dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg sang ~hh.. .va nha lao tln hiep. di bi&t nhi lao tin hiep...

21
Tir trung t h thanh ph8 BiCn Hba, di theo Qu8c 16 1 khoang 1 km v& phia s i c , chung ta se thhy di tich Nha lao T h Hi@p toa lac trCn p h u h g T l n ~ i & n , thhh ph8 BiCn Hoa. k i dly vv8 khoang 17 gib 50 phut ngay 02 thing 12 n5rn 1956, sau ti6ng k=ng bao th nhln vio trai thi ti&ngh6 "xung phong" vang d$y nhiing ngubi tu chinh trj nha tu Tin Hi@p dB n8i day vuqt nguc tru v&vui cach rnang, tr6 v i vui nhln dln. Diy la cuoc vuqt nguc lh chua t h g co trong ljch sir cuoc khang chi& ch8ng My cua dln toc ta, giiia nhimg hing rio day dijc dly thep gai va hong sung c i a quln thu, nhiing chiin sy Cong san tay kh6ng dB rnuu tri, diing cam dung 1Cn pha kharn nha lao giai thoat 462 ti chinh tri.. .. La mot ngubi con cua mi&n dht Dang Nai thuang yCu, nhimg kho khgn trong cuoc s8ng,trong hoc t$p kh6ng nggn duuc buac chln t6i tirn v&vui ljch sir, tirn v& vki coi nguan - nui c6 nhiing con ngubi bht khuht, kiCn c u h g , nui c6 nhiing vj anh hhng dB diing cam hy sinh d&chling t6i co duuc cuoc sang h no hanh phlic nhu ngay hhrn nay. Cuoc hanh trinh tirn v&ljch sir cua t6i vao mot ngay cuai thu, tu Me cu thach Hang Gbn 6 ~Arn My, rai Toa hanh chinh u Long Khanh, Danh thing Biru Long, chua Dai Giac, L5ng rno Trinh Hoai Duc, Nha Xanh, D&n thb ~ ~ u ~ & Tri Phuung, quang t n r h g Sang ~ h h . . .va Nha lao Tln Hiep. D I bi&tNhi lao Tin Hiep nhi&uqua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho t6i nhi&usuy nghi.. . NGAYAY ... ~rdn gian dia ngvc lri dry Din di& Dkt Dd noi Tby giit ngudi. Nhl lao Tin Hiep hay con dugc goi vui cii tCn Trung Girn cii huhn Tin HiCp 18 mot trong siu nha th l h nhht rni&nNarn Viet Narn (Can Dio, Phu Quhc, Chi Hoa, Th6 Duc, Phu Lui va T h Hiep) vd li nha hi Ibn nhht D6ng Narn Be thbi ki

Upload: others

Post on 16-Oct-2019

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

Tir trung t h thanh ph8 BiCn Hba, di theo Qu8c 16 1 khoang 1 km v& phia

s i c , chung ta se thhy di tich Nha lao T h Hi@p toa lac trCn p h u h g Tln ~ i & n , t h h h

ph8 BiCn Hoa. k i dly vv8 khoang 17 gib 50 phut ngay 02 thing 12 n5rn 1956, sau

ti6ng k=ng bao th nhln vio trai thi ti&ng h6 "xung phong" vang d$y nhiing ngubi tu

chinh trj nha tu Tin Hi@p dB n8i day vuqt nguc tru v& vui cach rnang, tr6 v i vui

nhln dln. Diy la cuoc vuqt nguc l h chua t h g co trong ljch sir cuoc khang chi&

ch8ng My cua dln toc ta, giiia nhimg hing rio day dijc dly thep gai va hong sung

c i a quln thu, nhiing chiin sy Cong san tay kh6ng dB rnuu tri, diing cam dung 1Cn

pha kharn nha lao giai thoat 462 ti chinh tri.. .. La mot ngubi con cua mi&n dht Dang Nai thuang yCu, nhimg kho khgn trong

cuoc s8ng,trong hoc t$p kh6ng nggn duuc buac chln t6i tirn v& vui ljch sir, tirn v&

vki coi nguan - nui c6 nhiing con ngubi bht khuht, kiCn c u h g , nui c6 nhiing vj anh

hhng dB diing cam hy sinh d& chling t6i co duuc cuoc sang h no hanh phlic nhu

ngay hhrn nay.

Cuoc hanh trinh tirn v& ljch sir cua t6i vao mot ngay cuai thu, tu Me cu thach

Hang Gbn 6 ~ A r n My, rai Toa hanh chinh u Long Khanh, Danh thing Biru Long,

chua Dai Giac, L5ng rno Trinh Hoai Duc, Nha Xanh, D&n thb ~ ~ u ~ & Tri Phuung,

quang t n r h g Sang ~ h h . . .va Nha lao Tln Hiep.

D I bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg

Ian din tham quan u dly dB d& lai cho t6i nhi&u suy nghi.. .

NGAYAY ... ~ r d n gian dia ngvc lri dry

D i n di& Dkt Dd noi Tby giit ngudi.

Nhl lao Tin Hiep hay con dugc goi vui cii tCn Trung Girn ci i huhn Tin HiCp

18 mot trong s iu nha th l h nhht rni&n Narn Viet Narn (Can Dio, Phu Quhc, Chi

Hoa, Th6 Duc, Phu Lui va T h Hiep) vd l i nha hi Ibn nhht D6ng Narn Be thbi ki

Page 2: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

bhy gib. Nhi th duac xiy d ~ g trCn dja ban ip T h Hi@p, xB Binh Tmac, quan Duc

Tu, tinh BiCn Hoa nay thuec p h u h g Tbn ~ i k n , thanh ph6 BiCn Hoa.

Toin be khu vvc nha th duac nim tr&n met khu dit cat hinh chir nhat, dja

hinh Am thAp, co tang dien tich la 46 520 m2, phia Dbng nha tu giap cum dbn cu

Tbn Hiep, phia Tiy giip rgch Dang Trim, phia Nam giap d u h g ray xe lua B ~ C -

Nam, phia B ~ C giap vai Quac 10 l(d6i dien viri benh vien t im t h h BiCn Hoa).

Duac xiy d w g ir vj tri qubn su quan trong, c6 vj tri biet lap, t h u h tien cho giao

thbng, dg dang trong viec bao ve, canh gac, thuan lgi cho viec nhan in tu nha lao

Gia Djnh, B6t Ca Ti Na va cac nai khac chuy&n ddn ... va ccng la nai d8 ding

chuy&n th di Cbn Dao - Phu Qu6c. Theo lbi k& cua nhi&u in chinh trj yCu nuac thi

nha th T5n Hiep duac chia ra thinh 8 trai, cu th& E, D, R giam cac chidn sy cach

mang, Dang viCn ceng sin trung kiCn va d6ng b b yCu nuac, trai B giam th mai

d&n chb phbn loai h6 sa chuydn di nai khac. Xung quanh nha th duac bao boc b6i 4

l6p kCm gai bung nhhng vai 9 16 cat, 3 thap canh ccng dei linh baorveej va he

thang bio deng t6i t h .

Nai dby n h h g n8m dhu th& ki 20 con la met vhng dit hoang boa, rimg d6i

lup x"p, din cu thua thd . Ddn khi Phat xit Nhat ddb chinh thuc dbn Phip d& doc

chikm Dbng Duang ngay 09/03/1945, c h h g bit diu x2y d m g mat d6n nh6 do mat

ti&u dei linh Nhat dong chat dd bao ve chikc chu bic qua rach Dang Tram trCn

Quac 14 1 - con d u h g huydt mach di vao BiCn Hoa va thanh ph6 Sai Gbn.

Sau CBch mang thing Tam n8m 1945, thuc dSln Phap tidn hanh cuec xAm

luac Viet Nam lkn thu hai va dkn thing 1011945 chung tai chikm thj x5 BiCn Hoa.

TrCn ca sir d6n binh nho cua Nhat, Phap tidn hanh cling c6 lai, ma rong thCm v i

dua met trung dei linh 1C duang ddn trin giir vm nhiem vu bao v@ tuy&n d u h g

QUSC 10 1 va ca sir nha thuang diCn Bitn Hba.

Cfing trCn tuykn dutmg Quac 10 1 , khu vqc ~6 Nai (cach Tin Hiep 2 km v&

phia Dbng), tu diu n8m 1946, Phap ccng dB thidt lap met trai dong q d n c6a met

Page 3: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

dun vj thikt giip va mat trai giam d6 giam giii nhihg can ba, chien sy va du kich

cua ta bj bit duac trong cac cuac cin quet.

Quy m6 chien tranh ngiy cing phat triin, trai giam ~d Nai khdng con du suc

ch"a h d t " nhgn, Phap mu rang d6n binh T2n Hiep v i bikn no thinh trai giam "T"

chikn tranh" c6a tinh BiCn Hoa. Trai tu nay t6n tai cho den khi kit thuc cuac khang

chien chdng Phap thing 0711 954.

Sau hiep djnh Giu-ne-vu nirn 1954, cung vui viec r b riet xiy d w be may

thang trj tu Trung u m g tui dia phumg, chinh cpydn tay sai Ngd Dinh Diem tien

hinh khing bd, bit bu, giam chm sd can ba, chikn sy khang chien cil, d6ng bao yCu

nuuc cac phe nhom chinh trj, qu2n su khdng ?in canh vui chung nhu: Binh XuyCn,

Cao Dai, Hoa H b . . .. Mat cBng cu kh6ng th& thiku ddi vtri be may My - Diem do la he thdng nha

tu - trai giam; vi v$y giiia nim 1955 nha tu T2n Hiep duac chung cai tao, mu rang

thanh mot nha t3 l h u midn Nam.

Dhu nirn 1956, My - Diem t$p trung luc luqng dinh phi cich mang, dAy

manh chikn djch "t6 cang". Chung dinh vao nh2n din ma d6i tuqng ch6 yku tnruc

mit do 121 can 6, Ding vi&n, nhihg nguui khing chien cil v l nhiing nguui yCu

nuuc. Chung hy vong dung bao luc nh2n d2n phat hien, t6 c io can be Dang viCn.

Chung mu rang chinh sach nay vui nhiku hinh thuc nhu tuyCn truydn, xuyCn tac

l jch su, phu djnh cdng lao to lh cua Dang CQng san Viet Nam.

Thing 7 nim 1956, My - Diem mu chien djch Tnrmg ~ h n Buu dinh ph i

khdc liet nhim d in tip phong trio v l tiCu diet can ba, ding viCn, cu su c L h mang.

Chung dung luc luqng ch6 luc kkt h q v6i bon bao an din ve, c6ng an cinh si t chh

di x i t lai hhu hkt c ic xB hp 13 Bitn Hba, tcp trung 18 cbc d6n didn cao su, c ic vung

cSln c ~ i khing chikn 6 Tin UyCn, Wnh Cuu, Long Thi nh... ~ h i i u c in be, Ding

viCn cua tinh BiCn Hba sa vao tay gisc. Hing trim can ba, Dang viCn va quhn

chung cu su khip c ic huyen thj 13 BiCn Hba bj bit bbir, t" day. Den thui di6m thing

3

Page 4: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

12 n8m 1956 nhi tu Tin H@p djch giam 1.872 ngubi trong do co nhi&u n h h ST, tri

thuc yCu nuuc.

D& che day bQ mat phhan dong, trinh su phan irng t6 c b cba uy ban ki&m

soit v i giam si t qu6c t& va du luan ti&n be trong v i ngoai nuuc, My - Diem cii ten

nha tu Tin Hiep lai thhanh chi tin mui la "trung t im h u h chinh BiCn Hoa". Nhung

thuc su dy la dja nguc t r h gian. Theo nhi&u nhin c h h g k& lai thi chung dB dung N e

nhiku thh doalthim doc d& tra t& lam nhyt) 3 chi, tinh thAn yy& nukc clia tu chinh

tri. M& trai giam chi co khoang 200 m2 nhung giam giir tu 300 d&n 400 nguai,

c6 ldc ICn ca nghan ngubi. Dac biet 13 d iy c6 phbng "cai hdi" v i "chu6ng cop" rit

nho hep va di&u kien sinh hoat cu ki khic nghiet, ch& do &I u6ng cuc ki mit ve

sinh.Trong mot phbng giam vB cung chat h q , chung d I giam nhi&u chi em phu nil

va d& "cai hub" c L chi, bon cai nguc dB dung cac loai lw dan cay, v8i bot, bom

lin tinh nCm vao nguai cho tu binh ngit xiu va phong toan t h h , sau do chCng dung

thuhc xjt mu& DDT bum vio r6i 1Bi p h w n h h ra ngoii phui n h g . KhBng n h h g

th& chCng con d h g nhi&u don tra tin vv& tim 19 va th& xac d I man, ch~ing biin soan

n h h g tii lieu "cai h u h s h&t suc bai ban va quy cu; tuy nhiCn v3n kh6ng th& nao

khuit phuc 9 chi chiin dhu kiCn cubng cba cac chiin sy c L h mang. Chimg con xiy

d m g nhi&u nha lao tap th&, d6i vui tu nhin nam thi chung tra tin r i t ddB man cbn

vui n h h g tu n h h nil thi ciing that khic nghiet, n h h g ngay phu nir benh t$t ciing

khBng duuc tim giat.. .

Truuc nhirng hanh dong khung b6, tan sat ngay cang t r b g trgn cua My -

Diem, thuc luc c k h mang ngay cang t6n thit nghiCm trong. KhBng go tuung trong

cuoc "diu tranh chinh trj don thuin" d6i vui ke thu ngay chang 10 r6 be mat phat xxit,

tu giaa n8m 1956, D h g uy nha tu Tin Hiep (Biin Hoa) ch6 truang td chirc phi

kham tru v& vui c k h mang, v& v6i n h h din.

Thang 1 1 n&m 1956, phuang an nn8i day pha kham T h Hiep hoan thanh.

CBng tic c h u b bj duuc ti&n h h h chat chC va chu dao. Dai xung kich g6m n h h g

4

Page 5: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

dang chi kh6e manh, c6 kinh nghiem chiin diu do dang chi Nguy$n Vrin Ciji,

nguyCn huyen dai ph6 huyen Cu Chi lam dOi t m h g , d6ng chi LC Minh Toin lam

chinh trj viCn. TB lien lac c6 6 nguui do d6ng chi NgB Vrin Quang, Bi thu huyen uy

VTnh Ciru Iim t6 t m h g . D6ng chi ~ ~ u ~ z n Vrin Chuang duuc Ding iiy cu 1Bm

tmung doan tG vugt ngyc tru v& crin cu.

Giu G, phi k h h i n djnh 18 chi& ngiy chu nh$t 02 thang 12 n h 1956.

chi& chu nh$t, nha tu Tin Hi@p vin trong khdng khi binh lang nhu moi

ngiy. Sinh hoat cua tii nhin vgn di$n ra the0 giu giic qui djnh cua trai. Sau bu6i

cum chi& dung 17 giu 30 dai phat thanh Sai Gbn phat chuung trinh c6 nhac. Anh

chj em tu nhin t$p trung ng6i tmuc cua trai vua nghe nhac vua dai giu vao trai.

Mat s6 anh em cbn lang vang quanh s h , g in cot cb va c ic bot gac.

17 gib 40 phlit, t i t c i c ic d6ng chi trong luc luung xung kich d&u a trong tu

th& sin sang. Cac t6 chiin dhu ap sat n h k g muc tiCu dB duuc phln cbng.

D h g nhu phuung in tac chiin gib d6i gac la luc djch co nhi&u su hu. Ngay

chu nh$t ciing I$ thbi di&m m i binh linh co nhi&u chinh mang hun ngiy thuimg.

Chin thap canh xung quanh trai giam the0 qui djnh phai co 3 linh gac thuirng tqrc,

gbc c6ng 3 ngubi, cang tit ca la 30. Nhung thuc t& cuoc giao ca gac vio bu6i chi&

ngay chu nh$t nay mm8i thap chi con mat linh canh. Kho vii khi co khoing 9 - 10

tCn linh, hit phiCn t ~ c dB nap sung d q v io kho v i ng6i t in ggu. Toin be linh tqrc

trong thui di&m nay chi cbn 12 tCn. ~6 cbn lai d&u v& vui gia dinh 13 trai C hoac la

ca trong cac hang quan.

17 gib 50 phut, sau ti&ng keng b b ~ nhin vao trqi thi ti&ng hd "xung phong"

vang d$y khip nui. Xung kich nhanh ch6ng tiin t h h g d in myc ti&. ~6 xung kich

do cac d6ng chi LC Tohn Thu, Tu Tring, Cai, Min, N h h , S6i, Cbn,LCm ... xBng

thing vao kho vii khi bit troi t m h g toan gac lhy toan be vii khi. Bon linh k& bPn

hat hoang bo chay tan loan. Cung Iuc do mot t6 xBng thing din nha tCn giim d6c

Tinh. Va hfh la hoing, tCn cdng an tii x& chay dd&n irng ciru bj anh em ta dinh guc.

5

Page 6: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

Met be phgn xung kich x6ng thing vao trai giam bit troi t&n thuqng ST chi huy linh

bio an vh ci t dby dien thoai.

Phai mht miy phut sau canh c6ng mui mu duuc. Anh em th n h h tu cac trai

D, E, G ao at tubn ra cua. Tnruc lan song ngubi t r h ra nhu nuuc vb bu, ten linh

ghc b&n ngoai c6ng chinh giuung s h g bin, 1$p tuc bj met xung kich qugt ngl va

doat lhy sung. Dbng ngubi tu6n ra cua mai hic mot d8ng. Met s6 anh chi em kh8ng

dugc ph6 bi&n tnruc ciing vei vang chay theo. Canh cang chinh trai giam thay vi

khi mb kCo vio nhung trong 16c vei vang th n h h lla c6 suc d b b$t ra nCn chi mb

duuc met canh, cinh kia chi he duac mot phin gby un tic, mot s6 anh em kCnh

nhau nhiy vot qua hang rio. ~ i k n ~ h8 xung phong vang dai, ti& goi nhau, tikng

chin chay r&m r$p cua hang tram ngubi. Luc d iu luc lugng xung kich cua ta hoan

toan lam chu tinh hinh. Hun 15 phut sau bon chung m6i hoan h6n, vei v l n6 sung

phan kich va truy du6i. T&n trung si Dang Duc Tai, pho chi huy linh bao an trto l&n

thip canh s6 1 chng ten linh gac dung trung lien bin x6i xa ra huimg cang trai va

s h banh. ~ i & p do ten thuqng si L& V5n HU& ciing ra lenh cho t&n linh b thap canh

s6 2 bin chCo ra ngoai lo 1.

Theo k& hoach cua ta thi khi dirt di&m hoan toan cac muc ti&u b&n trong, luc

luqng xung kich nhanh chong chuy&n ra ngoai tri&n khai chat than b hai d&u

dubng, dung sung c u b duuc bin ap chk cac thap canh s6 1 v i s6 2 d& ykm tru anh

chi em ti&p tuc chay thoat. Do co su un t ic ngoai dv ki&n, n&n kh6ng thuc hien

duuc phuung an.

Khi djch n6 sung, m+t be ph$n xung kich g6m cac d6ng chi ~ ~ u ~ 8 n Chiin

Liiy (Hai ThGng), Pham V5n R6, Tbn.. .dang v$n dang v& phia sau trai E, quay

sung b b ki&m chi hai thap canh (thap 1 va 2) nham hut hoa luc djch v& phia sau.

Tnruc Ian dgn x6i xa cua djch, s6 anh chi em ta chay ra sau trung dan 30

d6ng chi vira hy sinh, vua bj thuung nam tnrbc c6ng trai, b&n ngoai sbn banh vB

ven bb su6i.

6

Page 7: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

Cuec n8i d$y phi h a m n8 ra trong vbng 40 phut. Dkn 18 giir 30 s6 tu nhin

con lai bi djch gom vao cac trai, binh linh canh gi3 nghitm ngat.

Sau khi thoat khoi trai giam, d o h vugt nguc chia lam nhiku canh d6 tim vk

c8n cu. Mijc diu djch t8ng c u h g luc l u q g truy du8i, phuc kich b6 rap g& gao,

nh~rng kh6ng met ai nin long, c6 462 d8ng chi thoat duac trb v& tbi c8n cu.

G& 500 can be, ding viCn vCIi 41 khiu sling cac loai thu duac 18 ngu8n b6

sung v6 gia cho phong trho vfi trang t18ng khbi a mikn Nam.

Trong ljch sir b iu tranh cach mang clia n h h d h ta, dly la cuec n8i day pha

kham b6 tu giai ph6ng c6 quy m6 lh nhht, bua duac s6 l u q g Ian can be nbng cat

ciia Ding v& viri cach mang v i cu@ duac s6 l u q g vfi khi nhidu nhht.

BAY GI&. . . Khi bin nai diy, bd qua su x6 b8 clia cu8c sang, tikng An ao cua xe ce, su

t ip n$p cua dbng nguiri qua lai cam n h b diu tien cua t6i v& nai niy rit b6i thiCng

IiCng.

NhB lao Tin Hi@p diy r8i! Nai ma biy liiu nay t6i thim mong met i in dugc

bat chln tai, met lh duac tham quan d6 b8 sung thCm v8n kikn thirc, v8n hi6u bi&t

cfing nhu mu6n buac hoa minh vao ljch sir tim vk nhirng su hy sinh oanh li@t, dfing

cam vi TB quhc, vi minh dht t18ng Nai t h h yCu!

Dimg trubc c6ng din vao khu di tich ljch sir nhi lao T h Hi@p, t6i rht b6i tu

hio khi nhin ICn cang v6i dbng chir : "Di tich lich sir nai dign ra cuec n8i d$y phi

nha lao T h Hi@p ngiy 2-12-1956 xip hang chp qu6c gia n8m 1994". Di tich nhi

lao Tln Hi@p duac Be VHTT xip hang la di tich chp qu8c gia theo quykt djnh s6

2754IQDiBT ngay 15/01/1994.

Nai biy met thbi dB ghi dhu su dfing cam, hi@n ngang cua cac chiin sy cach r/

mang khi kh6ng c6 vu$ khi, bj tra thn dB man ,kh6ng c6 su tucmg quan vk luc

h a n g ma vin dim dung 1Cn pha nh i lao; gib diy mat du thbi gian c6 lam hoen 8 mau san song v& s h g s a g d h g hiCn ngang cung n5m thing nhu met bing

7

Page 8: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

chimg s6ng v& su oanh li& mot thbi cting nbu nhk nhlr c k th6 he sau khi m6i li$n

c6 djp Bi ngang qua @y hay mat l$n bu&c vao ben trong kh6ng duqc quen nhbg

gi ma 6ng cha &i ng5 xu& hy sinh xumg mhu vi cuoc s6ng tuai dep nghy h6m

nay.

Page 9: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

Sau c h h d n g & v b nhd lao, khi t6i buirc v b nai &y hinh hh B$u ti&

rk &i thi&g li6ng mii t6i thhy 66 la DAi t uhg niem cuoc n6i &y pha nh8 lao Th

Hiep Bi& Hba.

Dhi t- ni@m &c di &phi nhi lao Trin Higp BBn Hda.

Tugng ctili ghi &u cuoc n6i &y phii nha lao Th Hiep, nhin hinh khb

tr& tugng &i nhu dang tsli hi& l~ khi thk c&i nhitng ngutri ki chch mqng cting

nhu quang canh nghy hy -mot ngay d h g nhir hao h h g trong lich sir.

1 Hiah anh nhitng nguln chi& sy tay kh6ng khi trong khi bi ldch 18i v8n rht

oai h h g vA t6 ri3 su quy6t t$m, c6 mot nib tin vitng chhc v b ngay mai tuai shng.

Khi dhg tnzbc tuqng &i,t6i th@ n6n humg t u h g nhb sw hy sinh qu& c h clla c b

anh, c b chi - nhbg con ngutri l h nen lich six, nhitng con ngutri & hy sinh thh

9

Page 10: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

mlnhdkthkh~sauu5 c@cshngh6abinh,tuuid~. ~ ~ u n ~ h y s i n h c i a a c h c ~

- nh- ngulri chi& sy &h m g !

Phia sau Nqng dii (t6 lit danh shch 22 &ng chi hy sinh t m g cuijc n6i d@y

phti kham nb8 lao T& H@P; 22 con ngutri dhn tir nhib mhg &t khac nhau trb

m ~ i mi& ~6 qubc nhung @@a hq a5 chung mot thir d6 chinh lit9 chi quykt t h ,

& lbng y&u nu&c.

Danh s&h 22 ddng chi hy sinh trong c u ~ di dCiy phd khrim T& Hi@

i I (02-1 2-1956) chi ~guy811 VVan Linh - Cb v$n Ban chip h h h Trung u m g Dhng

Gong s h Viet Nam & vibt '". . . Cuijc nhi &y phh k h h T h Hi@ ng8y 02 t h h g 12

n b 1956 18 dinh cao c h quh trinh &u tranh bht khuh cua nhiing nguh Gng s8n

vA ngubi y&u nude, thk hi& rd chh 19: "kc5 4ch cdng khimg b6, phii xit, tinh thsn &u tranh ckh mqng cua nhh d$n ta &g cao", 462 c h bij D h g vi& vA 40 khAu

Page 11: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

I s a g cbc loai tich thu tmng cuBc n6i dpy la ngdn b6 sung 1 h cho phong trao cach

mmg mi& Nam ctang trong thbi M chuyb minh &$u tranh.. . ,, i Tir d n g di vao qua d6i tu6ng nihn nhjn vk phia ben tay bxii la mi& thb liet I

sy, thtr nhiing nguiri con thumg yeu cda T B qu6c.

~ i f w SW w @

Nhii lao Tb in@ nghy nAo gib day la khu d$t nh6, b h trong lh mot &y nh8

gbm cb phbng, bi% trong chc c h phbng c6 hlnh b h nhiing con nguiri chch mmg ? ' ngdy aY, cham dung c8c c m tii chinh trj ti& bi& nhiku tdi lieu, hb sa d n luu gill,

n h a g ma hinh tsli hi& ld c h h th thy, cknh tra th d& man ngay nAo ma nhiing

ngubi ~ c k h mmg timg ph& g h h chu. M$c dh kh6ng gian tuy nh6 nhung chira

&ng bikt bao nhi6u gi8 tfi lich sir to l&n cho thk he mai sau, la nui ghi &u mot th&i

h b h h g , oanh lib cfia bikt bao t h gumg anh diing hy sinh, 18 b h g chimg s6ng

Page 12: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

de m8i ngubi Viet Nam noi chung va nguzri con m a &t £)Ang Nai noi r ihg lu6n

ghi nhu nhhg hi& W v& lich sir thihg li6ng hy!

Page 13: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

M6 hinh tra t& & man fig& xua iqi m56 la0 Tbn Hi&

13

Page 14: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

D& &y, ttong lbng t6i rht nhih c h xric Uan xen nhau, t6i c h thhy rr$t @

hao v& nhWg gi 6ng cha ta bil l b duqc trong lich sir, nhung mgt rik bubn va

thucmg ti& vB lbng bikt cm s$u sic cho nhimg con nguM & hy sinh va ngSi xubng

vao ngay llch sir h6m hy. W S A U . . .

Nai my bil d6 l@ cho t6i nhih suy nghi, nhang suy nghl v& quii khir, nhimg

suy nghi v& hi& t@ vh nhimg suy nghl v& tucmg lai.

L h sao dk giii gin va b8o v@ duqc khu di tfch lich sir nay, d6 thb he mai sau

m& bibt vA nh6 tiri? T6i ngh? chhc h h ciing & c6 &i&u y ki& v& v$n d& nay, t6i

xin mao mu@ dua ra m6t sb 9 kikn nhu sau mong sao ci, th6 thgc hi@ vi gop ph&

hi& quh trong viec b8o tbn khu di tich uch sS nay.

T a g c u h g d n g t b g i b duc tuyh truY&n trong qu& chhg nhb d&n ma

&c bi@t la b ciic tmbng hgc tr& a a blm thh Nai (host tr6n Ga blm c b tinh

Page 15: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho

. / va thinh ph6 khac nku c6 th6) v& khu di tich ljch sir ciing nhu v& truy&n thang c k h

mang v i su hy sinh c~ ia cac anh hung cach mang d6 mm nguui bidt dkn nai diy,

d6ng thui lam t a g len tinh yeu nu&, tu hao d5n toc cua nhin din.

Chu dong ma nhi&u cuac dB ngoai v& ngu6n cho hoc sinh, sinh vien, can bo

c8ng chuc, vien chirc, ciing nhu nguiri din v& cac khu di tich ljch sir trong 66 co

nh i lao Tin Hiep d6 c6 nhilng cai nhin khach quan, thuc t i v& ljch sir hao hung.

Cac cAp chinh quy&n, Doan thd phat dong, t6 chuc nhi&u hun nira cac cuac

thi tim hidu v6 cac di tich ljch sir trong dja bin tinh Dang Nai nhim thu hut d8ng

dao su quan tirn tham gia tir moi ting 16p nhin din, qua do g6p p h ~ tim hi&u siu

hun v& cac khu di tich ljch s e nay dgc bigt la khu di tich ljch sir nh i lao Tin Hiep.

X U ~ ban sach, tai lieu v& khu di tich ljch sir nha lao Tin Hiep cung chp cho

cac dun vj hinh chinh su nghiep ciing nhu cac t6 chuc, tap th6 khac.

Th8ng qua cac phuung tien truy&n th8ng dai chung nhu bao, dai, Internet, Ti

vi.. . giki thieu, tuyen truy&n v& khu di tich ljch sir.

Chu trong c6ng tac tu du&g, bao tri di tich nha lao Tiin Hiep; thutmg xuyen

tu sir% tr6ng ciiy, don sach; ting cuimg viec bao quan cac hinh hnh, tu lieu.. . trong

khu di tich. Niing cao y thuc cho nguiri d in sinh sang khu vuc gin nha lao Tin

Hiep v& bao ve khu di tich ljch sir.

in c6 b h g chi d& tk ngoii d u h g cy th6 va rb ring sao cho du khach qu6c

t i ciing nhu nguiri Viet Nam co th6 tim d$ ding.

Ma cua thuimg xuyen k6 ca vao dip he, va co nguai h u h g d2n nhiet tinh

ciing nhu hidu bikt v& ljch sir; d6ng thiri cin co nguui tr8ng nom nai nay nhiet tinh

va phai nim rb v& ljch sir nai diy.

Page 16: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho
Page 17: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho
Page 18: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho
Page 19: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho
Page 20: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho
Page 21: dost-dongnai.gov.vn · quang tnrhg Sang ~hh.. .va Nha lao Tln Hiep. DI bi&t Nhi lao Tin Hiep nhi&u qua sach vu, bao chi, thay c6, nh~rng nhimg Ian din tham quan u dly dB d& lai cho