Download - ژماره 388
"ئااڵ تاڵه بانی " خوش���كه زای س���ه رۆك كۆم���اری عێراق و س���كرتێری گش���تی یه كێتی ئاماژه به وه ده كات كه له وه ته ی تاڵه بانی به نه خۆشی براوه بۆ ئه ڵمانیا جێگره كانیش���ی نزیكه كانی و كه س���ه ئاگای���ان له ته ندروس���تی ناوبراو نییه ، ئه و ده ڵێت "ته نانه ت خوشك و براكانی خۆشی تائێس���تا نه یانتوانیوه بیبینن و گوێی���ان له ده نگ���ی بێت، كۆس���ره ت و
دكتۆر به رهه میش به هه مانشێوه ".ئاوێن���ه ، س���لێمانی : ئ���ااڵ تاڵه بانی یه كێت���ی و س���ه ركردایه تی ئه ندام���ی له چاوپێكه وتنێكی عێراق پارله مانتاری غه درێكی رایگه یاند به ئاوێنه دا تایبه ت گه وره له تاڵه بانی كراوه كه گوایه رازی بوه له س���ه ر بڕیاره كان���ی ئه مدواییه ی س���ه ركردایه تی یه كێت���ی، ئ���ه و وتی
"له دوای ئه م قسانه وه ، گه وره راوێژكاری سه رۆك وه زیران پرسیاری ئه وه ی كرد كه مام جه الل ئاوا باش���ه ، پێویستمان پێیه ت���ی ، ده كرێت ئێمه ش وه ك كوتله سیاس���یه كان په یوه ندی پێوه بكه ین و رای وه ربگری���ن! الیه ن���ه عه ره بیه كان
وایان پێده وتم و حه قی خۆشیانه ".وتیش���ی "له كوێی دنیا بوه پیاوێك نه خۆش���بێت و تۆ بێیت بڵێی ئاگاداره و ئه مه رای ئه وه ؟! به مه رجێك ته نانه ت خوش���ك و براكانی خۆش���ی تائێس���تا له ده نگی بیبینن و گوێیان نه یانتوانیوه بێ���ت، هه ت���ا كاك كۆس���ره ت و كاك به رهه می���ش س���ه ردانیان نه ك���ردوه و
نه یانبینیوه ".
رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات
ژماره )388( سێشەممە 2013/7/30
w w w . a w e n e . c o m
12 »» 17 »»
له هیچ شوێنێكی دنیا به 4 ساڵ كاركردن كه س به موچه یه كی خه یاڵی خانه نشین ناكرێت
«« 8ناڕهزاییدژبهخانهنشینكردنیپهرلهمانتاران 12 »» 17 »»
ده بێت توركمانه كان خۆیان هه ڵوێستیان هه بێت و رێگه نه ده ن كه سانێك ببن به نوێنه ری ئه وان
«« 6تهكهتول،یهكێتیلهكهركوكداخوراند«« 4پارتیلیستێكی"توركمانی"دروستدهكاتماڵی زۆربه ی به رپرسه كانی كه ركوك له ده ره وه ی
كه ركوك و ته نانه ت ده ره وه ی عێراقیشن
ریکالم
تیراژ:4500 کۆمپانیایباڵڤپەیکئاوێنەدابەشدەکاتنرخی1000دینار تهلهفۆن:3201274 ناونیشان:سلێمانیگهڕهکیشۆڕش-بهرامبهرئامادهییشۆڕشیکوڕان
ئااڵتاڵهبانی:كهسبهبینینوبهبیستنئاگایلهمامجهاللنیهنهبراوخوشكهكانیونهكۆسرهتونهدكتۆربهرههم
نه خۆشییه که ی قورس و
مه ترسیداره
2 »»
سیاسەتوشانۆ دڵیتاریکی12 »» 5 »»
تاڵه بانی له کاتی ده نگدانیدا له هه ڵبژاردنی په رله مانی کوردستان 2009/7/25 فۆتۆ: یه حیا ئه حمه د
په رله مانتاری���ی ئابوریناس���ێك، به "بزنسێكی گه وره " ناوده با و ئاماژه به وه ده كات كه موچه ی سااڵنه ی خانه نشینیی په رله مانتاری كوردس���تان 6 ده فته رو په رله مانتارێكی ه���ه ر 36وه ره قه ی���ه و
خانه نشینكراوی كوردستانیش له ماوه ی 20 ساڵدا "1 ملیۆن و 272 هه زار دۆالر" له سه ر بودجه ی گشتی ده كه وێت، ئه و ده ڵێت "موچه ی مانگانه ی خانه نشینیی 53 كوردس���تان په رله مانتارێك���ی
وه ره قه یه ".ئاوێنه ، تایبه ت: مامۆس���تای ئابوری له زانكۆی سلێمانی "د.نیاز نه جمه دین" له وتارێكیدا كه له م ژماره یه ی ئاوێنه دا باڵوكراوه ته وه ، ئاماژه به وه ده كات كه
"موچ���ه ی خانه نش���ینیی ده رچویه كی زانكۆ دوای )25( ساڵ كاركردن نزیكه ی ئه ندام خانه نشینیی موچه ی )11%(ی په رله مانێكه كه دو ساڵ بۆ چوار ساڵ
بۆ په رله مان كاری كردبێت".
خانه نش���ینكردنی پێیوای���ه ئ���ه و په رله مانتاران تێچونی له سه ر كۆمه ڵگه ی كوردی زۆر ده كه وێ���ت و ده ڵێت "دوای بیست ساڵ، 153 ملیۆن دۆالر موچه ی خانه نش���ینیی 120 ئه ن���دام په رله مان
له داهات���ی زۆر به ش���ێكی ده بێ���ت و نه وه كان���ی داهاتو هه ر له ئێس���تاوه بۆ ئه ندام په رله مانه كان و به رپرسه بااڵكانی
حكومه ت خه رجكراوه ".
موچه ی مانگانه ی خانه نشینیی هه ر په رله مانتارێكی كوردستان 53 وه ره قه یه له20ساڵدا"1ملیۆنو272ههزاردۆالر"لهسهربودجهیگشتیدهكهوێت
به شێوه یه كی نایاسایی باوكی به ڕێوه به ری گش���تی دیوان���ی وه زاره تی ش���ه هیدان و ش���ه هیدانی به ڕێوه ب���ه ری خ���ه زوری ڕانی���ه ، ده خرێته لیس���تی ئه وانه ی كه ه���اوكاری ئه نفالك���راوان ده یانگرێته وه ، به مه رجێك باوكی به ڕێوه به ره گشتییه كه له شه سته كانی سه ده ی رابردودا كوژراوه و خ���ه زوری ئه ویتریش���یان به نه خۆش���ی
مردوه .ئاوێنه ، هه ولێر: به گوێره ی فه رمانێكی ئه نجومه نی وه زی���ران كه واژۆی به رهه م ئه حمه د ساڵحی به سه ره وه یه و وێنه یه كی ده س���ت ئاوێنه كه وتوه ، هه ر وارسێكی ئه نفالكراو بڕی بیس���ت و حه وت ملیۆن و پێنجس���ه د هه زار دیناری وه كو هاوكاری ده درێت���ێ به مه به س���تی دروس���تكردنی یه كه یه ك���ی نیش���ته جێبون، به مه رجێك پێشتر س���ودمه ند نه بوبێت له خانو یان زه وی نیشته جێبون، به اڵم به پێچه وانه ی گشتی به ڕێوه به رایه تی رێنماییه وه ، ئه و
كاروباری شه هیدانی سلێمانی به مه به ستی پێدانی ئه و بڕه هاوكارییه ، دو لیس���تی دروستكردوه و له بری وارسی ئه نفالكراوان و كیمیابارانك���راوان، ژماره یه ك���ی زۆر له و وارس���انه یان بۆ زیادك���ردوه كه خۆیان مه به س���تیان بوه ، ئه گه رچی پێشتریش س���ودمه ندبون له زه وی نیش���ته جێبون و دوان له وانه ی كه ناویان بۆ لیس���ته كان زیادك���راوه یه كێكیان باوكی به ڕێوه به ری گش���تی دیوان���ی وه زاره تی ش���ه هیدان )به ختیار فه ره ج سه عید(و ئه ویدیكه یان خه زوری به ڕێوه به ری ش���ه هیدانی ڕانیه
)محه مه د حسێن(ه ". گش���تی به ڕێوه ب���ه ری له مب���اره وه به هادین" "مه ال ش���ه هیدانی س���لێمانی له لێدوانێك���ی ب���ۆ ئاوێنه وت���ی "ئه وانه به س���ه ری كوێبكه ن قوڕی ش���ه هیدن و خۆیان���دا كه خزم���ی به ڕێوه به رێك یان
كه سێكی وه زاره تن".
به ڕێوه به ری گشتی دیوانی وه زاره تی شه هیدان
باوكیلهشهستهكانداكوژراوهوهاوكاریئهنفالكراویبۆوهردهگرێت
له ڕێگه ی نه زاهه ده س���ته ی سه رۆكی ئاوێنه وه س���ه روه ت و سامانی خۆی بۆ رای گش���تی ئاش���كرا ده كات و ده ڵێت "زۆرج���ار به به رپرس���انی بااڵی هه رێم ده ڵێم ئه گه ر هه مو كوردستان بكه ینه ده سته ی نه زاهه ئینجا فریای ئه و هه مو قه زایان���ه ناكه وین ك���ه په یوه ندیدارن
به گه نده ڵییه وه "."د.ئه حم���ه د هه ولێ���ر: ئاوێن���ه ،
ئه نوه ر" س���ه رۆكی ده س���ته ی نه زاهه به ئاوێنه دا تایب���ه ت له گفتوگۆیه ك���ی س���ه روه ت و س���امانی خۆی ب���ۆ رای گش���تی راگه یاندو وتی "من به حوكمی ئ���ه وه ی چوارس���اڵ په رله مانتارب���وم له به غدا، ئێس���تا خانه نش���ینیه كه م 9 ملی���ۆن دیناره ، پێش ئ���ه وه ی بچمه په رله م���ان خانوی���ه ك و پارچه ی���ه ك زه ویم هه بو، ئێستا خانویه ك و پارچه
له هه ولێر شوقه یه كیش���م زه وی���ه ك و هه ی���ه ، دو ئۆتۆمبیلیش���مان هه یه كه یه كێكیان هی خۆم���ه و ئه ویتریان هی
هاوسه ره كه مه ".س���ه رۆكی كه "ئێس���تاش وتیشی به خۆبه خ���ش نه زاه���ه م ده س���ته ی
كارده كه م و موچه وه رناگرم".
سه رۆكی ده سته ی نه زاهه : ههموكوردستانبكهینهدهستهی
نهزاههئینجافریایگهندهڵیناكهوین
به ڕێوه به ری چاكسازی گه ورانی سلێمانی ئاماژه به وه ده دات كه 80 كه س له سه ر ماده ی هۆشبه ر له سلێمانی له زینداندان و ده ڵێت: هه بوه له زیندانه كه شدا تلیاكی له ناو سكیدا شاردۆته وه و كێشاویه تی.
ئاوێن���ه ، س���لێمانی: به ڕێوه ب���ه ری
چاكسازی گه ورانی س���لێمانی "عه مید ئاوات شێخ كه ریم" به ئاوێنه ی راگه یاند ك���ه زۆرج���ار ل���ه ده ره وه ی زیندانه وه به هۆی سه ردانكردنه وه ماده ی هۆشبه ر بۆ ئ���ه و به ندكراوانه هاورده كراوه ، ئه و وت���ی "ئێمه ك���ه هه س���تی پێده كه ین
راسته وخۆ چاودێره كانمانه وه له رێگای ده ستی به سه ردا ده گرین، له و كاته وه ی ده ستبه كاربوم زۆرترین ماده ی هۆشبه ر حه ب���ی ئاڕتی���ن و ترامادۆڵ ده س���تی
به سه رداگیراوه ".
80كهسلهسهرمادهیهۆشبهرلهسلێمانیلهزینداندان
3 »»
13 »»
4 »»
17 »» ژنێک له ساڵیادی ئه نفالدا «« 2
ههواڵ(388( سێشه ممه 22013/7/30
ریکالم
ئاوێنهپێویستیبهموحهریروپهیامنێره
رۆژنامه ی ئاوێنه پێویستی به موحه ریرێك و په یامنێرێكه .به مه رجێك: ئه زمونی رۆژنامه نوسیی پێشوتری هه بوبێت.
ده وامه كه ی نیو تایمه .كه سی ئاره زومه ند ده توانێت تا 2013/8/10 له ڕێگه ی ئه م ئیمه یله وه CV بنێرێت:
ئا: ره وا بورهان
به شێوه یه كی نایاسایی باوكی به ڕێوه به ری گشتی دیوانی وه زاره تی
شه هیدان و خه زوری به ڕێوه به ری شه هیدانی ڕانیه ، ده خرێته لیستی ئه وانه ی كه هاوكاری ئه نفالكراوان ده یانگرێته وه ، به مه رجێك باوكی
به ڕێوه به ره گشتییه كه له شه سته كانی سه ده ی رابردودا كوژراوه و خه زوری ئه ویتریشیان به نه خۆشی مردوه .
به گوێ����ره ی فه رمانێك����ی ئه نجومه نی وه زیران ك����ه واژۆی به ره����ه م ئه حمه د وێنه یه ك����ی به س����ه ره وه یه و س����اڵحی ده س����ت ئاوێنه كه وتوه ، هه ر واریسێكی ئه نفالكراو بڕی بیس����ت و حه وت ملیۆن و پێنجسه د هه زار دیناری وه كو هاوكاری دروس����تكردنی به مه به س����تی ده درێتێ به مه رجێك نیش����ته جێبون، یه كه یه كی پێشتر س����ودمه ند نه بوبێت له خانو یان زه وی نیشته جێبون، به اڵم به پێچه وانه ی به ڕێوه به رایه ت����ی رێنمایی����ه وه ، ئ����ه و سلێمانی ش����ه هیدانی كاروباری گشتی ه����اوكاری بڕه پێدان����ی به مه به س����تی )بیس����ت و ح����ه وت ملیۆن و پێنجس����ه د هه زار دینار(، دو لیستی دروستكردوه ، وارس و 21٩ به ن����اوی یه كێكی����ان ئه وی تری����ان به ناوی 2٥0 وارس����ه وه ، ب����ه اڵم له بریتی وارس����ی ئه نفالكراوان و كیمیابارانك����راوان، ژماره یه كی زۆر له و وارس����انه یان بۆ زیادك����ردوه كه خۆیان مه به س����تیان بوه ، ئه گه رچی پێشتریش
سودمه ندبون له زه وی نیشته جێبون .س����ه رچاوه یه كی ئ����اگادار به ئاوێنه ی راگه یان����د "به ڕێوه به رایه تی ش����ه هیدانی س����لێمانی به ئ����اگاداری وه زاره ت و به بێ تیروپشك لیس����ته كانیان دروستكردوه و دوان له وانه ی كه ناویان بۆ لیس����ته كان زیادكراوه یه كێكیان باوكی به ڕێوه به ری
گش����تی دیوان����ی وه زاره تی ش����ه هیدان )به ختیار فه ره ج سه عید(و ئه ویدیكه یان خه زوری به ڕێوه به ری ش����ه هیدانی ڕانیه )محه مه د حس����ێن(ه . ئه وه ی یه كه میان به ده ستێكی له هه ولێر له شه س����ته كاندا نادی����ار ده كوژرێت و هی دوه میان گومان ده كرێ����ت به هۆی نه خۆش����یه وه گیانی
له ده ستدابێت". له وباره ی����ه وه به ڕێوب����ه ری گش����تی به هادین مه ال س����لێمانی، ش����ه هیدانی له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه سه باره ت به وه ی ئه و كه س����انه شایس����ته نین رایگه یاند "س����ه رجه م ئه و كه س����انه شایس����ته ن و ب����ه چ پێوه رێك شایس����ته نی����ن؟ ئه مه جگ����ه له وه ی ئه وانه هی س����اڵی 2011 و 2012 ن و جارێ لیس����تی ساڵی 2013مان رانه گه یاندوه ، ئێم����ه پێودانگی خۆمان
هه بوه بۆ ئه وشتانه ".ك����ه كۆمه ڵێك ب����ه وه ی س����ه باره ت له و كه س����انه ی ناویان له لیس����ته كه دایه ش����ه هید نی����ن و به هۆی ئ����ه وه ی خزمی كاربه ده ستێكی وه زاره تن ناویان خراوه ته لیسته كه وه ، مه ال به هادین وتی "ئه وانه ش����ه هیدن و قوڕی كوێبكه ن به س����ه ری خۆیان����دا كه خزم����ی به ڕێوه به رێك یان
كه سێكی وه زاره تن". له كاتێكدا به پێی بڕیاره كه ی سه رۆكی پێش����وی ئه نجومه نی وه زی����ران ئه و بڕه هاوكاریه ته نها وارس����ی ئه و كه س����انه ده گرێته وه كه ی����ان ئه نفالكراون یاخود كیمیابارانك����راون، به اڵم م����ه ال به هادین رایگه یاند "ئێمه به پێی ساڵی شه هیدبون ئه و كه س����انه مان دیاری كردوه و پێشتر ئ����ه و كاره م����ان به قورعه ده ك����رد، هی وا هه یه ش����ه هیدی 1٩6٩و ش����ه هیدی 1٩77ه ، ب����ه ری نه كه وت����وه ، ئه مجاره ئه وانیش ك����ه داناوه سیس����ته مێكمان
بگرێته وه ".په ری نوری عه زیز س����ه رۆكی لیژنه ی خانوی خۆكرد كه پێشتر ئه و پاره یه یان
دابه ش ده ك����رد له وباره یه وه به ئاوێنه ی راگه یاند كه "پێشتر سه رۆكی حكومه ت بڕیارێك����ی ده رك����رد ب����ۆ پێدانی بڕی 27٥00000 دینار بۆ كه سوكاری واریسی ئه نف����ال و ده درا به واریس����ی پله ی����ه ك و به رامبه ر دروستكردنی خانویه ك، بۆ ئه و ب����واره لیژنه یه كی بااڵ هه بو له وه زاره ت، ئه و لیژنه بااڵیه هه ر شتێك پێچه وانه ی گفتوگۆی بوای����ه رێنماییه كان یاس����ا و له س����ه ر ده كراو جه ناب����ی وه زیر بڕیاری له سه رده دا، له س����ه ر ئه وه ی بدرێت به و وارسی ش����ه هیده یاخود پێی نه درێت، ئه م����ه ش له به رژه وه ن����دی كه س����وكاری ئه نفال بو، ئه وه ی له ئێس����تادا له و لیژنه
بااڵی����ه دا بڕی����اری لێنادرێ����ت و له الیه ن تاكه كه س����ێكه وه بڕیاری لێده درێت، من
به شتێكی هه ڵه ی ده زانم ".هه روه ه����ا په ری وتیش����ی "باش����تره بهێنرێته ئه نجومه نی راوێژكاری تا له وێ به رپرس����یاریه تێكه ش دابه ش ده بو، به و شێوه یه شێوازێكی یاسایشی وه رده گرت، ن����ه ك له الیه ن تاكه كه س����ێكه وه بڕیاری
لێبدرێت". ئاوێن����ه چه ن����د جارێ����ك په یوه ندی به محه مه د حس����ێنی به ڕێوه به ری گشتی ش����ه هیدانی رانیه و وه زیری ش����ه هیدانی هه رێم����ی كوردس����تانه وه ك����رد، به اڵم
وه اڵمی په یوه ندیه كه یان نه دایه وه .
ئا: ئاوێنه
شه وی رابردو، "دكتۆر سامان ئه حمه د" سه رپه رشتیاری تیمی چاره سه ری
"شێركۆ بێكه س"ی شاعیری گه وره ی كوردستان، له په یوه ندییه كی ته له فونیدا
له سویده وه به ئاوێنه ی راگه یاند كه "تائێستا تێچونی چاره سه ری
پزیشكی و هێنانی تیمێكی پسپۆڕی نه خۆشییه كانی سنگ له به ریتانیاوه ،
له الیه ن حكومه تی سویدییه وه دابینكراون"
ته ندروستی ئێستای ره وشی ئاوێنه :
شێركۆ بێكه س چۆنه ؟د.س����امان: كاك ش����ێركۆ وه ره مێك له سه ر س����ییه كانی هه بو، ئه مه وایكرد كه پێویستی به چاره سه ر و نه شته رگه ری بێت، چه ند رۆژێك له مه وبه ر ره وش����ی
ته ندروستی زۆر زۆر خراپ بو، ته نانه ت گه یشت به وه ی مه ترسیه كی زۆر له سه ر ژیانی هه ب����و، به اڵم له دوێنێ 7/28ه وه باری ته ندروستی تا راده یه ك جێگیره ، له گه ڵمان����دا و ده كات قس����ه ئێس����تا به دڵێكی نانده خ����وات، داده نیش����ێت و خۆشه وه ده ڵێم باری ته ندروستی ئێستا
زۆر باشتره .ئاوێن����ه : وات����ه قۆناغ����ی مه ترس����ی
تێپه ڕاندوه ؟د.سامان: پێشتر مه ترسیه كی گه وره له س����ه ر ژیانی بو، به اڵم ئێس����تا باری
ته ندروستی جێگیر بوه ته وه .ئاوێنه : ئایا كێشی كه می نه كردوه ؟
د.سامان: به ڵێ كێشی كه می كردوه و پێ����وه ی دی����اره ، چونكه ئ����ه و جۆره نه خۆش����ییانه پێویستیان به چاره سه ری كیمیاییه ، به كارهێنانی ئه مه ش واده كات كێشیان بێته خواره وه ، به اڵم سه ره ڕای
ئه وانه ش له چاو خۆیدا باشه ، هه رچه نده له چ����او پێش نه خۆش����ێكه یدا كێش����ی
هاتوه ته خواره وه .ئاوێن����ه : تا چه ند ئومێدت����ان به وه یه ب����ۆ دۆخ����ی جارێكیت����ر بگه ڕێت����ه وه
ئاسایی ؟د.س����امان: خ����ۆی نه خۆش����ییه كه ی قورس����ه به ڕاس����تی ، من خۆم پسپۆڕی نه خۆشییه كانی هه ناوو دڵم و حكومه تی وه ك هه ڵب����ژاردوه من����ی س����ویدیش نه خۆش����ییه كه ی ، چاره س����ه ری تیمی له هه مانكاتیش����دا تیمێك����ی پزیش����كی به ریتانی كه پس����پۆڕن له چاره س����ه ری نه خۆشییه كانی س����نگدا و له دو پزیشك پێكدێن بۆ چاره س����ه ركردنی ش����ێركۆ س����تۆكهۆڵم، هاتونه ت����ه بێك����ه س له ڕاستیدا نه خۆش����ییه كه ی زۆر قورسه ل����ه ڕوی پزیش����كییه وه ، ب����ه اڵم مه گه ر وه ك سیحربازێك قس����ه بكه م و ئومێدی
گه ڕانه وه بۆ دۆخی ئاس����ایی بكه م، كه دكتۆر وا قس����ه ناكات، نه خۆشییه كه ی ئاس����تی نازانی����ت ترس����ناكه و زۆر چاره س����ه ره كه ی چۆنه ، هه مو هه وڵێك ده درێت، به اڵم ئه م جۆره نه خۆش����یانه پزیش����كییه وه تیمی له الیه ن چه ندیش هه وڵی چاره سه ری ده درێت، ئه وه نده ش له ش����ی به وه اڵمدان����ه وه ی په یوه ن����دی
خۆشیه وه هه یه .ئاوێنه : تێچونی چاره سه ری و هێنانی تیمه پزیش����كییه به ریتانییه كه له الیه ن
كێوه دابین ده كرێت؟د.سامان: تائێستا له الیه ن حكومه تی سویدییه وه دابینكراوه ، به اڵم حكومه تی هه رێ����م ته له فونیان بۆ من كردوه و كاك عیماد ئه حمه دیش لێره بو، به ناوی كاك نێچیرڤانیش����ه وه به ڵێنیان����داوه كه ئه و به تێچونی پێویس����تی چاره سه رییانه ی
مادی هه بێت دابینی ده كه ن.
بهڕێوهبهریگشتیدیوانیوهزارهتیشههیدان
باوكی له شه سته كاندا كوژراوه و هاوكاری ئه نفالكراوی بۆ وه رده گرێت
سهرپهرشتیاریتیمیچارهسهریشێركۆبێكهس:
نه خۆشیه كه ی قورس و مه ترسیداره
شێرکۆ بێکه س
ئا: ناسیح مسته فا
چه ند رۆژێكه به شێكی زۆری دانیشتوانی رانیه پێیانوایه ئه و روبه ره زه وییه
فراوانه ی كه بۆ كه ناڵێكی ڕاگه یاندنی یه كێتی له رانیه ته رخانكراوه ، غه درێكی گه وره یه له و فه رمانبه رانه ی سااڵنیكی
زۆره فه رمانی وه رگرتنی زه وییان هه یه و تائێستا پێیان نه دراوه .
له كاتێك���دا ك���ه به پاس���اوی نه بونی زه وی ئیفرازو وه س���تاندنی دابه شكردنی زه وی ، پاكان���ه ده كرێت بۆ ئه وه ی زه وی "گه لی كه ناڵ���ی نه درێت، به هاواڵتی���ان كوردستان" 3300 مه تر زه وی ده درێتێ و له رونكردنه وه یه كیشدا ده ڵێت كه ئه وانیش زه وییان ش���یوعی حیزبی هاوش���ێوه ی
وه رگرتوه ".ئیبرای���م فه ی���زواڵ ئه ندامی ده س���ته ی سه رپه رشتیاری گروپی شار، كه گروپێكه پارێ���زگاری له موڵك���ی گش���تی ده كات به ئاوێنه ی راگه یاند "بێگومان ده سه اڵت بۆ هه مو كارێكی نایاس���ایی خێرا پاساوێكی یاس���ایی بۆ داده تاش���ێ ، ئه گه ر سه رنج بده ین له م هه رێمه ی ئێمه دا، هه ركه سێك سه اڵواتێكی له دیداری ئه م حیزبه لێدابێت زه ویی���ان بۆ ته رخانك���ردوه ، ئه مه جگه له كه ناڵ���ی راگه یاندن و رێكخراوی تایبه ت
به خۆیان".ئ���ه و ئه ندام���ه ی گروپی ش���ار، زیاتر له ب���اره ی دابه ش���كردنی زه وی تێبین���ی هه یه و ده ڵێت "كێشه ی من ئه وه یه ئه گه ر
فه رمانبه رێك���ی ه���ه ژار داوای 100 مه تر زه وی بكات، ئه وا زۆر زو وه اڵمیده ده نه وه و ده ڵێن زه وی ئیفرازمان نیه و دابه شكردنی زه وی وه س���تاوه . به اڵم به پێچه وانه وه بۆ به رژه وه ن���دی خۆی���ان به قودره تی قادرو له چاوتروكانێك���دا چه ن���ده ی بیانه وێ���ت ته رخان���ی ده كه ن و ده ڵێ���ن بفه رمون بۆ
واڵتی زه ویه ڕوكنه كان".س���ه ر كه ناڵ���ه ی ئ���ه و هه رچه ن���ده یه كێت���ی ، راگه یاندن���ی به مه كته ب���ی "كه ناڵه كه مان ده ڵێن له ڕونكردنه وه یه كدا هاوش���ێوه ی راگه یاندنی حیزبی شیوعی له رانیه زه وی وه رگرت���وه "، له به رامبه ردا به رپرس���انی حیزب���ی ش���یوعی له رانیه به تون���دی ئ���ه م هه واڵ���ه ره تده كه نه وه و داوا ل���ه و كه ناڵه ی یه كێتی ده كه ن داوای
لێبوردنیان لێبكات."هاوڕێ حوس���ێن ئاڵه یی " به ڕێوه به ری پێش���وی كه ناڵی ئ���ازادی ئ���ه و حیزبه به ئاوێن���ه ی ڕاگه یان���د ك���ه "به داخه وه ئ���ه و كه ناڵه ی یه كێتی خۆی���ان زه وییان له حكومه ت وه رگرتوه ، ده یانه وێ ئێمه ش ل���ه م كاره وه بگلێن���ن. ئێم���ه لێ���ره وه ڕایده گه یه نین حیزبی ش���یوعی بس���تێك زه وی بۆ راگه یاندن���ی خۆی له حكومه ت وه رنه گرت���وه . هه روه ها ئێمه داوامان له و كه ناڵه ی یه كێتی كردوه ، ڕونكردنه وه یه ك له وباره یه وه باڵوبكاته وه و داوای لێبوردن له حیزب���ی ش���یوعی ب���كات، ئه گه رنا با شوێن و ژماره ی ئه و زه وییه مان بۆ بنێرن كه گوایه حكومه ت هاوشێوه ی كه ناڵه كه ی
ئه وان بۆ ئێمه ی دابینكردوه ".
زیاتر له 3300 مه تر زه وی ، بۆ كه ناڵێكی یه كێتی ته رخانده كرێت
فه رمانه كه ی ئه نجومه نی وه زیران به واژۆی به رهه م ئه حمه د ساڵح
3(388( سێشه ممه 2013/7/30ههنوکه
ئا: ئاسۆ سه راوی
پاڵێوراوی سه رۆكی لیستی بزوتنه وه ی گۆڕان، د.یوسف محه مه د
له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ئه وه ره تده كاته وه كه به هۆی ئه وه ی
پێشتر كادری یه كگرتو ئیسالمی بوه له ناو بزوتنه وه ی گۆڕاندا دژایه تی
بكرێت، ئه و ده ڵێت "له 2003ه وه وازم له یه كگرتوی ئیسالمی هێناوه ".
ئاوێنه : دیاریكردنی تۆ به س���ه رۆكی لیستی بزوتنه وه ی گۆڕان چۆن و له سه ر
چ بنه مایه ك بو؟د.یوس���ف محه م���ه د: بۆ س���ه رۆكی لیس���تی گ���ۆڕان له ن���او بزوتنه وه كه دا پێش���تر تاوتوێی ناوی چه ند كه سێك كرا، س���ه ره نجام هه موان له سه ر ئه وه ساغبونه وه كه به نده بكرێته سه رۆكی
لیسته كه .ئاوێن���ه : چ پێوه رێ���ك هه بو بۆ بون
به سه رۆكی لیست؟د.یوسف محه مه د: پێوه رێك ئه وه بو كه ده بێت ئه و كه س���ه یه كێك بوبێت له سه ركرده دیاره كانی بزوتنه وه ی گۆڕان، كه له ماوه ی رابردودا كاری كردبێت بۆ ئه و مه به سته ، ناوی چه ند كه سێك له و براده رانه ی قاڵبوی سیاس���ه تن تاوتوێ كرا، له ناو گه نجه كانیش���دا ناوی چه ند كه س���ێك تاوتوێكران، س���ه ره نجام من
كرامه سه رۆكی لیسته كه .ئاوێنه : ده كرێت بزانین ئه و كه س���انه كێ بون، كه هاوشانی تۆ كاندیدكرابون
بۆ سه رۆكی لیسته كه ؟د. یوس���ف محه م���ه د: ناتوانم ناوی كه س بهێنم، چونكه ئه وه شتی تایبه تی
خه ڵكی تره .ئاوێنه : ده وترێ پێشتر تۆ چویته ته الی كۆمه ڵێك كه سی دیاری بزوتنه وه ی گۆڕان به تایبه ت ئه وانه ی پێشتر له ناو یه كێتیدا پۆس���تی بااڵی���ان هه بو، تا س���ه رۆكایه تی لیس���ته كه بكه ن، به اڵم
ئه وان ره تیانكردۆته وه ، ئه وه راسته ؟د.یوس���ف محه م���ه د: بب���وره هیچ
قسه یه ك له سه ر ئه وه ناكه م.ئاوێن���ه : ده وترێ له ن���او بزوتنه وه ی گۆڕان���دا دژایه تی تۆ ده كرێت، ئه مه ش له به رئه وه ی پێش���تر له ن���او حیزبێكی
ئیسالمیدا بویت؟د.یوس���ف محه م���ه د: هه م���و ئ���ه و به ڕێزانه ی تر كه قس���ه وباس له س���ه ر
كاندیدبونی���ان هه ب���و ب���ۆ س���ه رۆكی لێبوردنیانكرد لیسته كه ، خۆیان داوای له و مه س���ه له یه ، به دڵنیاییشه وه ده ڵێم ئه و قس���ه یه راس���ت نییه كه دژایه تیم بكه ن، هه مو ئ���ه و براده رانه ی خۆمان پش���تگیری سه رۆكی لیس���تی ئێستای
بزوتنه وه ی گۆڕان ده كه ن.ئاوێن���ه : دی���اره پێش���تر كادرێكی یه كگرتوی ئیسالمی بویت، چه ند ساڵه
وازت له و حیزبه هێناوه ؟ل���ه 2003وه محه م���ه د: د.یوس���ف وازم له یه كگرت���وی ئیس���المی هێناوه ، له و مێ���ژوه وه تا 2010 به ش���ێوه یه كی سه ربه خۆ له ناو رێكخراوه كانی كۆمه ڵی مه ده ن���ی و بزوتن���ه وه مه ده نیه كان���دا كارمكردوه ، له س���اڵی 2010ه وه له گه ڵ بزوتنه وه ی گ���ۆڕان كارده كه م، یه كێك بزوتن���ه وه ی له تایبه تمه ندیه كان���ی گۆڕانی���ش ئه وه یه ئاوێنه ی س���ه رجه م ئاراس���ته كانی گۆڕانه نه ك ته نها یه ك ئاڕاس���ته له ناو كۆمه ڵ���گای كوردیدا، له ن���او گۆڕان���دا به ته نها ئه و كه س���انه به رپرس���یارێتیان پێنادرێت كه پێشتر له حیزبێكی دیاریكراوه وه هاتون، به ڵكو هه م���وان پێكه وه به ش���ێوه یه كی باش نه ك بزوتنه وه كه دا، له ن���او كارده كه ن هه ر من به ڵكو چه ندین كاندیدی تریش كه پێش���تر له ناو پارت���ی دیموكراتی كوردس���تاندا ب���ون، ئه وانیش ئێس���تا له ناو گۆڕان���دا كاندیدن بۆ هه ڵبژاردنی
داهاتوی په رله مانی كوردستان.ئاوێنه : دوا پۆست كه له ناو یه كگرتودا
هه تبو چی بو؟د.یوس���ف محه مه د: دواپل���ه م له ناو ئه ندام 2003دا له س���اڵی یه كگرت���ودا
ناوچه بوم.
ئا: شاهۆ ئه حمه د
له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا "عوسمان بانیمارانی " هه ڵسوڕاوی بزوتنه وه ی
گۆڕان ئاماژه به وه ده كات كه دكتۆر یوسف محه مه د سه رۆكی لیستی گۆڕان بۆ هه ڵبژاردنی په رله مانی
كوردستان له به رئه وه له الیه ن به شێك له سه ركرده كۆنه كانی یه كێ�تی
دژایه تی ده كرێت چونكه پێشتر له ناو ته یارێكی ئیسالمی كاری كردوه ، ئه و ده ڵێت "ئه گه ر گۆڕان بیری
له بردنه وه ی هه ڵبژاردن بكردایه ته وه و حسابی سه رۆكی په رله مان و جێگری
سه رۆكی په رله مانی بكردایه پێویست بو كه سانی به هێزتری كاندید
بكردایه ".
ئاوێن���ه : تۆ وه كو پێش���مه رگه یه كی دی���اری هه ڵس���وڕاوێكی دێری���ن و ئێس���تای بزوتنه وه ی گۆڕان، لیس���تی كاندیده كانتان بۆ په رله مانی كوردستان
چۆن هه ڵده سه نگێنی ؟لیس���تی بانیماران���ی : عوس���مان كاندیده كانی گۆڕان به شێوه یه كی گشتی ئاساییه هه رچه نده من ئاگام له دانانی ئه و كاندیدانه نیه ، به اڵم ئه گه ر گۆڕان بیر له بردن���ه وه ی هه ڵبژاردن بكاته وه و حسابی بردنه وه ی سه رۆكی په رله مان و جێگری س���ه رۆكی په رله مانی بكردایه ، وا پێویس���ت ب���و كه س���انی به هێزتر دابنێ���ت و كاندید بكات وه كو عه بدواڵی مه ال نوری و چه ند كه سێكی وه كو ئه وی ده هێش���ته وه ، كه ئه مانه به چاالكترین په رله مانت���ار داده نرێ���ن و ئه زمونی���ان
له وباره یه وه هه یه .ئاوێن���ه : ئه گه ر وایه بۆ كه س���ێكی وه كو ئێوه پێشمه رگه ی دێرین نه كرایه س���ه رۆكی لیس���ته كه و گه نجێكی وه كو
دكتۆر یوسف محه مه د دانرا؟عوس���مان بانیماران���ی : م���ن ئاگام له دانانی دكتۆر یوس���ف نی���ه و نازانم چۆن مناقه ش���ه ی ئ���ه و بابه ته كراوه ، له وباره یه ش���ه وه پرس و راوێژم له گه ڵ نه ك���راوه ، ب���ه اڵم ب���ه ڕای م���ن ده بو بزوتنه وه ی گۆڕان بیری له به ده ستهێنانی پۆس���تی س���ه رۆكی په رله م���ان ی���ان جێگره كه ی بكردایه ته وه ، بۆ به دیهێنانی ئه مه ش پێویس���ت بو به شێك له ئه ندام په رله مانه كانی ئێستا كاندید بكاته وه .
ئاوێنه : راس���ته ئێستا دكتۆر یوسف
لیس���تی گۆڕان محه م���ه د س���ه رۆكی له الیه ن به ش���ێك له یه كێتیه كۆنه كانی
ناو گۆڕانه وه دژایه تی ده كرێت؟عوسمان بانیمارانی : من زۆر ئاگادارم نیم له وه ی بۆچ���ی دژایه تی ده كرێت، به اڵم پێموایه ئه و دژایه تییه ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی دكتۆر یوس���ف پێشتر له ناو كاری ئیس���المیه كان له ته یاره یه كێك ك���ردوه ، ئه مه ش وای ك���ردوه له الیه ن ئ���ه و براده رانه وه دژایه تی بكرێت، هه ر ئه مه ی���ه ئه گینا هیچ مه به س���تێكی تر
نیه .ئاوێنه : به بڕوای ئێوه ئه م هه ڵبژاردنه ی به ڕێوه ی���ه هاوكێش���ه سیاس���یه كانی
هه رێمی كوردستان ده گۆڕێت؟باوه ڕناكه م بانیماران���ی : عوس���مان بگۆڕێت، چونكه له هه رێمی كوردستان
هی���چ هه ڵبژاردنێك به پ���اك و خاوێنی به ڕێوه ناچێت، هه ركاتێكیش خاوێنیی له هه ڵب���ژاردن نه ب���و ئێم���ه ناتوانین پێش���بینی گۆڕان���ی گ���ه وره بكه ین و هه ربۆیه ده گۆڕێت، هاوكێشه كه بڵێین له هه ڵبژاردن گۆڕان���كاری پێموایه من رونادات، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش پێموایه بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان ده نگه كانی كه م
ناكات و ره نگه زیادیش بكات.ئاوێن���ه : وات���ه به ب���ڕوای ت���ۆ ئه م س���وپرایزێك هی���چ هه ڵبژاردن���ه
له خۆناگرێت؟عوسمان بانیمارانی : موفاجه ئه روبدات ئه گه ر ده سه اڵته ، ده ستاوده ستكردنی الیه نه كانی ئۆپۆزس���یۆن ده نگی باش موفاجه ئه و ده بێته ئه وا به ده ستبهێنن ئه گه ر س���اخته كاری ئه نجامبدرێت ئه وا
هیچ موفاجه ئه یه ك رونادات.یه كێتی دابه زین���ی ئای���ا ئاوێن���ه : به لیستی س���ه ربه خۆ كاریگه ری نابێت له س���ه ر ده نگه كانی ئێوه و نابێته هۆی
زیادبونی ده نگه كانی ئه وان؟عوس���مان بانیمارانی : نازانم یه كێتی ته عبی���ه ی جه ماوه ره كه ی خۆی چۆن ده كات، ده بێ س���ه ركردایه تی یه كێتی ئه وه ب���ۆ جه ماوه ره ك���ه ی رونبكاته وه ئه و لیس���ته جیایه و له واقیعیشدا وایه یان ن���ا، هه ركاتێك ئه م���ه ی كرد ئه و كاته یه كێ�ت���ی ده توانێت ده نگی باش
به ده ستبهێنێت.ئاوێنه : به بڕوای تۆ له م هه ڵبژاردنه دا غیاب���ی تاڵه بانی كاریگه ریی له س���ه ر
یه كێتی نابێت؟عوس���مان بانیمارانی : به غیابی مام ج���ه الل له ن���او یه كێتیدا ك���ه س لێك ئه مین نین و ناتوان���ن خاوه نی بڕیاری یه كالكه ره وه بن و ناتوانن له سه ر قاچی خۆیان بوه ستن و زۆر شلۆقن، یه كێتی بێ مام جه الل ده بێت یان له گه ڵ گۆڕان
بن یان ده بێت له گه ڵ پارتی بن. ئاوێنه : پێتان وانییه له مه دا ئاماژه كان روه و ئه وه ن كه یه كێتی وه ستان له گه ڵ
پارتی هه ڵبژاردوه ؟ئه و به پێی بانیماران���ی : عوس���مان هه ڵوێس���تانه ی ئێس���تا هه یان���ه و ئه و وه زعان���ه ی به ره و پێش���ه وه ده چێت، نه گه ڕێته وه ده ستور ئه گه ر به تایبه تی په رله مان و هه موارنه كرێته وه و س���ازانی له س���ه ر نه كرێ���ت، به ڵێ وای���ه و ئه وه ده س���ه لمێت یه كێتی بۆته پاش���كۆی
پارتی .
ئا: ئاراس عوسمان
"ئااڵ تاڵه بانی " ئه ندامی سه ركردایه تی یه كێتی و پارله مانتاری عێراق و
خوشكه زای تاڵه بانی سه رۆك كۆماری عێراق و سكرتێری گشتی یه كێتی ، له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا سه باره ت به وه رگرتنی رای تاڵه بانی له سه ر
هه ندێك روداو، ده ڵێت "له كوێی دنیادا بوه پیاوێك نه خۆشبێت و تۆ بێیت بڵێی ئاگاداره و ئه مه رای ئه وه ؟!".
له مه وبه ر ماوه ی���ه ك ئێ���وه ئاوێنه : له به رامب���ه ر وه رگ���رت هه ڵوێس���تتان درێژكردن���ه وه ی ویالیه ت���ی بارزان���ی ، ئایا ئێس���تاش هه ر له سه ر هه ڵوێستی
خۆتانن؟ئااڵ تاڵه بانی : ئه و هه ڵوێسته ی هه مان بوه له دژی درێژكردنه وه ی ویالیه ته كه ی كاك مه سعود نه بوه ، به ڵكو بۆ حیزبه كه ی خۆمان بوه و ئێس���تاش له سه ر هه مان بۆچونی خۆمم، ده ب���و یه كێتی پرس و رای زیاتری بكردایه و له گه ڵ ش���ێوازی تێپه ڕاندن���ی پرۆژه یاس���اكه ش نه بوم به و ش���ێوه نایاس���اییه ، ئه وه ی له 30 حوزه یران پارله مانی كوردستان كردی ، ئه نجامبدرایه به غدا له پارله مانی ئه گه ر رویده دا، گه وره كاره س���اتی به راستی ش���تی وا نه بوه تائێس���تا به یه ك رۆژ بیكه یته بیخوێنیته وه و بێنیت و یاساكه
یاسا!ئاوێنه : ئایا ئێوه وه ك سه ركردایه تی یه كێت���ی پێش���تر له رێكه وتنه كه ی 30
حوزه یران ئاگادارنه كرابونه وه ؟له س���ه ركردایه تی تاڵه بان���ی : ئ���ااڵ
س���ه رۆكی هه ڵبژاردن���ه وه ی باس���ی پارله مانی كوردس���تان كراوه و هه رێم و ده ستپێش���خه ری یه كێتی هه وڵمانداوه ب���كا و هه رێم له م قه یران���ه ده ربكرێت، ب���ه اڵم ل���ه و رێكه وتننامه ی له س���ه ری
رێكه وتبون ئاگادارنه كرابوینه وه .ئاوێنه : ئێس���تا پارتی زۆر راشكاوانه ده ڵێن كه هیچ رێكه وتنێك نییه له نێوان یه كێتی و پارتی بۆ گه ڕانه وه ی ده ستور،
رای ئێوه چییه له سه ر ئه مه ؟به دڵنیایی���ه وه تاڵه بان���ی : ئ���ااڵ
رێكه وتنم���ان له گه ڵ پارتی به نوس���راو كردوه و هه یه .
ئاوێن���ه : ئ���ه ی ب���ۆ پارت���ی ئه مه ره تده كاته وه ؟
ئااڵ تاڵه بانی : ره نگه ماوه یه كی دیكه لێدوانی خراپترو توندتریش ببیس���تین به هۆی نزیكبونه وه له كاتی هه ڵبژاردنه وه ، داوای هه ردوالمان خاوه ن جه ماوه رین و هه ڵوێستمان لێده كه ن و ره نگه ئه مجۆره لێدوانان���ه زیات���ر په یوه ن���دی به وه وه هه بێت، به اڵم به دڵنیایه وه رێكه وتننامه هه یه و هه ردوال واژۆیان له س���ه ركردوه و هه ر له سه ر بنه مای ئه و رێكه وتننامه یه
ئه و یاسایه ی 30 حوزه یران ده ركراوه .ئاوێن���ه : چ���اوه ڕێ ده ك���ه ن پارتی ده س���تور ب���ۆ پارله مانی كوردس���تان
بگه ڕێنێته وه ؟ئ���ااڵ تاڵه بان���ی : ده بێت ه���ه ر به و ش���ێوه یه بێ���ت، ئه گه رن���ا قه یرانه كه زیاتر قوڵده بێت���ه وه و لێكترازانی گه وره دروس���ت ده بێت، ته نان���ه ت كاریگه ری هه یه بۆ سه ر رێكه وتننامه ی ستراتیجی نێوان ئێمه و پارتی ، پێشموایه زۆر رونه ك���ه هه مواركردنه وه ی ده س���تور ته نها له پارله مان���ه ، ئه گه ر پارت���ی پابه ندی رێكه وتننامه كه ده س���تورو گه ڕانه وه ی نه بێت به دڵنیاییه وه جه ماوه ری یه كێتی هه ڵوێس���تی ده بێت كه ته مه ننای ئه وه
ناكه م.ئاوێن���ه : ب���ه اڵم نێچیرڤ���ان بارزانی ده س���تور نه یوت راش���كاویی به رون و
ده گه ڕێته وه په رله مان؟پابه ندب���ون تاڵه بان���ی : ئ���ااڵ به رێكه وتننامه ك���ه به ڵگه ی ئه وه یه كه رێكه وتننامه هه یه و خودی خۆی واژۆی
كردوه ، راسته قسه كانی كاك نێچیریش ج���ۆره مه تاتیه كی تێداب���و له وه ی ئایا ده س���تور له ده ره وه ی پارله مان سازان و هه موار ده كرێته وه یان له ناو پارله مان، ب���ه اڵم ره نگه ئه مه ش ب���ۆ قاعیده كه ی خۆیان قس���ه ی كردبێ���ت و په یوه ندی به بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردنه وه هه بوبێت، به اڵم ل���ه الی ئێمه رونه هه مواركردنه وه
یانی له ناو پارله مان.رێكه وتن���ی هه س���تناكه ن ئاوێن���ه : پارت���ی ، له گ���ه ڵ ئه مدواییه ت���ان یه كێتیدا له ن���او فه وزایه ك���ی ج���ۆره
دروستكردوه ؟ئااڵ تاڵه بانی : من ناڵێم فه وزا، به اڵم نیگه ران���ی و نارونیه ك هه یه و په یوه ندی به دو ش���ته وه هه یه : یه كه م، په له كرا له رێكه وتن���ی 30 حوزه یران و زه مینه ی بۆ خۆش���نه كرابو. دوه می���ش، ئه وه ی ئێس���تا وه ك نیگه رانی���ه ك هه یه له ناو یه كێتی په یوه ندی به غیابی جه نابی مام
جه الله وه هه یه . مه س���ه له دا ل���ه زۆر به اڵم ئاوێن���ه : به رپرسانی ئێوه ده ڵێن رای تاڵه بانیمان
وه رگرتوه ؟ئ���ااڵ تاڵه بان���ی : م���ن نازان���م رای وه رگیراوه یاخود ن���ا، به اڵم ده مه وێت ئام���اژه به وه بكه م كه غه درێكی گه وره كراوه له جه نابی مام جه الل گوایه رازی بوه به و بڕیارانه ی ئه م ماوه یه ، هه روه ك هه ڤااڵنی تری���ش ئه مه به غه در ده زانن، چونكه ئه مه وا ده كات ده رگایه كی گه وره له مام جه الل ده كه یته وه بۆ عێراقیش، له دوای ئه م بابه ته وه گه وره راوێژكاری سه رۆك وه زیران پرسیاری ئه وه ی كرد كه مام جه الل ئاوا باش���ه ، پێویستمان
پێیه تی ، بۆیه ده كرێ���ت ئێمه ش وه ك كوتله سیاس���یه كان په یوه ن���دی پێوه بكه ی���ن و رای وه ربگری���ن! ئه مه وته ی الیه ن���ه عه ره بیه كان���ه پێیانده گوت���م و حه قی خۆش���یانه ! له كوێ���ی دنیا بوه پیاوێك نه خۆش���بێت و ت���ۆ بێیت بڵێی ئ���اگاداره و ئه مه رای ئه وه ؟! بۆیه هیچ پێویستی نه ده كرد ناوی ئه و بخرێته ناو ئه و مه وزوع���ه وه ، به مه رجێك ته نانه ت خوش���ك و براكانی خۆش���ی تائێس���تا له ده نگی گوێیان بیبینن و نه یانتوانیوه بێت، دكت���ۆره كان وای به باش ده زانن ده كات، ته واو چاره س���ه ریه كانی تاكو به اڵم ئاگادارین كه ته ندروس���تی به ره و
باشتر ده ڕوات.نزی���ك كه س���ێكی وه ك ئاوێن���ه : ی���ان په یوه ندی له تاڵه بانی س���ه ردان
ته له فۆنیت پێوه كردوه ؟ئ���ااڵ تاڵه بان���ی : نه خێر س���ه ردان و په یوه ندم نه بوه له گه ڵ مامدا، هه تا كاك به رهه میش سه ردانیان كۆسره ت و كاك
نه كردوه . ئاوێنه : موقته دا س���ه در پێش���نیاری كردوه ك���ه لیژنه یه ك ب���ۆ ئاگاداربون له ته ندروستی سه ردانی تاڵه بانی بكه ن له ئه ڵمانی���ا، تۆ ئه م پێش���نیاره ت پێ
چۆنه ؟ئااڵ تاڵه بانی : ئه و هه وڵه سه رناگرێت له به رئ���ه وه ی ده بێ���ت وه زاره ته كان���ی ده ره وه ی عێ���راق و ئه ڵمانیا په یوه ندی و رێكه وتنیان هه بێت، له رێگه ی راپۆرته وه وه زاره ت���ی ده ره وه ده توانێ���ت زانیاری ده ستبكه وێت، نه ك به لیژنه و عه شایه رو ئه و شتانه ئه مه پێشنیارێكی نامه عقوله
موقته دا كردویه تی .
د. یوسف: له گۆڕاندا دژایه تیم ناكرێت
بانیمارانی : له ناو گۆڕاندا دژایه تی سه رۆكی لیسته كه ده كرێت چونكه پێشتر ئیسالمی بوه
ئااڵ تاڵه بانی : پێشنیاره كه ی موقته دا بۆ بینینی تاڵه بانی نامه عقوله
ئه وه ی له 30 حوزه یران
پارله مانی كوردستان كردی ، ئه گه ر له پارله مانی به غدا ئه نجامبدرایه به راستی كاره ساتی
گه وره رویده دا
ئه گه ر ده ستور نه گه ڕێته وه په رله مان و
هه موارنه كرێته وه و سازانی له سه ر نه كرێت، ئه وه
ده سه لمێت یه كێتی بۆته پاشكۆی
پارتی
به غیابی مام جه الل له ناو یه كێتیدا
كه س لێك ئه مین نین و ناتوانن
خاوه نی بڕیاری یه كالكه ره وه بن و
له سه ر قاچی خۆیان بوه ستن
زۆر شلۆقن
تائێستا سه ردان و په یوه ندم نه بوه
له گه ڵ مامدا، ته نانه ت كاك
كۆسره ت و كاك به رهه میش
سه ردانیان نه كردوه
ئااڵ تاڵه بانی
د. یوسف محه مه د
عوسمان بانیمارانی
هەنوکە(388( سێشه ممه 42013/7/30
ئا: شاهۆ ئه حمه د
لێپرسراوی پێشوی مه ڵبه ندی كۆیه ی یه كێتی "رێبین محه مه د سۆفی " رایده گه یه نێت كه له هه ر چوار
خوله كه ی په رله مانی كوردستان ویستم خۆم كاندید بكه م بۆ ئه ندامیه تی
په رله مان به اڵم سه ركردایه تی هه ولێر به تایبه تی كۆسره ت ره سوڵ قبوڵی
نه كرد"، سه رچاوه یه كیش له ناو یه كێتی ده ڵێت "ئه و خۆی له هه ڵبژاردنه كانی
مه ڵبه نددا ده رنه چو".
رێبین محه مه د سۆفی ئه وه ی بۆ ئاوێنه رونك���رده وه كه ئه و له الیه ن هه رس���ێ مه ڵبه ندی س���ۆران و كۆیه و هه ولێره وه پشتگیری كراوه بۆ ئه وه ی كاندید بكرێت به ش���ێك كوردس���تان و په رله مانی بۆ له مه كته بی سیاسیش پشتگیرییانكردوه به اڵم له الیه ن كۆسره ت ره سوڵ جێگری
سكرتێری یه كێتیه وه قبوڵ نه كراوه .س���ه باره ت به ه���ۆكاری رێگریكردنی له كاندیدكردنی ، وتی كۆسره ت ره سوڵ "كاك كۆسره ت من له هه ولێر له به رچاو ناگرێت و ده شزانێت من خاوه نی بریاری س���ه ربه خۆی خۆمم هه ربۆیه ئه و قبوڵ
ناكات من كاندید بكرێم".وتیشی "له بیرمه له دامه زراندنی یه كه م كاندید داوامكرد كوردستان په رله مانی بكرێم به اڵم كاك كۆسره ت وتی " جارێ بچوكی ! به اڵم به داخه وه هه ر ئه و كاته كه سی تر له من بچوكتر دانران و له خولی دوه می���ش خۆش���م نازانم چ���ۆن ناوم ده رهێنرا، له خولی س���ێهه میش وتیان
گۆڕانی و ئه مجاره ش قبوڵ نه كرام".ناوبراو ئام���اژه ی ب���ه وه ش كرد كه "له وه ت���ه ی م���ام ج���ه الل له گۆڕه پانی سیاس���ی دیارنه م���اوه كادی���ری وه كو ئێمه وه كو پێویس���ت موراعات ناكرێن و كه سێكی وه كو مام جه اللیش نیه بچین ده رده دڵ و كێش���ه ی خۆمان���ی بۆ باس بكه ین" هه روه ها وت���ی "پێموایه ئێمه بێ پش���تیوان ده مێنینه وه چونكه مام جه الل زۆر پشتگیری ده كردم هه ر ئه و
بو له جێ���گای برازاك���ه ی خۆیی دانام له مه ڵبه ندی كۆیه ".
س���ۆفی ك���ه ته مه ن���ی 55 س���اڵه و له دوای به پێش���مه رگه و بوه له 1980دا ڕاپه رینی���ش چه ندین پۆس���تی حزبی و حوكم���ی وه رگرت���وه و م���اوه ی س���ێ ساڵیش���ه مامۆس���تای زانكۆی جیهانه له هه ولێ���ر، ئاماژه به وه ده كات كه ئه و سیاسی مه كته بی ئاراسته ی نامه یه كی یه كێتی كردوه و چاوه ڕێی وه اڵم ده كات، ئه و وتی "ئه گه ر به ش���ێوه یه كی ئیجابی وه اڵمیاندام���ه وه ئ���ه وا منی���ش وه اڵمم ئیجاب���ی ده بێت، به اڵم ئه گ���ه ر ئه وان به شێوه یه كی سلبی وه اڵمیاندایه وه ئه وا منیش بۆ خۆم بڕیار له چاره نوسی خۆم
ده ده م".ب���ه اڵم له به رامبه ردا، س���ه رچاوه یه ك كوردس���تان نیش���تمانی له یه كێت���ی به ئاوێن���ه ی راگه یاند كه "ئه و قس���انه ئه سڵ و ئه ساسیان نییه ، چونكه دانانی كاندیده كان به ده س���ت ك���ه س نه بوه و به كێبڕكێ و ده نگ���دان و هه ڵبژاردن بوه له ناو مه ڵبه نده كاندا، ئه و خۆی ده نگی
پێویستی نه هێناوه و ده رنه چوه ".
ئا: هێمن مامه ند
سه رۆكی ده سته ی نه زاهه "د.ئه حمه د ئه نوه ر" له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا
ده ڵێت "زۆرجار به به رپرسێكی بااڵی ئه و هه رێمه ده ڵێم ئه گه ر
هه مو كوردستان بكه ینه ده سته ی نه زاهه ئینجا به فریای ئه و هه مو
قه زایانه ناكه وین كه په یوه ندیدارن به گه نده ڵییه وه ".
ئاوێنه : نزیكه ی دو مانگه س���وێندی یاس���اییت خ���واردوه ، ئای���ا كاره كانی
ده سته كه به چی گه یشتوه ؟د.ئه حمه د: به ڵێ راسته من نزیكه ی دو مانگه س���وێندی یاساییم خواردوه ، ب���ه اڵم له راس���تیدا خه م���ی ی���ه ك دو خاڵی س���ه ره كیمان له سه ر بو، ئه ویش ئه وه بو بینایه كی گونجاو بدۆزینه وه بۆ ده سته كه ، دوای گه ڕانێكی زۆر نزیكه ی هه فته یه ك���ه به ه���اوكاری هه مو الیه ك توانیومان���ه باڵه خانه یه ك له ش���ه قامی 100مه تری بدۆزینه وه ، كه ئه مه كاتێكی ئێستا لێبردین و خۆش���به ختانه زۆری باڵه خانه یه كمان دۆزیوه ته وه له شه قامی 100مه ت���ری ش���اری هه ولێ���ر مانگانه به كرێی 7000 هه زار دۆالر تا ئه و كاته ی باڵه خانه یه كم���ان له الیه ن حكومه ته وه بۆ دروس���ت ده كرێت. خاڵی دوه میش له گه ڵ هه بوه كۆبونه وه م���ان ئه وه یه ، وه زاره تی دارایی بۆ دانانی بودجه یه ك بۆ ش���ه ش مانگ���ی داهات���و، چونكه له بودجه ی 2013 ئه و كاته مه س���ه له ی دروستبونی ده س���ته ی نه زاهه له ئارادا نه ب���وه ، هه ربۆیه هی���چ بودجه یه كیان یاس���ای هه روه ه���ا دانه ن���اوه . ب���ۆ
كه موكوڕی كۆمه ڵێ���ك ده س���ته كه ش تێدایه ، ئه مه ش ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی كه كاتی خۆی په له له یاس���اكه كراوه بۆ ئه وه ی ده ربچێت، ئێس���تاش ئێمه ئاماده كردوه ، هه مواركردنه وه كانم���ان بۆی���ه چ���اوه ڕێ ده كه ین مه س���ه له ی هه مواركردنه وه ك���ه بكه وێت���ه خول���ی
داهاتوی په رله مانی كوردستانه وه .ئاوێنه : واته ئێوه ناتوانن كاره كانتان جێبه جێ بكه ن تا یاس���ای ده س���ته كه
هه موارده كرێته وه ؟د.ئه حم���ه د: نه خێر ئێم���ه چاوه ڕێی ئ���ه وه ناكه ی���ن ت���ا خول���ی داهاتوی په رله مان دابنیش���ین و چاوه ڕێ بكه ین، به اڵم هه مواری یاساكه ده ستمانكراوه تر
ده كات.ئاوێن���ه : ئ���ه و بودجه ی���ه ی كه بۆ
ده سته كه تان دانراوه چه نده ؟د.ئه حم���ه د: بودجه یه كی كاتییه ، بۆ ئه و ش���ه ش مانگه ی ئه مساڵ نزیكه ی
سێ ملیار دینار دانراوه ، شتێكی كه مه ، به اڵم ئێمه پێیڕازین.
ئاوێنه : ئه و س���ێ ملی���ار دیناره بۆ چیه ؟
د.ئه حمه د: بۆ هه مو ش���ته كانه ، بۆ
موچه یه ، بۆ كرێ���ی بینایه ، بۆ كڕینی كه لوپه لی پێویسته .
ئاوێنه : دوای ته واوبونی ئۆفیسه كه تان یه كه م كارتان چی ده بێت؟
د.ئه حم���ه د: س���ێ ب���واری گرن���گ له یاس���اكه دا هه یه ، یه كێكیان واقعییه ، ئه ویتریان لێكۆڵینه وه یه له كێس���ه كانی باڵوكردنه وه ی ئه ویتریشیان گه نده ڵی و دژه گه نده ڵییه ، واته ئه و س���ێ ئه ركه
به ده سته كه سپێردراوه .ئاوێن���ه : وات���ه له خول���ی داهاتوی نه زاهه داهاتودا له كابینه ی په رله مان و به دوای ئاش���كراكردنی س���امانی كێدا
ده چێت؟د.ئه حمه د: له خولی داهاتودا ده بێت په رله مانتاره كان وه زی���رو س���ه رجه م داهاتی خۆیان ئاش���كرا بكه ن، بۆ ئه و مه به س���ته ش ئێس���تا خه ریكی دانانی
فۆرمه كه ین.ئاوێنه : ئه م پرسه سه رۆكی هه رێمیش
ده گرێته وه ؟د.ئه حمه د: به ڵێ س���ه رۆكی هه رێم و جێگره ك���ه ی و س���ه رۆكی حكوم���ه ت و جێگره ك���ه ی ، س���ه رۆكی په رله م���ان و په رله مانتاران و سه رجه م جێگره كه ی و ق���ه زاكان و س���ه رۆكی دادوه ره كان و س���ه رجه م ئه وانه ی پله ی به ڕێوه به ری گش���تی و وه زیری���ان هه ی���ه و ئه وانه ی پله ی به رزی س���ه ربازییان هه یه له ناو هێزه كان���ی ناوخۆ، هه ر كه س���ێك كه ده سته كه پێیباش بێت ده بێت داهاتی
بۆ ئه و ده سته یه ئاشكرا بكات.ئاوێنه : به اڵم له هه رێمی كوردس���تان كێش���ه یه ك هه ی���ه ئه وی���ش ئه وه ی���ه زۆرب���ه ی به رپ���رس و وه زیره كانی ئێمه موڵكه كانیان به ن���اوی خۆیانه وه نییه ،
ئێوه چۆن هه وڵ���ده ده ن موڵك و ماڵی ئه و كه سانه ئاشكرابكه ن و بزانن؟
د.ئه حمه د: من ئه گه ر وه كو سه رۆكی ده س���ته ی نه زاه���ه خ���ۆم به نمون���ه بێنم���ه وه ، ئه گه ر س���ێ خانوم هه بێت یه كێكی���ان به ناوی ك���وڕم و یه كێكیان به ن���اوی كچه كه م ی���ان برایه كم بكه م، ئه مه كێش���ه نییه ، ب���ه اڵم كاتێك من گه نده ڵی به پرسێكی ده كرێم تۆمه تبار ئه وكاته ئه وه دێته پێشه وه ، بۆ نمونه ئه گه ر من ئێس���تا سێ خانوم هه بێت و موچه كه م كه خانه نشینی په رله مانتاریه نزیكه ی حه وت ملیۆنه ، ئه گه ر تا چوار س���اڵی تر كه كۆتایی به پۆس���ته كه م دێ���ت س���ێ خانوه ك���ه م بمێنێته وه و پارچه زه وییه كیش زیادبكه م ئاساییه ، به رامبه ر به و موچه یه ی كه وه ریده گرم، به اڵم له حاڵه تێ���ك ئه گه ر بێت و دوای چوار س���اڵی تر داهاته كه ی من له سێ خانو ببێته شه ش خانوو باڵه خانه یه ك ئه و كاته زیادكردنه كه نائاسایی ده بێت و ده بێت لێپێچینه وه م له گه ڵ بكرێت، ئه و كات���ه ش تیمه كانی ده س���ته ی نه زاهه ده بێت لێپێچینه وه بكه ن، له یاس���اكه دا هاتوه كه ده بێت بزانرێت ئه و كه س���ه باس���ی به ناوی منداڵه كانیه وه یه ، چی خوش���ك و برا ن���اكات، ب���ه اڵم كاتێك یه كێ���ك تێوه ده گلێت به گه نده ڵی قازی دادگا ده توانێ���ت بڕیارب���دات كه چی به ناوی خوشك و براو كه سه كانیه وه یه .
ئاوێن���ه : ئێ���وه لێپێچین���ه وه ل���ه و كه س���انه ش ده ك���ه ن كه له راب���ردودا تۆمه تبارك���راون به گه نده ڵ���ی یاخ���ود
ئه وه ی چو چو؟د.ئه حم���ه د: ئێمه به واقیعی قس���ه ده كه ی���ن، له به رئه وه خۆی پێویس���ته
ه���ه ر تاوانێك یاخود هه ركه س���ێك كه گه نده ڵ���ی له موڵكی گش���تی كردبێت و موڵكی گش���تی به هه ده ر دابێت له دوای س���اڵی 1991و ل���ه دوای پێكهێنان���ی یه كه م كابینه ، پێویس���ته لێپێچینه وه و لێكۆڵین���ه وه ی له گ���ه ڵ بكرێت، به اڵم ئ���ه وه ره نگه كاتێك���ی زۆرمان لێببات به بێ ئه وه ی بگه ین���ه ئه نجام، چونكه ده س���تنه كه وێت و به ڵگه كانمان ره نگه ره نگ���ه ئه و كه س���انه له ژیاندا نه مابن، له یاساكه شدا هه روا هاتوه ، كه ده بێت به دوای ده س���ته كه دروستبونی دوای به ڵگ���ه دا بگه ڕێی���ت، ب���ه اڵم ده بینین گه نده ڵی���ه ك ره گێكی هه یه مێژوه كه ی ده گه ڕێته وه بۆ ش���ه ش ساڵ له مه وبه ر ده توانین بۆی بگه ڕێینه وه ، به اڵم له گه ڵ هه مو ئه مانه شدا زۆرجار به به رپرسێكی بااڵی ئ���ه و هه رێمه ده ڵێم ئه گه ر هه مو كوردس���تان بكه ینه ده س���ته ی نه زاهه ئینجا به فری���ای ئه و هه م���و قه زایانه
ناكه وین.ئاوێنه : ده كرێت خۆت وه كو سه رۆكی ده سته ی نه زاهه به شه فافی سه روه ت و
سامانتمان بۆ ئاشكرا بكه یت؟د.ئه حم���ه د: من به حوكم���ی ئه وه ی چوار س���اڵ په رله مانتارب���وم له به غدا موچه یه كی باش���مان هه بو، ئێس���تاش خانه نش���ینیه كه مان نزیكه ی 9 ملیۆن دیناره ، داهاتم باش بوه ، من پێش ئه وه ی بچم���ه په رله مان خانویه ك و پارچه یه ك زه ویم هه بو، ئێس���تا خانویه ك و پارچه زه ویه ك و شوقه یه كیشم له هه ولێر هه یه و دو ئۆتۆمبیلمان هه یه كه یه كێكیان هی خۆمه و ئه ویتریان هی هاوس���ه ره كه مه ، سه رۆكی ده سته ی نه زاهه م به خۆبه خش
كارده كه م و موچه وه رناگرم.
ئا: هێمن
پێكهێنانی لیستێكی توركمان به ناوی "لیستی پێشكه وتنی توركمان"
الیه نه كانی توركمان و ئۆپۆزسیۆن نیگه ران ده كات له به رئه وه ی پێیانوایه دروستكراوی پارتییه ، په رله مانتارێكی
یه كێتیش ده ڵێت "ده بێت توركمانه كان خۆیان هه ڵوێستیان هه بێت و رێگه نه ده ن به وه ی كه سانێك ببن به نوێنه ری ئه وان".
لق����ی هه رێم����ی كوردس����تانی به ره ی توركمان����ی و كاندی����دی ئ����ه و به ره یه بۆ هه ڵبژاردن����ه چاوه ڕنكراوه كه ی په رله مانی كوردس����تان "ئایدن مه ع����روف" له باره ی "پێش����كه وتنی لیس����تی دروس����تكردنی راگه یاند كه به ئاوێن����ه ی توركم����ان"ه وه "ئێمه پێمانوایه ئه و لیسته سه ر به پارتی دیموكراتی كوردس����تانه ، چونكه كاندیدی وای تێدایه ئه ندامی كۆنگره ی س����یانزه ی پارتی دیموكراتی كوردستان بوه ، هه روه ها كاندیدی وای تێدایه كه پارته كه ی له الیه ن
پارتیه وه بۆ دروستكراوه ".ئه و وتی "به داخه وه دروس����تكردنی ئه و لیسته ده س����توه ردانه له كاروباری كۆتای
ل����ه وه ی كه توركمان����ه كان و رێگریكردنه نه ته وه ی توركمانه كان نه توانێت نوێنه ری
راسته قینه ی خۆی هه ڵبژێرێت".هه روه ها "ش����ێردڵ ته حسین" كاندیدی لیستی هه ولێری توركمانی و په رله مانتاری ئێس����تای په رله مانی كوردس����تان له سه ر هه مان لیست س����ه باره ت به دروستكردنی ئه و لیس����ته وتی "ئه و لیس����ته ، جه وده ت نه ج����ار ئه ندام����ی كۆنگره ی س����یانزه ی پارتی دیموكراتی كوردس����تان و س����ه یاح كوره چی به رپرس����ی نوسینگه ی توركمان له لقی دوی پارتی دیموكراتی كوردستانی تێدایه ، كه ئه وانه به رپرسیاریه تیان له ناو پارتی دیموكارتی كوردستان هه یه ، بۆیه دروس����تبونی ئه و لیس����ته نیگه رانی الی
ئێمه و توركمانه كان دروستكردوه ".وتیش����ی "ئێم����ه پێمانوای����ه ده بێ����ت توركمان����ه كان خۆیان بۆ خۆیان نوێنه ری راس����ته قینه ی خۆی����ان هه ڵبژێ����رن نه ك كه س����انێكی تر نوێنه ره كانیان بۆ دیاری
بكه ن".له به رامبه ریش����دا، س����كرتێری پارت����ی دیموكرات����ی توركمان و كاندیدی لیس����تی "دڵش����اد توركمان����ه كان پێش����كه وتنی چاوش����لی " س����ه باره ت به دروس����تكردنی
لیس����ته كه یان به ئاوێن����ه ی راگه یان����د كه "ئێم����ه پێمانوایه ئاس����اییه هه ر الیه نێك هاوپه یمان����ی له گ����ه ڵ هه رالیه نێك����ی تر كه سانێك ئه گه ر ئاس����اییه دروستبكات، له ناو لیسته كه ی ئێمه بێت و سه ر به پارتی دیموكراتی كوردستانیش بێت، پێشموایه له كۆتای نیی����ه ته ده خولك����ردن ئه م����ه توركمان����ه كان، چونك����ه هه ڵبژاردنه ك����ه ئازاده خه ڵ����ك نیمچه كراوه یه و لیس����تی
ده نگ به كێ ده دات".پێكهێنانی لیست له الیه ن پارتییه وه بۆ كه مایه تییه كان به مه به ستی به ده ستهێنانی كورس����یه كانیان، جێی ره خنه ی یه كێتی و
ئۆپۆزیسیۆنیشه ."گ����ۆران ئازاد" په رله مانت����اری یه كێتی له په رله مان����ی كوردس����تان له وباره ی����ه وه به ئاوێنه ی راگه یاند كه "هه مو كات یه كێتی و گۆڕانیش قس����ه مان له س����ه ر میكانیزمی نوێنه ری كه مینه كان و مافه كانیان كردوه ، ب����ه اڵم پارت����ی له به رامبه ر ئ����ه وه دا ئێمه تۆمه تب����ار ده كات و پێمانده ڵێ����ن: ئێ����وه ناتانه وێت مافی كه مینه كان دابین بكرێت! بۆیه پێویس����ته ئه مجاره یان توركمانه كان خۆیان هه ڵوێس����توه ربگرن، خۆیان ئه وه قه بوڵنه كه ن كه پاش����كۆبن، خۆیان ئه وه
قه بوڵنه ك����ه ن كه ببن به س����ێبه ر، خۆیان ئه وه قه بوڵنه كه ن ك����ه نوێنه ره كانیان بۆ
دیاری بكرێت". ه����ه ر س����ه باره ت به م پرس����ه دكتۆر محه م����ه د عه لی ئه ندامی ژوری سیاس����ی "دروس����تكردنی وتی گۆڕان، بزوتنه وه ی هه ر لیس����تێك له الیه ن یه كێتی و پارتی بۆ كورس����یه كۆتاكانی كه مه نه ته وایه تیه كان كۆت����ای له كاروب����اری ده س����توه ردانه توركمانه كان و پێشێلكاریه كی راسته قینه و پێویس����ته بۆیه دیموكراس����یه ، زه ق����ی قه بوڵنه ك����ه ن ئ����ه وه توركمانه كانی����ش كه سانی تر نوێنه ره كانیان بۆ ده ستنیشان بكه ن". ب����ه اڵم له به رامب����ه ردا، جه وده ت نه جار كه كاندیدی لیس����تی پێشكه وتنی توركمانه و ئه ندامی كۆنگره ی س����یانزه ی پارت����ی دیموكراتی كوردس����تان بو، ئه و تۆمه تان����ه ره تده كاته وه ، ئه و وتی "به هیچ ش����ێوه یه ك ئه م لیس����ته س����ه ر به پارتی دیموكرات����ی كوردس����تان نیی����ه ، به ڵكو لیس����تێكی س����ه ربه خۆی توركمانه و ئێمه له خه مخۆریم����ان بۆ گه ل����ی توركمان ئه و لیس����ته مان پێكهێناوه و پێمانوایه ئه گه ر بێت و بچینه په رله مان ئێمه زیاتر خزمه تی
نه ته وه كه ی خۆمان ده كه ین".
"له هه ر چوار خوله كه ی په رله مان خۆم كاندیدكرد به اڵم كاك كۆسره ت قبوڵی نه كردم "
سه رۆكی ده سته ی نه زاهه : هه مو كوردستان بكه ینه ده سته ی نه زاهه فریای به دواداچونی گه نده ڵی ناكه وین
د.ئه حمه د ئه نوه ر
خانه نشینی په رله مانتارییه که ی
عێراقم 9 ملیۆن دیناره ،
پێش ئه وه ی بچمه په رله مان
خانویه ك و پارچه یه ك
زه ویم هه بو، ئێستا خانویه ك و پارچه زه ویه ك و
شوقه یه كیشم له هه ولێر هه یه
پارتی لیستێكی "توركمانی " دروستده كات
رێبین محه مه د سۆفی
ئا: سۆران كامه ران
ته مموزی ئه مساڵ جگه له گه رما پڕوكێنه كه ی ، دۆخێكی ئه منی گه رم و ناهه مواریشی به دوای خۆیدا هێنا، كه بوه مانگی قوربانی بۆ كه ركوكیه كان،
ته نها له 25 رۆژی ئه م مانگه دا )واته تا 7/25( زیاتر له 256 قوربانی هه بوه ،
79 كوژراوو 177 بریندار.
ئه نجومه نی ئه ندامێك����ی له مباره یه وه لیس����تی له س����ه ر كه ركوك پارێ����زگای توركمان����ی نه جات حوس����ێن به ئاوێنه ی ڕاگه یان����د كه "زۆرج����ار گله یی ئه وه مان ڕابردو له ماوه كان����ی ب����ه اڵم لێده كرێت، ئێم����ه داوام����ان ك����رد له ئه نجومه ن بۆ
ئه منێكان و به رپرس����ه بانگێش����تكردنی مناقشه مان كرد تا لیوا جه مال به ڕێوبه ری پۆلیسی كه ركوك وتی : من به رپرسیارێتی هه ن����دێ له تێكچونی دۆخه ك����ه ده گرمه به اڵم ده ستله كارده كێشمه وه . ئه س����تۆ و بۆ رۆژی دوات����ر بابه ته كان گۆڕا، وه ك ده زان����ن ئه نجومه ن����ی پارێ����زگا زۆربه ی كورده و ئێم����ه داوای گۆڕانكاریمان كرد له به رپرس����ه ئه منیه كان به اڵم به داخه وه
حیزبه سیاسیه كان ڕازی نه بون".
له الیه كی دیكه وه ئه رش����ه د س����اڵحی له كه ركوك توركمانی به ره ی س����ه رۆكی به رپرس����یارێتی ڕژانی خوێنی هاواڵتیانی ئه س����تۆی سه رۆكی شاره كه ی خس����ته "نه جمه دین كه رك����وك ئه من����ی لیژنه ی
كه ریم" و فه رمانده ی پۆلیس����ی كه ركوك لیوا "جه مال تاهیر".
س����اڵحی وتی كه "پۆلیس����ی كه ركوك خاوه ن����ی 15 ه����ه زار پۆلیس����ه ب����ه اڵم
نه باڵوبونه ته وه و نه پالنیان هه یه ".ك����وردی ئه ندامێك����ی له به رامب����ه ردا ئه ندام����ی ئه نجومه نی پارێزگای كه ركوك "ئه حمه د عه سكه ری "به ئاوێنه ی ڕاگه یاند ئه م بارودۆخه س����ه ره تایه بۆ هاوینێكی
گه رم.ك����ه ئه مه ش����ه ڕێكی تائیفی����ه ، به اڵم "ئه گ����ه ر وت����ی ئ����ه و ڕانه گه یه ن����راوه ، ڕاب����ردو رۆژی چه ن����د كرده وه كان����ی هه ڵبس����ه نگێنی ده زانی به چ ش����وێنێكدا ده ڕوات و كێ كردویه تی به رامبه ر به كێ".
وتیش����ی "هه اڵتنی زیندانیانی تاجی و
ئه بو غرێ����ب هۆكارێكی دیكه ی تێكچونی دۆخه كه ن له كه ركوك و شه ڕه كه ئه مجاره
ڕو له شه ڕی تائیفیه نه ك ئیرهاب".هه رچه ن����ده ل����ه م مانگه دا س����اڵیادی هاتنه س����ه ركاری حیزب����ی به ع����س ب����و پێیانوایه له چاودێران له عێراقدا و هه ندێ ئ����ه و كرده وانه ده س����تی به عس����ێكانی تێدابێ����ت بۆ نیش����اندانی هێزی خۆیان، عه س����كه ری وتی "كه كێشه كان له به غدا ده بێ����ت، ش����یعه س����وننه و له نێ����وان ره نگدانه وه ی ده بێت له سه ر پارێزگاكانی دیكه به گش����تی و كه ركوكش به تایبه تی ، هه روه ك چۆن ئه گ����ه ر ملمالنێ له نێوان ڕه نگدانه وه ی هه بێ����ت ناوه ن����د هه رێم و له كه رك����وك ده بێت، چونكه هه مو ئه وانه
به شیان هه یه له كه ركوك"
ته مموز خوێناویترین مانگ بو بۆ كه ركوكیه كان
بەر لەنزیکی س���اڵ و نێوێ���ک لەمەوبەر ڕۆژنام���ەی »دی ڤێلت« ����ی ئەڵمانی چاوپێکەوتنێک���ی لەگەڵ فەیلەس���وفی گلۆکس���مان" "ئەندری���ە فەرەنس���ی تازەنازییەکان ئ���ەوکات باڵوک���ردەوە. هەندێ هێرش���ی کوشندەیان لەئەڵمانیا ئەنجامداب���و، زۆریش نەب���و لەنەرویژو گەنجێک ئۆس���لۆ نزیک لەدورگەی���ەک هەشتا کەس���ی کوشتبو، گەنجێک وەک هەمو فاشیستەکانی تری دونیا بەهانەی ئەخالقی و سیاس���ی بۆ کارەکەی خۆی هەبو، بەن���اوی نرخ و بەه���ای بەرزەوە قس���ەیدەکرد ... ئەندری���اس بێرین���گ برایفی���گ، ش���ێتێک نەبو لەش���ێتخانە ب���و، ئایدۆلۆژیس���تێک ڕایکردبێ���ت، لەهەناوی مێ���ژوی ئەوروپییەوە هاتبوە دەرێ... دۆخێک���ی س���ەرپەڕ نەب���و، بەڵک���و وێنەیەکی خەوت���وی ناو ڕۆحی ئەوروپی ب���و، کە ئەوروپا دەیویس���ت لەبیر خۆی بەرێت���ەوە، وەک نائەگەرو مامەڵەیب���کات. نەک���ردە نەش���یاوو گلۆکس���مان لەو چاوپێکەوتنەدا پێیوایە ئەوروپا بەدۆخێکی س���ڕبوندا دەڕوات، گەیش���تونەتە پێیانوایە ئەوروپییەکان کۆتایی مێژو، هەرکەسێکیش گەیشتبێتە کۆتای���ی مێژو ئی���دی دوژمن���ی نییەو لەناوچەی مەترسی دەرچوە. گلۆکسمان رای وایە ئەوە ئ���ەو چاویلکە گوڵرەنگە ترس���ناکەیە کە هەم سیاس���ەت و هەم ئابوری لەئەوروپ���ا کردویانەتە چاویان، چاویلک���ەی دڵنیای���ی، چاویلکەیەک���ە تاریکییەکان���ی ن���اخ نابڕێ���ت، نازانێت دەش���ێت لەژێر پێست و ڕوکەشەکاندا چ گلۆکسمان ش���اردرابێتەوە. زوڵمەتێک باس لەکۆمەڵ���گای دڵنیایی دەکات کە گەورە«�ی کارەس���اتی پێیوایە »ئیتر تێ���دا ڕون���ادات... کۆمەڵگایەک چیتر چ���او نابڕێتە تاریکی ن���او ناخی خۆی. بەرێگایەک���ی کۆمەڵگای���ەک پێیوای���ە بەرەو گەڕانەوەی دەڕوات و عەقالنی���دا دوا کاری نەکردەی���ە. گلۆکس���مان ئەم دڵنیاییە درۆزنە ناگێڕێتەوە بۆ فۆکۆیاماو تێزەی کۆتایی مێ���ژو، بەڵکو بۆ هیگڵ ک���ە ڕای وابو، ش���ەڕی 1806 کۆتایی هەم���و جەنگەکانی مێ���ژوە. »بڕوانە: 2011.12.01 ژم���ارەی ڤێل���ت. دی هێرتزینگەر ریتش���ارد چاوپێکەوتن���ی
لەگەڵ گلۆکسمان«هەوڵ���ی خۆرئ���اوا بۆ بینین���ی تاریکی ن���او ناخی خۆی، یەکێک���ە لەگرنگترین کولت���ورە. ئ���ەو ڕەهەندەکان���ی لەرۆمانەکەی کۆنراد »دڵی تاریکی« دا بەر ئەو گەشتە سەمبولییە درێژو قوڵە دەکەوین، گەشتی مرۆڤی خۆرئاوایی بۆ تاریکییەکانی ناخ. پرس���یاری سەرەکی بەدرێژای���ی رۆمانەکە ئەوەیە، نێو ناخی تاریکی چی تێدای���ە. لەگەڵ تێپەڕینی هەرچی زیاتری کەش���تییەکەی مارلۆدا بەناو تاریکیدا، هەستدەکەین گەشتی ئەم کەشتییە هیچ نییە جگە لەگەشتی مرۆڤ بۆ زوڵمەتی ناخی خۆی یان لەڕاس���تیدا بۆ تاریکییەکانی شارستانییەتی مرۆڤی سپی پێستی ئەوروپی. کۆنراد لەقواڵیی ڕاس���تییە ئەو کۆنگۆدا، جەنگەڵەکانی دەبینێت کە ناو ناخی شارس���تانییەتی ئەوروپ���ی، ئارەزویەک���ی گ���ەورەی بۆ دەس���ەاڵت تێدای���ەو دەتوانێ���ت ئ���ەم ئ���ارەزوەش تا ش���وێنی زۆر ترس���ناک لەڕۆمانەک���ەدا کۆرتی���ز ڕابکێش���ێت. نوێنەری ئەو ڕۆحە ئەوروپیەیە کە هێشتا هەمو الوازییەکانی مرۆڤی تێدایە، بەاڵم لەو ئەوروپا، دیوارەکان���ی لەدەرەوەی جێگایەدا کە دەس���تی بەکەرەستەکانی دەس���ەاڵت دەگات دەتوانێ���ت خۆی بۆ پلەی خوداوەندەکان بەرزبکاتەوە. کۆنراد لەسەرەتای سەدەی بیستدا ڕۆمانەکەی باڵودەکاتەوە، بەاڵم گەشتەکەی کۆنراد گەش���تێکی پێشوەختە، زۆر پێشوەخت بەناخ���ی تاریک���ی س���ەدەی بیس���ت و سەمبولییە سەفەرێکی دێوەزمەکانیدا، بەمێژودا، بەرلەوەی مێژو خۆی تێبگات بەرەو کوێ دەچێت... ئیشی نوسەران هەمیشە ئەوەبوە قواڵیی تاریکی ببینن و بزانن لەوێدا چ���ی دەگوزەرێت. کۆرتێز نمونەی ئ���ەو ڕۆحەیە کە دواتر ئەوروپا
لەخوێن و خەتا هەڵدەکێشێت.زۆر پێش جۆزێف کۆنراد ئەو هەس���تە کوێر تاریک و هێزێکی بەس���ەرهەڵدانی الی گۆتە دەبینین. لەفەس���ڵی کۆتایی گۆتە حەقیقەت« »شیعرو کتێبەکەیدا ش���تێک لەس���ەر »هێزێکی ئەهریمەنی دەنوس���ێت، هێزێ���ک کە هەی���ە، بەاڵم
هەندێج���ار لە مرۆڤێک���دا کۆدەبێتەوە. ترس���ناکترین »ب���ەاڵم دەنوس���ێت ئەهریمەنییە هێ���زە ئ���ەم دەرکەوتەی ئەوەیە، کاتێ بەبڕێکی زۆر لەمرۆڤێکدا دەردەکەوێتەوە، بەدرێژایی ژیانم لەنزیک و لە دور س���ەرنجم لەبەشی جۆراوجۆری ئەو هێزە داوە، ئەو کەس���ە مەرج نییە کەس���ێکی تایبەت بێت لەرۆح و توانادا، کەمج���ار لەرێ���گای دڵنەرمییەوە خۆی دەناس���ێنێت، بەاڵم هێزێکی بێ قەوارە گەورە نیش���اندەداتەوە، توندوتیژییەکی بونەوەران هەمو بەرامبەر سەرسوڕهێن مەترایاڵەکانیش بەرامبەر پیادەدەکەن، کێش بەکاردەهێن���ن، توندیی���ە ئ���ەو دەتوانێ���ت بزانێ���ت ئ���ەو کاریگەرییە دەش���ێت بگاتە کوێ و تا کوێ بڕوات؟ هەم���و هێ���زە تەقلیدیی���ە گ���ەورەکان ناتوانن ب���ەری پێبگ���رن، بێهودە گەر هەمو بەش���ە روناکەکەی ئینسانییەت، بەساختەکارو لێبکات و گومانی بیەوێت زۆرینەی خەڵک بیس���ەلمێنن، دەستبڕ ب���ەرەو ڕوی دەڕۆن و ش���یفتەی دەب���ن ... ئەوان���ە بەهیچ ش���تێک نابەزێنرێن، مەگ���ەر بەگ���ەردون خۆی، ک���ە ئەوان جەنگیان لەدژی راگەیاندوە«. » بڕوانە رودیگەر زافرانسکی. خراپە یان درامای ئازادی. فیش���ەر فێ���رالگ. فرانکفۆرت. وەک ل267«. .2011 ن���ۆ. چاپ���ی ئەوەی گۆتە لێ���رەدا باس لەو پاڵەوانە تاریک���ەی کۆنراد بکات، ئەوەی لەناخی جەنگەڵەکانی ئەفریق���ادا خۆی دەکاتە خودایەک بەس���ەر ڕەشپێس���تەکانەوەو دەیانگۆڕێت بۆ کەرەستەی کۆکردنەوەی دەس���ەاڵت و س���امان. بەاڵم زافرانسکی ئ���ەم پەرەگرافەی گۆت���ە گرێدەداتەوە بەپێش���بینی دەرکەوتن���ی هیتلەرەوە، پێش���بینکردنی ئەو هێ���زە تاریکەی کە ملیۆنەها مرۆڤ وەک ئەوەی مەس���تبن لەبینینیدا، کوێردەب���ن دەکەون، دوای وای���ان لێدێت جیهانە بچ���وک و گوتارە تەس���ک و کین���ە مندااڵنەکان���ی خۆیان دەکەن���ە قوربان���ی بینینی ئ���ەو هێزە لەناوەوە ش���ەڕانگێزەی جانەوەرئاساو
پەپکەدەخوات. ئ���ەوەی جێگای س���ەرنجە زۆر لەعەقڵە گەورەکانیش، گەرچی ئەو هێزە تاریکە لەب���ەر لوتیاندایە، ب���ەاڵم چاویان وەها لەس���ەر هەندێ پن���ت و هەندێک چەمک گیردەکەن هیچ کات ناتوانن مەترسییە گەورەکان وەک خ���ۆی ببینن. ئەدۆرنۆ لەس���اڵی 1933دا لەکاتێک���دا نازییەت خەریکە دەستدەکاتە جەنگ و قڕانکردن و کاولکارییەکان���ی، نامەیەک بۆ زیگفرید ک���راکاوەر دەنێرێت ب���ۆ پاریس و داوای لێدەکات بگەڕێتەوە بۆ ئەڵمانیا »هەمو ش���تێک ئاس���ایی و ڕێکە، ئارامی تەواو بااڵدەستە، لەو بڕوایەدام پەیوەندییەکان دوای دەگرن���ەوە«. خۆی���ان هەم���و ماوەی���ەک لەوەش گەرچ���ی گەردەلولی لەو ه���ەر لەبەردەمیدای���ە، نازیی���ەت بڕوایەدایە نازییەکان ناتوانن بەردەوامبن »بڕوانە : ئارێنت و ئەدۆرنۆ. سورکامپ. فرانکفۆرت. 2003. ل 37.«. ئەمجۆرە گەشبینییە بەشێکە لەدیاردەکانی هەمو کارەساتێک، لێرەوە خودی گەشبینەکان هەر ئەوە نییە ناتوانن خۆیان پۆستاڵە توندڕەویی و کارەس���ات و ترسناکەکانی دڕندەی���ی ن���او ناخی مێ���ژوو کۆمەڵگا هەس���تی ت���ەواوی بەڵک���و ببین���ن، دەستەجەمعیش سڕدەکەن و ناهێڵن ئەو
هەستانە ببینرێن.
(388( سێشه ممه 2013/7/30کوردستانی
بهختیارعهلیدهینوسێت
دڵی تاریکی
5
19 »»
كورسی .. كۆنگره ی نه ته وه یی په رتكرد
هەمیشە چەندە ڕوناکی هەیە، بۆ
ئەوانەی دەیانەوێت ببینن، ئەوەندەش تاریکی هەیە بۆ ئەوەی نایەوێت
ببینێت
سه باره ت به ئاماده كاری ئه و كۆنگره نه ته وه ییه ی وا چاوه ڕوان ده كرێت له هه ولێری پایته ختی هه رێمی كوردستان ببه سترێت، الیه نه كوردییه كان بیر وبۆچونی جیاوازیان هه یه ، به هۆی نه بونی نوێنه ریانه وه له لیژنه ی ئاماده كاریدا چه ند الیه نێك ناڕازین و هه ڕه شه ی بایكۆتكردنی
كۆنگره كه ده كه ن.
ئا: خالید محه مه دزاده
هه نگاوه سه ره تاییه كان بۆ پێكهێنانی كونگره ی نه ته وه یی كورد له بری ئه وه ی
هۆكارێك بێت بۆ لێكنیزیكبونه وه ی حیزبه كانی رۆژهه التی كوردستان، كێشه و ناكۆكی ده خاته نێوانیان و
كێشه یه كی تر به و كێشانه زیاد ده كات كه سااڵنێكه به رۆكی پێگرتون.
ش���ه ممه ی راب���ردو، هه ش���ت حیزبی رۆژهه اڵتی كوردستان بۆ سێهه مجار رویان له مه سیف سه الحه دین كرد بۆ ئه وه ی بۆ جاری دوهه م به شداری كۆبونه وه ی لیژنه 21 كه س���یه كه ی ئاماده كاریی كونگره ی نه ته وه یی بكه ن و هاوكات خۆیان كۆببنه وه ب���ۆ چاره س���ه ركردنی میكانیزمه كان���ی پێنج له لیژنه به شداریكردنیان چۆنیه تی كه س���یه كه ی رۆژهه اڵت ك���ه له كۆی 21 كورس���ی لیژنه كه ، پێنج كورس���یان بۆ
دیاریكراوه . به اڵم به پێی زانیاریه كان، ئه م هه شت حیزب���ه نه ك له گه ڵ یه كت���ر كۆنه بونه وه به ڵك���و ئاماده ش نه بون قس���ه له س���ه ر پێكهات���ه ی لیژنه كه بك���ه ن كه هه فته ی راب���ردو له نێوان دو حیزب���ی دیموكرات و س���ێ رێكخراوی كۆمه ڵه دابه ش���كرابو، هاوكات پێكه وه ش به ش���داری كۆبونه وه
گشتیه كه ی رۆژی شه ممه یان نه كردوه .له كۆبونه وه ی زانیاریی���ه كان به پێ���ی لیژنه 21 كه س���یه كه ی رۆژی ش���ه ممه ی رابردودا له مه سیف س���ه الحه دین، ته نها نوێن���ه ری پارت���ی ئازادی كوردس���تان و نوێنه ری پارتی ژیانی ئازادی كوردستان )پ���ژاك( به ش���داریان ك���ردوه . پێن���ج الیه نه كه ی دیموكرات و كۆمه ڵه نه چونه ته بایكۆتیانكردوه . كۆبونه وه ك���ه وه و ن���او ئه مه ش وه ك ناڕه زایی ده ربڕین به رامبه ر به ش���داری ئه م دو الیه ن���ه ی رۆژهه اڵت له كۆبونه وه ك���ه دا. هه روه ه���ا نوێن���ه ری به ش���داری خه بات"ی���ش "س���ازمانی هه رچه ن���ده نه ك���رد، كۆبونه وه كه ی���ان ئه وان رای جیاوازی���ان له دیموكرات و دو
الیه نه كه ی تر هه یه .دیموكرات و كۆمه ڵ���ه ده ڵێن هه ر پێنج له نێوان به هه ڵب���ژاردن كورس���یه كه یان خۆیاندا دابه ش���كردوه ، به اڵم هه ر یه كه له پارتی ژیانی ئازادی كوردستان، پارتی
ئازادی كوردس���تان و س���ازمانی خه باتی كوردس���تانی ئێ���ران ئه م دابه ش���كاریه ره تده كه نه وه و ده ڵێن ناعه داله تی تێدایه و ئه وان وه النراون. "حیزبی س���ه ربه خۆیی كوردستان"یش له لیژنه كه كشایه وه دوای
ئه وه ی زانی جێگای نابێته وه .الیه ن���ه ناڕازی���ه كان، په نایانبرده به ر ناڕه زایی ده ربڕی���ن الی پارتی و یه كێتی له لیژنه ك���ه و به ش���داربن ئ���ه وه ی ب���ۆ رایانگه یاندوه ئه وه ی دیموكرات و كۆمه ڵه
كردویانه قۆرغكاریه .زانراوه له سه ر داوای پارتی كرێكارانی كوردس���تان، پارتی و یه كێتی فش���اریان خستوه ته سه ر هه رسێ الیه نی كۆمه ڵه و دو حیزب���ی دیموك���رات ك���ه رازیب���ن به به ش���داری پێكردن���ی پارت���ی ژیانی ئازادی كوردستان )پژاك( له لیژنه پێنج كه س���یه كه ی رۆژه���ه اڵت. ب���ه اڵم ئه وان هێزێكی پژاك رایانگه یاندوه له سه ره تادا رۆژهه اڵتی كوردس���تان نی���ه و ئاماده نین وه ك حیزبێك���ی رۆژهه اڵتی كوردس���تان به ش���داری لیژن���ه پێنج كه س���یه كه ی پێبكرێ���ت، به اڵم ده توانێ���ت له ناو )9(
حیزبه كه ی رۆژهه اڵت هه بێت.س���ه ره نجام زانیاریه كان به پێی به اڵم دیموك���رات و كۆمه ڵه كان له ژێر فش���اری پارت���ی و یه كێتی رازیب���ون به زیادكردنی ئه ندامێك���ی تر له لیژنه ك���ه ی رۆژهه اڵت، كه ئه ویش پژاكه ، واته كۆتای رۆژهه اڵت
كراوه به 6 كورسی .هه رچه ن���ده س���ه رچاوه یه ك له حیزبی دیموكرات پێش���تر ئ���ه وه ی راگه یاند كه "رازینابن الیه نی تر به لیژنه پێنج قۆڵیه كه زیادبكرێ���ت، به اڵم ئه گه ر بڕیاریش���بێت هێزێك���ی ت���ر به لیژنه پێنج كه س���یه كه زیادبكرێت ئه وه ده بێت سازمانی خه باتی كوردس���تان بێت نه ك پ���ژاك یان پارتی
ئازادی كوردستان".
نوین���ه ری س���ازمانی خه ب���ات ئ���ه و ئه گ���ه ره ی پشتڕاس���تكرده وه و رایگه یاند كه وایانبیس���توه هه واڵێكی ئه وانی���ش هه ردو الیه نی دیموكرات و سێ كۆمه ڵه كه ناڕازین به به شداری پژاك و وتویانه ئه گه ر الیه نێكی تر به ش���داربێت ئه وه سازمانی
خه باته .كۆمه ڵه س���ه ركردایه تی ئه ندامێك���ی ئه وه ش���ی راگه یاند فشاریانخراوه ته سه ر كه كورس���یه ك به پژاك بدرێت، ئه و وتی "به شه كورسییه كانی الیه نه كانی رۆژهه اڵت (5( كورس���ییه و له گ���ه ڵ )9( الیه ن���ی سیاس���ی له نێوان خۆماندا رێكه وتین كه دابه شبكرێت، كورسییه كان به هه ڵبژاردن له ئه نجامدا هه ریه كه له پارتی سه ربه خۆو پژاك و س���ازمانی خه بات و پارتی ئازادی
ده رنه چون و كورسیان به رنه كه وت".پێش���تریش دیموك���رات كۆمه ڵ���ه و به نوێنه رانی پارت���ی دیموكرات و یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تانیان راگه یاندب���و كه كێش���ه یان نی���ه له به ش���داری پژاك له كۆنگ���ره ی نه ته وه ی���ی ، ب���ه اڵم ئ���ه و رێكخراوه مافی ئه وه ی نیه وه ك نوێنه ری رۆژه���ه اڵت به ش���داری كۆنگره كه بكات و ئه گه ر به ش���داری پێبكرێت ئه وه هه ردو دیموكرات و سێ كۆمه ڵه كه له كۆبونه وه ی ئاماده كاریه كان���ی كۆنگ���ره ی نه ته وه یی به ش���داری ناك���ه ن، ب���ه اڵم دواتری���ش
به شدارییانكرد.ناكۆك���ی بۆ به ش���داریكردن له س���ه ر كۆنگ���ره ی نه ته وه ی���ی درێ���ژه ی هه یه ، سازمانی خه بات و پارتی ئازادی ملمالنێی حیزبه كانی رۆژهه اڵت و ئه و دوجه مسه ریه ی كه بۆ به شداریكردن له كۆنگره ی نه ته وه یی كورد پێكهاتوه ئه و راستیه ده رده خات كه ئ���ه م كۆنگره یه هۆكاری لێكترازانی زیاتر ده بێت ب���ۆ رۆژهه اڵتیه كان تا ناوه ندێك
بۆ كۆكردنه وه ی ده نگ و ره نگه كانیان.
كورسی ، رۆژاڵتییه كانی زیاتر لێكترازان
ئا: هێمن مامه ند
له به رئه وه ی كۆمه ڵی ئیسالمی له 5 كورسییه كه ی كۆتای باشوری
كوردستاندا، هیچ كورسییه كی له لیژنه ی ئاماده كاری كۆنگره ی نه ته وه ییدا
به رنه كه وت، ناڕه زایی توندی ده ربڕی و "گۆڕان و یه كگرتو"ش وه ك پشتیوانیه ك بۆ كۆمه ڵ بایكۆتی كۆبونه وه كه یان كرد.
دوای ئ���ه وه ی كۆبون���ه وه ی الیه نه كانی رۆژی كوردس���تان پارچ���ه ی هه رچ���وار دوش���ه ممه 22ی 7ی 2013، له نوسینگه ی كوردس���تان و هه رێم���ی س���ه رۆكایه تی به ئاماده بونی 39 الیه نی سیاسی هه رچوار پارچه ی كوردستان ئه نجامدرا، لیژنه یه كی نه ته وه یی كۆنگ���ره ی ب���ۆ ئام���اده كاری پێش���نیاركرا، كه 5 كورسییه كه ی كۆتای باشوری كوردستان به م شێوه یه دابه شكرا، 2 كورس���ی بۆ پارتی و یه كێتی و 2 كورسی ب���ۆ گ���ۆڕان و یه كگرتو، كورس���ییه كیش ب���ۆ حزبه كانی سۆسیالس���ت و ش���یوعی و زه حمه تكێشان و ئاینده ، دابه شكردنی ئه م كورس���یانه بوه مایه ی ناڕه زایی كۆمه ڵی
ئیسالمی .وته بێ���ژی كۆمه ڵی ئیس���المی محه مه د "كێش���ه كه ك���ه رایگه یان���د حه كی���م نه خوێندن���ه وه و حس���ابنه كردنه بۆ ئێمه ، ناكرێت ئێمه له هه رێمی كوردستان و به غدا پێگه ی خۆمان هه یه حسابمان بۆ نه كرێت، یه كێتی و پارتی كێش���ه ی ژماره یان هه یه ده ڵێن چۆن ده بێت ئۆپۆزیس���یۆن س���ێ كورس���ی بێت و ده س���ه اڵت دو كورس���ی ، )كۆم���ه ڵ و یه كگرت���و( وه ك تاكه الیه نی ئیس���المی چوار پارچه ی كوردستان ده بو زۆرمان لێبكرێ���ت نوێنه رمان هه بێت نه ك
پشتگوێمان بخه ن"ناڕه زای���ی له چوارچێ���وه ی ه���اوكات حزبه كاندا به رامبه ر وه رنه گرتنی كورس���ی كۆنگره ك���ه دا، ئام���اده كاری له لیژن���ه ی كوردس���تانیش ئیس���المی بزوتن���ه وه ی هه ڕه شه ی هه ڵوێستوه رگرتن و بایكۆتكردنی
كۆنگره كه ده كات.مه كته بی سیاس���ی ئه ندامی وته بێ���ژو بزوتنه وه ی ئیس���المی ، شوان قه اڵدزه یی ، به ئاوێنه نیوزی راگه یاند كه "ئه گه ر به پێی مێژوو هه ڵوێست و ڕۆڵی الیه نه سیاسیه كان كۆنگره كه ئام���اده كاری له لیژن���ه ی بێت ئ���ه وا خۆمان له پارت���ی و یه كێتی به كه متر
نازانین".قه اڵدزه ی���ی وت���ی "ئه گه ر بۆ هه رس���ێ الیه نه ئیسالمییه كه نوێنه ر دیاری بكرێت و یاخود یه كالییبكرێت���ه وه پش���ك به تیرو به ڕاوێژو پرس و رای له سه ر بكرێت باشه ، ئه گه رنا هیچ نوێنه رێك به نماینده ی خۆمان نازانی���ن و ئه گ���ه ری زۆر نزیكی���ش هه یه
بایكۆتی كۆنگره كه بكه ین."كوردستانیش ش���یوعی حزبی هاوكات لیژنه ی یه كه م���ی كۆبون���ه وه ی بایكۆتی ئاماده كاری كرد، به و پاس���اوه ی نوێنه ری ئه وان له لیژنه كه دا دیارینه كراوه . هه روه ها به رپرس���انی ئه و حزبه دوپاتیشیانكرده وه ك���ه هیچ حزبێك له و لیژنه یه دا به نوێنه ری
خۆیان نازانن.جێی ئاماژه یه كاربه ده س���تانی هه رێمی كوردستان خوازیارن له ڕێگه ی رێكخستنی كۆنفرانس���ی نه ته وه یی كورده وه له هه ولێر ناوچه كه یان سه قامگیر ئارامی و ئاسایشی بك���ه ن، به تایبه ت كه ماوه م���اوه ئێران و توركیا له ڕێ���ی تۆپ و فڕۆكه ی جه نگییه وه هه رێمه ك���ه ، س���ه ر ده كه ن���ه هێ���رش ئ���ه وه دان له هه وڵ���ی له هه مانكاتیش���دا هه مو حی���زب و الیه نه كوردیی���ه كان به وه رازیبكه ن ك���ه بزوتن���ه وه ی رزگاریخوازی كورد ستراتیژییه كی نوێی دژ به توندوتیژی بگرێته ب���ه ر له پێناو به دیهێنانی ئاش���تی له ناوچه كه و چاره سه ركردنی كێشه ی كورد
به ڕێگه ی سیاسی له و واڵتانه دا.
كورسی كۆمه ڵ ، گۆڕان و یه كگرتوی
له گه ڵ خۆی برد
ئا: ئاوێنه
له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا، به رپرسی په یوه ندییه كانی ده ره وه ی پژاك "هه ڤاڵ شه ماڵ به شیری" ده ڵێت "ئێمه ئێستا تاكه هێزی رۆژهه اڵتی كوردستانین كه
ئۆردوگانشین نین و له قواڵیی كوردستاندا خه بات و چاالكیمان هه یه ".
ئاوێنه : پێش���تر ئێ���وه راتانگه یاندبو كه كۆمه ڵ���ه و دیموكرات���ه كان پیالنیان له دژی ئێوه گێڕاوه ، كه كورسییه كانتان كۆنگ���ره ی ئام���اده كاری له لیژن���ه ی نه ته وه ییدا بۆ دیارینه كرا، ئه مه له سه ر چ
زانیاری و بنه مایه ك ئه وه تان راگه یاند؟شه ماڵ به شیری: كۆمه ڵه و دیموكراته كان رۆژێك پێش كۆبونه وه كه دیداریانكردبو، له چوارچێوه ی كۆبونه وه كه یاندا له س���ه ر ئ���ه وه رێككه وتب���ون كه پ���ژاك بكرێته ئاماده كارییه ك���ه ، له لیژن���ه ی ده ره وه ب���ه اڵم هه وڵه كه یان بێئه نجام بو، چونكه كۆت���ای رۆژه���ه اڵت كرا به 6 كورس���ی و له كۆبونه وه كه ی رۆژی شه ممه ی رابردودا پژاك وه ك ئه ندامی كۆمیته ی ئاماده كاری كۆنگره ی نه ته وه یی ده ستنیشانكرا، بۆیه ئه و مه سه له یه كۆتایی پێهاتوه و هه وڵی سه ركه وتو پژاك هێشتنه وه ی له ده ره وه نه بو، ئێستا ئێمه له سه ر كۆتای رۆژهه اڵت
ئه ندامی كۆمیته ی ئاماده كارین.دیموكرات كۆمه ڵ���ه و ب���ه اڵم ئاوێنه : كۆنگره كه یان بایكۆتكردنی هه ڕه ش���ه ی
كرد گه ربێتو ئێوه كورس���یه ك له س���ه ر رۆژهه اڵت به ئێوه بدرێت؟
ش���ه ماڵ به ش���یری : ئ���ه وان ناتوانن هه ڕه ش���ه ی وا بكه ن چونكه خواخوایانه هه ین، بڵێین به ش���داربن و له ش���وێنێك مه جبوری���ش بون كه پ���ژاك قبوڵبكه ن له لیژنه ی ئاماده كاری���دا، چونكه ئه وه ی له دیاریكردنی رۆژه ڤی ده ساڵی رابردودا رۆڵ���ی س���ه ره كی هه ب���وه له رۆژهه اڵتی
كوردستان پژاك بوه .ئاوێنه : ب���ه اڵم ئێوه الیه نێكی س���ه ر په كه كه پش���تیوانی به بێ به په كه كه ن و زۆر زه حمه ته له كوردس���تانی رۆژهه اڵتدا بتوان���ن ب���ه رده وام ب���ن و الیه نه كانی تر ده ڵێن ئێوه دروستكراوی په كه كه ن نه ك
هه ڵقواڵوی خه ڵكی رۆژهه اڵت؟شه ماڵ به شیری : هاوپه یمانێتی له گه ڵ په كه كه هه ڵه و خاڵی الوازی ئێمه نییه ، به ڵك���و خاڵ���ی به هێزی ئێمه ی���ه ، له ده ساڵی رابردوشدا ئه مه مان نه شاردۆته وه و باسیش���مانكردوه ، هۆكاری سه ركه وتنی ئێمه و جه ماوه ریبون و خۆشه ویس���تبونی رۆژهه اڵت���دا خه ڵك���ی له ن���او ئێم���ه نزیكایه تیم���ان بوه له په كه ك���ه . ئه گه ر نزیكایه ت���ی خاڵی الواز بێ���ت ئه وا ئه م الیه نانه به درێژایی بیست ساڵی رابردو، باشوردا له سێبه ری حیزبێكی هه ریه كه و بون، هه ر ئه م سێبه رنشینییه ش وایكردوه له ئۆردوگانش���ینی نه توان���ن ئه مڕۆك���ه رزگاریانبێ���ت، ئێمه ئێس���تا تاكه هێزی رۆژهه اڵتی كوردستانین كه ئۆردوگانشین
خه بات و كوردس���تاندا له قواڵی���ی نین و چاالكیمان هه یه و خاوه ن���ی ئیراده یه كی ئازادان���ه ی خۆمانی���ن و س���ه ربه خۆیانه له كۆمه ڵه و ده ده ی���ن و خۆم���ان بڕیاری دیموكراته كان شایس���ته ترین بۆ ئه وه ی
له لیژنه ی ئاماده كاریدا به شداربین. ئاوێنه : ئێوه وه كو پ���ژاك چاوه ڕوانن
كۆنگره ی نه ته وه یی چی به دیبهێنێت؟ش���ه ماڵ به شیری : هیوامان ئه وه یه كه كه ش���وهه وایه كی یه كه مجار بۆ بتوانێت دیموكرات���ی و نه ته وه ی���ی له نێ���وان هه ر بێنێته پارچ���ه ی كوردس���تاندا چ���وار ئ���اراوه ، به یه كجاری كۆتای���ی به ئه گه رو بهێنێت و ناوخۆیی مه ترسیه كانی شه ڕی له هه مانكاتیشدا بتوانێت په یامی ئاشتی و چاره س���ه ری دیموكرات���ی له پارچه كانی كوردس���تاندا بخاته ڕو، هه روه ها بتوانێت گوتارێك���ی هاوب���ه ش له نێ���وان الیه نه كوردییه كان���دا له گ���ه ڵ دنی���ای ده ره وه
سازبكات.
پژاك: بۆ وه رگرتنی كورسی له كۆمه ڵه و دیموكراته كان شایسته ترین
ئێوه ش وه ك ساڵح موسلیم بن!-كوڕی ساڵح موسلیم به هێزترین كوردستان رۆژئاوای كه سایه تی له ڕیزی پێشه وه ی به ره ی شه ڕی ك���وڕی جه بهه تولنوس���ره یه ، له ڕیزی ئێمه ش س���ه رۆكه كانی پێش���ه وه ی زانكۆكانی ئه وروپاو له فوئادی جگ���ه ئه مه ریكادان، مه جید سوڵتانی و كه ریم ئه حمه د ك���ه براو كوڕی خۆیان له س���ه ر ك���ورد دانا، ئه وانی دیكه خزمی شێخیشیان س���ه پانی خه زوری
هه مو پارێزراو بون.كورس���یه كانی پێمباش���ه -كۆنگره ی ئاماده كاری ده سته ی نه ته وه یی كورد له سه ر بنچینه ی شه هیدانی تێكۆش���ان و مێژوی نه ك دیاریبكرێ���ن، الیه ن���ه كان وڕكگرت���ن و پێكوتان، كورس���ی داواكاری بێ���ت له جه هه نه میش كاری زۆره ، كورسیزم مه بده ئی
سیاسییه كانی كورده .-هه ڵمه تێك بۆ هه ڵوه شاندنه وه ی موچه په رله مانتارو خانه نشینی پله بااڵكان راگه یه نراوه ، تائێستا هی���چ په رله مانتارێكی ده رچوی راب���ردو واژۆی له س���ه رنه كردوه مسۆگه ره ! خانه نشینیه كه ی كه ئام���اده پرۆژه ی���ان ئه وان���ه ی ب���ۆ هه ڵوه ش���اندنه وه ی ده كرد موزایه ده یان یان خانه نش���ینی كه ناڵه كان���ی له ب���ه رده م راگه یان���دن نمایش���ده كرد، هه ر وشه و هه ر ده ستهه ڵبڕینێكیان، ه���ه ر ده ستڕاوه ش���اندنێكیان، س���ه ردان و س���ه فه رێكیان، هه ر له س���ه ر دۆالر هه زاران چركه ی ئه م گه له به سته زمانه وه ستاوه .
س���وره كۆم���ه ڵ -هاواڵت���ی: له س���ه ر ئه وه ی نوێنه ری هه بێت كۆنگره ی ئاماده كاری له لیژنه ی نه ته وه یی���دا. ئه وانه ی باوه ڕیان به نه ت���ه وه نه بو، ئێس���تا هه مو له سه ر به ده س���تهێنانی كورسی كۆنگره ی ئاماده كاری ده سته ی باش���تره نه ته وه یی ش���ه ڕیانه ، فتوایه ك له دژی نه سره ی ئیسالمی نه ك ده ربك���ه ن له س���ه رێكانی له مه سیف كورسی له سه ر شه ڕ س���ه الحه دین بك���ه ن، یه كێتی و پارت���ی هه ندێك كورس���ۆكه بۆ ئه م به اڵم به جێده هێڵن، خه ڵك حه په لوش هه موی چاوبرسیانه
ده ده ن.- "بورهان���ی س���ه عید س���ۆفی به رپرسی پۆستی ده گه ڕێته وه و وه رده گرێت"، هه ولێر مه ڵبه ندی سۆس���یال دیموكرات���ی كوردی ئاوایه ، دابه ش���كردنی پۆست بۆ
منداڵ و خزم و زاوایه .ئه ردۆگانی���ش "زاواك���ه ی -بازرگانی به نه وتی كوردستانه وه ده كات"، ئه وه ن���ده زۆره بای���ی ئ���ه وو هه رچ���ی زاواو خه زوری ئه م دنیایه ی���ه ده كات، له هه مو شوێنێكی ئه م دنیایه هه ر زاواو
خه زوران فه رمانڕه وان.س���ۆفی س���ه عید -))دان���ا له لیستی یه كێتی په رله مانتاری له په رله مان���ی كوردس���تانی كوردس���تان ئاماژه به وه ده كات په رله مانتاری هه رێم جگه له وه ی ئازابێت سیاس���ی و پێویس���ته بێ((، ده بێ���ت چه قاوه س���وش هه روه ه���ا پێویس���ته به باش���ی ش���اره زای وه رگرتن���ی ئیف���ادو هانده ران و به رده وامی سه ردانی په ته كان و له س���ه ر یاریك���ردن نمایشی شاشه ی ته له فزیۆنه كان
بێت.بچوكی ك���وڕه "بابۆ"ی -لڤین: مه س���عود بارزانی به هاوبه ش���ی له گه ڵ هێڵێكی ئاسمانی"ئه تڵه س جێت" هێڵێكی ئاسمانی به ناوی داده مه زرێنێت. "زاگرۆس جێت" به رده بنه وه ، دایكیان له س���كی ل���ۆ كورس���یان كۆمپانی���او
ئاماده یه .-براده رێك���ی رۆژنامه نوس وتی: زه وی���م وه رگرت���وه و خدمه م بۆ دائی���ره بردۆت���ه وه ، ئیت���ر نه ناس���نامه ش نه ئابونه ده ده م و ده رده ك���ه م، ئه مه س���ه ندیكای یه كێتی ی���ان رۆژنامه نوس���انه
زه وی وه رگران!
تایبهت)388( سێشه ممه 662013/7/30
كێشه ی كادێره كانی یه كێتی له كه ركوك به رده وامه ، زیاتر له 100 كادێری بااڵی
ئه و حیزبه له كه ركوك هه ڕه شه ی ده ستله كاركێشانه وه ده كه ن و وه ك
خۆیان ده ڵێن "هۆكاره كه ی ته كه تول و خراپی سیاسه تی حزبه كه یانه "، له نێو
ئه م كادێرانه دا به رپرسی مه ڵبه ندو كۆمیته و كادیری سه ربازی و راگه یاندنی
تێدایه .دوای دانانی لیژنه یه ك له الیه ن مه كته بی سیاسی )ی ن ك( و له سه ر راسپارده ی تاڵه بانی بۆ به دواداچونی ئه و كێشه یه ، پێنج كادێری بااڵی ناڕازی به ناوی هه مو ئه و یه كێتییه ناڕازییه كانی كه ركوكه وه ،
ڕاپۆرتێك پێشكه ش به لیژنه ی لێكۆڵینه وه كه ده كه ن، ئه مه ی خواره وه ی
ده قی ئه و راپۆرته یه .
ڕاپۆرتی گشتیبه ڕێ���زان س���ه رۆك و ئه ندامانی لیژنه ی
لێكۆلینه وه له كێشه كانی كه ركوكساڵوێكی گه رم ...
له ش���اری 2012/10/9 ل���ه ڕۆژی ئێمه به غدا سه ردانی هه ڤاڵ مام جه اللمان كرد س���ه باره ت به وه زعی یه كێتی و كه ركوك و كادره كانی به راش���كاوانه قسه مان له گه ڵ به رێزی كردو له به ر ڕۆشنایی ئه و دانیشتنه به رێزی���ان بڕیاریاندا لیژن���ه به رێزه كه تان
پێكبێت.ئێم���ه بۆ ئه و مه به س���ته به كورتی ئه م نوس���راوه ده خه ینه به رده ستی به ڕێزتان
سه باره ت به كێشه كان.* به گشتی:
به ش���ێكی زۆری كێش���ه كانی ئێم���ه و هه ڤااڵن���ی تریش له ناو یه كێتی په یوه ندی سسته می هه ڤااڵن و كاركردنی به شێوازی كاركردنی ئۆرگانه كانی )ی ن ك(وه هه یه
كه بریتین له :1( كارنه ك���ردن به په ی���ڕه وو زاڵبون���ی
ئیجتیهادات له كاری رۆژانه دا.له هه ڵس���وكه وت و ناعه داله ت���ی )2ده س���ه اڵته كان ئ���ه رك و دابه ش���كردنی
به مه به ستی تایبه ت.3( ناعه داله تی له دابه شكردنی ئیمتیازو
پله وپایه و ده سه اڵت...4( نه بون���ی بڕیاری به كۆم���ه ڵ و ڕاوێژ
نه كردن.ئێمه پێمانوایه چاره سه ركردنی زۆربه ی ئه م كێشانه وه به چاره س���ه ری كێشه كان به نده و ته نها كۆنگره ده توانێ چاره سه ری
بنه ڕه تیان بكات.* كه ركوك:
الی هه م���وان ڕون���ه ك���ه كه رك���وك له كوردس���تاندا تایبه تمه ندی خۆی هه یه ، وا چاوه ڕوانده كرا كه سه ركردایه تی كورد س���ه نگ و گرنگی ته واو بدات به كه ركوك و كێش���ه ره واك���ه ی، كه چ���ی به داخ���ه وه له دوای پرۆس���ه ی ئازادییه وه له ئاس���تی پێویس���تدا نه بوه و له زۆر الیه نه وه په راوێز خراوه و ملمالنێی حیزب���ی ناڕه وا له نێوان الیه نه كان به گش���تی و پارت���ی و یه كێتیی به تایبه تی و دانان���ی كادری ڕابردو خراپ له جومگه بنه ڕه تیه كانی حیزب و حكومه ت وایكردوه كه كێش���ه ره واكه ی كاڵبێته وه الی جه ماوه رو له گه ڵ ئه وه ش���دا ملمالنێی
ناوخۆی یه كێتیی هاتۆته سه ر.1( الی جه ماوه ر شێوازی مامه ڵه كردنی یه كێتی و پارتی مه سه له نه ته واییه تیه كانی بێهیواو خه ڵك به ش���ێكی كاڵكردۆته وه و
بێمتمانه بون.2( گه نده ڵ���ی و بێس���ه روبه ره یی باڵوه و گرتۆت���ه وه و جومگه كان���ی زۆرب���ه ی به رپرسه كان به رژه وه ندی تایبه تی خۆیان له س���ه روی به رژه وه ندیه گش���تییه كانه وه
داده نێن.3( باری ئه منی زۆر خراپه و گه وره ترین كێش���ه ی خه ڵكی كه ركوك���ه و هاواڵتیانی دڵنیانی���ن و له س���ه روماڵیان كه رك���وك ب���ه ره و خه ڵ���ك وایك���ردوه ئه م���ه ش شاره كانی هه رێم ده گه ڕێته وه و به تایبه تی كه ركوك به رپرس���ه كانی زۆربه ی )ماڵی له ده ره وه ی كه رك���وك و ته نانه ت ده ره وی عێراقیش���ن( له كاتێكدا له كه ركوك كوردو له ناو كوردیش���دا یه كێت���ی به پله ی یه ك به رپرس���ه له و بارودۆخ���ه به هۆی ئه وه ی له )6( ئه ندام په رله مان )5(ی یه كێتیه و پارێزگار ئه ندامی م.س یه كێتیه و هه روه ها فه رمانده كانی )ئاسایش و پۆلیس و سوپا(و به ش���ێكی زۆری جومگه سه ره كیه كانی ده س���ه اڵت له كه ركوك به ده ستی كادیری
یه كێتیه وه یه .4( له س���اڵی )2011(وه بودجه یه ك���ی زه به الح بۆ كه ركوك ته رخانكراوه و پرۆژه ی زۆریش ده كرێ به اڵم ل���ه ڕوی كوالیتیه وه زۆر خراپه و دواكه وتنی پرۆژه كان و نه بونی شه فافیه ت له پێدانی پرۆژه به كۆمپانیاكان و هێنانه پێش���ه وه ی كۆمپانیا دۆس���ته كان و نرخی خه یاڵی و ...هتد قسه و باسی زۆری له سه ره له ناو ش���ه قامی كه ركوك باڵوه و
باس ده كرێ .* یه كێتیی له كه ركوك
الی هه موان ئاش���كرایه دوای پرۆسه ی
ئ���ازادی، كه ركوك زۆرب���ه ی كادیره كانی كه ركوك گه ڕانه وه )ئه وانه ی هه س���تیان به لێپرس���راوێتی ك���رد به رانب���ه ر كوردو كه رك���وك و یه كێت���ی(. یه كێتیانه قۆڵیان لێهه ڵماڵ���ی و ئ���ه وه ی له توان���ادا ب���و بۆ س���ه ركه وتنی ك���وردو یه كێتی���ی كرا، تا پرۆسه ی ئیمزا كۆكردنه وه و پاشان ته كه تول ده س���تیپێكرد له كه رك���وك، ئ���ا لێره وه كێشه كان ده ستیپێكرده وه و كادیره كانیان له یه كتر ره نجان و كراین به نه یاری یه كتری. ئێم���ه و زۆرب���ه ی كادیره كان���ی كه ركوك الیه نگ���ری مانه وه ی یه كێتی و پاراس���تنی یه كێت���ی ناو یه كێت���ی بوی���ن و كه وتینه پارێ���زه ری ته كه ت���ول و وه ك به رانب���ه ر یه كێتی���ی ماینه وه و ل���ه زۆر ماف و ئه ركی خۆمان خۆش���بوین له پێناوی پاراس���تنی له هه ڵبژاردنه كان���ی ئه وه ب���و یه كێتی���دا مه ڵبه نده كان���دا له زۆرب���ه ی ش���وێنه كان س���ه ركه وتنمان به ده س���تهێناو پاراستنی یه كێتیمان له كه ركوك س���ه لماند ئه مه ش بوه ه���ۆی ئ���ه وه ی ئه وه نده یتر خۆمان و هه ڵمه تی ب���ه ر بكه وینه هه ڤاڵه كانم���ان
ته كه تول و ملمالنێكان توندتربونه وه .كاتێك هه ڵبژاردن���ی په رله مانی عێراق هه وڵه كانمان جارێكیت���ر ده س���تیپێكرد خس���ته گه ڕ ب���ۆ سه رخس���تنی یه كێتی و له ویشدا خه ڵك ده نگی به یه كێتی دا نه ك به ته كه تول، بۆی���ه هیچكام له پاڵێوراوانی ته كه تول ده رنه چون و یه كێتی سه ركه وت و له كۆی )6( كورس���ی )5( كورس���ی بۆ
یه كێتی بو.)له دوای كۆنگره ی "سێ"وه به پالنێك( ته كه ت���ول له كه ركوك به هێزكراو ئه وانیش كه وتن���ه كۆنگ���ره دوای له قۆناغ���ی راوه دونانی ته سفیه كردن و تۆڵه كردنه وه و له حیزب و حكومه ت و یه كێتی كادیره كانی ده ركردن و په راوێزخستن و دورخستنه وه یان له جومگه ئه ساسیه كانی حیزب و حكومه ت، كار گه یش���ته ئه وه ی وه كو كادرو خه ڵكی حیزبێكی ت���ر له هه ڤاڵه كانم���ان بڕوانن و ته نانه ت تۆمه تی ناڕه واش بخه نه پاڵیان، ئه م���ه له كاتێكدا به به رچ���اوی هه موانه وه غه در له كادیره كان و زوڵم له یه كێتی ده كراو ئێس���تاش ده كرێت به اڵم به داخه وه كه س گوێ���ی له ئێمه و له هه ڤاڵه كانمان نه گرتوه و له م نه ده گه یش���ت به كه س هاواره كانمان حیزبه ی كه هه مومان زیاتر له 30 س���اڵ مێژوم���ان له گه ڵیدا هه یه ، ته نها گوێ له و هه ڤااڵنه ده گیرا كه خاوه نی هێزی مادی و مه عنه وی یه كێتیی بون، كه ئه مانه ی الی خواره وه به ش���ێكی زۆر كه می ئه و زوڵم و غه درانه ن كه له یه كێتی كراون له ڕابردودا.
• یه كه م: مه ڵبه ندی كه ركوك:دوای كۆنگ���ره هه ری���ه ك له هه ڤ���ااڵن )راپه ر عارف، ره وه ند، محه مه د تۆرانی، ئه بو ئیبراهیم( كه لێپرس���راوی مه ڵبه ند بون له سه ر راسپارده ی كۆنگره و )م.س( وه ك جێگ���ر گه ڕان���ه وه ن���او مه ڵبه ندی كه ركوك و ده س���تبه كاربون وه ك جێگری مه ڵبه ند، به اڵم هه ر له س���ه ره تاوه هه ڤاڵ ره فع���ه ت عه ب���دواڵ كه وت���ه وێزه ی���ان و له ماوه ی یه كس���اڵدا ل���ه و مه ڵبه نده هیچ پرس و راوێژو حیس���ابێكی بۆیان نه ده كرد ته نانه ت هه وڵی سوككردنیانی ده دا بۆیه راپ���ه ر عارف پاش س���اڵێك به ڕاپۆرتێك ده ستیله كاركێش���ایه وه و چ���وه ماڵ���ه وه وه اڵمی لێیبپرس���ێته وه و كه س بێئه وه ی
سكااڵكه ی بده نه وه .هه روه ها محه مه د تۆرانی نارده شوێنێك دور له مه ڵبه ندو ناویلێنا به شی ئاواره كان بۆ ئ���ه وه ی كاریگ���ه ری نه مێنێ و ئه ویش به ناچاری و ناڕازیبونی له و شوێنه تائێستا كونجی قه ناعه ت���ی گرتوه ، له كاتێكدا ئه و هه ڤاڵه لێپرسراوی مه ڵبه ندی توركمانی بو كه ش���اره زایی ته واوی له به شی توركمانی یه كێكی دورخرای���ه وه و له توركمان هه بو تری كرده به رپرسی كۆمیته ی توركمانی ك���ه گوم���ان ده كرێ���ت س���ه ر به به ره ی
توركمانی بێت.هه ڤاڵ ره وه ند ك���ه ماوه یه ك به ته عین ن���ه ك به هه ڵب���ژاردن كرا به لێپرس���راوی مه ڵبه ندی دوبز وه ك���و جێگر كارده كات و
بێده سه اڵت و بێ كاریگه ری به رده وامه .هه ڤاڵ ئه ب���و ئیبراهیم كه به رپرس���ی مه ڵبه ن���دی عه ره بی بو كرا به به رپرس���ی له عه ره به كان و بێكاریگ���ه ر راگه یان���دن و
رێكخستنه كانی عه ره بی دورخرایه وه .• كۆمه ڵێ���ك كادری ته كه تول���ی كرده س���ێبه ری ئه نجومه نی مه ڵبه ن���دو به جیا كۆبون���ه وه و بڕیاره كان���ی له گ���ه ڵ ئه وان گه اڵڵه ده ك���ردو هیچ پ���رس و راوێژێكی به جێگره كان و كادره كانی تر نه ده كرد هیچ بڕیارێك له و مه ڵبه نده به ده س���ته جه معی ده رنه چ���وه به ڵكو هه م���وی دوای راوێژ به ته كه ت���ول به بڕیاری تاك ك���راون به م
شێوه یه ی الی خواره وه :لێپرس���راوی ئ���ه و الدان���ی یه ك���ه م: كۆمیتان���ه ی كه له پرۆس���ه ی هه ڵبژاردن
بونه ته لێپرسراوی كۆمیته .1( خه لیل ئیبراهیم لێپرسراوی كۆمیته ی
ساحه ته یران.2( راكان عوسمان لێپرسراوی كۆمیته ی
فه یله ق.3( حوسێن عه لی لێپرسراوی كۆمیته ی
شۆرجه .4( كامه ران واحید لێپرسراوی كۆمیته ی
حه ی عه سكه ری.5( ئازاد مه جید لێپرس���راوی كۆمیته ی
غه رناته .لێپرس���راوی كاكه ی���ی ئه حم���ه د )6
كۆمیته ی دۆمیز.7( حه یده ر كۆمیته ی پۆلیسی نه وت.
8( مقداد س���اڵح كۆمیته ی پۆلیس���ی ناوخۆ.
9( جه الل نادر كۆمیته ی پۆلیس.10( سه ید عوسمان كۆمیته ی تایبه ت.
11( ره س���ول محه مه د عه بدل كۆمیته ی په نجا عه لی.
لێپرس���راوی :جیگۆڕكێ���ی دوه م كۆمیته كانی سه ر به ته كه تولی لێپرسراوی
مه ڵبه ند.كۆمیته به رپرس���ی ده ركردن���ی دوای هه ڵبژێردراوه كانی كه س���ه ر به ته كه تولی خۆی���ان نه ب���ون و دانانی خه ڵكی س���ه ر ته نها هێش���ته وه و خۆیان به ته كه تول���ی هه ندێ���ك ئاڵوگۆڕی ش���وێنه كانیانی كرد
له وانه :1( دانانی جه الل شوش���ه به لێپرسراوی كۆمیت���ه ی حه س���ارو پاش���ان كۆمیته ی فه یله ق و دوایی گواستنه وه ی بۆ كۆمیته ی
سه رگه ڕان.س���ادق جه وه���ه ر گواس���تنه وه ی )2له كۆمیته ی پردێ بۆ لێپرسراوی كۆمیته ی
دوبزو دوایی بۆ كۆمیته ی فه یله ق.3( جێگۆڕكێ���ی یوس���ف ل. كۆمیته ی
س���ه رگه ڕان ب���ۆ لێپرس���راوی كۆمیته ی پردێ.
4( دوباره دانانه وه ی ساالر به لێپرسراوی كۆمیت���ه ی دوبز دوای ئ���ه وه ی بۆ ماوه ی
سالێك مۆڵه تی وه رگرتبو.5( جێگۆڕكێی سه لیم كه ریم له كۆمیته ی ره حیماوا بۆ كۆمیته ی ئیمام قاسم و دواییش
گێڕانه وه ی بۆ كۆمیته ی ره حیماوا.عه ب���دواڵ ئه رس���ه الن دانان���ی )6به لێپرسراوی كۆمیته ی راپه رین و دواتریش
گواستنه وه ی بۆ كۆمیته ی ئیمام قاسم.لێپرس���راوی به شه كان دانانی سێیه م:
له سه ر بنه مای ته كه تول:1( لێپرسراوی به شی رێكخستن ره وه ند
مه ال مه حمود مه ڵبه ندی دوبزی كۆن.2( لێپرس���راوی به شی چاودێریی عه لی
حوسێن مه ڵبه ندی دوبزی كۆن.3( لێپرس���راوی به ش���ی ئامار جه مال ره م���ه زان )چ���االك( مه ڵبه ن���دی دوبزی
كۆن.4( لێپرسراوی به شی ش���ه هیدان داود
سابیر مه ڵبه ندی دوبزی كۆن.5( سه رجه م به ش���ه كانی تری مه ڵبه ند )په یوه ندیی���ه كان، هه ڵب���ژاردن، ئیداره ، گه نجان، وه رزش، ئینته رنێت، روناكبیری( هه م���ان ته كه تول به رێ���وه ی ده بات جگه
له راگه یاندن.چواره م: پله دان
ده یان كادیر له پله كانی كارگێڕ كۆمیته و ئه ندام كۆمیته وه كراون به ئه ندام مه ڵبه ند له سه ر بنه مای ته كه تول له كاتێكدا چه ندین ئه ن���دام مه ڵبه ندی كارگێ���ڕ مه ڵبه ن���دو ده رنه چوی دڵس���ۆز هه ن ك���ه ته كه تول به رده وامیش���ن ده ربچ���ن و نه یهێش���توه له كاركردن كه چی ئه مانه پله یان دراوه تێ
له به رئه وه ی سه ر به ته كه تولن .1( فه ره���اد مه حمود كارگێڕ كۆمیته بۆ
ئه ندام مه ڵبه ند.2( حه مید بیره سپانی له ئه ندام كۆمیته ی
ده رنه چوه وه بۆ ئه ندام مه ڵبه ند.3( ناسك محه مه د له كارگێڕی كۆمیته وه
بۆ ئه ندامی مه ڵبه ند.4( ئاسۆ سدیق له كارگێڕی كۆمیته وه بۆ
ئه ندامی مه ڵبه ند.له ئه فس���ه ری س���اڵه یی س���ه رباز )5
ئاسایشه وه بۆ كارگێڕی مه ڵبه ند.كارگێ���ڕی عه بدولغه ف���ار س���امی )6
مه ڵبه ند.7( شیراز مسته فا ئه ندامی مه ڵبه ند.8( پڕگول ناوێك ئه ندامی مه ڵبه ند.
• دوه م: مه ڵبه ندی ده وروبه ری كه ركوك )قه زای كه ركوك(
چ���وار به رپرس���ی كۆمیت���ه ی هه ب���و سه رجه میان الدران به م شێوه یه :
1( كۆمیت���ه ی قه ره هه نجی���ر: عوم���ه ر چیمه نی لێپرس���راوی بو الدراو )كامه ران س���ابیر(یان له دوب���زه وه هێن���او كردیان به لێپرس���راوی كۆمیت���ه ی قه ره هه نجی���ر
له به رئه وه ی ته كه تولی خۆیانه .2( كۆمیته ی دوی شوان ناسر عه زیز یان الداو )نه جات محه مه د( یان له كه ركوكه وه
هێنا كه سه ر به ته كه تولی خۆیانه .3( كۆمیته ی س���ێی تۆبزاوا ئه س���عه د حه مه دیان الداو جێگ���ری كۆمیته یه كیان برد به ناوی عه بدواڵ محه مه د داود كردیان ئه وه ی له گ���ه ڵ كۆمیته كه به به رپرس���ی ده ی���ان كارگێڕو ئه ندام مه ڵبه ندی بێئیش ه���ه ن له مه ڵبه نده ك���ه له گه ڵ ئه وه ش���دا له به رئ���ه وه ی دڵنی���ا نه ب���ون كه س���ه ر به خۆیان بێت پله كه ی���ان به رزنه كرده وه ، له كاتێكدا هه ش���ت كه س پله ی دراوه تێ له گه ڵ ئه وه ی ئه م به رپرسی كۆمیته شه و
پله كه ی جێگری كۆمیته شه .4( كۆمیته ی له ی���الن )محه مه د تاهیر(یان الداو له كه ركوك سه ید نیزامیان نارد كه ناوبراو به پله ی جێگ���ر كۆمیته له ناو ته كه تولی به اڵم هاتبو سۆشیالیس���ته وه
خۆیانه .دی���اره ئه وان���ه ی پێش���تر به رپرس���ی رێكخس���تنه كان به ده نگی ب���ون كۆمیته هه ڵبژێردراب���ون به ب���ێ ه���ۆ ده رك���ران و
ئه وانه یان به ته عین له شوێنیان دانا.• له سێ جێگر مه ڵبه ندو چوار كارگێڕی
مه ڵبه ن���د هیچیان نه كراون به مه س���ئولی ب���ه ش له به رئه وه ی س���ه رجه میان كادری هه ڵبژێردراوی ناو ئۆرگانه كان بون و سه ر به هێڵی پاراس���تنی یه كێت���ی ناو یه كێتی
بون.• كۆمه ڵێ���ك كادری تری باش و پیاوی تێكۆشه ر له ناو مه ڵبه نده كه بون هیچیان
كاریان پێنه دراو په راوێز خران.كات���ی كارمه ن���دی فه رمانب���ه رو •مه ڵبه نده كه راسته وخۆ ده ركران و نێردرانه ماڵ���ه وه كه ژماره یان زی���اد له 25 كه س
بون.• پێشمه رگه كانی پاراستنی مه ڵبه نده كه ده ربه ده ركران و گواسترانه وه بۆ جێگایه كی
تر.• سێیه م: مه ڵبه ندی داقوق:
پێنج كۆمیته ی هه بو كه س���نوره كه ی قه زای���ه ك و دو ناحیه ی���ه و س���ێ ناوچه )تاڵه بانی و كاكه ی���ی و داوده ( ته نها یه ك كۆمیته یان هێش���ته وه و هه مو به رپرس���ی كۆمیته كانیان نارده ماڵه وه و براده رێكیان كڕی و كردیان���ه پیاوی ته كه تول و كردیانه
به رپرسی كۆمیته .• جێگرێك و چ���وار كارگێڕیان هه بوه و
هیچیان به شیان پێنه دراوه .• جێگره كان���ی تر یه كێكیان له س���ه ر گۆڕان ده ركراوه كه ب���و به پیاوی خۆیان له گ���ه ڵ ئه وه ی ت���ر كران به لێپرس���راوی
به ش.• سه رجه م پێشمه رگه كانیان گواسته وه ناچارب���ون ئه وانی���ش ب���ۆ س���لێمانی و
هه ندێكیان وازیانهێنا یان بون به پارتی.• له )109( ئاس���ایش ته نها )50( یان هێشته وه ئه وانی تریان گواسته وه و پارتی له به رانبه ردا )220( ئاسایشیان دامه زراند هه روه ها )200( هاوكاری ئه یلوالنه یان دا
به گه نجانی داقوق.• كارمه ندان و فه رمانبه ره كانی مه ڵبه ند ك���ه ژماره ی���ان )23( فه رمانب���ه ر بون )18( كه س���یان نێردرانه ماڵه وه و س���ێ كه س���یان له كۆمیته مانه وه و دو كه سیش ب���ۆ مه ڵبه ندی كه رك���وك رۆژانه هاتوچۆ
ده كه ن.• چواره م: مه ڵبه ندی دوبز
قه زای دوبز وه كو مه ڵبه نده كانی قه زای كه رك���وك و داقوق چ���وار كۆمیته ی هه بو هه رچوار كۆمیته كه یان وه ك خۆی مایه وه له به ره ی له به رئه وه ی ده س���تكاری به بێ
ته كه تول بون.• پێن���ج جێگریان هه بو س���ه رجه میان
لێپرسراوی به شن له مه ڵبه ندی كه ركوك.• ئ���ه م مه ڵبه نده له به رئ���ه وه ی كاك ئاسۆ پێشتر لێپرسراوی بو به به رژه وه ندی ته كه تول ده س���تكاری كۆمیته كانی نه كرا ته نه���ا له ناوخ���ۆدا ئاڵوگۆڕی���ان پێك���را ئه و كارگێڕو ئه ندام به ش���انه ی كه س���ه ر به ته كه ت���ول نه ب���ون وه ك���و ئه وانی تر
په راوێزخران.• باره گاك���ه ی دوب���ز وه ك���و خ���ۆی و
به سه نگی خۆیه وه ماوه ته وه .* مه كته بی بیرو هۆشیاری كه لقێكیان له كه رك���وك بو پاش س���وكایه تیپێكردن داخ���راو كادیره كان���ی په ڕاگه ن���ده كران
چونكه سه ر به خۆیان نه بو.* لێپرسراوی مه كته بی په یوه ندییه كانی نزیكی به كه س���ێكی گ���ۆڕی كه ركوكیان خۆیان ك���ه بڕیارب���و )به پێ���ی په یڕه و دابخرێت( به اڵم دانه خراو خۆیان ده ستیان
به سه ردا گرت.• هه روه ها له ناو حكومه ت و ئه فسه راندا به هه مانش���ێوه ئ���ه وه ی له گ���ه ڵ خۆیان نه بوب���ێ لێیاننه پرس���یوه ته وه و الدراون، وه ك���و ره حم���ان ره فعه ت ئاغ���او مقداد ساڵح و كامه ران ئه حمه دو عه قید ئه نوه ری مه ڵبه ندی عه ره بی و عه باسه ره ش و... كه كاره كانیان دڵسۆزبون و چاالك و كه سانی لێس���ه ندرایه وه و ئێس���تا وه كو ئه فس���ه ر ماونه ته وه و هه ندێكیان توش���ی كێشه ش بون لێیانناپرس���نه وه له به رئه وه ی س���ه ر
به خۆیان نه بون.راپ���ه ر عارف، ئاكۆ ئه حم���ه د، جه مال ش���كور، محه م���ه د عوس���مان، محه مه د
تۆرانی
ته كه تول، یه كێتی له كه ركوك داخوراند
ماڵی زۆربه ی به رپرسه كانی
كه ركوك له ده ره وه ی
كه ركوك و ته نانه ت ده ره وه ی عێراقیشن
گه نده ڵی و بێسه روبه ره یی باڵوه و زۆربه ی
جومگه كانی گرتۆته وه و
به رپرسه كان به رژه وه ندی تایبه تی
خۆیان له سه روی به رژه وه ندیه
گشتییه كانه وه داده نێن
تاڵه بانی له گه ڵ چه ند کادیره ناڕازییه کی که رکوکدا فۆتۆ: تایبه ت
شهنشهلبوهسهرۆكدوای زیات���ر له س���اڵێك له كێشمه كێش���ی نێوان حكومه ت و كوتله سیاس���یه كانی ناو پارله مان���ی عێراق، س���ه ره نجام به فه رمی فه الح شه نش���ه ل كرایه سه رۆكی ده سته ی له عێ���راق و دادپ���ه روه ری لێپرس���ینه وه و
كوردێكیش كرایه جێگری .به ڕێوه ب���ه ری ،)2011/5/26( رۆژی جێبه جێ���كاری ده س���ته ی لێپرس���ینه وه و دادپ���ه روه ری عه لی المی تیرۆركرا، له دوای ئه م روداوه ش سه رۆك وه زیرانی عێراق نوری مالیكی ، وه زیری مافی مرۆڤ محه مه د شیاع سودانی بۆ به ڕێوه بردنی ده سته كه راسپارد. سودانی له ئه ركه كه ی به رده وام بو، تاوه كو ل���ه )2012/10/8( له هه ڵبژاردنی ناوخۆیی ده س���ته كه دا، فه الح حه س���ه ن شه نش���ه ل وه كو سه رۆكی ده سته كه و به ختیار عومه ر مالیكی هه ڵبژێ���ردران، جێگ���ری وه ك���و ئه م بڕیاره ی په س���ه ندكرد، به مه رجێك تا پارله مان س���تافی نوێی ده سته كه په سه ند ده كات، شه نشه ل به شێوه یه كی كاتی ببێته
سه رۆكی ده سته كه .په س���ه ندكردنی وایك���رد ئ���ه وه ی سه رۆكایه تی شه نشه ل له الیه ن پارله مانه وه دوابكه وێ���ت، بڕیارێكی ده س���ته كه بو له دادگای س���ه رۆكی ك���ه )2013/2/13(تۆمه تباركرد مه حمودی مه دحه ت فیدراڵی به وه ی رێوش���وێنه كانی ریشه كێش���كردنی به عس ده یگرێت���ه وه ، ئه وه بو له )2/17( مالیكی ئه و بڕیاره ی به سیاسی و ناپیشه یی به البردنی فه رمانیكرد به هۆی���ه وه ناوبرد، شه نش���ه ل له سه رۆكایه تی ده س���ته كه . له )2/19( ده س���ته ی ب���ااڵی تێهه ڵچونه وه ی عێراق بڕی���اری ده س���ته كه ی ره تكرده وه و ده س���ته ی وته بێ���ژی رۆژدا له هه م���ان لێپرسینه وه ئاشكرای كرد له كۆبونه وه یه كی كتوپڕدا كاندیدكردنی فه الح شه نش���ه ل بۆ سه رۆكایه تی ده سته كه كێشراوه ته وه ، به اڵم
وه كو ئه ندامی ده سته كه ماوه ته وه . )2012/5/7( له رۆژی عێراق پارله مانی به زۆرینه ی ده نگ پێكهاته ی نوێی ده سته ی لێپرس���ینه وه و دادپه وه ری په سه ندكرد، كه له ح���ه وت كه س پێكهاتب���ون، ئه وانیش: فه الح شه نش���ه ل، به ختیار عومه ر، حوسام عه بدوله تی���ف، س���ه اڵح موزاح���م، فارس عه بدولس���تار، باس���م محه م���ه د، جه ب���ار حه ردان، به اڵم ده نگدان له س���ه ر سه رۆك و جێگ���ره ی ده س���ته كه بۆ كاتێك���ی نادیار دواخ���را. پارله م���ان له كۆبون���ه وه ی رۆژی بۆ شه نشه لی )2013/7/22( دوش���ه ممه
سه رۆكایه تی ده سته كه په سه ندكرد.فه الح حه سه ن شه نشه ل ساڵی )1966( له ش���اری به غ���دا له دایكبوه ، ماس���ته ری له زانستی سیاسی هه یه و ئێستا خوێندكاری دكتۆرایه ، س���اڵی )2006( له سه ر لیستی ره وتی سه درو له چوارچێوه ی هاوپه یمانێتی ش���یعه كان بوه ت���ه ئه ندام���ی پارله م���ان، له پارله مانیش���دا بوه ته س���ه رۆكی لیژنه ی
ئاشتبونه وه ی نیشتیمانی .ل���ه )2012/10/8( ت���ا )2013/2/17( به وه كال���ه ت بوه ته س���ه رۆكی ده س���ته ی له ب���ه اڵم دادپ���ه روه ری ، لێپرس���ینه وه و ئه ندامێك���ی ده كرێت���ه وه )2013/5/7(به ڕێوه به ری ده س���ته كه . كێشه ی شه نشه ل له وكات���ه وه س���ه ریهه ڵدا ك���ه ئه نجومه نی )2009/11/11( ل���ه عێ���راق وه زیران���ی لیژن���ه ی ئاراس���ته ی نوس���راوێكی ریشه كێش���كردنی به عس له پارله مان كردو قانون و له ده وڵه ت���ی داوایكرد س���ه ركرده حیزبی ده عوه وه لید حیلی بۆ سه رۆكایه تی ب���ه اڵم بكرێ���ت، په س���ه ند ده س���ته كه كوتله كانی پارله مان كاندیده كه ی مالیكیان
ره تكرده وه .دروس���ت )2010( و س���اڵی له ئ���ازاری له كاتی به ڕێوه چونی هه ڵبژاردنی پارله مانی عێراقدا، لیژنه ی لێپرسینه وه و دادپه روه ری دوچ���اری گێرمه و كێش���ه یه كی زۆر هات، ئه وه ش دوای ئه وه ی بڕیاری دورخستنه وه ی چه ندین كاندیدی دیاری لیس���تی عێراقیه و س���وننه كانی دا، له وانه : س���اڵح موتڵه گ و زافر عان���ی و جه مال كه ربولی ، له به رئه وه ی رێوش���وێنه كانی ریشه كێش���كردنی به عس ده یانگرێت���ه وه ، ب���ه اڵم رێككه وتننام���ه ی هه ولێری نێوان كوتله سیاسیه كانی عێراق به سه رپه رش���تی مه سعود بارزانی سه رۆكی هه رێمی كوردس���تان، ك���ه له كۆتاییه كانی )2010(دا واژوك���راو به هۆی���ه وه حكومه تی نوێ���ی عێ���راق پێكه���ات، ئه و بڕی���اره ی
ده سته كه ی هه ڵوه شانده وه .دوای روخان���ی رژێمی به ع���س له ئازاری )2003(، حاكمی مه ده ن���ی ئه مریكی پۆڵ بریمه ر له مانگی ئایاری ئه و ساڵه دا سوپای لیژنه ی دوات���ر هه ڵوه ش���انده وه ، عێراقی ریشه كێش���كردنی به عس���ی دروس���تكردو ده س���ته ی كرای���ه ناوه ك���ه ی پاش���تری
لێپرسینه وه و دادپه روه ری .
7 )388( سێشه ممه 2013/7/30 عێراق
پرۆفایل
ئا: سۆران كامه ران
پارله مانتارێكی كورد رایده گه یه نێت له دوای هه اڵتنی زیندانیه كانی
ئه بوغرێب چاوه ڕوانی خراپتربونی ره وشی ئه منی عێراق ده كرێت. پارله مانتارێكی سه ر به ره وتی
سه دریش شكستی حكومه ته كه ی مالیكی راده گه یه نێت و پێیوایه سه رۆك وه زیران بۆ شاردنه وه ی شكسته كانی
ده یه وێت رایگشتی چه واشه بكات. پارله مانتارێكی لیسته كه ی مالیكیش
جه خت له بونی زانیاری پێشوه خته بۆ په الماردانی زیندانه كان ده كاته وه .
هه فت���ه ی راب���ردو، له هه ڵمه تێك���ی چه كداری پالن ب���ۆ دانراوی رێكخراوی قاعیده دا، ه���ه ردو گرتوخانه ی تاجی و ئه ب���و غرێ���ب كه وتن���ه ب���ه ر هێرش و به هۆیه وه س���ه دان زیندان���ی هه اڵتن، كاری ئه نجامدان���ی به تۆمه ت���ی ك���ه ده س���تگیركرابون. "تیرۆریس���تی " له دوای ئه و روداوه شه وه مه ترسیه كانی تێكچونی ره وشی ئه منی عێراق به ره و زیادبون ده چێت. الیه نه سیاسیه كانیش حكومه ته كه ی مالیكی به به رپرس���یاری
ئه و روداوانه ده زانن.
شاردنه وه ی شكستس���ه رۆك وه زیران���ی عێ���راق نوری مالیك���ی چه ن���د رۆژێ���ك له مه وب���ه ر له میان���ی كۆبونه وه ی له گه ڵ ژماره یه ك رۆژنامه نوس و پسپۆڕی بواری ئابوری ، ره وتی سه دری به وه تۆمه تبار كرد كه بونه ته هۆی راگرتنی چه ند یاسایه كی بواری ئه من���ی له پارله م���ان و ئه وه ش كاریكردۆته سه ر ره وشی ئه منی عێراق. له وه اڵمدا پارله مانتارێكی ره وتی سه در هێما ب���ۆ ئه وه ده كات مالیكی ده یه وێت شكس���ته كانی حكومه ته كه ی له ڕێگه ی
تۆمه تباركردنی سه دره وه بشارێته وه .پارله مانتاری لیستی ئه حرار "ره وتی سه در" جه واد حه س���ناوی ، به ئاوێنه ی
راگه یان���د "ن���وری مالیك���ی له ڕێگای ده یه وێت س���ه دره وه ، تۆمه تباركردنی ئه و شكس���ته گه وره یه بشارێته وه كه له بواری ئه منیدا توشی بوه ". هه روه ها داواده كات به زوترین كات چاره س���ه ری دۆخ���ی ئه من���ی بكرێ���ت و كۆتای���ی به خوێنڕش���تنی هاواڵتی���ان بهێنرێت. حه سناوی ده ڵێت "مالیكی هه میشه بۆ شاردنه وه ی شكسته كانی حكومه ته كه ی
ده یه وێ رایگشتی چه واشه بكات".
پالن و لێكۆڵینه وه رایده گه یه نێت پارله مانتارێكی عێراق په الماری گرتوخانه كان پالن بۆ دانراو ب���وه و داواده كات له ب���ری وه زاره ت���ی ناوخۆ، نوس���ینگه ی فه رمانده ی گشتی هێ���زه چه ك���داره كان لێكۆڵینه وه له و
روداوه بكات.پارله مانتاری كوتله ی فه زیله سۆزان كۆپیه كی كه له به یاننامه یه كدا سه عد، الی ئاوێنه ی���ه ، ده ڵێت "هه اڵتنی زیاتر له )500( زیندانی به ش���ێوه یه كی پالن بۆ داڕێ���ژراو، گه وره ترین مه ترس���ی و هه ڕه شه یه له سه ر ئاسایشی واڵتمان". له ب���اره ی به یاننامه ك���ه ی وه زاره تی داده وه ك���ه ب���اس له ورده كارییه كانی هێرش���ه كه ده كات و ئاش���كرای ده كات ئاراس���ته ی ه���اوه ن گولل���ه س���ه د به ندیخانه كه كراوه ، س���ۆزان س���ه عد ئاماژه به وه ده كات ئه گه ر ته قاندنی هه ر گولل���ه هاوه نێك س���ی چركه ی خایاند بێت، ئه وا ئه و سه د گولله هاوه نه په نجا خوله كی پێچوه و بۆیه ده پرسێت "باشه مه عقوله هێزه كانی س���وپای عێراق به په نجا خوله ك نه یانتوانی بگه نه شوێنی
روداوه كه ؟".لێكۆڵین���ه وه داواده كات س���ه عد، له هه اڵتن���ی زیندانی���ه كان له وه زاره تی ناوخۆوه بۆ نوسینگه ی سه رۆكی گشتی هێزه چه كداره كانی عێراق بگوازرێته وه ، چونكه "بابه ته كه زۆر گه وره یه و ته نها په یوه ندی به وه زاره تی ناوخۆوه نییه ".
ته نها حكومه ت به رپرس نییه
لیس���تی ده وڵه تی پارله مانتارێك���ی قانونی نوری مالیكی ، به رپرس���یارێتی روداوه كان ده خات���ه ئه س���تۆی هه مو الیه نه كان، به پاساوی ئه وه ی حكومه تی له بری داواش���ده كات هاوبه شی هه یه ، له چاره س���ه ری بی���ر ره خنه گرت���ن
بارودۆخه كه بكرێته وه .پارله مانتاری لیستی ده وڵه تی قانون ئه حمه د عه باس���ی ، باس له وه ده كات ناكرێت تاوانه كه به ته نها بخرێته ئه ستۆی الیه نه كان هه م���و به ڵكو حكوم���ه ت، له به رئه وه ی ناوده بات، به به رپرس���یار "حكومه تی ئێستا حكومه تی شه راكه ته و پێكهات���وه ". الیه ن���ه كان له هه م���وو وتیش���ی "هیواداری���ن ئه و كه س���انه ی توند ره خن���ه ی له ڕاگه یاندنه كان���ه وه ده گرن، له بری ئه وه بیر له چاره سه ری
دۆخه كه بكه نه وه باشتره ".عه باس���ی ، رونیده كاته وه پێشوه خت چه ند زانیاریه ك هه بووه له باره ی بونی "پالنێكی تیرۆریس���تی ب���ۆ هه ڵكوتانه س���ه ر به ندیخانه كانی به غ���داد، به اڵم حكومه ت نه یتوانی رێگه له ئه نجامدانی
بگرێت".
كارێكی نه وعی بوكورد پارله مانتارێك���ی به بۆچون���ی ئه بوغرێ���ب زیندان���ی په الماردان���ی س���ه لماندی ك���ه تائێس���تا رێكخراوی قاعیده چاالك���ه ، چاوه ڕوانیش ده كات ره وشی ئاسایشی عێراق به ره و خراپتر
بچێت.پارله مانتاری هاوپه یمانی كوردستان و ئه ندام���ی لیژنه ی ئاس���ایش و به رگری پارله مان حه سه ن جیهاد، په الماردانی گرتوخانه ی ئه بوغرێب به "كرده وه یه كی نه وع���ی " ناده بات و ده ڵێت "ئه و روداوه س���ه لماندی كه تائێستا گروپی قاعیده له عێراق چاالكه و ده توانێ كاری نه وعی ئه نجامب���دات". وتیش���ی "چ���اوه ڕوان ده كرێت پاش هه ڵهاتنی ئه و زیندانیانه ، ك���رده وه ی گ���ه وره گ���ه وره روبدات و ته قینه وه كانی���ش زیات���ر ب���ن و دۆخی
ئه منی خراپتر بێت".هه رچه ن���ده ته مه ن���ی كابینه ك���ه ی مالیكی ب���ه ره و كۆتایی ده چێت، به اڵم تائێستا وه زاره ته كانی به رگری و ناوخۆو ئاسایش���ی نیش���تیمانی به وه كال���ه ت
ئا: بارام سوبحی
له بودجه ی ساڵی داهاتوی پارله مانی عێراقدا، بڕی )1.4( ملیار دینار بۆ جلوبه رگ و بڕی )165( ملیۆن دینار
بۆ ئاهه نگ و كڕینی فیلم و ده رمان و بڕی )550( ملیۆن دینار بۆ رابواردنی فه رمی
ته رخان ده كرێت.
بودجه ی س���اڵی داهات���وی پارله مانی عێراق )528( ملیار دیناره ، بڕی )131( ملیار دین���اری بۆ ب���واری وه به رهێنان و )389( ملیاری ب���ۆ بودجه ی به كاربردن "ته شغیلی " ته رخانكراوه . ئه ندامی لیژنه ی دارایی پارله مان نه جیبه نه جیب ئاشكرای ده كات بودج���ه ی وه به رهێنانی پارله مان ب���ۆ دیزاین���ی بین���ای نوێ���ی پارله مان ته رخانكراوه ، كه بڕیاروایه ساڵی داهاتو
ده ست پێ بكات.
ده رماڵه و خه رجیه كانبه گوێ���ره ی خش���ته كانی خه رجكردنی بودج���ه ی پارله مانی عێ���راق كه له الیه ن باڵوكراوه ته وه ، عێراقیه كان���ه وه میدی���ا له بودج���ه ی به كاربردندا بڕی )59( ملیار دینار بۆ ده رماڵه ی مه ترس���ی ، )12.3( ملیار بۆ خه رجی میوانداری ، )550( ملیۆن دینار بۆ ده رماڵه و خه رجی گه ش���تكردن ته رخانكراوه . ئه مه جگه له ته رخانكردنی ب���ڕی )150( ملیۆن دینار بۆ هۆكاره كانی گواستنه وه ، )100( ملیۆن دینار خه رجی دین���ار ملی���ۆن )500( گواس���تنه وه ، ده رماڵه ی میوانداری و وه فدو په یوه ندییه گشتیه كان، په نجا ملیۆن دینار ده رماڵه ی ئاهه ن���گ، خه رجی په یوه ندی و پۆس���ت )6.8( ملی���ار، ده رماڵ���ه ی ئینته رنێت )2.6( ملی���ار، خه رجی نیش���ته جێبون
)450( ملیۆن دینار.
پاسكیل و فیلمل���ه و بودجه یه ی ب���ۆ پارله مانی عێراق دانراوه ، به شێكی ته رخانكراوه بۆ كڕینی
جلوبه رگ و تیایدا بڕی )1.3( ملیار دینار بۆ جلوبه رگی فه رمانبه ران و )150( ملیۆن دینار بۆ جلوبه رگی "دیكه " ته رخانكراوه . بۆ پێداویستی پزیش���كی "دیكه " )500(
ملیۆن دینار ته رخانكراوه .ب���ه الی میدیاكان���ه وه جێگه ی ئه وه ی سه رنجه ، ته رخانكردنی بڕی )200( ملیۆن دیناره بۆ ئۆتۆمبێلی بارهه ڵگر )لۆری (، بڕی )25( ملیۆن دینار بۆ پاسكیل و ماتۆڕ، )70( ملیۆن بۆ ده رم���ان، )45( ملیۆن بۆ فیلمی به ڵگه ی���ی و رۆمانی ، به جۆرێك بڕی )25( ملیۆن بۆ فیلمی س���ینه مایی و )20( ملی���ۆن بۆ فیلم���ی به ڵگه نامه یی . به اڵم بۆ به رنامه ی زانس���تی و فێركاری و په روه رده ی���ی و هون���ه ری و رۆش���نبیری و وه رزش���ی و گه نجانه ، هی���چ بڕه پاره یه ك
ته رخان نه كراوه .
رابواردن و ئینته رنێتپارله مان���ی )2014(ی له بودج���ه ی عێراق���دا، )1.4( ملی���ار ب���ۆ ده رماڵه ی شه وانه ته رخانكراوه ، له كاتێكدا له بودجه ی س���اڵی )2012(دا ته نه���ا )815( ملیۆن
خه رجك���راوه . بۆ ده رماڵ���ه ی كارمه ندان چوارده ملیار ته رخانكراوه ، له كاتێكدا له )2012(دا ته نها نۆ ملیار بوه . بۆ بڕگه ی چاكردن���ه وه )س���یانه ( ده ملی���ار دینار ته رخانكراوه ، له كاتێكدا له ساڵی )2012(
دا ته نها )3.8( ملیار خه رجكراوه .بۆ پارله مانت���اران ئیفادكردن���ی ب���ۆ ده ره وه ی واڵت ب���ڕی )3.3( ملیار دینار ته رخانك���راوه ، له كاتێك���دا ل���ه )2012(دا ته نه���ا )1.9( ملیار ب���وه . بۆ كرێی ته له فۆن ب���ڕی )500( ملیۆن و بۆ دانان و ئامێری په یوه ندی س���ێ گواس���تنه وه ی ملیارو )500( ملیۆن دینار ته رخانكراوه . بۆ بڕگه ی رابواردنی فه رمی )550( ملیۆن
دینار ته رخانكراوه .
به خشین و باربوبڕی پارله مان���دا، له بودج���ه ی ه���ه ر )28.3( ملی���ار ب���ۆ به خش���ین و باربوو "خه رجی تر" ته رخانكراوه ، ئه مه جگه له بڕی )100( ملیۆن وه كو خه رجی دڵنیایی و )50( ملیۆن بۆ دڵنیایی به رپرس���یارێتی كه سایه تی . هه روه ها بڕی )22.2( ملیار
بۆ ده رماڵه ی ئاوارته ته رخانكراوه .بودجه ی ئه مس���اڵی پارله مان )387( ملی���ار دین���ار ب���وه و بۆ س���اڵی داهاتو كراوه ته )528( ملی���ار دیناره ، هه ندێك كه مكردنه وه ی داوای پارله مانتارانیش له
بڕی بودجه ده كه ن.قانون���ی پارله مانی لیژن���ه ی ئه ندامی عێراق پارله مانتار حسێن سافی ، دژایه تی خۆی بۆ بودجه ی ساڵی داهاتوی پارله مان راده گه یه نێت و ده ڵێ���ت "هیچ ماقوڵ نیه بودجه ی دوا س���اڵی پارله مان بگاته دوو
هێنده ی ساڵی رابردو و".
بینای نوێی پارله مانس���ه رۆكی پارله مانی عێراق ئوس���امه نوجه یفی ، ساڵی )2012( به ردی بناغه ی بین���ای نوێی پارله مان���ی له فڕۆكه خانه ی موس���ه ننا له ناوه ڕاس���تی ش���اری به غدا دان���ا، كه بڕی ی���ه ك ملی���ار دۆالری بۆ ته رخانك���راوه ، بیناك���ه ل���ه م به ش���انه پێكدێت: شوێنی مانه وه ی پارله مانتاران و خێزانه كانیان، به ش���ی ئاسایش، باره گای كوتله كانی پارله مان، ناوه ندی راگه یاندنی
رۆژنامه ، ئاسمانی و كه ناڵێكی پارله مان و س���ه نته رێكی پزیشكی و بانكی ، سه نته ری راهێن���ان و گه ش���ه پێدانی پارله مانتاران، بینای ئه نجومه ن���ی فیدراڵی ، هۆڵێك كه )1500( كورس���ی له خۆده گرێت، هۆڵێكی كورس���ی )700( ك���ه كۆبون���ه وه كان له خۆده گرێ���ت، هۆڵ���ی چاوپێكه وتن���ی كورس���ی )150( ك���ه رۆژنامه وان���ی
له خۆده گرێت.به وته ی پارله مانتار حس���ێن س���افی ، ئ���ه و بودجه یه ی بۆ بینای نوێی پارله مان دان���راوه له ئێس���تادا "ته جمی���د كراوه و ته نها به كاربهێن���رێ ، چونكه ناتوان���رێ كۆمه ڵگه ی س���ێ دروس���تكردنی به شی
نیشته جێبون ده كات".
زیادبونی بودجه و پارله مانتارعێراق پارله مان���ی ئێس���تای خول���ی له مانگی ئازاری س���اڵی )2014( كۆتایی دێ���ت و چ���اوه ڕوان ده كرێ���ت له به هاری داهات���ودا هه ڵبژاردن ب���ۆ خولێكی نوێی
پارله مان بكرێت.پارله مانت���اری لیس���تی هاوپه یمان���ی كوردس���تان و ئه ندام���ی لیژن���ه ی دارایی پارله م���ان نه جیب���ه نه جیب، ه���ۆكاری ده گێڕێته وه پارله مان بودجه ی زیادبونی پارله مانتاران ژم���اره ی زیادبون���ی ب���ۆ چونكه پارله مان���دا، داهات���وی له خولی "ه���ه ر پارله مانتارێ���ك به پێی ده س���تور نوێنه رایه تی نزیكه ی س���ه د هه زار كه س ده كات، به هۆی زیادبونی چاوه ڕوانكراوی ژماره ی دانیشتوانیش���ه وه ژماره ی خولی داهات���وی پارله م���ان ب���ه )360( كه س ده خه مڵێنرێت، زیادبونی پارله مانتارانیش وات���ه زیادبون���ی موچ���ه و ده رماڵ���ه ی
پاسه وانی و نیشته جێبون". ناوب���راو، ب���اس ل���ه وه ده كات له خولی داهاتودا ئۆتۆمبێلی گوله نه بڕ بۆ ده سته ی سه رۆكایه تی پارله مان ده كڕدرێت، به هۆی زیادبونی ژماره ی پارله مانتارانیشه وه ئه و بودجه یه ی بۆ ئیفادو گه شت و چاكردنه وه
ته رخانكراوه زیاد ده كرێت.
پارلهمانتارێكیرهوتیسهدر:
مالیكیبۆشاردنهوهیشكستهكانی،رایگشتیچهواشهدهكات
پارلهمانیعێراق..نزیكهی2ملیاردیناربۆئاههنگودهرمانوفیلموجلوبهرگتهرخاندهكات
ده كه وێت���ه )32( كیلۆمه تر رۆژئاوای به غداوه
له ئێس���تادا به زیندانی ناوه ندی به غدا ناوده برێت
كیلۆمه ت���ری )1.15( روبه ره ك���ه ی چوارگۆشه یه
راب���ردودا س���ه ده ی له په نجاكان���ی له الی���ه ن به ڵێنده رێك���ی به ریتانیه وه
دروستكراوه له رۆژگاری به عسدا له ژێر فه رمانده یی
ئه منی عامه و وه زاره تی ناوخۆدا بوه له نه وه ده كاندا په المار دراوه و نزیكه ی
هه زار زیندانی هه اڵتونرژێم���ی له الی���ه ن )2002( س���اڵی به عس���ه وه فراوانكراوه و شه ش به شی
بۆ زیادكراوه ساڵی )2004( وێنه ی ئه شكه نجه دانی له الیه ن ئه بو غرێ���ب زیندانیه كان���ی
هێزه كانی ئه مه ریكاوه باڵوكرایه وه گروپه چه كداره كان له س���اڵی )2004( زیندانه ك���ه بۆردومانكردن���ی دوای توانیان )150( ئه ندامیان رزگاربكه ن
زیندانی ئه بوغرێب
به ڕێوه ده برێن و وه زیریان نییه . له باره ی كاریگه رییه كان���ی نه بونی ئه و وه زیرانه له سه ر ره وشی ئه منی عێراق، حه سه ن جیهاد ده ڵێ���ت "كاریگه رییه كی رێژه یی هه ی���ه ، ب���ه اڵم ئه گ���ه ر ئ���ه و وه زیرانه هه بونایه به دڵنیاییه وه وه زعه كه باشتر
ده بوو".ناوبراو، هۆكاری تێكچونی ره وش���ی ئه من���ی عێراق ده گێڕێت���ه وه بۆ الوازی ده زگای عه س���كه ری و كه م���ی زانیاری هه واڵگری و نه بونی پالنی وردو تۆكمه ، به هۆی پێیوای���ه ئه وان���ه س���ه رباری روداوه كانی سوریاوه رێكخراوی قاعیده به ره و "به هێز بون" رۆیشتوه و رایه ڵێكی په یوه ن���دی له نێوان قاعی���ده ی عێراق و
سوریادا دروستبوه .
مالیكی
په رله مانی عێراق
ئابووری(388( سێشه ممه 2013/7/30 8ئهمالپهڕهیهبهسپۆنسهریگروپیکۆمپانیاکانیقهیوانچاپوباڵودهکرێتهوه
ئا: به ختیار حسێن
هاتنی عاره بێكی زۆری ناوچه جیاوازه كان و ئاواره سوریه كان بۆ هه ولێر، بۆته هۆی كه مبونه وه ی
خانوی كرێ و به رزبونه وه ی نرخه كه ی ، ئه مه ش به شێك له هاواڵتیانی
نیگه رانكردوه و نوسینگه كانی كڕین و فرۆشتن و به كرێدانی خانوش،
هۆكاری ئه وه جگه له زۆربونی رێژه ی دانیشتوان، بۆ زۆربونی كۆمپانیا
بیانه كانیش ده گه ڕێننه وه .لێپرسراوێكی كۆمه ڵه ی داكۆكی له مافی
كرێنشینییش هۆكاره كه ی بۆ نه بونی یاسای به كرێدانی خانو ده گێڕنه وه .
له گه ڵ ئه وه ی تاوه كو ئێس���تا زیاتر ل���ه 90 ه���ه زار یه كه ی نیش���ته جێبون له هه ولێر دروستكراوه له الیه ن ده سته ی وه به رهێن���ان و كه رتی تایب���ه ت، به اڵم به وته ی لێپرسراوانی كۆمه ڵه ی داكۆكی له مافی كرێنشین و هاواڵتیان ئه وانه ته نیا بۆ چینی مامناوه ن���د و ده وڵه مه نده كان بوه ، "ئه گه ر وانه بوایه ته نیا له س���نوری هه ولێ���ر زیاتر له 16ه���ه زار و480 كه س
كرێچی نه ده بون". به هۆی هه ولێر له گه نجانی به ش���ێك
نیش���ته جێبونه وه ، نه بون���ی ش���وێنی بڕی���اری هاوس���ه گیری ن���اده ن. زانیار محه مه د ته مه ن 36 س���اڵ، كه پیشه ی فه رمانب���ه ره له وه زاره ت���ی پ���ه روه رده یه كێكه له و گه نجانه و ئه و ده ڵێت "نه ك به ته نها من، به ڵكو زۆربه ی گه نجه كانمان ناتوانن ژیانی هاوس���ه رگیری پێكبهێنن
له به ر نه بونی شوێنی نیشته جێبون". هه روه ها عوسمان عه بدواڵی ته مه ن 30 ساڵ پیشه ی شۆفێری ته كسیه و به وته ی خۆی له گه ڵ ئه وه ی زیاتر له پێنج ساڵه ژیانی هاوس���ه ریی پێكهێن���اوه ، به اڵم تاوه ك���و ئێس���تا هه ر له خان���وی كرێدا ده ژی و له به ر گرانی نرخی كرێ خانوش كۆمه ڵ���گای رویكردۆت���ه به ناچ���اری ش���اوه یس و خانویه ك���ی 100 مه تری به 300 هه زار دینار گرتوه ، ئه و پێیوایه ئه و یه كه نیشته جێیانه ی وه به رهێنان زه وی بۆ دابینكردون خه ڵكانی هه ژار كه مترین س���ودی لێبینیون "له هه ولێر به سه دان هه زار یه كه ی نیشته جێبون دروستكراون كه حكومه ت زه وی بۆ دابینكردون، به اڵم كه مترین ئ���ه و یه كانه بۆ هه ژاران بون، مامناوه ند ده وڵه مه ن���د و زیاتر خه ڵكی
سودیان لێبینیوه ".له الیه ن خۆش���یه وه س���ه ید موزه فه ر باقالنی ، خاوه نی نوسینگه ی باقالن بۆ
كڕین و فرۆشتن و به كرێدانی خانو و زه وی له هه ولێر ئاماژه ب���ه وه ده كات به هۆی ناجێگ���ری دۆخی سیاس���ی و راگرتنی زه وی خان���وو نرخ���ی پێش���ینه كان، دابه زیوه و له به رامبه ریشدا نرخی خانوی كرێی به رزبۆته وه "ئه مه جگه له زۆربونی خه ڵكانی عه رب و ئاواره ی س���وری كه
به شێكیان خانو به كرێ ده گرن".لێپرس���راوی له مباره ی���ه وه ه���ه ر كۆمه ڵه ی داكۆكی له مافی كرێنشین لقی هه ولێر، مه حمود ئیس���ماعیل مه حمود، ل���ه و بڕوایه دای���ه هاتن���ی ژماره یه كی زۆری كۆچبه ری س���وری و عه ره به كانی هۆكاری عێ���راق ناوه ڕاس���تی خواروو گرانبون���ی كرێ خانو بێ���ت. ئه و باس ل���ه وه ش ده كات ك���ه تاوه كو ئێس���تا حكوم���ه ت لیژنه یه ك���ی تایبه تمه ن���دی نیه ب���ۆ چاودێ���ری و به كرێدانی خانو، به كرێدانی "مه كته به كان���ی فرۆش���تن و خانوبه ره و موختاره كان كارئاسانی زۆر ده كه ن بۆ ئاواره س���وری و عه ره به كان، 100 خانویه كی ئه گ���ه ر به ش���ێوه یه ك مه تری پێش���تر به 200 ت���ا300 هه زار بوبێت، ئه وا ئێس���تا بۆت���ه 600 تا700
هه زار دینار".ئه و پڕۆژان���ه ی كه حكومه ت له بواری به وت���ه ی ده ی���كات نیش���ته جێبون
مه حمود زۆر زۆر به هێواش���ی كاره كانی ده ڕوات، له كاتێك���دا له س���اڵی 2009وه بڕی���اردراوه كه یه كه ی نیش���ته جێبون بۆ كرێچییان دروس���تبكرێت و بودجه ی بۆ ته رخانكراوه ، "به اڵم هیچ ش���تێكی وانه كراوه بۆ دروستكردنی ئه و شوقه و
یه كه ی نیشته جێیانه ".لێپرس���راوه كه ی كۆمه ڵ���ه ی داكۆكی له مافی كرێنشین ئاماژه بۆ ئه وه ش ده كات كه هه مو ئه و پڕۆژه نیش���ته جێبونانه ی له به رژه وه ندی دروس���تكراون له هه ولێر بون و ده وڵه مه نددا مامناوه ند و خه ڵكی خه ڵك���ی ه���ه ژار و كرێچی س���ودمه ند نه ب���ون لێیان، هۆكاره كه ش���ی ئه وه یه ك���ه نرخه كانیان زۆر ب���ون، له كاتێكدا ب���ۆ پڕۆژه كان ئ���ه وان به دواداچونیان كردوه "هه مو ئه و یه كه نیشته جێیانه ی ده س���ته ی تایبه ت���ی و كه رت���ی ك���ه وه به رهێن���ان كردویه ت���ی و حكوم���ه ت زه وی ب���ۆ دابینك���ردون هیچ یه كێكیان 25هه زار دۆالر زیاتری تێنه چوه ، به اڵم له به رامب���ه ردا به نرخێك���ی یه كجار زۆر
به هاواڵتیانی فرۆشراونه ته وه ".له باره ی دوا ئاماری كرێنش���ینانیش له هه ولێر ئه و وت���ی "به ته نها له هه ولێر له كۆمه ڵه كه مان كه س، 480 16هه زار و به كرێنشین ناوی خۆیان تۆماركردوه ".
له به رامبه ریشدا به ڕێوه به ری راگه یاندن و په یوه ندیه كانی پارێزگار هه ولێر، هه مزه حامی���د، ئ���ه و ئام���اره به حاڵه تێك���ی نائاس���ایی نابین���ێ و ده ڵێ���ت "هه ولێر گه ش���ه یه كی باش���ی ئابوری به خۆیه وه دیوه و داهاتی تاكیش گۆڕانكاری باشی به س���ه ردا هاتوه ، جگه له وه له ئێستادا هه ولێر بۆته ش���وێنی سه دان كۆمپانیا و واڵت���ان و س���ه فاره تی باڵوێزخان���ه و وه زاره ته كان و حكوم���ه ت و باره گاكانی په رله مانیشی تێدایه ، بۆیه هه مو ئه مانه وایكردوه كه ببێته ش���وێنێكی گرینگ بۆ نیشته جێبون و داخوازی زۆر له سه ر
یه كه ی نیشته جێبون و كرێ هه بێت".له ب���اره ی ئ���ه وه ش ك���ه ده وت���رێ پرۆژه كانی حكومه ت بۆ خه ڵكانی هه ژار نییه ، هه مزه ده ڵێت "ئه وه راست نیه و قسه ی كه سانێكه به بێ ئه ساسی زانستی ده كرێت، چونكه ئه و یه كانه كاریگه ری باش���ی هه بوه له س���ه ر كه مكردنه وه ی رێژه ی كرێچیه تی له هه ولێر، ئێس���تاش حكومه ت پڕۆس���ه یه كی له به رده ستدایه وه كو چاره سه ر بۆ كه مكردنه وه ی رێژه ی كرێچیه تی له كوردس���تان، كه سااڵنه 5 هه زار یه كه ی نیش���ته جێبون به نرخێكی ره مزی دروس���تده كات و ده یفرۆشێته وه
هاواڵتیانی كه مده رامه ت و كرێچی ".
كرێیخانولهههولێردهفڕێ
به هۆی ناجێگری دۆخی سیاسی و
راگرتنی پێشینه كان، نرخی خانوو
زه وی دابه زیوه و له به رامبه ریشدا
نرخی كرێی خانو به رزبۆته وه
ناڕهزاییدژبهخانهنشینكردنیپهرلهمانتارانرولهههڵکشانه"جگه له هه رێم، له هیچ شوێنێكی دنیا به 4 ساڵ كاركردن كه س به موچه یه كی خه یاڵی خانه نشین ناكرێت"
ئا: ئاسۆ سه راوی
زۆریی موچه و موچه ی خانه نشینی په رله مانتارانی كوردستان، مایه ی
مشتومڕی خه ڵك و ناڕه زایی به شێك له دانیشتوانی هه رێمی كوردستانه ،
ئه وان ده ڵێن "به ده ستهێنانی موچه یه كی زۆرو زه به ندو
ئیمتیازه زۆره كانی په رله مان، پاڵنه ری سه ره كی خۆكاندیدكردنه
له كوردستان".
كه سێك دنیادا "له هیچ ش����وێنێكی ش����كنابه یت به 4 ساڵ كاركردن وه ك هه رێمی كوردس����تان به موچه یه كی وا
خه یاڵی خانه نشین بكرێت".لێدوانی )س����ه الم عه بدواڵ(ی ئه مه سه رنوس����ه ری رۆژنامه ی خه باته ، كه پێیوای����ه كاری په رله مانتاری����ی له الی راسته قینه بزنس����ێكی بۆته هه ندێك
له هه رێمی كوردستان.زیاتر ل����ه 77 پاڵێ����وراوی حیزب و الیه ن����ه سیاس����یه كان، به ڵێننامه یه ك پڕده كه نه وه ، ل����ه وه ی ئه گه ر ده ربچن ئه وا كوردس����تان، په رله مان����ی ب����ۆ ده ستبه رداری زۆرێك له ئیمتیازاته كانی په رله مانت����اری ده ب����ن و كاری����ش بۆ خانه نش����ینی هه ڵوه ش����اندنه وه ی
په رله مانتاری ده كه ن.به ڵێننام����ه ی ئ����ه و له به ش����ێكی هاتوه پڕده كرێت����ه وه به پاڵێ����وراوان "په یمانده ده ین به هاواڵتیانی كوردستان دوای به ده س����تهێنانی متمانه له یه كه م به فه رم����ی په رله مان����دا دانیش����تنی داوای هه ڵوه ش����اندنه وه ی خانه نشینی په رله مانت����اری و دابه زاندن����ی موچه ی په رله مانتاری بۆ نیوه و ره تكردنه وه ی دامه زراندن����ی ئۆتۆبێ����ل و ش����وقه و خ����زم و نزیكانی خۆم����ان به حیمایه و
ره تكردنه وه ی ئیفاد بكه ین".
"به رزترین موچه ی خانه نشینی 3ملیۆن دینار زیاتر نه بێت"
به ڵێننامه ی����ه ئ����ه و پڕكردن����ه وه ی به پاڵێ����وراوان له چواچێوه ی كه مپینی كاره كان����ی هه ڵمه ت����ی دادپ����ه روه ری كوردس����تانه ، له هه رێم����ی له موچ����ه ك����ه كۆمه ڵێ����ك كه س����ایه تی چین����ه جیاوازه كانی كۆمه ڵگا پێیهه ڵس����اون، تائێستا بۆ كه مپینه كه یان زیاد له 600 س����ه ره كیترین كۆكردۆته وه ، واژۆیان داواكاریش����یان جگ����ه له پڕكردنه وه ی به ڵێننامه به پاڵێوراوه كان، ئه وه یه كه به رزترین موچه ی خانه نشینی له هه رێمدا بكرێت����ه 3ملیۆن دین����ارو نزمترینیش
له 400 ه����ه زار دینار كه مت����ر نه بێت. له شاری چاالكه وانی كۆمه ڵی مه ده نی هه ولێ����ر عه لی مه حم����ود، كه یه كێكه كه مپینه كه له ئه ندام����ه چاالكه كان����ی ئاماژه ب����ه وه ده كات تائێس����تا زیاد له 77 پاڵێوراوانی الیه نه سیاسیه كان ئ����ه و به ڵێنامه یه یان پڕكردۆته وه ، ئه و الیه نه كان زۆرینه ی "پاڵێوراوانی وتی پڕكردۆت����ه وه ، به ڵێننامه كه ی����ان تائێس����تا هیچ پاڵێوراوێك����ی پارتی و الیه نه ئیس����المیه كان ئه و به ڵێننامه ی پڕنه كردۆته وه ، ب����ه اڵم ئومێدمان وایه
ئه وانیش ئه و كاره بكه ن".
چۆن یاسای خانه نشینی په رله مانتار ده رچو؟
خانه نش����ینكردنی په رله منتار دوای داواكاری كاره ك����ه ی ، ته واوبون����ی خول����ی له په رله مانتاران����ی زۆرێ����ك پاساوه كه شیان بو په رله مان یه كه می درێژكردنه وه ی ماوه ی كاركردنیان بوه بۆ 13ساڵ، ئه وه بو سه ره نجام بڕیاری به جۆرێك ده رچو، خانه نشینكردنیان له ئێس����تادا په رله مانتار به ته نها 4ساڵ كاركردن به 6ملیۆن و560 هه زار دینار خانه نش����ین ده كرێ����ت، ئه مه ش دوای به ش����ێك ل����ه دادوه ره كان به به رزترین
موچه ی خانه نشینی له هه رێمدا هه ژمار ده كرێت.
خانه نشینكردنی په رله مانتار، )پارتی(شی هێنایه قسه
خانه نش����ینكردن به ته نه����ا 4س����اڵ خه یاڵی ، به موچه یه ك����ی كارك����ردن و زۆرێك له ده ن����گ و ره نگه جیاوازه كانی رۆژنامه ی سه رنوسه ری قسه ، هێنایه پارتی دیموكراتی كوردستان خه باتی سه الم عه بدواڵ له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه باس له وه ده كات كه له هیچ شوێنێكی دنیادا نییه كه سێك به 4ساڵ كاركردن خانه نش����ین خه یاڵی به موچه یه ك����ی ده زان����ێ به پێویستیش����ی بكرێ����ت، هه م����و په رله مانتاران دوای ته واوبونی كاره كه یان بگه ڕێنرێنه وه س����ه ر كاری پێش����ویان "بڕواناكه م هیچ كه س����ێك له وان����ه پێش چون����ه په رله مان بێكار بوبن، هه ر هیچ نه بێت له ناو حیزبه كه ی خۆیان����دا كاریان هه ر هه ب����وه ، بۆیه پێویس����ته هه مو په رله مانتارێك دوای ته واوبون����ی كاره ك����ه ی بگه ڕێنرێته وه سه ر كاری پێش����وی ". بونی كێبڕكێی به ده س����تهێنانی له س����ه ر زۆری����ش ئه و به بۆچونی په رله مانتاری كورسی به رپرس����ه ی پارتی زۆرینه ی بۆ بونی
ئه و هه مو ده سكه وته زۆره ده گه ڕێته وه "زۆری ده بێ����ت په رله مانت����ار ك����ه ئیمتیازاته كان����ی په رله مانت����اری وای كردوه ، زی����اد له هه زار كه س، كێبڕكێ بك����ه ن له س����ه ر به ده س����تهێنانی 100 كورس����ی په رله مان". ئه و پێشنیاریش ده كات پاڵێوراوان����ی حیزبه كه ی خۆی پێش ئه وانیت����ر كار بۆ ره تكردنه وه ی ئیمتیازات����ه زۆره كان����ی په رله مانتاری
بكه ن.
"خانه نشینی په رله مانتار و وه زیری دو شتی جیاوازن"
پێشتر باس له كه مكردنه وه ی موچه ی ده كرا، وه زیره كانی����ش خانه نش����ینی به پاساوی ئه وه ی موچه ی خانه نشینی وه زیریش كه 5ملیۆن و500 هه زار دیناره زۆر پێویس����ته كه مبكرێت����ه وه ، به اڵم نوس����ه رو رۆژنامه نوس عارف قوربانی هه یه ، تری بۆچونێك����ی له وباره یه وه پێیوایه وه زی����ری پله یه كی وه زیفییه و به چه ند س����اڵ خزمه تكردن كه س����ێك كاره ك����ه ی كاتێكی����ش پێی����ده گات، ته واو ده بێت خۆ ناكرێت ئه و كه س����ه بگه ڕێنرێته وه بۆ پیش����ه ی پێشو كه له وانه یه به ڕێوه به رێكی گشتی بوبێت، ئه و وتی "ئه گه ر واقعیانه له مه سه له كه
بڕوانین ده بێت ئێمه ته نها قسه له سه ر په رله مانتاری خانش����ینی نه هێشتنی بكه ین، نه ك وه زیری ، چونكه ئه وه دو شتی جیاوازن". قوربانی باس له وه ش ده س����ته كه وته كانی زۆری����ی ده كات په رله مانتاریی وای له زۆرێك له وانه ش كردوه ك����ه له كۆمه ڵ����گادا پێگه یه كی گرنگیان هه یه ، هه وڵ بۆ به ده ستهێنانی په رله مانتاری ب����ده ن "چه ندین خه ڵك هه یه پیشه كه و پێگه كه ی له كۆمه ڵگه دا زۆر گرنگتره ل����ه كاری په رله مانتاری ، ده س����تكه وته كانی زۆری ب����ه اڵم واز لێ����ده كات، وای په رله مانت����اری ل����ه كار و پێگه گرنگه كه ی خۆی بێنێ و
بچێت خۆی كاندید بكات".ده بینێ گ����ه وره ی به غه درێكی ئه و كه سێك به ته نها 4س����اڵ نوێنه رایه تی گه ل، ت����ا مردن به موچه یه كی خه یاڵی خانه نشین بكرێت "ئه م په رله مانتارانه ی ئێستا ئه گه ر هه نگاوێكی مێژویی بنێن خانه نش����ینكردنیان ره تكردنه وه ی بۆ كارێك����ی زۆر ب����اش ده ك����ه ن، ئه گه ر ئه مانی����ش نه یكه ن، ئه وا ب����ۆ خولی كارێك����ی پێویس����ته زۆر داهات����و خوله كه دا له س����ه ره تا وه هابكرێ����ت، خانه نش����ینی یاس����ای به یاس����ایه ك هه ڵبوه ش����ێته وه ". په رله مانت����اری ئه م نوس����ه ره به داخیش����ه بۆ ئه وه ی په رله مانت����اردا له خانه نش����ینكردنی له هه رێمی حكومه تی عێراقی چ����اوی
كوردستان كرد.
جیاوازی خانه نشینی په رله مانتار له كوردستان و سوید
رێبوار حه سه ن كورد په رله مانتاری س����ه باره ت س����ویدی له په رله مان����ی به موچ����ه و ئیمتی����ازی په رله مانتارانی هه رێم ئاماژه به وه ده كات كه موچه ی یه كێك له كوردس����تاندا په رله مانت����ار په رله مانتار به رزه كانی هه ره له موچه له ئاس����تی جیهاندا، ئ����ه و به ئاوێنه ی راگه یاند "هه مو ئه ندام په رله مانێكی سوید مانگی 58 هه زار كرۆنی هه یه ، به اڵم نزیكه ی 28 هه زاری ده ڕوات بۆ باج و ته نها 30 هه زاری بۆ ده مێنێته وه ك����ه ده كاته نزیكه ی 4 ه����ه زار دۆالر، ئه گه ر ب����ه راوردی بكه ی����ت له موچه ی په رله مانتاری كوردستان زۆر كه متره ، واته په رله مانتاری كوردس����تان زیاتر
له په رله مانتاری سوید وه رده گرێت.به مه رجێ����ك ده بێ����ت په رله مانتاری سوید مانگی 100 كاتژمێر كار و ده وام ده كات، ئیمتی����ازی چاره س����ه ركردنی نه خۆشی نیه ، ئوتومبێلی بۆ ناكڕدرێت،
شوقه و ڤێال وه رناگرێت".
به خانه نش����ینكردنی س����ه باره ت وت����ی ئ����ه و په رله مانتارانی����ش، "له س����وید وه ك كوردس����تان نییه كه خولێكی ته مه ن و له هه مو په رله مانتار ئاس����ان س����وك و په رله مانتاریی����دا به موچه یه كی باش خانه نشین بكرێت، په رله مانتار له سوید كاتێك خانه نشین ده كرێت كه ته مه نی سه رو په نجا ساڵی تێپه ڕاندبێت و سێ خولیش واته دوانزه
ساڵ ئه ندامی په رله مان بوبێت".وتیشی "له سوید ئه گه ر په رله مانتارێك ته نها یه كج����ار ئه ن����دام بوبێت، ئه وا خانه نش����ینی ناك����ه ن، به ڵك����و دوای په رله مانتاریه كه ی كاری ته واوبون����ی بۆ ماوه ی س����اڵێك موچ����ه ی بێكاری ده ده ن����ێ و دوای ئ����ه وه ده بێت بڕوات
خۆی كاربكات".
*په رله مانتار به ته نها 4ساڵ كاركردن ب���ه 6ملی���ۆن و560 ه���ه زار دین���ار
خانه نشین ده كرێت*وه زیری ب���ه 5 ملی���ۆن و500 هه زار
دینار خانه نشین ده كرێتخانه نش���ینی موچه ی *به رزتری���ن فه رمانبه رێك���ی مه ده ن���ی ئاس���ایی به رزترین ئه گه ر زۆرترین خزم���ه ت و بڕوانامه شی هه بێت، ته نها 920هه زار
دیناره .*فه رمانبه رێكی بێ بڕوانامه ، ئه گه ر زۆرترین خزمه تیشی هه بێت، كاتێك موچه ك���ه ی ده كرێ���ت خانه نش���ین
نزیكه ی 400 هه زار دیناره .له %7 مانگانه فه رمانبه رێك *هه مو موچه بنه ڕه تیه كه ی بۆ خانه نش���ینی لێده بڕرێت، به وپێیه ش نزیكه ی هه زار فه رمانبه ر له هه رێمدا هه ن، كۆی ئه و پاره یه س���ااڵنه ده گاته نزیكه ی 330
ملیار دینار. *ئه و موچه ی سااڵنه له بودجه دا بۆ موچه ی خانه نشینی مه ده نی ده ڕوات، نزیك���ه ی 322 ملی���ار و 337ملی���ۆن دیناره ، هاوكات موچه ی خانه نشینی نزیكه ی 780ملی���ار و س���ه ربازییش
258ملیۆن دیناره *به پێی ئامارێك���ی نافه رمی زۆرێك به تایبه تی هه رێ���م، له حیزبه كان���ی هه ردو پارتی ده سه اڵتداری كوردستان )پارت���ی و یه كێتی ( نزیك���ه ی هه زار كادری خۆی���ان به پله ی س���ه ربازی و به موچه یه كی زۆر خانه نش���ینكردوه ، كه هه ندێكیان كه مترین خزمه تیشیان
به بواری گشتی نه كردوه .
چه ند زانیاریه ك به ژماره له سه ر خانه نشینی هه رێم
په رله مانتار له سوید كاتێك
خانه نشین ده كرێت كه ته مه نی سه رو
په نجا ساڵی تێپه ڕاندبێت و سێ خولیش
واته دوانزه ساڵ ئه ندامی په رله مان
بوبێتچه ند په رله مانتارێک له به رده م بینای په رله ماندا ئه رشیف
(388( سێشه ممه 92013/7/30 لۆکاڵ
ئا: ئاسۆ سه راوی
به ڕێوه به رایه تی ته ندروستی سلێمانی به بڕیارێكی وه زاره ت، سه رجه م
نوێنه ره كانی لیژنه هاوبه شه كانی قایمقامیه تی سلێمانی كشانده وه ،
سه رۆكی لیژنه هاوبه شه كانی قایمقامیه تی سلێمانی سۆران
غه بدولغه فوریش باس له وه ده كات تائێستا له الیان رون نییه هۆكاری ئه و
كشاندنه وه یه چییه ، وه زیری ته ندروستی هه رێمیش ده ڵێت "به پێی یاسا چاودێری ته ندروستی ئیشی ئێمه یه ، نه ك الیه نی
تر".
لیژن���ه هاوبه ش���ه كانی قایمقامیه ت���ی سلێمانی له ئێستادا له 20 لیژنه ی جیاواز به پێی لیژنه یه كی���ان ه���ه ر پێكهاتون، پسپۆڕی خۆیان به دواداچون بۆ كێشه و كه موكوڕیه كان له شاری سلێمانیدا ده كه ن و له سه ره تای ئه م مانگه شه وه سه رۆكێكی نوێ بۆ ئه و لیژنه هاوبه شانه دیاری كرا، كه ئه ویش س���ۆران عه بدولغه فوره ، كه بازرگانی چاودێری به ڕێوه به ری هاوكات
سلێمانیشه .نوێنه رانی ته ندروس���تی كه 11 كه س قایمقامیه تی هاوبه شه كانی له لیژنه بون س���لێمانی ، به وته ی سۆران عه بدولغه فور هاوكاره كان���ی له گ���ه ڵ چاالكان���ه زۆر تریان���دا كاریانك���ردوه ، "به راس���تی كه بیستمان الیه نی ته ندروستی نوێنه رانیان له لیژنه هاوبه شه كان ده كێشنه وه توشی سه رس���وڕمان بوین، چونكه ئه و لیژنانه به یه كیشه وه به یه وه ك جوانن و هه مویان
كاریان باشتر پێده كرێت".سه رۆكی لیژنه هاوبه شه كانی قایمقایه تی سلێمانی باس له وه ش ده كات ئه وه نده ی ئ���ه وان ئاگاداربن بڕیاره ی كش���انه وه ی ئ���ه و نوێنه ران���ه ، بڕیارێك���ی وه زاره تی
ته ندروس���تی بوه ، نه ك به ڕێوه به رایه تی ته ندروس���تی س���لێمانی ، ئه و وتیش���ی "له ئێستاش���دا كه نوێنه رانی ته ندروستی له لیژنه كاندا نی���ن، ئێمه له كاری خۆمان ه���ه ر به رده وامی���ن، به اڵم دی���اره ئه و لیژنانه كاتێك نوێنه رانی سه رجه م الیه نه په یوه نداره كانی���ان تێدا بێت كاره كانیان باش���تر به ڕێوه ده چێت، بۆیه هیوادارین بڕیاره یاندا به و ته ندروس���تی براده رانی بچن���ه وه و نوێنه ره كانی���ان بنێرنه وه بۆ لیژنه هاوبه شه كان، چونكه هیچ الیه كمان له ناو لیژنه كاندا بۆ به رژه وه ندی تایبه تی خۆیان كارناكات، به پێچه وانه وه ، به هۆی توشی هه ندێجار كاره كانه وه هه ستیاری
گه لێك گرفتیش ده بین".س���ه باره ت ب���ه وه ش ك���ه ده وت���رێ
ته ندروس���تی خۆی لیژنه به جیا دروست ده كات س���ه رۆكی لیژنه هاوبه ش���ه كانی قایمقامیه تی سلێمانی باس له وه ده كات، كه پێش���تریش هه مو مه ڵبه ن���د و بنكه تایبه تی خۆیان لیژنه ی ته ندروستیه كان هه بوه و كاری خۆشیان هه ر كردوه "به اڵم هاوبه شه كان له لیژنه بڕیاری كش���انه وه هۆكارێكیش دیاره نوێیه ، هه ڵوێستێكی
هه ر هه یه ". ئه وه ش���ی عه بدولغه ف���ور س���ۆران نه شارده وه ئه وه ی گومانی له الی ئه وان دروس���تكردوه ئ���ه و بڕی���اره وه زاره تی له س���لێمانی ، ته نه���ا ته ندروس���تی ، ش���اره كانی جێبه جێك���راوه دراوه و ت���ری نه گرتۆت���ه وه و به تایبه ت باس���ی لیژنه كه ی هه ولێری كردو وتی "وه زارتی
ته ندروس���تی له هه ولێ���ر نوێنه ره كان���ی نه كشاندۆته وه ، قایمقامیه ت له لیژنه كه ی ته نها له س���لێمانی ئه وه كراوه ، باشترین به ڵگه ش ئ���ه وه ی ئێم���ه له به رنامه كه ی كه ناڵی زاگرۆسه وه ده بینین، ئه و لیژنه ی له قایمقامه ت���ی هه ولێر هه ی���ه ، نوێنه ری
ته ندروستییان تائێستاش له گه ڵدایه ".به پێی ئه و زانیاریانه ی ده س���ت ئاوێنه ته ندروس���تی نوێنه رانه ی ئه و كه وتون، كه له لیژنه هاوبه ش���ه كانی قایمقامیه تی سلێمانی كش���ێنراونه ته وه ، نه چونه ته وه س���ه ر ئه و لیژنان���ه ی له به ڕێوه به رایه تی دروستكراون، ته ندروستی خۆپاراستنی به ڵكو له ناو به ڕێوه به رایه تی ته ندروستی س���ه ربه خۆیان لیژنه یه ك���ی س���لێمانی
لێدروستكراوه .
ته ندروس���تی وه زیری له به رامب���ه ردا هه رێ���م د. رێك���ه وت حه م���ه ره ش���ید ئام���اژه ب���ه وه ده كات، به پێ���ی یاس���ا وه زاره تی كاری ته ندروس���تی چاودێری ته ندروس���تیه ن���ه ك الیه نێك���ی تر ئه و وت���ی "به ڕێوه به رایه ت���ی خۆپاراس���تنی ش���اره كه ی هه رس���ێ ته ندروس���تی هه رێ���م، له گ���ه ڵ به ڕێوه به ری گش���تی خۆپاراس���تن ل���ه وه زاره ت كۆبونه ته وه و بڕیاریان���داوه كاره كانی���ان رێكبخه نه وه لیژنه كانی���ان چاالكتر بكه ن بۆ چاودێری ته ندروستی ". س���ه باره ت به كشانه وه یان قایمقامه یه تی هاوبه ش���ه كانی له لیژن���ه س���لێمانی باسی له وه كرد ئه وه ی ئه وان كردویان���ه خ���ۆ رێكخس���تنه وه بو، نه ك دژایه تی هیچ الیه نێك، هاوكات وتیش���ی
"هه ر كاتێكش پێویس���ت ب���كات، ئێمه نوێنه رانی ته ندروستی ده نێرین بۆ لیژنه هاوبه ش���ه كه ی قایمقامه یه تی سلێمانی ". له ب���اره ی ئه وه ش بۆ ته نها له س���لێمانی نوێنه ران���ی خۆیان كش���اندۆته وه ، به اڵم له ش���اری هه ولێ���ر نوێنه رانی���ان له گه ڵ تائێس���تا قایمقامیه ت���دا لیژنه ك���ه ی ماونه ت���ه وه ، وه زیری ته ندروس���تی هێما ب���ه وه ده كات و ده ڵێ���ت "له هه ولێر یه ك له س���لێمانیش شانبه شانی هه یه ، لیژنه ئ���ه و لیژن���ه ی قایمقامی���ه ت ئێمه ئیش ده كه ین و لیژنه مان دروس���تكردوه ، نه ك هه ر ئه و لیژنه یه مان دروستكردوه ، به ڵكو سه رجه م مه ڵبه ند و بنكه ته ندروستیه كان به شی خۆپاراس���تنیان هه یه و له وباره یه
كاری خۆیان به باشی ده كه ن".
بۆچی نوێنه رانی ته ندروستی سلێمانی ، له لیژنه هاوبه شه كانی قایمقامیه ت كشێنرانه وه ؟
"هیوادارینوهزارهتیتهندروستیبهوبڕیارهیدابچێتهوه"
داخستنی شوێنێکی سه رپێچیکار له الیه ن لیژنه کانی قایمقام یه ته وه ئه رشیف
وه زیری ته ندروستی:به پێی یاسا
چاودێری ته ندروستی كاری
ئێمه یه نه ك الیه نێكی تر
وه زاره تی ته ندروستی له هه ولێر نوێنه ره كانی
له لیژنه كه ی قایمقامیه ت
نه كشاندۆته وه ، ته نها له سلێمانی
ئه وه كراوه
ئا: ئیحسان مه ال فوئاد
هێشتا دو مانگ به سه ر روداوه گه وره كه ی حه ویجه و سلێمان به گدا تێپه ڕ نه بوه ، دیسانه وه له هه فته ی پێشودا ناحیه ی سلێمان به گ و
دوزخورماتو بوه وه به ئاگرو شه ڕو كوشتارێكی توندی به خۆوه بینی، قایمقامی دوزخورماتو ده ڵێت "رۆژ
به رۆژ گروپه چه كداره كان له به هێزبون و حكومه تیش له الوازیدایه ".
وته یه كی باو هه یه له نێو عیراقیه كاندا ده ڵێ���ن ئه گ���ه ر هێ���زه سیاس���ییه كان جۆربن ئه وا كێش���ه و ته قینه وه و ش���ه ڕ بونی نامێنێت، ب���ه اڵم كه تێكده چنه وه كێش���ه كان ته قین���ه وه و راس���ته وخۆ له به غداو راسته وخۆ سه رهه ڵده ده نه وه و دیاله و دوزخورماتوو كه ركوك و موس���ڵ ته قینه وه و شه ڕو ئاژاوه ده ستپێده كات.
ته قینه وه و كردنه ئامانجیان له ئێستادا ش���یعه و توركمانه كانی ناچار به باركردن كردوه ، رۆژنامه نوس هیش���ام عه لی كه دانیش���توی دوزخورماتوه وتی "پێشوتر زیات���ر ك���ورده كان كۆچی���ان ده ك���رد به هۆی كردنه ئامانجیان، به اڵم ئێس���تا ته قین���ه وه كان زیات���ر له نێ���و گه ڕه كه توركم���ان و شیعه نش���ینه كاندا ده كرێت بۆی���ه ئه وانیش رۆژانه ك���ۆچ ده كه ن بۆ پارێزگاكانی نه جه ف و كه ربه ال، بۆ نمونه له یه ك گه ڕه كدا شه ش ماڵ كۆچیانكردوه ، كه مده رامه تییه وه به هۆی هه ندێكیشیان گه ڕه كه بۆ ده گوێزنه وه ش���وێنه كانیان
كوردنشینه كان".وتیشی "هه تاوه كو هێزی دیجله بونی نه بو له ناوچه كه دا، هیچ كێشه و ته قینه وه و كوشتارێك نه بو، ته نانه ت له نێوان شیعه و سونه شدا، به اڵم له و كاته وه ی ئه و هێزه
هات���وه له به غداوه كه هێزێكی ش���یعه و راسته وخۆ سه ر به مالیكییه و زۆر ئازاری خه ڵكیان ده دا، بۆیه خه ڵكی س���لێمان به گ و ئه و ناوچه یه خه ڵكێكی عه شایه رو سوننه مه زهه بن و گروپه چه كداره كانیش ناوچه كه ی بۆی���ه قبوڵنه كرد، ئه وه یان
كرد به دو به شی شیعه و سوننه ".ئه نجومه نی ئه ندام���ی له به رامب���ه ردا قه زای دوزخورماتو كه مال گلی به ئاوێنه ی راگه یان���د ك���ه "ئه و كات���ه ی لیوای 16 له و ناوچانه بون دۆخه كه زۆر باش���ترو چونكه كۆنترۆڵكردب���و، ناوچه كه ی���ان چه ند ساڵێكه له و ناوچه یه جیگیرببون و شاره زای ناوچه كه بون، له وكاته وه ئه و لیوایه ل���ه و ناوچه یه گواس���تراوه ته وه و كێشه یان هه یه له گه ڵ حكومه تی ناوه ندی
دۆخه كه زۆر خراپبوه ".قه زای ئه نجومه ن���ی ئه ندام���ه ی ئه و له دوای به وه ده كات ئاماژه دوزخورماتو ناوچانه ئ���ه و روداوه ك���ه ی حه ویجه وه به تایبه ت سلێمان به گ به ده ستی هه ردو گروپی نه قش���به ندییه كان و قاعیده وه یه ، له وكاته وه حكومه ت���ی عێراق چونك���ه نه یتوانی���وه كۆنترۆڵی ب���كات، چونكه ته نه���ا فه جێكی س���ه ربازی و بنكه یه كی شه قامه كه ی له سه ر ئیتیحادی پۆلیسی نزیك سلێمان به گن، ئه گینا له ناوه وه ی ناحیه كه هێزی س���ه ربازی و ئه منی تێدا نیی���ه ، بۆیه ناوه ن���اوه ئ���ه و كرده وانه روده دات و چه ند ش���ه وی رابوردو له سه ر شه قامی س���ه ره كی نێوان دوزخورماتوو حه مرین نزیك سلێمان به گ ئه و گروپانه به جلی س���ه ربازییه وه خاڵی پشكنینیان دانابوو 14 شۆفێری بارهه ڵگریان گرتوه و
كوشتویانن.هاوكات قایمقامی قه زای دوزخورماتو بون���ی له ب���اره ی عه ب���دول ش���ه الل دوزخورماتوو س���لێمان ب���ه گ به چه قی
ملمالنێ و كێش���ه كان ده ڵێ���ت "ناوچه ی دوزخورمات���و گرنگ���ی خ���ۆی هه ی���ه ، ل���ه روی س���تراتیژی و س���نوریی و هه م جیوپۆلیتیكییه وه ، هه م هه مو ناوچه كانی باكورو باش���وری عێراق ده به س���تێته وه
به یه كه وه ".س���ه رچاوه یه كی به رپرس نه یویس���ت ن���اوی باڵوبكرێته وه بۆ ئاوێنه باس���ی له وه كرد كه زۆربه ی پۆسته ئیدارییه كانی دوزخورمات���و به ده س���تی كورده وه ی���ه به تایبه ت یه كێتی، جگه له وه ی هێزێكی زۆری پێش���مه رگه و پۆلیس���ی به رگری و فریاكه وتن ل���ه و ناوچه یه كۆكراونه ته وه ، جگه له وه ی یه كێتی و پارتی دو ده زگای س���یخوڕییان هه یه ، كه چی نه یانتوانیوه گروپه چه ك���داره كان كه س���ێكی ته نها ده س���تگیربكه ن، بۆیه ل���ه م نێوه نده دا ته نه���ا خه ڵكی مه ده ن���ی زیانیانكردوه و
بونه ته قوربانی .
قایمقامی دوزخورماتو رونیشیده كاته وه ك���ه ناكۆكییه كان���ی عێ���راق هه م���وی ره هه ندی هه ی���ه و پێكه وه په یوه ن���دی ئیقلیمی���ش رۆڵ���ی خ���ۆی هه ی���ه له و نێوه نده داو دۆخی س���وریاش كاریگه ری هه یه له س���ه ر عیچراق، ب���ه اڵم پێموایه تاوه كو م���ادده ی 140 جێبه جێ نه بێت یه كالیینابێته وه ، له و س���نوره دۆخه كه چونك���ه گروپه چه كداره كان رۆژ له دوای حكومه تی���ش له به هێزبون���دان و رۆژ كێش���ه كانی هه روه ه���ا له الوازیدای���ه ، نێ���وان هه رێ���م و به غدا، هه م���و ئه مانه كاریگه ری ئه و دۆخ���ه ن كه به رده وامه و
سه رهه ڵده داته وه .چاره س���ه رنه كردنی دۆخ���ی ئه من���ی به ت���ه واوی وایك���ردوه كرده وه ش���ه ڕه چه كدارییه كان ناوه ناوه سه رهه ڵبداته وه ، قایمقام���ی دوزخورمات���و هۆكاره ك���ه ی حكومه ت���ی الوازی ب���ۆ ده گێڕێت���ه وه
عێراق و ده ڵێت شكس���تیهێناوه له بواری ده یه وێ���ت ت���ازه ئه وه ت���ا ئه منی���دا، عه شایه ره كان دابمه زرێنێته وه و سه حوه
چه كداربكات.ش���ه الل عه بدول بۆ ئاوێنه ئاش���كرای ده كات و ده ڵێت "به پێ���ی زانیارییه كانی ئێمه عێراق به ره و ش���ه ڕی تایه فه گه ری ده ڕوات، به اڵم سیاس���ه تی كورد ئه وه یه نایه وێت له م دۆخه دا تێوه بگلێت و خۆی به دورده گرێ���ت و نه خۆی ده كات خاوه ن حكوم���ه ت و ن���ه له گه ڵ تیرۆریس���تاندا ده بێت و نه دژایه تیش���یان ده كات، به اڵم پرس���یار ئه وه ی���ه ئایا ئه م���ه بۆ كورد ده چێته س���ه ر، بۆیه ئه گه ر بارودۆخه كه ئاڵۆزتربێت پێویسته كورد له و ناوچانه به تایبه ت كه ركوك و دوزخورماتو له عێراق
داببڕێت و به رگرییان لێبكات".هه رچه ن���ده ناوچه ی س���لێمان به گ و ئاڵ���ۆزو ناوچه یه ك���ی دوزخورمات���و
مه ترسیداره ، به اڵم كه مال گلی ئه ندامی ئه نجومه نی ق���ه زای دوزخورماتو ده ڵێت "ده وروب���ه ری دوزخورمات���وو س���لێمان ب���ه گ و یه نگیج���ه و مه كت���ول له كات���ی رژێمی به عسیش���دا خه ڵكه كه ی خزمه تی سه ربازییان نه ده كردو یاخیبون له رژێم، چونكه ناوچه یه كی زۆر س���ه خته ، هه م
شاخاوییه هه م چه م و دارستانه ".له ئێس���تادا توندوتیژییه كان به تایبه ت ن���ه ك توركمانه كان���ه له ش���یعه و روی كورده كان، ئ���ه و ئه ندامه ی ئه نجومه نی ق���ه زا ئام���اژه ب���ه وه ده كات ل���ه دوای روداوه ك���ه ی حه ویجه كاتێك س���ه رۆكی هه رێم نه خۆشخانه كانی داوایكرد هه رێم به روی برینداره كاندا بكرێته وه هه ڵوێست و كرده وه ی ئه و گروپانه له گه ڵ كورده كانی ناوچه كه دا تاڕاده ی���ه ك گۆڕاوه ، چونكه ئه و گروپانه زیاتر شیعه كان و كه سایه تییه
سوننه كان ده كه نه ئامانج".
هێڵی ته ماسی كوردو به غدا ده بێته وه به ئاگرئهندامێكیئهنجومهنیقهزایدوزخورماتو:ههڵوێستیگروپهچهكدارهكانلهگهڵكوردداگۆڕاوه
قه زای دوزخورماتو فۆتۆ: ئیحسان
هه تاوه كو هێزی دیجله بونی نه بو
له ناوچه كه دا، هیچ كێشه و ته قینه وه و كوشتارێك نه بو، ته نانه ت له نێوان شیعه و سونه شدا
C M Y K
رهنگاڵه(388( سێشه ممه 2013/7/30 [email protected]@gmail.com (388( سێشه ممه 2013/7/30رهنگاڵه
گاکاوڕ
په یوه ندی���ه ك دروس���ت ده كه یت له گه ڵ هاوڕێكان���ت و رزگارت ده ك���ه ن له و باره ناره حه ته ، پێویس���تت ب���ه وه هه یه كه
خۆت له و ته مه ڵییه به دوربگریت.
ماڵه ك���ه ت پێویس���تی به رێكخس���تنه وه هه یه به هاوكاری خێزانت، باش���تر وایه گۆڕانكاریه كی���ان تێدا ئه نج���ام بده یت،
شه ممه رۆژی به ختته .
هێنده قسه له كارێك مه كه كه ئیشی تۆ نه بێ���ت، ئه و كاره ی پێت���دراوه رازی ببه پێی ، ئه و گرفتانه ی له گه ڵ به ڕێوه به ره كه ت
توشی ده بیت ناڕه حه تت ده كات.
په ل���ه مه كه له هه وڵ���دان ب���ۆ یارمه تی كه س���انی تر به بێ بیركردن���ه وه ، مه رج نیه هه مو هاوڕێكانت تۆیان خۆش���بوێت
دڵسافبن وه كو تۆ.
متمانه یه كی باش په ی���دا ده كه یت له نێو كه سه نزیكه كانت و ده بیت به جێی بایه خی ئ���ه وان، باش���تروایه نهێن���ی كاره كانت
له شوێنی تر باس نه كه یت.
ره نگه روبه روی كێش���ه یه كی ته ندروستی ببیته وه ، هه رچی زوتره سه ردانی پزیشك س���ه رقاڵیی به هۆی ماوه یه ك���ه بك���ه ،
ژیانته وه خۆت پشتگوێخستوه .
ره نگه كێشه داراییه كانت بێزارت بكات، ئێس���تا كاتی ئه وه نیه ك���ه هیچ كارێك بكه یت چونكه سه رجه میان به زه ره ی تۆ
ده شكێنه وه .
رێگه یه كی تر بدۆزه ره وه بۆ كاركردنت و په له بكه له ته واوكردنی ئه وانه ی ماون، له گ���ه ڵ خێزانه كانت���ان كاتێكی خۆش
به سه ربه رن.
كاره كانت باش���بون به خۆیه وه ده بینێت به پێچه وانه ی ئ���ه وه ی چاوه ڕێت ده كرد، چانس���ێكیتر به خۆت بده و له وه مه ترسه
شكستبێنیت.
ره نگه به هۆی ئه رك���ی زۆره وه كۆمه ڵه خه ڵكێك بناس���یت كه سودیان هه بێت ب���ۆ پله به ندی���ه ك ب���ۆت، هه وڵب���ده
پرۆژه كانت دابنێیت.
ره نگه روب���ه روی كێش���ه یه ك ببیته وه به هۆی ئ���ه و ئاڵۆزیه ی ك���ه ماوه یه كه س���ه رقاڵیكردویت، هێنده بیر له رابردو مه كه ره وه داهاتو شتی بۆ هه ڵگرتوی .
قرژاڵدوانه
باری ته ندروس���تیت تۆزێ���ك ناڕه حه تت به پشویه ك هه یه ، پێویس���تیت ده كات و هه واڵێك ده بیستت كه زۆر پێی ئاسوده
ده بیت و دڵخۆشت ده كات.
نهههنگسهتڵگیسککهواندوپشکتهرازووفهریکشێر
لهفهیسبوکهوه
10
خۆش����ترین ره مه زان پیرۆزی مانگی مانگی س����اڵه بۆ هه ریه كێك له ئێمه ی موسڵمان، جگه له جێبه جێكردنی كاری خۆمان وه كو موسوڵمانێك خۆمان بۆ جه ژنی ره مه زان به ش����ێوه یه كی تێرو جوان ئام����اده ده كه ین،جا هه ریه كه و
به شێوازی تایبه ت به خۆی.جه ژنی ئه مساڵ به شێوه یه كی گشتی له گه ڵ جه ژنه كانی س����ااڵنی جیاوازه خۆئاماده كردنمان بۆ پێشو،پێویسته ئه وه مان له یادنه چێت جه ژنی ئه مساڵ ته واوی ورده كاری ك����ه له هاویندایه ، به تایبه تی ده وێ����ت، خۆئاماده كردنی خانمان كه چه ند رۆژێك پێش هاتنی ج����ه ژن زۆرب����ه ی كاره كانی����ان ته واو
كردبێت.بڕین����ی ق����ژو ره نگكردن����ی له مڕۆدا پێویس����ته ، جا گه ر بێت و هه میش����ه ح����ه زت له تازه گه ریبێ����ت ئه وا ده بێت ب����ه رده وام ئ����اگاداری نوێترین بیت، ب����ۆ قژبڕی����ن نوێترین����ی ئه مس����اڵ جۆری بڕینی ب����ۆب )Bob(و ناوه ند
(Medium( ك����ه زۆر له هه وادارانیان ب����ۆ هاوین����ی ئه مس����اڵ خۆی����ان بۆ رێكخس����توه ، ئه وه ی پێویسته بزانیت كامیان هه ڵیبژێریت و، بتوانیت چۆت
له گه ڵتدا ده گونجێت؟• گه ر ده موچاوت پ����ان و گه وره یه بڕینی )Bob( باشترینه ، به مه رجێك ئاره زوت له بڕینی كورت هه بێ، ئه گه رنا بڕینه ت ئ����ه م به ئاس����انی ده توانیت ده ستبكه وێت به ته نها بڕینی په رچه م و الكان����ی قژت، به ب����ێ كورتكردنه وه ی ل����ه واده ی خۆی، به ڕه نگ����ی باینجانی
یاخود ره ش.)بۆ كوردستان(• گه ر ده موچاوو چه ناگه ت كه مێك باریكبێ به اڵم ره نگی چاوت كاڵبێت، به دڵنیای����ه وه پێویس����تت به بڕین����ی (Medium( به ڕه نگی زه ردو كاڵتره ، ئ����ه وه ت بیرنه چێ����ت ره نگ����ی زه ردو
ئاڵتونی ره نگی ئه مساڵته .تۆش خۆت بێب����ه ش مه كه چونكه ره نگ����ه ته نه����ا كه مێك راوێ����ژكاری و
یارمه تیت پێویستبێت.
گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات
safeen
.arif@
yahoo.
com
Twitte
r @Safe
enArif
شێوازی قژبڕین... شێوه ی ده م و چاوت!
ئا: ئاوێنه
سۆران ئه كره م به گ، ئه كته رو شانۆكار، ئاماژه به وه ده دات
به شداریكردنی له درامای "ساته كانی ژیان"، كارێكی زۆر قورس بوه و
وتیشی: ده بو بۆ هه ر ئه ڵقه یه ك رۆڵێكی جیاواز ببینم.
له هه مانكات���دا ك���ه س���ۆران هاوسه ره كه ش���ی )هێ���رۆ حه مه جوان( له هه م���ان درامادا له گه ڵیدا به ش���داره ئاماژه به وه ده دات به هۆی كۆمپانیای مه ستی فیلمه وه به شداری له و درامایه دا كردوه و باس له وه ده كات ئه و رۆاڵنه ی ئ���ه و گێڕاویه تی زۆر قورس بوه و وتی" رۆڵه ك���ه م زۆر ق���ورس ب���وه چونكه ده بو بۆ هه ر ئه ڵقه ی كه به ش���داربوم تیایدا رۆڵی كه س���ایه تی جیاواز ببینم.
چونكه دراماكه هه ر ئه ڵقه یه و باس���ی ده بو ده كات و ژی���ان به س���ه رهاتێكی منیش به پێی ئه و به سه رهاته رۆڵه كه م بگێڕم كه هه بوه تیایدا مامۆستای زانكۆ بوم رۆڵی���ش هه بوه رۆژنامه نوس بوم.
ئه وه ش بۆ من كارێكی دژوار بوه . له ب���اره ی كاری داهاتوی���ه وه ئ���ه و ئه كت���ه ره ئام���اژه ی ب���ه وه دا به نیازه به شداربێت له به رهه مێكی تری كۆمپانیا مه ستی فیلم و وتیشی: سیناریۆی ئه و رۆڵێكی فیلمه ده گم���ه ن و جی���اوازه و سه ره كی تێدا ده گێڕم ، كه ئه گه ر هه یه
رۆڵه كه م نێگه تیڤ بێت.درامای س���اته كانی ژی���ان له كه ناڵی ئاسمانی كوردسات له مانگی ره مه زاندا په خ���ش ده كرێ���ت و 30 ئه ڵقه یه و هه ر ئه ڵقه ی���ه و باس���ی روداوێك���ی ژی���ان ده كات و ژماره یه ك ئه كته ر به شدارییان
تێداكردوه .
Fruitvale Station .10.R.I.P.D .9
The Heat .8Pacific Rim .7
Red 2 .6Grown Ups 2 .5
Turbo .4
Despicable( 3. بۆ هه فته ی سێیه مMe 2( فیلمی ئه نیمه یشنی ئه مه ریكی له ڕیزی باش����ترین سێ فیلمی جیهانی ماوه ته وه ، به رهه مهێنه رانی ئه م فیلمه كۆمپانیای )Universal( ی جیهانیه ، ئه م فیلمه ب����ڕی زیاتر )295( ملیۆن دۆالری به ده س����تهێناوه ت����ا ئه مڕۆ كه ته نها ته واوی كاتی فیلمه كه )1،38( كاتژمێرێك و س����ی و هه ش����ت خوله كه ، به ڕاس����تی ئه مه پاره یه كی زۆره به اڵم
بۆ فیلمه كه هێشتا كه مه .
The Conjuring) .2( ب����ۆ هه فت����ه ی دوهه م له ڕیزی باش����ترین سێ فیلمی جیهانی����دا ماوه ته وه ، ت����ا ئه مڕۆ بڕی زیاتر له )69( ملیۆن دۆالری بردۆته وه كه ئه مه ش س����ێ ئه وه نده ی هێنده ی تێچونی ت����ه واوی فیلمه كه یه كه )20( ملی����ۆن دۆالره ، ئه م فیلم����ه )1،52( كاتژمێرێ����ك و په نج����او دو خوله ك����ه ، Warner( به رهه مهێنه رانی ئه م فیلمهBros.( ، ئه وه ی ئ����ه م فیلمه ی زیاتر ده وڵه مه ندت����ر ك����ردوه ئه وه ی����ه ك����ه روداوه كانی له چیرۆكێكی راس����تییه وه
وه رگیراوه .
به رهه مهێنه ری كۆمپانی����ای )Fox).1 The( بواری گه وره له مس����اڵدا فیلمیس����ینه ماوه ، خس����ته )Wolverineله یه ك����ه م هه فته ی نمایشكردنیش����یدا هاته پێشینه ی هه مو فیلمه كانی بلیت بڕینی جیهانی و، ب����ڕی ته واوی )21( به رده س����ت، هێنایه وه دۆالری ملیۆن ته واوك����ه ری )The Wolverine)به ش����ه كانی تری زنجی����ره فیلمه كانی چانس����ێكی ئه مه ش )The X-Men)باشتر ده دات به م فیلمه ، كه واده كات هه وادارانی به شه كانی تریش بیانه وێت سه یری بكه ن... بۆیه كاتێ دڕه نده ترین له سه ر شاش����ه بێت دڵنیام ده ته وێت بزانی����ت چی ده بێت، به هیوای كاتێكی
خۆش.
شه مۆ: كه سانێك هه ن پاره به هونه ر ده خۆن
مه الیه ك پێش سه رده مه كه ی كه وتبه ز
)به ز( نویترین به رهه مه كانی سینه ما ده خاته به رده ستتان
x كه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه نبڕی زۆرترین بینه ریان
هه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1
)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز
نه تدیبێت(
گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما
ئا: به ختیار حسێن، هه ولێر
هونه رمه ندی ناسراوی كۆمیدی "شه مۆ: رایده گه یه نێت كه هاتنی
بۆ ناو دونیای هونه ر به رێكه وتبوه و ده ڵێت "ئێستا هیچ پشتیوانیه ك بۆ هونه ر و هونه رمه ندان نیه ته نیا كۆمه ڵه كه سانێك پاره به هونه ر ده خۆن و ئه وانی تریش سه یریان
ده كه ن".
ئه ی���ام ئه كره م ناس���راو به ش���ه مۆ په یمان���گای 1988 له "س���اڵی ك���ه ك���ردوه و ت���ه واو هونه ره جوانه كان���ی به كاری له ساڵی 1993ه شه وه ده ستی به رنامه ی له رێگ���ه ی هونه ری كردوه ، "زوم زوم" و دواتر به ش���داری له درامای "كه وه كانی قه ره جوغ كردوه " و تاوه كو ئێستا به ش���داری له ده یان شانۆگه ری و درام���ا و به رنامه و فیلمی س���ینه مایی
كردوه و به رده وامه له كاری هونه ری .ئه یام ئه وه ی بۆ ئاوێنه ئاش���كراكرد كه هاتنی ب���ۆ ناو دونی���ای كۆمیدیا به رێكه وت بوه و پێداگری له سه ر ئه وه ش
ده كات كه په شیمان نیه له هیچ یه كێك له و كارانه ی كه تائێس���تا به ش���داری تێدا ك���ردوه ، به وته ی خۆی هه ركاره و بۆ كاتی خۆی باش���بوه و پێش���وازی باشی لێكراوه . ئه وه ش ناشارێته وه كه هه ندێك له و به رهه مانه ی كه به شداری تێدا ك���ردوه زۆرج���ار زانیویه تی "كه باش نیه ب���ه اڵم له به رخاتری پاره ئه و به ش���داری كردوه چونكه باری دارایی
باش نه بوه "،ئه یام ئه كره م ئاماژه ی به وه كرد كه ئه و هیچ ش���تێك له ده رهێن���ان نازانێ چونك���ه ده رهێن���ه ر نیه ، س���ه باره ت به وه ش ك���ه بۆچی له ئێس���تادا زیاتر گرینگی به درام���ا بیانیه كان ده درێت و كه متر به رهه م���ی خۆماڵی ده بینرێت، له كه ناڵه كان���ی كوردس���تان، ئه و وتی نازانم هۆكاره كه ی ئه منیش "به ڕاستی له گه ڵ ئ���ه وان له به رئ���ه وه ی چی���ه ، هونه رمه ندان���ی هه ولێر كاری زۆر باش ده ك���ه ن كه چ���ی ئ���ه و دیارده یه هه ر
به رده وامه "! پێش���یوایه ك���ه ژماره یه ك���ی زۆر ك���ه م له كه ناڵه كانی ك���وردی گرینگی به به رهه می خۆماڵ���ی ده ده ن ئه مه ش هۆكارێك���ی گه وره بوه ك���ه به رهه می هونه ری ك���وردی به ره و الوازی بڕوات، چونكه هیچ ك���ه س و الیه نێك هاوكار و له كوردستان، نین هونه ر پش���تیوانی ئ���ه و وت���ی "به ش���ێوه یه كی گش���تی بۆیه هونه رمه ن���دان غه درلێك���راون، كاتێك یه كێك ل���ه و هونه رمه ندانه كه ده مرێ���ت، ئه وا جارێكی تر كه س���انی وه كو ئه وان دروست نابنه وه و كه سیش شوێنی ئه وانی پێناگیرێته وه و به زویش
له بیر ده كرێن"، وتیش���ی "كوردس���تان له قه یرانێكی
گه وره ی هونه ریدایه ".
ئا: شاهۆ ئه حمه د
ئه و ته نها مه الیه ك نه بو، به ڵكو زیاتر له وه ش زاناو داناش بو، به مانای وشه
پێش سه رده مه كه ی خۆی كه وتبو، هه ڵوێست و ره فتاره كانی شایه تی ئه وه ده ده ن كه نازناوی گه وره قابیلیه تی .
ش���اعیری نوس���ه رو مامۆس���تاو كۆمه اڵیه ت���ی موحه م���ه دی كوڕی مه ال عه بدواڵی جه لیزاده ناس���راو به "مه الی 1876 له س���اڵی كۆی���ه " گ���ه وره ی له شاری كۆیه له دایكبوه و دایكی ناوی عائیش���ه ی كچی حاجی به ك���ر ئاغای حه ویزیه ، مه الی گه وره به ش���اعیرێكی كوردپ���ه روه رو مرۆڤدۆس���ت و پیاوێكی
ئاینی پێشكه وتنخواز بوه .مه الی گه وره له ته مه نی حه وت ساڵی ئاین���ی كردوه و ده س���تی به خوێندنی به س���اڵێك و ش���ه ش مانگ س���ه رجه م قۆناغه كان���ی بڕیوه له ته مه نی بیس���ت س���اڵی ئیج���ازه ی مه الیه ت���ی له الیه ن سه رپه رش���تی پێ���دراوه و باوكی���ه وه جه لیزاده و ئه س���عه دی مه ال مزگه وتی كردوه و كۆی���ه ی گ���ه وره ی مزگه وتی
سه دان فه قێی هه بوه .ئه و شاعیره بوێره له نێوان ساڵه كانی 1912 بۆ 1928 چه ندین كاری حكومی پێس���پێردراوه له س���اڵی 1912 كراوه به موفتی كۆیه و له س���اڵی 1919 كراوه به قازی و یه كه م ك���ه س بوه به ڵگه نامه نوسیوه كوردی به زمانی یاساییه كانی له س���اڵی 1924 به ئه ندامی ئه نجومه نی زۆر هه ڵبژێردراو عێ���راق دامه زراندنی ش���ێلگیرانه پێداگری له سه ر مافه كانی
كورد ده كرد.ئه م مه ال پێشكه وتنخوازه یه كێك بوه له هانده ران���ی كردن���ه وه ی قوتابخانه ی كۆی���ه له خه ڵك���ی داوای زانس���تی و ك���ردوه و كۆمه كی دارای���ی قوتابخانه بك���ه ن و دوای ئه وه ش له س���اڵی 1920 به ش���ێوه یه كی هه میش���ه یی قوتابخانه
له كۆیه كراوه ته وه مه الی گه وره یه كه م كه س بوه له سه رتاس���ه ری كوردستان كچه ك���ه ی خۆی���ی له گ���ه ڵ كوڕان���دا ناردوه ته قوتابخانه و ئه وه بو له س���اڵی 1924 مه الی گ���ه وره "نه جیبه خان"ی
كچی نارده قوتابخانه .م���ه الی گ���ه وره ی كۆی���ه له س���اڵی ل���ه كاری وازی به یه كج���اری 1928حكومی هێن���اوه و خۆیی ته رخانكردوه ب���ۆ نوس���ین و وانه وتنه وه ك���ه وه ك ده ڵێن مه الی گ���ه وره ی كۆیه له ماوه ی ش���ه وو رۆژێك���دا 21 كاتژمێر خه ریكی نوس���ین و خوێندنه وه و وانه وتنه وه بوه به رهه می خه رمانێك ماوه یه ش���دا له و گرینگ پێویستی ئاماده كردوه كه جگه له ه���ه ژده كتێب و نامیلك���ه به عه ره بی
شه ش به رهه میشی به كوردی داناوه .
فاروق محه م���ه د كوڕی مه الی گه وره له وه سفی باوكیدا ده ڵێت" مه الی گه وره مرۆڤێك���ی زۆر زی���ره ك و بلیمه ت بوه و داهێن���ه ر ب���وه له هه م���و بوارێكه وه چ له بواری كۆمه اڵیه تی چ له بواری سیاسی چ له ب���واری كوردایه ت���ی و مرۆڤایه تی هه ربۆیه ئه و له قه به ش���ی وه رگرتوه كه ده ڵێن مه الی گه وره یه كسه ر فیكرمان
بۆ مه ال محه مه دی جه لیزاده ده چێت.فاروق محه م���ه د ده ڵێ�ت" باوكم هیچ كاتێ���ك خاوه ن���ی عه ش���یره ت و هۆزو پاس���ه وان و چه ك نه ب���و به ڵكو كاتێك له ماڵ ده رده چو ب���ۆ مزگه وت به ته نیا بو هه تا ده گه یشته مزگه وتیش خه ڵكی كۆیه به ڕێزه وه پێش���وازیان لێده كردو
ده ستیان به سینگه وه ده گرت".دوای خزمه تێكی زۆر مه الی گه وره ی كۆیه له 12-10-1943 له ش���اری كۆیه كۆچی دوای���ی كردوه و له گۆڕس���تانی به خاكس���پێردراوه و خ���در" "ده روێش ل���ه دوای خۆش���ی و ب���ۆ رێزگرتن له م گ���ه وره و مزگه وتێك���ی كه س���ایه تیه قوتابخانه ی���ه ك به ناوی م���ه الی گه وره
كراونه ته وه .
ئا: رامان عومه ر
به پێچه وانه ی زۆربه ی واڵتانی دنیاوه ، له هه رێمی كوردستان ئه و پۆشاكانه
هاورده ناكرێت كه رێژه ی لۆكه یان تێدا به رزه ، له كاتێكدا لۆكه یارمه تیده ره بۆ ئه وه ی مرۆڤ دوربكه وێته وه له و
نه خۆشیانه ی به هۆی پۆشاكه وه توشی ده بێت، كوالێتی كۆنتڕۆڵی جۆرییش ئه وه ده خاته ڕو كه تائێستا پشكنین
بۆ جلوبه رگی ده ره وه ناكه ن.
ئاراس بایز، كه ماوه ی 7 ساڵه پۆشاك له واڵت���ی توركی���اوه ه���اورده ی هه رێم ده كات ئاماژه به وه ده دات بازرگانه كانی كوردس���تان ئه و جلوبه رگان���ه هاورده ده كه ن ك���ه رێژه یه كی ب���ه رز مادده ی نایلۆن���ی تێدایه نه ك لۆكه و وتیش���ی: هۆی ئ���ه وه ش بۆ ئه وه ده گه ڕێته وه كه نرخیان هه رزانه و هه مو كه س ده توانێت له ناو بازاڕه كانی كوردس���تان بیكڕێت، به پێچه وانه ی قوماشی لۆكه وه كه نرخی زۆر گرانه و، خه ڵكی���ش ئاماده نیه ئه و
پاره زۆره به كراسێك بدات.ئاراس ئاماژه به وه ده دات كراسێكی ئاس���ایی نرخه كه ی ئه گه ر زۆر گرانبێت به 15 هه زار دیناره ، له كاتێكدا كراسێك ك���ه له لۆكه دروس���تكرابێت نرخه كه ی ل���ه 30 تا 50 ه���ه زار دین���ار ده بێت. ش���اره زایانی ب���واری نه خۆش���یه كانی پێس���تیش داوا له هاواڵتی���ان ده ك���ه ن خۆی���ان به دوربگرن له و پۆش���اكانه ی
كه له ماده ی نایلۆن دروس���ت ده كرێن، پسپۆڕی نه خۆشیه كانی پێست، د.كه ژان عه لی، ئاماژه به وه ده دات كه پێویسته زیاتر كوردس���تان هه رێمی هاواڵتیانی قوماشی لۆكه به كاربهێنن و دوربكه ونه وه له قوماش���ی نایلۆن، ئه و وتی "ماده ی لۆكه زۆر باشه له به رئه وه ی هه ستیاری دروست ناكات و بۆ س���ه رماو گه رماش نایلۆنه وه به پێچه وانه ی هه یه ، به رگری ك���ه ماده یه كه هی���چ به رگرییه كی نیه و زۆربه ی پێستی مرۆڤه كان حه ساسیه تی
پێی هه یه ".ئاراس جه خت له سه ر ئه وه ده كاته وه ئه وتۆیان هۆش���یارییه كی هاواڵتی���ان ج���ۆری به كارهێنان���ی س���ه باره ت قوماشه كان نیه و ته نها جوانییان به الوه گرنگه ، پس���پۆڕه كه ی نه خۆش���یه كانی پێستیش هۆكاری ئه وه بۆ هه رزانی ئه و قوماشانه ده گه ڕێنێته وه و وتی "نرخیان هه رزان���ه و زوش تێكناچ���ن، ئ���ه وه ش به پێچه وان���ه ی لۆك���ه وه ك���ه به چه ند
شوشتنێك تێكده چێت". به ڕێوه ب���ه ری كوالێت���ی كۆنتڕۆڵ���ی جۆریی���ش، ئه حمه د محه مه د، باس له و ده كات كه تائێستا له هه رێمی كوردستان پش���كنین بۆ هیچ جۆره جلوبه رگێكی ده ره وه ناكرێت و وتیشی: تائێستا ته نها پش���كنین بۆ پۆشاكی ژێره وه ده كه ین، ئ���ه وه ش دوای ئ���ه وه ی بازرگان���ه كان بڕوانامه ی���ان وه رگرت له باره ی كوالێتی كااڵك���ه وه ئه وكات رێگ���ه ی پێده درێت
له سنوره كانه وه هاورده ی بكات
ئه و پۆشاكانه ی كه رێژه ی لۆكه یان به رزه هاورده ناكرێن
ئا: رامان
به پێی به دواداچونێكی رۆژنامه ی ئاوێنه ئه وه ده ركه وتوه كه هاواڵتیانی كوردستان ئاره زوی ئه و بۆنانه ده كه ن
كه هێواشن و زۆرترین بۆنیش كه فرۆشی هه بێت الكۆستایه و شنه ی ده ریاو "فه ره نساش زۆرترین بۆن
هه نارده ی هه رێم ده كات".
عه تر فرۆش���ه كانی ش���اری سلێمانی ئ���ه وه ده خه نه ڕو زۆرب���ه ی هاواڵتیانی بۆنان���ه ئ���ه و هه رێ���م دانیش���توی به كارده هێن���ن كه هێواش���ن، ئه وه ش هاواڵتیان���ه ی ئ���ه و به پێچه وان���ه ی كه عێراقه وه باش���وری دانیش���توانی بۆن���ه زۆر قورس���ه كان به كارده هێنن. یه كێك له عه تر فرۆش���ه كانیش ده ڵێت: بۆنی عه شان كه زۆر تیژه و من ناوێرم بۆنی بكه م، به اڵم هێش���تا عه ره به كان پێ���ی رازی نین و داوای بۆنی تیژترمان لێده كه ن. هاوبی���ر عه لی، عه ترفرۆش، ه���ۆكاری ئ���ه وه ب���ۆ ك���ه ش و هه وای ده گه ڕێنێته وه ع���ه ره ب دانیش���توانی ك���ه زۆر گه رمه و وتیش���ی: بۆنی تیژ واده كات زیاتر له كه ش و هه وای گه رمدا
بمێنێته وه . یه كێك ل���ه و بازرگانانه ی كه مانگانه ب���ای 50 وه ره قه عه تر هاورده ی هه رێم ده كات، سامی عه لیه ، سامی ماوه ی 10 ساڵه ئه م كاره ده كات، ئه و باس له وه ده كات ك���ه مه به س���تیانه بۆنی خۆش له ناو خه ڵك���دا باڵوبكه نه وه نه ك ته نها كارێكی بازرگان���ی بكه ن و ده ڵێت: زۆر هه ن خاوه نی كه س���ایه تیه كی گه وره ن، به اڵم كاتێك بۆنێكی ناخۆش���ی هه بێت ئه و گه وره ییه مان له به رچاو ده كه وێت. ئ���ه و بازرگانه كه خاوه ن���ی دوكانێكی خنجیالنه یه له ناو بازاڕی گه وره ی شاری سلێمانی و باس له وه ش ده كات زۆربه ی ئه و بۆنانه ی هاورده ی هه رێمی ده كه ن له واڵتانی ئه وروپاوه یه و وتیشی: واڵتی فه ره نسا پشكی شێری به رده كه وێت كه زۆرترین عه تر هه نارده ی هه رێم ده كات.
ره حیم سه عید، كه ماوه ی پێنج ساڵه بۆن ده فرۆشێت و مانگانه 500 دانه بۆن له توركیاو دوبه ی���ه وه هاورده ی هه رێم ده كات، باس له وه ش ده كات له چینه وه بۆنی خراپ ه���اورده ده كرێت و به ناوی ماركه وه به خه ڵك ده فرۆشرێته وه ، ئه و وتیش���ی: هه ندێجار بۆنه كان به س���ه ر پۆش���اكه وه ده ب���ن به په ڵ���ه ، ئه وه ش به هۆی خراپ���ی بۆنه كانه وه به تایبه تی كه له س���ه ر عه ره بانه كان ئ���ه و جۆره بۆنان���ه زۆر ده فرۆش���رێن، س���امیش ئ���ه وه ناش���ارێته وه كه بۆن���ی خراپ له بازاڕه كه دا هه یه و وتیشی: ئه و بۆنانه به زۆری بۆنی كه پسن، یان ئه وانه نه ن له چین���ه وه هاورده ده كرێ���ن و به هه زار دینار ده فرۆش���رێته وه كه به س پاره ی
شوشه كه یه .دانیش���توانی ئ���اره زوی له ب���اره ی هه رێمیش���ه وه سامی باس له وه ده كات
زۆرت���ر ئاره زوی���ان ل���ه و بۆنانه یه كه سروش���تیه و وتیش���ی: هه ندێ���ك بۆن له كوردستان له ڕێی تێكه ڵكردنی چه ند بۆنێكه وه دروس���ت ده كرێت وه ك بۆنی شنه ی ده ریاو وتیشی: ئه وه شی خسته ڕو كه نزیكه ی 200 جۆر بۆن له كوردستاندا به كارده هێنرێ���ت. هه روه ه���ا ره حی���م س���ه عیدیش له وباره یه وه ده ڵێت: بۆنی الكۆس���تا فرۆشی زۆرباش���ه و هه روه ها هۆگ���ۆو بۆس���ت و فه هره نای���ت دوای الكۆستا دێن، گه نجه كانیش پالی بۆی زۆر به كارده هێنن. جگه له وه ی هه ندێك بۆنی وه ك دیزڵ كڕیاری تایبه تی خۆی هه یه . ش���نه ی ده ریا ئ���ه و بۆنه یه كه له كوردستان له رێی تێكه ڵكردنی چه ند بۆنێكی تره وه دروست ده كرێت، یه كێك له و فرۆش���یارانه باس له وه ده كات كه خه ڵك زۆر ئاره زوی ئه و بۆنه یان هه یه ، داریان حس���ێن ماوه ی دو س���اڵه ئه و
كاره ده كات و ده ڵێت: بۆنه كانی شنه ی ده ریاو ج���ادور و به یبی ب���ای به رلین به كارده هێن���ن. ئه و ك���وڕه باس له وه ده كات له كاتی بۆنه كانیش���دا فرۆشیان زیاتره و وتیشی: له بۆنه كانیشدا خه ڵك زیات���ر بۆن ده كڕێ���ت، هاوبیر عه لیش یه كێكه ل���ه و گه نجانه ی ب���ه م كاره وه خه ریك���ه و ئاماژه ش ب���ه وه ده دات كه هاوینان بۆنه فێنكه كان و هێواش���ه كان بۆن���ی زس���تانیش به كارده هێن���ن و وه ك فه هره نای���ت ك���ه بۆنێك���ی تێره به كارده هێنرێت. توێ���ژه ری ده رونی، ش���وان حه مه د، ئاماژه ب���ه وه ده دات ك���ه خاڵێكی باش���ه بۆ دانیش���توانی هه رێمی كوردس���تان كه بۆنی هێواش به كاربهێن���ن و ده ڵێ���ت، بۆنی هێواش ئاماژه یه بۆ ده رونی ئارام و له سه رخۆیی، به پێچه وانه شه وه بۆنی تیژ ده الله ته بۆ
توندوتیژی و شه ڕانگێژی.
دانیشتوانی هه رێم ئاره زوی بۆنه هێواشه كان ده كه نسۆران:
ساته كانی ژیان قورس بو
بۆنفرۆشێک له بازاڕی شاری سلێمانی فۆتۆ: رامان
شه مۆ
ئه كته رو شانۆكار سۆران ئه كره م
مه الی گه وره
C M Y K
رهنگاڵه(388( سێشه ممه 2013/7/30 [email protected]@gmail.com (388( سێشه ممه 2013/7/30رهنگاڵه
گاکاوڕ
په یوه ندی���ه ك دروس���ت ده كه یت له گه ڵ هاوڕێكان���ت و رزگارت ده ك���ه ن له و باره ناره حه ته ، پێویس���تت ب���ه وه هه یه كه
خۆت له و ته مه ڵییه به دوربگریت.
ماڵه ك���ه ت پێویس���تی به رێكخس���تنه وه هه یه به هاوكاری خێزانت، باش���تر وایه گۆڕانكاریه كی���ان تێدا ئه نج���ام بده یت،
شه ممه رۆژی به ختته .
هێنده قسه له كارێك مه كه كه ئیشی تۆ نه بێ���ت، ئه و كاره ی پێت���دراوه رازی ببه پێی ، ئه و گرفتانه ی له گه ڵ به ڕێوه به ره كه ت
توشی ده بیت ناڕه حه تت ده كات.
په ل���ه مه كه له هه وڵ���دان ب���ۆ یارمه تی كه س���انی تر به بێ بیركردن���ه وه ، مه رج نیه هه مو هاوڕێكانت تۆیان خۆش���بوێت
دڵسافبن وه كو تۆ.
متمانه یه كی باش په ی���دا ده كه یت له نێو كه سه نزیكه كانت و ده بیت به جێی بایه خی ئ���ه وان، باش���تروایه نهێن���ی كاره كانت
له شوێنی تر باس نه كه یت.
ره نگه روبه روی كێش���ه یه كی ته ندروستی ببیته وه ، هه رچی زوتره سه ردانی پزیشك س���ه رقاڵیی به هۆی ماوه یه ك���ه بك���ه ،
ژیانته وه خۆت پشتگوێخستوه .
ره نگه كێشه داراییه كانت بێزارت بكات، ئێس���تا كاتی ئه وه نیه ك���ه هیچ كارێك بكه یت چونكه سه رجه میان به زه ره ی تۆ
ده شكێنه وه .
رێگه یه كی تر بدۆزه ره وه بۆ كاركردنت و په له بكه له ته واوكردنی ئه وانه ی ماون، له گ���ه ڵ خێزانه كانت���ان كاتێكی خۆش
به سه ربه رن.
كاره كانت باش���بون به خۆیه وه ده بینێت به پێچه وانه ی ئ���ه وه ی چاوه ڕێت ده كرد، چانس���ێكیتر به خۆت بده و له وه مه ترسه
شكستبێنیت.
ره نگه به هۆی ئه رك���ی زۆره وه كۆمه ڵه خه ڵكێك بناس���یت كه سودیان هه بێت ب���ۆ پله به ندی���ه ك ب���ۆت، هه وڵب���ده
پرۆژه كانت دابنێیت.
ره نگه روب���ه روی كێش���ه یه ك ببیته وه به هۆی ئ���ه و ئاڵۆزیه ی ك���ه ماوه یه كه س���ه رقاڵیكردویت، هێنده بیر له رابردو مه كه ره وه داهاتو شتی بۆ هه ڵگرتوی .
قرژاڵدوانه
باری ته ندروس���تیت تۆزێ���ك ناڕه حه تت به پشویه ك هه یه ، پێویس���تیت ده كات و هه واڵێك ده بیستت كه زۆر پێی ئاسوده
ده بیت و دڵخۆشت ده كات.
نهههنگسهتڵگیسککهواندوپشکتهرازووفهریکشێر
لهفهیسبوکهوه
10
خۆش����ترین ره مه زان پیرۆزی مانگی مانگی س����اڵه بۆ هه ریه كێك له ئێمه ی موسڵمان، جگه له جێبه جێكردنی كاری خۆمان وه كو موسوڵمانێك خۆمان بۆ جه ژنی ره مه زان به ش����ێوه یه كی تێرو جوان ئام����اده ده كه ین،جا هه ریه كه و
به شێوازی تایبه ت به خۆی.جه ژنی ئه مساڵ به شێوه یه كی گشتی له گه ڵ جه ژنه كانی س����ااڵنی جیاوازه خۆئاماده كردنمان بۆ پێشو،پێویسته ئه وه مان له یادنه چێت جه ژنی ئه مساڵ ته واوی ورده كاری ك����ه له هاویندایه ، به تایبه تی ده وێ����ت، خۆئاماده كردنی خانمان كه چه ند رۆژێك پێش هاتنی ج����ه ژن زۆرب����ه ی كاره كانی����ان ته واو
كردبێت.بڕین����ی ق����ژو ره نگكردن����ی له مڕۆدا پێویس����ته ، جا گه ر بێت و هه میش����ه ح����ه زت له تازه گه ریبێ����ت ئه وا ده بێت ب����ه رده وام ئ����اگاداری نوێترین بیت، ب����ۆ قژبڕی����ن نوێترین����ی ئه مس����اڵ جۆری بڕینی ب����ۆب )Bob(و ناوه ند
(Medium( ك����ه زۆر له هه وادارانیان ب����ۆ هاوین����ی ئه مس����اڵ خۆی����ان بۆ رێكخس����توه ، ئه وه ی پێویسته بزانیت كامیان هه ڵیبژێریت و، بتوانیت چۆت
له گه ڵتدا ده گونجێت؟• گه ر ده موچاوت پ����ان و گه وره یه بڕینی )Bob( باشترینه ، به مه رجێك ئاره زوت له بڕینی كورت هه بێ، ئه گه رنا بڕینه ت ئ����ه م به ئاس����انی ده توانیت ده ستبكه وێت به ته نها بڕینی په رچه م و الكان����ی قژت، به ب����ێ كورتكردنه وه ی ل����ه واده ی خۆی، به ڕه نگ����ی باینجانی
یاخود ره ش.)بۆ كوردستان(• گه ر ده موچاوو چه ناگه ت كه مێك باریكبێ به اڵم ره نگی چاوت كاڵبێت، به دڵنیای����ه وه پێویس����تت به بڕین����ی (Medium( به ڕه نگی زه ردو كاڵتره ، ئ����ه وه ت بیرنه چێ����ت ره نگ����ی زه ردو
ئاڵتونی ره نگی ئه مساڵته .تۆش خۆت بێب����ه ش مه كه چونكه ره نگ����ه ته نه����ا كه مێك راوێ����ژكاری و
یارمه تیت پێویستبێت.
گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات
safeen
.arif@
yahoo.
com
Twitte
r @Safe
enArif
شێوازی قژبڕین... شێوه ی ده م و چاوت!
ئا: ئاوێنه
سۆران ئه كره م به گ، ئه كته رو شانۆكار، ئاماژه به وه ده دات
به شداریكردنی له درامای "ساته كانی ژیان"، كارێكی زۆر قورس بوه و
وتیشی: ده بو بۆ هه ر ئه ڵقه یه ك رۆڵێكی جیاواز ببینم.
له هه مانكات���دا ك���ه س���ۆران هاوسه ره كه ش���ی )هێ���رۆ حه مه جوان( له هه م���ان درامادا له گه ڵیدا به ش���داره ئاماژه به وه ده دات به هۆی كۆمپانیای مه ستی فیلمه وه به شداری له و درامایه دا كردوه و باس له وه ده كات ئه و رۆاڵنه ی ئ���ه و گێڕاویه تی زۆر قورس بوه و وتی" رۆڵه ك���ه م زۆر ق���ورس ب���وه چونكه ده بو بۆ هه ر ئه ڵقه ی كه به ش���داربوم تیایدا رۆڵی كه س���ایه تی جیاواز ببینم.
چونكه دراماكه هه ر ئه ڵقه یه و باس���ی ده بو ده كات و ژی���ان به س���ه رهاتێكی منیش به پێی ئه و به سه رهاته رۆڵه كه م بگێڕم كه هه بوه تیایدا مامۆستای زانكۆ بوم رۆڵی���ش هه بوه رۆژنامه نوس بوم.
ئه وه ش بۆ من كارێكی دژوار بوه . له ب���اره ی كاری داهاتوی���ه وه ئ���ه و ئه كت���ه ره ئام���اژه ی ب���ه وه دا به نیازه به شداربێت له به رهه مێكی تری كۆمپانیا مه ستی فیلم و وتیشی: سیناریۆی ئه و رۆڵێكی فیلمه ده گم���ه ن و جی���اوازه و سه ره كی تێدا ده گێڕم ، كه ئه گه ر هه یه
رۆڵه كه م نێگه تیڤ بێت.درامای س���اته كانی ژی���ان له كه ناڵی ئاسمانی كوردسات له مانگی ره مه زاندا په خ���ش ده كرێ���ت و 30 ئه ڵقه یه و هه ر ئه ڵقه ی���ه و باس���ی روداوێك���ی ژی���ان ده كات و ژماره یه ك ئه كته ر به شدارییان
تێداكردوه .
Fruitvale Station .10.R.I.P.D .9
The Heat .8Pacific Rim .7
Red 2 .6Grown Ups 2 .5
Turbo .4
Despicable( 3. بۆ هه فته ی سێیه مMe 2( فیلمی ئه نیمه یشنی ئه مه ریكی له ڕیزی باش����ترین سێ فیلمی جیهانی ماوه ته وه ، به رهه مهێنه رانی ئه م فیلمه كۆمپانیای )Universal( ی جیهانیه ، ئه م فیلمه ب����ڕی زیاتر )295( ملیۆن دۆالری به ده س����تهێناوه ت����ا ئه مڕۆ كه ته نها ته واوی كاتی فیلمه كه )1،38( كاتژمێرێك و س����ی و هه ش����ت خوله كه ، به ڕاس����تی ئه مه پاره یه كی زۆره به اڵم
بۆ فیلمه كه هێشتا كه مه .
The Conjuring) .2( ب����ۆ هه فت����ه ی دوهه م له ڕیزی باش����ترین سێ فیلمی جیهانی����دا ماوه ته وه ، ت����ا ئه مڕۆ بڕی زیاتر له )69( ملیۆن دۆالری بردۆته وه كه ئه مه ش س����ێ ئه وه نده ی هێنده ی تێچونی ت����ه واوی فیلمه كه یه كه )20( ملی����ۆن دۆالره ، ئه م فیلم����ه )1،52( كاتژمێرێ����ك و په نج����او دو خوله ك����ه ، Warner( به رهه مهێنه رانی ئه م فیلمهBros.( ، ئه وه ی ئ����ه م فیلمه ی زیاتر ده وڵه مه ندت����ر ك����ردوه ئه وه ی����ه ك����ه روداوه كانی له چیرۆكێكی راس����تییه وه
وه رگیراوه .
به رهه مهێنه ری كۆمپانی����ای )Fox).1 The( بواری گه وره له مس����اڵدا فیلمیس����ینه ماوه ، خس����ته )Wolverineله یه ك����ه م هه فته ی نمایشكردنیش����یدا هاته پێشینه ی هه مو فیلمه كانی بلیت بڕینی جیهانی و، ب����ڕی ته واوی )21( به رده س����ت، هێنایه وه دۆالری ملیۆن ته واوك����ه ری )The Wolverine)به ش����ه كانی تری زنجی����ره فیلمه كانی چانس����ێكی ئه مه ش )The X-Men)باشتر ده دات به م فیلمه ، كه واده كات هه وادارانی به شه كانی تریش بیانه وێت سه یری بكه ن... بۆیه كاتێ دڕه نده ترین له سه ر شاش����ه بێت دڵنیام ده ته وێت بزانی����ت چی ده بێت، به هیوای كاتێكی
خۆش.
شه مۆ: كه سانێك هه ن پاره به هونه ر ده خۆن
مه الیه ك پێش سه رده مه كه ی كه وتبه ز
)به ز( نویترین به رهه مه كانی سینه ما ده خاته به رده ستتان
x كه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه نبڕی زۆرترین بینه ریان
هه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1
)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز
نه تدیبێت(
گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما
ئا: به ختیار حسێن، هه ولێر
هونه رمه ندی ناسراوی كۆمیدی "شه مۆ: رایده گه یه نێت كه هاتنی
بۆ ناو دونیای هونه ر به رێكه وتبوه و ده ڵێت "ئێستا هیچ پشتیوانیه ك بۆ هونه ر و هونه رمه ندان نیه ته نیا كۆمه ڵه كه سانێك پاره به هونه ر ده خۆن و ئه وانی تریش سه یریان
ده كه ن".
ئه ی���ام ئه كره م ناس���راو به ش���ه مۆ په یمان���گای 1988 له "س���اڵی ك���ه ك���ردوه و ت���ه واو هونه ره جوانه كان���ی به كاری له ساڵی 1993ه شه وه ده ستی به رنامه ی له رێگ���ه ی هونه ری كردوه ، "زوم زوم" و دواتر به ش���داری له درامای "كه وه كانی قه ره جوغ كردوه " و تاوه كو ئێستا به ش���داری له ده یان شانۆگه ری و درام���ا و به رنامه و فیلمی س���ینه مایی
كردوه و به رده وامه له كاری هونه ری .ئه یام ئه وه ی بۆ ئاوێنه ئاش���كراكرد كه هاتنی ب���ۆ ناو دونی���ای كۆمیدیا به رێكه وت بوه و پێداگری له سه ر ئه وه ش
ده كات كه په شیمان نیه له هیچ یه كێك له و كارانه ی كه تائێس���تا به ش���داری تێدا ك���ردوه ، به وته ی خۆی هه ركاره و بۆ كاتی خۆی باش���بوه و پێش���وازی باشی لێكراوه . ئه وه ش ناشارێته وه كه هه ندێك له و به رهه مانه ی كه به شداری تێدا ك���ردوه زۆرج���ار زانیویه تی "كه باش نیه ب���ه اڵم له به رخاتری پاره ئه و به ش���داری كردوه چونكه باری دارایی
باش نه بوه "،ئه یام ئه كره م ئاماژه ی به وه كرد كه ئه و هیچ ش���تێك له ده رهێن���ان نازانێ چونك���ه ده رهێن���ه ر نیه ، س���ه باره ت به وه ش ك���ه بۆچی له ئێس���تادا زیاتر گرینگی به درام���ا بیانیه كان ده درێت و كه متر به رهه م���ی خۆماڵی ده بینرێت، له كه ناڵه كان���ی كوردس���تان، ئه و وتی نازانم هۆكاره كه ی ئه منیش "به ڕاستی له گه ڵ ئ���ه وان له به رئ���ه وه ی چی���ه ، هونه رمه ندان���ی هه ولێر كاری زۆر باش ده ك���ه ن كه چ���ی ئ���ه و دیارده یه هه ر
به رده وامه "! پێش���یوایه ك���ه ژماره یه ك���ی زۆر ك���ه م له كه ناڵه كانی ك���وردی گرینگی به به رهه می خۆماڵ���ی ده ده ن ئه مه ش هۆكارێك���ی گه وره بوه ك���ه به رهه می هونه ری ك���وردی به ره و الوازی بڕوات، چونكه هیچ ك���ه س و الیه نێك هاوكار و له كوردستان، نین هونه ر پش���تیوانی ئ���ه و وت���ی "به ش���ێوه یه كی گش���تی بۆیه هونه رمه ن���دان غه درلێك���راون، كاتێك یه كێك ل���ه و هونه رمه ندانه كه ده مرێ���ت، ئه وا جارێكی تر كه س���انی وه كو ئه وان دروست نابنه وه و كه سیش شوێنی ئه وانی پێناگیرێته وه و به زویش
له بیر ده كرێن"، وتیش���ی "كوردس���تان له قه یرانێكی
گه وره ی هونه ریدایه ".
ئا: شاهۆ ئه حمه د
ئه و ته نها مه الیه ك نه بو، به ڵكو زیاتر له وه ش زاناو داناش بو، به مانای وشه
پێش سه رده مه كه ی خۆی كه وتبو، هه ڵوێست و ره فتاره كانی شایه تی ئه وه ده ده ن كه نازناوی گه وره قابیلیه تی .
ش���اعیری نوس���ه رو مامۆس���تاو كۆمه اڵیه ت���ی موحه م���ه دی كوڕی مه ال عه بدواڵی جه لیزاده ناس���راو به "مه الی 1876 له س���اڵی كۆی���ه " گ���ه وره ی له شاری كۆیه له دایكبوه و دایكی ناوی عائیش���ه ی كچی حاجی به ك���ر ئاغای حه ویزیه ، مه الی گه وره به ش���اعیرێكی كوردپ���ه روه رو مرۆڤدۆس���ت و پیاوێكی
ئاینی پێشكه وتنخواز بوه .مه الی گه وره له ته مه نی حه وت ساڵی ئاین���ی كردوه و ده س���تی به خوێندنی به س���اڵێك و ش���ه ش مانگ س���ه رجه م قۆناغه كان���ی بڕیوه له ته مه نی بیس���ت س���اڵی ئیج���ازه ی مه الیه ت���ی له الیه ن سه رپه رش���تی پێ���دراوه و باوكی���ه وه جه لیزاده و ئه س���عه دی مه ال مزگه وتی كردوه و كۆی���ه ی گ���ه وره ی مزگه وتی
سه دان فه قێی هه بوه .ئه و شاعیره بوێره له نێوان ساڵه كانی 1912 بۆ 1928 چه ندین كاری حكومی پێس���پێردراوه له س���اڵی 1912 كراوه به موفتی كۆیه و له س���اڵی 1919 كراوه به قازی و یه كه م ك���ه س بوه به ڵگه نامه نوسیوه كوردی به زمانی یاساییه كانی له س���اڵی 1924 به ئه ندامی ئه نجومه نی زۆر هه ڵبژێردراو عێ���راق دامه زراندنی ش���ێلگیرانه پێداگری له سه ر مافه كانی
كورد ده كرد.ئه م مه ال پێشكه وتنخوازه یه كێك بوه له هانده ران���ی كردن���ه وه ی قوتابخانه ی كۆی���ه له خه ڵك���ی داوای زانس���تی و ك���ردوه و كۆمه كی دارای���ی قوتابخانه بك���ه ن و دوای ئه وه ش له س���اڵی 1920 به ش���ێوه یه كی هه میش���ه یی قوتابخانه
له كۆیه كراوه ته وه مه الی گه وره یه كه م كه س بوه له سه رتاس���ه ری كوردستان كچه ك���ه ی خۆی���ی له گ���ه ڵ كوڕان���دا ناردوه ته قوتابخانه و ئه وه بو له س���اڵی 1924 مه الی گ���ه وره "نه جیبه خان"ی
كچی نارده قوتابخانه .م���ه الی گ���ه وره ی كۆی���ه له س���اڵی ل���ه كاری وازی به یه كج���اری 1928حكومی هێن���اوه و خۆیی ته رخانكردوه ب���ۆ نوس���ین و وانه وتنه وه ك���ه وه ك ده ڵێن مه الی گ���ه وره ی كۆیه له ماوه ی ش���ه وو رۆژێك���دا 21 كاتژمێر خه ریكی نوس���ین و خوێندنه وه و وانه وتنه وه بوه به رهه می خه رمانێك ماوه یه ش���دا له و گرینگ پێویستی ئاماده كردوه كه جگه له ه���ه ژده كتێب و نامیلك���ه به عه ره بی
شه ش به رهه میشی به كوردی داناوه .
فاروق محه م���ه د كوڕی مه الی گه وره له وه سفی باوكیدا ده ڵێت" مه الی گه وره مرۆڤێك���ی زۆر زی���ره ك و بلیمه ت بوه و داهێن���ه ر ب���وه له هه م���و بوارێكه وه چ له بواری كۆمه اڵیه تی چ له بواری سیاسی چ له ب���واری كوردایه ت���ی و مرۆڤایه تی هه ربۆیه ئه و له قه به ش���ی وه رگرتوه كه ده ڵێن مه الی گه وره یه كسه ر فیكرمان
بۆ مه ال محه مه دی جه لیزاده ده چێت.فاروق محه م���ه د ده ڵێ�ت" باوكم هیچ كاتێ���ك خاوه ن���ی عه ش���یره ت و هۆزو پاس���ه وان و چه ك نه ب���و به ڵكو كاتێك له ماڵ ده رده چو ب���ۆ مزگه وت به ته نیا بو هه تا ده گه یشته مزگه وتیش خه ڵكی كۆیه به ڕێزه وه پێش���وازیان لێده كردو
ده ستیان به سینگه وه ده گرت".دوای خزمه تێكی زۆر مه الی گه وره ی كۆیه له 12-10-1943 له ش���اری كۆیه كۆچی دوای���ی كردوه و له گۆڕس���تانی به خاكس���پێردراوه و خ���در" "ده روێش ل���ه دوای خۆش���ی و ب���ۆ رێزگرتن له م گ���ه وره و مزگه وتێك���ی كه س���ایه تیه قوتابخانه ی���ه ك به ناوی م���ه الی گه وره
كراونه ته وه .
ئا: رامان عومه ر
به پێچه وانه ی زۆربه ی واڵتانی دنیاوه ، له هه رێمی كوردستان ئه و پۆشاكانه
هاورده ناكرێت كه رێژه ی لۆكه یان تێدا به رزه ، له كاتێكدا لۆكه یارمه تیده ره بۆ ئه وه ی مرۆڤ دوربكه وێته وه له و
نه خۆشیانه ی به هۆی پۆشاكه وه توشی ده بێت، كوالێتی كۆنتڕۆڵی جۆرییش ئه وه ده خاته ڕو كه تائێستا پشكنین
بۆ جلوبه رگی ده ره وه ناكه ن.
ئاراس بایز، كه ماوه ی 7 ساڵه پۆشاك له واڵت���ی توركی���اوه ه���اورده ی هه رێم ده كات ئاماژه به وه ده دات بازرگانه كانی كوردس���تان ئه و جلوبه رگان���ه هاورده ده كه ن ك���ه رێژه یه كی ب���ه رز مادده ی نایلۆن���ی تێدایه نه ك لۆكه و وتیش���ی: هۆی ئ���ه وه ش بۆ ئه وه ده گه ڕێته وه كه نرخیان هه رزانه و هه مو كه س ده توانێت له ناو بازاڕه كانی كوردس���تان بیكڕێت، به پێچه وانه ی قوماشی لۆكه وه كه نرخی زۆر گرانه و، خه ڵكی���ش ئاماده نیه ئه و
پاره زۆره به كراسێك بدات.ئاراس ئاماژه به وه ده دات كراسێكی ئاس���ایی نرخه كه ی ئه گه ر زۆر گرانبێت به 15 هه زار دیناره ، له كاتێكدا كراسێك ك���ه له لۆكه دروس���تكرابێت نرخه كه ی ل���ه 30 تا 50 ه���ه زار دین���ار ده بێت. ش���اره زایانی ب���واری نه خۆش���یه كانی پێس���تیش داوا له هاواڵتی���ان ده ك���ه ن خۆی���ان به دوربگرن له و پۆش���اكانه ی
كه له ماده ی نایلۆن دروس���ت ده كرێن، پسپۆڕی نه خۆشیه كانی پێست، د.كه ژان عه لی، ئاماژه به وه ده دات كه پێویسته زیاتر كوردس���تان هه رێمی هاواڵتیانی قوماشی لۆكه به كاربهێنن و دوربكه ونه وه له قوماش���ی نایلۆن، ئه و وتی "ماده ی لۆكه زۆر باشه له به رئه وه ی هه ستیاری دروست ناكات و بۆ س���ه رماو گه رماش نایلۆنه وه به پێچه وانه ی هه یه ، به رگری ك���ه ماده یه كه هی���چ به رگرییه كی نیه و زۆربه ی پێستی مرۆڤه كان حه ساسیه تی
پێی هه یه ".ئاراس جه خت له سه ر ئه وه ده كاته وه ئه وتۆیان هۆش���یارییه كی هاواڵتی���ان ج���ۆری به كارهێنان���ی س���ه باره ت قوماشه كان نیه و ته نها جوانییان به الوه گرنگه ، پس���پۆڕه كه ی نه خۆش���یه كانی پێستیش هۆكاری ئه وه بۆ هه رزانی ئه و قوماشانه ده گه ڕێنێته وه و وتی "نرخیان هه رزان���ه و زوش تێكناچ���ن، ئ���ه وه ش به پێچه وان���ه ی لۆك���ه وه ك���ه به چه ند
شوشتنێك تێكده چێت". به ڕێوه ب���ه ری كوالێت���ی كۆنتڕۆڵ���ی جۆریی���ش، ئه حمه د محه مه د، باس له و ده كات كه تائێستا له هه رێمی كوردستان پش���كنین بۆ هیچ جۆره جلوبه رگێكی ده ره وه ناكرێت و وتیشی: تائێستا ته نها پش���كنین بۆ پۆشاكی ژێره وه ده كه ین، ئ���ه وه ش دوای ئ���ه وه ی بازرگان���ه كان بڕوانامه ی���ان وه رگرت له باره ی كوالێتی كااڵك���ه وه ئه وكات رێگ���ه ی پێده درێت
له سنوره كانه وه هاورده ی بكات
ئه و پۆشاكانه ی كه رێژه ی لۆكه یان به رزه هاورده ناكرێن
ئا: رامان
به پێی به دواداچونێكی رۆژنامه ی ئاوێنه ئه وه ده ركه وتوه كه هاواڵتیانی كوردستان ئاره زوی ئه و بۆنانه ده كه ن
كه هێواشن و زۆرترین بۆنیش كه فرۆشی هه بێت الكۆستایه و شنه ی ده ریاو "فه ره نساش زۆرترین بۆن
هه نارده ی هه رێم ده كات".
عه تر فرۆش���ه كانی ش���اری سلێمانی ئ���ه وه ده خه نه ڕو زۆرب���ه ی هاواڵتیانی بۆنان���ه ئ���ه و هه رێ���م دانیش���توی به كارده هێن���ن كه هێواش���ن، ئه وه ش هاواڵتیان���ه ی ئ���ه و به پێچه وان���ه ی كه عێراقه وه باش���وری دانیش���توانی بۆن���ه زۆر قورس���ه كان به كارده هێنن. یه كێك له عه تر فرۆش���ه كانیش ده ڵێت: بۆنی عه شان كه زۆر تیژه و من ناوێرم بۆنی بكه م، به اڵم هێش���تا عه ره به كان پێ���ی رازی نین و داوای بۆنی تیژترمان لێده كه ن. هاوبی���ر عه لی، عه ترفرۆش، ه���ۆكاری ئ���ه وه ب���ۆ ك���ه ش و هه وای ده گه ڕێنێته وه ع���ه ره ب دانیش���توانی ك���ه زۆر گه رمه و وتیش���ی: بۆنی تیژ واده كات زیاتر له كه ش و هه وای گه رمدا
بمێنێته وه . یه كێك ل���ه و بازرگانانه ی كه مانگانه ب���ای 50 وه ره قه عه تر هاورده ی هه رێم ده كات، سامی عه لیه ، سامی ماوه ی 10 ساڵه ئه م كاره ده كات، ئه و باس له وه ده كات ك���ه مه به س���تیانه بۆنی خۆش له ناو خه ڵك���دا باڵوبكه نه وه نه ك ته نها كارێكی بازرگان���ی بكه ن و ده ڵێت: زۆر هه ن خاوه نی كه س���ایه تیه كی گه وره ن، به اڵم كاتێك بۆنێكی ناخۆش���ی هه بێت ئه و گه وره ییه مان له به رچاو ده كه وێت. ئ���ه و بازرگانه كه خاوه ن���ی دوكانێكی خنجیالنه یه له ناو بازاڕی گه وره ی شاری سلێمانی و باس له وه ش ده كات زۆربه ی ئه و بۆنانه ی هاورده ی هه رێمی ده كه ن له واڵتانی ئه وروپاوه یه و وتیشی: واڵتی فه ره نسا پشكی شێری به رده كه وێت كه زۆرترین عه تر هه نارده ی هه رێم ده كات.
ره حیم سه عید، كه ماوه ی پێنج ساڵه بۆن ده فرۆشێت و مانگانه 500 دانه بۆن له توركیاو دوبه ی���ه وه هاورده ی هه رێم ده كات، باس له وه ش ده كات له چینه وه بۆنی خراپ ه���اورده ده كرێت و به ناوی ماركه وه به خه ڵك ده فرۆشرێته وه ، ئه و وتیش���ی: هه ندێجار بۆنه كان به س���ه ر پۆش���اكه وه ده ب���ن به په ڵ���ه ، ئه وه ش به هۆی خراپ���ی بۆنه كانه وه به تایبه تی كه له س���ه ر عه ره بانه كان ئ���ه و جۆره بۆنان���ه زۆر ده فرۆش���رێن، س���امیش ئ���ه وه ناش���ارێته وه كه بۆن���ی خراپ له بازاڕه كه دا هه یه و وتیشی: ئه و بۆنانه به زۆری بۆنی كه پسن، یان ئه وانه نه ن له چین���ه وه هاورده ده كرێ���ن و به هه زار دینار ده فرۆش���رێته وه كه به س پاره ی
شوشه كه یه .دانیش���توانی ئ���اره زوی له ب���اره ی هه رێمیش���ه وه سامی باس له وه ده كات
زۆرت���ر ئاره زوی���ان ل���ه و بۆنانه یه كه سروش���تیه و وتیش���ی: هه ندێ���ك بۆن له كوردستان له ڕێی تێكه ڵكردنی چه ند بۆنێكه وه دروس���ت ده كرێت وه ك بۆنی شنه ی ده ریاو وتیشی: ئه وه شی خسته ڕو كه نزیكه ی 200 جۆر بۆن له كوردستاندا به كارده هێنرێ���ت. هه روه ه���ا ره حی���م س���ه عیدیش له وباره یه وه ده ڵێت: بۆنی الكۆس���تا فرۆشی زۆرباش���ه و هه روه ها هۆگ���ۆو بۆس���ت و فه هره نای���ت دوای الكۆستا دێن، گه نجه كانیش پالی بۆی زۆر به كارده هێنن. جگه له وه ی هه ندێك بۆنی وه ك دیزڵ كڕیاری تایبه تی خۆی هه یه . ش���نه ی ده ریا ئ���ه و بۆنه یه كه له كوردستان له رێی تێكه ڵكردنی چه ند بۆنێكی تره وه دروست ده كرێت، یه كێك له و فرۆش���یارانه باس له وه ده كات كه خه ڵك زۆر ئاره زوی ئه و بۆنه یان هه یه ، داریان حس���ێن ماوه ی دو س���اڵه ئه و
كاره ده كات و ده ڵێت: بۆنه كانی شنه ی ده ریاو ج���ادور و به یبی ب���ای به رلین به كارده هێن���ن. ئه و ك���وڕه باس له وه ده كات له كاتی بۆنه كانیش���دا فرۆشیان زیاتره و وتیشی: له بۆنه كانیشدا خه ڵك زیات���ر بۆن ده كڕێ���ت، هاوبیر عه لیش یه كێكه ل���ه و گه نجانه ی ب���ه م كاره وه خه ریك���ه و ئاماژه ش ب���ه وه ده دات كه هاوینان بۆنه فێنكه كان و هێواش���ه كان بۆن���ی زس���تانیش به كارده هێن���ن و وه ك فه هره نای���ت ك���ه بۆنێك���ی تێره به كارده هێنرێت. توێ���ژه ری ده رونی، ش���وان حه مه د، ئاماژه ب���ه وه ده دات ك���ه خاڵێكی باش���ه بۆ دانیش���توانی هه رێمی كوردس���تان كه بۆنی هێواش به كاربهێن���ن و ده ڵێ���ت، بۆنی هێواش ئاماژه یه بۆ ده رونی ئارام و له سه رخۆیی، به پێچه وانه شه وه بۆنی تیژ ده الله ته بۆ
توندوتیژی و شه ڕانگێژی.
دانیشتوانی هه رێم ئاره زوی بۆنه هێواشه كان ده كه نسۆران:
ساته كانی ژیان قورس بو
بۆنفرۆشێک له بازاڕی شاری سلێمانی فۆتۆ: رامان
شه مۆ
ئه كته رو شانۆكار سۆران ئه كره م
مه الی گه وره
ئاراسفهتاح
بیروڕا(388(سێشهممه122013/7/30 [email protected]
سیاسەتونمایشکردن
ههمیشەجۆرێکلەنمایشکردنیشانۆییلەن���اوک���ردەیسیاس���یدائامادەی���ەولەشانۆ سیاس���ەت ئاس���تدا لەههندێکدەچێ���توسیاس���ییەکانیشلەئەکتەر.ههروەکوش���انۆیەکێ���کلەپێکهێنەرەس���ەرەکییەکانیسیاسەتیشملمالنێیە؛ملمالن���ێلەنێوانپێگەوچی���نوتوێژوتاکەکەس���ەجیاوازەکاندا.وەکش���انۆسیاسەتپڕیەتیلەکردەوههڵسوکەوتوجواڵن���ەوە،لەبڕی���اریههڵەوراس���ت،چاوەڕواننەک���راوو لەدەرەنجام���یئ���ەم س���ەرجەمی لەدەس���تدەرچو.شتانەشههملەشانۆوههملەسیاسەتدالەبەردەم���یجەماوەری���انکۆمەڵگادانیش���انئەدرێن.ههروەهاوەکچۆنشانۆپێویس���تیبەتەختێکیشانۆییههیەبۆسیاسییەکانیش کردە ئاوا نمایشکردن،پێویستیانبەتەختێکههیەبۆدەرکەوتنوئامادەبوونیان.لەدونیایئەمڕۆداتەختیشانۆسیاس���ییەکانمیدیاوئامرازەکانیپەیوەندیکردن���یتەکنۆلۆژیایمۆدێرنن،لەتەلەفی���زۆنورۆژنامەورادیۆوەبیگرە،تابەس���ایتوپێگەوتۆڕەکۆمەاڵیەتییەئەلکترۆنییەکانیسەرئینتەرنێتدەگات.لەمئاس���تەداسیاس���ەتیکوردیهیچیئەوتۆیلەسیاس���ەتکردنلەزۆرشوێنیت���ریدونیاداجی���اوازنیی���ە،چونکیههم���ووئ���ەودەرکەوتەش���انۆییانەیهێمامانپێکردنلەسیاسەتیکوردیشدائام���ادەن.بەاڵمش���تێکلەسیاس���ەتیکوردی���داههیەکەمانایەکیترس���ناکسیاس���ەت بەش���انۆییکردنی بەکردەیئەوەی بۆ دەبەخش���ێت. لەکوردستاندابڵێین، دەکرێ���ت بیبڕینەوە لەکورت���یمەبەس���تلەبەش���انۆییکردنیسیاسەتلەکوردستانداگرێدانیکردەیسیاسەتەبەکۆمەڵێ���کجوڵەوگوفتاروس���روتودەرکەوتنوخۆش���اردنەوەوە،کەئامانجلێیانلێڵکردنیتەواوەتیوش���اردنەوەیفراوانی”مەبەس���تەراس���تەقینەکان“یلەکوردستاندا. مانۆریسیاسییە کردەولەمدۆخەداسیاسییەکانلەوەدەکەونسیاس���یب���ن،کەس���انێکب���نرۆڵیلەناو سیاس���ەتمەدارێک وەک خۆی���انرووداوەکانداببینن،بەڵکودەگۆڕێنبۆ”ئەکتەر“یشانۆیی،ئەکتەرێککەرۆڵەس���ەرەکییەکەیبریتییەلەبەرههمهێانیوێنەودەس���تەواژەورووداوولێکدانەوەیس���اختە،دەیەوێ���تلەس���ەرتەخت���ینیشانبدات بەکۆمەڵگا شانۆکەش���تێکجیاوازلەوەیلەدەرەوەیئەوشانۆیەدائەنجامیئەدات،”نمایش���ێک“نیشانبداتناکۆکبەوەیبەکردەوەئەنجامیئەدات،لەبێدەنگی شێوازێکیش دەڵێتو شتێکلێی���ان مەبەس���ت دروس���تدەکات،بەالڕێدابردن���یههمووئەوانەیەلەدەوریئەوش���انۆیەکۆبوونەتەوەیانبەڕێگایبەکورت���ی کۆکراونەت���ەوە. جی���اوازلەکوردستاندا سیاسەت بەشانۆییکردنیتەریبە دونیایەکی دروستکردنی کردەیب���ەودونیای���ەیلەواقیع���دائامادەیە،گۆڕین���یسیاسەتیش���ەب���ۆرس���تێکدرۆوفێڵوخەڵەتاندنبۆش���اردنەوەیئ���ەودونیاتەریبەک���ەدونیایتەماحوویستوخەونیترسناکیدەسەاڵتدارانە.بوون���یسیاس���ەتمەداربەئەکتەر،یانکورتبوون���ەوەیرۆڵەسیاس���ییەکانبۆنمایشێکیس���اختەکارانەلەسەرشانۆیدونیایەک دروستکردنی مانای سیاسی،پڕل���ەماس���کوگۆڕین���یدەموچاویمرۆڤەکان سیاس���ییەکانو راستەقینەیب���ۆماس���کیجۆراوجۆر،لەماس���کیشۆڕش���گێڕەوەبۆماس���کیخۆفرۆشولەماس���کیپاڵەوان���ەوەب���ۆماس���کیکۆیلە.ئەمش���انۆکارییەوایکردوەئێمەدەریای���ەک لەب���ەردەم لەکوردس���تانداماس���کیههمەجۆردابی���نبەبێئ���ەوەیفاسیلەیەکیبچووکلەنێوانماسکەکانودەمووچاوەکان���دابوون���یههبێت.بەبێئ���ەوەیس���نوورێکههبێ���تههقیقەتلەدرۆودڵس���ۆزیلەخیانەتوبەرپرسیار
لەنابەرپرسیارجیابکاتەوە.
میدیاوەکتەختیشانۆئەوەیلەمڕۆدارۆڵیتەختیش���انۆکەبۆسیاسییەکانوبۆسیاسەتدەبینێت،لەکوردس���تاندا ئ���ەممیدیایە میدیایە.ک���ۆیئەومیدی���احیزبیوس���ێبەرەیەکەپەیامیس���ەرەکیاندەستبەرکردنیش���انۆیەکەبۆنمایش���ەسیاسییەکانوبۆنمایشیسیاس���ییەکان.ئەممیدیایەتەنهائەرکیئەوەنییەدرۆوپڕوپاگەندەب���ۆدەس���ەاڵتدارانباڵوبکات���ەوە،ههرئ���ەوەنیی���ەهێزیخۆیبۆش���کاندنیمیدیاناحیزبیوئەهل���یورەخنەییەکانتەرخانب���کات،بۆئ���ەوەشنییەبەتەنهابێدەنگبوونو بەئاس���اییکردنی خەریکیبێنرخکردنیوش���ەبێتب���ەوەیوێنەورەخنەی���یو نووس���ەرێکی گوت���اریلەیەکالپەڕەدا نووسەرێکیتەسلیمبووکۆبکات���ەوە،بەڵک���ویەکێ���کلەئەرکەسەرەکییەکانیئەممیدیایەئەوەیەببێتەسیاسییەکان نمایش���ی بۆ سەحنەیەکخۆیان،ببێتبەورایەڵەیدەنگورەنگیئەوانبەناوئ���ەوجمهورەداباڵوبکاتەوەکەلەدەوریئەومیدیایانەکۆبوونەتەوە،بەڕووبەرێ���ک ببێ���ت بەتایبەتی���شخودئەڤینیی،واتە”نارسیزم“یکەسانیدەسەاڵتو یەکەمی بازنەی پێش���ەوەیس���ەرۆکەکانیئەوبازنەیەبسەلمێنێتوقەبەت���ریبکات.ئ���ەممیدیایەلەمڕۆداتەختیشانۆیەکیکراوەیەبۆسەرۆکوهاوەڵەکانی،بۆئ���ەوەیچییاندەوێتوچۆنیاندەوێتوانمایشیخۆیانبکەنوئەمنمایشەشوەککردەیههوڵدانبۆنیشتیمانیو ئامانجە دەس���تەبەرکردنینەتەوەییەکاننیشانبدەن.لەکوردستاندائ���ەممیدیایەجێگەیەکەبۆنیش���اندانیخودش���ەیداییکۆمەڵەسیاس���ییەککەل���ەڕوویعەمەلییەوەناک���ردەولەڕوویبیرکردنەوەکۆڵەوارولەڕوویئەخالقییەوەبێپرنسیپولەڕوویسیاسییەوەوێرانن؛میدیایەکبەتاڵلەساتەوختێکیبچووکیخۆههڵس���ەنگاندنو خۆڕەخنەک���ردنوخۆنرخاندنەوەیەکیسادە.ئەگەرئەرکیئەوەی ئەوەبێ���ت راس���تەقینە میدیایرۆژان���ەروودەداتنیش���انبداتولەن���اوژینگەورەوتەتایبەتەکانیانداجێگیریانبکاتبۆئ���ەوەیهۆش���مەندیتاکەکانبەرامبەربەدونی���اگەورەتربکات،ئەواوەزیف���ەیئ���ەممیدیاحیزبیی���ەبووەلێڵکردنو رووداوانەو لەو بەبێدەنگبوونشاردنەوەیهۆکاروژینگەیراستەقینەیروودانەکانی���ان.ئەمەجگەلەبوونیئەممیدیایەبەش���انۆینمایش���کردنیحەزوتەماح���ەنارسیس���تییەکانینوخب���ەیسیاس���یوکۆکردنەوەیکۆمەڵگا،وەکجەماورێکیپاسیڤلەدەوریئەمحەزوتەماحانەوداڕش���تنەوەیتەماحەکانیشوەکخواستیراس���تەقینەیکۆمەڵگاوویستیهێزەکۆمەاڵیەتییەجیاوازەکان.ئ���ەوەیلەکوردس���تاندالەس���ەرئەمش���انۆیەنمایش���دەکرێت”بەرخ���ورد“و”ڕوانی���ن“و”ک���ردە“یسیاس���ینییە؛ئاساییو لەپەیوەندییە نییە سیاس���ەتسروش���تییەکەیەوەبەشانۆوە،سیاسەترێکخس���تنێکی ک���ردەی وەک نیی���ەعەقاڵنیوهێمنیچوارچێوەگشتییەکانیژیان���یگش���تی،سیاس���ەتنییەوەکهونەریپێکەوەب���وونلەگەڵئەویتردا،شانۆکەششانۆیەکنییەبۆئەوەیئەوتێگەیش���تنانەبۆسیاس���ەتبەهێزتروقووڵتربکاتەوە،بەڵکوسیاس���ەتەوەکرس���تێکدرۆیبەردەوام،درۆیگەورەوبچووک،درۆیتاکتیکیوستراتیژی،درۆلەگەڵیەکترولەگ���ەڵکۆمەڵگاولەگەڵخودخۆی���دا،درۆبەناوینیش���تیمانونەت���ەوەوئازادیوس���ەرفرازییەوە،دۆرهاوپەیمانەستراتیژییەکانو لەگەڵ ههمههملەگەڵهێزەنادۆستونەیارەکاندا،درۆههملەگەلدونیایدەرەوەداوههملەگەڵدونیایناوەوەدا.ئەمسیاسەتە،درۆیەکەلەش���ێوازی”ژێرخ���ان“بەمانا”ئەبستیم“ وەکو درۆیە مارکسییەکەیوبەمان���افۆکۆییەک���ەی،ب���ەاڵمهاوکاتخراپچنراوو خراپڕێکخ���راوو درۆیەک���یعەقڵییەتێکی درۆی خراپنمایش���کراوە،گون���دیوخێڵەکیی���ەلەن���اوش���انۆی
ئەلکترۆنی���یمیدی���ایبەجیهانیب���وویئەم���ڕۆدا.ئ���ەمراس���تییانەیەوادەکاتئەوەینمایش���دەکرێتههمیش���ەوەککۆمیدیایەکیههرزانوبێنرخدەربکەوێت،ئەگەرچیخۆیلەقوواڵییداتراژیدیایەکی
گەورەشبێت.
شانۆیپڕوکاندنوبەزاندنن���اوی ههی���ە ش���تێک لەش���انۆدا”س���ەرەتا“و”ناوەڕاست“و”کۆتایی“یە،جۆرێ���کلەڕیزبەندیزەم���ەنههیەکەپەیوەندییەکان رووداوەکانو کەسەکانوههیە ناوەکی گەش���ەیەکی رێکدەخات،لەخاڵ���یس���ەرەتاوەدەس���تپێدەکاتوبەن���اوکۆمەڵێ���کرووداوداتێدەپەڕێتبۆگەیش���تنبەکۆتایی.بەاڵمش���انۆیسیاسیلەکوردس���تاندانە”سەرەتا“یههیەونە”ناوەڕس���ت“،ن���ەلۆژیکێکیپەڕین���ەوە گەش���ەکردنو ناوەک���یل���ە”س���ەرەتا“وەب���ۆ”ناوەڕاس���ت“ولە”ناوەڕاس���ت“ەوەب���ۆ”کۆتایی“.ئەمش���انۆگەرییەههمیش���ەی���ەکزەمەنیههیەکەزەمەنی”کۆتایی“یە.سەرەتاوبڕی���ارەکانو رووداوەکانو ناوەڕاس���تیلەدەرەوەیشانۆکەداوبەدوور کردەکانلەچاویبین���ەرانبەڕێوەدەچێت،چەندکەسێکیکەملەشوێنیترداوبەدزییەوەئامادەیدەک���ەن،ئەوەی رێکیدەخ���ەنوتەنها نمایش���دەکرێت ش���انۆکە لەسەربەبێسەرەتاو کۆتاییشانۆگەرییەکەیەدەرەنجامە تەنها ش���انۆکە، ناوەڕاستینایاس���اییونائەخالقیوناسیاسییەکانەک���ەدەردەک���ەونبەب���ێگوێدان���ەوەئ���ەوەیئایائەودەرکەوتن���ەلەفۆرمیفەزیح���ەوئابڕووچووندایە،یانلەفۆرمیقەناعەتهێناندابەوانەیبەدیارشانۆکەوە
دانیشتوون.
مەبەستیسەرەکیئەمشانۆسیاسییەنیی���ەرێگربێت ئ���ەوە لەکوردس���تاندائابڕووچوون، فەزیحەو لەدروس���تبوونیئەس���ڵەنئەمان���ەخاڵێ���کنی���نن���هدەرهێنەریش���انۆکانونەئەکتەرەکانیس���ەرقاڵبکات،مەبەس���تیئەمشانۆیەئەوەی���ەکۆمەڵگابەبەردەوامیبەدەوریئەوخاڵیکۆتاییەدابس���وڕێنێتەوەکەش���انۆکەبەوردیبەرجەستەیدەکاتوههوڵئەداتلەعەقڵوخەیاڵوچاوەڕوانیههریەکێکلەبینەرەکانیش���دابیچێنێت.ئەوخاڵیکۆتاییەشخاڵیپاراس���تنیسەربازییەکانی سیاسیو ئابوریو پێگەئەوژمارەکەمەیەلەکەسایەتیسیاسیینووسیوەو شانۆگەرییەکەیان خۆیان کەتەفاس���یلەوردەکانیش���یانرێکخستوە.ئەمانەنگرێیرووداوەکاندروستدەکەنوئەکتەرەکان���یئاراس���تەدەک���ەن.ئەمس���وڕانەوەبەردەوامەب���ەدەوریخاڵیکۆتایی���داوادەکاتش���انۆیسیاس���یلەکوردس���تانداببێتەشانۆیگێژکردنیکۆمەڵ���گاو س���تراتیژی ب���ەردەواموش���انۆگەرییههوڵ���دانب���ۆگەمژاندنوپڕوکاندنیههمووئەوبینەرانەیتەماشایش���انۆکە ناو سیاس���ییەکانی مەهزەلەدەکەن.ئەمش���انۆسیاس���ییەشانۆیحەوسەڵەو نەهێش���تنی وەڕس���کردنوش���انۆیەکە بینەران���ە، دەهریکردن���ینایەوێتبینەرێکدروس���تبکاتشتەکان
ببینێ���ت،بەڵک���ودەیەوێ���تبینەرێکههردوو لەبێحەوس���ەڵەییدا دروستبکاتچاوەکان���یبنووقێنێ���تولەبەردەم���یشانۆکەدابخەوێت.ئەمشانۆیەشانۆیگیرۆدەکردنیبینەرانەبەگێژەنێکەوەکەلەناویداههمووئ���ەوئامرازوتوانایانەیمرۆڤدەکەنبەبوونەوەرێکیسەربەخۆوعەقاڵنیوئەخالقی،وێرانببێت.بەممانایەئەوەیلەکوردس���تاندادەگوزەرێتتەنهادۆخێک���یوەڕس���کەروماندووکەرنییە،دۆخێکە پڕوکێنەریشە. دۆخێکی بەڵکوههمووگرەوەکانیلەس���ەرماندووکردنوبێزارک���ردنونائومێدک���ردنوپڕوکاندنیبین���ەرانوکۆمەڵ���گادەکاتولەس���ەرچاندنوقووڵکردن���ەوەیرۆحیبەزینوتاکەکەسێکو لەناوههموو تەسلیمبوونههمووخانەیەک���یکۆمەاڵیەتیدادەژی.ئەمشانۆیەگەرچیش���انۆیەکەههمووئەکتەرەکانودەرهێنەرەکانیس���ەربەونوخبەسیاسیورۆشنبیرییەکڕاوەنکەلەکوردستاندائامادەیە،بەاڵمشانۆیەکەلەس���ەرداماڵین���یسیاس���ەتلەژیانیدەس���تەجەمعی لەژیانی تاکەکەس���یو
کاردەکات.ئام���رازیس���ەرەکیئ���ەمپڕوکاندنەکۆمەاڵیەتییەبریتییەلەس���وڕانەوەیەکیبێکۆتای���یکۆمەڵ���گاب���ەدەوریخاڵیکۆتاییش���انۆکەداوبەدەوریکێش���ەوب���ەدەوری خۆش���یدا، گرفتەکان���یههم���انئ���ەوکێش���ەوقەی���رانودرۆونابەرپرسیارێتییەسیاسیوئەخالقییانەداک���ەب���ەردەوامدووبارەدەکرێنەوەوبەمدووبارەکردنەوەی���ەشههموودەرفەتێکوێراندەک���ەن. چارەس���ەرکردنیان ب���ۆس���وڕانەوەیکۆمەڵگابەدەوریخۆیدا،بازنەیی جوڵەیەکی دروستکردنی مانایداخ���راوتیای���داکۆمەڵ���گاب���ەردەواملەب���ەردەمخاڵیکۆتایی���دابێت،واتەس���ەپاندنی س���اتەوەختی لەب���ەردەمکۆمەڵێ���کدەرەنجامیسیاس���یدابێتبەب���ێدەرفەتدانبەهیچهێزێکبتوانێتالنیکەمیئەودەرەنجامانەرەتبکاتەوە.خاڵێکبەردەوامههمسەرەتابێتوههمکۆتایی،ههمس���ەرەتاکانیکۆتاییبنوههمکۆتاییەکانیشس���ەرەتایەکیتربنبۆگەیش���تنەوەبەههم���انکۆتایی.ئەمدۆخ���ەشئامانجیداخس���تنیمێژووە،خواس���تیکوش���تنیکردەیسیاسییوکۆمەاڵیەتییە،رێگرتنەلەههرئەگەرێکیسیاس���یو گۆڕان���کاری راس���تەقینەیکۆمەاڵیەت���ی.دۆخێکەدەیەوێتئەوەیلەئێس���تادا ههر روودەدات لەئێس���تادابمرێ���توئ���ەوەیلەکۆتاییش���دابمرێتلەس���ەرەتاداهیچیلەبەردەستدانەبێتبۆئ���ەوەیل���ەومردن���ەرزگاریبێت.ئەمگەمەی���ەگەم���ەیرێگرتنەلەوەیش���تێکبەناوی”مێژوو“وەلەدایکببێت،مێژوویەککەهێزەکانبکاتبەخاوەنی”یادەوەریی“وئ���ەویادەوەرییەشوەکسیاسی کۆمەاڵیەتیو لەئێستای هێزێکبەرههمهێ���ن بەش���ێوەیەکی خۆیان���دا
بخەنەکار.
شانۆیپەکخستنیهۆشیارییخۆیدا بەدەوری کۆمەڵگا سوڕانەوەیتەنهامانایگێژکردن���یئەوکۆمەڵگایەناگەیەنێ���تبەجۆرێکنەتوانێترووداوەگرنگەکان���یناوخۆیببینێت،وایلێبکاتبۆینەکرێتئەگەرەکان���یناوههناویخۆیبناس���ێتوس���ەرقاڵیدۆزینەوەیرێ���گابێ���تب���ۆتەرجەمەکردن���یئەمئەگەران���ەبۆک���ردەیمێژوویی،بەڵکومانایپەکخستنیههموودەرکەوتەکانیئەوهۆشیارییەش���ەکەدەشێتگەمەیس���وڕانەوەبەردەوامەکانببینێتووەکمەترسییس���ەرەکیناوئەوکۆمەڵگایەبیناس���ێنێت.ئەمگەمەیس���وڕانەوەیەهۆشیارییە ئەو سیاس���ییەو گەمەیەکیرەخنەیی���ەشک���ەرووب���ەڕوویئ���ەمگەمەیەدەبێتەوەراگرتنیس���وڕانەوەکەلەههن���گاوییەکەم���دابەگۆڕینیکایەیس���وڕانەوەی گرێئەدات. سیاس���ییەوەبەردەوام���یکۆمەڵگاب���ەدەوریههمانلەکەڵەکەبوونی رێگرت���ن مانای خاڵدا،ئەزموونەکانوکەڵەکەبوونیهۆش���یارییتاکەک���ەسوگروپ���ەکان،مانایرێگرتندوێن���ێ ههوڵەکان���ی لەتێکەڵبوون���یبەههوڵەکان���یئەمڕۆوئەوانەیئەمڕۆشبەوان���ەیس���بەینێ.بەم���ەشرێگرتنلەدروستبوونی”یادەوەرییەک”کەبکرێتوەکی���ادەوەریبەرگری���یئامادەبێت،کوژاندنەوەوبێنرخکردنیمێژوویبەرگریئینس���انیئەوکۆمەڵگایەش���ەبەرامبەرس���تەمگەریی جیاوازەکانی بەش���ێوازەلەباش���تریندۆخدا ل���ەوکۆمەڵگایەدا.دروستکردنییادەوەرییدەبێتەپرۆژەیبەزی���ن“و ”ی���ادەوەری دروس���تکردنی
”تەسلیمبوون“و”بێئومێدبوون“بەرامبەربەودونیایەیلێرەولەئێستادادروستوسیاسییەش ش���انۆ ئەو سەروەرکراوەودەیەوێ���توەکتاقەدونیایەکیش���یاو
نیشانیبدات.وەکوتمانس���وڕانەوەبەدەورییەکخاڵدامانایکوش���تنیمێ���ژوو،مانایبێبەش���کرنیمرۆڤلەزەمەنێکبتوانێتلەنێوانساتەوەختە تیایداجیاکارییەکجیاوازەکان���یژیان���یخ���ۆیوژیان���یکۆمەڵگاکەی���داب���کات،دینامیکییەت���ەئینس���انیوکۆمەاڵیەتییەکان���یناوئەومێژووەببینێتوزەمەنوەکجوڵەیەکیبازنەی���یداخ���راووێن���ان���ەکاتک���ەدوێنێ���یدووبارەکردنەوەیپێرێیبێتوسبەینێش���یدووبارەکردن���ەوەیئەمڕۆبێت.ئەمدۆخەلەئاستەسیاسییەکەیداب���ۆ کۆمەڵ���گا ناچارکردن���ی مان���ایگەڕانەوەیەکیبەردەوامبۆچوارگۆشەیپەیوەندییەکان، ملمالنێ���کانو یەکەمیبۆئ���ەوگرف���توکێش���انەیجارەهایجارلەرەوت���یجیاوازولەبەردەمبکەریجی���اوازداقووتدەکرێن���ەوەوکۆمەڵ���گاناچاردەک���ەنرۆژگارێک���یزۆرههم���انشەڕبۆههمانکێشەیچارەسەرنەکراودووب���ارەوس���ەدبارەبکات���ەوە.ههمووئەمان���ەشبەئومێدیئ���ەوەیکۆمەڵگامان���دوووەڕسوبێباکببێتوبەدۆخێکبگاتگ���وێبەکێش���ەکانودیاردەکانورووداوەکانین���اوههناویخۆینەدات.ئەمس���وڕاندنەوەبەردەوام���ەبەدەوریخاڵیکۆتاییشانۆگەرییەسیاسییەکانداگەمەیەکیناش���یرینیپ���النبۆدانراووس���تراتیژێکیبیرلێکراوەیە،شتێکنییەپەیوەندیبەویستوخواستیکۆمەڵگاوەههبێ���ت،ی���انبەڕێک���ەوترووب���داتوکردەیەکی بەڵکو هاتبێت، لەنەزانینەوەسیاسییسیس���تەماتیکیوستراتیژێکیتایبەتیحوکمڕانیومۆدێلێکیترسناکیدەس���ەاڵتدارێتییە.ههم���ووئەمان���ەشیەکئامانجیس���ەرەکیلەپش���تەوەیە:باوەڕنەمان���یکۆمەڵ���گابەخۆیوبەهیچک���ەسوهێ���زوالیەنێکخەون���یئەوەببینێتکۆتاییبەوخوالنەوەبەردەوامەبهێنێتبەدەوریئەوش���انۆسیاس���ییە
بێلەزەتانەدا.
سەرۆکیههرێموەکدەرهێنەربکەرەکانیناوئەمش���انۆسیاس���ییەئەونوخبەسیاس���ییەبااڵدەس���تەنکەکوردس���تانبەڕێوەدەبەنورووداوەکانیئاراس���تهدەکەن،یەکێ���کلەکاراکتەرەسەرەکییەکانیناوئەمنوخبەسیاسییەشس���ەرۆکیههرێم���ە.رۆڵ���یبارزان���یلەدەرهێنانیسەرجەمیشانۆگەرییەکاندارۆڵێکیگەورەیە،بارزانیبەردەوامههمدەرهێنەروههمئەکتەرەسەرەکییەکەیناوشانۆگەرییەسیاسییەکانە.دەکرێتزۆرنموونەلەسەرئەوشانۆسیاسییانەبهێنینەوەکەسەرۆکیههرێمکەسایەتیژم���ارەیەک���یناویان���ە،ب���ەاڵمئێمەلێ���رەدازۆربەکورت���یلەس���ەردووانلەش���انۆگەرییەنوێکانیرادەوەس���تین.یەکەمیانشانۆگەری”شەڕینەتەوەییونیشتیمانی“کۆمەڵگایئێمەبوولەگەڵنوریمالیکیسەرۆکوەزیرانیعێراقدا،”کۆدێتاکەی ش���انۆگەری دووههمی���انپەرلەم���ان“یرۆژی30حوزەیرانیئەمساڵبوو.لەش���انۆگەرییەکەیمالیکیداناسیۆنالیس���تیی نەتەوەییو گوتارێکیلەسەرش���انۆنمایش���دەکراکەلەسەربەرگریکردنلەکوردستانوپاراستنیمافەکاریدەکرد. نیشتیمانییەکان نەتەوەییوش���انۆگەرییەکپڕکراب���وولەنەعرەتەیجەن���گوهاواریپێک���دادانوتەپوتۆزیلەشکرکێش���یوههڵگرتن���یدووربی���نودرۆزنییەکانی وەهمیو بەرە س���ەردانیجەن���گ.وەک���ولەنووس���ێنێکیت���ردالەس���ەرئەودۆخەهێمامانبۆئەوەکردکەئەمقەیران���ەدوکەڵێکیبێئاگرەوئامانج���یتاریککرن���یبەرچ���اویرایگش���تییەلەکۆمەڵگایکوردستاندا.ئەوزمانەیلەمش���انۆگەرییەسیاس���ییەدابەکاردەه���ات،زمانیجەنگەگەورەکانیرزگارینیش���تمانییوش���ەڕکردنب���ووئازادیوس���ەرفرازینیش���تیمانیی. بۆناسیۆنالیس���تییەکۆمەڵگای ئەمزمانەئەوەی وەک جۆش���ئەدا بەش���ێوەیەکلەس���پێدەیخۆئامادەکردندابێ���تب���ۆپاڵەوانان���ەیخوێناویو پێکدادانێک���یههندێک بەغ���دادا. لەگەڵ یەکالکەرەوەرۆش���نبیریشکەوتنەناوس���یحریئەوگوتارەوەوبەچەشنێکحەماسەتگرتنیبەتێکستیئەدەبیوفیکرییوریتۆریکیتەیمورلەنگێکی وێن���ای حەماس���ییانەعێراقیی���انبۆکێش���اینک���ەخەریکەکوردس���تانینالیومەحویداگیربکات.
کەچیههموویچەن���دمانگێکینەبردئەوس���ەرۆکیههرێمەیکەس���ەردانیبەرەخامۆشەکانیجەنگیدەکردوباسیلەئەگەریدامەزاراندنیدەوڵەتیکوردیدەکرد،فەرشێکیس���وریلەپایتەختیکوردس���تاندابۆنوریمالیکیراخستووەکب���رایخۆیبەکۆمەڵ���گایئێمەیناساند.سەرۆکیههرێمکەشانۆگەرییجەن���گوپێکدادان���یلەگ���ەڵمالیکیدادەرهێناوخۆشیوەکئەکتەریسەرەکیئەمشانۆیەدەستبەکاربوو،بەههمانشێوەههرخۆش���یدەستیخستەناودەستی
مالیکیوکردیبەبرایسیاس���ییخۆیوبەدۆس���تیگەورەیمیللەتیئێمە.لەمبۆ ئێم���ە کۆمەڵ���گای ش���انۆگەرییەداجاریههزارەههمب���ەدەوریئەوخاڵینانەتەوەییەدا نانیش���تیمانیو ملمالنێیدەخولێنرای���ەوەکەنوخبەیسیاس���یکوردیلەگەڵبەغدادابۆیدروستکردووەوههمیشەلەکۆتاییش���انۆگەرییەکانیانداوەکپەیامێ���کبۆبینەرانیش���انۆکە
دەینێرێت.شانۆگەریدووههمکودەتاناشیرینەکەیدرێژکردنەوەی کوردس���تانو پەرلەمانینایاساییتەمەنیسەرۆکایەتیبارزانییەبۆماوەیدووس���اڵلە30حوزەیرانیئەمساڵدا.لێرەشدابینەرانتەنهابەشیکۆتای���یش���انۆگەرییەکەیانبین���یکەبریتیبوولەتێپەڕاندنیبەپەلەونایاساییتازەکردنەوەیماوەیسەرۆکایەتییەکەیبارزان���یلەیەکدانیش���تنیپەرلەمانیکوردس���تاندا.خاڵ���یس���ەرەکیل���ەمههستە ئەو دروستکردنی شانۆگەرییەدابووالیبینەرانکەبارزانیخۆیئاگایلەهیچنییەوس���ەرجەمیشانۆگەرییەکەنماییش���کراوە. ئ���ەو رای بێپ���رسوش���انۆگەرییەکەواڕێکخراب���وووێن���ەیس���ەرۆکێکینیش���تیمانیونەتەوەی���یبەبارزان���یببەخش���ێتکەن���ەکبیریسەرۆکایەتییەکەیو کۆتایی ماوەی الیدرێژکردنەوەیماوەیئەوسەرۆکایەتییەنییە،نەکهیچحەزێکیدەسەاڵتخوازانەیدەس���ەاڵتینییە،بەڵکوتەواوسەرقاڵیبەرگریکردن���ە ناس���اندنو سیاس���ەتیلەدۆزیک���وردلەناوەندەجیهانییەکاندا.شانۆگەرییەکەواچنرابووکەبارزانیوەکئەکتەریسەرەکیشانۆگەرییەکەلەسەرتەختیش���انۆکەئامادەنەبێت،بەشێکنەبێتلەوفەزایەیکەشانۆگەرییەکەیتیادادەگێ���ڕدرا،ئەگەرچیتاقەبابەتیدرێژکردنەوەی شانۆگەرییەکەمەسەلەیسەرۆکایەتییەکەیخودیئەوبوو.لەزۆررووەوەبوونیبارزانیلەش���انۆگەریەکدالەبوونیگ���ۆدۆئەچوولەش���انۆگەرییەبەناوبانگەکەیسامۆئێلبێکێتدا.لەوێشداههم���ووب���اسوخواس���ەکاندەربارەیکەس���ایەتیگۆدۆی���ە،لەکاتێکداگۆدۆخۆینائامادەیەوکەسلەس���ەرتەختیئامادەگی دەکرێت نایبینێت. ش���انۆکەبارزانیلەش���انۆگەرییەکەدابەئامادەگیهاملێتی���ش باوک���ی تارماییەک���ەیشەکسپیریشدا هاملێتی لەش���انۆگەرییبچوێنین.لەشانۆگەریهاملێتداتارماییباوکەکەتەوەرەیس���ەرەکیقسەکانوجوڵ���ەکانوبابەتەکانورووداوەکانیناو
سیاسەت و شانۆ
مهریوانوریاقانع
ئەوسەرۆکیههرێمەیکەسەردانیبەرەخامۆشەکانیجەنگیدەکردوباسیلەئەگەریدامەزاراندنی
دەوڵەتیکوردیدەکرد،فەرشێکیسوریلەپایتەختیکوردستاندابۆنوریمالیکیراخستووەکبرایخۆی
بەکۆمەڵگایئێمەیناساند مهبهست
لهبهشانۆیکردنیسیاسهتلەکوردستاندا
گرێدانیکردەیسیاسەتەبەکۆمەڵێک
جوڵەوگوفتاروسروتودەرکەوتنوخۆشاردنەوەوە،کە
ئامانجلێیانلێڵکردنیتەواوەتیوشاردنەوەی
فراوانی”مەبەستەراستەقینەکان“یکردەو
مانۆریسیاسییە
13 (388( سێشه ممه 2013/7/30 [email protected]بیروڕا
شانۆکەیە، بەاڵم خودی تارماییەکە خۆی نابینرێت و بوونی ئەو تەنها لەناو خەیاڵ و وەسوەسەکانی هاملێتدا ئامادەیە. لەسەر هەمانشێوەی تارماییەکی ناو شانۆگەری هاملێ���ت، بەرزانیش لەم ش���انۆگەرییە تازەیەدا بوونێک���ی تارماییانەی هەبوو، گەرچی لەس���ەر ش���انۆکە نەبوو، بەاڵم ش���انۆگەرییەکە س���ەرەکی بابەت���ی ب���وو. ل���ەدوای گەڕاندنەوەش���ییەوە بۆ کوردستان بێدەنگی ئەم پیاوە بەرامبەر بەبڕیارەک���ەو قس���ەنەکردن دەرب���ارەی درێژەی رووی���دا لەپەرلەماندا ئ���ەوەی بەش���انۆگەریەکە ئەدا. تا دواجار هەموو تەلیس���م و نهێنییەکانی ئەو شانۆگەرییە لەڕێ���گای قبووڵکردن���ی بارزانییەوە بۆ س���ەرۆکایەتییەکەی درێژکردن���ەوەی ئەوەی بۆماندەرک���ەوت بەتاڵب���ووەوەو ش���انۆگەرییانەی نمایش���ێکی رووی���دا الوازو بێلەزەتبوو، کە خاڵی س���ەرەکی تیایدا درێژەدان بوو بەدەس���ەاڵتێک کە بارزانی پێبدرێ���ت. درێ���ژەی نەدەبووا ن���ەک تەنها ئەکت���ەری س���ەرەکی ناو بەڵکو کوردستانە، سیاسییەکانی شانۆ دەرهێنەری زۆربەی شانۆگەرییەکانیشە.
بارزانی وەک کەسایەتییەکی پانتۆمایمیس���ەرنج و ش���وێنی ئ���ەوەی لەسەرڕاوەستانە سروشتی بەشداریکردنی بارزانییە لەم شانۆگەرییە سیاسییانەدا. ئەوەی ئەم سیاس���ەتمەدارە پێشکەشی دەکات ش���انۆی قس���ەکردن و راگۆڕکێ و ملمالنێی ک���راوەو دیالۆگی ئەکتەرەکانی س���ەر ش���انۆکە نییە، بەڵکو ”ش���انۆی ئەو پانتۆمایم ئاش���کرایە پانتۆمایم“ە. جۆرە ش���انۆیەیە کە ئەکتەرەکان لەسەر شانۆ قسەناکەن، بەڵکو لەڕێگای جوڵەی لەش و دەس���ت و ق���اچ و دەموچاویانەوە هێماو ئیش���ارەت دەنێرن و حیکایەتەکان بەب���ێ بەکارهێنانی زم���ان دەگێڕنەوە. هەندێکجار مۆسیقاو دەنگ و رەنگیش لەم جۆرە شانۆیەدا دەبیسترێت و دەبینرێت، بەاڵم دروس���تکردنی ئەو دەنگ و رەنگانە کاری ئەکتەرەکە نییە، بەڵکو لەپاشخانی
شانۆکەوە رێکدەخرێت. 30 لەش���انۆگەرییەکەی ئ���ەوەی حوزەیران���ی پەرلەمان���ی کوردس���تاندا ئامادەگی سەرس���ەختی حەزو بینیمان ویس���ت و خواستەکانی س���ەرۆکی هەرێم بوو، بەاڵم بەش���ێوەیەک نماییشکرا کە بین���ەران نەیبینن و هەس���ت بەڕەهەندە شەخس���ییەکانی ئەم مەسەلەیە نەکەن. وەک وتمم���ان هەم���وو ش���انۆگەرییەکە وا بەڕێوەب���را، وەک ئەوەی س���ەرۆکی هەرێم ئاگای لەمەسەلەی درێژکردنەوەی تەنانەت نەبێ���ت، س���ەرۆکایەتییەکەی ناڕەحەتیش بێت بەو بڕیارەی پەرلەمان س���ەرۆکایه تییەکەی. درێژکردنەوەی بۆ رۆڵی سەرۆکی هەرێم لەم شانۆگەرییەدا ئ���ەو تەنها رۆڵێک���ی پانتۆمایمی بوو، وەک س���ێبەرو وەک هێماو وەک تارمایی بێقس���ە لەفەزای ش���انۆکەدا ئامادەبوو؛ لەڕاس���تیدا ئەو خۆی لەس���ەر شانۆکە ئامادەنەبوو، ب���ەاڵم ئەم نائامادەگییەی ئ���ەو لەئامادەگی هەم���وو ئەکتەرەکانی تر گەورەترو هەمەالیەنتر بوو. سەرۆکی هەرێ���م بڕیارەک���ەی پەرلەمان���ی وەکو هەربۆی���ە پێفرۆش���تینەوە، منەتێ���ک لەقبوڵکردنی باس میدیاکاندا لەزۆربەی سەرۆک بۆ بڕیارەکە نەکرا، بەڵکو باس لەرەتنەکردنەوەی س���ەرۆک بۆ بڕیارەکە ک���را. س���ەرۆک جارێکی ت���ر پێیگوتین گرنگترە ب���ەالوە پێش���مەرگایەتی ئەو لەسەرۆکایەتی بۆ کورد، بەاڵم لەپێناوی ئاش���تەوانی کۆمەاڵیەت���ی و سیاس���یی و دروستنەبوونی فەراغی سیاسیی ناچارە بەم ”ئەرکە نیش���تیمانی“یە هەڵس���ێت و بڕیارەک���ەی پەرلەم���ان رەتنەکات���ەوە. هەمووم���ان دەزانی���ن س���ەرۆکی هەرێم قسەکەرو وتاربێژێکی باش نییە، ئەوەی بەردەوام لەم سیاس���ەتمەدارە دەبینرێت کۆمەڵێ���ک رس���تەی ک���ورت و قس���ەی تەعبیرکردنە. الوازی توانایەک���ی کەم و پانتۆمایم ئەو شێوازە تایبەتەی شانۆی سیاس���ییە کە هەم لەگەڵ تێگەیش���تنی س���ەرۆکی هەرێمدا بۆ سیاس���ەت و هەم وەک خۆش���یدا کەس���ایەتی لەگ���ەڵ سیاسییەکی کەم قسە، گونجاوە؛ بەاڵم ئەم کەس���ایەتیی و لەوەدایە کێش���ەکە حەزە پانتۆمایمییە دەستنیشانی هەموو قس���ەکانی ترو جوڵەکانی ترو شێوازی ئامادەگ���ی ئەکتەرەکانی تریش دەکات. بێدەنگیی و پانتۆمایمیی���ەت بەمج���ۆرە قڕوقەپێک بەسەر ش���انۆ سیاسییەکەدا دەسەپێنێت کە ناکۆکە بەخودی کردەی سیاسەت وەک چاالکییەک کە قسەکردن و راگۆڕکێ و بەرخوردو بەدەنگهاتن لەکاتی خۆی���دا، ئ���اکارە س���ەرەکییەکانیەتی.
س���ەرەکییەکانی لەوەزیف���ە یەکێ���ک سیاس���ەت رێکخس���تنی ژیانی گشتییە بەشێوەیەک بەشە جیاوازەکانی کۆمەڵگا بتوانن هەموویان قس���ەی خۆیان بکەن و بەزمانی خۆیان بدوێ���ن و بتوانن بەهۆی ئاسایش���ێکی لەئارام���ی و دیالۆگ���ەوە رێژەیی���دا لەگەڵ یەکتری���دا بژین، بۆیە سیاسەت پێویستی بەزمان و قسەکردن و دیال���ۆگ و راگۆڕکێ���ی ب���ەردەوام هەیە. س���ەحنەی سیاسەت س���ەحنەیەکە پڕە لەقس���ەکردن، پڕە لەدروس���تکردنی راو بۆچوونی پێچەوان���ە، پڕە لەگۆڕینەوەی ئەرگومێن���ت و گوێگرت���ن و بەدەنگهاتن، دەستنیشانکەری سەره کی و رۆڵی زمان تێدا دەبینێت. گەر زمانمان لەسیاسەت دەرهێنا ش���تێک بەناوی سیاس���ه تەوە نامێنێت���ەوە. ئەم���ە وادەکات ش���انۆی پانتۆمایم شانۆیەکی دژەسیاسەت بێت، زیات���ر لەو دۆخی بێدەنگ���ی و بێزمانییە نزیکدەبێتەوە کە جۆرج ئۆرویل لەڕۆمانی ”ساڵی 1٩8٤“دا وەک ئامرازێکی گرنگی دروس���تکردنی رژێمێک���ی تۆتالیت���اری ناسیاسی باسیدەکات. لەفیکری تیۆریدا پەرلەمانی بریتان���ی وەک نموونەی ئەو س���ەحنە سیاسییە دەهێنرێتەوە کە پڕە لەقس���ەو راو دژەڕا، پڕە لەئەرگومێنت و دژەئەرگومێنت، پ���ڕە لەبۆچوونی تەباو ناتەبا، پەرلەمانی بریتانی وەک گرنگترین قسەکردن ش���انۆیەکە دەزگای سیاسی دەستنیش���اندەکات جەوهەرەک���ەی ن���ەک پانتۆمای���م. گۆڕینی س���ەحنەی سیاسی بۆ ش���انۆگەرییەکی پانتۆمایم، بەش���ێکە لەس���تراتیژیەتی ئەو کوشتن و لەناوبردنەی سیاس���ەت لەکوردس���تانی دونیای دوای راپەڕیندا س���ەروەرکراوە. هەر لەم روانگەیەوە دەکرێت ”ڕێکەوتنی س���تراتیژی“ نێوان حیزبەکەی بارزانی و یەکێتی نیشتیمانی وەک رێکەوتن لەسەر بێدەنگی و کوش���تنی زمان و قسەکردن و س���ڕکردنی بەرخوردو خنکاندنی دیالۆگ ببینین، وەک بەش���ێک لەشانۆگەرییەکی پانتۆمایم وێنایبکەی���ن کە یەک ئەکتەر ی���ان چەن���د ئەکتەرێکی ک���ەم بەهێماو ئیشارەت، ئەمرو نەهییەکانیان بەیەکتری و
بەکۆمەڵگا دەگەیەنن.بەڕای ئێمە رزگاربوون لەم پانتۆمایمە سیاسییە، سەرەتای بەر لەدروستبوونی ب���ۆ هەر دەس���پێکێکی راس���تەقینەیە دەس���کاریکردنی سیس���تمی سیاس���ی قس���ەو گەڕان���ەوەی لەکوردس���تاندا. دیالۆگ���ی راس���تەقینەو عەقاڵنی بۆ ناو کاری سیاسی مەرجی یەکەمی دەرچوونە لەم دۆخی پانتۆمایمییە ترس���ناکەی کە لەناوەوە وێرانکردوە. سیاسەتی کوردی وەک لەسەرەتای وتارەکەماندا نیشانماندا لەنێوان لەپەیوەندی هەمیش���ە جۆرێک سیاسەت و ش���انۆدا هەیە، بەاڵم شتێک پێویستە لەیادمان نەچێت ئەو راستییەیە کە سیاسەت و شانۆ دوو کایەی جیاوازن لەیەکتری، تێکەڵکردنیان بەو شێوەیەی لەکوردس���تاندا هەی���ە ئامرازێک���ی تری کردەی سیاسییە. شانۆگەریی کوشتنی سیاسیی دوو چەشن بینەر دروستدەکات، بینەرێک کە ئیش���ی تەنه���ا پیاهەڵدان و بینەرێکیش چەپڵەلێدانەو سەرلەقاندن و کە دەش���ێت هوهای لێبکێش���ێت و فیکە لێبدات و شانۆکە بەجێبهێڵێت بۆ ئەکتەرو دەرهێنەرەکان. هەردوو بینەرەکەش دوو
بینەری کوشندەو ترسناکن.
چه ن���د رۆژێ���ك له مه وبه ر چوار س���اڵ تێپه ڕی به س���ه ر دروستبونی یه كه مین راسته قینه ئۆپۆزس���یۆنی بزوتنه وه ی له هه رێمی كوردس���تاندا، یادكردنه وه ی ئ���ه و مێ���ژوه وه ك پێویس���ت گرنگی پێن���ه درا، له كاتێك���دا ده ب���و میدیای ئه هل���ی و میدیای گ���ۆڕان و الیه نه كانی تریش به وردی شرۆڤه ی ئه و مێژوه یان بكردای���ه ، به بڕوای من ش���یكردنه وه ی الیه ن���ه ئه رێن���ی و نه رێنییه كان���ی ئه و سیاس���ی پرۆس���ه ی بزوتنه وه ی���ه له هه رێمی كوردس���تاندا ده وڵه مه ندترو فراوانتر ده كات و زه مینه بۆ پرۆس���ه ی راس���ته قینه ی به دیموكراتیزه كردن���ی كۆمه ڵگه ساز ده كات، چونكه نه رێتێكی ب���اوی كۆمه ڵگ���ه دیموكراتییه كان���ی دونیایه كه به بێ ئۆپۆزسیۆن مانایه كی ئه وتۆ بۆ پرۆسه ی سیاسی و دیموكراتی
نامێنێته وه .گ���ۆڕان چیك���رد؟ ئه م���ه یه كێك���ه له پرسیاره گه وره كانی دوای 25-7 كه بزوتنه وه یه ئه و نه یاره كانی دۆس���ت و ده یك���ه ن، وه اڵم���ی ئ���ه و پرس���یاره له گۆش���ه نیگای كورته ش، هه ر الیه ك خۆیه وه ده یدات���ه وه ، به اڵم گرنگترین و راستترین وه اڵمی ئه م پرسیاره باشتره الیه نی س���ێیه م بیداته وه ، كه ئه ویش كه س���انی ده ره وه ی گۆڕان و دۆس���ت و نه یاره كانییه تی، چونكه ئه و وه اڵمانه ی وه اڵمی له باره ی نه یاره كان���ی گۆڕان و ئه و پرس���یاره ی كه گ���ۆڕان له ماوه ی ئه م چوار ساڵه دا كردویه تی وێنه یه كی
راسته قینه ی گۆڕان نییه . بینینی س���ێیه م بۆ هه ڵسه نگاندنی ئایدۆلۆژی و وێن���ه واده كات گ���ۆڕان، الیه نداریی���ه كان له به رچ���او نه گیرێت و وێنه یه كی تاڕاده یه ك راستگۆیانه ی ئه و چوار ساڵه پیش���انی هاواڵتی بدرێت، ئه و وێنه ی���ه الی هاواڵت���ی ده نگده رو رۆشنبیرو ده سته بژێری بێالیه ندا خۆی
ده بینێته وه ، ئه م نوسینه ش هه نگاوێكه له ئاڕاس���ته ی بینین���ی س���ێیه م ب���ۆ خس���تنه ڕوی الیه نه گه ش و ره شه كانی ئۆپۆزسیۆن و پڕۆسه ی سیاسی له ماوه ی
چوار ساڵی رابردودا.ئاڕاس���ته ی س���ێیه می بینین���ی ئه م بزوتنه وه ی���ه هه رچ���ی ب���ن، كێ پێی خۆش بێت و كێ پێ���ی نیگه ران بێت، ئه وه ش���تێكی ت���ره ، ب���ه اڵم ده كرێت بڵێین له 25-7 به دواوه وه وشه ی )نا( له فه رهه نگ���ی كۆمه اڵیه تی و سیاس���ی هاوچه رخ���ی ك���ورددا به ش���ێوه یه كی سیس���ته ماتیكتر ده رك���ه وت، ته نانه ت پریشكی ئه م )نا(یه ش به ر زۆربه ی هه ره زۆری حیزبه بااڵده سته كانی كوردستان ئیس���المییه كانیش ته نان���ه ت كه وت و بێبه ری نه بون و كێشه ناوخۆییه كانیانی هێنده ی تر قوڵترك���رده وه و وازهێنان و ده رپه ڕاندنی چه ندین به رپرس���ی بااڵی
ئیسالمی به دوای خۆیدا هێنا.ده بێ���ت ئ���ه و راس���تییه ش بڵێی���ن هه رچه نده پێش ئ���ه م مێژوه ، میدیای ئه هل���ی و ده س���ته بژێرو رێكخراوه كانی له و كه مێ���ك مه ده ن���ی كۆمه ڵگ���ه ی ب���ه اڵم پڕكردبوی���ه وه ، بۆش���اییه یان گۆڕان له 25-7 هه نگاوێكی گه وره تری له پرۆسه ی سیاسی نا، چه ند سه ركه وتو بو ی���ان نا، چه ن���ده توان���ی په یامی راسته قینه ی خۆی وه ك ئه وه ی خه ونی پێوه ده بینی بپێكێت، ئه مه یان شتێكی ت���ره و ب���اری سیاس���ی و كۆمه اڵیه تی ئه و ل���ه ده ره وه ی ره نگه كوردس���تان
خه ونه ی ئه وه وه بوبێت.ب���ه ده ر له سیس���ته ماتیكی ده نگ���ی ناڕه زایی هاواڵتیان و ئ���ه م بزوتنه وه یه ئازادانه ی بیركردن���ه وه ی كۆمه ڵێ���ك الی خه ڵ���ك دروس���تكرد ك���ه به ب���ێ باس���ی ماف و پ���ه رده و چاوكراوان���ه ئازادییه كان���ی خ���ۆی ب���كات، ئ���ه م دو له رێگ���ه ی زیات���ر هه نگاوه ش���ی ده زگای گرنگه وه سیس���ته ماتیك كرد، ك���ه ئه وانی���ش میدیای گ���ۆڕان و ئه و تیمه په رله مانت���اره گه نجه ی ناردنییه په رله مانی كوردستان، هه رچه نده ئه م دو ده زگای���ه ش ب���ێ كه موكورتی نین، به تایبه تی په رله مانتاره كانیان كه له گه ڵ ئه وه ی زیره كانه و لێبڕاوانه توانییان تا ئاستێكی باش هاواڵتی هۆشیاربكه نه وه ، به اڵم گه وره ترین كۆس���پی به رده م ئه م فراكسیۆنه نه گونجانیان بو به یه كه وه ، به تایبه تی���ش له دو س���اڵی یه كه میاندا به هۆی بێ ئه زمونی و هه ندێ ته كه توالت خه ریكب���و فراكس���یۆنه كه بكه ن به دو
به شه وه ، به اڵم به خانه نشینبونی چوار په رله مانتاری���ان له دو س���اڵی یه كه مدا تا راده یه ك كۆتایی هات به به ش���ێكی
كێشه كانی ئه و فراكسیۆنه .خاڵێك���ی ت���ری كێش���ه كانی گۆڕان كێش���ه ناوخۆییه كانییه ت���ی، كه وه ك بكات، كۆنتڕۆڵی نه یتوانی پێویس���ت ئه مه له كاتێكدا ده یتوانی وه ك نه رێتی زۆرێ���ك له حیزب���ه لیبراڵه كانی دونیا میح���وه ری جیاوازو ده نگ���ی جیاوازی تێدا هه بێت، به اڵم هه ر له س���ه ره تاوه ناوخۆییه كانی و بزوتنه وه یه كێشه ئه م به شێك له و كێشانه ی كه پێشتر له ناو یه كێتیدا هه یانب���و گوێزایانه وه بۆ ناو گۆڕان، به بڕوای م���ن ئه مه گه وره ترین كۆسپی به رده م گه شه كردن و فراوانبونی ده ره وه ی ب���ۆ بزوتنه وه یه ی���ه ئ���ه و سنوره كانی ئێس���تای، ئه مه له كاتێكدا ده كرا گۆڕان زیات���ر پارتی و یه كێتی و بكردای���ه ئیح���راج ئیس���المییه كانی به پێش���اندانی نمون���ه ی حیزبایه ت���ی مۆدێ���رن و س���ه لیم، له م الیه نه ش���ه وه وه ك پێویس���ت گ���ۆڕان س���ه ركه وتو نه ب���و تێیدا، ب���ه اڵم به دیوه كه ی ترداو له چاوی سێیه می بینینی گۆڕانه وه له م بواره دا هه نگاوێكی گه وره و جیاوازتری له حیزبه كانی تر نا، كه ئه ویش هێنانه روخساری گه نج و كۆمه ڵێك پێشه وه ی ن���وێ ب���و، بۆ ن���او كاری سیاس���ی،
ئه مه ش هه ردو پارته س���ه ره كییه كه ی كوردستانی ناچاركرد ئه وانیش جۆرێك له گۆڕان���كاری سیاس���ی بك���ه ن و ئه و هه ن���گاوه ی گۆڕان بنێ���ن، هه رچه نده گۆڕان له وان و له ئیس���المییه كانیش له م به تایبه تیش بواره دا س���ه ركه وتوتربو، به رپرس���ی په رله مانت���ارو له دانان���ی ژوره كان و ته نان���ه ت دانانی س���ه رۆكی فراكسیۆنه كه ش���یان بۆ ئ���ه م خوله ی الی ئاماژه ی���ه ی ئ���ه و په رله م���ان زۆرێك له جه م���اوه ری یه كێتی و پارتی س���ڕییه وه كه به شی زۆری به رپرسانی كۆن���ه له الی���ه ن بزوتنه وه ی���ه ئ���ه و
یه كێتییه كانه وه به ڕێوه ده برێت.ئه وه ی ماوه ته وه له پێنجه مین ساڵی كاری بزوتنه وه ی���ه دا ئ���ه م كاركردنی له س���ه ر بكات، زه مینه ی دروستكردنی راش���كاوانه یه گفتوگۆیه ك���ی زمان���ی به تایبه تیش بزوتنه وه كه دا، له ناوخۆی له سه ر گۆشه نیگای سیاسی داهاتویان و گه ڕان���ه به دوای زمانێك���ی تردا له گه ڵ پارت���ی و یه كێت���ی و حیزبه كانی تر، بۆ ئ���ه وه ی له ب���ری ملمالن���ێ و ته خوین و شكاندنی شكۆی سیاسی یه كتر، په نا بۆ ملمالنێیه كی سیاس���ی ته ندروستانه بب���ه ن و له داهات���ودا وه ك ش���ه ریكی راس���ته قینه هه ریه كه به پێی قه باره ی خۆی و ج���ۆری كاركردنی رۆڵی هه بێت هه رێم���ی به ڕێوبردن���ی له نه خش���ه ی كوردس���تاندا، من وای ده بینم له خولی نوێی په رله ماندا ئه م جۆره كاركردنه ی نێوان ئۆپۆزس���یۆن و ده س���ه اڵت دێته
دی.دواهه مین خاڵ و سه رنج له سه ر گۆڕان له پێناسه و شوناس���ی كاركردنیدا، كه تائێستا نه یتوانیوه وه ك پێویست خۆی ساغبكاته وه ، كه ئایا هێزێكی عیلمانییه ، یان هێزێكی نیش���تیمانی و دیموكراتی. كه س���ی زمانی له س���ه ر هه رچه ن���ده یه كه میانه وه شوناسی هێزێكی میللی و نیش���تیمانی ده درێ���ت به بزوتنه وه كه ، نابێ���ت ئه وه م���ان له بیربچێت چونكه به شێكی زۆری ده نگده ران و میدیاكارانی ئه مه ئیسالمییه كانن، كادیری پێشوی جگه له وه ی پێكهاته ی ئه م بزوتنه وه یه هه مه چه ش���نی و هه مه ڕه نگییه تی پێوه دیاره ، له مسه ری راسته وه بۆ ئه وسه ری دیموكرات���ی و نیش���تیمانی و چ���ه پ و ئیسالمی هه موی له خۆی كۆكردوه ته وه ، جا بۆ ئ���ه وه ی بتوانێت پارێزگاری له و ئیسالمییه كان و ناو نوستوانه ی ده نگه الیه نه كانی تریش بكات پێویس���ته له و
بواره دا هه نگاوی وردتر بنێت.
هه رگی���ز بیرت ل���ه وه كردۆت���ه وه كه پاداش���تی ته نی���ا دو س���اڵ كاركردن وه ك ئه ندام���ی په رله مان چه نده ؟ من له دو سیناریۆی ساده ی نزیك به واقیع وه اڵمی ئه م پرسیاره ده ده مه وه ، به اڵم با جارێ له پاداشتی كاركردنی خاوه ن بڕوانامه یه كی زانكۆ بڕوانین بۆ ئه وه ی دواتر به یه كخس���تنی هه ردو زانیاریه كه قه باره ی نایه كسانی داهات له نێوان ئه م
دو گروپه دا بدۆزینه وه .خانه نش���ینی جۆرێك���ه له پاداش���ت له به رامب���ه ر ماندوب���ون و كاركردنت بۆ دامه زراوه ی���ه ك. ئه گ���ه ر ده رچویه كی ب���ۆ كاری س���اڵ )25( زانك���ۆ دامه زراوه یه كی حكوم���ه ت كردبێت به (80%( موچه كه ی خانه نشین ده كرێت. به پێی سیستمی موچه ی ئێستا، ئه گه ر هه بوبێت پله ی به رزكردنه وه ی به ختی ئه مه ده كاته نزیكه ی )750(هه زار دینار مانگانه ، له س���اڵێكدا )٩( نۆ ملیۆن. واته له )20( بیس���ت س���اڵدا نزیكه ی (180(ملیۆن دین���ار )به نرخی دۆالری ئێستا نزیكه ی 1٤6 هه زار دۆالر( له رێی پاداشتی موچه ی خانه نشینیه وه وه ك
(25(ساڵ كاركردن وه رده گرێت. بابگه ڕێنه وه بۆ پرس���یاری سه ره تاو
دابڕێژی���ن، یه ك���ه م س���یناریۆی س���یناریۆیه كی گریمانه یی به اڵم نزیك له واقی���ع. ه���ه ر په رله مانتارێ���ك كه دو س���اڵ بۆ چوار س���اڵ وه ك ئه ندام به موچه ی ب���كات ئی���ش په رله م���ان نزیك���ه ی )6.5( ش���ه ش ملیۆن و نیو مانگانه خانه نش���ین ده كرێت )نزیكه ی پێن���ج هه زارو سێس���ه د دۆالر به نرخی 100 دۆالر به رامبه ر 122 هه زار دینار(، به زمان���ی بازاڕ په نجاو س���ێ وه ره قه . له ساڵێكدا، ده كاته )63.600( دۆالر، به زمانی بازاڕ ش���ه ش ده فته رو س���ی و ش���ه ش وه ره قه . ئه ی له بیست ساڵدا؟ ده كاته )1.272.000( دۆالر. دوباره ی ده كه م���ه وه ، ته نیا دو بۆ چوار س���اڵ بۆ په رله مان كاربكه ، له ماوه ی بیس���ت س���اڵی داهاتوتردا بڕی ی���ه ك ملیۆن و دوسه دو حه فتاودو هه زار دۆالر پاداشت خانه نش���ینیه وه . له رێ���ی ده كرێی���ت بزنس���ێكی گه وره یه ، چ ئیشێك هه یه هێن���ده له گه ڵت به خش���نده بێت؟ چ
ئیشێك هێنده پاداشتت ده كاته وه ؟ به رزیی موچه ی خانه نش���ینی ئه ندام په رله مان بۆ خۆی گرفتێكی گه وره یه ، ئێمه به ئاسانی له گه وره یی ئه م گرفته تێده گه ی���ن بێئه وه ی پێویس���ت بكات هه ر به موچ���ه ی بكه ی���ن ب���ه راوردی فه رمانبه رێكی دیكه . به اڵم ده شتوانین پێوه رێكی به سودی تر دروست بكه ین بۆ تێگه یشتن له نایه كسانی داهات له نێوان ده رچوی زانكۆو ئه ندام په رله مان، كه ده كرێ���ت ناویبنێین "رێ���ژه ی موچه ی ده رچ���وی زانكۆ بۆ موچ���ه ی ئه ندام په رله م���ان". ب���ه م پێ���وه ره ، موچه ی خانه نش���ینی ده رچویه كی زانكۆ دوای (25( ساڵ كاركردن نزیكه ی )11%(ی موچه ی خانه نشینی ئه ندام په رله مانێكه كه دو ساڵ بۆ چوار ساڵ بۆ په رله مان
كاری كردبێ���ت. به رێگایه كیتر، ئه وه ی ده رچوی زانكۆ له ماوه ی )10( س���اڵدا وه ك خانه نش���ینی وه ریده گرێت نزیكه به كۆی موچه ی خانه نشینی یه ك ساڵی ئه ندام په رله مانێك، له كاتێكدا ئه میان (25( ساڵ كاری كردوه و ئه ویان دو بۆ
چوار ساڵ. با هه ر له م س���یناریۆیه دا هه واڵێكی دڵته زێنتریش���ت پێبڵێ���م. له م خوله ی په رله مان���دا زیات���ر ل���ه )80( ئه ندام په رله مان به الیه نی كه مه وه خانه نشین ده بێت، به اڵم تۆ بڵێ من هه ڵه م و )60( كه س خانه نش���ین ده كرێت و ئه وانی تر جارێكی تر ده بنه وه به ئه ندام په رله مان. به هه رحاڵ، له دو خولدا ده بنه چه ند؟ ده بن���ه )120( ك���ه س. زۆر باش���ه . له بی���رت بێت هه ریه كێكی���ان نزیكه ی (5300$( پێنج هه زارو سێس���ه د دۆالر مانگانه موچه یان ده بێت بۆ تاهه تایه ، با هه ر بۆ بیس���ت ساڵ بزانین تێچوی له س���ه ر كۆمه ڵگه به كۆ چه ند ده كات. سه دوبیس���ت كه س لێكدانی )5.300( دۆالر مانگان���ه ، لێكدانی )12( مانگ، لێكدانی )20( ساڵ، یان خێراتر ئه وه یه (1.272.000( لێكدانی س���ه دو بیست كه س���ی بكه ، چه ن���د ده كات؟ نزیكه ی (153( سه دوپه نجاو سێ ملیۆن دۆالر موچه ی خانه نشینی سه دوبیست ئه ندام
په رله مانه له بیست ساڵدا. چ���ی ده بێت ئه گ���ه ر په رله مانتارانی ك���ه س )120( ل���ه خانه نش���ینكراو به داخه وه ، زیاترن. بێگومان زیاتربن؟ غه مگینترت سیناریۆیه ش ئه م وه اڵمی وات���ه له ه���ه ردو خولێك���دا، ده كات. هه شت س���اڵ، ئه گه ر ته نانه ت هه مان ئه ندامانی په رله مان )هه مان س���تاف( بچن���ه وه په رله مان به حه تم���ی پتر له (100( ئه ن���دام په رله مان خانه نش���ین
ده كرێن. له شانزه ساڵدا پتر له )200( ئه ندام په رله مان خانه نشین ده بن- كه بێگومان هه مان ستاف نابن. خاتریان ده گرم و گریمان ده ك���ه م ته نیا )200( ئه ندام په رله مان خانه نش���ین ده بن له (16( س���اڵی داهات���ودا، واته كاتێك ده گه ینه )2030(. ئه مجاره بۆ بیس���ت
ساڵی داهاتوتر چه ند ده كات؟ وه اڵمه كه ی بۆ خۆت جێده هێڵم، به اڵم به ده م وه اڵمدانه وه ی ئه م پرس���یاره وه ئه وه ت له بیربێت به شێكی زۆر له داهاتی نه وه كانی داهاتوش هه ر له ئێستاوه بۆ ئه ندام په رله مان و به رپرس���ه بااڵكانی دیكه ی حكومه ت خه رجكراوه ، بێئه وه ی
شتێكی ئه وتۆیان بۆ جێهێشتبن.
بینینی سێیه م بۆ پرسیاری: گۆڕان چیكرد؟
په رله مان وه ك بزنس
كامه ران سوبحان
د.نیاز نه جمه دین
بارزانی نەک تەنها ئەکتەری
سەرەکی ناو شانۆ سیاسییەکانی
کوردستانە، بەڵکو دەرهێنەری زۆربەی شانۆگەرییەکانیشە
ته نیا دو بۆ چوار ساڵ بۆ په رله مان كاربكه ، له ماوه ی بیست ساڵی داهاتوتردا بڕی یه ك
ملیۆن و دوسه دو حه فتاودو هه زار دۆالر
پاداشت ده كرێیت له رێی خانه نشینیه وه .
بزنسێكی گه وره یه
خاڵێكی تری كێشه كانی گۆڕان كێشه ناوخۆییه كانییه تی، كه وه ك پێویست نه یتوانی كۆنتڕۆڵی بكات، ئه مه
له كاتێكدا ده یتوانی وه ك نه رێتی زۆرێك له حیزبه لیبراڵه كانی
دونیا میحوه ری جیاوازو ده نگی جیاوازی تێدا
هه بێت
چۆن ده ڵێیت ماڵئاوا؟ چۆن له ماڵێک ده رۆیت و خواستی ئاوایی بۆ ده خوازیت؟ ئای����ا پاش رۆش����تن هه مو بون����ت ته نها کورتده بێته وه بۆ خواستێک که ئاوابونه. لێره دا ئاوابون به مانای ئاوابون نایه ت، وه ك خۆرئاواب����ون، به ڵک����و ب����ه مانای ئاوه دانبون دێت. که ده خوازیت ماڵێک ئاوه دانبێت به رۆش����تنی تۆ، مانای وایه ده خوازیت به رۆیش����تنت هیچ چۆڵیه ك، هیچ کلۆجێ����ک، هیچ که میه ك، رونه كاته ئه و ماڵ����ه. له هه مانکات����دا به یانکردنی خواس����تی به ماڵ مانه وه ی����ه. ماڵ ئه و پانتایی����ه ی که دونی����ا ناتوانێت بونێکی هه بێت به ب����ێ بون����ی جێگایه كی وه ها. هه رگی����ز ناتوانین وه ك خۆمان له دونیادا به ش����داربین گه ر خاوه ن����ی ماڵی خۆمان نه بی����ن. ب����ه اڵم کاتێ����ک جێگایه ک بو به ماڵ، ئایا ئاس����انه لێی بڕۆی. بۆ کوێ ده ڕۆ ی له ده ره وه ی ماڵ؟ بۆ ماڵێکی تر؟ بۆ ده ش����ت و ده ر، بۆ پانتایی گش����تی، یان زۆر به س����انایی ب����ۆ بێماڵی. بێماڵی
مه حاڵه.زۆرن ئه و س����ه ربوردانه ی باس له ماڵ جێهێش����تن ده كه ن، له ئێکسۆدۆسه وه بۆ ئۆدیس����ۆس و هه تا یولیوسۆس و سه فه ره نه بڕاوه كانی ئه م س����ه رده مه. ماڵئاوایی هه یه ب����ۆ گه ڕان����ه وه، ماڵئاوابێت هه تا دێمه وه. ماڵئاوایی هه یه بۆ نه گه ڕانه وه، گه ڕان به دوای ماڵێک����ی تردا. ماڵئاوایی
هه یه بۆ له ده ستدانی ماڵ.س����ه فه ری من له گ����ه ڵ ئ����ه م ماڵه دا، ئه م رۆژنامه ی����ه دا ره نگاڵه یه كه له هه مو. له س����ه ره تای س����ه ره تاوه به ش����داربوم. هاتنه له رۆژانی ناونان����ه وه، له رۆژان����ی ب����ون به پانتاییه ك دونی����اوه، له رۆژانی بۆ هه ناس����ه دان له دونیایه كی ته س����کبو
به نه بونی پانتایی.به ڵ����ێ ئاوێنه بۆ من ماڵێک بو، له وێدا هه فتانه به س����تونی، له کونه واجه یه که وه نزیک����دا ب����ه اڵم دور، له دونیایه ك����ی ده رده كه وت����م. که ل����ه وێ نه بوم، له وێ ئاماده بوم، به خۆم و وش����ه و سه ربورده و
خه یاڵه كانمه وه. س����ه ره تا به ئه مریکا ده س����تمانپێکرد. ئه زمونێک����ی نای����اب بو. ب����ۆ یه که مجار له مێژوی رۆژنامه گه ری کوردیدا روماڵێکی بانگه ش����ه ی که ڤاڵ����ه ی به رده وام����ی هه ڵبژاردن. رێک����ه وت هاتنی ئۆباما بو. چێژبه خ����ش ب����و روماڵكردن����ی ئۆباما، رامان لێی، بیرکردن����ه وه لێی، هه وڵدان بۆ ناس����ینی. پیاوێک که زاری ده کاته وه له بری وشه یه ك یان دێڕێک په ره گرافێکی پ����ڕ له س����ه رنج ده ڵێت. س����ه فه ره كه ی له په رته وازه یی و بێالیه نییه وه بۆ کۆشکی سیاسی له ئه ده بیاتی ئه مه ریکا س����پی. کوردیدا لیڤیاسانێک بو که ساتێک ده بوه فریاده رس و س����اتێکی ت����ر بونه وه رێکی به تاڵ له به زه یی. زۆر خۆماڵیانه له پاڵنه ره زۆره كانی هه ناوی ئه م هێزه گه یشتبوین. ئه نجامدانیماندا هه وڵ����ی ئێم����ه ئه وه ی
وااڵکردنی ئاڵۆزیه كانی ئه م دونیایه بو.پاش����ان له ژێر ن����اوی ئێ����ره و ئه وێدا درێژه مان پێدا. ئێره و ئه وێ دو ئاماژه ی جوگرافی روت نه بون. به ڵکو بانگه شه ی دو دونیا بون که سه ره تا دونیای بچکۆله ی منیان پێکده هێنا، هه تا دونیای سه رجه م که سه كانی تری س����ه ر ئه م ئه ستێره یه: دونی����ای رۆژئاواو رۆژه����ه اڵت. دو دونیا ک����ه بێ ی����ه ك نایانکرێت، هه تا ئێس����تا ش����ێوازێکی مرۆڤانه ی����ان نه دۆزیوه ته وه ب����ۆ پێکه وه ب����ون. ئامانج����ی م����ن نه جوانکردن و نه ناشرینکردنی هیچ الیه ک بو، چونک����ه به و چاویلک����ه وه بگه رێیت هه ردوال پڕن له ه����ه ردو. نه ئۆریه نتالیزم له هه مانکاتدا له ئۆکس����یدێنتالیزم. ب����و به یه کناساندنی ئه م دو دونیایه به ئامانجی یان الس����اییکردنه وه نه ب����و، به یه كبون نه بو، ته نانه ت دروس����تکردنی دونیایه كی
پله داریش نه بو. چونک����ه له نێ����وان ئ����ه م دو دونیایه دا رۆژگارێک����ی زۆر هه ی����ه، خوێنێکی زۆر هه ی����ه، ئازارێک����ی زۆر هه ی����ه، هه ردو هێنده له یه كتر تێکچڕژاون ئه سته مه بێ یه كتر ببن. ب����ه اڵم پێکه وه بونیان ناڵه ی ده گاته ئاسمان. دو پێکه وه بون ناتوانن پێکه وه ب����ن، ناتوانن به رگ����ه ی جودایش
بگرن.رۆژئ����اوا رۆژان����ه له م����اڵ و له ج����اده و له گیرف����ان و له نوێن و که له س����ه ری هه مو رۆژهه اڵتیه ك����دا به جۆرێ����ک له جۆره كان ئه وان����ه ش ته نان����ه ت ده رده که وێ����ت. ک����ه ج����اڕی ش����ه ڕیان دژی داوه. ئه مه
دۆخێکی پڕ له س����یحره، ئه م ئاماده بونه ئاماده بونێکی چره سه رانسه ریه، هێنده هه ست ده كرێت سروش����تیه. به ئاستێک هه ر جوداییه ك لێی به نه ش����از له قه ڵه م
ده درێت.ئاوێنه ناوێك����ی ناوازه بو. تێکه ڵه یه كه له یوتوپی����او هیترۆتۆپی����ا وه ك فۆک����ۆ ده ڵێ����ت. یوتوپی����ا ئ����ه و جێگایه یه که نی����ه. جێگایه كی بێش����وێنه. له ئاوێنه دا که س����ێک خۆی ده بینێ����ت به بێ ئه وه ی وه ك که س����ێک له ئاوێنه دا بێت، جۆرێک له س����ێبه ر که یارمه تی����ت ده دات خۆت ببینیت. به جۆرێ����ک له پانتاییه كدا خۆت ده بینیت����ه وه ک����ه ئاماده نی����ت. گ����ه ر ئه م����ه روه یوتوپیاک����ه ی ئاوێن����ه بێت ئه وا له هه مانکاتدا هێترۆتۆپیاش����ه. به و مانایه ئاوێنه بون����ی هه یه، یارمه تیده ره له په یوه ندیه ک����ی به ریه ککه وتندا. ئاوێنه له رێگای تیله یه كه وه یارمه تیت ئه دات بۆ ئه وه ی جارێکی تر بگه رێیته وه بۆ خۆت. له پانتاییه كی واقی����ع ئاوێنه به مج����ۆره ناواقیع����دا ده هێنێت����ه بون ب����ۆ ئه وه ی یارمه ت����ی واقیع بدات هه تا به بونی خۆی
ئاشنا بێت.
دوربکه وینه وه. س����اتێک له فۆکۆ گه ر ئاوێن����ه جێگایه ك بو ک����ه زۆر ره هه ندی کۆمه اڵیه ت����ی تیایدا ره نگ����ی ده دایه وه، به بون����ی لههه ناوی کۆمه ڵ����گادا یارمه تی کۆمه ڵ����گای ده دا خ����ۆی ببینێت. به اڵم له دونیای سیاس����ی ئه مڕۆی کوردستاندا ئه م ئاوێنه ی بارتاقه ی ئه و ده سه اڵته نه بو هه تا بتوانێت هه مو کونج و که له به ره كانی ببینێت. ئاوێنه سه ره تاتکێیه ك بو. به اڵم
هێنده چڕ که تامی هه موی ئه دا.رۆژانێک����ی پڕ له ئه زمون ب����و بۆ من. ئه م����ڕۆ به هۆی به ش����داری م����ن له کاری سیاس����ی )وه ك کاندید له لیستی گۆڕان بۆ په رله مانی داهاتو(، بۆ ئه وه ی ئاوێنه، بپارێزێت، بێالیه نی خۆی هاوس����ه نگی و ماڵئاواییه كی لێبکه م. ماڵئاوایی ناچارم دڵته ن����گ. چونکه سیاس����ه ت من ناکاته مرۆیه كی تاکڕه هه ند. به ڵکو مه له كردنه له گۆمێک����دا بۆ چه ش����تنی تامی زیاتری واقی����ع. بۆ بون به به ش����ێک له گش����ت، فراوانتردا. له پانتاییه ك����ی بۆ چاالکبون له بورج����ی عاجی ب����ۆ هاتنه خ����واره وه کتێب����ه كان، به ئامانج����ی پێکه وه بونێکی
دادپه روه رانه تر، مرۆڤانه تر، جوانتر.ک����ه ده لێم ماڵئ����اوا ته نه����ا ماڵئاوایی له رۆژنامه ی����ه ك ناک����ه م، ی����ان کۆمه ڵێ هاوڕێ و هاوکار، که یه ك به یه ك ده ستیان ده گوش����م و سوپاس����یان ده كه م. به ڵکو ماڵئاوایی له کۆمه ڵێ����ک خوێنه ر ده كه م. وه ك هه مو نوس����ه رێک هه میشه خوێنه ر ئه و ئاوێنه یه که خۆت����ی تیادا ده بینی. خه یاڵیانه هاورێیانه ی په یوه ندیه كی که دروس����ت ده كه ی. به خوێنه رانی هاورێم ده ڵێ����م، ن����ه ده رۆم و نه واز له نوس����ین ده هێن����م و نه ده بم����ه ئامێرێکی حیزبی. نوسین پرۆسه ی خه ماڵندنی مه عریفه یه. سیاسه تکردن بێمه عریفه، ته نها جۆرێکه له نواندن����ی زه بری هێز. بۆی����ه پێکه وه پێکه وه بین. نزیکتری����ش ره نگه ده بین،
بۆیه ماڵئاوا بۆ پێکه وه بونێکی تر.
بیروڕا)388( سێشه ممه 142013/7/30
دهینوسێت
ماڵئاوا
پاش هه ڵبژاردنی یه كه م ڕۆژ بۆ لیژنه ی ئام���اده كاری كۆنگ���ره ی نه ته وه ی���ی، چ له باش���ور، چ له ڕۆژه���ه اڵت به پێی پره نسیبی دیموكراسی )5( كاندید بۆ هێزه كانی ڕۆژه���ه اڵت و )5( كاندید بۆ هێزه كانی باشور كاندید كران، ته نانه ت پاش 48 كاتژمێریش هیچ كام له وانه ی ئێس���تا گله یی ده كه ن یه ك قسه شیان نه بو له سه ر هه ڵبژاردن و ئه نجامه كانی، ناڕه زایه تییه كانیان بێگوم���ان ب���ه اڵم
بێهۆكار نییه !ت���ا ئ���ه و ش���وێنه ی ده گه ڕێت���ه وه س���ه ر ڕۆژه���ه اڵت له ن���او )9( هێ���زه كوردستانی )ڕێكخراوی سیاسییه كه ی - حزبی كۆمۆنیس���تی ئێران كۆمه ڵه ، كوردس���تان، دیموكرات���ی حزب���ی كوردستان، زه حمه تكێشانی كۆمه ڵه ی حزبی دیموكراتی كوردس���تانی ئێران، كۆمه ڵه ی شۆڕشگێڕی زه حمه تكێشانی كوردستانی ئێران، پارتی ژیانی ئازادی كوردس���تان "پژاك"، سازمانی خه باتی كوردستانی ئێران، پارتی سه ربه خۆیی كوردستان، پارتی ئازادی كوردستان(، )3( كۆمه ڵه و )2( دیموكرات به زۆرینه ی
ده نگ ده رچون.س���ه باره ت به پێگه و نف���وزو مێژوی خه بات و قوبانیدانی و ته ش���كیالتی ئه م پێنج هێزه ، ئه گه ر غه دریان لێنه كرابێت،
مافی زیاتریان له كۆنگره پێنه دراوه .ل���ه )1945( خه بات دیموكراته كان ده ك���ه ن و س���ێ له ه���ه ره س���ه ركرده به ناوبانگه كان���ی خۆی���ان له وپێناوه دا گیانی���ان به ختكرد )ق���ازی محه مه د، د.قاس���ملۆ، د.ش���ه ره فكه ندی(و زیاتر له )5000( ش���ه هیدیان داوه و ئێستاش
خاوه نی ده یانهه زار الیه نگرن.هه رچ���ی )كۆمه ڵ(ه كان���ه )1969( ده س���تیان داوه ته خه باتی چینایه تی و ئازادیخوازان���ه له پێن���او به دیهێنان���ی كرێكاران و خۆنوس���ین و چاره ی مافی ڕه نج���ده ران، له و پێناوه ش���دا نزیكه ی )2500( ش���ه هیدیان داوه ، له ناویان���دا )حه م���ه حس���ێن كه ریم���ی، خانه ی موعینی، د.جه عفه ر ش���ه فیعی، سدیق كه مانگه ر، فوئادی مسته فا سوڵتانی(و ده یانجاریش ڕابه رانیان ڕوبه ڕوی تیرۆرو
مه ترسی بونه ته وه .به پێچه وان���ه ی هه ندێك هێزو الیه نی سیاس���ی، هیچ ڕۆژێك ئه م پێنج هێزه ئاماده نه بون بچوكترین هاوكاری به عس بكه ن و ملكه چی بنوێنن، كه خه ڵكانی تر ئاماده ی ئه و كاره بون، چ له عێراق و
چ له ئێران، بۆ ئێران.ب���ۆ )پژاك( هه رچ���ی ده گه ڕێته وه له پرۆس���ه ی هه ڵب���ژاردن ئه گه رچ���ی ده رنه چون، به اڵم پێموایه مافی ئه وه یان هه یه كورس���یان هه بێت، نوێنه رایه تی له ڕابردوشدا پێگه و به ش���ێك ده كه ن و نف���وزی خۆی���ان په یداك���ردوه ، به اڵم هه رگیز به ق���ه ده ر كۆمه ڵه و دیموكرات
نه بون.وا س���یناریۆكان ئه گ���ه ر ب���ه اڵم لێكدرابێته وه ، چونكه كۆمه ڵه كان سێ هێزی دژبه ی���ه ك و دیموكراته كانیش دو هێزی ناته ب���ان و هێزه كانی تر ده توانن س���ودو ئیس���تیفاده له و حاڵه بكه ن، پێموایه ئه م لێكدانه وه یه زۆر كورتبین و ناواقعیه و بگره ناكرێت بڵێین ئه م هێزانه كه خاوه نی ئه م شیكردنه وانه ن، بتوانن سیاسه ت بكه ن، بانگه شه ی هێزو نفوزو هێزه كانی بك���ه ن، چونكه كوردایه تی هه موی���ان باش���وریش ڕۆژه���ه اڵت و ده بێت ئ���ه وه له به رچاو بگرن كۆمه ڵه و دیموك���رات به وحاڵه ش���ه وه كه هه یانه هه ر ئێستا خۆیان بخه نه ناو پرۆسه ی هه ڵبژاردنی باشوریشه وه )10( كورسی په رله مان���ی به ده س���تده هێنن، چونكه هێنده خۆشه ویستن له باشور هێنده یان داوه و خزمه ت���ی خه ڵك���ی قوربان���ی باش���وریان كردوه ، زیات���ره له هه ندێك هێزی باشوریش كه له ڕابردودا به پالنی ده ره كی موش���ه ك بارانی���ان ده كردن و پێش���مه رگه و س���ه ركرده كانیان تیرۆر
ده كردن.ئه وه چ خێره ئێستا كه هاتوه ته سه ر كورس���ی كۆنگره ، ئه م هه مو كاریزماو ناسیۆنالیس���ته پله یه ك و هێزه خاوه ن نفوزو شۆڕش���گێڕه مان لێقوتبوه ته وه ، هه ركه سێك باوه ڕ به مه ناكات با بچێت ئه و لیس���ته بخوێنێته وه ك���ه )300( پێش���مه رگه ی )كۆمه ڵه و دیموكرات(ی تێدا تیرۆرك���راون و ناوی ئه و هێزانه ش كه بانگه ش���ه ی حزبی یه كه م ده كه ن،
ناویان له هیچ شوێنێك نیه !ده بێ���ت ئ���ه وه ش بزانی���ن ئه گ���ه ر ئاخێزێكی داهاتوش ئێستاو سبه ینێ و جه ماوه ری بخرۆش���ێت و نوزه یه ك بێت ه���ه ر كۆمه ڵه و دیموك���رات ڕابه رایه تی مێژویه كی بۆچونان���ه ش ئه م ده كه ن! نزیك سابتیان ده كات، چونكه هێنده ی نه م���اوه ئ���ه م خۆره هه ڵبێ���ت و چیتر كۆمه ڵ���ه و دیموك���رات نازونوزی كه س هه ڵنه گ���رن، ئاخر خۆ ناكرێت پیاو كه به ئه ده ب بو ئیتر پێستی داماڵن و چۆن
چه رخا وا شه ن و كه و بكرێت.پاش���ان ئه گه ر ب���اس له ڕیزبه ندی و مێژوش بێت به دوای كۆمه ڵه و دیموكرات له سازمانی خه باتی كوردستانی ئێران، خه باتی مامۆستا شێخ جه اللی حسێنی برای ش���ێخ عیزه دین حس���ێنی دێت،
كورسی پێبدرێت و قسه بكات.ئینش���عاب باڵی ڕه نگه ئه گه رچ���ی شۆڕش���گێڕی خه بات���ی له س���ازمانی كوردس���تانی ئێران له باڵی مه ال خدری
عه باسی له و مێژوه خۆش نه بن.وردتر له وه ش بڵێم، ئه گه ر له )پارتی ئازادی كوردس���تان – پ���اك( پێیوایه غه دری لێكراوه و كورسی به رنه كه وتوه ، خۆ ده بێت ئ���ه وه ش له به رچاو بگیرێت ئه گه ر كورس���ی بدرێ���ت، )پاك( هه ر شۆڕش���گێڕانی له )یه كێتی س���به ینێ كوردس���تانی ئێ���ران( ئامین���ه خانم و س���مكۆی یه زدانپه نا، سه د جار خۆیان به هه قتر ده زانن كه پارتی دایكی )پاك(
و براكه ش���یان )س���ه عید یه زدانپه نا( هه ر له وپێناوه دا ش���ه هید بوه و خۆیان به خاوه نی ئه و كورسییه ده زانن، نه ك
كه سانی تر.دورتری���ش بڕۆی���ن، نۆیه مین حزبی ئ���ه م گروپ���ه ی ڕۆژه���ه اڵت له )پارتی س���ه ربه خۆیی كوردس���تان(، ئه گ���ه ر زۆریش بچ���وك بێت، ب���ه اڵم به ته نها )ئه میری قازی( ڕێبه ره كه ی مێژویه كی دورودرێژی شۆڕشگێڕانه ی هه یه ، كه واته
ئایه ومای���ه ، ئه وه یه ئ���ه م هه ڵبژاردنه PKK ڕێك ڕاس���ته و یه كێتی و پارتی وی���ش ده بێت س���ه نگ و قورس���ی ئه م )5( هێ���زه باش ببین���ن، كه له ڕابردو كێ دۆس���تیان ب���وه و له داهاتوش كێ دۆس���تیان ده بێت، به تایبه تی یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تان له هه ركام له و دو هێ���زه به رپرس���یارتره كه داكۆكی له كۆمه ڵه و دیموكراتی دوێنێ و س���به ی بكات، شانازیشه و ئه ركێكی نه ته وه یی، چینایه تی، حزبایه تی، ئه خالقیشه ، كه
دڵنیام هه روا ده كات.هه رچی سه باره ت به باشوره ، سه یره هێزێك���ی وه ك���و گۆڕان ك���ه قاعیده و قه واعی���دی له مێژوی ك���ۆن و ڕابردوی به شداری خه باتی نه ته وه یی و نیشتمانی ك���ردوه و ڕێكخه ری گ���ۆڕان له ڕابردودا ش���انازی به كوردبونه وه ده كرد، كه چی ئێستا چاو له ڕابردوی خۆی ده پۆشێت و داكۆك���ی له هێزێك ده كات نیش���تمان و نه ته وه پولێك ناكات الی، ئاماده نیه دو ده قیقه بۆ سرودی نیشتمانی و مارشی
نه ته وه یی )ئه ی ڕه قیب( هه ستێت.باشه ئه گه ر قه راربێت كورسی بدرێت به كۆمه ڵ، ئ���ه ی بزوتنه وه چی، ئه گه ر بێت، ناڕازی ئیس���المیش بزوتنه وه ی ئه ی حزبی ئاینده ی زه حمه تكێش���ان، شیوعی و سۆسیالیست بڵێن چی، بڵێن كه له پرۆس���ه ی دیموكراسیدا هێزێكی وه ك )یه كێتی نه ته وه یی( ده رده چێت و
نوێنه رایه تیان ده كات؟ئاخ���ر كاتێ���ك حزب���ی ش���یوعی، زه حمه تكێشان ئاینده ، سۆسیالیست، قس���ه نه كه ن، ده بێ���ت هه ندێك هێزی باش���ورو ڕۆژهه اڵت هه ر قسه نه كه ن، چونكه یه كێك له عه یبه كانی دیموكراسی ناموس���ته هه قیش خه ڵكی كه ئه وه یه
داوای مافی زیاتر له خۆی ده كات.تكای���ه ئه وه ی���ه ، كورتییه ك���ه ی كۆنگره به ه���ه ر ئه جێندایه ك كه هه یه
تێكمه ده ن!؟
یه كڕیزیهه مو كات یه كڕیزی كورد، پێویستیه كی سه ره كی و داواكارییه كی جه ماوه ریی بوه . له سه رده می ده سه اڵتی میرنشینه كانه وه تا س���ه رده می س���ه رهه ڵدانی شۆڕشی ده ركه وتنی نه هری و عوبێدوڵاڵی شێخ هێزی ڕامیاری نوێ هیچیان نه یانتوانی یه كڕیزی كورد ده سته به ر بكه ن. كورد ئه گه ر ساڵێك یه كڕیز بوبێت، ده یانساڵ په رته وازه بوه ... هێزی كوردی هێنده ی به گژ خۆیدا چوه ت���ه وه هه رگیز هێنده
به گژ دوژمنه كانی���دا نه چوه ته وه ، بۆیه هه میش���ه شكس���ت له دوای شكستیان گه لی ده س���ته به ركردوه و گ���ه ل ب���ۆ س���ته مدیده ی كوردی���ان گرفتاركردوه ڕامیارییه كانی هێزه ناحه زی به ده ست كورده وه . ته نانه ت هه ركاتێك دوژمنان ویس���تبێتیان ئه م گه له له ناوبه رن یان كۆمه ڵكوژ و سه رگه ردان بكه ن، سودیان له ناكۆكی و كه لێنه كانی نێوان هێزه كانی
كورد بینیوه .
كۆنگره ی نه ته وه یی!ئاماده كاری ب���ۆ كۆنگره ی نه ته وه یی مه س���یف، له هاوینه ه���ه واری ك���را به داخه وه هێنده ب���اس له گرنگیی ئه و وه ك له ئێستاكه دا، ده كرێت كۆنگره یه پڕوپاگه نده یه ك ب���ۆ هه ڵبژاردن، باس ڕامیارییه كانی هێ���زه ناكرێ���ت، له وه كوردس���تانی گ���ه وره چ���ۆن ده توانن ببه س���تن نمونه ی���ی كۆنگره یه ك���ی
له كاتێكدا: )په یه ده ( هێزه كانی تر ڕه تده كاته وه ، ك���ورد له ڕۆژئ���اوا له وباره س���ه خته دا هیچ یه كڕیزییه كیان نیه . له مالش���ه وه حكومه تی هه رێم یان پارتی دیموكراتی
كامه یان���ه ؟" "نازان���م كوردس���تان گه مارۆیان خستۆته سه ر ئه و بریندار و لێقه وماوانه ی س���وریا به بیانوی گرتن و نزی���ك هێزه كان���ی په راوێزخس���تنی كوردس���تان دیموكرات���ی له پارت���ی له ڕۆژئ���اوای كوردستان_س���وریا. له م الشه وه )په كه كه (، هه رچی هێزی تری كوردی هه ی���ه ڕه تیده كاته وه به بیانوی ئ���ه وه ی ئه مان���ه كاریگه ری���ان نی���ه و هی���چ نین، ته نها تاك���ه هێز له باكوری كوردس���تان خۆیان���ن. له ڕۆژهه التیش ئه وانی ت���ر هێزێك���ی كاریگه ری وه ك پ���ه ژاك ڕه تده كه ن���ه وه . ئ���ه وه جگه له وه ی گش���تیان یه كتر ڕه تده كه نه وه . ده س���ه اڵت كوردس���تانیش له هه رێمی به رهه ڵسته كانیشی به رهه ڵس���ته كانی و ده س���ه اڵت ڕه تده كه نه وه ... ئه مه جگه له وه ی دوباره پارت���ی و یه كێتی مافی حزب���ه هاوپه یمانه كانی خۆیان خوارد، ڕه تیانكرده وه ئیسالمیه كانیش گۆڕان و
بچنه ئه و كۆنگره یه وه .... هتد.پێموایه به م هه مو پارچه پارچه یی و ناڕێكیی���ه وه ئ���ه و هه م���و پیاهه ڵدانه جگ���ه نه ته وه یی���دا به كۆنگ���ره ی
له زیاده ڕه وی، هیچی تر نییه .
كۆنگرهینهتهوهییتێكمهدهن؟كۆمهڵهودیموكراتنوێنهرایهتیڕۆژههاڵتدهكهنوغهدرلهههندێكهێزیباشوردهكرێت
كۆنگرهینهتهوهیی...یاننانهتهوهیی!
ئه مڕۆ به هۆی به شداری من
له کاری سیاسی )وه ك کاندید
له لیستی گۆڕان بۆ په رله مانی
داهاتو(، بۆ ئه وه ی ئاوێنه، هاوسه نگی و
بێالیه نی خۆی بپارێزێت، ناچارم ماڵئاوایی لێبکه م
ئه نوه ر حسێن )بازگر(
فه رمان هیدایه ت- كه ركوك
پێموایه به م هه مو پارچه پارچه یی و ناڕێكییه وه ئه و
هه مو پیاهه ڵدانه به كۆنگره ی
نه ته وه ییدا جگه له زیاده ڕه وی، هیچی
تر نییه
کۆبونه وه ی کۆنگره ی نه ته وه یی
15 (388( سێشه ممه 2013/7/30 [email protected]تەندروستی
هه نجیر یه كێكی تره ل���ه و خۆراكانه ی ك���ه ده توانرێ���ت له ره مه زاندا س���ودی لێوه ربگیرێ���ت. به پێ���ی ش���اره زایانی ب���واری خۆراك هه نجی���ر بڕی 73% ی كاربۆهی���درات و 3%ی پرۆتینات و 2%ی چه وری تێدای���ه و هه روه ها ده وڵه مه نده فس���فۆرو ئاس���ن و به كالس���یۆم و
.)a.b.c( ڤیتامینه كانیك���ه دوپاتیده كه ن���ه وه پس���پۆڕان خواردنی هه نجیر زۆر به سوده و یارمه تی خوێنمه ین ده دات له كاتی خوێنبه ربون و
هه روه ه���ا ده وڵه مه ن���ده به ڤیتامینات و ده كرێت بۆیه خوێیه كان و شه كره كان، زۆرباش بێت بۆ وه رزش���ه وان و منداڵ و وزه وه ك ده كرێ���ت به ته مه ن���ه كان و بۆی���ان. هه روه ها بێت به خشیش���ێك به ه���ۆی بون���ی م���ادده ی جیالتی���ن له هه نجیر ده كرێت سودی لێوه ربگیرێت له گرفته كانی قه بزی . له مانگی ره مه زان ده كرێت هه نجیری وش���ك بخرێته ئاو له ئیۆاران و پارش���ێوان پێش نانخواردن بخورێته وه یان ده كرێت تێكه ڵ به شیر
بخورێته وه . به هه مانش���ێوه بكرێ���ت و ئه مه جگه له وه ی كه ش���اره زایان باس له وه ده كه ن كه گ���ه اڵی هه نجیر پاش كواڵنێك���ی زۆرو پااڵوتن���ی بخورێته وه به س���وده بۆ ئه وانه ی كۆكه یان ئازاری مانگانه یان هه ی���ه و هه روه ها س���وڕی به كاربهێنرێت غه رغ���ه ره به ش���ێوه ی ب���ۆ پاككردن���ه وه ی ددان و هه وكردنی
پوكه كان و ده م.
ئاژار دو هه فته جارێك
ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت
پیشه ی دكتۆر وه ك سیمبولی بازرگانی
)2-1)ره نگه چیرۆكی دكتۆر )هۆرجۆن( له فیلمه كۆرییه كاندا یه كێ���ك بێت له و چیرۆكانه ی ك���ه له بیركردنه وه ی خه ڵك���ی ئێمه دا زۆر مابێته وه ، گه رچی به شێكی ئه م چیرۆكه ش ره هه ندێك���ی ئه فس���انه یی هه ب���وه ، به اڵم جوانیه ك���ی تێدای���ه ئه وی���ش خه مخۆری پیش���ه ی دكت���ۆره ب���ۆ جه س���ته و رۆحی نه خۆش���ه كانی ، ئه و دكتۆره حه زی زانین و كۆڵنه دان���ی واده كات ژیان���ی خۆی بكاته به وه ش نه خۆشه كان و رزگاربونی قوربانی
تاجی دكتۆری شاهانه له سه ر ده نێت.ئه وه ی ل���ه م چیرۆكه و چه ندین چیرۆكی ت���ر ك���ه گێڕانه وه یه كی مێژویی���ان هه یه و له ن���او جیهانی رۆمان���ی چیرۆكی كوردی و كاره كت���ه ره س���ینه ماییه كاندا بونی هه یه ، هه میش���ه ئه وه م���ان پێده ڵێن: پیش���ه ی دكتۆری پیشه یه كی پیرۆزه چونكه كه سی دكتۆر ئ���ه و مرۆڤه یه كه ژیانی ئاس���ایی خ���ۆی واز لێدێنێت و ده بێت���ه خزمه تكاری مرۆڤایه ت���ی وه ك كائینێك���ی گ���ه وره ش
مامه ڵه ی له گه ڵ ده كات.هه ر ئه وه ش وایكردوه كه له هه ر منداڵێكی ئه م واڵته ی ئێمه بپرسیت كاتێك ده چێته یه ك���ه م قۆناغی خوێن���دن پێ بڵێیت حه ز ده كه یت كه گه وره بویت ببیت به چی ؟ بێ دودڵی به ش���ێكی زۆر ئه و مندااڵنه ده ڵێن حه ز ده كه ی���ن بین به )دكت���ۆر(، چونكه مندااڵن���ی ئێم���ه پێیانوایه ته نه���ا دكتۆر ده توانێ���ت خزمه ت���ی مرۆڤایه ت���ی بكات، چونكه یه كه م بینین���ی دوای له دایكبونی
جلی سپی و دكتۆره .ب���ه اڵم ئ���ه وه ی له ژیانی ئاس���ایی ئه م هه رێم���ه دا ده یبینین ئه وه ی���ه ، به داخه وه زۆرێك له پزیشكه كانی واڵتی ئێمه به وجۆره نی���ن، وه ك بازرگانێ���ك مامه ڵ���ه له گه ڵ پیش���ه كه یاندا ده كه ن، وه ك چۆن بازرگان مامه ڵ���ه له گه ڵ پ���اره دا ده كات، ئه وانیش به هه مانش���ێوه مامه ڵه له گه ڵ نه خۆش���دا ده كه ن. گه وره ترین كێش���ه ش ئه وه یه كه وه زاره تی ته ندروستی پشتگیری ئه م چینه بازرگانه ده كات، كه مترین قسه ش���ی هه یه خۆی وه زیره كه م���ان چونكه له س���ه ریان
دكتۆره !ئه وه ی وایكردوه ئه م په تایه درێژبێته وه بۆ هه مو ئه و چینه كارمه نده پزیشكییه ی ئ���ه و دكتۆران���ه دا كارده كه ن، كه له گه ڵ چونك���ه وه ك ئه و په تایه ی كه سیاس���یه بوه ته نیشتمان گرتوه ته وه ، بازرگانه كانی به ڕێوه ی سیاسیه كان بازرگان و كۆمپانیاو
ده به ن.با باس له و ت���ۆڕه بارزگانیه بكه ین كه دكتۆره كان كاری تێدا ده كه ن، من پێموایه هیچ جیاوازییه كی نیه له گه ڵ كۆمپانیاكانی ن���ه وت ب���ۆ نمون���ه ، ئه گ���ه ر س���ه یرێكی نرخی پس���وڵه ی پزیش���كی بكه ین، له هه ر هه یه ، نرخێك���ی پزیش���كیدا كلینیكێكی له پانزه هه زاره وه ده س���تپێده كات تاوه كو
بیست و پێنج هه زار.هه ر دكتۆرێك كه ده رۆیته الی كۆمه ڵێك پش���كنینت بۆ ده ستنیش���ان ده كات، كه زۆرجار ئ���ه و پش���كنینانه به هیچ جۆرێك نیه ، نه خۆش���یه كه وه به جۆری په یوه ندی چونك���ه ئ���ه و دكتۆرانه پش���كی له %5 - 10%ی���ان الی ئ���ه و تاقیگان���ه هه یه ، هه ر دكتۆرێك له و نامۆراڵیه پزیشكیه ده رچێت روبه ڕوی گه وره ترین دژایه تی ئه وانی دیكه ده بێته وه ، من ئه و پرسیاره روبه روی هه مو دكتۆره كان���ه ی كوردس���تان ده كه مه وه چ یاس���ایه كی مه ده نی و پزیشكی رێگه ی به م
كاره ی ئه وان داوه ! له گ���ه ڵ ئ���ه وه ی س���ه ره ڕای ئه م���ه كه به ش���ن( ده رمانخانه كاندا )ش���ه ریكه دكتۆرێ���ك ده رمانه ك���ه ت بۆ ده نوس���ێت زۆربه ی���ان وا راهات���ون ك���ه ده ڵێن" بڕۆ ل���ه و ده رمانخان���ه ی الی خۆم���ان بیكڕه و بیهێنه ره وه با بیبینم"، كابرای نه خۆشیش ناچاره ئه و كاره بكات له پێناوی ئه وه ی كه
دكتۆر ئه مری پێفه رموه .هه م���و دكتۆرێكی هه ناویی یان جیراحی ئێستا ئه شیعه و س���ۆنه ریان الیه ، زۆربه ی هه ناوییه كان، به تایب���ه ت نه خۆش���یه كان ده ڵێن "بڕۆ س���ۆنه رێكم بۆ بكه له الی فاڵن دكتۆر"، چونكه ئه ویش "شه ریكه به شه ".
له پیش���ه كه ی هه یه دكتۆرێك كه مترین خۆیدا توانیبێت���ی الیه نی مرۆڤبونی خۆی به س���ه ر الیه ن���ی بازرگانی���دا زاڵ بكات، كاری پزیش���كیی له واڵت���ی ئێم���ه پێش ئه وه ی چاره س���ه ركردنی رۆح و جه س���ته ی هاونیش���تمانیان بێت بڕین���ی گیرفانیانه ، له ماوه ی هه شتس���اڵی كاری په ره ستاریمدا
شایه تی چه ندین نمونه ی له و جۆره م. له وتاره كانی تردا قس���ه له سه ر "نه وه ی دوه می پزیش���كه كان وه ك نه وه ی دوه می
سیاسیه كان"ده كه م.•میدیاكاری ته ندروستی
بۆ دوركه وتنه وه له قه بزی له م مانگه دا هه نجیر به كاربهێنه
ئا: دکتۆر دلێر رەئوف
چارەسەرکردنی بۆنی ناخۆشی ناودەم پەیوەستە به هۆکاری دروستبونەکەیەوەو باشترین
رێگەچارەش راگرتنی پاکوخاوێنی دەم و ددانەکانتە.
یه که م: ددانەکانت بشۆو پەتی ددان بەکاربهێنە
یه کێک له هۆکاره دیاره کانی بۆنی ده م بونی به کتریای/پالکی ناوده مه ، ئه مه ش ماده یه کی لینجی س���پی و زه ردباوه که به توندی لکاوه به ددانه کانه وه. هه بونی پاش���ماوه ی خۆراک ئه م گرفته خراپتر ده کات. هه مومان ده بێت به الی که مه وه رۆژی دوج���ار فڵچ���ه ی ددان و یه کجار ئه گ���ه ر به کاربهێنی���ن. ددان ده زوی تۆزێک دودڵ���ی له به کارهێنانی ئه مانه ده توانی���ت جارێک زیاتر فڵچه و ده زوی له ئه وه نده ب���ه اڵم به کاربهێنیت، ددان
زیاتر باش نییه.دوه م: زمانت بکڕێنه
هه بون���ی توێژاڵێکی ته نکی به کتریا له س���ه ر زمان ده بێته هۆی ده رکردنی بۆنێکی ناخۆش. هه ندێ که س پێیانوایه ک���ه فڵچ���ه ی ددان به باش���ی ناگاته به ش���ی پشتی روی سه ره وه ی زمان بۆ خاوێنکردنی زمان. له به رئه مه کڕێنه ری زمان بۆ ئه م مه به س���ته ب���ه کاره. ئه م زمان-پاککاره وه یه وه ها دروس���تکراوه ک���ه بتوانێت هێزێکی یه کس���ان و باڵو به س���ه ر زمان دابنێت بۆ پاککردنه وه ی زمان له به کتریاو پاش���ماوه ی خواردن و خانه ی مردو که ره نگه به فڵچه ی ددان
نه کرێت الببرێت به ئاسانیی. س���ێیه م: دورکه وتنه وه له خواردنی
بۆن-ناخۆشخواردنی وه ک پیازو سیر بۆنی ناخۆش ل���ه ده م ده ر ده که ن. ب���ۆ به دبه ختیش، ئه گه ر ته نانه ت ددانه کانیش���ت بشۆیت به فڵچ���ه و ده زوی ددان، بۆن���ی پیازو س���یر هه ر له ده مت ده رده چێت. پیازو س���یر ماده ی ده رپه ڕیوی���ان تێدایه که ده چنه ناو س���وڕی خوێن و له وێشه وه بۆ س���ییه کان ک���ه له ڕێی هه ناس���ه وه
وازهێنان له جگه ره کێشان.پێنجه م: ئاو له ده مت وه ربدە
بۆنێکی خۆش پێدان���ی س���ه رباری تێ���وه رده ره کان گی���راوه به ده م���ت، دژه به کتریای���ان تێدای���ه. پاش هه مو نانخواردنێک وه ها باش���ه به باشی ئاو ل���ه ده م وه رده ی���ت ب���ۆ راماڵینی ده م مانه وه یان که له پاش���ماوه ی خواردنن
ده بێته هۆی ده ردانی بۆنی ناخۆش.شه شه م: جوینی بنێشت
ش���یرینیی ده بێت���ه هۆی گه ش���ه ی به کتریاو زیاتر ناخۆشکردنی بۆنی ده م. له بریان، بنێشتی بێ- شه کر به كاربهێنه ، بنێش���ت ده بێته ه���ۆی ده ردانی لیکی زۆر ، لیکی���ش دژه به کتری���ای زۆری تێدایه ، له الی���ه ک ناهێڵێت به کتریا زۆر گه ش���ه بکات له الیه کی ت���ری ده بێته هۆی که مکردنه وه ی ئه و ترش���ییه ی که
به کتریا دروستی ده کات.پاک ددانەک���ەت تاقمی حەوت���ەم:
بکەرەوەئ���ەو کەس���انەی تاقم���ی ددانی���ان لەدەمدایە پێویستە شەوان تاقمەکەیان البەرن هەروەها دوای هەمو نانخواردنێک
پاکی بکەنەوەهه شته م: ئاو بخۆرەوە
که میی ده ردانی لی���ک کلۆریی ددان زی���اد ده کات، ئه م���ه ش ده بێته هۆی بۆن���ی ده م. ئه گه ر ناوده مت وش���که هه وڵبده رۆژانه ئ���اوی زۆر بخۆیته وه . بنێشتی بێ-شه کر بجو بۆ ئه وه ی لیک زۆر ده رده یت. ئامێری زۆرکردنی ش���ێ له ژوره ک���ه ت دابنێ ئه گه ر گرفتی ده م-
وشکیت هه یه. ئه گه ر ده م وشکییه که ت زۆره ئه وا س���ه ردانی پزیش���کیی ددان بکه ، چونکه ره نگه هۆکاره که ی ده رمان
بێت.نۆیه م: سه ردانی پزیشکه که ت بکه
ئه گ���ه ر هێش���تا هه ربۆن���ی ده م���ت دێت، س���ه رباری ئه وه ی که به باش���ی خزمه تی ته ندروستیی ده م و ددانه کانت ده که ی���ت. هه ندێ ج���ۆری بۆنی ده م په یوه ن���دی به هه ن���دێ نه خۆش���ییه وه هه ی���ه وه ک هه وکردن���ی گیرفانه کانی نه خۆشیی لوت، هه وکردنی سییه کان و
شه کره و گورچیله.
ده رده درێن���ه ده ره وه. تاک���ه رێگه بۆ چاره سه ری ئه م بۆنه نه خواردنی پیازو سیره به تایبه تی پێش ئه وه ی که بۆنه و
چاوپێکه وتن و کۆبونه وه ت هه بێت.
چواره م: واز لەجگەرەکێشان بهێنەبۆنی ده م تاکه ش���ت نییه بۆ ئه وه ی له جگه ره کێش���ان بکرێ ئامۆژگاری���ت خۆت به دوربگریت. جگه ره ده بێته هۆی
زیانگه یاندن ب���ه ددان و پوک. هه روه ها مه ترسیی توش���بون به شێرپه نجه زیاد ده کات. ده توانی���ت هه ن���دێ ده رمان و بنێش���ت و هۆکاری تر به کاربهێنیت بۆ
ئا: كاروان ره حیم
توێژینەوەیەکی نوێ دەریدەخات، ئەو کەسانەی شەوانە چەند جارێک
بەخەبەر دێن )خەوی پچڕ پچڕ دەکەن( زیاتر ئەگەری توشبونیان
لێدەکرێت بەنیگەرانی و فشاری دەرونی لەڕۆژدا هه روه ها هه ندێ خو
ئه گه ری ئه و خه وه ناره حه ته زیاد ده كه ن.
ئەمانەش هه ندێ خون کە دەبنە هۆی زیادکردنی رێژەی فشاری دەرونی:
زۆر نوس���تن: کات���ی 1.گۆڕین���ی گۆڕینی کاتەکان بۆ چونە نێو جێگاوە ی���ان هەس���تان لەخەو رێخۆش���کەرە بۆ کەمخ���ەوی چونکە بەم ش���ێوەیە جەس���تەت ئامادەنابێت بۆ پشویەکی
رێکوپێک.
هەوڵبدە رۆژانە لەهەمانکاتدا بڕۆیتە لەخەو لەهەمانکات���دا جێ���گاو نێ���و هەڵبس���تیت، بەب���ێ گوێدان���ە جۆری رۆژەکان، بۆ ئەوەی کاتێکی رێکوپێک بۆ جەستەت دابین بکەیت کە یارمەتی ب���دات زۆرتری���ن س���ود لەخەوەک���ە
وەربگریت.خ���ەو: بەگرنگ���ی 2.گوێن���ەدان هەندێک رۆژ خوازیاریت هەمیش���ە رۆژ بوایە ت���ا بەکارەکانت رابگەیت، بەاڵم تەرخانکردنی هەمو شەو بۆ گەیشتنەوە باش کارێکی رۆژان���ەت بەئەرکەکانی
نییە بۆ تەندروستی.جەخت لەس���ەر وەرگرتن���ی الیەنی کەمی حەوت کاتژمێ���ر خەو بکەرەوە لەهەر شەوێکدا، لەڕێی پێدانی پشویەک کە لەکارەکانت دابڕان بەجەس���تەت و سەرچاوەیەکی س���ەرەکی دروستبونی
فشاری دەرونین.
چۆن چاره سه ری بۆنی ناخۆشی ده مت ده که یت؟
خه وی پچڕ پچڕ فشاری ده رونیت زیاد ده كات
ئا:سروهجهمال
لهگهڵبونیكێشهوگیروگرفتیزۆرلهقوتابخانهحكومییهكاندابهاڵم
ڕۆژبهڕۆژژمارهیقوتابخانهتایبهتییهكانلهكوردستانزیاددهكات.
مومتازحهیدهری،نوسهروڕۆژنامهنوسبهئاوێنهیڕاگهیان����د"ئێمهكۆمهڵگایهكیدواكهوتوینپێویستمانبهئهزمونیگهالنه،كردنهوهیئهمجۆرهقوتابخانانهئامڕازێكهبۆپێشكهوتنیبواریپهروهردهوفێركردن،تارادهی����هكئینتیم����اینهتهوهی����یالوازدهكاتبهتایبهت����یئهگهرلهژێرچاودێریتوندوتوڵ����یوهزارهتیپ����هرهردهنهبێت.بۆیهئهوبهپێویستیدهزانێتدهسهاڵتیسیاس����یلهب����هرڕۆش����ناییئاسایش����ینهتهوهی����ی،زمان����یزگماكوشوناس����یكوردبپارێزێتوئهومامۆس����تایانهیوانهدهڵێنهوهلهدهرهوهیسیاسهت،پهیڕهوی
پهیامیخۆیانبكهن".ئههلی����هكان قوتابخان����ه كردن����هوهیلهكاتێكدای����هكهوهزارهتیپ����هروهردهیههرێمگرفتوكێش����هیهكیزۆریلهكهمیبیناوئاس����تیمامۆستاوقوتابیانیههیه،د.جهعف����هرعهلیكهخاوهنینوس����ینوناس����یونالیزمی لهبواری كتێبه بهرههمیلهقوتابخانه دهڵێت"حكوم����هت ك����وردیئاساییهكانداشكس����تیخواردوهلهزیندوڕاگرتنیكلتورینهتهوهییودروستكردنیمرۆڤ����یبهئیرادهوخاوهنپرس����یاربۆیه
دروس����ت، نییهچاوهڕوانییهكی ئاس����انلهقوتابخانهیئههل����یبكرێتكهكۆمهككلتورییهكانمان نهتهوهی����یو بهبنچین����ه
بكات.بهه����رۆزمهحمود،بهڕێوبهریبهش����یلهبهڕێوبهرایهت����ی ئههل����ی خوێندن����یپهروهردهیس����لێمانیئهوهرهتدهكاتهوهكهببێت����هه����ۆیالوازیئینتیمایتاكیكوردیودهڵێت"پێشدهرچونییاس����ایحكومییهكان����ی پهیمان����گا قوتابخان����هوههرێم����یكوردس����تانداوامانك����ردوهكهگرنگیبهزمانیدایكبدریت،ئێس����تاشبهههم����انش����ێوهیقوتابخانهكان����یترسهرپهرشتیدهكرێن،گهرنێودهوڵهتیبوبههۆیئهوهیپڕۆگرامومامۆس����تاكانیانسهرپهرش����تیارانی بۆی����ه ئینگلی����زن،ئینگلی����زیچاودێریی����اندهك����هن،ب����ۆنانێودهوڵهتییهكانی����شسهرپهرش����تیاریكارگێڕی����یوههم����ووان����هكاندادهنرێن"ههروههاباس����یلهوهش����كردقوتابخانهیئههلییانههیهكهڤیس����تیڤاڵیانكردوهوزۆرگرنگیی����انداوهبهمێ����ژووكلت����وریك����وردیودهڵێت"بهش����ایهتیكهس����انیشارهزازۆرباشبون،ئهمهلهكاتێكداكهقوتابخانهكانیخۆمانناتواننئهوهبكهن"لهوبارهیهوهش����ادانكهمامۆستایوانهیمێ����ژوهدهڵێت"ڤیس����تیڤاڵییهكێكلهومهس����رهفی تهواوی بینیوه قوتابخانانهمئهوڤیستیڤاڵهلهسهرفێرخوازهكانبوهوداهاتهكهشیبۆقوتابخانهكهبوه،وابزانمئهوهشئاشكرایهبۆڤیس����تیڤاڵیئهوان
دیارتره".ش����ادانیمامۆس����تاپێیوایهلهبنهڕهتداگرفتهكهئهوهیهكهبهلێشاوقوتابخانهیئههلیكراوهتهوهودهڵێت"یاس����اكهزۆردرهنگكهوتوئهم����هشوایكردههریهكبهویس����تیخۆی����ان ل����هوقوتابخانان����هن����رخدابنێ����ن،نرخیئهوب����ڕهپارهیهیوهردهگیرێتئهوهندهزۆرهمنداڵیههژار
ناتوانێتس����ودمهندبێتوههندێكیش����یانخێزانهكانی����انزۆركاتتوش����یق����هرزوناڕهحهت����یكردوه،كهئهوهشكاریگهریخراپیلهس����هرپێگهیش����تنیئهومنداڵهدهبێتچونكهسهرهڕایئهوپارهزۆرهیلێی����انوهردهگیرێ����تتێچون����یڕۆژانهو
جلوبهرگومۆدێالتیانزۆره"."لهههرێمی ئاش����كرایكرد د.جهعف����هرل����هوهیجیاوازییهكی كوردس����تانجگهگ����هورهلهنێ����وانقوتابخان����هئههل����یوحكومییهكان����داههیهل����هرویبیناوكاتیخوێندنوزم����انوتاقیگهو..هتد,نرخیخوێندنیئههلیچۆتهئاستێكیخهیاڵیولهوهدهرچوهكهگهڕهكهههژارنیشینهكانتهنانهتخهونیش����یپێوهببینن.ناوبراوبهدوریشینازانێتكهپاشچهندینساڵیدیكهتهواویبڕوانامهبهرزهكانوزمانزانهباش����هكانوپس����پۆڕهوردهكانتهنانهتبچێته واڵتیش سیاس����ییهكانی پۆس����تهژێردهستیئهمنوخبهیهیكهكوڕوكچونهوهیبهرپرسهبااڵكانیههرێمنوبهپلهی
یهكهمدهرچویئهمقوتابخانانهن".دهڵێت بهه����رۆزمهحمود لهبهرامبهردا"دانانیپارهیئ����هوقوتابخانانهپێوهریخۆیههیهئهگهربینایهكیس����تانداردیجیهانیههبێ����توبهرنامهینێودهوڵهتیومامۆس����تایانیبیانیههبێ����تنرخهكهیجی����اوازهیانخولیراهێنانبۆخوێندكاربكات����هوهوپرۆژهیزیاترب����كاتئهوهشجی����اوازهبۆیهپێوهرهكهدهستنیش����انینرخهك����هدهكاتوئێمهناتوانینیهكنرخ
دی����اریبكهین،لهههموواڵتێكیش����داههرئازاده".
لهبارهیبهش����دارینێچیرڤانبارزانیوبااڵی بهرپرس����انی پ����هروهردهو وهزیریترلهئاههنگیدهرچون����یخولییهكهمیقوتابخان����هیش����وهیفاتینێودهوڵهت����یلهههولێ����رل����ه7/8د.جهعف����هرعهلیدهڵێ����ت"زۆربهڕون����یئهوراس����تییهتب����ۆدهرئهكهوێ����تئ����هوانلهئاههنگ����یقوتابخانهیهكیپێشكهوتویئههلیقازانجویستدائامادهدهبنبهاڵمههرگیزسهرناكهنبهقوتابخانهیگهڕهكێكیههژارنشینداكهموڵكیحكوم����هتخۆیهتی,ئهوانوهكچ����ۆنرێگهبهرهوئهوقوتابخانانهدهبڕنكهس����ااڵنهب����ڕینزیك����هی10000دۆالروهككرێ����یخوێن����دنوخزمهتگوزاریترلهقوتابیانوهردهگرنلهڕویسیاسیشهوهچاویانلهس����هرئهمنهوهیهیبهرپرسانوناردن����هدهرهوهیان����هب����ۆتهواوكردن����یخوێندنیزانكۆلهس����هرخهرجیگشتی,واتانیش����تماندهكرێتبهواڵتیخاوهنكۆمپانیاوبازرگانوسهرمایهداروبهرپرسهبااڵكان����یههرێموئهوانیتری����شتائهبهدلهڕویوهزیفییهوهپاسهوانوخزمهتگوزاردهبن,بێگوم����اندۆخوئهقڵیهتێكیلهمجۆرهلهداهاتودالهمهترس����یكۆمهاڵیهتیگ����هورهبهدهرنابێت.مومت����ازحهیدهریبهپێویس����تیدهزانێتسهرۆكیحكومهتههركهسیكبێت،وهكوئهركینیشتمانینهتهوهكهیبهیهكچاوتهماشایدهرنجامی
پرۆسهیپهروهدهبكات.
یه كێتی مامۆستایان له نێوان
هه ڵوه شاندنه وه و چاكسازیدا
ساڵحمیروهیس
مامۆس���تایانی یهكێت���یكه رێكخراوهیه ئهو كوردستانلهڕابردوولهئێستاش���دالهالیهنمامۆس���تایانوڕۆش���نبیرانهوهزۆر ڕهخن���هی بهبهردهوام���یكاركردنو خراپ���ی لهئ���هدایپاشكۆبونوحیزبیبونیگیراوهوههڵبژاردنو دوای دهگیرێ���ت،بون���ی كۆنگ���رهو بهس���تنیتازهی لهههیكهلی فرهڕهنگ���یئ���همرێكخ���راوهدا،ئێم���هیكوردس���تانی مامۆس���تایانیدڵخۆش���كردب���هوهیئهمجارهمامۆس���تایانی رێكخ���راویكوردستاندهبێتهجێگهیئومێدوداكۆكێكارێك���یڕاس���تهقینهیمافوخواس���تهكانیسهرجهممامۆستایانیكوردستان،كهچیبهداخهوهههرزوسكرتاریهتیمامۆستایان یهكێتی فرهڕهنگیئێمهیمامۆس���تانیاننائومێدوتوشیش���ۆككرد،چوندواینزیكهیدوس���اڵلهكاركردنیئهمس���هندیكایهگ���هركهمێكبۆ بهوردییهوهههڵس���هنگاندنكاروبهرنامهك���هیبكهین،زۆرڕوندهبێتهوه بۆم���ان ئاش���كراك���هس���هرهڕایف���رهدهنگیولیس���تی ژمارهی���هك بون���یلقهكانی لهسكرتاریهتو جیاوازمامۆس���تایاندا، س���هندیكای)سهردهم، لیس���تهكانی وهكیهكگرتو،سهربهخۆ،كۆمهڵ(كهلهههڵبژاردنهكاندا ههریهكهیانتوانیبوی���انمتمانهودهنگێكیباشیمامۆستایانبهدهستبهێنن،بهاڵمكهههڵس���هنگاندنبۆس���هندیكای ئێس���تای ئهدایدهكهی���نبۆم���اندهردهكهوێتك���هفرهڕهنگیوبونیلیس���تیلهههیكهلیهت���ی جی���اوازهێزو نهبۆت���ه س���هندیكاكهدامایهیگۆڕانكاری،بهڵكوزیاتررێكخراوییهكێتیمامۆستایانیهۆكاری ئیفلیجك���ردوه، زیاترئهمئیفلجیهیئێستاییهكێتیمامۆستایانبۆچیدهگهڕێتهوه؟چهقبهس���تنهی ل���هم ك���ێیهكێت���ی چاالكیهكان���ی كاروبهرپرس���یاره؟ مامۆس���تایانبۆچیفرهڕهنگیوبونیلیستیجیاوازنهیتوانیوهگۆڕانكارییهكبهسهرئهدایكاریسهندیكایمامۆس���تایاندابهێنێ���ت؟بۆیهوهكئهندامێكیبهشداربوی12مامۆستایانو كۆنگرهی ههمینیهكێت���ی دهربازكردن���ی ب���ۆمامۆستایانلهمحاڵهتهخراپوپێشنیارم ئێس���تای، ئیفلجهیمامۆستایان س���كرتاریهتی بۆ
ئهوهیهكه1-كۆبونهوهیهك���ینائاس���اییئهنجامبداتبۆههڵسهنگاندنیم���اوهیدوس���اڵكاركردن���ی
خۆی.نوێ س���تراتیژیهكی پالنو -2ب���ۆش���ێوزایكاركردنیخۆی
دابڕێژێت.3-چیتركاروچاالكیهكانیبۆ
قهزاوقهدهربهجێنههێڵێ.لهنێ���و ڕاپرس���یهك -4مامۆستایاندابكاتبهمهبهستیوهرگرتن���یڕایمامۆس���تایانلهس���هرههڵوهشاندنهوهیاخودگۆڕان���كاری چاكس���ازیكردنو
لهیهكێتیمامۆستایاندا.یهكێتی هی���ودارم لهكۆتاییدا پێشنیارهی ئهم مامۆس���تایانخۆی رێكخراوهكهی ئهندامێكیبهبهرنامهو وهربگرێتو بهههندپالنێكیبههێزهوبێتهمهیدانیكاریرێكخراوهیی،بهشێوهیهكئێمهیمامۆستایانشانازیبهمبكهینو مامۆستایانهوه یهكێتیڕاپرس���یئهنج���امنهدهینبۆ
ههڵوهشاندنهوهی.
ههرجارهوکهسێکدهینوسێت
تهخته سپیخوێندن)388(سێشهممه162013/7/30 [email protected]
ئا:ئیحسانمهالفوئاد
لهساڵی2008وهحكومهتیههرێمژمارهیهكخوێندكاریكوردی
لهکوردستانهوهرهوانهیزانكۆكانیبهغداوخوارویعێراقكردوه
بهمهبهستیتهواوكردنیخوێندن،بهاڵمیهکێکلهوخوێندكارانهدهڵێت"جگهلهوهیحكومهتهاوكارینهكردینكهچیدهڵێندامهزراندنوبیمهی
بێكاریشئێوهناگرێتهوه".
لهبارهیچۆنێتیرۆشتنیانبۆبهغداوتهواوكردنیخوێندنیزانكۆخوێندكارێكیدهرچ����ویزانكۆیبهغ����داالنهعهبدواڵبهمشێوهیهچیرۆكینههامهتییهكانیانیب����ۆئاوێنهگێڕای����هوهووت����ی"كاتێكحكومهت����یههرێم����یناردینیبۆبهغداب����ۆتهواوكردن����یزانكۆمامۆس����تاكانپێیاندهوتینخۆتانحكومهتتانههیهوزانكۆكانیكوردس����تانپڕبونلهعهرهب
چۆنجێگهیئێوهنهبوهوه".ئ����هوكچهدهرچ����وهیزانكۆیبهغدابهشیزمانیكوردیئهوهشیگێڕایهوهخوێندنی����ان س����اڵێكه م����اوهی ك����هدایاننامهزرێننو كهچ����ی تهواوك����ردوهبیمهیبێكاریش����یانپێن����ادهن،كهچیداب����ڕاوهكان لهناوچ����ه هاوڕێكانی����انههرێ����م "حكومهت����ی دامهزرێن����راون،هاوڕێكانمانیلهدوزخورماتووخانهقینوعهرهبوتوركمانیشیدامهزراندوهكهچی
ئێمهیپشتگوێخستوه".دهرچویهك����یدیك����هیزانكۆیبهغدالهگهرمیانهێمنعهدن����انلهلێدوانێكدابۆئاوێنهوتی"ئێمهكومهڵێكفێرخوازبوینلهشارهكانیكفریوكهالرورزگاریوههڵهبجهوسهیدسادقوسلێمانیومهیدانودهربهندیخ����انوههولێ����رولهزانكۆكانیباش����وریعێ����راقوبهغ����داوهرگیراین،ئ����هوكاتوهزیریخوێندنیبااڵئیدریس
هادیبولهبهردهمههموراگهیاندنهكانبهڵێنیپێداینك����هدهرماڵهمانبۆدابینبكات،كهچ����یوادهرنهچ����و،لهالیهكیت����رهوهبهڵێنیپێداینجێگامانبۆدابین
بكات،ئهویشیانراستنهبو".هێمنباس����یلهوهشكردكهلهوچوارساڵهدانههامهتیزۆریانبهسهرهاتوهودهڵێت"لهوچوارس����اڵهیخوێندنمانكێش����هی گهورهو نههامهتی چهندی����نئهمنیمانبهس����هرهاتوه،ههندێكجاریشبههۆیمهزههبگهرییهوهتوش����یكێشهدهبوین،كهچیئێس����تالهكوردس����تاندابههی����چش����ێوهیهكدانامهزرێنرێی����ن،ئ����هوكاتوهزیریپ����هروهردهپێیوتیندامهزراندنتانمسۆگهره،بهاڵمراستیانئهگهربێتو بۆی����ه نهكردین، لهگهڵ����دائاوڕێكمانلێنهدرێت����هوه،ئهواخۆمانو
خێزانم����انبایكۆت����یههڵبژاردن����هكاندهكهینورێگایمهدهنیتردهگرینهبهر".دڵنیامهحم����وددهرچویهكیدیكهیزانك����ۆیبهغدایهئاماژهب����هوهدهكاتكاتێ����كحكومهتیههرێ����مناردونیبۆزانك����ۆیبهغ����دا،س����هرۆكیئهوكاتیپهرلهم����انعهدنانموفت����یونێچیرڤانبارزانیبهڵێنیانپێداینلهبهغداش����وێنودهرماڵهم����انب����ۆدابینبك����هنكهچیراس����تیاننهكرد،ئیترب����ۆچهندینجارلهبهردهم ئهنجام����دا خۆپیش����اندانمان
پهرلهمانوئهنجومهنیوهزیران.ئهودهرچوهیزانكۆبۆئاوێنهوتیشی"داوایبیم����هیبێكاریش����مانك����ردوهپێماندهڵێ����نئهولهویاتب����ۆدهرچوانین����اوهوهیههرێمه،دهپرس����مبۆئێمهكوردنین،ئهیبۆچیئهوكاتهناردیانین
ب����ۆزانكۆكانیناوهڕاس����توخ����وارویعێراق.
لهبهرامب����هردابهڕێوهب����هریگش����تیپ����هروهردهیگهرمی����اندارائهحم����هدلهلێدوانێكدابۆئاوێنهوتی"حكومهتیههرێ����مرێنماییناردوهبۆلیژنهیبااڵیدامهزراندنك����هئهولهویاتیدامهزراندنبۆدهرچوان����ین����اوهوهیههرێمبێت،ئهوهیمنبزانمههندێكلهودهرچوانهبهتایب����هتپس����پۆڕانیوان����هیفیزیاوبیركاریدامهزرێنراون،تهنانهتئهمساڵرامانگهیان����دكهپێویس����تمانبهههموپس����پۆرییهكیوانهیفیزی����اوبیركاریههیهئیتردهرچویههرشوێنێكبێت،ب����هاڵمدامهزراندنبهگش����تیالیئێمهنییهوتهنهادهتوانینبڵێینپێویستمان
بهراژهكانیانههیه".
هاوكاتبهڕێوهبهریدیوانیوهزارهتیپهروهردهئهحمهدگهللهلێدوانێكدابۆئاوێن����هرایگهیاندكهماوهیدوس����اڵهوهزارهتیپهروهردهكهسدانامهزرێنێت،پارێزگاكانهوه لهئهنجومهن����ی بهڵك����ودامهزران����دندهكرێت،ئێمهتهنهاداوایمی����الكدهكهینك����هكامپس����پۆریوچیمانپێویس����تهوبهرزیدهكهینهوه،ئهوكهس����انهیكهدادهمهزرێنرێندێنهالیئێم����هوتهنهافهرمان����یوهزارییانبۆدهردهكهینك����هلهپارێزگاوهدیاری
كراوه.وهزارهت����ی دیوان����ی بهڕێوهب����هریپهروهردهوتیشی"ئێمهوهكووهزارهتیپهروهردهدومهرجمانههیه،ههتاوهكودهرچویپ����هروهردهوبنهڕهتیههبێت،دهرچویكۆلیژهكانیدیكهمانناوێت".
خوێندكاره كورده كانی ده رچوی زانكۆی به غدا ناڕه زایی ده رده بڕن
جگهلهوهیحكومهتهاوكارینهكردینكهچی
دهڵێندامهزراندنوبیمهیبێكاریشئێوهناگرێتهوه
کۆلێژیزمانیزانکۆیزانکۆیبهغدافۆتۆ:ئیحسان
ئا:بهختیارحسێن
زۆرترینخوێندكاریپۆلیدوانزهلهتاقیكردنهوهكانیخولییهكهمی
ئهمساڵدالهوانهی"بیركاری"كهوتون،مامۆستایهكیبیركاریشئۆباڵهكهیدهخاتهملیجیاوازیكردنلهنێوان
قوتابخانهنمونهیهكانوقوتابخانهكانیتر.
دوایئ����هوهیئهمس����اڵیشئهنجام����یتاقیكردنهوهكان����یخول����ییهكهمیپۆلیبهشهكانی بهسهرجهم ئامادهیی دوانزهیراگهیهن����را،كهرێ����ژهیدهرچونبهههموبهش����هكانیهوهل����ه24،7%بولهس����هرئاس����تیههرێم،لهورێژهیهشلهبهش����یبهش����داربو 47474 لهك����ۆی زانس����تی
لهتاقیكردنهوهكانرێژهیدهرچون%21،2بو،لهبهش����یوێژهیی����شلهكۆی56875خوێندكاریبهشداربورێژهیدهرچونله27،21%بوه،ههروههالهبهشیپیشهییشلهك����ۆی3159خوێندكاررێژهیدهرچون
له38،29%بوه.مامۆس����تایهكیپۆل����ی12یئامادهیشپێیوایه"كهكۆمهڵێكهۆكارههیهسااڵنهژمارهیهكیزۆرخوێندكارلهوانهیبیركاریدهرناچن،چونكهئهوپهرتوكهیبیركاریكهئێستادانراوهئامادهكارییتهواویبۆنهكراوهنهلهالیهنمامۆس����تاونهلهالیهنخوێندكارانهوه،عهباسهادی،مامۆستایبیركاریلهئامادهییگهلیكورانلهههولێرئهموتانهیس����هرهوهباسدهكاتوهێماب����ۆئ����هوهشدهكاتك����هیهكێكیتریشلهه����ۆكارهكانجیاوازیكردن����هلهنێ����وان
قوتابخان����هنمونهی����هكانوقوتابخانهكانیت����ر،چونك����هئ����هوپهرتوك����هیدانراوهزانیاریهكیزۆرزۆریتێدایهوپێویس����تیبهمامۆستایهكیكارامهههیهلهبوارهكهی
خۆیدابۆگوتنهوهی.لهالیهنخۆشیهوهمامۆستاباپیربهكرباپی����ر،بهڕێوهبهریگش����تیئهزمونهكانرایدهگهیهنێت" پ����هروهرده لهوهزارهت����یك����هئهمس����اڵلهخولییهك����همزۆرترینخوێندكاریپۆل����ی12لهوانهیبیركاریدهرنهچ����وه،هۆكارهكهش����یپهیوهن����دیبهئهوانهوهنیهوهكوئهزمونهكان،چونكهكاریسهرهكیئهوانراگهیاندنیئهنجامیكۆتای����یتاقیكردن����هوهكانووانهكانهكهكۆیانبكاتهوهوبینێرنهوهبۆپهروهردهكانووهزارهتیپ����هروهرده،بۆئهوهیئهوانیشبهدواداچونبۆهۆكارهكانبكهنكهبۆچی
زۆرترینخوێندكارل����هووانهیهكهوتون،بهڕێوهبهریگش����تیئهزمونهكانجهختلهس����هرئهوهشدهكاتهوهكهئهمس����اڵبهبهراوردبهس����اڵیپ����اررێژهیدهرچون
زیادیكردوه.لهبهرامبهریش����داهاجهرداود،وتهبێژیههرێمی پهروهردهیحكومهتی وهزارهتیكوردستان،جهختلهسهرئهوهدهكاتهوهك����هئ����هوئام����ارهیدهرچ����وهورێژهیدهرچ����ونتێیدادیاركراوه،ئ����هوائاماریكۆتای����ینیهوئام����اریخول����ییهكهمیپۆلیدوانزهیه،بۆیهناتوانینلهئێس����تاوهپش����تبهودهرئهنجامهببهستین،چونكههێش����تاتاقیكردن����هوهكانتهواونهب����وهوخولیدوهمیشم����اوهبۆئهوهیئهنجامیكۆتاییئهمس����اڵرابگهیهنرێت،پاش����اندی����اریدهكرێتكهلهچوانهیهكزۆرترین
رهنگه لهبهرئهوهی دهرنهچوه، خوێندكارئهوهیئێس����تاباسدهكرێتكهزۆرترینبی����ركاریكهوتون، لهوانهی خوێن����دكارلهبهرئهوهئهم����هزۆرگرینگنیهچونكهرهنگهخوێندكارێك����یزۆرتاقیكردنهوهیوانهیبیركاریاننهكردبێتوهێشتبیانهوهبۆخول����یدوهم،بۆئ����هوهیئامادهكاریباش����تربكهنونمرهیهكیباشلهووانهیهبهدهستبهێنن،لهبهرئهوهئێمهچاوهڕوانیتهواوبونیخولیدوهمدهكهینپاشانئهووانانهیكهرێژهیدهرچونتێیانداكهمه،ئ����هوابهدڵنیایهوهوهزارهت����یپهروهردهلێژن����هیتایبهت����یدهبێ����تبۆئ����هوهیبهدواداچ����ونبۆئهمهبكاتوهۆكارهكانیدیاریبكاتكهبۆچ����یرێژهیدهرچونلهووانانهئهوهندهبوهورێگاچارهس����هری
بۆدهدۆزرێتهوه.
كورد له "بیركاری "دا كۆڵه
حكومهتلهقوتابخانهئاساییهكاندا
شكستیخواردوهلهزیندوڕاگرتنی
كلتورینهتهوهییودروستكردنیمرۆڤیبهئیرادهوخاوهن
پرسیار
"نرخی خوێندنی ئه هلی خه یاڵیه "
17 (388( سێشه ممه 2013/7/30 [email protected]کۆمهاڵیهتی
ئا: سارا قادر
"بەر لەمردنی زۆر زۆر لێیدام بەجۆرێک کە ئەوە دوای دوانزە رۆژە هێشتا
جێی بۆکس و راکێشانەکەی قۆڵم هەر شین بۆتەوە، بەاڵم ئەوەتا ئێستاش
من باجی هەڵەکانی ئەو دەدەم و بەخۆڕایی خراومەتە زیندانەوە"
چیرۆکی ئەو ژنە تەمەن سی و دو ساڵەی بەر لەبیست رۆژ بەوتەی ئەم ژنە مێردەکەی خۆی خۆی کوشتوە،
بەاڵم لەبەرئەوەی هەردوکیان بون بەتەنها دادوەر بڕیاری دەستگیرکردنی
ئەم ژنەشی دەرکردوە.
ئەو لەس���ەر چرپاکەی ن���او زیندان بەهێمن���ی ڕاکش���ابو، لەنێ���وان ئ���ەو خۆرەت���اوەی ک���ە لەودی���و پەنج���ەرە ژورێ دەهات���ە بۆیاخکراوەکان���ەوە بەتانیەک���ی لەخۆی���ەوە ئااڵندب���و کە تەنها س���ەرو هەردو دەس���تی دیاربو، کە تەزبیحێکی پێب���و خەریکی زیکری خوا بو، کاتێ���ک چوینە ژورەوە یەکەم س���وێندی ئەوەب���و کە وت���ی" مانگی رەمەزانەو منیش بەرۆژوم راس���تە هیچ ش���اهێدێک لەس���ەر ئەم ڕوداوە حازر نەب���و تا بەڵگەی تاوانب���اری و بێتاوانی من بدات تەنها خوای گەورە ش���اهێدی ئەم ڕوداوەیە کە مێردەکەم خۆی خۆی کوش���ت و هیچ ت���اوان و گوناهێکی منی
تێدا نەبو". ئەو گەڕایەوە بۆ سەرەتای ناسینیان ک���ە نزیکەی نۆ مان���گ لەمەوبەر بوە، هەر زو ویس���تویەتی پێیب���گات و ببنە هاوس���ەر، بەاڵم ئەم هاوسەرگیرییەیان نزیک���ەی تەنه���ا ناخایەنێ���ت و زۆر س���اڵێک و هەش���ت مان���گ ب���ەردەوام دەب���ێ و بەخۆکوش���تن کۆتایی پێدێت،
چونکە وەک ئەو وتی هەر لەسەرەتاوە کێش���ەی زۆر زۆریان دەبێت بەڕادەیەک چارەس���ەرکردنی ئەستەم ببێت، بۆیە حەوت مانگ کچەک���ە دەتۆرێت و دواتر الی دەگەڕێتەوە مەرجەوە بەکۆمەڵێک ب���وە لەیەکێک مێردەکەی ک���ە مالزم لەهێزەکانی حیزبێکی بااڵی کوردستان، بەاڵم بەوتەی ژنەکەی دواتر هیچ یەکێک لەمەرجەکانی جێبەجێ ناکات و بەهەمان شێوەی جاران بەردەوام دەبێت " زۆر زۆر دڵ پیس بو بەرادەیەک کە نەیدەهێشت نامەی مۆبایلی خوشکەکانیشم بکەمەوە هەتا خۆی نەیبینیایە، کە سەرەتا شوم پێکردو م���ارەی کردم دو س���یمکارتی ک���ۆرەک و ئاس���یای بۆ کڕی���م بەناوی ئ���ەوەی ک���ە ئەمانە تایبەت���ن لەنێوان خۆم و ئ���ەودا بۆ ئەوەی کەس بێزارمان نەکات و تەنها بەم ژمارانە قسە دەکەین، بەاڵم ه���ەر ئەوەندە بو تا بردمیە ماڵی لێس���ەندم و خۆمی تەلەفۆنەکەم خۆی ئاگاداری کردم کە بەهیچ شێوەیەک بۆم نیە تەلەف���ۆن لەگەڵ هیچ کەس بکەم و ژمارەی کەس���م لەالبێت، ب���ۆم نیە بێ پرسی ئەو بچمە دەرەوە، بۆم نیە هەر جلێ���ک کە ئەو بەدڵی نەبێت بیپۆش���م چەن���دان بۆم نیەی تر راس���تە زۆر زۆر ناخۆش بو بۆ ژنێکی وەکو من مێرد ئاوا تەحەکومم پێوە بکات کە من ئافرەتێکی زۆر بوێرب���وم و هەڵگ���ری بڕوانامەیەکی بەرزبوم بەاڵم هەرچەند بیرم لێدەکردەوە نەمدەزانی چی بکەم تەنها چارەس���ەرم جیابونەوە بو کە نەیدەهێش���ت ئەوەش بک���ەم". بەوت���ەی ئ���ەو ئافرەتە هەر بوە جەهەنەمێ ژیان���ی لەس���ەرەتاوە بەاڵم لەبەرئ���ەوەی لەخێزانێک بون کە زۆر ش���تیان لەسەر ش���ان گران بوەو لەنێو ئەوانەش���دا تەاڵقدانی کچەکەیان پێناخۆش بوە تەواو دەستکراوە نەبوە
بۆ ئەو بڕیارەو جگ���ە لەوانەش" هەمو جارێ تێر تێر لێی���دەدام و هەمو گیانی دەش���موت جیادەبمەوە کە دەشکاندم دەگریاو دەکەوت بەسەر دەست و قاچمدا ماچی دەکردم و ئەیوت ئێستا خۆشترم ئەوێیت چێ���ژی لەوە دەبینی کە ئازارم بدات، بەاڵم کە ئەو حەوت مانگە تۆرام و بڕی���اری جیابونەوەمم���دا هەڕەش���ەی ئ���ەوەی لێک���ردم کە براک���ەم و دایکم و من دەکوژێت و ئنجا خۆش���ی دەکوژێت بۆیە نەمتوانی ئەوەش���ی لەگەڵ بکەم و چوم���ەوە الی". ئ���ەو فەرمانبەرێکی کارا بوە بەاڵم بەهۆی مێردەکەیەوە کە ه���ەر رۆژە بیانویەکی پێگرتوە چەندان
ژوری کردوە لەناو فەرمانگەکەدا بەهۆی ئ���ەوەی مێردەکەی وتویەتی ئەو ژورانە
زۆری موراجع بەسەرەوەیە.دوای ئ���ەو هەم���و ناخۆش���یە بەاڵم بەشێوەیەکی زۆر کارەساتبار ژیانی ئەم مێ���ردە تەواو دەبێت و خەمێکی قوڵ بۆ بەجێدەهێڵێت، خێزانەک���ەی ژنەکەی و لەمەوب���ەر رۆژێ بیس���ت نزیک���ەی دێتەوە مێردەکەی نی���وەرۆدا لەدەمەو بۆ ئەو ش���وقە پچکۆلەی���ەی کە تیایدا دەژی���ن، داوا لەژنەکەی دەکات کاخەزو قەڵەمێ بێنێ بۆ ئەوەی بۆی بنوس���ێت ک���ە ئۆتۆمبێلەک���ەی ک���رد ب���ەژوری نوستنەکەداو هاتە هۆڵەکە من ئەگریام
یەکس���ەر میلی هێنایەوەو خۆی کوشت ". ئ���ەو کاتە دەس���ت دەکات بەهاوارو گری���ان بەاڵم کەس نای���ەت بەهانایەوە تا هێزەکانی پۆلی���س دەگەنە فریایی و دەیگەیەنن���ە الی پزیش���کی دادوەری و گیانی لەدەستداوە تا ئەو کاتە. بەاڵم دوای تێپەڕین���ی زیاتر لەهەفتەیەک کە ژنەکە داوای کلیلی ماڵەکەی لەپۆلیس دەکات ت���ا بچێت���ەوە، پۆلی���س داوای لێدەک���ەن تەنها ئیفادەیەکی لێوەربگرن بەاڵم دواتر بەفەرمانی دادوەر دەخرێتە زیندانەوە بەو تۆمەت���ەی کە وادانراوە ک���ە ئ���ەم ک���وڕە ک���وژراوە بۆی���ە تا یەکالییکردنەوەی کوش���تنەکە ژنەکەی
لەزین���دان دەبێت هەرچەن���دە بەوتەی ژنەک���ە ماڵە خەزوران���ی زۆر نیگەرانن دەس���تگیرکراوەو بوکەکەیان ب���ەوەی ئ���ەوان هی���چ گومانێکیان نی���ە لەوەی ک���ە بوکەکەی���ان هیچ دەس���تێکی نیە لەو کوش���تنەدا، بەاڵم کێشەکە ئەوەیە بەهۆی پۆس���تە س���ەربازیەکەیەوە ئەو کوڕەکەش هەی���ەو دەمانچ���ەی ژن���ە لەبری ئەوەی کاڵش���ینکۆفەکەی خۆی بەکاربهێنێت بۆ کوش���تنەکە دەمانچەی ژنەکەیی بەکارهێناوە تەنها خەمی ئەو ئافرەت���ەش ئەوەیە کە داخ���ۆ دادوەر بتوانێت ڕاستی بابەتەکە یەکالبکاتەوەو
لەزیندان رزگاری بێت.
ژنێک: بەدەمانچەکەی من مێردەکەم خۆی کوشت
هەمو جارێ تێر تێر لێیدەدام و هەمو گیانی
دەشکاندم چێژی لەوە دەبینی کە
ئازارم بدات
ئا: ئاوێنه
حكومه تی هه رێمی كوردستان له رێی پڕۆژه یه كه وه به نیازه زه كات و سه رفتره
له هاواڵتیان كۆبكاته وه و بیدات به و كه سانه ی كه كه مده رامه تن و سه رۆكی مونته دای ئابوری كوردستانیش ئاماژه به وه ده دات ئه و پڕۆژه یه له سه ر ئه رزی
واقیع سه رناگرێت.
وته بێژی وه زاره تی ئه وقاق، مه ریوان نه قش���به ندی، پڕۆژه یه كیان پێشكه شی وه زی���ران ئه نجومه ن���ی س���ه رۆكایه تی كردوه ، تا له ڕێیه وه زه كات و س���ه رفتره له هاواڵتی���ان كۆبكات���ه وه و بی���دات به و وتیش���ی: كه مده رامه ت���ن و كه س���انه ی له س���اڵی 2007 وه پڕۆژه كه پێشكه شی له په رله مان���ی ك���راوه و حكوم���ه ت كوردس���تانیش لیژنه ی زانایان و لیژنه ی فه تواو خاوه ن س���ه رمایه و خێرخوازان و ئه وانه ی خاوه ن���ی ده زگای خێرخوازیین
گه یشتونه ئه نجامێكی زۆرباش. پرۆژه ك���ه ی وه زاره تی ئه وقاف ماوه ی دو ساڵه له ئه نجومه نی وه زیران جوڵه ی پێنه ك���راوه و وته بێژه ك���ه ی وه زاره تیش ئاماژه به وه ده دات كه نازانن تائێس���تا بۆچی ئ���ه و پڕۆژه ی���ه جێبه جێناكرێت، زه كات و به ه���ۆی س���ااڵنه وتیش���ی س���ه رفتره وه به ده ی���ان ملی���ۆن دۆالر سه رفده بێت. عه ش���وایی به شێوه یه كی هۆكاری جێبه جێنه كردنی پڕۆژه كه ش���ی گه ڕانده وه بۆ "نه بونی ژماره ی حسابیی مونته دای س���ه رۆكی له كوردس���تاندا". ئابوری كوردس���تان، فه یس���ه ڵ عه لی، وته بێژه كه ی وته كان���ی به پێچه وان���ه ی پێیوای���ه ئه وقاف���ه وه وه زاره ت���ی
له س���ه ر پڕۆژه یه ئه و جێبه جێكردن���ی ده ڵێت: سه ركه وتونابێت و واقیع ئه رزی هه رچه نده ئه م پڕۆژه یه كارێكی جوان و سودبه خشه ، به اڵم جێبه جێكردنی له سه ر ئه رزی واقیع زور قورسه ، چونكه خه ڵك نیه ، به ده زگاكان���ی حكومه ت متمانه ی
له به رئه وه ی نغرۆی گه نده ڵی بون.له به رامبه ریش���دا مه ریوان نه قشبه ندی ده س���ته یه كی بدرێته پڕۆژه كه پێیوایه عه داله ت و ناسراو ئه م پڕوژه یه له ئه ستۆ
بگرێت ئه وا خه ڵكی به وپه ڕیدڵس���ۆزیی به ده میه وه دێن و وتیشی: به اڵم هێش���تا چۆنیه تی جێبه جێكردنی
پڕۆژه كه ش روننه كراوه ته وه .
سه رۆكی مونته دای ئابوری كوردستان ئاماژه ش ب���ه وه ده دات كه ئه گه ر خۆی زه كات و سه رفتره بدات ئاماده نیه بیداته ده س���تی حكوم���ه ت و وتیش���ی "له ڕوی كۆمه اڵیه تیه وه من بۆخۆم ئه گه ر زه كات و س���ه رفتره م له س���ه ربێت ده ی���ده م به و نزیكن خۆمن و له ده وروپشتی كه سانه ی لێمه وه نه ك حكومه ت. كه نه زانم له چیدا خه رجی بكات، ئه و پرس���یاری ئه وه ش ده كات ئه گ���ه ر پڕۆژه ك���ه بچێته بواری جێبه جێكردن���ه وه ئای���ا حكومه ت به چ میكانیزمێك ه���ه ژارو نه خۆش و كرێچی و ده كات و ده ستنیش���ان كه مده رام���ه ت وتیشی: پێموایه ئه م پڕۆژه یه به مردویی
له دایكده بێت. به ش���ێك له هاواڵتیان جێبه جێكردنی ئه و پڕۆژه یه به ب���اش ده زانن و ئاماده ن ب���ده ن س���ه رفتره زه كات و پ���اره ی به حكومه ت، چیمه ن س���ه لیم 44س���اڵ، ژنی ماڵ���ه وه ، ئاماژه ب���ه وه ده دات كه ئه و هه نگاوه ی حكومه ت كارێكی باشه و ده ڵێ���ت: وه رگرتنی زه كات و س���ه رفتره له خه ڵ���ك و دانی ب���ه و كه س���انه ی كه به الی ده كات ده ستنیش���انی حكومه ت منه وه زۆرباش���ه . ئه و ژنه باس له وه ش ده كات خۆی���ان زۆرج���ار نه یانزانی���وه
زه كات و سه رفتره كه بده ن به كێ. به هه مانش���ێوه ی ئ���ه و ژنه ش، عه لی قادر 35 ساڵ، كاسب، پرۆژه كه به باش زۆرێك "چونك���ه ده ڵێ���ت ده زانێ���ت و له خه ڵكی نازانن زه كات و سه رفتره كانیان بده ن به كێ" عه لی رونیش���یده كاته وه حكوم���ه ت له رێ���گای ئ���ه م پڕۆژه یه وه ده توانێ���ت یارمه ت���ی ه���ه ژاران بدات، داواش���ی له حكومه ت كرد ئه م پڕۆژه یه ئه گه ر س���ه ریگرت به ده ردی پڕۆژه كانی تری نه بات و وتیشی "ئومێده وارم داهاتی پڕۆژه كه ب���ۆ خزمه تی ه���ه ژارن بێت"، له به رامبه ریشدا ئازاد حه سه ن، 30 ساڵ، پڕۆژه كه به خ���راپ ده زانێ���ت و پێیوایه حكومه ت ناتوانێت كۆنتڕۆڵی ئه و هه مو داهاته بكات و وتیشی "ئه وكات پڕۆژه كه به ه���ۆی زۆریی داهات���ه وه له گه نده ڵیدا
ده خنكێت".خس���ته ڕو ئه وه ی دواجار وته بێژه كه تائێس���تا یه كالنه بۆته وه ك���ه پڕۆژه كه ده بێت ئه وق���اف به وه زاره ت���ی س���ه ر ده بێت، س���ه ربه خۆی وه زاره تێكی یان پێش���یوایه دواكه وتن���ی ئ���ه و پڕۆژه یه
به زیانی چینی هه ژار ده شكێته وه .
حكومهتزهكاتوسهرفترهلههاواڵتیانكۆدهكاتهوه
"ئه گه ر زه كات و سه رفتره م له سه ربێت ده یده م به و كه سانه ی له ده وروپشتی
خۆمن نه ك حكومه ت"
لەبری ئەوەی کاڵشینکۆفەکەی خۆی بەکاربهێنێت بۆ کوشتنەکە دەمانچەی ژنەکەیی بەکارهێناوە فۆتۆ: ئارام که ریم
ئا: ئاراس عوسمان
له به ندیخانه كانی سلێمانی خه ڵك هه ن ماده ی هۆشبه ر به كارده هێنن،
به ڕێوه به ری چاكسازی گه ورانی سلێمانیش ده ڵێت "80 كه سمان هه یه له سه ر ماده ی هۆشبه ر حكومدراون، به ندكراویشمان هه بوه تلیاكی له ناو سكیدا شاردۆته وه و كێشاویه تی ".
به ڕێوه ب���ه ری چاكس���ازی گه ورانی س���لێمانی "عه مید ئاوات شێخ كه ریم"، به كارهێن���ان و ده نگ���ۆی له ب���اره ی هۆشبه ره كانه وه به ماده بازرگانیكردن به ئاوێن���ه ی زیندانیه كان���دا له نێ���وان راگه یاند كه "ئه وانه ی به هۆكاری ماده هۆش���به ره كان حكوم���دراون به رده وام ئه و كاره پیش���ه یان بوه ، به اڵم ئێستا له نێو زیندانه كه دا زۆرینه یان خه ڵكێكی باشن، ئێستا نزیكه ی 80 كه سێك ده بن ئه وانه ی به و ماده یه حكومدراون، له پاڵ ئه مانه شدا چه ند كه سێكیان تێدایه كه داوامانك���ردوه چاودێرییان بكرێت، بۆ ئه و مه به سته ش له ده ره وه ی زیندانه وه ماده ی هۆش���به ریان ب���ۆ هاتوه ، به اڵم دوات���ر ده س���تگیرمانكردون و ره وانه ی به ش���ی ماده هۆش���به ره كانی ئاسایش
كراون". عه مید ئاوات ش���ێخ كه ریم جه ختی له وه كرده وه ك���ه "به ڵێ له و ماوه یه دا كه س هه ب���وه له به ندیخان���ه دا ماده ی هۆشبه ر له جۆری تلیاكی به كارهێناوه ، دوای ئ���ه وه ی ره وانه ی به ش���ی ماده س���لێمانی ئاسایشی هۆش���به ره كانی كراوه ، ده ركه وتوه تلیاكی له ناو سكیدا ش���اردوه ته وه ، قه باره كه ی به ئه ندازه ی خه ریكی ب���وه و ده س���ت په نجه یه كی
كێشانی بوه ".ئه و وتی "ئێمه كه هه ستی پێده كه ین
راسته وخۆ چاودێره كانمانه وه له رێگای ده ستی به سه ردا ده گرین، له و كاته وه ی ده ستبه كاربوم زۆرترین ماده ی هۆشبه ر حه بی ئاڕتین و ترامادۆڵ ...هتد ده ستی
به سه ردا گیراوه ".وتیش���ی "زۆركاتی���ش بیس���تومانه كه له نێ���وان زیندانیه كان���دا بارزگانی كڕین و فرۆش به ماده هۆش���به ره كانه وه ده كرێ���ت، به اڵم ره نگه ب���ۆ ئه وه بێت ئێمه س���ه رقاڵبكه ن چونكه شتێكمان
به رده ست نه كه وتوه ".
80 كه س له سه ر ماده ی هۆشبه ر له سلێمانی
له زینداندان
كه س هه بوه دوای ئه وه ی ره وانه ی
ئاسایشی سلێمانی كراوه ، ده ركه وتوه
تلیاكی له ناو سكیدا شاردوه ته وه ، قه باره كه ی به ئه ندازه ی
په نجه یه كی ده ست بوه و خه ریكی
كێشانی بوه
ئه گه ر پڕۆژه كه بچێته بواری
جێبه جێكردنه وه ئایا حكومه ت به چ
میكانیزمێك هه ژارو نه خۆش و كرێچی و
كه مده رامه ت ده ستنیشان ده كات
پڕۆژه یه كارێكی سودبه خشه ، به اڵم جێبه جێكردنی زور
قورسه ، چونكه خه ڵك متمانه ی به حكومه ت نیه ،
له به رئه وه ی نغرۆی گه نده ڵی بوه
ئا:رامانعومهر
كوڕهزایشێخعوسمانیبیاره،ئاماژهبهوهدهكاتكه"عهلیباپیرلهههموشتێكداناههقی
بهرامبهركردون"ودهڵێت"دوایباڵوبونهوهینوسینهكهیئهمیریكۆمهڵیئیسالمی،خۆیومهكتهبیراگهیاندنهكهشیداوایلێبوردنیان
كرد".
ئازادكوڕیش���ێخئهمینبرایشێخعوسمانینهقشبهندی،كهدهكاتهبرازایشێخعوس���مان،بهرۆژنامهیئاوێنهیراگهیاندكهئهمیریكۆمهڵیئیسالمی،ناههقی لهیاداش���تهكانیدا باپیر عهلیكردوهو بهنهقش���بهندییهكان بهرامبهرقس���هكانیئهمیریكۆمهڵیئیسالمیناڕاس���تیشدادهنێت، بهبێبهڵگ���هودهڵێت"عهلیباپی���ربهرامبهربهئێمهلهههموشتێكداناههقیكردوه،چونكهقسهكانیلهبارهیكهسایهتیحهزرهتیشێخعوسمانهیچبنهمایهكیراستیتێدانیه،س���هبارهتبهقسهكانیش���یچونكه ههروایه، تهس���هوف لهس���هرزیاترله300ساڵهتهریقهتینهقشبهندیبونیههیهوس���ااڵنهلهواڵتانیدنیاداكۆڕوس���یمیناربۆپایهبهرزیمهوالنادهگێڕدرێت.ئهووتیشی"ئێمهیئههلیتهس���هوفنهچوینكلتورهعهرهبیهكهوهربگری���ن،ئێمهئیس���الممانكردوه
بهكلتورێكیكوردی".لهب���ارهیئ���هوهیبۆچ���یئهمیریكۆمهڵ���یئیس���المیلهمكات���هدائهوقس���انهیكردوه،ناوبراودهڵێت:مننازان���مبۆلهمكاتهدائ���همپیاوهئهمكوردستان لهكاتێكدا كردوه، قسانهیبهرهوههڵبژاردندهڕواتوپێویستمانبهیهكگرتوی���یههیهتائهوهیباس���ییهكت���ربكهین،دهبول���همكاتهدائهمباسهینهكردایه،چونكهئهوانبهدوایدهنگیخهڵكهوهنونهدهبولهمكاتهدا
ئهوهبوروژێنێت.دوایباڵوكردنهوهییاداش���تیژماره24یعهلیباپی���رلهگۆڤاریلڤیندا،كهباسیشێخعوسمانیبیارهوچهندنهریتێك���یكردبو،نهقش���بهندییهكانكاردانهوهوناڕهزایهتیاننواند،چونكهلهویاداش���تهداباسلهشێخعوسمانی
نهقشبهندیوتهسهوفدهكات.ئازادنهقشبهندیئهوهرادهگهیهنێتكهچاوهڕێیههڵوێستیكۆمهڵیئیسالمیب���ونبهرامب���هربهكاردانهوهكانی���انومهكتهب���ی ه���هم خ���ۆیو دهڵێ���ت:لێبوردنی���ان داوای راگهیاندنهك���هیك���ردوهوپهش���یماننل���هوقس���انهیكردویان���هودهڵێنئ���هوهبیروباوهڕیجارانم���انب���وهنهكئێس���تا،دهڵێنئێس���تابیروباوهڕێكیتریانههیهوزۆرتهعریفیتهس���هوفوشێخعوسمانیانكردوه،بهاڵمبهههرشێوهیهكبێتچئهوكاتوچئێستابێتورژاندنیناویخهڵكوبهبێبهڵگهقسهكردنلهسهرناویكهس���ایهتیوهكحهزرهتیشێخعوسمانیسیراجهدینیدوهمكهپیریتهریقهتبوهوش���ێخینهقشبهندییهولهههموواڵتانیئیسالمالیهنگریههیه،
كارێكیخراپوناڕهوایه.ئازادنهقشبهندیئاماژهبهوهشدهداتبهه���ۆیپیرۆزییمانگ���یرهمهزانهوهبڕیاریانداوهههڵوێس���تیخۆیانبخهنه
دوایجهژنیرهمهزانهوه.ئاوێن���ه، زانیارییهكان���ی بهپێ���ینهقشبهندییهكانبهنیازنلهدوایجهژنیبنهماڵهكانی بهبهش���داری رهمهزانهوهمامۆس���تایانی موریدو تهریقهتهو ئهولهیهكێ���ك ئاینیی���انكۆبونهوهی���هكلهشارهكانیباش���وریكوردستانیاندیال���هبك���هنوپهیامێكئاراس���تهیخهڵكبك���هنلهبارهییاداش���تهكانی
عهلیباپیرهوه.بهپێیقس���هكانیئازادنهقشبهندیبێت،تهریقهتینهقشبهندینزیكه100ه���هزاركهسالیهنگ���ریو10خانهقایلهباشوریكوردس���تانههیهوژمارهیالیهنگرانیش���یانلهواڵتانیئیس���المیدهگات���ه10ملی���ۆنك���هس.ش���ێخعوس���مانینهقش���بهندیكوڕیشێخعهالدی���نونهوهیش���ێخعوس���مانهوباوكییهكهمكهسبوهلهدوایمهوالناخالیدتهریقهتینهقشبهندیلهعێراقداوهرگرتبێ���ت،س���اڵی2007لهتوركیاكۆچ���یدواییكردوهولهئهس���تهنبول
بهخاكسپێردراوه.
تایبهت(388(سێشهممه2013/7/30
ئا:ئاوێنه
پهرلهمانتارییهكێتیلهپهرلهمانیكوردستان"د.سهروهرعهبدولڕهحمان"
كهئهندامیلژینهیلێكۆڵینهوهیهلهزیادبونیژمارهیدهنگدهرانیكوردستان،لهمگفتوگۆیهی
ئاوێنهدادهڵێت"كۆمیسیۆنیبااڵیههڵبژادنهكانبهراستیفهوزایه،جێی
ئهوهنیهپشتیپێببهسترێت".
ئاوێنه:ماوهیهكهمهسهلهیزیادبونیژمارهیدانیشتوانودوبارهبونهوهیناویفۆرمیخ����ۆراكونهمراندنیمردوهكان،قسهوباس����یگهرم����ه،س����هرهتایئهم
مهسهلهیهلهچییهوهدهستیپێكرد؟د.س����هروهر:ل����هوهوهدهس����تیپێكردكاتێ����كئ����هوئاماران����هیوهزارهت����یال گومانم����ان خس����تیهڕو پالندان����اندروستبو،ههرچهندهبۆههڵبژاردنهكانپش����تبهئاماریوهزارهت����یبازرگانیوفۆرمیخۆراكدهبهسترێتنهكئاماریپالندانان،ب����هاڵمكاتێكبهدواداچونمانكردكۆمهلێكگومانیترمانالدروستبو.
كهئامارهكانلهراستیهوهدوربون.ئاوێن����ه:ئێوهب����ۆبهدواداچونیئهم
مسهلهیهكارتانلهسهرچیكرد؟بهدواداچون����ی ب����ۆ د.س����هروهر:ئ����هممهس����هلهیهئێم����هوهكچهن����دیاداش����تێكمان یهكێتی پهرلهمانتارێكینوسیوبهئیمزایژمارهیهكپهرلهمانتاریلیس����تهجیاجیاكان����یپهرلهمان)جگهس����هرۆكایهتی پێشكهش����ی لهپارتی(،پهرلهمانم����انك����ردوداوایپێكهێنانیك����رد، لێكۆلینهوهم����ان لیژنهیهك����یپێیانڕاگهیاندین بهزارهكی سهرۆكایهتیك����هبهڵگهكانی����انپێش����كهشبكهین،یاداش����تێكی ل����ه2013/6/2 ئهوهب����وترمانپێشكهش����كردوكۆمهلێكبهڵگهودیكۆمێنتم����انهاوپێچكردبو،لهس����هرئهمیاداش����ته39پهرلهمانتارلهلیستهلهپارتی( جیاجیاكانیپهرلهمان)جگه
ئیمزامانكردبو.ئاوێنه:لیژنهكهچۆنپێكهێنرا؟
د.سهروهر:س����هرهتائێمهداوامانكردلیژنهیهك����یلێكۆڵین����هوهپێكبهێنرێت،پێكنههێنراوجێگریسهرۆكیپهرلهماننوسراویبۆكۆمیسیۆنكردوپرسیاریلێكردن،ئێمهلهسهرئهوهرازینهبوینولهپهرلهم����انداواماندهكردپێویس����تهدروس����تبكرێت لێكۆڵین����هوه لیژن����هیچونكهكۆمیسیۆنخۆیكهمتهرخهمهوبهرپرس����هلهمزیادهنایاساییهدا،پاشماوهیهكیزۆروفش����ارێكیزۆرله7/7لیژن����هیلێكۆڵین����هوهدروس����تكراكهپێكهات����وهلهنۆئهندام،دویهكێتی،دوئیسالمی، پارتی،گۆڕانێك،كۆمهڵێك،بزوتن����هوهیئیس����المی،توركمانێ����ك،
ئاسورییهك.ئاوێنه:ك����هلێكۆڵینهوهتانكردچیتان
بۆدهركهوت؟د.سهروهر:سیدیهكلهبهردهستماندایهناوی94ههزارناویدوبارهیتیادایهكهلهیهككات����داله)ههولێر/دهۆك(ناویانههیهولهههمانكاتداله)موسڵ/كهركوك(یشناویانههیه.ئهمناوانهئهوانهنكهبهه����ۆیمادهی140گواس����تراونهتهوه،بهاڵمناویاننهكوژێنراوهتهوهولهههردوش����وێنداناوی����انههیه.ئهمس����یدیههیكۆمیس����یۆنهودروس����تكراویئێمهنی����ه.یهكێكیتربهڵگ����هیئهوهیهكهكوردانیرۆژئ����اوارویانكردۆتهههرێمیدامهزرێنراونو بهزێرهڤانی كوردس����تانفۆڕمیخۆراكیانبۆكراوه،ئێمهلهگهڵئهوهداینخۆراكبهههموكهسبدرێت،ب����هاڵمپێمانوای����هپێدانیخ����ۆراكبۆبهكارهێنانیبهرژهوهندیسیاسیبڤهیه،ئهمهشبهبهڵگهوهكهدۆكۆمێنتهكانمانناس����نامهكانمان لهبهردهس����تدایهولهبهردهس����تدایه،ئایائهگهركهس����ێكبیهوێتدابمهزرێتپێویس����تیبهوهنیهباریكهسێتی ناس����نامهی رهگهزنامهوههبێ����ت،گومانمانههیهكهس����ێكیشناس����نامهورهگهزنامهیههبێت،داخڵیههڵبژاردنكرابێت!ئهمهشمهسهلهیهكهبهدواداچون����یدهوێ����ت.جگ����هلهم����ه11000 لهبهردهسته ترمان س����یدییهكین����اویتێدای����هلهتۆم����اریدهنگدهرانیپارێزگایههولێر،س����یدییهكیتر1700ن����اویدوبارهیتێدایهه����هرلهههولێر،س����یدییهكیتر2968ن����اویدوبارهیتێدای����هك����هلهنێ����واندومهرك����هزیتهموین����دادوبارهن.جگ����هلهكۆمهڵێك
دۆكۆمێنت����یترك����هجی����اوازیههیهلهئاماریمنداڵبون،لهنێواننوس����راویوهزارهت����یبازرگانیههرێ����مووهزارهتیبازرگان����یعێراق،وهزارهت����یبازرگانیعێراقنوسراویرهس����میبۆمانناردوه،نوسراوی ههرێمیش بازرگانی وهزارهتیرهس����میبۆمانن����اردوه،باس����یچوارس����اڵ)2009-2012(دهكات،تهنهالهوماوهیهدا128ههزارجیاوازییانه،راستهمنداڵدهنگنادات،بهاڵمئهگهرههرێمبۆسێبازنهیههڵبژاردندابهشبكرایه،ئهواكاریگهریدهبولهسهردابهشبونیرێژهیكورسیهكانیههرپارێزگایهك.
دانیش����توان زیادبونی ئای����ا ئاوێنه:تهنهالهودوپارێزگای����هیههرێمبوهو
لهسلێمانینهبوه؟كهمب����ونو لهرێ����ژهی د.س����هروهر:زیادبون����یدانیش����توانپش����تمانبهوههرێمو بازرگانی وهزارهتی نوسراوانهیوهزارهتیبازرگانیعێراقبهس����توهكهب����ۆیناردوینبۆپهرلهم����ان،بۆنمونهرێژهیزیادبونئێمهتێنهگهیش����تینكه)ئیعادهیعهوائیلچییهوعائدونعوائل(چییه،ئیع����ادهیعهوائیللهههولێرنیهتهنهالهسلێمانیههیه،عائیدونعوائللهههولێرههیهولهس����لێمانینیه،بهاڵملهدهۆكههردوكیانههیه،ههموئهوهیس����لێمانی2195كهس����ه،لهدهۆك28ههزارو346كهس����ه!ئیعادهیعهوائیلكهسێكهفۆڕمهكهیتێكچوه،كێشهیهكیههی����ه،بۆیدهگهڕێنرێت����هوه،عائیدونئهوان����هنلهدهرهوهدهگهڕێن����هوه،ئایاسلێمانیكهس����ێكیتێدانیهلهدهرهوهبگهڕێت����هوه؟كهههرتێی����دانیه،بهاڵملهدهۆكئیعادهیعهوائیل8440كهسهوئهوهیتریشیان28ههزارو346كهسه،ك����هدهكاتهنزیكهی37ه����هزار،بهاڵملهس����لێمانی2ههزاره،ئایائهمهگومان
دروستناكات؟!لهئهنجام����ی ئێس����تا ت����ا ئاوێن����ه:كۆبونهوهكانتان����دا لێكۆڵین����هوهو
گهیشتونهتهچی؟پێكهێنرا لیژنهك����ه كه د.س����هروهر:ماوهی15رۆژیانبۆئیشوكارهكانیانل����هوماوهیهدالهگهڵدهس����تهی دانا،ههرێمیكۆمیس����یۆنوكۆمسیۆنیبااڵیوهزارهت����ی عێ����راق، ههڵبژاردنهكان����یناوخۆ،وهزارهتیتهندروستیووهزارهتیبازرگانیكۆبوین����هوه.ئهوئهنجامانهیئێمهپێیگهیش����تیننهبونیههماههنگیهلهنێوانئهووهزارهتانهكهپهیوهندیدارنلهگهڵكۆمیسیۆن،تۆمارێكیدهنگدانیپڕلهپۆخڵهواتههیه،بۆنمونهلهتۆماریدهنگدهرانداكۆمیسیۆنپشتیبهئاماریبازرگانی وهزارهت����ی فۆرمیخۆراك����یبهستوه،كهداتاكانیهیساڵی2007ه.ئهڵێنئهبدهیتمانكردۆتهوه،بهاڵمدیارنیهناویكێی����اندهرهێن����اوهوكێیانداخڵكردوه.بهپێیئاماریبهردهس����تیئێمهكهس����هبارهتبهژمارهیمردوانهلهههرێم،لهس����اڵی2001هوه178ههزارك����هسبوه،ل����ه83،2009ههزاركهسمردوه،لهكۆمیس����یۆنمانپرس����یناویچهن����دل����هومردوانهیانس����ڕیوهتهوه؟وتیانتهنهائهوانهنكهكهسێكیانچونوتویانهكهسێكمانكۆچیدواییكردوه،كهتهنه����ا)440(م����ردوه،ئێمهگوماندهكهینكهسانێكههبنئهومردوانهبۆ
بهرژهوهندیخۆیانبهكاربهێنن.ئاوێنه:باشهئێوهلهبنكهكانیدهنگدانچاودێرتانههیهچۆنرێگهدهدهنههروابهئاسانیئهوساختهكاریانهتێپهڕن؟
د.س����هوهر:چاودێرههیه،بهاڵمخۆچاودێرههموكهسناناس����ێتونازانێتك����هئهوكهس����هكێی����هدهنگ����دهدات،ناس����نامهیپێی����هون����اویلهتۆم����ارداههیه،ئێمهناس����نامهیتهزویریش����ماننازانین ب����هاڵم الیهكهدروس����تكراوه،ك����ێدروس����تیكردوه،ههیهپێناس����یئێرانیههیهوخهڵكیئهوێیهوپێناس����یعیراقیشیبۆدروس����تكراوه،ئهوانهبۆبۆیاندروستكراوه. ههڵبژاردن مهبهستیئهمهحاڵهتێكهكهدهریدهخاتتۆمارهكهپ����اكنی����ه،حاڵهتێكیترمهس����هلهیدوبارهیه،كهس����یدیهكمانپێش����كهشكردوه،ك����ه94ه����هزاردوبارهیه،كهدوبارهیه، ئهمه بهكۆمیس����یۆنمانوت:ئهوانوتیان:نهخێرئهمهلێكچوه،واتهدوكهسناویانلهیهكدهچێت،پێمانوتن:بۆچیناویمردوهكانناسڕنهوه؟وتیان:ناتوانی����نلهبهرئهوهیئ����هوداتایانهیپێویس����تنلهبهردهس����تیئێم����هنین،كۆمیسیۆنپێیانوایهناوهكانوساڵهكانی
لهدایبكونی����انپێكدهچێ����ت،بهاڵمئایائهق����ڵدهیبڕێ����ت94000ن����اویپێكچوههبێتبهساڵیلهدایكبونیشهوه؟!ئهوانویس����تیانبیخهنهئهس����تۆیوهزارهتیتهندروستی،گوایهزانیاریهكانیپێیداونناتهواون،لهكاتێكداكۆمیس����یۆنخۆیكهموكورت����یههی����ه،لهیهكیمایس����یئهمساڵدانوسراویانكردوهبۆوهزارهتیتهندروستیكهداوایئاماریمردوانیانك����ردوه،وهزارهتئامارهكهش����یانب����ۆناردون،ناویش����یانبۆن����اردون،بهاڵموتویانهوهفاتنامهكانیانژمارهیفۆڕمیخۆراك����یلهگ����هڵنیه،بۆی����هناتوانینبهب����ێبونیژم����ارهیفۆڕم����یخۆراكههر بیانكوژێنین����هوه. بیاندۆزین����هوهولهلیستیئهو94ههزاره،ناوههیه12جاردوبارهبۆتهوهلهكهركوكولهههولێریش،كهیهكناودهكاته24جار،ههمانناو،ههمانس����اڵیلهدایكبون،لهههمانكاتدائهو12بارهیهیههولێرههمانژمارهیفۆرمیخۆراكیش����یانههیه،ههندێكمانبهراوردكردونلهگهڵئهوانهیكهركوكداناویژنهكانیش����یانههمانناوه،كهچیكۆمیس����یۆنئهڵێنئهوهلێكچوهو،بهوبیانوهنایانهوێتبیس����ڕنهوه.ماش����هاڵس����وتفهیهكیجوان����هك����ه24ك����هسناویس����یانییانیهكبێتولهیهكس����اڵدالهدایكبوبنوژنهكانیشیانههمانناویانههبێ����توههم����انمنداڵی����انههبێتو12لهوان����هههمانژمارهش����یانههبێتفۆڕمهكانیان!ئهملیستهناویئهوهندهعهجی����بوغهریب����یتێدای����ه،لهوهتهیئادهموح����هوادروس����تبونباوهڕناكهمناوێكیهاوش����ێوهیههبوبێ����ت،بهاڵملێرهدابهههمانناویس����یانیوههمانس����اڵیلهدایكبونههیهوكۆمیسیۆنیش
دهڵێتدوبارهنیه،وێكچوه!
ئایائێوهپێتانوایهكهپارتی ئاوێنه:ئهمئیشانهیكردوه؟
ناڵێی����نحزبێكی ئێمه د.س����هروهر:دیاریكراوئ����همكارهیك����ردوه،بهاڵمههڵبژادنهكان بااڵی كۆمیسیۆنی دهڵێمبهراستیفهوزایه،جێیئهوهنیهپشتیپێببهس����ترێت.ئ����هوفهوزای����هیلهوێههی����ه،راكێشراكێش����هوههركهسبۆخۆیهتی،لهجیاتیئهوهیكۆمیس����یۆنیبێت، ههڵبژاردنهكان سهربهخۆی بااڵینوێنهریههرالیهنێ����كدهیهوێتلهوێبۆخۆیراكێش����ێت.ئیترل����هوفهوزاوبێس����هروبهرهییهدائهمجۆرهحاڵهتانهدروس����تدهبێتوههندێكالیهنیشئهگهردهستیشیانتێدانهبێت،ئهواپێیانخۆشهوهكخۆیبمێنێوههوڵدهدهنرێگرییشتۆمارهك����ه. لهپاككردن����هوهی بك����هنئهمهشرێگهبۆتهزویرخۆشدهكات،چونك����هئهوناوهدوباران����هینێواندوش����ارلهدهنگدهریس����هفهرییدهچنولهوهدهچێتههمیشهلهپاسدابنلهنێواندوش����ارداب����ۆدهنگ����دان!دهنگدهریس����هفهرییلهناوكۆستهردابێترۆژێكپێبدهیتو دهنگ����ی لهكهركوك بیبهیترۆژێكبیبهیتلهناوههولێرولهمهخموروده����ۆكولهفاڵنش����وێنیت����ردهنگی
پێبدهیت.ئاوێن����ه:ئایاب����ۆچارهس����هركردنیپهیوهندی����دارهكان الیهنه گرفت����ه ئهم
هاریكارییانكردون؟ب����ۆ لهس����هردانماندا د.س����هروهر:كۆمهڵێ����ك داوای ناوخ����ۆ وهزارهت����یرهسمییش بهنوس����راوی زانیاریمانكردوئاراس����تهمانكردن،بهاڵموهكپێویستهاوكارم����اننهب����ونوزانیارییهگرنگوپێویس����تهكانیانپێنهدای����ن.وهزارهتی
بازرگانیشبهههمانشێوه.
"كۆمیسیۆن، تۆمارێكی ده نگدانی پڕ له پۆخڵه واتی هه یه "
18
ئایائهقڵدهیبڕێت94000ناویپێكچوههبێتبهساڵی
لهدایكبونیشهوه؟!ئهوانویستیانبیخهنهئهستۆی
وهزارهتیتهندروستی،
گوایهزانیاریهكانیپێیداونناتهواون،
لهكاتێكداكۆمیسیۆنخۆیكهموكورتی
ههیه
نهقشبهندییهكانبهنیازنلهدوای
جهژنیرهمهزانهوهبهبهشداری
بنهماڵهكانیئهوتهریقهتهوموریدو
مامۆستایانیئاینییان
كۆبونهوهیهكلهیهكێك
لهشارهكانیكوردستانیاندیاله
بكهنوپهیامێكئاراستهیخهڵكبكهنلهبارهی
یاداشتهكانیعهلیباپیرهوه
كۆمیسیۆنیبااڵیههڵبژادنهكان
بهراستیفهوزایه،جێیئهوهنیه
پشتیپێببهسترێت.ئهوفهوزایهی
لهوێههیه،راكێشراكێشهوههركهس
بۆخۆیهتی،نوێنهریههر
الیهنێكدهیهوێتلهوێبۆخۆی
راكێشێت
برازایشێخعوسمانینهقشبهندی:
عه لی باپیر له هه مو شتێكدا ناهه قی به رامبه ر كردوین
ئازادنهقشبهندی
(388( سێشه ممه 2013/7/30 19ریکالمدڵی تاریکی...
پاشماوه باس���کال دەڵێت »هەمیش���ە چەندە روناک���ی هەیە، بۆ ئەوانەی دەیانەوێت ببینن، ئەوەن���دەش تاریکی هەیە بۆ ئ���ەوەی نایەوێ���ت ببینێ���ت«. بەاڵم وەزیفەی نوسەران و رۆشنبیران هەردەم ئاگادارکردن���ەوە بوە ل���ەو تاریکییە، وێناکردن���ی بوە. فرۆید ئەم تاریکاییە بەجەوهەری ئینس���ان خۆی دەزانێت، شتە ترس���ناک و رامنەکراوەکان هەمو خراونەت���ە ژورێکی تاریکەوە کە ناوی نەستە، هێزی گەورەی نەست لەناخی مرۆڤدا جیاوازییەکی لەگەڵ ئەو هێزە ترس���ناکە نییە کە گۆتە لەناو مێژودا
باسیدەکات. سااڵنێکی زۆر لەخۆمم دەپرسی نهێنی تێکستێکی وەک هاری پۆتەر چییە کە ملیۆنەها خوێنەری سادە رادەکێشێت. ئای���ا تەنی���ا رۆمانێک���ی فەنتازی���ی خۆش���ە ک���ە لەگەڵ زەوق���ی خەڵکی دەگونجێت، ئەدەبنەناس���دا س���ادەو ی���ان نهێنییه کی س���ایکۆلۆژی قووڵتر لەپشت تێکستەکەوەیە. بەاڵم هێندەی واز لەفیلم���ە مندااڵن���ەکان دەهێنیت و بەخوێندن���ەوەی دەس���تدەکەیت دەگەیتە رۆلین���گ. جوانا کتێبەکەی ئەو جێگایەی هاگرید دەیەوێت باسی مردنی دایک و باوکی هاری بگێڕێتەوە، بەش���ی هەرە زۆری نهێن���ی رۆمانەکە ی���ان الیەنیکەم ئەو ئاش���کرادەبێت، بەشەی ئاشکرادەبێت بۆ هاری پۆتەر هەمیشە وەک کتێبێکی سەرنجڕاکێش و کاریگەریی سەردەمی ئەفس���انەیەکی ئێمە دەمێنێتەوە. لەبەرئەوەی بەڕونی ب���اس لەهاتن و نەهات���ن، دەرکەوتن و ونبونی ئ���ەو هێزە تاریک���ە دەکات. کتێبەکە پێچەوانەی رۆحی ئەو دڵنیاییە درۆزنەیە کە گلۆکس���مان لەس���ەرەوە باس���یدەکات. رۆحێک���ی دڵنیایی کە قیام���ەت و کارەس���ات و فیلمەکان���ی دونی���ا« ئەپۆکالیپس���ی »کۆتای���ی لەهۆلی���ۆد، لەهەس���تێکی سیاس���ی و مێژویی���ەوە گۆڕیویانە بۆ هەس���تێکی فەنتازی���ی میتافیزیک���ی بێناوەڕۆک. لەو ساتەدا کە هاگرید دەیەوێت ناوی فۆلدەم���ۆرت بهێنێ ناتوانێت ئاس���ان ناوی بهێنێ���ت ... فۆلدەمۆرت لێرەدا ئ���ەو ریالە الکانییەیە، ئ���ەو تاریکییە ناکرێت، ک���ە س���ەمبولیزە رەهایەیە ژیان س���ەمبولیزەکردنە، ناوهێنانیش زیندوکردنەوەی���ە. بەبەرداکردن���ە، بۆی���ە بەدرێژایی رۆمانەک���ە تابۆیەک لەس���ەر ناوهێنانی فۆلدەمۆرت هەیە. وەسفی هاگرێد بۆ فۆلدەمۆرت، نزیکە تاریکەوە بون���ەوەرە ئەو لەوەس���فی کە گۆتە باس���یدەکات، فۆلدەمۆرتیش لەتاریکاییەکی نادیاردا نوقمبوە، هەمو دەزانن کە هێزێکی ئەفسوناویی هەیە، دەتوانێت بێش���ومار وەفادارو الیەنگر لەخۆی کۆبکاتەوە، بەاڵم لەناکاو ونبوە، کەس���انێک پێیانوایە مردوەو هەرگیز پێیانوایە کەس���انێکیش ناگەڕێتەوە، لەدەرەوەیە، دەشێت لەهەر جێگایەکدا بێ���ت، هەندێک باوەڕی���ان وایە هێزی نەماوەو جارێکی تر س���ەرناکەوێتەوە، هەندێکیش بڕوایان وایە کە چاوەڕوانی دەرفەتێکی گونج���اوە دەربکەوێتەوە. »بڕوانە: جوانا رۆلینگ. هاری پۆتەرو بەردی حەکیمان. کارلسن. هامبورگ.
2000. ل.66«. س���یحری ئەو هێزە تاریک���ە، دودڵی لەدەرکەوتن���ی ی���ان دەرنەکەوتن���ی، بەش���ێکی گرنگ���ی ئەو ئەفس���ونەیە کە ئەم رۆمان���ە بەدرێژایی ئەو هەمو بەشە لەسەر خەیاڵ و فەنتازیاو ترس و
خەونەکانی گەنجان جێیهێشت. دونیای ئێمەش پڕە لەو هێزە تاریکانەی ک���ە لەناوەوە ئیش���دەکەن، لەو هێزە تاریکان���ەی کە گلۆکس���مان و کۆنرادو گۆت���ەو رۆلینگ و دەیان���ی تر لەبونی ئاگادارماندەکەنەوە »کاری نوس���ەران چی ب���وە جگە لەوەی پێ���ش هاتنی گەردەلول���ە رەش���ەکان هاواربکەن«. ئەم���ڕۆ ک���ە فاش���ییەت لەت���ەواوی خۆره���ەاڵت و جیهان���ی دەوروبەرماندا ت���ا دێت دەس���تی خوێناویتر دەبێت، رۆژانە سەدان مرۆڤ دەبن بەقوربانی ک���ە جڵەویان تاری���ک هێزگەلێک���ی بەربوەو ناگیرێن���ەوە، دەبێت مۆراڵ و ویژدانی ئەوانە لەکوێ بێت، کە لەبری ئ���ەوەی هەموان لەزریان���ە تاریکەکان ئاگاداربکەنەوە، خەریکی مەکیاجکردن و داپۆش���ین و دەمامکس���ازیین ... ب���ۆ دونیایەک تا دێ���ت بەهەنگاوی گەورە گەورە بەرەو بەتاڵی و بێباکی و نمایش و
وێرانەیی رۆح و هەست هەنگاودەنێت.
ونبون* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )هه ژار محمد صالح(
هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .
* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ن���اوی )ئارام ابو محمد( هه ركه س دۆزیه وه بیگه رێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .
* ناس���نامه یه كی هاورده كاران و ناردنكاران ونبوه به ناوی )س���عد فایق محمد احمد(هه ركه س دۆزیه وه بیگه رێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه.
* ناس���نامه یه كی باری شارستانی سیوه یل( ونبوه به ناوی )كارزان عبدالرحمن سعید( هه ركه س دۆزیه وه بیگه رێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .
بازرگانی له سایه ی سیاسه تدا
شۆڕش خدر
هه ر له س���ه رده می یۆنانی كۆندا تاكو ئه مڕۆش���ی له گه ڵدا بێت بیرمه ندانی سیاسی وه كو )ئه رستۆ(و )هارۆلد الس���ویل(و )ئه براهام كاباڵن( چه ندین پێناس���ه ی جیاوازیان بۆ ناس���اندن و گوزارش���تكردن له وشه ی )سیاسه ت( كردوه ، به اڵم له هه مانكاتدا هه مویان له یه ك خاڵی هاوبه ش���دا یه كده گرنه وه كه ئه ویش سیاس���ه ت وه كو "خێری گش���تی " یان "هون���ه ری به ڕێوه بردنی
ده وڵه ت" ده ناسێنن.ب���ه اڵم ئه وه ی مایه ی س���ه رنج و تێڕامان���ه ئه وه یه ، ئه وه ی ل���ه م هه رێمه ی ئێمه دا ده گوزه رێت به ناوی )سیاس���ه تی گش���تی ( ته واو پێچه وانه كه یه تی و مانا راس���ته قینه كه ی خۆی له ده س���تداوه و ئه وه ی ئه م ده سه اڵته په یڕه وی لێده كات نه ك سیاسه ت نیه بگره به رگێكی زۆر ناشرینیشی كردوه به به ردا، من پێموایه ئه گه ر له هه ر تاكێكی ئه م كۆمه ڵگایه بپرس���ی مانای سیاسه ت چ���ی ده گه یه نێ���ت به بێ هیچ دودڵی���ه ك له وه اڵمدا چه ندین وش���ه ی وه كو )درۆ, به رژه وه ندی تایبه ت, به هه ده ردانی س���امانی گش���تی ( له به رامبه ر داده نێت, كه ئه مه ش خۆی له خۆیدا گوزارشت له په یڕه ویكردنی حوكمێكی ناته ندروست ده كات كه به درێژایی بیست ساڵی رابردو له هه رێمی كوردستاندا په یڕه وی لێده كرێت و له گه ڵ هیچ سیسته مێكی سیاسی كه ئه مڕۆ له جیهاندا هه ی���ه ، یه كناگرێته وه . بۆیه ده كرێت بڵێین ئ���ه و حكومه ته ی ئه م دو حزبه فه رمانڕه وایی ده كه ن نه ك نه یانتوانیوه خێری گش���تی و به رژه وه ندی گشتی فه راهه م بكه ن بگره بونه ته به ربه س���تێك له به رامبه ر هاتنه پێش���ی نه وه ی
نوێ بۆ به شداری له كایه ی سیاسیدا.ئه گه ر بڕوانینه بیست ساڵی حوكمڕانیكردن له سایه ی دو حزبی فه رمانڕه وادا، جگه له دابه شكردنی داهاتی گشتی له پێناوی به رژه وه ندیه تایبه تیه كان، چی تر كراوه ؟ له هه ڵگیرساندنی ش���ه ڕی ناوخۆ له پێناوی داهاته گومرگیه كاندا به س���ه دان الوی ئه م كوردستانه تان به كوشتدا و تاكو ئێستاشی له گه ڵدابێت به ده یانیش���یان بێسه روش���وێنن, ده پرس���م داخۆ ئه مه یه سیاسه ت؟ یان ده س���تگرتن به سه ر سامانی سروش���تی ئه م هه رێمه كه جگه له نوخبه یه كی نزیك له خۆیان كه پۆس���ته هه س���تیاره كانتان پێبه خشیون كه سی دی بۆی نیه بزانێت و بپرس���ێ ئه م داهاته چۆن خ���ه رج ده كرێت و بۆ كوێ ده ڕوات! ده پرس���م داخۆ ئه مه یه سیاس���ه ت له پێناوی خێری گش���تی و به رژه وه ندی گشتی ؟ له واڵتانی پێشكه وتودا كه دیموكراتی تێدا په یڕه و ده كرێت ئه وانه ی ده سه اڵت به ڕێوه ده به ن كه سانی سه رمایه دارو خاوه ن كۆمپانیا زه به الحه كانن، س���ه رمایه كانیان وه ك���و ئامڕازێك به كارده هێنن له پێن���اوی ئه و پارته ی كه باوه ڕی ته واویان پێیه بۆ گه یش���تن به ده سه اڵت تاكو بتوانێت كار له بڕیاره سیاس���یه كان بكات یاخود به شداری له داڕش���تنیاندا بكات، ئه مه ش ته نها له رێگه ی ئه و كێبڕكێ سیاس���یانه وه ئه نجامده درێ���ت كه كێ زیاتر )خێری گشتی و به رژه وه ندی گشتی ( بۆ كۆمه ڵگا ده سته به ر ده كات، به مانایه كی تر كه س���انی سیاسی سه رچاوه داراییه كانی خۆیان وه كو ئامڕازێك بۆ گه یشتن
به ده سه اڵت له پێناوی گه یشتن به )خێری گشتی (، وه گه ڕ ده خه ن.به اڵم ئه وه ی ئه م ده سه اڵته په یڕه ویی لێده كات پێچه وانه ی هه مو بنه ماكانی سیاس���ه تكردنه , واتا حزب بۆته ئامرازێك بۆ به ده س���تهێنانی س���ه رچاوه داراییه كان و گه یشتنیش به پۆس���ت و پله بااڵكان به بێ له به رچاوگرتنی هیچ بنه مایه ك, ئه مانه هه مو بابه تگه لێكن به درێژایی ته مه نی حوكمڕانی دو حزبی ده سه اڵتدار كاریگه ری ته واویان كردوه ته سه ر په روه رده كردنی كۆمه ڵگایه كی ناته ندروس���ت كه هیچ ئینتیمایه كی نیشتیمانیی ال دروست نه بێت, ئه وه ی له م هه رێمه دا پێیده وترێت سیاس���ه ت ته نها گوزارشت له ده سه اڵتێك ده كات كه ته واو خاڵیه له مانای سیاس���ه ت و س���ه رڕێژه له بازرگانیكردن به سامانی
گشتی له پێناوی به رژه وه ندی تایبه تدا.
ژماره : فه رمانگه ی دادنوسی سێمانی رێكه وت: 2013/7/24 كارگێری خۆیی
ئاگاداری به پێی ئه و داوایه ی كه له الیه ن داواكار پێشكه ش به م فه رمانگه یه كراوه له الیه ن (ابوبكر صدیق حامد( پێشكه ش به فه رمانگه كه مان كراوه خاوه نی كارگه ی )فڕنی هوانه بۆدروست كردنی كولێره( له به رواری 2013/7/11، داوای تۆماركردنی ئه و ئامێرانه ی كردوه كه له )س���لێمانی / هوانه ( دانراوه كه ئامێره كانی له خواره وه دیاری كراوه به پێی یاس���ای دادنوس���ان ژماره )33( س���اڵی )1998( به ركار له هه رێمی كوردس���تان باڵوی ده كه ینه وه هه ر كه س���ێ خۆی به په یوه ندیدار یا خاوه نی هه ریه ك له و ئامێرانه داده نێ له ماوه ی )15( پانزه رۆژدا سه ردانی ئه م فه رمانگه ی���ه بكات، به پێچه وانه وه به ن���اوی داواكار تۆمار ده كه ین و بروانامه ی
تۆماری ئامێره كانی پی ده درێت. له گه ل رێزدا....
دادنوسی سلێمانی فاروق كالن شریف
ئامێره كان
1. ئامێری فرنی ده وار/ بێژماره ئیرانی / كاره با/ گازی 3. هه ویر شێل 80 كغم/ بێژماره ئێرانی/ كاره بایی
س���ه ده ی ی���ه ك بیس���ت و س���ه ده ی گۆڕانكارییه كانه ، زۆر نه ته وه ی بنده س���ت وه رگرتوه و گۆڕانكارییان���ه له و س���ودیان به خه ون���ی نه ته وه یی خۆیان گه یش���تون، ئێم���ه ی كوردی���ش پێویس���ته س���ود له و به تایب���ه ت وه ربگری���ن، گۆڕانكارییان���ه ئێس���تا كه رۆژهه اڵتی ناڤی���ن هه ر هه موی ناس���ك و هه س���تیارو زۆر له ره وش���ێكی له به رده م هاتنه پێش���ی كۆمه ڵ���ێ ئه گه رو پێش���هات و گۆڕان���كاری گرنگدای���ه ، بۆیه له س���ه ر هه مو الیه كم���ان پێویس���ته بیر له به رژه وه ن���دی نه ته وه ییم���ان بكه ینه وه و خۆم���ان ئام���اده بكه ین بۆ ئ���ه و ئه گه رو پێشهات و گۆڕانكارییانه ی كه دێنه پێشه وه ، ب���ۆ ئه مه ش ده بێ هه م���و الیه كمان كار بۆ یه كێتی و یه كڕیزی كوردان بكه ین بۆ ئه وه ی له ناوچه ك���ه دا بون���ی كاریگ���ه ری خۆمان بس���ه لمێنین و ب���ه ره و ئاینده یه ك���ی گه ش هه نگاو بنێین و له داهات���وی نزیكدا به مافه ره واكانمان بگه ین، فاكته ری سه ره كیش بۆ گه یش���تنمان به دواڕۆژێكی گه ش یه كێتی و
یه كڕیزی و یه كده نگیمانه . بێگوم���ان ئه مڕۆ س���ه رده م س���ه رده می رزگاری و ئ���ازادی نه ته وه چه وس���اوه كانه له ژێرده س���تی و دكتاتۆرییه ت، له س���ه ده ی رابردودا هه ڵوه شانه وه ی یه كێتی سۆڤیه تی ب���ۆ كۆمه ڵ���ێ نه ت���ه وه ی پێش���و هه لی چه وساوه و ژێرده ست ره خساند كه ئازادبن و سه ربه خۆیی خۆیان رابگه یه نن و ببنه خودان ده وڵه تی نه ته وه یی خۆیان، له م سه ده یه شدا ش���ۆڕش و راپه ڕینه كان���ی واڵتانی عه ره بی دژی زوڵ���م و نایه كس���انی و دكتاتۆریی���ه ت ك���ه له ئه فریقاوه ده س���تیپێكردوه و تا ئه و ده وروب���ه ره ی ئێم���ه هات���وه و به رده وامه ، كاریگه ری خۆی ده بێت بۆ س���ه ر كاروانی خه بات���ی نه ت���ه وه ژێرده س���ته كان، بزاڤی له سه ر كوردستان نیشتمانی رزگاریخوازی ئاستی كوردس���تانی مه زن ده توانێت سود ل���ه م ه���ه ل و گۆڕانكارییان���ه وه ربگرێت و، نیش���تمانیی نه ته وه یی و به كارنامه یه ك���ی ئازادی و رزگاری و ب���ه ره و س���ه رده مییانه س���ه ربه خۆیی كوردستان هه نگاو بنێت، بۆ ئه مه ش پێویستیمان به چه ترێكی نه ته وه یی هاوبه ش���ه ، بون���ی چه ترێك���ی نه ته وه یی و نیشتمانی بۆ بزاڤی رزگاریخوازی نیشتمانیی كوردستان له سه ر ئاستی كوردستانی مه زن بابه ت���ی و دیرۆكییه و، بۆ پێویس���تییه كی ئه مه ش به س���تنی كۆنگره یه كی نه ته وه یی سه رتاسه ری به به شداری ته واوی هێزو الیه نه سیاسییه كانی هه مو به شه كانی كوردستان و نوێنه رانی رێكخراوه كانی كۆمه ڵگه ی مه ده نی باش���ترین كاری نه ته وه یی و نیش���تمانییه ، ره چاوی پێویس���ته له كۆنگره یه ك���ی وادا ره وش���ی كوردانی ئاسیای ناڤین و كوردانی لوبنان و ئوردون بكرێت و نوێنه ری ئه وانیش بانگهێشتبكرێن بۆ كۆنگره كه ، له به رئه وه ی ئه وانی���ش خوش���ك و براو ك���ه س و كاری ئێمه ن و نابێت له بیری���ان بكه ین، هه روه ها به باش���ی ده زانین كه س���ایه تی نه ته وه یی و س���ه ربه خۆیش بانگهێش���تبكرێن به تایبه ت به ڕێزان بیرمه ندی نه ته وه ییمان پرۆفیسۆر د. جه مال نه به ز و د. ج���ه واد مه ال و هه مو ئه وان���ه ی ك���ه كار ب���ۆ یه كێت���ی كوردان ده كه ن، پێویس���ته له كۆنگره كه دا نوێنه ری نه ته وه و پێكهاته كانی دیكه ی كوردستانیش ئاماده بن له به رئه وه ی ئه وانیش له گه ڵ ئێمه
ده ژین و هاونیشتمانی ئێمه ن. بێگومان به س���تنی كۆنگ���ره ی نه ته وه یی بۆ خۆئاماده كردنی كوردان له سه ر ئاستی نه ته وه یی و داڕشتنی ستراتیژێكی نه ته وه یی بۆ بزاڤی رزگاریخوازی نیشتمانی كوردستان یه كێكه له ئه ركه به په له كانی ئه م قۆناخه ی خه بات���ی ك���وردان، كۆبون���ه وه ی فراوانی حزب و الیه نه سیاس���ییه كانی كوردستانی م���ه زن ل���ه 22 / 7 / 2013 كه له س���ه ر بانگهێش���تی فه رمی به ڕێز كاك مه س���عود له كۆشكی كوردس���تان و بارزانی سه رۆكی سه رۆكایه تی كوردستان ئه نجامدرا، دانانی به ردی بناخه ی ئه م چه تره نه ته وه ییه بو، له هه مان كاتدا روداوێكی نمونه یی و مێژویی ب���و له دیرۆكی كوردس���تاندا، له به رئه وه ی ئه وه یه كه م جاره له سه ر خاكی كوردستان و له سه ر ئه و ئاس���ته و به و شێوه یه كورد بۆ یه كێتی كوردان كۆده بنه وه و بڕیار له س���ه ر به س���تنی كۆنگ���ره ی نه ته وه ی���ی ده ده ن، نه ته وه ی ك���ورد دوای چاوه ڕوانییه كی زۆر خه ونی چه ندین ساڵه ی دێته دی و به چاوی هیواوه ل���ه م كۆنگره ی���ه ده ڕوانێت، بۆیه پێویس���ته كۆنگره ی نه ته وه یی زۆ به وردی
له س���ه ر ئه م خااڵنه بوه س���تێ و كاریان بۆ بكات:
نه ته وه ی���ی س���تراتیژێكی داڕش���تنی -1یه كگرتو بۆ كوردستانی مه زن.
2- داڕشتنی ) په یمانی نه ته وه یی (.3_ گه یاندنی په یامی ئاشتی .
4- دامه زراندنی ) ئه نجومه نی نه ته وه یی ( یا ) سه نته ری بڕیاری نه ته وه یی (.
5- دیاریكردنی رێبه ری نه ته وه یی كورد. داڕش���تنی ) س���تراتیژی نه ته وه یی ( بۆ كوردان له م كاته دا پێویستییه كی دیرۆكی و بابه تییه ، بۆیه پێویس���ته له م كۆنگره یه دا تایبه تمه ندی هه ر به شێكی به ره چاوكردنی كوردستان، ستراتیژێكی نه ته وه یی یه كگرتو بۆ قۆناخی داهات���وی كارو خه باتی گه لی كوردس���تان دابڕێژرێت و، بكرێته كارنامه ی هه مو الیه ك، له كاتی به ستنی كۆنگره یه كی وادا پێویس���ته الیه نه سیاس���ییه كانی هه ر به شێكی كوردستان داخوازییه كانی خۆیان ب���ۆ ئه م قۆناخه ی خه بات یه كبخه ن و له ژێر تیشكی ئه مه شدا س���تراتیژێكی نه ته وه یی یه كگرتو له سه ر ئاستی نه ته وه یی دابڕێژین، بێگومان دیاره س���تراتیژی نه ته وه یی واته ده وڵه ت���ی دامه زراندن���ی س���ه ربه خۆیی و كوردستان، له هه مان كاتدا بۆ هه ر به شێكی كوردستانیش چی له م قۆناخه دا وه ده ستدێ وه ده س���تی بێنین و، وه ك هه نگاوێك به ره و ده وڵه ت���ی دامه زراندن���ی س���ه ربه خۆیی و كوردس���تان لێبڕوانین، ئه گه ر به م شێوه یه كاربكه ین ئه م كۆنگره یه جگه له وه ی ده بێته چه ترێكی نه ته وه یی ، داخوازییه كانی گه لی كوردس���تانیش یه كده خات و ل���ه و په رش و باڵویی���ه رزگاری ده كات ك���ه هه ر الیه نه و ش���تێك ده خوازێت، بۆ ئه مه یش پێویسته هه مو الیه نه سیاس���ییه كان به ش���دار بن و به بیان���وی جیاجی���ا خۆیان ل���ه م ئه ركه
نه ته وه ییه نه دزنه وه .ئێمه ی كورد پێویسته به گرنگییه وه سه یری یه كێتی كوردان بكه ین و بایه خ به په یوه ندی دیكه ی به ش���ه كانی له گ���ه ڵ نه ته وه ی���ی كوردستان بده ین، له به رئه وه ی كاری راست ئه وه یه كه ئێمه ی كورد له یه كتر نزیكبین، بۆ ئه مه یش پێویس���ته هه نگاوی پراكتیكی بهاوێی���ن و به ك���رده وه ه���اوكاری یه كدی بكه ین، له رابردودا ك���ه ئه مه مان نه كردوه زیانی زۆرمان پێگه یش���توه با له ئێس���تادا ئه مه بكه ی���ن بۆ ئه وه ی زیان���ی زیاترمان پێنه گات، ئ���ه وه ده زانین له په رش و باڵوی جگ���ه له زیان هیچمان ده س���تنه كه وتوه با له یه كدی نزیكبونه وه یش تاقیبكه ینه وه ، كه
به دڵنیاییه وه له مه یاندا سودمه ند ده بین. زۆر نه ته وه ی���ی ( )په یمان���ی داڕش���تنی تائێستا نه خۆشی له به رئه وه ی پێویس���ته گه وره ی كوردان یه كدی قبوڵنه كردنه ، بۆیه پێویسته په یمانێكی نه ته وه یی له كۆنگره ی ل���ه و په یمانه دا دابڕێژرێ���ت و نه ته وه ی���ی س���ه ره كییه كان نه ته وه یی���ه پره نس���یپه دیاربكرێ���ن و هه مو الیه كی���ش په یمانبده ن ك���ه پێیه وه پابه ندبن، خاڵی س���ه ره كیش ته حریم و پێویس���ته په یماننامه یه دا ل���ه و ته جریمكردنی ش���ه ڕی ك���وردو كورد واته )كورد كوش���تن( بێت و، پێویسته شه ڕی كوردو كورد وه كو خیانه تی نه ته وه یی سه یر بكرێ���ت، هه روه ها له په یمان���ی نه ته وه ییدا كوردستان سیاسییه كانی الیه نه پێویسته په یمان به كورد بده ن كه وا له كاتی كێشه و ملمالنێی حزب���ی په نا بۆ چ���ه ك نه به ن و له ڕێی دیالۆگ كێشه كانیان یه كالییبكه نه وه ، به باوه ڕی ئێمه به ستنی كۆنگره ی نه ته وه یی بۆ هه مو الیه نه سیاس���ییه كانی كوردستان س���ه ره تایه ك ده بێت بۆ چاره س���ه ركردنی ئه م نه خۆش���ی یه كت���ر قبوڵنه كردنه و زۆر نه خۆشی دیكه ش، له به رئه وه ی زۆرجار كه مرۆڤ له یه كدی دورده بێت و له ڕێی كه س���ی له مڕێیه وه پێده گات، ش���تی س���ێیه مه وه زۆرجاریش شتی دروس���تی پێناگات، زۆر له الیه نه سیاسییه كانی كوردستانیش وان، به اڵم ئه گه ر چه ترێكی نه ته وه یی هه بو هه مو یه كدییان كۆبون���ه وه و له ژێریدا الیه نه كان بین���ی ورده ورده ته م���ی گومانه كانی���ش ده ڕه ون���ه وه و خه م���ی نه ته وه ی���ی و كاری نه ته وه ییش واده كات له یه كدی نزیكببینه وه و گیانی یه كدی قبوڵكردنیشمان زیاتر بێت.
س���ه رده می ئێس���تا س���ه رده می دیالۆگ و كێش���ه زۆرب���ه ی له یه كترگه یش���تنه و هه ڵواس���راوه كانی جیه���ان له س���ه ر مێزی دیالۆگ و له س���ه ر بنه مای له یه كترگه یشتن یه كالكراونه ت���ه وه ، بۆ ئێم���ه ی كورد زۆر گرنگه له م كۆنگره یه دا )په یامی ئاش���تی ( به هه مو الیه ك رابگه یه نین و وه ك هه میش���ه به واڵتانی ناوچه كه و كۆمه ڵگای نێوده وڵه تی رابگه یه نین كه وا ئێم���ه ی كورد ده مانه وێ به زمانی سه رده م واته زمانی ئاشتی و زمانی دیالۆگ درێژه به خه بات و تێكۆشانی خۆمان بده ین، ئه مه ش پێگه ی كورد له سه ر ئاستی ناوچه ك���ه و له س���ه ر ئاس���تی نێوده وڵه تی به هێز ده كات و ك���ورد ده كاته ژماره یه كی سیاسییه له هاوكێش���ه كاریگه رتر به هێزو ناوچه یی و نێوده وڵه تییه كاندا، په یامێكیشه بۆ كۆمه ڵگ���ه ی نێوده وڵه تی ك���ه ئێمه ی كورد ئاماده ی���ن بۆ هێنانه دی ئه و هێمنی و
ئارامییه ی ك���ه كۆمه ڵگ���ه ی نێوده وڵه تی ب���ۆ رۆژهه اڵتی ناڤین���ی ده خوازێت، جگه له ئاش���تی له گه ڵ ده وڵ���ه ت و نه ته وه كانی ناوچه كه ، ئاش���تی ناوخۆیشمان پێویسته ئه م���ه ش هۆكارێك���ه بۆ رێكخس���تنه وه ی نێوماڵی گه وره ی كوردان، بۆیه پێویس���ته هه مو الیه كمان ناكۆكی و ملمالنێی سیاسی بخه ینه الوه و له جیاتی حزبایه تی كوردایه تی بكه ین و، هاوكاربین و كاربكه ین بۆ به ستن و
سه رخستنی كۆنگره كه . ب���ۆ به دواداچ���ون و جێبه جێكردنی بڕیارو راس���پارده كانی كۆنگره و وه رگرتنی بڕیاری نه ته وه یی له سه ر ئاستی كوردستانی مه زندا پێویسته كۆنگره كۆمیته یه كی هه میشه یی هه ڵبژێرێت و كۆمه ڵێ ئه رك و كارو ده سه اڵتی پێبس���پێرێت، ئ���ه و كۆمیته هه میش���ه ییه ده كرێ وه كو )ئه نجوومه نی نه ته وه یی ( یا مامه ڵه ی نه ته وه یی ( بڕیاری )س���ه نته ری له گه ڵدا بكرێت و له س���ه ر پرسه نه ته وه ییه چاره نوسس���ازه كاندا بڕیاری خۆی هه بێت، گه شبینییه كی دڵنیایی و ئه مه ش بێگومان
زیاتر به كوردان ده دات. یه كێ له هۆكاره سه ره كییه كانی به ده وڵه ت نه بونی كورد ده گه ڕێت���ه وه بۆ یه كنه بونی ك���وردان، ئه مه ش وای ك���ردوه كه وا كورد له رۆژهه اڵت���ی ناڤین���دا وه ك گه وره تری���ن نه ته وه ی بێده وڵ���ه ت بمێنێته وه ، بۆیه بۆ یه كخس���تنی گوت���ارو بڕی���ارو رێبه رایه تی كوردان، پێویس���ته له كۆنگره ی نه ته وه یی دور له به رژه وه ن���دی حزبی و به ڕه چاوكردنی به رژه وه ندی نه ته وه یی بیر له وه بكه ینه وه كه وا )رێب���ه ری نه ته وه یی ك���ورد( دیاری بكه ی���ن، بۆئ���ه وه ی رێبه رایه تی���ی بزاڤی رزگاریخوازی نیشتمانیی كوردستان بكات، به كه سایه تییه كی پێویستیمان ئه مه ش بۆ به هێزی نه ته وه یی و واڵتپارێز هه یه كه له سه ر ئاستی نه ته وه یی و ناوچه یی و نێوده وڵه تیدا ناس���راوو حیس���اب بۆكراوو مامه ڵه له گه ڵ واته نه ته وه ی���ی ( )رێب���ه ری كراوبێ���ت، كوردیش ئێم���ه ی نه ته وه یی ، س���یمبوڵی له م كاته هه س���تیاره دا پێویس���تیمان به و س���یمبوڵه نه ته وه یی���ه هه یه ، پێویس���ته كۆنگره ی نه ته وه یی ده س���ه اڵت به رێبه ری نه ته وه یی بدات به ڕاوێژ له گه ڵ س���ه نته ری بڕی���اری نه ته وه ی���ی له كاتی پێویس���تدا و له پرس���ه نه ته وه ییه چاره نوسس���ازه كاندا بڕی���اری نه ته وه ی���ی وه ربگ���رن، ئه مه ش فاكته رێكی س���ه ره كی ده بێت بۆ یه كێتی و یه كده نگی كوردان و له سه ر ئاستی نه ته وه یی هیواو هێزێكی مه زن به گه لی كوردس���تان ده به خش���ێت و، له سه ر ئاس���تی ناوچه یی و نێوده وڵه تیش���دا ك���ورد به هێزتر ده كات و پرس���ی گه لی كوردس���تانیش ره هه ندێكی دیكه وه رده گرێت، بۆیه پێویس���ته الیه نه سیاس���ییه كانی كوردس���تانی م���ه زن دور له دیدگایه ك���ی حزب���ی و له به رژه وه ن���دی نه ته وه ییه وه له م پرسه بڕوانن و به بایه خه وه له س���ه ر ئه م خاڵ���ه بوه س���تن و كاری بۆ
بكه ن. به ستنی كۆنگره ی نه ته وه یی له م قۆناخه ی خه باتی گه لی كوردستاندا وه رچه رخانێكی مه زن ده بێت له دیرۆكی بزاڤی رزگاریخوازی هۆكاری ده بێته كوردس���تاندا و نیشتمانی پێش���ڤه چونی زیاتری پرسی كورد له سه ر ئاس���تی نه ته وه یی و ناوچه ك���ه و جیهاندا، له هه م���ان كات���دا وره به خ���ش ده بێت بۆ خه باتی به ش���ه كانی دیكه ی كوردس���تان، بۆیه پێویس���ته ئ���ه م ئه رك���ه نه ته وه یی و نیش���تمانییه دوانه خرێ���ت و به زوترین كات ئه نج���ام بدرێت، له به رئه وه ی دواخس���تنی ئ���ه م كاره نه ته وه ییه زیانێكی زۆر به دۆزی ره وای گه ل���ی كوردس���تان ده گه یه نێ���ت، ئێمه وه كو یه كێت���ی نه ته وه یی دیموكراتی رابردودا له م���اوه ی YNDK كوردس���تان ب���ه رده وام كارمان بۆ به س���تنی كۆنگره ی ل���ه كارو به به ش���ێك كردوه و نه ته وه ی���ی خه بات���ی خۆمانمان زانی���وه ، بۆیه لێره دا ته وای ه���اوكاری و پش���تیوانی خۆمان بۆ به س���تن و سه رخستنی كۆنگره ی نه ته وه یی راده گه یه نی���ن و، به هیچ ش���ێوه یه ك له گه ڵ وایده بینین نین و، كۆنگره كه دواخس���تنی كه وا به ستنی ئه م كۆنگره یه له م بارودۆخه دا جگه له وه ی فاكته رێكی گرنگه بۆ یه كێتی كوردان هه نگاوێكیشه به ره و ئازادی كوردو
سه ربه خۆیی كوردستان. له سه ر ئێمه ی كورد پێویسته بۆ گه یشتن گوت���اری سیاس���یمان به ئامانجه كانم���ان یه كبخه ین و به بیرو ستراتیژێكی نه ته وه ییانه هه ڵس���وكه وت له گ���ه ڵ ئ���ه م بارودۆخ���ه هه س���تیاره بكه ین، له به رئه وه ی بارودۆخی ئه مڕۆی جیهان بۆ كارو خه بات زۆر له جاران گونجاوت���رو له بارت���ره و زۆرب���ه ی واڵتانی جیهانی���ش به دیدێكی دیكه پرس���ی كورد ده خوێننه وه و پرس���ی كورد وه ك پرسێكی سیاس���ی گرن���گ ده بینن، بۆیه له س���ه ر ئێم���ه ی كوردیش پێویس���ته به رژه وه ندی نه ته وه ییم���ان له به رچاوبگرین و وه كو كورد سود له و ره وشه وه ربگرین، بۆئه وه ی ئازادو س���ه ربه خۆبین و بگه ین به خه ونی نه ته وه یی خۆم���ان ك���ه راگه یاندنی س���ه ربه خۆیی و
دامه زراندنی ده وڵه تی كوردستانه .
كۆنگره ی نه ته وه یی ... هه نگاو به ره و یه كێتی كوردان و ئاینده یه كی گه ش
غه فور مه خموری
ریکالم
ریکالم
نوێنهریئاوێنهلهئهوروپاشوانحهمهـنهرویج004799004729
[email protected]کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان
خاوهنیئیمتیاز:کۆمپانیایئاوێنهسهرنوسهر:سهردارمحهمهد