminste even. Ik zal zelf ook altijd eer-der geld geven dan eten. Eten krijg je over-al wel, maar zelf kunnen beslissen wat je met dat beetje geld doet, dan voel je je weer even mens. Ook al koop je daar dan siga-retten en alcohol mee.’

Je hebt uit de eerste hand ervaren hoe de hulpverlening is voor daklozen. Wat loopt er goed en fout? ‘Er is veel voor hen. Er is altijd een dagop-vang open waar je kan douchen en eten, er is nachtopvang waar je voor 2,5 euro een warm bed en een maaltijd krijgt. Maar het is een kluwen. Er zijn zoveel initiatieven dat het moeilijk is je weg te vinden. Je krijgt veel tegenstrijdige informatie, ik leefde bij-voorbeeld al vijf dagen op straat voor ze me doorverwezen naar een plek waar ik een slaapzak kon krijgen. Men gaat er ook van uit dat thuislozen zelf wel aankloppen bij het OCMW om hulp. Maar mensen probe-

ren het altijd zo lang mogelijk zelf uit te zin-gen. Je wil niet toegeven dat je het niet al-leen aankan. Er is misschien ook te veel, waardoor mensen te lang dakloos blijven. In Scandinavië focust men erop thuislozen zo snel mogelijk weer een dak te geven. Want hoe langer je op straat leeft, hoe moei-lijker het is om weer tussen die vier strakke muren te gaan leven. Daarom moet je die periode op straat zo kort mogelijk maken.’

Met welk gevoel kijk je nu terug? ‘Vorige zaterdag zag ik Freddy (een van de thuislozen die Wannes leerde kennen, red.) te-rug aan de Delhaize in Antwerpen waar hij altijd staat en toen bleek dat hij sinds de uitzendingen ongelofelijk veel herkend wordt. Mensen stoppen en doen een praat-je met hem. Hij wordt weer als mens gezien. Meer wil hij eigenlijk niet. Als Op straat ervoor gezorgd heeft dat minder mensen met een grote bocht rond thuislozen lopen – inclusief mezelf – dan weet ik dat ik er goed aan gedaan heb.’

Kaatje De Coninck

✔ Je kan de afleveringen van ‘Op straat’ op www.vrtnu.be nog een weekje gratis bekijken

uu Wannes Deleu: ‘Als Op straat ervoor gezorgd heeft dat minder mensen met een grote bocht rond thuislozen lopen dan weet ik dat ik er goed aan gedaan heb.’

VRT

Zelf kunnen beslissen wat je met dat beetje geld doet, dan voel je je weer even mens.Wannes Deleu

tekst: Hilde Van Malderen

DOSSIER

Visie ¬ vrijdag 24 maart 20174

België staat bekend om zijn bier, zijn wafels en … zijn ruimtelijke verrommeling. We hebben een tra-ditie van kris kras bouwen zonder al te veel planning. De Vlaamse regering wil daar met de betons-top paal en perk aan stellen. Is het een mirkaloplossing voor onze mobiliteit, schone lucht en open

ruimte? Of staan er tussen droom en werkelijkheid te veel barrières? Allerlei doemscenario’s en bezorgdheden duiken op. We zochten het voor jou uit in deze special met experten Lien Poelmans

(VITO), Pascal De Decker (KU Leuven) en Kobe Boussauw (VUB).

baar vervoer is en weinig tot geen voorzie-ningen.’

Maar de Vlaming blijft wel een bak-steen in zijn maag hebben. Kan je dat wel veranderen?‘In het Witboek wordt niet gesproken over het afbreken van woningen. Het probleem is dat lokale besturen vaak nog moeten worden overtuigd, omdat het dan gaat om gemeentefinanciering. Als er geen bouw-

Of we nu willen of niet, in de toe-komst zullen we anders moeten omgaan met ons ruimtegebruik en onze wooncultuur. Niet zo evident, als je weet dat de helft van de bouwgronden in Vlaanderen slecht gelegen zijn. Hoe ziet onze woon-toekomst eruit? Lien Poelmans, expert ruimtelijk gebruik, kijkt alvast vooruit.

Lien Poelmans is verbonden aan de Vlaamse Onderzoeksorganisatie VITO, die onlangs een studie uit-bracht waaruit bleek dat de helft

van de nog beschikbare bouwgrond slecht gelegen is. ‘Het probleem is dat heel veel van de goed gelegen bouwgrond op is’, zegt ze. ‘Hoe meer bebouwing er bijkomt, hoe verder alles uitdijt van bestaande kernen en hoe verder mensen zich moeten ver-plaatsen om eender wat te doen. Met alle gevolgen van dien. De Vlaamse bouwmees-ter heeft dat treffend verwoord. ‘De Vla-ming wil op het platteland wonen, maar intussen is er bijna geen platteland meer.’ Uit jullie studie blijkt dat de helft van de nog beschikbare bouwgrond slecht gelegen is, zo’n 36 000 hectare. Wat is dat eigenlijk ‘slecht gelegen’.‘Voor de ruimte die op het gewestplan nog ingekleurd staat als woongebied hebben we op vraag van het departement Ruimte Vlaanderen twee zaken tegenover elkaar gezet. In het kader van hun Witboek (zie kader) wilden ze inzetten op kernen die goed gelegen zijn ten opzichte van basis-voorzieningen en openbaar vervoer. Je hebt locaties die goed bereikbaar zijn, zo-als Erps-Kwerps, maar waar er weinig voorzieningen zijn en dan heb ik het over basisvoorzieningen als lagere scholen, bakkers en dokters, maar ook over regio-nale voorzieningen zoals middelbare scho-len en ziekenhuizen. Dan heb je locaties met veel voorzieningen, maar weinig openbaar vervoer zoals op veel plaatsen in Limburg het geval is. En je hebt plaatsen waar beiden ontbreken zoals de diepe Westhoek. Daar is nog wel een bakker en een café, maar vaak al geen scholen meer. Met bouwgronden die slecht gelegen zijn bedoelen we dus gebieden waar geen open-

‘We moeten niet allemaal naar de stad’

Hoe ziet de ruimtelijke ordening van de toekomst eruit?

gronden zijn, knabbelt dat aan hun inkom-sten, want dan komen er geen jongen ge-zinnen wonen, veroudert het platteland en loopt het leeg. Maar dat zie je nu al. Ik zag een advertentie voor de Westhoek. Kom in Veurne wonen, het is hier tof en je hebt hier geen mobiliteitsproblemen. Neen, als je in Veurne werkt niet, maar als je naar Brussel moet, heb je wel een probleem. Het planbureau voorspelt trouwens een krimp in de bevol-king in gemeentes die in de uithoeken van ons land liggen. Dus die trend zet zich wel al een beetje in.’ Veel mensen zijn het eigenlijk wel eens met het principe van de bouwstop, maar hebben tegelijk ook schrik dat ze niet meer kunen bouwen of wonen waar ze willen.‘Ik heb inderdaad het gevoel dat iedereen het in grote lijnen wel eens is, maar de spe-cifieke uitvoering zal voor problemen zor-gen. Omdat het over iets privé gaat. Je kan

ook moeilijk zeggen jij woont hier slecht en je moet weg. Het gaat vooral over de vraag of we op bepaalde plaatsen nog moeten bij bouwen. Het wordt ook wat op flessen ge-trokken. Het is echt niet zo dat iedereen nu in de stad moet gaan wonen. Ook in bepaal-de dorpskernen is er geen probleem. Het is dus geen verhaal stad versus platteland. Wel kern versus verkaveling.’ Alle functies zijn ook uit elkaar getrok-ken. Waarom wonen we niet boven de baanwinkels om wonen en winkelen te combineren?‘Wat het Witboek wil nastreven is verwe-ving. Wonen krijgt natuurlijk het meeste aandacht, maar het gaat eigenlijk over alle functies die plaats nodig hebben. Je kan woongelegenheid op baanwinkels bou-wen, maar hun ligging naast steenwegen is nu al heel slecht. Daar staan heel veel fi-les waarover je niets hoort op de radio, maar die minstens even erg zijn. Het gaat

uu Op deze kaart wordt weergegeven welke bouwgronden goed of slecht gelegen zijn ten opzichte van basis en regionale voorzieningen en het openbaar vervoer.

VOO

RZI

EN

ING

EN

OPENBAAR VERVOER

Zeer goed

Zeer goed

Goed

Goed

Matig

Matig

Beperkt

Beperkt

KAArT VAN VLAANDereN MeT De VOOrzIeNINgeN VersUs OPeNBAAr VerVOer

Het planbureau voor­spelt een krimp in de bevolking in gemeentes die in de uithoeken van ons land liggen.

Lien Poelmans

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 5

Iedereen heeft zijn mond vol over de betonstop. Mogen we echt niet meer bouwen? Wordt onze bouwgrond minder waard? En duwen ze ons collectief de stad in? Er is heel wat stof voor discussie en die zal er de volgende jaren ongetwijfeld genoeg zijn. Maar laten we beginnen met het begin. De betonstop in vier simpele vragen.

De betonstop in 4 vragen

Wat? De Vlaamse Regering keurde het Wit-boek voor een nieuw Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) goed. Offi-cieel bestaat de term betonstop niet, de media bedacht die naam en eigen-lijk is het ook geen echte betonstop. Het is niet zo dat Vlamingen in de toe-komst geen huis meer mogen bouwen. De Vlaamse overheid wil vooral dat er geen extra ruimte meer wordt ingeno-men. Dat wil ze bijvoorbeeld bereiken door mensen dichter bij elkaar te laten wonen in dorpskernen en in de stad. Wanneer?Tot 2025 mag er slechts drie hectare vrije ruimte per dag worden ingenomen, tegen 2040 komt er een totale betonstop en moet alle vrije ruimte die wordt ingenomen gecompenseerd worden door elders ruimte vrij te maken. Concreet wil dat zeggen dat er van 72 000 hectare ruimte die nu nog voorzien is voor uitbreiding, maar 24 600 zal mogen ingenomen worden tot 2040. Een huis afbreken en daar een nieuwe woning op bouwen, kan wel nog perfect.

Hoe?De overheid zal uitmaken waar er nog mag gebouwd worden. Dat zal gebeu-ren op basis van ruimtelijke uitvoe-ringsplannen (RUP’s). Die bepalen waar er woningen of bedrijventerrei-nen mogen komen. En welke gebieden bestemd zijn voor landbouw en na-tuur. Dat belooft een werk van lange adem te worden. Het doel is om men-sen zoveel mogelijk te laten wonen op plaatsen waar er veel openbaar ver-voer is. Concreet wil dat zeggen dat men binnen een straal van één kilo-meter rond zo’n vervoersknooppunt wil komen tot 35 woningen per hecta-re. Dat gaat niet enkel over de steden, maar ook over de dorpskernen. Waarom?Te veel auto’s op de baan. Steeds langer wordende files. Daarmee gepaard gaande slechte luchtkwaliteit. Over-stromingsgevoelige gebieden die wor-den volgebouwd. De biodiversiteit die achteruitgaat. De hoge kosten voor nutsvoorzieningen voor ver afgelegen woningen. Er zijn heel wat redenen om het uitdijende beton een halt toe te roe-pen, want de kost van files, vervuiling, wegenonderhoud en nutsleidingen is gigantisch.

altijd over de Antwerpse en Brusselse ring, maar op die steenwegen kan je heel veel tijd verliezen. Op die locaties extra woon-gelegenheden bouwen, kan het probleem dus misschien enkel maar verergeren in plaats van een oplossing bieden.’ Verdichten is een woord dat ook vaak terugkeert, maar hoe moet dat dan? ‘Wij hebben bijvoorbeeld zelf ons huis ge-kocht van een koppel zeventigers dat naar een kleinere woning is verhuisd in het cen-trum van ons dorp, recht tegenover de bak-ker. Een projectontwikkelaar heeft daar huizen afgebroken en opnieuw compacter gebouwd. Ze wonen daar nu in een huisje met een tuintje dat nog altijd groot genoeg is. Maar dat doen wij als Vlamingen bijna niet. We zijn zo honkvast. Mijn grootou-ders wonen nog steeds in een groot, afge-legen huis met een grote tuin waar mijn nonkel het gras moet gaan afmaaien, want zij kunnen dat niet meer. De toekomst zit onder andere in serviceflats. Die kan je aan een hoge dichtheid plaatsen. Ze hebben daar toegang tot verzorging. Het Wit-Gele Kruis moet dan niet overal ten lande gaan rondrijden. En er is een centrale tuin die voor hen onderhouden wordt.’ Veel mensen vragen zich nu wel af: wat met onze bouwgronden?‘Moeilijk te zeggen, misschien komt er wel een rush op de bouwgronden in de steden.

Maar als je meer mensen laat wonen op een stuk bouwgrond in plaats van er een villa neer te zetten, mag de bouwgrond nog duurder worden, als je dat met meer mensen deelt wordt het niet duurder per gezin. Er wordt ook gezegd dat de gron-den op het platteland goedkoper gaan worden. Ik weet dat niet. Er zullen nog altijd mensen zijn die daar willen wonen en bereid zijn daarvoor te betalen. Ik denk persoonlijk dat je dat niet helemaal aan de vrije markt kan overlaten. Ik denk dat de toekomst eerder gaat naar project-ontwikkelaars, zoals in Nederland al vaak het geval is. Ze kopen meteen een plot op en zetten er woningen neer aan grotere dichtheden, die er uniform uitzien met een centraal stuk groen voor iedereen. Tegen 2060 zouden er 800 000 mensen bij komen. En dat niet alleen. Er is ook een groei in het aantal huishoudens. Want tegen 2060 zullen veel meer mensen alleen wonen. Dus dat betekent niet alleen meer mensen, maar ook meer huizen. Ruimte zal een schaars goed worden, dus willen of niet, dichter bij elkaar wonen zal ook een beetje van moeten zijn.

uu De betonstop wil ons doen nadenken over waar we gaan bouwen en wonen.

Wist je dat… … er elke dag zes hectare extra ruimte ingenomen wordt

door de mens om te wonen, werken, winkel of ontspannen? Dat zijn twaalf voetbalvelden.

… we in 2013 met 6,4 miljoen Vlamingen waren? Als het huidige groeitempo aanhoudt zijn we in 2060 met 7,2 miljoen.

Pascal De Decker (KUL)

• Het expertenpanel •

Lien Poelmans (VITO) Kobe Bossauw (VUB)

Nic

k H

anne

s

Visie ¬ vrijdag 24 maart 20176DOSSIER

Wat heeft de betonstop te maken met onze mobiliteit

en fiscaliteit?Laat de Vlaming doen en hij rijdt met zijn auto de bakkerij binnen voor een brood. Het is een boutade, maar niemand kan ontkennen dat het autogebruik de pan uit swingt. Vooral omdat

we zo verspreid wonen. De betonstop is dus onlosmakelijk verbonden met mobiliteit en fiscali-teit, de sleutels om een mentaliteitswijziging teweeg te brengen.

MobiLiteitDe situatie zoals die nu is op de weg, is moeilijk houdbaar. Vorige week bleek uit cijfers van het Verkeerscentrum dat de avondfile op één jaar tijd toegenomen is met zestien kilometer tot een gemid-delde van 121 kilometer per dag. Omdat heel wat mensen zo verspreid wonen, vaak ver van het werk en van het cen-trum waar ze boodschappen doen, moeten ze voor alles de auto nemen. Ook om de kinderen naar school te brengen of naar hun hobby’s.

Maar zal de betonstop ons mobiliteits-probleem ook oplossen? ‘De betonstop is een goede zaak’, zegt mobiliteits-ex-pert Kobe Boussauw (VUB). ‘Maar het is veel te laat om significant te zijn. Tachtig procent van de woningen staat er al. Dus het zal geen grote omslag te-weegbrengen.’

Toch is hij helemaal niet pessimistisch. ‘Het zal toekomstige generaties wel aan-zetten om meer oordeelkundig om te gaan met hun keuzes, zoals waar ze gaan wonen en werken en op welke ma-nier ze zich zullen verplaatsen naar het werk. Zij zullen daar meer over naden-ken dan onze ouders. Dus er is wel de-gelijk verbetering op komst, maar dat zal niet meteen zichtbaar worden in de

FiscaLiteitHet is nog even wachten op het resul-taat, maar VITO heeft net een studie opgestart om te kijken wat de kosten en de baten zijn van de versnippering in Vlaanderen. Lien Poelmans legt het doel uit. ‘We zullen onder andere met de mensen van het Wit-Gele Kruis kij-ken hoeveel het kost om mensen te verzorgen die verspreid op het platte-land wonen, waar je heel veel kilome-ters moet afleggen om hen te berei-ken. En dat zullen we vergelijken met de verzorging in een serviceflat, waar meerdere mensen tegelijk kunnen be-zocht worden. Hetzelfde gaan we doen voor zaken als de postbedeling en de nutsvoorzieningen. Hoeveel kost het om de kabel te leggen, de rioleringen enzovoort.’

Zo wil VITO in beeld brengen wat het de maatschappij kost, maar ook wat het mensen privé kost. ‘Het is goedko-per om op het platteland te wonen door een lager KI, maar welk resultaat krijg je als je ook alle uren meerekent die je in de auto doorbrengt om je kin-deren naar hun hobby’s te brengen in plaats van dat ze met de fiets of het openbaar vervoer kunnen gaan?’

Op die manier zullen we meteen de vergelijking tussen de kernen en de verkavelingen kunnen maken. Het re-sultaat wordt binnen twee jaar ver-wacht. Sowieso is er al heel wat dis-cussie over het KI. Moeten we dat ver-hogen voor mensen die weg van de kern wonen en verlagen voor mensen

files. Want mensen die nu in de file staan, zitten vast in een patroon. Zij heb-ben hun huis gekocht toen er nog geen files waren en zitten met een hypotheek en hun sociaal weefsel dat al uitge-bouwd is. De nieuwe generaties die op de arbeidsmarkt komen zullen minder kiezen voor de verkavelingen en meer voor rijhuizen. Zij zijn veel flexibeler.’

Mobiliteit valt dus niet los te zien van de betonstop, al is het geen mirakelop-lossing. Volgens Kobe Boussauw zijn er andere oplossingen die meer auto’s van de weg kunnen houden. ‘Een slimme ki-lometerheffing bijvoorbeeld. Zodat je meer moet betalen op drukke momen-ten, zoals in de spits. Of de Kennedytun-nel betalend maken, behalve ’s nachts. Ik denk dat het draagvlak groeit voor zo’n systemen. Dat kan voor een groot verschil zorgen om mensen aan te moe-digen andere keuzes te maken.’

Er zijn nog mogelijkheden, zoals een an-der parkeer beleid. ‘Maar dat zijn al meer complexe zaken. Je ziet nu ook de Lage Emissiezones die worden ingevoerd. Daarmee vergroen je je wagenpark, maar dat zorgt er niet voor dat mensen minder met de auto gaan rijden.’

die in de dorpskern of in de stad wo-nen? ‘Daar bestaat heel weinig poli-tiek draagvlak voor’, zegt Kobe Bous-sauw. ‘Daarmee snijden ze in hun ei-gen vel. Bovendien kan er ook een per-vers verdringingseffect komen. Cen-traal gelegen locaties zullen aantrek-

kelijker worden voor kopers. Daar-door zullen kansarme mensen, die doorgaans huren, mogelijk worden verdrongen naar slechter gelegen ge-bieden met minder openbaar vervoer. Dat maakt dat hun toegang tot de ar-beidsmarkt zal dalen, omdat zij vaak geen auto hebben. Dat zal dus onlos-makelijk een invloed hebben op hun jobkansen.’

Pascal De Decker, hoofddocent archi-tectuur aan de KULeuven, denkt ook niet dat het KI zo’n grote invloed zal hebben op onze keuzes. ‘Onze woon-fiscaliteit zit compleet fout, maar mensen beslissen niet op basis van KI of ze een huis al dan niet kopen. Zij kijken naar waar het gelegen is, want tweeverdieners kunnen dat toch be-talen. De kost van onze ruimtelijke ordening is eigenlijk gigantisch, maar dat wordt niet doorgerekend.’

Wat is het Kadastraal Inkomen (KI)? Het Kadastraal Inkomen, KI, is een term uit de Belgische belastingswet-geving. Het heeft te maken met een kadastraal perceel, dat kan zowel een stuk grond zijn als het gebouw dat erop staat. Voor ieder huis of ap-partement wordt een schatting gemaakt hoeveel het zou opbrengen als je het zou verhuren min forfaitaire kosten.

De wet bepaalt dat het KI iedere tien jaar moet aangepast worden, maar sinds 1975 heeft men dat niet meer gedaan, wat wil zeggen dat het niet meer de reële waarde vertegenwoordigt en veel mensen dus eigenlijk te weinig KI betalen.

Het KI veranderen kan perverse gevolgen hebben.

Kobe Boussauw

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 7

Geen stukje grondDe Nederlanders willen dus niet elk hun eigen stukje grond om een huis(je) op te zetten. ‘Tachtig procent van Amsterdam was lange tijd in gemeentehanden. Dat is pas recent beginnen te veranderen. In Bel-gië zetten we huisje per huisje. Bij onze noorderburen zijn er grote projecten voor sociale huisvesting’, aldus Pascal De Dec-ker. ‘En dat zorgt uiteraard voor enige uni-formiteit. Na de Tweede Wereldoorlog was zeventig procent van de huizen bestemd

Nederland is niet voor alles een gidsland, maar één ding moet je hen nageven. Hun ruimtelijke ordening is een voorbeeld van orde en structuur. Je kan het saai noemen, of gewoon heel erg efficiënt. Waarom zijn de verschillen tussen Vlaanderen en Nederland zo groot, terwijl we toch buurlanden zijn?

Het verschil heeft deels een re-ligieuze kant’, zegt Pascal De Decker. ‘Het protestantse Ne-derland heeft een andere atti-

tude naar de overheid toe. Veel volgzamer. Terwijl we in België een meer katholiek li-berale geest van anarchie kennen.’ Dus Ne-derlanders houden zich sowieso meer aan de regels. Daarnaast heeft hun ruimtelijke ordening zich helemaal anders ontwik-keld.’

‘Zij zijn pas later geïndustrialiseerd, waar-door ze minder snel naar de steden trok-ken. Zij hebben ook altijd veel meer inge-zet op sociale huisvesting. Als iemand geen huis kon betalen, konden ze het hu-ren. In België promootte men het bezit van een eigen huis. Wij zien sociale huisves-ting eerder als iets aanvullend.’

Piepen bij de burenRuimtelijke ordening in Nederland: Saai of efficiënt?

voor sociale huisvesting, bij ons is dat slechts 25 procent. Wij zitten veel met klei-ne verkavelingen.’ Lees: ieder zijn stijl.

Lien Poelmans vult aan. ‘Als je er Europe-se studies op naslaat, heeft Nederland een even grote bevolkingsdichtheid als België, maar ze zijn wel gespreid over een kleine-re oppervlakte bebouwbare ruimte. Neem Rotterdam, dat is een grote stad, maar rij daarbuiten en je zit tussen de windmolens op het platteland. Hier kan je van Antwer-

pen naar Brussel rijden zonder dat je het platteland ziet, omdat je de hele tijd tussen gebouwen en terreinen rijdt. Zij hebben een geschiedenis van ruimtelijke orde-ning. Terwijl wij hier wetten hebben gehad die mensen net stimuleerden om huizen te kopen op het platteland. Het omgekeer-de van wat in Nederland gebeurde.’

Franse AlpenOok in andere landen wonen mensen dich-ter bij elkaar. Dat is deels geografisch be-paald. Je kan nu eenmaal niet in de Franse Alpen gaan wonen. ‘Het probleem stelt zich daar minder, omdat bijvoorbeeld Frankrijk immens groot is voor het aantal mensen dat er woont’, zegt Lien Poelmans. ‘En de helft woont dan nog in Parijs. Het platteland ont-volkt er wel. Daar is een echte braindrain. Maar Vlaanderen is zo klein. Je hoeft niet per se te verhuizen voor je werk. Je kan al-tijd wel pendelen. Terwijl niet iedereen ie-dere dag vanuit de rest van Frankrijk iedere dag naar Parijs kan rijden voor het werk. Dan moet je wel naar de stad.’

Nederland is het land van de sociale huisvesting.

Pascal De Decker

‘Bezit moest arbeiders binden aan het systeem’Hoe een eigen huis moest zorgen voor minder stakingen

De eerste regels rond ruimtelijke ordening kwamen er pas in 1962.

Pascal De Decker

Hoe is het toch zover kunnen komen? België en Vlaanderen hebben een hele geschiedenis, behalve op het vlak van ruimte-lijke ordening. Tot de jaren zeventig was niemand daar eigenlijk mee bezig en bestond er zelfs geen plan, met ruimte-lijke chaos tot gevolg. Pascal De Decker geeft een kleine geschie-denisles.

België kent een vroege indus-trialisering. Daardoor krijg je hier in de negentiende eeuw al verstedelijking. Mensen

trekken weg van het platteland op zoek naar werk. De steden groeien snel, maar er zijn geen rioleringen, er is weinig licht, geen afvalverwerking. Het resul-taat is een vuilnisbelt die doet denken aan de derde wereld nu.’

‘De adel, de clerus en de fabriekspatrons hadden het voor het zeggen. Dat was de sociale orde op dat moment. De verste-delijking bracht voor hen drie bedrei-gingen. Ten eerste de ontkerkelijking. Zij hadden angst dat het religieuze zou afnemen, als mensen naar de steden trokken. Ten tweede ging verstedelij-king gepaard met morele problemen zo-als prostitutie en alcoholgebruik. En dan was er nog een derde kwestie. De

arbeiders begonnen zich te verenigen, dat was een nieuwe macht die opkwam.’‘De bestaande machtshebbers probeer-

den om de mensen weg te houden uit de steden, onder andere door een dicht spoorwegnet uit te bouwen. Vroeger wa-ren er ook veel meer trams. Zo kon men de concentratie aan arbeiders beperken en bleven ze op het platteland wonen on-der de auspiciën van de pastoor.’

Bouwpremie‘In 1869 is bijvoorbeeld al het sociaal abonnement uitgevonden, dat is bijna nergens gebeurd en dat kende een enorm succes. Later kwam de eerste huisvestingswet. Met een bouwpremie moedigde men arbeiders aan om een ei-gen huis te kopen met als achterliggen-de gedachte dat ze niet zouden staken, als ze een hypotheek af te betalen had-den. Op die manier wilde men arbeiders binden aan het systeem.’‘De combinatie van een goedkope mobi-liteit, een eigen woning en geen ruimte-lijke ordening zorgde ervoor dat men

overal huizen zette, liefst met een tuin-tje zodat mensen zelf kippen of konijnen konden houden en een groentetuintje hadden. Als arbeiders in hun eigen eten konden voorzien, was dat nog extra ma-nier om de lonen laag te houden.’

‘De eerste echte wet rond ruimtelijke ordening kwam er pas in 1962. Die had eigenlijk pas effect vanaf de tweede helft van de jaren zeventig en toen la-gen de contouren van de ruimtelijke or-dening al vast, want er was daarvoor al heel veel gebouwd. De betonstop komt dus veel te laat. We zien nu wel al ver-schuivingen van mensen die naar de ruit Gent-Antwerpen-Brussel-Leuven trekken. Maar ze gaan niet in die ruit wonen. Er komt geen verschuiving naar de steden, wel naar de opritten van au-tostrades en naar stations.’

uu ‘In Nederland bouw je niet zomaar wat. De regels zijn veel strikter. Het verschil in ruimtelijke ordening tussen Nederland en België is deels religieus ingegeven.’

CM zoekt

• Redacteur• Manager Gezondheidspromotie

en CM-beweging• Interne auditor• Directie-assistent• Expert boekhouderVoltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek

Meer info over deze en andere vacatures op www.cmjobs.be

ACV-Transcom zoekt

• Stafmedewerker/jurist (m/v)

Voltijds – onbepaalde duur – Brussel Meer info: www.acv-transcom.be

ACV-Openbare Diensten zoekt

• Vakbondsverantwoordelijke Limburg (m/v)

Voltijds – onbepaalde duur – Hasselt Meer info: www.acv-openbarediensten.be

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 ¬ post

UWGEDACHT

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats.De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

VACATUREm/V

8

Sociaal telefoontariefDank voor de vermelding van het recht op sociaal tarief voor telefoon, gsm of internet in Visie nr. 3. Bij navraag bleek dat dit voordeel niet is toegepast op mijn internet toen ik mijn vaste lijn had opgezegd. Ik had dat maar moeten weten vol-gens mijn provider, ook al was ik tot vier keer toe in de win-kel geweest. Ik kreeg een standaard schadevergoeding van 54,57 euro voor vier maanden. Het sociaal tarief zal nu wel worden toegepast op mijn internet.Alles samen betaalde ik nog 163,83 euro te veel. Dat krijg ik niet vergoed. Ik had maar vroeger moeten reageren. Voor verdere klachten werd ik doorverwezen naar de ombuds-man telecommunicatie.Zeer teleurstellend voor een bedrijf waar men prat gaat op de service. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Parodontologie De lezersbrief over tandsteen verwijderen in het vorige num-mer trok mijn aandacht. Ik ben al geruime tijd in behande-ling bij een niet-geconventioneerde parodontoloog. Onlangs kreeg ik een behandeling onder lokale verdoving om tand-steen te verwijderen ‘in de diepte’, een zogenoemde cura-tieve behandeling. Voor de vier kwadranten betaalde ik tel-kens 130 euro. Dat is 520 euro in totaal, waarvan ik niets kreeg terugbetaald wegens te hoge leeftijd. Ik was op dat moment 59 jaar. Dringt er zich geen terugbetaling op voor dergelijke aandoeningen gezien de toekomstige risico’s?••• Eddy Vervaeke, Oudenaarde

Aan de terugbetaling voor parodontologische verstrekkingen zijn strikte voorwaarden gekoppeld. Voor een parodontaal mondonderzoek en tandsteenreiniging ‘in de diepte’ is een te-rugbetaling voorzien tussen 18 en 55 jaar. CM pleit er al langer voor om de leeftijdsgrens voor tandzorg op te heffen. Daarvoor

is meer budget nodig en dat is op dit moment een heikel punt.Met de vergrijzing van de bevolking zal het aantal parodonto-logische behandelingen inderdaad toenemen om de tanden te kunnen behouden.

Fiets (1)Reactie op het artikel ‘We durven niet meer met kinderen op de fiets’. Hoe is het zo ver kunnen komen? Het antwoord is duidelijk: de auto heeft de voetganger en de fietser weg-gedrukt. Om (terug) meer mensen op de fiets te krijgen is het nodig dat de fietser méér ruimte krijgt op de weg zodat fietsen veiliger en comfortabeler wordt. Er is al een zekere kentering: de aanleg van bredere fietspaden, afgescheiden van de wegen voor gemotoriseerd verkeer. En ja er zijn al goede realisaties in Vlaanderen en Brussel maar het net-werk van veilige fietspaden moet nog fel uitgebreid worden en logisch verknoopt. Naast een plaatsje krijgen op de weg is er ook nog de bescherming van de fietser. Een verbod van auto’s in de schoolbuurten op drukke momenten kan de vi-cieuze cirkel doorbreken. Een duidelijk signaal dat niet de auto de koning is op de weg maar de fietser kan bijdragen tot de noodzakelijke ommekeer.••• Luk Hulpiau, Waasmunster

Fiets (2)Steeds minder kinderen gaan met de fiets naar school: het is namelijk veel veiliger in en met de auto. Ook wij onder-vinden al deze tekortkomingen. Bijna wekelijks worden we bijna van onze fietsen gereden tot zelfs op het zebrapad aan de school opgeschept of moeten we uitwijken.  Je moet ver-dorie gek en koppig zijn om toch te volharden. Ik heb reeds diverse keren contact opgenomen met het gemeentebestuur om dit aan te kaarten. Steeds worden we ‘doorverwezen’ naar iemand die de materie en de problematiek niet kent. ••• Naam en adres gekend bij de redactie

GECITEERDStreep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeen-komt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.

1. Openbaren; 2. deelteken; 3. schichtig;4. verdovend middel; 5. roofdiertje;6. windrichting; 7. devies; 8. omvangrijk;9. tint; 10. made; 11. eskimoboot;12. toeschouwer; 13. aspect; 14.naakt.

Oplossing: ’Het citaat is van F. Jansen:“Het moeilijkste huwelijk is dat met de ideale rouw”.

Wedden dat ...Samana voor jou de gepaste vakantie heeft?

CHRONISCH ZIEK? MANTELZORGER? LIEVER INDIVIDUEEL OP VAKANTIE?

Neem contact op met ons team van de verrassende vakanties. Samen vinden we jouw gepaste vakantie, met de nodige zorg. In groep reizen of individueel? Naar het buitenland of liever in België? We zoeken het samen uit!

Bel ons op 02 246 26 90 of mail naar vakanties@samana.be.

1 H U I E T E T N

2 T M R E O M A E

3 S C I H L U IJ W

4 K O P S I U M T

5 M E A R H T E R

6 N O U O W R E D

7 L M O IJ T K T O

8 L I IJ V S I G D

9 K L A E T U M R

10 L E A T R D V E

11 K A E J I A K D

12 K E IJ A K E L R

13 E F A V C R E T

14 B O L O U O T W

Citaat 250

Citaat 250

Streep op elke regel de letters weg,die samen het woord vormen datovereenkomt met de omschrijving.De resterende letters vormen vanboven naar beneden en van linksnaar rechts een citaat.

1. Openbaren; 2. deelteken; 3. schich-tig; 4. verdovend middel; 5. roofdiertje;6. windrichting; 7. devies; 8. omvang-rijk; 9. tint; 10. made; 11. eskimoboot;12. toeschouwer; 13. aspect; 14.naakt.

Oplossing citaat 250

Uiten, trema, schuw, opium, marter, noord,motto, lijvig, kleur, larve, kajak, kijker, facet,bloot.Het citaat is van F. Jansen:"Het moeilijkste huwelijk is dat met de idealevrouw".

citaat 250_DS13_citaat 250_DS13.qxd 17-03-17 09:05 Pagina 1

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 ¬ hoe gaat het met u? 9

‘Zonder steun lukt stoppen met roken niet’

Beperkte bijdrage voor rookstopbegeleiding

Thom

as G

euen

s

Thom

as G

euen

s

‘Als ik in de zetel zit, wil ik een sigaret.’ Of: ‘Het is moeilijk te wei-geren als iemand een sigaret aan-biedt.’ Stoppen met roken is niet evident. Wie rookstopbegeleiding volgt, staat er niet alleen voor. En, je betaalt maar een beperkte bij-drage.

Dinsdagavond. Ik installeer me in het lokaal waar straks een groepssessie rookstopbegelei-ding start. Wat kan ik ver-

wachten? Ik rook niet, ik ben hier uit nieuwsgierigheid voor dit artikel. Toch heb ik veel vragen. Met welk gevoel zou-den de deelnemers aan deze achtdelige cur-sus begonnen zijn?

Het is de vijfde sessie. De meeste deelne-mers zijn twee weken gestopt met roken. ‘Lukt het bij jou?’, is de evidente vraag wan-neer iemand binnenkomt. ‘Ik heb al zes-tien dagen niet gerookt’, zegt een dame trots. Matthias Haazen (36) knikt vol be-wondering. ‘Ik heb nog drie sigaretten ge-rookt. Maar ik heb ze niet zelf gekocht’, voegt hij er snel aan toe. ‘Ik wil stoppen met de begeleiding’, zucht een deelneem-ster. ‘Het lukt niet.’ ‘We praten straks nog even’, stelt tabakologe Els Bosch haar ge-rust. Het is een groepssessie, toch is bege-leiding op maat belangrijk.

Gewicht onder controle‘Het thema van vanavond: stoppen met ro-ken en je gewicht’, zegt Els. Er komt met-een reactie: ‘Goed! Ik ben vier kilo bijgeko-men sinds ik gestopt ben.’ Els toont een filmpje: ‘Elke sigaret laat teer achter in je longen. Je verbrandt 200 tot 300 calorieën per dag om je lichaam op te ruimen. Die verbrand je niet meer als je stopt. Dat kun je al zien aan de weegschaal.’

Een evenwichtig eetpatroon met elke dag drie maaltijden, ook ontbijt, veel groenten en enkele trucjes om goestingskes te over-winnen, kan helpen. Els: ‘Heb je een hon-gertje, eet groenten, plattekaas of yoghurt en drink water. En beweeg. Je verbrandt die calorieën door 20 minuten per dag te wandelen, fietsen of zwemmen.’ ‘Als ik in de zetel zit en niets eet, begin ik te roken’, klinkt het. Els: ‘Soep of groenten zijn oké. Vermijd chips.’

‘Wanneer is het moeilijk om niet te ro-ken?’, vraagt Els. Matthias probeerde al

eens te stoppen. Overdag ging het, maar tegen de avond lukte het minder. Hij zag een advertentie over begeleiding in groep. Met een duwtje in de rug van zijn vriendin schreef hij zich in. ‘Zonder e-sigaret zou het niet lukken. Die nicotineverslaving bouw ik geleidelijk af. Ook de gewoonte om een sigaret te nemen, moet ik afleren. Ik ben in twee weken toch drie keer ge-zwicht. Mijn e-sigaret deed het niet. Ie-mand bood me een sigaret aan. Het smaakt me minder. Ik wil niet meer op zo’n aan-bod ingaan. En de e-sigaret wil ik afbou-wen. Nu lijkt het alsof ik niet echt gestopt ben.’

VolhoudenDe andere deelnemers herkennen het ge-voel. ‘Ik kreeg ook sigaretten aangeboden.’ Of: ‘Sommigen vinden de sessies belache-lijk of zeggen dat een hulpmiddel niet echt stoppen is.’ ‘Jullie zijn echt gestopt’, sust Els. ‘Stoppen gaat in fasen. Als je merkt dat een sigaret minder smaakt en als je de lat hoger legt, ben je goed bezig. Ooit zal je die sigaret niet meer willen. Jullie houden an-deren een spiegel voor.’

Matthias is niet de enige die het soms moeilijk heeft. ‘Als ik alleen ben, is het las-tig’, vertelt een deelnemer. ‘Vandaag heb ik geklust. Nadien heb ik een sigaret ge-rold. Na twee trekjes heb ik hem gedoofd. Ik moet iets anders zoeken om die gewoon-te af te leren.’ De tip van Els: ‘Haal geen ta-bak in huis.’

Bruno Kristo (39) rookte sinds zijn 17e. Vier jaar geleden probeerde hij al te stoppen. Midden januari maakte hij de klik: ‘Ik ben in een keer gestopt, zonder hulpmiddelen. Maar een nicotineverslaving is stevig. Ik

wilde het niet alleen doen. Ik merk dat de zin in een sigaret vermindert. Stilaan voel ik dat roken niet meer bij mij hoort.’

De sessie zit erop. Els polst nog even bij de deelneemster die twijfelde. ‘Nu ik jullie hoor, zie ik het weer zitten. Ik rookte der-tig sigaretten per dag, nu twaalf. Ik ben op de goede weg. Zonder steun lukt het niet. Ik kom zeker terug.’ Els heeft nog een be-moedigende boodschap: ‘Stop op je eigen tempo. Jullie zijn goed bezig. Geef jezelf tijd.’

Anneleen Vermeire

uu Bruno Kristo: ‘Stilaan voel ik dat roken niet meer bij mij hoort.’ uu Matthias Haazen: ‘De gewoonte om een sigaret te nemen, moet ik afleren.’

uu Ook bij een groepssessie is begeleiding op maat belangrijk.

Tegemoetkoming bij tabakoloogInwoners van Vlaanderen betalen maximaal 7,50 euro per kwartier voor individuele begeleiding bij een erkende tabakoloog of 1 euro bij groepsbegeleiding. Wie jonger is dan 21 of recht heeft op de ver-hoogde tegemoetkoming betaalt 1 euro of 0,50 euro. Het aantal tege-moetkomingen wordt berekend via een puntensysteem. Voor in-woners van Brussel geldt de oude regeling nog. Zij krijgen over een periode van twee jaar acht zittin-gen terugbetaald. Ook Victor, de online gezondheidscoach van CM, helpt je om te stoppen met roken.

✔ www.cm.be/ rookstopbegeleiding www.cm.be/victor

¬ hoe gaat het met u? Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017

dO

KTER

HU

IS

Hoe kun je HuidscHimmel Voorkomen?Jeuk, een branderig gevoel. Een schim-melinfectie van de huid kan lastig zijn. Probeer infecties te vermijden.

Wat is een schimmelinfectie?schimmels vind je overal, ook op je li-chaam. Als ze de huid of nagel binnen-dringen, kun je een infectie krijgen.

Wat zijn de symptomen?je kunt rode ringvormige plekken zien die vergroten. Ze jeuken of voelen branderig aan. Aan de rand merk je soms schilfers, blaasjes of puistjes. in het midden lijkt de huid te genezen. Bij een infectie van de behaarde hoofdhuid kunnen je haren af-breken of uitvallen. Zo kun je kale plek-ken krijgen. Bij voetschimmel heb je rood-heid, schilfering en jeuk tussen de tenen. je kun ook pijnlijke kloofjes krijgen. een

schimmelnagel kleurt wit of geel en kan verdikken of loskomen.

Wat is de oorzaak?door veel te wassen met zeep of door strakke kleding of schoenen te dragen, neemt de weerstand van je huid af. dat kan ook als je huid verweekt is door te zwemmen of zweten. Zo kunnen schim-mels binnendringen. die loop je meestal op via besmette huidschilfers. schimmels in de haren krijg je door besmette haren van anderen of door kammen, hoofddek-sels en textiel te delen. Voetschimmel en schimmelnagels loop je op door in zwem-baden, douches of kleedkamers op blote voeten te lopen. ook huisdieren kunnen schimmels verspreiden.

Wat kun je zelf doen?Gebruik enkel bij voetschimmel zelf een schimmelremmende crème van de apo-theek. smeer die tot twee weken nadat de plekken verdwenen zijn. Behandel sokken en schoenen met een schimmeldodend product. Helpt dit na drie weken niet, raad-pleeg dan je arts. Probeer een infectie te voorkomen. droog je goed af met je eigen handdoek. Was je niet te vaak met zeep. Was textiel geregeld op 60°c. Gebruik al-leen eigen kleding en toiletgerief. draag kleding en schoenen die niet knellen of schuren en katoenen sokken en ventile-rende schoenen. draag slippers in open-bare douches, zwembaden of sauna’s. een schimmelinfectie is besmettelijk. Heeft ie-mand er last van, deel dan zeker geen kle-ding, maak regelmatig schoon en ontsmet kammen en scheerapparaten.

Wanneer ga je naar de dokter?Ga naar je arts bij een in-fectie. die zal bekijken of een behandeling met een schimmelremmen-de crème of met orale tabletten nodig is. maak de behandeling af, ook als de sympto-men weg zijn.

Elise Rummens,preventie-arts cmwww.cm.be/dehuisdokter

Bij de les met Bednet

‘Ziek, maar toch met vriendjes praten’‘Dankzij Bednet zal ik naar het vijfde leerjaar kunnen.’ Julian Dams (9) uit Gent vecht tegen leu-kemie. Hij volgt de lessen thuis via de webcam. ‘Zo kan ik ook met mijn vriendjes praten.’

Het is een zonnige ochtend wanneer ik aanbel bij Julian. Een vrolijk kereltje doet de deur open. ‘Jij gaat mee les

volgen met Bednet, he?’ In de woonkamer zie ik meteen zijn bureau. Daarop een hele uitrusting. ‘Een computer met headset, een printer en scanner’, toont Julian. ‘Zo kan ik oefeningen en toetsen maken. Ik kan ze afprinten en doorsturen naar de juf.’ ‘Binnen een half uur start de rekenles’, waarschuwt mama Marlies. ‘Hoofdreke-nen’, zucht Julian. Die vrolijke jongen was een tijd geleden erg ziek. Op 31 mei 2016 viel de diagnose: leukemie. ‘Hij heeft maar twee keer gehuild’, vertelt Marlies. ‘Toen ik hem vertelde dat zijn haar zou uitvallen en toen hij hoorde dat we niet op reis zouden gaan.’ Julian: ‘Ik wilde graag naar Rome.’

‘Een week eerder was ik op stadsklassen’, vertelt Julian. ‘Ik was ’s avonds erg moe, ik had koorts en mijn benen en schouders de-den pijn. Het leek groeipijn. Maar ik werd niet beter. Op een bepaald moment dacht de dokter dat ik een blaasontsteking had.’ Een vergrote milt zorgde voor buikpijn. ‘Typisch voor leukemie’, legt Marlies uit. ‘Maar er was geen ontsteking. Een echo bracht duidelijkheid. De huisdokter vroeg ons om snel te komen. Toen wist ik het. Ju-lian besefte niet dat hij erg ziek kon zijn.’ Of niet helemaal. ‘Toen je in de gang ging bellen, dacht ik wel dat het een beetje erg kon zijn.’ Marlies: ‘We zijn nadien recht-streeks naar het ziekenhuis gereden.’ Juli-an: ‘Ik dacht dat ik snel thuis zou zijn. Maar ik moest drie weken blijven.’

Toch op reis‘De wereld stond negen maanden stil’, blikt Julian terug. ‘Ik moest geregeld naar het

ziekenhuis voor chemo. En ik mocht niet naar buiten.’ Marlies: ‘Je mocht niet ziek worden. Er kon amper bezoek komen en je moest kiemvrij eten.’ Maar Julian bleef niet bij de pakken zitten: ‘Ik heb ruimtetuigen gebouwd. En ik heb Rome bezocht via Google Earth. Ik deelde alles via sociale media. Nadien postte ik bijna elke dag een foto van een reis. Rond Kerst heb ik zelfs een KAALender gemaakt om geld in te za-melen voor Bednet. Voor de foto’s heb ik me verkleed in bekende kaalkoppen. En gelukkig kwamen mijn klasgenootjes soms zwaaien aan het raam.’

Die vriendjes waren een groot gemis. In het ziekenhuis leerde Julian Bednet ken-nen. Via Bednet kunnen kinderen en jon-geren die ziek zijn of tijdelijk niet naar

school kunnen, volgen wat in de klas ge-beurt. Sinds september volgt Julian les met Bednet. ‘Elke dag een of twee uurtjes.’ Vier uur per week komt een juf aan huis. ‘Juli-an maakt taken en toetsen en krijgt een rapport’, vult Marlies aan. Julian: ‘Dankzij Bednet zal ik naar het vijfde leerjaar kun-nen, samen met mijn vriendjes.’

Lachen en rekenenTijd voor de rekenles. Op het scherm ver-schijnen Tijl en Gust. Het is speeltijd maar de jongens zijn in de klas gebleven om Ju-lian te verwelkomen. ‘Ik mis de leuke mo-menten. Nu kan ik al wat praten met mijn vrienden’, vertelt Julian. De bel gaat, de leerlingen komen het lokaal binnen. Ze zwaaien uitbundig. ‘Ze zien mij op een scherm achteraan in de klas. De juf ge-

bruikt een microfoon en er zijn knopjes om mijn hand op te steken en blaadjes door te sturen als ik een oefening gemaakt heb.’

De les gaat over rekenen met breuken. Er verschijnt een som op het bord. Julian steekt meteen zijn hand op. ‘Jouw ant-woord is helemaal juist’, zegt de juf. Voor een volgende oefening moet Julian het ant-woord op een bordje noteren, net als de an-dere leerlingen. ‘Toon jullie bordjes maar’, vraagt de juf. Julian houdt het zijne dicht bij de webcam. Ook dit antwoord is juist. Marlies: ‘Hij kan goed volgen, en hij heeft geen schrik om vragen te stellen.’ Klasge-nootjes Richard en Gust vinden het leuk dat Julian zo de les kan volgen. ‘Maar we hebben hem liever in de klas.’ Lise: ‘Soms moeten we lachen, bijvoorbeeld als we zijn kat horen.’ ‘Of als hij zijn neus snuit!’, zegt Tijl.

‘Na de paasvakantie mag ik weer naar school’, vertelt Julian. ‘Ik moet nog maar om de drie weken een dag naar het zieken-huis. Ik moet wel veel pillen nemen. En, soms voel ik me droevig.’ Marlies: ‘Alles is

ste

fan

dew

icke

re

uu Julian Dams: ‘Ik mis de leuke momenten. Met Bednet kan ik de les volgen en praten met mijn vrienden.’

uu De klasgenootjes van Julian: ‘We vinden het leuk dat Julian zo de les kan volgen.’

lie

ven

Van

Ass

che

10

¬ hoe gaat het met u?Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017

Ben je door een chronische ziekte ar-beidsongeschikt of minder zelfred-zaam, dan kun je in aanmerking ko-men voor sociale voordelen.

Om recht te krijgen op sociale voorde-len zoals belastingvermindering of la-ger tarief voor openbaar vervoer moe-ten chronisch zieke mensen aantonen dat ze arbeidsongeschikt zijn en/of hun dagelijkse activiteiten minder goed of niet meer kunnen doen. Soms gelden bijkomende voorwaarden voor gezins-situatie en inkomen. Ben je lang ar-beidsongeschikt en ontvang je een ziek-te-uitkering, dan krijg je een attest van het ziekenfonds. Verminderde zelfred-zaamheid kun je bewijzen met een at-

? ! Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Hoe verkrijg ik als chronisch zieke sociale rechten?

test van de Directie-generaal Personen met een handicap. Dat kun je zelf online aanvra-gen via www.myhandicap.belgium.be. De dienst Maatschappelijk Werk, de gemeente of het OCMW kunnen je daarbij helpen.

Je krijgt onder meer vragen voorgelegd over hoe mobiel je nog bent, welke huishoudelijke taken je nog kunt doen en of je jezelf nog kunt verzorgen. Beantwoord ze zo volledig moge-lijk en vermeld zeker de naam van je huisarts. Dan kunnen indien nodig extra medische ge-gevens worden opgevraagd. Een arts beslist of een attest kan toegekend worden. Mogelijk word je uitgenodigd voor een onderzoek.

✔ infochronischzieken@cm.be tel. 078 05 08 05

Re-integratietraject helpt wie ziek is aan aangepast werk

Arbeidsongeschikt, maar al wat beter?

Ben je arbeidsongeschikt en voel je je al beter? Maar niet goed genoeg om je gewone job te hervatten? Met een re-integratietraject kun je mis-schien gedeeltelijk aan de slag, aangepast werk doen of een oplei-ding volgen.

Als je niet kunt werken door ziekte of een ongeval, ben je arbeidsongeschikt. Met een aangifteformulier verwittig je

je ziekenfonds en vraag je een ziekte-uit-kering aan. De adviserend geneesheer be-slist of hij je arbeidsongeschiktheid er-kent. Binnen de twee maanden na je aan-gifte werpt hij een nieuwe blik op je me-dische gegevens. Dan bekijkt hij of het nuttig is om het zogeheten re-integratie-traject op te starten.

Niet voor iedereenHet re-integratietraject is een nieuwe rege-ling van de federale regering. Ze geldt voor werknemers en werklozen die na 1 janua-ri arbeidsongeschikt werden. De bedoeling is om de terugkeer naar de arbeidsmarkt zo makkelijk mogelijk te maken. Voor zelf-standigen en vastbenoemde ambtenaren geldt de maatregel niet. Ook als je arbeids-ongeschikt werd door een arbeidsongeval of beroepsziekte is de regeling niet van toe-passing.De adviserend geneesheer beslist op basis van je medische gegevens of hij een re-in-tegratietraject opstart. Als je binnen de zes maanden na je aangifte je gewone werk kunt hervatten, is een traject meestal niet nodig. Ook als je door je gezondheidspro-blemen langdurig niet of nooit meer kunt werken, is het niet aan de orde. Kun je tij-delijk niet aan de slag omdat je een medi-sche behandeling ondergaat, dan zal de ad-viserend geneesheer je dossier over twee maanden opnieuw evalueren. Met andere woorden, het re-integratietra-ject wordt pas opgestart als je je al beter

voelt, maar je eigen job nog niet of niet vol-ledig aankunt.

Met of zonder arbeidscontractHoe het traject verloopt, hangt af van je professionele situatie. Heb je een arbeids-contract, dan neemt de arbeidsgeneesheer van je werkgever de regie over. Samen met jou bekijkt hij in hoeverre je gezondheid werk toelaat. Met jouw akkoord kan hij ook overleggen met je behandelende arts en adviserend geneesheer. Alle mogelijk-heden worden overlopen. Denk aan een terugkeer naar je baan, eventueel met aan-passingen op de werkplek. Of aan een ge-deeltelijke terugkeer, een andere job of een beroepsopleiding. De conclusies maakt de arbeidsgeneesheer over aan je werkgever. Die gaat vervolgens na hoe hij een concreet re-integratieplan kan opmaken. Heb je geen arbeidscontract, dan maakt de adviserend geneesheer samen met jou en je behandelende arts het re-integratieplan op. Ook hier is het de bedoeling dat het

plan leidt naar een baan die aangepast is aan je mogelijkheden en talenten, of naar een opleiding.Als je aan de slag gaat, beslist de advise-rend geneesheer of je arbeidsongeschikt-heid erkend blijft. Zo kan bij deeltijds werk je inkomen aangevuld worden met een ziekte-uitkering.

Ook op eigen initiatiefOverigens hoef je niet op de adviserend ge-neesheer te wachten om in een re-integra-tietraject te stappen. Je mag altijd zelf con-tact opnemen met de arbeidsgeneesheer om de mogelijkheden te bekijken. Ook je behandelende arts kan met jouw akkoord het initiatief nemen. En als je minstens vier maanden arbeidsongeschikt bent, kan de arbeidsgeneesheer op vraag van je werk-gever de procedure starten.

Tom Van Geertsom

✔ www.cm.be/ziekte-uitkering

uu De bedoeling van het re-integratietraject is om de terugkeer naar de arbeidsmarkt zo makkelijk mogelijk te maken.

uu De klasgenootjes van Julian: ‘We vinden het leuk dat Julian zo de les kan volgen.’

Lie

ven

Van

Ass

che

Kinderen en jongeren kunnen Bednet aanvragen wanneer ze minstens een maand gebruik zul-len maken van het systeem (aan-sluitend of verdeeld over losse of halve lesdagen).

✔ www.bednet.be

Ouders van kinderen met een chronische aandoening kunnen ook een beroep doen op vrijwilli-gers van CM-Oppas aan huis.

✔ www.cm.be/oppashulp

11

UIT Ingbeeld

21 maart was Werelddag van de Maatschappelijk Werker.Ook voor de dienst Maatschappelijk Werk van jouw ziekenfonds.

van de ene op de andere dag veranderd. Plots mag hij weer alles eten, mag hij naar buiten. Dat was wennen.’ Ook van een trip naar Rome mag Julian weer dromen. ‘Nog niet deze zomer’, zegt hij realistisch. ‘Eerst moet ik helemaal be-ter zijn.’

Anneleen Vermeire

¬ hoe gaat het met u? Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017

Welke informatie lees jij altijd in de bijsluiter? Laat het ons weten: lezers@visieredactie.be, Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

knipselsGing jij ook mee op CM-kamp?Heb jij aan je vakantietijd met de jeugd-dienst van CM een mooi verhaal over-gehouden? Laat het ons weten. Wie weet wordt jouw verhaal gepubliceerd. Sinds 1947 organiseert CM vakanties voor kinderen en jongeren. Dit jaar blaast Kazou 70 kaarsjes uit. De jeugd-dienst is op zoek naar je mooiste herin-neringen uit de geschiedenis van Pre-ventieve Luchtkuren (1947-1971), van Jeugd & Gezondheid (1971-2006) en van Kazou (sinds 2006). Op een online plat-form kun je herinneringen delen. Post er je verhaal en maak kans op een fer-me retroprijs. Na de zomer publiceert Kazou de zeventig leukste verhalen.

✔ verhalen.kazou.be

Gratis kankertestenOm kanker vroegtijdig op te sporen, or-ganiseert de Vlaamse overheid bevol-kingsonderzoeken. Dikkedarmkanker is een vaak voorko-mende kanker. Poliepen kunnen wor-den opgespoord en verwijderd voordat er kankercellen worden gevormd. Ben je tussen 56 en 74 jaar, dan kun je om de twee jaar gratis een stoelgangstaal laten testen in een labo. Ook baarmoederhalskanker is een traaggroeiende kanker die bijna volle-dig te genezen is als hij vroeg wordt ont-dekt. Vrouwen tussen 25 en 64 jaar kun-nen om de drie jaar een uitstrijkje laten nemen. Op de leeftijd van 50 tot 69 krij-gen ze om de twee jaar de kans om zich gratis te laten screenen op borstkanker.

✔ www.bevolkingsonderzoek.be

Samana verkoopt lotenSamana organiseert elk jaar een solida-riteitsactie om langdurig zieke mensen te steunen. De opbrengst gaat naar het Fonds Hulp aan Zieken. Dat helpt men-sen die door ziekte hoge medische kos-ten hebben die niet worden terugbe-taald. De solidariteitsactie steunt ook de regionale en plaatselijke werking van Samana.

Je kunt loten kopen bij de plaatselijke Samana-kernen of via overschrijving op rekeningnummer BE82 7995 5039 4368 van Samana, PB 40, 1030 Brussel (met vermelding ‘Tombola’). Noteer op het overschrijvingsformulier je adres. Een tombolaboekje met vijf loten kost 5 eu-ro. Er zijn tientallen aankoopcheques te winnen met een waarde van 25 tot 1 250 euro, samen goed voor 500 000 euro. Koop je een volledig boekje loten, dan krijg je een gratis omslaglot waarmee je onder meer een Audi A4 kunt winnen.

De trekking vindt plaats op 19 mei in Brussel.

✔ www.samana.be

Intersoc-werkvakantiesNieuwe medewerkers gezocht: treinbegeleiders (m/v)

Als treinbegeleider zorg je ervoor dat onze vakantiegasten zonder zorgen aankomen op hun vakantiebestemming. Je onthaalt de mensen in het station, wijst hun plaatsen toe en legt het traject samen met hen af. Bij onverwachtse omstandigheden zoals vertragingen of technische problemen zal jij hen op de hoogte houden van eventuele wijzigingen in het reistraject.

Interesse? Contacteer ons voor meer info via 02 246 47 44 of via personeelsdienst@intersoc.be.

Ga mee op ontdekking in de streek van de Elzas en de Vogezen. Naast hooggelegen kastelen, vakwerkhuizen, prachtige natuur en de heerlijke keuken, mogen de bekende wijnroute en een proeverij ook zeker niet in ons programma ontbreken. Je logeert er in het mooie Vacanciel-hotel in Dossenheim, midden in de natuur.

Periode en prijs in volpension:481 euro, toeslag single 68 euro. Opstapplaatsen in Antwerpen en Brussel.

Dossenheim

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be.

Cultuurvakantie met de bus

‘Pillen zijn geen snoepjes’Veelgestelde vragen over geneesmiddelen

‘Lees de bijsluiter en volg het advies van je arts en apotheker. Wijzig je medicatie niet op eigen houtje.’ Jocelijn Stokx, apotheker bij de medische directie van CM, staat stil bij enkele vragen over geneesmiddelen. ‘Elk geneesmiddel kan ongewenste effecten ver-oorzaken.’

Moet je op je voeding letten als je medicijnen neemt?Jocelijn Stokx: ‘Het ene geneesmiddel moet je nuchter innemen, het andere bij de maal-tijd. Dat lees je in de bijsluiter. Je leest er ook dat je soms op je voeding moet letten. Want sommige combinaties verminderen de werking van het medicijn of verhogen

de kans op bijwerkingen. Zo drink je beter geen pompelmoessap als je statines (cholesterolverlagers) neemt. Als je bepaalde bloedver-

dunners slikt, beperk je het best voeding met veel vitamine K zoals

spruitjes of broccoli.’

Mag je alle geneesmiddelen combineren?‘Geneesmiddelen beïnvloeden elkaar wel vaker. Er zijn combinaties die je beter ver-mijdt. Soms los je dit op door de middelen met voldoende tussentijd in te nemen. Soms, bijvoorbeeld tijdens een antibio-ticakuur, moet je een tijdje stoppen met een medicijn, zelfs al neem je het al jaren.

uu Jocelijn Stokx: ‘Vraag een medicatieschema aan je apotheker.’

Je arts en apotheker zullen je hierover in-formeren. Vraag een medicatieschema aan je apotheker. Dat helpt om het overzicht te bewaren als je veel geneesmiddelen moet nemen. Het is ook handig om je zorgverle-

ners te informeren over je genees-middelengebruik.’

Hebben geneesmiddelen invloed op je rijvaardigheid?

‘Slaap- en kalmeringsmiddelen en sterke pijnstillers kunnen je reactievermogen verminderen. En er zijn nog geneesmidde-len die zulke bijwerkingen kennen. Denk aan bepaalde middelen tegen ADHD, epi-lepsie, hooikoorts en depressie. Je leest er meer over in de bijsluiter. Als je wazig ziet of suf bent, kruip je beter niet achter het stuur. Ook machines bedienen of op lad-ders klimmen is gevaarlijk. Wacht ermee tot het medicijn uitgewerkt is. Soms heb je alleen in het begin van een behandeling last van sufheid en concentratieverlies. Na verloop van tijd verminderen de bijwerkin-gen en kun je weer autorijden.’

Wat is het effect van alcohol op geneesmiddelen?‘Alcohol versterkt de werking van onder andere slaap- en kalmeringsmiddelen. Daardoor loop je ook een groter risico op meer of hevigere bijwerkingen. Bij andere

geneesmiddelen neemt de werking net af. Bijvoorbeeld als je dagelijks alcohol drinkt, stijgt je bloeddruk

en zijn bloeddrukverlagers minder werkzaam. Sommige geneesmiddelen

versterken op hun beurt het effect van al-cohol, waardoor je slaperig wordt en je con-centratie vermindert. Dat is het geval bij verapamil, een middel dat onder meer te-gen hartritmestoornissen wordt gebruikt.’

Wat als je ongewenste effecten merkt?‘Pillen zijn geen snoepjes. Elk geneesmid-del kan ongewenste effecten veroorzaken.

Hoe ernstig die zijn, hangt af van het mid-del en varieert ook van persoon tot per-soon. Je moet de voordelen afwegen tegen de nadelen. Zo veroorzaakt een middel te-gen kanker vaak hevige bijwer-kingen, maar het behandelt wel een ernstige ziekte. Meld bij-werkingen altijd aan je arts of apotheker, ook al staan ze niet op de bij-sluiter. Als ze aanhouden of te hevig zijn, kan je arts beslissen om de dosis te vermin-deren of een alternatief geneesmiddel te zoeken. Je arts of apotheker geeft je mel-ding ook door aan het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen. Je kunt ook zelf bij-werkingen melden aan het FAGG via www.fagg.be.’

Zijn vervallen geneesmiddelen schadelijk?‘Er staat niet voor niets een vervaldatum op het doosje. Eens die datum verstre-ken, kan de werking van het middel verminderen. In sommige gevallen is dat gevaarlijk. Neem dus geen ri-sico en breng je vervallen geneesmid-delen terug naar een apotheek.’

Tom Van Geertsom

✔ www.cm.be/geneesmiddelen G

uy P

utte

man

s

12

¬ hoe gaat het met u?Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017

‘Stijn komt graag onder de mensen’Basisondersteuningsbudget nu ook voor jongeren

Guy

Put

tem

ans

Bepaalde mensen met een handi-cap die op een wachtlijst staan, krijgen een basisondersteunings-budget dat ze vrij kunnen beste-den. Voortaan komen ook minder-jarigen in aanmerking. Daar is de mama van Stijn Verbiest (17) blij mee. ‘We willen het geld gebrui-ken voor oppas, want er moet altijd iemand bij Stijn zijn.’

Als je aanbelt bij de familie Ver-biest in Wezemaal, is de kans groot dat een vrolijke tiener je welkom heet. ‘Stijn is heel so-

ciaal’, bevestigt mama Ann Boffé (47). ‘Je zou haast vergeten dat hij veel zorg nodig heeft. Maar laat je niet misleiden, we kun-nen Stijn geen moment alleen laten.’

De situatie van Stijn is complex. Hij heeft een visuele beperking waardoor zijn her-senen niet altijd correct registreren wat hij ziet. Door een vorm van hersenverlam-ming kan hij onder meer zijn rechterarm niet gebruiken. Een autismespectrum-stoornis zorgt ervoor dat hij moeilijk kan omgaan met onverwachte situaties. Maar het is vooral door epilepsie dat er altijd ie-mand bij Stijn moet zijn. ‘Die raakt niet on-der controle’, zegt Ann. ‘Je moet er rekening mee houden dat hij elk moment een aan-val kan krijgen.’

WachtlijstOm hulp te vragen, werd Stijn geregis-treerd bij de Intersectorale Toegangspoort van het Agentschap Jongerenwelzijn van de Vlaamse overheid. Op die manier kwam hij op een wachtlijst terecht. Sinds begin dit jaar hebben jongeren met een handicap die zoals Stijn op een wachtlijst staan en aan bepaalde voorwaarden voldoen, recht op het basisondersteuningsbudget. Dat be-draagt 300 euro per maand.

Het basisondersteuningsbudget maakt deel uit van de Vlaamse sociale bescher-ming en wordt uitgevoerd door CM-Zorg-kas. Volwassenen met een handicap die op een wachtlijst staan, krijgen het sinds sep-tember 2016. Het gaat om mensen die op 31 december 2014 én op 1 januari 2016 ge-registreerd stonden op de Centrale Regis-tratie van Zorgvragen van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handi-cap (VAPH).

Op stap gaan‘Die 300 euro is meer dan welkom’, vertelt Ann. ‘Ik werk deeltijds om er zoveel moge-lijk te zijn voor Stijn, maar ik kan niet al-tijd voor hem klaarstaan. Vooral tijdens de vakanties wordt het moeilijk. Mijn man werkt voltijds en de oma’s worden een dag-je ouder. Daarom willen we het geld ge-bruiken voor oppas. Stijn komt graag on-der de mensen. Hij vindt het zalig om met jonge gasten op stap te gaan. We hopen ie-mand te vinden die een paar keer per week

bij hem komt. Iemand die hem meeneemt naar de cinema of het zwembad.’

‘Ik ga ook heel graag op restaurant,’ vult Stijn aan. ‘Ik speel elke dag op de Wii. En elke maand ga ik naar het praat- en dans-café in Leuven. Dansen is super.’

Het ZavelhuisOok naar school gaat Stijn graag. Hij volgt buitengewoon onderwijs in Heverlee. ‘We gaan binnenkort op openluchtklas naar De Pinte. Daarvoor maken we met de klas nu al het eten’, vertelt hij. ‘Ik kook graag. Ik kan al spaghetti maken. En chili con carne en chili sin carne.’

‘Op die school wil ik altijd blijven’, besluit Stijn. Ann vult aan. ‘We denken ook al aan later. We zijn in een project gestapt van en-

kele ouders van zijn klasgenoten. Het Za-velhuis heet het. Wanneer Stijn over een paar jaar stopt met school, kan hij er wo-nen met zijn vrienden. Ze zullen er onder-steuning krijgen van ons, de ouders, maar ook van vrijwilligers en professionele zorgverleners. Om de zorg en dagbesteding te financieren, zal het basisondersteu-ningsbudget niet volstaan. We hopen dan ook over te stappen naar het persoonsvol-gend budget.’

ContactKom je in aanmerking voor het basison-dersteuningsbudget, dan zal CM-Zorgkas contact met je opnemen. Je kunt zelf geen aanvraag doen. Wil je meer informatie, mail dan naar contactzorgkas@cm.be of bel 078 15 40 40.

Tom Van Geertsom

Waarom betaal je een bijdrage aan CM-Zorgkas?CM-Zorgkas brengt de Vlaamse sociale bescherming in de praktijk. Daarvoor betaalt elke Vlaming jaarlijks 50 euro aan zijn zorgkas, of 25 euro als hij recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming. Brusselaars sluiten vrijwillig aan. Je eerste bijdrage betaal je in het jaar dat je 26 wordt.Met jouw solidaire bijdrage help je niet alleen het basisondersteuningsbudget te financieren. De Vlaamse sociale bescherming bestaat ook uit de tegemoet-koming voor hulp aan bejaarden en de Vlaamse zorgverzekering. Denk er dus aan om je bijdrage voor eind april te betalen. Zo help je zorg voor iedereen be-taalbaar te houden.

✔ www.cm.be/zorgkas

13

uu Stijn Verbiest met mama Ann en papa Geert: ‘Ik ga elke maand naar het praat- en danscafé in Leuven. Dansen is super.’

¬ uw job, ons werk Visie ¬ vrijdag 24 maart 201714

Iedereen mee op het werk

Samenwerker is de nieuwe naam voor de dienst Diversiteit. Een naamsverandering was nodig, omdat ‘diversiteit’ de lading niet meer dekte. De dienst is

immers niet enkel bezig met personen met een migratieachtergrond, maar heeft een veel bredere werking. Stefaan Peirsman, coördinator van Samenwerker, verduide-lijkt. ‘Het gaat om de omkadering op je werk, de bedrijfscultuur, ofwel het zachte HR-beleid. Thema’s zijn bijvoorbeeld een goed onthaal voor nieuwe werknemers, ruimte voor doorgroeien en opleidingen, respectvol samenwerken, werkbare jobs, discriminatie voorkomen en een duidelij-ke communicatie.’

Iedere werknemer heeft baat bij een werkplek waar hij zich goed voelt en die aan iedereen kansen geeft. Dat geldt zeker voor wie het moeilijker heeft op de arbeids-markt. Een belangrijk instrument om dat te realiseren is een werkba-re job en een goed personeelsbe-leid. ACV zet hier volop in met zijn dienst Samenwerker.

KansengroepenSamenwerker is er voor iedereen, maar in het bijzonder voor werknemers uit kansen-groepen. ‘Het gaat om personen met een arbeidshandicap, mensen met een migra-tieachtergrond, 50-plussers, werknemers die na een langdurige ziekte weer aan het werk gaan, enzovoort. Voor hen ligt de

drempel tot de arbeidsmarkt hoger (zie in-fografiek over tewerkstellingsgraad, red.) en ook in hun job kunnen zij extra hindernis-sen tegenkomen. De ervaring heeft ons bo-vendien geleerd dat werken aan de arbeids-positie van kansengroepen alle werkne-mers ten goede komt.’

‘Daarnaast toonde de Werkbaarheidsmo-nitor aan dat de werkbaarheid van jobs de laatste jaren sterk gedaald is (zie infografiek over werkbaarheid, red.). Het aantal werkne-mers met een ziekte-uitkering is dan weer sterk gestegen. In 2015 waren er 370 400 werknemers langdurig ziek. Dat is een toe-name met acht procent ten opzichte van 2014. Samen met werknemers werken we daarom aan een beter werkklimaat en een betere arbeidsorganisatie.’

Plan van aanpakMaar hoe gaat de dienst nu tewerk? ‘In el-ke Vlaamse provincie en in Brussel zijn er Samenwerkers actief (zie kader). Samen met militanten en vakbondssecretarissen wer-ken zij aan een beter personeelsbeleid in bedrijven en organisaties. Dat kan leiden tot een uitgewerkt plan van aanpak, waar-bij uiteraard de werkgever betrokken wordt. Leden kunnen ook rechtstreeks con-tact opnemen met de Samenwerkers. Af-hankelijk van het probleem contacteren wij de ondernemingskern en formuleren we een oplossing naar de werkgever toe. En dat alles in de overtuiging dat wanneer iedereen mee kan op het werk, we er alle-maal op vooruit gaan.’

Wie zijn de ACV-SAmenWerkerS?· Antwerpen: katleen.parijs@acv-csc.be · Oost-Vlaanderen: delfien.delputte@acv-csc.be· West-Vlaanderen:

marieke.vanbeselaere@acv-csc.be en geert.lein@acv-csc.be

· Brussel-Halle-Vilvoorde-Leuven: saida.isbai@acv-csc.be

· Limburg: hanan.nahas@acv-csc.be

✔ Meer weten? www.samenwerker.be

uu Fragment uit de campagnevideo op www.samenwerker.be. Samenwerker zet in het bijzonder in op kansengroepen, zoals personen met een arbeidshandicap.

WerkzAAmheid in VlAAnderen

hoe WerkbAAr Vinden VlAmingen hun job?

0

20

40

60

80

100

Algemeen Arbeids-handicap

Geborenbuiten EU

55plussers

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Burn-outsignalenWerkstressklachtenAcceptabele situatie

20162013201020072004

Bron: WerkbaarheidsmonitorBron: Focus op Talent barometer 2015

Belgische bedrijven worden steeds spitsvondiger in het inschakelen van goedkope buitenlandse werk-krachten. Daarom voerden ACV BIE en ACV- Transcom actie om de wantoestanden aan te kaarten.

VRT-journalist Tom Van de Weghe trok naar Slovakijje om te kijken hoe het zit met de Belgische postbusfirma’s die vanuit Oost-Europa in de transportsector actief zijn. Op die manier zetten ze personeel in België aan het werk aan veel goedkopere voorwaarden. Bleek dat er daar zelfs be-drijfjes bestaan die adviseren hoe je de Bel-gische wetgeving kan omzeilen. Het is een praktijk waar ACV Transcom al jaren tegen strijdt. Afgelopen weken trok-ken ze naar snelwegparkings om buiten-landse chauffeurs op hun loon- en arbeids-voorwaarden te wijzen. ‘We klagen al jaren de Belgische transporteurs aan die mensen via Oost-Europa tewerkstellen,’ zegt Jan

Sannen van ACV Transcom. ‘We richten ons daarbij naar de overheid, maar we wil-den bij deze actie ook buitenlande chauf-feurs betrekken, zodat ze weten dat ze an-dere rechten hebben dan dat ze nu krijgen.’

Ook in de bouwsector gaat het van kwaad naar erger. Op vijftien maart trok ACV BIE daarom naar zowel het gebouwvan de dienst Interne Markt van de Europese Com-missie, als naar het kabinet van Minister Kris Peeters om actie te voeren tegen het voorstel omtrent de e-dienstenkaart. Die e-dienstenkaart zou bedrijven en zelf-standigen makkelijker in staat moeten stel-len om aan de slag te gaan in een andere lidstaat. Zo’n kaart is tevens het bewijs dat het om een correcte onderneming zou gaan. Alleen is de controle op die correct-heid eerder laks. Vooral voor de Belgische bouwsector zou het de deuren openzetten naar nog meer sociale dumping, terwijl het aantal buitenlandse werknemers sinds

2007 toenam van 50 000 naar 400 000 in 2015. Op die manier komen spotgoedkope bouwvakkers uit Europa hier werken aan de voorwaarden uit hun thuisland. De af-gelopen vijf jaar gingen er op die manier 20 000 Belgische jobs verloren.

‘Terwijl de Dienst Werk van de Europese Unie voorstellen doet om de problematiek van de sociale dumping aan te pakken, zal DG Grow dit net in de hand werken door de eventuele invoering van de e-diensten-kaart’, zegt Tom Deleu, internationaal se-cretaris bij ACV BIE. ‘Dit is echt onaan-vaardbaar voor Belgische en Europese bouwvakbonden. We pleiten voor een in-trekking van het voorstel.’

Het kabinet Peeters bevestigde dat het na-mens de Belgische regering de uitsluiting van de bouwsector inzake de e-diensten-kaart zal verdedigen bij de Europese Com-missie. (HVM)

europA te lAkS in Strijd tegen SoCiAle dumping koen de mey nieuWe Voorzitter VAn ACV-trAnSComKoen De Mey begon zijn carrière bij ACV-Transcom in 2006. Na drie jaar als commu-nicatieverantwoordelijke groeide hij door tot executief secretaris. In 2012 stapte hij over naar de belangengroep spoorwegen als nationaal secretaris.

Als voorzitter wil hij ACV-Transcom klaar-stomen voor de toekomst. De Mey: ‘Onze centrale staat voor enorme uitdagingen op politiek-syndicaal vlak, zowel in de over-heid- als de privésectoren. Samen met de leden en de militanten, de basis van onze werking, zal ik trachten om de sterke posi-tie van ACV-Transcom in het syndicale landschap verder uit te bouwen. Ik wil mijn voorgangster bedanken voor de stappen die hierin al werden gezet en wens haar alle succes met haar verdere car-rière.’

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 15

Rob

Ste

vens

Bos

ch

Iedereen mee op het werk

uu Bij Bosch Tienen werken de vakbonden van arbeiders (ACV-CSC METEA) en bedienden (LBC-NVK) nauw samen rond het anti-stressbeleid en werkbaar werk. Op de foto: Wendy Devroye (ACV-CSC METEA), Dany Van Goethem (LBC-NVK) en Eddy Pulinckx (ACV-CSC METEA).

‘Collega’s met stress kunnen terecht bij vertrouwenspersonen’

Militanten Bosch Tienen timmeren samen aan werkbaar werk

Bij ruitenwisserfabrikant Bosch in Tienen staat één Samenwerkers-thema hoog op de agenda van de vakbond, en dat is werkbaar werk. Het personeel ervaart veel stress ten gevolge van een herstructure-ring. Een aparte werkgroep in het bedrijf brengt de knelpunten in kaart.

In 2014 kondigde de directie van Bosch aan dat er 308 jobs zouden verdwijnen tegen 2020. Dat terwijl de vorige herstructurering van 2009-2010 nog maar net verteerd

was. Op dit moment werken er zo’n dui-zend mensen bij Bosch, waarvan 60 pro-cent arbeiders.

Stress en burn-out‘Voor de bedienden en middenkaders die zijn overgebleven, is de werklast vrij hoog’, vertelt Dany Van Goethem, délégué voor LBC-NVK. ‘We zien een opvallende stij-ging van collega’s die last hebben van stressklachten en zelfs van een burn-out. Als vakbond hebben wij die signalen op-gepikt en zijn we nagegaan wat we daarte-gen kunnen doen. We hebben de arbeiders erbij betrokken en zijn te rade gegaan bij Saida Isbai van ACV (de Samenwerker in re-gio Leuven, red.). Zij heeft ons aangemoe-digd om voldoende gegevens te verzame-len over de problematiek.’

WerkgroepUiteindelijk werd er binnen het bedrijf een werkgroep opgericht die zich enkel en al-leen bezighoudt met stress. Die werkgroep vergadert maandelijks. ‘Onze eerste reali-

satie is dat er vertrouwenspersonen zijn aangesteld. Nu is er zowel tijdens de dag als de nacht iemand aanwezig waarbij je terechtkunt met psychosociale problemen. Soms wachten werknemers te lang om die

stap te zetten. Zij wijten hun problemen aan zichzelf, terwijl het om een samenspel van factoren gaat.’

Er is dus een opvangnet bij Bosch Tienen, maar beter is natuurlijk stress voorkomen. ‘Maar dat is niet eenvoudig in een omge-ving waarin mensen afvloeien en de werk-druk hoog is. We zullen nu per dienst na-gaan wat de specifieke struikelblokken zijn. Een externe preventieadviseur maakt daar een rapport over.’

Evenwicht werk-privélevenWerkbaar werk gaat niet alleen over zo weinig mogelijk stress, maar ook over een goed evenwicht tussen werk en privéleven. Die balans zit wel goed bij Bosch, zo spreekt Wendy Devroye, militante voor ACV-CSC METEA, uit ervaring. ‘Het is geen pro-bleem om ouderschapsverlof en tijdskre-diet op te nemen. Zo werk ik 80 procent sinds de geboorte van mijn oudste dochter die nu negen is. Ik ben afwisselend op dins-dag en woensdag vrij. Wat ook mogelijk is, is om als koppel tegengestelde uurroosters te krijgen. Dan werkt de ene van 6 tot 14 uur en de andere van 14 tot 22 uur. Op die manier kan er altijd iemand voor de op-vang van de kinderen zorgen.’

Leen Grevendonck

uu Bij Bosch Tienen krijgen langdurig zieken aangepast werk, zodat zij makkelijker de draad kunnen opnemen. Een computersysteem vergelijkt hun mogelijkheden met de beschikbare functies.

‘LangduRig zieken woRden hieR goed opgeVangen’Een kansengroep die bij Bosch Tienen bijzondere aandacht krijgt, zijn de langdurig zieken. Zij kunnen rekenen op aange-past werk, met oog op hun re-integratie in het bedrijf.

Wie fysieke arbeid verricht, loopt een ri-sico op letsels. Dat geldt ook voor de arbei-ders bij Bosch Tienen. ‘Daarom is er enke-le jaren geleden een rotatiesysteem inge-voerd, waardoor je verschillende taken doet binnen dezelfde dienst’, vertelt Eddy Pulinckx, délégué van ACV-CSC METEA. ‘Afwisseling van werk is beter voor de er-gonomie en zo daalt de kans op letsels. Met die werkwijze is Bosch vooruitstrevend.’

Re-integrerenUiteraard doet het zich nog voor dat werknemers ziek uitvallen en daarna de draad weer moeten oppikken. ‘Ik vind dat langdurig zieken hier goed worden opgevangen. Als syndicale delegatie be-geleiden we dat proces. Maandelijks ver-gaderen we met de werkgever over de mogelijkheden die er zijn om langdurig zieken te re-integreren. Hierbij maken we een onderscheid tussen mensen die wellicht 100 procent zullen kunnen te-rugkomen en mensen die nooit meer vol-ledig zullen revalideren.’

Aangepast werkOp dit moment zitten er zo’n 15 mensen in het re-integratieteam. Allemaal heb-

ben zij aangepast werk. ‘Wij hebben een computersysteem met een overzicht van alle functies in het bedrijf. Hierin kun je het letsel invoeren en dan zoekt de computer naar functies die je kunt doen. Op basis daarvan bepaalt de arbeidsge-neesheer welk aangepast werk aangewe-zen is voor iemand. Dat systeem is vrij

uniek in België. Andere bedrijven ko-men bij Bosch bekijken, hoe wij dit aan-pakken.’

✔ Meer info over terug aan het werk gaan na langdurige ziekte vind je op www.teruginhetzadel.be.

Tekst: Leen Grevendonck

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 ¬ uw job, ons werk16

Gewone mensen leveren allemaal inRegering maakt er knoeiboel van, vindt ACV

Overal in Europa stegen de lonen. Dat toont een studie van het Euro-pees Vakbondsinsti-tuut (Etui). Overal, be-

halve in België. Door de indexsprong en loonmatiging stegen de Belgische lonen te weinig om de levensduurte te kunnen volgen. Dus gaan Bel-gische werknemers er als eni-gen in Europa op achteruit.

‘Deze studie is nog maar het topje van de ijsberg’, stelt Marc Leemans. ‘Niet alleen de lonen leveren zwaar in. Ook mensen

België is het enige EU-land waar de brutolonen in 2016 daalden. Dat zegt een studie van het Europees Vakbondsinstituut die vorige week voor heel wat ophef zorgde. ACV-voorzitter Marc Leemans is niet ver-baasd. ‘Dat onze brutolonen vorig jaar achteruitgingen, stond vorige maand al te lezen in het jaarverslag van de Nationale Bank. Dat wordt nu alleen maar scherper gesteld. De indexsprong van 2 procent was met de onderhandelingsmarge van 0,8 procent niet goed te maken. En dan hebben we het nog alleen over de werkenden. Mensen met een pensioen of uitkering leverden nog meer in.’

die het moeten rooien met ziektegeld, met pensioen of een werkloosheidsuitkering delen zwaar in de klappen. Gewone men-sen leveren allemaal in.’

Daar is niet alleen de indexsprong verant-woordelijk voor. De ACV-voorzitter ziet een algemene tendens. ‘Deze regering sneed al ruim 3 miljard in de sociale zeker-heid. De welvaartsvastheid van uitkerin-gen werd ingekrompen. Dertigduizend jonge werkloze mensen verloren hun werkloosheidsuitkering. Pensioenminis-ter Bacquelaine verlaagde de uitkering van toekomstige gepensioneerden. En nu komt minister De Block met sancties voor zie-ken en invaliden. Onvoorstelbaar toch? Mensen die het fysiek, psychisch en finan-cieel niet makkelijk hebben wil men extra aanpakken om het gat in de begroting te vullen. Alsof die mensen om die situatie gevraagd hebben.’

De ACV-voorzitter vreest bovendien dat het leed allesbehalve geleden is. Hij wijst erop dat 58 procent van de tax shift financieel niet is afgedekt. ‘Dat is een put van 6,6 miljard euro die ooit zal moe-t e n w or d e n g e -

Pensioengelijk- stelling landingsbanen: beroep bij raad van state ingediendMinister Bacquelaine beperkte met terugwerkende kracht de gelijkstelling van een landings-baan voor de pensioenbereke-ning. Al wie sinds 1 januari 2015 in een landingsbaan ’55-plus en 35 jaar loopbaan’ stapte, ont-vangt door deze beslissing later een lager pensioen. De vakbon-den gingen op 20 maart in be-roep bij de Raad van State.

Dat is niet het enige prangende pensioendossier. De pensioen-leeftijd werd verhoogd tot 67 ter-wijl dat in geen enkel verkie-zingsprogramma stond. Het dossier zware beroepen zit poli-tiek compleet geblokkeerd. De gelijkstelling van periodes van werkloosheid en SWT voor het pensioen wordt afgebouwd. Wie vroeg is beginnen te wer-ken en op het einde van zijn loopbaan ziek valt, dreigt min-der pensioen te krijgen. Terwijl er wel geld te over is om de soli-dariteitsbijdrage op de hoogste pensioenen met een kwart te verminderen.

Energiefactuur explodeertDe hogere BTW op elektriciteit (van 6 naar 21 procent) om de taks shift te financieren. De Tur-teltaks. Allerlei stijgende heffin-gen en tarieven. Het maakt dat onze elektriciteitsfactuur explo-deert.

En dat is niet de enige factuur die fors verhoogt. Water, kinder-opvang, studiegeld, dokterskos-ten, telecom… Regeringen en be-drijven schuiven vlot hun reke-ning door aan de gewone burger. De grote verontwaardiging over vergoedingen aan politici die zetelen in beheer- en adviesra-den van bedrijven en intercom-munales komt niet uit de lucht vallen.

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 17

Gewone mensen leveren allemaal indicht. Samen met alle gaten die het wan-beleid op Financiën slaat.’ Voor Marc Leemans is het dan ook onbegrijpelijk dat de drie liberale regeringspartijen via een hervorming van de vennootschapsbelas-ting overwegen om nog een bijkomende put te graven. ‘De belasting voor bedrijven bedraagt gemiddeld 11 procent. En die wil men nu nog verlagen? Dat krijg je toch niet uitgelegd aan burgers die zwaar inleveren en die ruim de helft van hun inkomen aan de fiscus afdragen? Op papier zou het moe-ten gaan om een neutrale operatie voor de schatkist. Maar wie gelooft dat nog, na de tax shift?’

Volgens Leemans moet de regering einde-lijk lessen trekken. ‘Mensen die werken of rekenen op de sociale zekerheid hebben de voorbije twee jaar meer dan 10 miljard eu-ro ingeleverd door de indexsprong en de besparingen in de sociale zekerheid. Waar is dat geld naartoe? Bovendien groeit onze

Kraken onder flexibiliteitHet stokpaardje van liberale partijen: bouw arbeidsvoor-waarden af, dat is beter voor werkgevers. En niet alleen onze lonen zijn het slachtoffer. We moeten ook almaar flexibeler werken. Nachtarbeid wordt van-zelfsprekend, graag zonder toe-slag. Bijbaantjes zonder sociale zekerheid in de horeca. En als het van Open VLD afhangt, wel-dra ook bij de bakker of slager. Overuren moeten gemakkelij-ker en goedkoper. Met alle gevolgen van dien. Hoe minder impact mensen hebben op hun job, hoe meer ze kampen met onzekerheid en hoge druk, hoe slechter ze zich voelen. Dat verklaart een groot deel van het stijgend aantal burn-outs en langdurig zieken.

Jongeren werken onder het minimumloonJonge mensen worden deze da-gen niet gespaard. Al dertigdui-zend jonge mensen verloren hun werkloosheidsuitkering. En nu wil de regering jongeren die beginnen werken onder het minimumloon betalen. Wie op 18 begint te werken zou maar 82 procent van het minimumloon verdienen. De regering ging dat compenseren zodat ze netto evenveel overhouden. P ro -bleem: die compensatie kost meer dan 50 miljoen euro aan de staatskas. Bovendien heeft dit gevolgen voor pensioen, ziekteverzekering, eindejaars-premie, vakantiegeld,… van de jonge werknemers. Want dat wordt allemaal berekend op het brutoloon.

economie trager dan in de rest van Europa. En we hangen aan de Europese staart in-zake jobcreatie. Het zou nog slechter zijn zonder de tax shift, zegt de regering nu. Is dat zo? Het Planbureau berekende vorig jaar wat de effecten zijn van de 3 miljard aan sociale bijdragen die de werkgevers minder moeten betalen. Effect op de groei: min 0,07 procent. Effect op de koopkracht: min 0,55 procent. En de 39 840 nieuwe jobs kosten enorm veel geld. 74 021 euro per job.

En dan is nog geen rekening gehouden met de neerwaartse druk op groei, werkgelegenheid en koopkracht als de rekening wordt gepresenteerd voor het gat in de financiering van de tax shift. Intussen wrijven de aandeelhouders zich in de handen. De Bel-20 bedrijven keerden een record dividend uit. Het wordt hoog tijd dat inkomens uit ver-mogen ook een grotere inspanning le-veren.’

Franky en Tanja werken beiden voltijds. Franky verdient 2 500 euro bru-to en Tanja 4 000 euro bruto. Ze hebben drie kinderen, Joke (18), Fi-lip(16) en Carla (15). Ze hebben 1 dieselwagen en er zijn geen rokers in het gezin.

Ze verliezen door de re-geringsmaatregelen sa-men 1 011,23 euro. Dat is 84 euro per maand.

Els is een alleenstaande. Ze werkte tot haar onge-val in februari 2016 vol-tijds (3 400 euro bruto). Dit loon stemt bij bena-dering overeen met het gemiddelde loon van een voltijdse werknemer. Vandaag heeft ze een ziekte uitker ing van 1 870 euro br uto. Ze heeft geen kinderen. Ze rookt niet en heeft ook geen dieselwagen. Ze verliest 728,18 euro. D at i s 6 0 e u r o p e r maand.

Netto kostprijs in-dexsprong, na belas-tingen, via de geïn-dexeerde schalen

€ -578,04

Opbrengst fiscale maatregelen en de sociale correcties

€ 1.177,66

De grootste kostprijs voor hen zijn de tal-rijke maatregelen die de ‘kosten’ van het ge-zinsbudget verhogen

€ -1.610,85

Netto kostprijs in-dexsprong, na belas-tingen, via de geïn-dexeerde schalen

€ -143,84

Opbrengst fiscale maatregelen en de sociale correcties

€ -111,16

De grootste kostprijs voor haar zijn de tal-rijke maatregelen die de ‘kosten’ van het ge-zinsbudget verhogen

€ -473,18

Franky en Tanja

Els

Bereken ook je inkomensverlies op www.berekenjeinkomensverlies.be

Franky en Tanja verliezen

Els verliest

€ -1.011,23

€ -728,18

ID/B

enoi

t De

Frei

ne

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 ¬ uw job, ons werk

‘Je mag nooit iemand afschrijven’

Het gaat daarnaast ook over volledig werk-loze personen met een bijkomende medi-sche of psychiatrische problematiek. Zij moeten aantonen dat ze in een begelei-dingstraject zitten of actief naar werk zoe-ken om hun uitkering te kunnen behou-den. ‘Maar de paradox is dat velen nog geen aanbod of advies hebben gekregen van de VDAB voor een begeleidingstraject. Ook zij riskeren daardoor uitgesloten te worden en zonder inkomen te vallen’, zegt Wouter Schepers.

Werkloosheid, leefloon, ziekteverzekering?Mensen van wie de uitkering wordt stop-gezet, kunnen bij het OCMW aankloppen voor een leefloon. ‘Daar zien we een forse toename van het aantal aanvragen’, zegt Wouter Schepers. ‘In de laatste twee jaren alleen al steeg het aantal gerechtigden met meer dan 20 procent. Maar de OCMW’s hebben de middelen niet meer om al deze mensen te begeleiden. Dus ook daar krij-gen ze niet altijd wat ze nodig hebben: een

Langdurig werkzoekenden met ernstige psychische, sociale of gezondheidsproblemen krijgen vandaag niet de juiste begeleiding. Bovendien lopen zij een verhoogd risico op uitsluiting uit de werk-loosheid. Dat zeggen Ides Nicaise en Wouter Schepers van het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) van de KU Leuven. Ze pleiten voor een gecombineerd traject dat inzet op zowel werk als welzijn.

Vandaag lanceert het HIVA het rapport ‘Werklozen tussen wal en schip’. Daarin onderzochten professor Ides Nicaise en Wouter Schepers welke sociale bescher-ming de moeilijkst inzetbare werkzoeken-den genieten en van welke diensten zij ge-bruik kunnen maken.

‘Het gaat over een grote groep mensen, ve-le duizenden, die werkloos zijn maar daar-naast ook een niet-arbeidsgebonden pro-blematiek hebben’, vertelt Ides Nicaise. ‘Zij komen omwille van gezondheidsredenen, sociale of psychische problemen niet in aanmerking voor onmiddellijke activering en krijgen vaak de stempel niet-toeleidbaar, omdat ze niet naar de arbeidsmarkt kun-nen geleid worden. En ons werkloosheid-systeem draait nu net om activeren, om mensen zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen.’

Geen begeleidingHet gaat deels over mensen die een inscha-kelingsuitkering krijgen, omdat ze na het verlaten van de school nog onvoldoende werkervaring kunnen aantonen voor een volledige werkloosheidsuitkering. Die in-schakelingsuitkering is door de vorige fe-derale regering beperkt in de tijd. Maar sommigen blijven net steken in de werk-loosheid door psychosociale of medische hinderpalen. ‘Zij zijn in feite het eerste slachtoffer, omdat daar de tijdslimiet van drie jaar is ingesteld. Velen zijn waar-schijnlijk al uitgesloten geweest. Voor an-deren werd de tijdslimiet met een jaar ver-lengd, maar dat biedt eigenlijk alleen uit-stel omdat ze niet de juiste begeleiding krij-gen. En als de uitkering stopt, stopt voor hen alles.’

persoonlijke aanpak op maat. Bovendien durven velen de stap naar het OCMW niet te zetten. Zij vallen dan uit de boot. Ook bij de ziekteverzekering kunnen ze vaak niet terecht, omdat ze slechts gedeeltelijk ar-beidsongeschikt zijn, of integendeel om-dat ze nog hebben kunnen werken.’‘Nochtans vind ik dat je nooit iemand mag afschrijven’, gaat Ides Nicaise verder. ‘Ik heb mensen gekend met grote gezond-heidsproblemen, getekend door hun mise-rie. En hoe zwaar zij ook in de put zitten, hun verlangen is altijd ik wil werken. Werk blijft voor de meeste mensen het ideaal. Ik vind dat onze samenleving het zich niet kan permitteren om te zeggen: jij hoort hier niet in thuis.’

Werk en welzijnWat moet er dan gebeuren? Nicaise en Schepers pleiten voor de volledige toepas-sing en uitvoering van de W2 (w-kwadraat) aanpak. De Vlaamse overheid lanceerde dit in 2013, maar de uitvoering ervan bleef uit voor de personen met de grootste af-stand tot de arbeidsmarkt. ‘In het W2-con-cept wordt gestreefd naar de combinatie werk en welzijn in de begeleiding’, legt Wouter Schepers uit. ‘Deze begeleiding is dan niet enkel gericht op de arbeidsmarkt, op het vinden van een job, maar ook op het welzijn van de cliënt.’

‘We willen dat er over twee zaken anders nagedacht wordt’, vervolledigt Ides Nicai-se. ‘Aan de ene kant is er de inkomensver-zekering. Misschien is het werkloosheid-stelsel niet de juiste plek voor deze men-sen? Na verloop van tijd worden de uitke-ringen er zo krenterig dat we mensen in de armoede duwen. Het leefloon is dan het al-ternatief, maar het is ook niet ideaal. En dan is er de ziekteverzekering waarvoor je minimaal 66 procent arbeidsongeschikt moet zijn in vergelijking met de laatst uit-

geoefende job. Maar wat met mensen die nooit de kans gehad hebben om te werken, of die minder dan 66 procent arbeidsonge-schikt zijn? Ofwel moet de ziekteverzeke-ring dus verruimd worden. Ofwel moet de werkloosheidsverzekering meer garanties bieden voor die groep en in een degelijke begeleiding voorzien.’

Sociale activering‘Rond de activering stellen we verschillen-de pistes voor. In de eerste plaats de verdere invulling van het W2-concept door de VDAB. Maar dat kost tijd en geld. Daarnaast zijn er enkele initiatieven binnen de ziek-teverzekering die de juiste kant op gaan. De progressieve tewerkstelling, bijvoorbeeld, waarbij mensen na een ziekteperiode eerst deeltijds aan de slag gaan en geleidelijk aan opbouwen. En dan is er nog de sociale acti-vering. Mensen die niet naar de arbeids-markt kunnen toegeleid worden, kunnen geleidelijk en op vrijwillige basis een vorm van participatie realiseren in de sociale sfeer. Dat kan beginnen met heel eenvou-dige stappen om uit je huis te komen. Zoals naar een sociaal restaurant gaan of je enga-geren bij een vrijwilligerswerking. Op die manier bloeien mensen weer open en vin-den ze aanknoping bij de samenleving. Dit concept wordt door heel veel beleidsmakers verworpen als een valkuil, een soort van bezigheidstherapie die mensen afhoudt van de arbeidsmarkt. Mensen voelen zich maat-schappelijk geïntegreerd, nuttig en krijgen meer zelfvertrouwen. Vanuit de overheid komt er niet veel steun voor dit concept. Ik denk dat dit op termijn een zeer gevaarlijke houding is. Dit kan als een boemerang te-rugkomen en de armoede alleen maar ver-groten’, besluit Ides Nicaise. ’

Amélie Janssens

DOSSIER

18Moeilijk inzetbare werkzoekenden moeten beter begeleid worden

uu De onderzoekers schuiven onder meer vrijwilligerswerk naar voor als oplossing voor moeilijk inzetbare werklozen. ‘Zo bloeien ze weer open en vinden ze aanknoping bij de samenleving’, zegt onderzoeker Ides Nicaise.

‘MEER AANgEpASt WERK’‘Duizenden mensen met een verminderde arbeidsge-schiktheid hebben het heel moeilijk om werk te vin-den’, zegt Karim Dibas van ACV. ‘Deze studie brengt dat probleem heel goed in kaart. En doet goede voor-stellen om deze mensen meer perspectief op een waardig werk en leven te bieden. Die voorstellen zijn absoluut nodig, want de huidige aanpak om mensen bruutweg hun werkloosheidsvergoeding af te pakken werkt hele-maal niet. Onder druk van het ACV kregen mensen met een fysiek of psy-chisch probleem wel een verlenging van drie jaar van hun uitkering. Maar eind dit jaar is die verlenging voorbij. Het wordt dan ook hoog tijd voor een oplossing ten gronde. Delen van die oplossing zitten in deze studie. Daarnaast wil het ACV ook meer aangepast werk.’

Karim Dibas, ACV

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017 gewikt en gewogen ¬ 19

Een jaar geleden verloor Mohamed El Bachiri (36), Molenbekenaar van Marokkaanse afkomst en moslim, zijn vrouw Loubna Lafquiri bij de aanslag in de metro van Maalbeek. Hij ont-roerde miljoenen mensen toen hij rond kerst opriep tot een ‘jihad van liefde’. Vandaag, een jaar na de aanslagen, vormt zijn oproep een boek.

Als eerbetoon aan zijn vrouw Loubna boog Mohamed het on-voorstelbare verlies dat hem en zijn gezin is overkomen om in

een boodschap van liefde en (mede)men-selijkheid. Schrijver David Van Reybrouck zette zijn woorden nu op papier.

De ‘jihad van de liefde’: wat betekent dat voor u? Mohamed El Bachiri: ‘Ik snap dat die uit-drukking sommigen shockeert, maar ex-tremisten hebben dat woord gekaapt. Jihad betekent eigenlijk je inspannen om een beter mens te worden. Ik roep dus elke mens op om moeite te doen om liefde naar

buiten te laten komen. De liefde voor el-kaar en voor de ander. Om moeite te doen de ander te begrijpen. Het is het enige ant-woord op de terroristen die ons met hun haat en terreur proberen te verdelen.’

De liefde, zegt u, is ook het enige dat u rechthoudt. ‘Ik heb mijn oproep in De Afspraak gedaan aan de vooravond van Kerstmis. Een ma-gische tijd van verbondenheid waarin we vooral aan de ander denken. Ik had die on-gelofelijke ontvangst niet verwacht (meer dan 5 miljoen mensen bekeken zijn oproep al, red.), zeker niet in Vlaanderen, een ge-meenschap die ik als Franstalige Brusse-

laar niet goed kende. De mensen weten dat niet, maar door al hun steun en liefde te voelen, kon ik mezelf weer bijeenrapen en proberen te overleven.’

U heeft alles nu in boekvorm gegoten, vertaald en geholpen door schrijver David Van Reybroeck. Wat staat er in? ‘De basis is de poëzie die ik schreef nadat Loubna was gestorven. Mijn liefde voor haar ligt aan de oorsprong van dit alles. Verder mijn ideeën over samenleven in liefde, over een Westerse, meer humanis-tische vorm van de islam. David heeft al-les heel toegankelijk gemaakt, want mijn grote hoop is dat dit boek jongeren bereikt. Jongeren die zoekende zijn. Het is onze taak hun blik te verruimen. Te zorgen dat ze lezen, nadenken, discussiëren. Zouden al onze kinderen niet beter af zijn als ze van jongs af filosofie krijgen op school? Of meer geschiedenis. Dan zouden jonge mos-lims bijvoorbeeld weten dat de islam in se

een open godsdienst is die diversiteit om-armt. Die verschillen als een verrijking ziet. Met meer context zouden ze weten dat ze teksten uit de zevende eeuw niet letter-lijk mogen nemen.’

Is het boek ook een vorm van therapie? ‘Door mijn liefde en verdriet neer te schrij-ven, werd het iets draaglijker. Het is een manier om Loubna te vereeuwigen. Haar dood is gruwelijk en onrechtvaardig, maar zo zal ze eeuwig verbonden zijn aan deze boodschap tegen terreur, voor de mens-heid. Maar het is vooral ook een manier om in zinloosheid wat zin en troost te zoe-ken, én te bieden.’

Intussen doet u zo goed en zo kwaad mogelijk verder voor uw drie zonen van 10, 8 en 3 jaar oud. ‘Zij zijn de enige reden waarom ik blijf doorgaan. Ze zijn boos natuurlijk. Hoe kan ik hen ervan overtuigen dat we in een goe-de wereld leven als hun moeder, die het toppunt van goedheid was, hen is afgeno-men? Maar we moeten verder. Ik moet hen weer laten lachen, spelen, plezier krijgen in het leven. En mijn grootste drijfveer is hen te kunnen opvoeden in een harmoni-euze wereld, met een open geest. Maar soms weet ik ook niet hoe ik dat moet doen.

Het is moeilijk hé. Ik geloof en zeg hen dat alle mensen broers en zussen zijn van el-kaar. Is Khalid El Bakraoui dan ook een broer van ons? Ja, sommige broeders gaan het ver-keerde pad op, en jammer genoeg kies je je familie niet.’

We zijn nu een jaar na de aanslagen. Hoe beleeft u deze periode? ‘Ik wacht op de grote golf van verdriet die me onderuithaalt. Mijn leven, mijn hoofd is nog altijd één chaos. Hoe moet je verder na de dood van je grote liefde? Loubna was mijn complice, mijn beste vriendin, mijn partner, mijn handlanger. Onze maat-schappij verlangt dat we snel weer door-gaan, maar dat kan ik niet. Natuurlijk leeft iedereen met ons mee, maar voor de mees-ten is 22 maart nu een jaar geleden. Voor ons, de slachtoffers, voelt het als gisteren. Elke dag is een gevecht.’

U woont met uw gezin nog in Molenbeek, niet ver van waar de terro-risten zich ophielden. Hebt u er ooit aan gedacht om te verhuizen? ‘Neen, niet daarvoor. Ik heb het moeilijk in ons huis. Zonder Loubna voelt dat leeg. Maar de buurt? Dat zijn mijn vrienden, mijn familie. Geloof mij: de meeste mos-lims moeten net als mij niets hebben van geweld in de naam van Allah. Onze god is er een van liefde en verbinding, niet van ter-reur en geweld.’

Kaatje De Coninck

✔ Mohamed El Bachiri opgetekend door David van Reybrouck Een jihad van liefde, De Bezige Bij, 96 pagina’s

‘De enige manier om zin te geven aan het verlies van Loubna’

ZEGT Mohamed El Bachiri blijft een jaar na de aanslagen van 22/3 oproepen tot een ‘jihad van liefde’

uu Mohamed El Bachiri roept op tot liefde: ‘Onze god is er een van liefde en verbinding, niet van terreur en geweld.’

©C

ia J

anse

n

Mohamed El BachiriOPGETEKEND DOOR

David Van Reybrouck

EEN JIHAD VAN LIEFDE

Mijn grote hoop is dat dit boek jongeren bereikt. Te zorgen dat ze lezen, nadenken, discussiëren. Mohamed El Bachiri

Het is nu een jaar geleden. Maar voor ons, de slachtoffers, voelt het als gisteren. Mohamed El Bachiri

WINVisie mag 7 exemplaren weggeven van het boek ‘Een Jihad van liefde’. Antwoord op volgende vraag: In welk programma deed Mohamed El Bachiri zijn oproep tot een jihad van liefde?a. Terzake - b. Van Gils & Gasten - c. De Afspraak.

Stuur voor 3 april 2017 een kaartje met het juiste antwoord naar Visie, wedstrijd ‘Een jihad van liefde’, PB 20, 1031 Brussel of doe mee op www.beweging.net.

BOEKEEN jIHAD VAN LIEfDE

Visie ¬ vrijdag 24 maart 2017

colofon Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Kaatje De Coninck, Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Hilde Van Malderen, Monique Braam, David Vanbellinghen, Karen

Zelderloo, Kris Six, Gianni Greco, Marjan Cauwenberg • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Nele Verheye, Anneleen Vermeire, Tom Van Geertsom • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (20-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •

24

‘Soms voel ik me tekortschieten’

uu De reeks ‘Zie me graag’ draait rond een scheiding. ‘Het is echt niet zo dat onze generatie minder kan liefhebben dan de vorige’, zegt Tine Embrechts daarover.

routineus systeem blijven zitten als ze niet meer gelukkig zijn.’

Gescheiden ouders zijn ook al lang geen rariteit meer.‘Klopt. Als ik kijk naar de klas van mijn kinderen dan zijn ze geen uitzondering. Pas binnen tien jaar zal ik hen kunnen vra-gen of alles wel oké was. Ik kan alleen maar proberen om het zo goed mogelijk te doen in een situatie waarvan niemand droomt. Want niemand gaat scheiden om zijn kin-deren maar om de week te zien. Het is niet wat je gepland hebt. Je ziet het wel overal, dus vind ik het goed dat er over zo’n situa-ties een reeks gemaakt wordt. Dat was één van de redenen waarom ik heb toegezegd, omdat ik een scheiding als uitgangspunt van een reeks nog nooit gezien had. Dus ik denk dat het wel leuk is voor mensen om er naar te kijken, ook naar de luchtigheid, want hoe pijnlijk en hartverscheurend een scheiding ook is, ik kan me ook nog herinneringen dat mijn vrienden op dat

Ze kan zingen, acteren, parodiëren en laat haar stem horen voor de goede zaak. Tine Embrechts is een multitalent. Dat mag ze nu onder andere botvieren in het personage nicole uit de één-reeks ‘Zie mij graag’. De titel dekt vele ladingen. Want het gaat over graag zien, niet meer graag zien en alle gradaties daartussen. Het leven zoals het echt is, maar dan overgoten met een geestige saus.

‘Zie mij graag’ kan vele betekenissen hebben. Wat moeten we er volgens jou in zien?‘De titel klinkt romantischer dan de reeks is. Het is geen romantische komedie met een happy end. Het startpunt is de schei-ding van een koppel, iets wat voor vele mensen tegenwoordig herkenbaar is. In België zitten we intussen aan één op de drie koppels die scheiden. Dus de reeks gaat over het nog graag zien van iemand waar je een heel stuk van je leven mee ge-deeld hebt, die de vader of moeder van je kinderen is. Maar ook over het graag zien van je kinderen en hoe je omgaat met die nieuwe situatie én over vriendschap. Over de mensen die je steunen op zo’n moment.’

Dat lijkt wel harde materie, maar toch mag er ook gelachen worden.‘Het is zeker luchtig, maar niet louter luchtig. Er zit ook een bepaalde tristesse onder. De situaties die je ziet zijn vaak grappig. We hebben het onder andere over de eerste keer dat de kinderen een week weg zijn. De leegte die je dan voelt als je thuiskomt. Over opnieuw gaan da-ten. Over je alleen voelen. Dat zijn fijne si-tuaties om iets geestig mee te doen, maar ik ben blij om te zien dat het niet alleen grappig is. Dat je ook wel een beetje voelt dat het echte mensen van vlees en bloed zijn. Het zijn geen stripfiguren. We gaan niet over de top acteren.’

Je zei het net zelf al, veel huwelijken draaien uit op een echtscheiding. Hoe zie je de maatschappij op dat gebied ver-anderen?‘Het evolueert. Ik ben zelf gescheiden, dus ik weet hoe het is. Je hoort vaak zeggen dat mensen het tegenwoordig te snel opge-ven. Als ik voor mezelf spreek, kan ik zeg-gen dat dat zeker niet het geval was. Maar we leven wel in een andere tijd dan dertig jaar geleden. Als ik kijk naar de generatie van mijn ouders was scheiden bijna niet mogelijk. Het is echt niet zo dat onze ge-neratie minder kan liefhebben dan de vo-rige. Ik denk dat er nu gewoon veel meer evenwicht is omdat mannen en vrouwen werken. Het aspect dat vrouwen afhan-kelijk zijn van hun man valt weg. Wat er natuurlijk voor zorgt dat vrouwen, maar ook mannen, niet meer dertig jaar in een

moment de belangrijkste mensen in mijn leven waren. Als die er niet waren geweest, hadden ze me kunnen wegsteken. De ver-houdingen tegenover mensen veranderen ook. Je partner is niet meer de belangrijk-ste persoon. Je moet kunnen rekenen op de mensen rondom je. Dus de reeks gaat ook heel fel over vriendschap.’

Denk je dat in dat opzicht vriendschap in de huidige maatschappij aan belang zal winnen?‘Als ik nu naar mijn relatie kijk, zijn mijn vrienden gelijkwaardig aan mijn partner, misschien staan ze er zelfs nog iets boven. Omdat dat een zekerheid is. Sommigen ken ik al van toen ik tien jaar was. Ik ben ook wel benieuwd naar de generatie van onze kinderen, die toch meer dan wij af-hankelijk zijn van sociale media. Ik hoop dat hun sociaal leven zich niet enkel op internet afspeelt en dat ze toch ook in het echt vriendschappen kunnen opbouwen. Ik vind dat wel boeiend hoor, ik ben niet zo’n fataliste die roept dat vroeger alles be-ter was.’

Je speelt nicole, één van de vriendin-nen, een cynisch personage. Ben je zelf een cynicus? ‘Neen, en ik zie dat ook niet graag bij ande-re mensen. Het was dan ook moeilijk om

te spelen. Nicole floept de dingen er soms heel ongenuanceerd uit en dat overkomt me ook wel eens. Maar we komen ook te weten dat ze al drie scheidingen achter de rug heeft en dat er telkens bedrog in het spel was. Daardoor heeft ze het hoofdstuk liefde afgesloten, omdat ze denkt dat het niets voor haar is. Je ziet dat soms bij men-sen en dat maakt hen cynisch. In de loop van de reeks merk je dat er ook nog een andere kant is. Dat het ook maar een een-zaam zieltje is dat doet alsof ze heel sterk is.’

Denk je dat mensen hun geluk zelf kun-nen maken?‘Voor een deel wel, al is dat ook een beetje afhankelijk van het deel van de wereld waarin je woont. Ik was in de kerstvakan-tie in Gambia en dat is zo’n arm land met hele lieve, fijne mensen, maar die moeten wel ploeteren. Ik denk dat je misschien niet helemaal verantwoordelijk bent voor je eigen geluk, maar wel voor de manier waarop je met de dingen omgaat en hoe je wordt.’

Ben je vaak bezig met wat er in de wereld gebeurt?‘Absoluut, maar ik vind het soms ook moeilijk om te weten hoe ik me tegenover alles moet verhouden. Ik probeer me te engageren voor een aantal dingen zoals het meterschap van Loop naar de maan van Kom op tegen Kanker of het dossier rond Ringland en het BAM-tracé. Ik kan me daar enorm in opboeien. Ik heb bijvoorbeeld ook ontzettend veel bewondering voor men-sen zoals Wouter Deprez die een goede pen heeft, goed kan praten en zo iets teweeg-brengt. Of de schrijver Jeroen Olyslaegers die fulmineert op Facebook. Dan voel ik mezelf tekortschieten, omdat ik dat talent niet heb. Dus ik probeer alvast om zo wei-nig mogelijk fout te doen, door mijn gezin met normen en waarden op te voeden zo-als zoveel mogelijk met de fiets te rijden bijvoorbeeld. Ik moet keuzes maken.’

In de reeks gaat het ook over de relaties tussen mannen en vrouwen. Gaan we elkaar ooit begrijpen?‘Neen! Maar dat is ook niet erg, want anders zou het leven wel heel saai zijn (lacht). Maar je kan het wel proberen uit te leggen. Als je goed kunt praten, sta je al ver. Zelf kan ik al-gemeen gezien slecht om met conflictsitu-aties. Als er iets scheef zit tussen mensen, dan moet dat uitgeklaard worden. Soms maakt iemand fouten, ik ook en dan hoop ik dat ik een tweede kans krijg. Als ik jonger was, was ik nog wat koppiger, maar hoe ouder ik word, hoe makkelijker ik dat kan.’

Hilde Van Malderen

Mijn vrienden staan misschien wel boven mijn partner. Tine Embrechts

TElEVISIE Tv-actrice Tine Embrechts over liefde, vriendschap en engagement