หมแพนดา(PANDA)

ลกษณะทางกายภาพ

แพนดามขนบรเวณ ห รอบดวงตา จมก ขา หวไหล สด า ในขณะท

บรเวณอนจะมสขาว มฟนกรามขนาดใหญ และมกลามเนอขากรรไกรท

แขงแรงส าหรบเคยวตนไผ ซงเปนอาหารของมน ตวของมนทอวนและ

ลกษณะการเดนทอยอาย ท าใหมนดเปนสตวทนารก แตในยามทมภยมาถง

ตว แพนดากมวธการตอสเหมอนหมทวๆ ไป นกวทยาศาสตรคดวา

ลกษณะสขาว-ด า ของแพนดา อาจชวยใหมนดกลมกลนกบสภาพแวดลอม

ทเปนภเขา และมหมะ

แพนดายกษมถนอาศยอยตามพนทภเขา เชน มณฑลเสฉวน ซาน

ซ กานซและทเบต แพนดายกษเปนสญลกษณของกองทนสตวปาโลก

(World Wildlife Fund:WWF) องคกรดานการอนรกษสตวปา ตงแตชวงหลงของศตวรรษท 20 แพนดาไดกลายเปน

สตวประจ าชาตของประเทศจน และรปภาพของมนไดอยบนเหรยญทองของจน

ถงแมพวกมนจะจดอยในวงศของหม แตพฤตกรรมการกนของมนแตกตางจากหมโดยสนเชง แพนดาเปน

สตวกนพชเปนอาหาร โดย 99% ของอาหารทมนกนคอไผ แตบางทอาจพบวามนกกนไข ปลา และแมลงบางชนดใน

ไมไผทมนกน นเปนแหลงโปรตนทส าคญ

หลายสบปทผานมา การจดจ าแนกสายพนธทแนนอนของแพนดายงคงเปนทถกเถยงกนอย แพนดายกษและ

แพนดาแดงซงเปนญาตสายพนธหาง ๆ กน และยงมลกษณะพเศษทเหมอนทงหมและแรคคน อยางไรกตาม การ

ทดลองทางพนธกรรมบงบอกวาแพนดายกษเปนหนงในสายพนธของหม (วงศ Ursidae) หมทสายพนธใกลเคยงทสด

ของแพนดาคอหมแวนของอเมรกาใต (ขอขดแยงทยงคงเปนทสงสยอยคอแพนดาแดงนนอยในวงศใด เปนทถกเถยง

วาอาจจะอยในวงศหม (Ursidae), วงศแรคคน, วงศโพรไซโอนด (Procyonidae), หรออยในวงศเฉพาะของมนเอง

วงศไอเลอรด (Ailuridae))

แพนดาเปนสตวสปชสทถกคกคามหรออยในอนตรายตอการสญพนธ ทงนมาจากการสญเสยถนทอยจาก

การบกรกของมนษย อตราการเกดต าทงในปาและในกรงเลยง เชอวามแพนดายกษเพยง 1,600 ตว อาศยอยรอดในปา

หมแพนดามองตนทผดจากธรรมดา คอมนวหวแมมอ และมนวอก 5 นว นวหวแมมอทจรงแลวมาจากการปรบปรง

รปแบบของกระดกขอตอ สตเฟน เจย กาวลด ไดเขยนบทความเกยวกบเรองนไว โดยมชอเรองวา The Panda's

Thumb หรอ นวหวแมมอของแพนดา หางของแพนดายกษนนสนมาก โดยมความยาวประมาณ 15 เซนตเมตร

แพนดายกษ เปนทรจกในตะวนตกเปนครงแรก ในป ค.ศ. 1869 โดยมชชนนารชาวฝรงเศส อารมนด เดวด ผ

ซงไดรบหนงของแพนดามาจากนายพรานเมอวนท 11 มนาคม ค.ศ. 1869 สวนชาวตะวนตกคนแรกทเปนทรจกวา

เหนแพนดายกษทยงมชวตคอนกสตววทยาเยอรมน ฮวโก เวยโกลด เขาซอลกของมนมาในป ค.ศ. 1916 เคอรมท

และ ธโอดอร รสเวลท จเนยร ไดเปนชาวตางชาตแรก ทยงแพนดาในการเดนทางศกษาทประเทศจน เพอน าไป

สตฟฟและใชในการศกษาทพพธภณฑประวตศาสตรธรรมชาต ฟลด ในชวงครสตทศวรรษ 1920 ในป ค.ศ. 1936 รธ

ฮารคเนส เปนชาวตะวนตกคนแรก ทน าเขาแพนดายกษทมชวตมายงสหรฐฯ เปนลกแพนดาชอซ-ลน โดยน ามาเลยง

ทสวนสตวบรคฟลดในชคาโก

แพนดายกษถอเปนสญลกษณทางการทตอยางหนงของจน จะเหนไดวาจนสงหมแพนดาไปยงสวนสตว

สหรฐอเมรกา และ ญปน ในชวงครสตทศวรรษ 1970 โดยการใหยม ซงเปนเครองหมายการแลกเปลยนวฒนธรรม

ระหวางจนและชาตตะวนตก การปฏบตเปนธรรมเนยมเชนนท าใหมคนเรยกแพนดาวา "ทตสนถวไมตร"

อยางไรกตาม ตงแตป ค.ศ. 1984 ไมมการใชหมแพนดาในฐานะทตสนถวไมตรอกตอไป แตจนมการเสนอท

จะสงแพนดายกษไปยงชาตอนโดยใหยมเปนเวลา 10 ป โดยตองจายคาธรรมเนยมพนฐานปละ 1,000,000 ดอลลาร

สหรฐ และมขอก าหนดวาลกของแพนดายกษใด ๆ ทเกดระหวางการยมนน ถอเปนทรพยสนของสาธารณรฐ

ประชาชนจน

ขนาด

เมอวดสวนสงในทายน 4 เทา แพนดาสงประมาณ 2-3 ฟต จากเทาถงหวไหล ในขณะททายน 2 เทา วดได 4-

6 ฟต น าหนกประมาณ 80 ถง 125 กโลกรม โดยตวผจะมน าหนกมากกวาตวเมย 10 ถง 20 %

ถนทอยอาศย

แพนดาอาศยอยในปาไผทความสงประมาณ 3,600 ถง 10,500 ฟต ซงครงหนงพวกมนเคยอาศยอยในพนทท

ต ากวาน แตการถางปาเพอท าฟารม หรอเพอประโยชนอยางอน ท าใหมนตองเปลยนถนทอยอาศย เราพบแพนดา

อาศยอยบรเวณภเขาทงในตอนกลาง และตะวนตกของประเทศจน

ศตร

แพนดาทโตเตมทแลวมศตรนอยมาก ศตรของมน ไดแก เสอดาวทอาศยอยบนภเขาทมหมะ ซงจบลกหม

แพนดาทพลดจากแมของมนกนเปนอาหาร หรออาจเปนฝงหมาปาทจบลกหมกนเชนกน แตศตรทส าคญทสดคอ

มนษยทลาแพนดาเพอน าหนงมาขายในตลาดมด

อาหาร

โดยปกตแพนดากนอาหารประมาณ 40 ปอนดตอวน อาหารหลกของแพนดาทอาศยในปาคอตนไผ บางครง

ในยามขาดแคลนอาหารหลก แพนดากกนหวของพชประเภททเราใชหวเปนอาหาร (เชน แครอท มนฝรง) หญา และ

สตวขนาดเลก แพนดาทเลยงในสวนสตว (ตางประเทศ) นอกจากจะไดรบไผเปนอาหารหลกแลว อาหารอนๆ ไดแก

แครอท แอปเปล มนฝรง

การสบพนธ

ระยะเวลาผสมพนธอยในชวงฤดใบไมผล ซงในชวงเวลานน ตวเมยจะมความตองการเพยง 2 ถง 3 วน

เทานน สงทท าใหตวผและตวเมยมาพบกนคอ เสยงรอง หรอสงทถกขบออกมาจากตวผหรอตวเมยตามจดตางๆ เพอ

ดงดดเพศตรงขาม ตวเมยใชระยะตงครรภตงแต 95 ถง 160 วน และถงแมวาแพนดาตวเมยสามารถใหก าเนดลก

แพนดาฝาแฝดได แตสวนใหญจะมลกแพนดาเพยงตวเดยวทรอดชวต เนองจากอาหารทจ ากด

ถายกเวนสตวจ าพวกจงโจแลว เราถอวาลกแพนดาเปนลกสตวเลยงลกดวยนมทเลกทสด ลกแพนดาทเกด

ใหมมน าหนกเพยง 4 ถง 6 ออนซเทานน (110 ถง 170 กรม) และยงไมลมตา ลกแพนดามการเจรญเตบโตทชา จะม

น าหนกเทากบแพนดาพอ-แมของมนเมออายประมาณ 2 ถง 4 ป ลกแพนดาจะอยกบแมจนอายประมาณ 2 ป จง

ออกไปเผชญโลกดวยตวเอง เนองจาก อายทสามารถสบพนธไดของแพนดาตวเมย อยในชวงประมาณ 6 ถง 20 ป

และตวเมยจะใหก าเนดลกอยางมาก 2 ปตอลกแพนดา 1 ตว ดงนนแพนดาตวเมยสามารถใหก าเนดลกแพนดาไดอยาง

มากประมาณ 7 ตว ในชวงอายขยของมน ซงถอวาเปนอตราการใหก าเนดลกทนอยมาก และนเปนเหตผลวาท าไม

จ านวนแพนดาทเกดใหมจงไมสามารถทดแทนแพนดาทตายไปจากการถกลาได การลดจ านวนลงอยางมากของหม

แพนดาในระยะเวลาทผานมา ท าใหมการตงองคกรทท าหนาทอนรกษหมแพนดาขน

อายขย

นกวทยาศาสตรยงหาขอสรปทแนนอนไมไดวาแพนดามอายไดยนยาวเทาไร มสถตทบนทกไวโดย

นกวทยาศาสตรชาวจนวา แพนดาทสวนสตวมอายถง 35 ป

พฤตกรรม

แพนดามกอยในทานงเวลากนอาหาร ซงคลายกบคนนง มนใชองเทาของมนชวยจบตนไผในขณะทกน

อาหาร เวลาสวนใหญถกใชไปกบการพกผอน การกน และการหาอาหาร งานวจยชวงแรก ท าใหนกวทยาศาสตรคด

วา แพนดาเปนสตวทชอบอยโดยล าพง จะพบกนเฉพาะชวงฤดกาลผสมพนธเทานน แตจากงานวจยตอมา พบวา

แพนดามการอยรวมกนเปนกลมเลกๆ โดยแตละกลมมการใชถนทอยอาศยบางบรเวณรวมกน และบางครงสมาชกใน

กลมหนงออกมาพบสมาชกในกลมอนในชวงฤดกาลผสมพนธ อยางไรกตาม คงตองมการท าวจยตอไป