Background Presentation ส ำหรบงำนสมมนำ
“โครงกำร 2 ลำนลำน กบอนำคตประเทศไทย” 24 เมษำยน 2556
โดย : ดร. เศรษฐพฒ สทธวำทนฤพฒ | วรณ ประดษฐทศนย | ศรกญญำ ตนสกล
โครงกำร 2 ลำนลำน กบอนำคตประเทศไทย : ควำมเสยงตอภำระหน
3 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
หนสำธำรณะทเหนตำมขำวนนมขอบเขตตำมทกระทรวงกำรคลงรำยงำน แตกยงไมไดรวมหนอกหลำยรำยกำรทอำจสรำงภำระตองบประมำณ
6 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
ญป น กรซ
สดสวนภำระกำรช ำระดอกเบยตอ รำยไดรฐบำล ป 2556
11%
31%
ญป น กรซ
สดสวนหนรฐบำลตอ GDP ป 2556
224%
199%
ทมา : OECD Economic Outlook, Ministry of Finance – Japan, Ministry of Finance – Greece, TFF Analysis
ถำไมดสดสวนหนสำธำรณะตอ GDP แลวจะดอะไร ... เรำควรดภำระหนตอรำยไดสทธของรฐ
อตรำดอกเบย พนธบตรรฐบำลอำย 10 ป ญป น = 0.6% กรซ = 11.4%
7 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
แตหากปรบแตงสมมตฐานใหเคราะหซ ากรรมซดเศรษฐกจไทย เรากจะอยในภาวะทเสยง ภาระหนในอนาคตกจะกลบสงขนอยางตอเนองจนนา ใจหาย ..... และหากเกดเหตการณไมคาดฝน เราอาจจะไมสามารถรบมอกบมนได
8 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
อานรายละเอยดฉบบสมบรณไดจากรายงาน “เราจะเปนกรซในอนาคตหรอไม : 7 ค าถามทควรรเกยวกบหนสาธารณะ”
9 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
สองค าถามทตองตอบกบ “เงนก 2 ลานลานบาท”
1 ตองลงทนให “ถกท”
ตองลงทนให
“ถกวธ” 2
• ตองลงทนในดานทประเทศตองการ
• ตองลงทนในโครงการทคมคา
• วเคราะหเพอจดสรรงบประมาณ • ตดตาม • ประเมนผล
10 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
1 ตองลงทนให “ถกท” • ตองลงทนในดานทประเทศ
ตองการ • ตองลงทนในโครงการทคมคา
สองค าถามทตองตอบกบ “เงนก 2 ลานลานบาท”
11 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
โครงสรำงพนฐำน
กำรศกษำ และ กำรฝกอบรม
นวตกรรม
พลงงำน
หมายเหต : * อนดบทมากแสดงวาประเทศนนๆ มความออนแอในเรองนนๆ ยกเวนในเรองพลงงานทอนดบมากแสดงใหเหนวาเปนประเทศทฟมเฟอยในการใชพลงงานมาก ทมา : The Global Competitiveness Report, World Economic Forum (2012), EIA (2011)
อนดบของไทย *
46 จาก 144 ประเทศ
60 จาก 144 ประเทศ
84 จาก 144 ประเทศ
166 จาก 198 ประเทศ
โครงกำร 2 ลำนลำน
2 ลานลานบาท
0 บาท
0 บาท
0 บาท
งบประมำณของกระทรวง
96,072 ลานบาท กระทรวงคมนาคม
460,075 ลานบาท กระทรวงศกษาธการ
8,962 ลานบาท กระทรวงวทยาศาสตรและ
เทคโนโลย
1,999 ลานบาท กระทรวงพลงงาน
ตองลงทนให
“ถกท” ตองลงทนในดานทประเทศตองการ: โครงสรางพนฐานไทยไมไดแยนก แตดานทประเทศตองการ คอ นวตกรรมและพลงงาน
12 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
ตองลงทนให
“ถกท” ตองลงทนในดานทประเทศตองการ: ดวยการเพมนวตกรรมและสรำงมลคำเพมใหกบสนคำ เชน กำรสรำง Cluster ใหมๆ
ตวอยำง Rubber Valley in Qingdao, China
วตถประสงค • เพมมลคำเพมและนวตกรรมใหกบผลตภณฑ • สรำงแบรนด • สรำงระบบ ECOSYSTEM ใหกบอตสำหกรรมยำง
ผลทไดรบ
• Scientific research and education e.g., national lab, engineering technology center • Pioneering incubation center • Campus of Qingdao University of Science and Technology ซงมนกศกษำเตมเวลำ 28,000 คน บคลำกรเตมเวลำมำกกวำ 1,500 คน นกศกษำจบดำนยำงโดยเฉพำะ มำกกวำ 3,000 คนตอป
รำยละเอยดโครงกำร
• บรหำรจดกำรโดย Qingdao Rubber Valley Co., Ltd ดวยทนจดทะเบยน RMB 100 Million (500 ลำนบำท) • งบลงทนทงหมด RMB 10 Billion (50,000 ลำนบำท)
Source :Qingdao, Planning on the Construction of a Rubber Valley, Meeting Challenges through Industrial Agglomeration (2011); www.rubbervalley.com
13 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
ตองลงทนให
“ถกท” ตองลงทนในดานทประเทศตองการ: ถำไทยเปลยนจำกกำรสงออกยำงธรรมชำตเปนกำรสงออกยำงรถกระบะ ในป 2555 มลคำกำรสงออกจะเพมขนจำก 131,000 เปน 848,000 ลำนบำท
Note : * ราคาประมล ตลาดกลางยางพาราสงขลา ณ วนท 22 เมษายน 2556 (ราคาน ายาง 71 บาท, ยางแผนรมควนชน3 77 บาท) ** ค านวณจาก ยางธรรมชาต 5 กโลกรม สามารถผลตยางรถยนตได 1 เสน และราคายางรถยนตทใชค านวณ 2,350 บาท ซงเปนราคายางรถกระบะทถกทสดในหนาเวปไซต Cockpit Source : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร; The Nation, Need to change focus from raw rubber to value added product; สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร; Cockpit
เปรยบมลคำกำรสงออกยำงธรรมชำต และยำงรถกระบะตำมสมมตฐำน
หนวย : พนลำนบำท
62
434 69
414
848
มลคำสงออก หำกแปลงเปนยำงรถยนต
มลคำสงออกยำงพำรำ ป 2555
131
น ายาง ยางแผนรมควนชน 3 เพมขน 7 เทา
เพมขน 6 เทา
14 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
ตองลงทนให
“ถกท” ตองลงทนในโครงการทคมคา
ตวอยาง : โครงการรถไฟความเรวสงกรงเทพ-หนองคาย มลคาลงทน : 170,450 ลานบาท
15 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
หมายเหต :ประมาณการงบประมาณกอสรางหมอชตแหงใหมทรงสต 1.8 พนลานบาท ทมา: กระทรวงการคลง และกระทรวงคมนาคม (2555), นโยบายการพฒนา, การทดสอบความสนใจภาคเอกชนในการลงทนโครงการรถไฟความเรวสง., เอกสารประกอบการ
พจารณารางพระราชบญญตใหอ านาจกระทรวงการคลงกเงนเพอพฒนาโครงสรางพนฐาน., กรมการขนสงทางบก
ตองลงทนให
“ถกท” ตองลงทนในโครงการทคมคา
งบประมาณ (ลานบาท) ผโดยสาร (คนตอวน)
รถไฟความเรวสงกรงเทพ-หนองคาย
สถานขนสง กรงเทพฯ สายเหนอ/ตะวนออกเฉยงเหนอ
1,800 170,450
91,000 41,000
(คำดกำรณ)
รถไฟควำมเรวสงมตนทนสงกวำเกอบ 100 เทำ แตรองรบผใชบรกำรนอยกวำครงหนง
16 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
ผโดยสำรรถไฟความเรวสงกรงเทพ-หนองคาย 41,000 คนตอวนเปนไปไดหรอไม?
ทมา : กระทรวงการคลง และกระทรวงคมนาคม (2555), นโยบายการพฒนา, การทดสอบความสนใจภาคเอกชนในการลงทนโครงการรถไฟความเรวสง. www.railway.co.th หมายเหต : * ค านวณจากสดสวนจ านวนผโดยสารของบรษทขนสง จ ากดตอผใชบรการสถานขนสงหมอชตทงหมด
คนตอวน คอประมาณการจ านวนผโดยสารรถไฟความเรวสงสายกรงเทพ-หนองคาย ทวงผาน 7 จงหวดภาคอสาน คนตอวน คอจ านวนผใชบรการสถานขนสงหมอชตทเดนทางไป 20 จงหวดภาคอสาน * คนตอวน คอจ านวนผโดยสารสงสดตอวนทโดยสารเครองบนไป 8 จงหวดภาคอสาน เทยวตอวน คอจ านวนเทยวรถไฟความเรวสงทตองใหบรการ (เพอใหไดผโดยสาร 41,000 คนตอวนตามทคาดการณไว)
ตองลงทนให
“ถกท” ตองลงทนในโครงการทคมคา
41,000
49,500
4,957
41
17 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
Airport Link : บทเรยนส าหรบรถไฟฟาความเรวสง
• City Line
• Express Line
หนวย : คนตอวน
130,600 27,600
38,230 2,581
ทมา : การรถไฟแหงประเทศไทย กระทรวงคมนาคม. 2547. งานศกษา วเคราะห ทบทวน ปรบปรง การศกษาความเหมาะสมของโครงการระบบขนสงทางรถไฟเชอมทาอากาศยานสวรรณภมบรษท. รถไฟฟา รฟท. จ ากด
จ ำนวนผโดยสำรทวำดฝนไวในป 2555
จ ำนวนผโดยสำรจรงเฉลยในป 2555
รวม 158,200 40,811
ตองลงทนให
“ถกท”
คำดกำรณเกนจรง 10 เทำ
18 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
สองค าถามทตองตอบกบ “เงนก 2 ลานลานบาท”
ตองลงทนให
“ถกวธ” 2 • วเคราะหเพอจดสรรงบประมาณ • ตดตาม • ประเมนผล
20 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
ทมา : http://www.cahighspeedrail.ca.gov/
ตวอยางจาก California High Speed Rail
ตองลงทนให
“ถกวธ” ตองวเคราะหโครงการเพอจดสรร: ประสบการณจากตางประเทศ โครงการขนาดใหญมการวเคราะหโครงการทใหรายละเอยดครบถวน
• มกำรศกษำประสบกำรณในอดต
• มกำรวเครำะหทำงเลอก (Alternatives)
• มกำรท ำ Sensitivity Analysis
• มกำรท ำ Risk Analysis • มกำรวำงแผนOperations
และกำรบรหำรจดกำร
ทมา : สมดปกขาว : รายละเอยดโครงการภายใตแผนงานตามยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของประเทศ กระทรวงการคลง
ตองลงทนให
“ถกวธ” ตองวเคราะหโครงการเพอจดสรร: แตส าหรบโครงการขนาดใหญในไทย แทบไมมรายละเอยดเปดเผยตอสาธารณะ
21 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
โครงการรถไฟความเรวสง 4 สาย : 16 หนา โครงการรถไฟความเรวสงกรงเทพ-หนองคาย : 2 หนา
22 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
ทมา : รายงานความกาวหนางานโยธา โครงการรถไฟฟา โดย รฟม.
ตองลงทนให
“ถกวธ” ตองตดตาม : ระบบ Monitoring ทเราใชเปนเพยงสงทบอกแคความกาวหนาของโครงการ
ควำมกำวหนำงำนโยธำ โครงกำรรถไฟฟำ ในควำมรบผดชอบของ รฟม. ณ สนเดอนมนำคม 2556
โครงกำรรถไฟฟำสำยสมวงชวงบำงใหญ – บำงซอ
แผนงำน ผลกำร
ด ำเนนงำน +เรวกวำ/
-ลำชำกวำแผน
สญญำท 1 71.55% 67.46% -4.09% สญญำท 2 72.32% 62.07% -10.25% สญญำท 3 47.21% 32.88% -14.33% สญญำท 6 23.79% 18.89% -4.90% ภำพรวม 63.96% 56.11% -7.85%
• ขำดรำยชอผรบผดชอบโครงกำรชดเจน
• ขำดสำเหตของควำมลำชำ • ขำดกำรทบทวนตนทนของโครงกำรวำเปนไปตำมแผนหรอไม รวมทงสำเหต
• ขำดกระบวนกำรตดตำมตรวจสอบโดยผเชยวชำญ
จำกภำยนอก
23 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
สตง. ตรวจสอบในทางบญช และขนตอน
ตรวจสอบคอรรปชน
ประเมนความคมคาโครงการ
ปปช. ใคร?
ตองลงทนให
“ถกวธ” ตองมการประเมนผล: กลไกการประเมนโครงการหลงจากโครงการเสรจสน ยงไมมเจาภาพ
ควรมหนวยงำน อยำง Government Accountability Office ของอเมรกำ*
* Government Accountability Office (GAO) เปนองคกรอสระทท ำหนำทตรวจสอบ (Audit) ประเมน (Evaluate) และสอบสวน (Investigate) กำรใชงบประมำณของรฐบำลใหกบสภำคองเกรส ของสหรฐอเมรกำ ในป 2553 ผลงำนกำรตรวจสอบของ GAO ท ำ ท ำใหรฐบำลกลำงประหยดไปไดกวำ 1 ลำนลำนบำท
24 THAILAND FUTURE FOUNDATION Engage Analyze Inform
5 ขอทรฐควรท าเพอลดความเสยงทางการคลง
1. รฐบาลควรเลกนโยบายประชานยมในแบบทไมจ ากดวงเงนงบประมาณ
2. ควรบรหารจดการเงนลงทนในโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญอยางมประสทธภาพ โดยรฐควรจะลดขนาดการกยมลง (Phasing) และช าระเงนตนใหมากขน เพอ
ลดความเสยงในการช าระหน และท าใหรฐตองจดล าดบความส าคญวาโครงการไหนสมควร
ไดรบการจดสรรงบประมาณเปนล าดบตนๆ 3. ควรมการบรหารจดการทชดเจน เรมตงแตวาใครเปนผลงทน รฐหรอเอกชน หรอเปนการ
รวมทน โดยหนวยงานใดจะท าหนาทบรหาร และมวธการบรหารอยางไร
4. โครงการภาครฐตางๆ ทมการลงทนขนาดใหญ ตองมระบบตรวจสอบและประเมนผล โดยวางระบบพรอมๆ กบการออกแบบโครงการ มการจดเกบขอมล และมผประเมนจากภายนอก
5. ตองสรางกลไกความรบผดรบชอบ (Accountability) ทชดเจน จะตองมผรบผดรบชอบท
ชดเจน และมกลไกทมประสทธภาพในการน าผทเกยวของมาลงโทษ เมอเกดความเสยหาย
ไมวาจะจากเจตนาทจรตหรอความประมาทเลนเลออยางรายแรง