Download - Біялагічная сістэматыка
![Page 1: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/1.jpg)
Калі не будзеш ведаць імёнаў,
загіне і пазнанне рэчаў
Карл Лінэй
Разнастайнасць жывёльнага свету.
Сістэматыка
![Page 2: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/2.jpg)
Вечны, бязмежны, усемагутны Бог прайшоў
побач.Я не бачыў Яго тварам у твар, але водбліск Яго
напоўніў маю душу нямым здзіўленнем. Я ўбачыў след Божы ў стварэнні; ўсюды,
нават у самых дробных Яго творах, што за сіла, што за
мудрасць, што за невыказная дасканаласць! Я
назіраў, як жывыя істоты, якія стаяць на вышэйшай
прыступцы, маюць падобнае з царствам раслінаў, а
расліны, у сваю чаргу, з мінераламі, якія
знаходзяцца ў самых нетрах зямнога шара, і як сама
зямля імкнецца да сонца і ў нязменным парадку круціцца вакол яго, прымаючы жыццё.
Карл Лінэй
![Page 3: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/3.jpg)
Гасподзь Бог утварыў зь зямлі ўсіх жывёл польных і ўсіх птушак нябесных, і прывёў іх да чалавека, каб бачыць, як ён іх назаве, і каб, як назаве чалавек кожную душу жывую, так і было імя ёй.І назваў чалавек імёны ўсяму быдлу і птушкам нябесным і ўсім зьвярам польным.
(Быццё 2:19-20)
![Page 4: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/4.jpg)
Заалогія і батаніка таго часу займалася галоўным чынам вывучэннем і апісаннем відаў, але ў іх распазнаванні панавала блытаніна. Гэтыя недахопы выправіў Лінэй.Новая сістэма аказалася вельмі практычнай і была зразумелай нават аматарам. Лінэй упарадкаваў тэрміны і ўвёў для пазначэння відаў падвойную наменклатуру – быццам імя і прозвішча. Таксама казаў, што назва рыбы не можа быць даўжэй самой рыбы.
Карл Лінэй нарадзіўся 23 траўня 1707 года ў Швецыі. Яго бацька быў сельскім святаром. Бацька меў цудоўны сад, пра які Лінэй казаў: "гэты сад запаліў мой розум незгасальнай любоўю да раслінаў". Бацькі жадалі, каб Карл стаў святаром, але яго з юнацкасці захапляла прыродазнаўства, асабліва батаніка. У 1727 Лінэй паступіў ва ўніверсітэт.
Ва Ўпсале ён жыў і працаваў разам з Олафам Цэльсіем, тэолагам і батанікам-аматарам, які ўдзельнічаў у падрыхтоўцы кнігі "Біблейская батаніка" – спісу раслінаў, якія сустракаюцца ў Бібліі.
![Page 5: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/5.jpg)
Біялагічная сістэматыка
Асноўныя мэты сістэматыкі:- найменне і апісанне відаў- дыягностыка – вызначэнне месца ў сістэме- пошук прыкметаў аб'екта, па якім ён адносіцца да таго ці іншага відуСучасныя класіфікацыі жывых арганізмаў пабудаваныя па іерархічным прынцыпе. Розныя ўзроўні іерархіі маюць уласныя назвы (ад вышэйшых да ніжэйшых): царства, тып, клас, атрад, сямейства, род і від.
Навуковая дысцыпліна, задачай якой з'яўляецца распрацоўка прынцыпаў класіфікацыі жывых арганізмаў. Пад
класіфікацыяй тут трэба разумець апісанне і размяшчэнне ў сістэме ўсіх арганізмаў, якія
існуюць і існавалі калісьці.
![Page 6: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/6.jpg)
Вавёрка звычайнаяВавёрка чырвонахвостаяВавёрка лісіная
Род вавёркі
Класіфікацыю жывёл выбудоўваюць па ступені падабенства арганізмаў адзін да аднаго. Чым больш падобныя адзін да аднаго два жывых арганізма, тым бліжэй яны размяшчаюцца ў
класіфікацыі.
![Page 7: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/7.jpg)
Асноўная адзінка класіфікацыі –
гэта ВІДПад відам маюць на
ўвазе сукупнасць арганізмаў, якія маюць падобную
знешнюю і ўнутраную будову, лад жыцця, могуць даваць патомства і насяляюць пэўную
тэрыторыю.Усе нашы хатнія
сабакі, нягледзячы на іх знешнія адрозненні,
адносяцца да аднаго віду –
Сабака.
![Page 8: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/8.jpg)
Папуляцыя – гэта сукупнасць арганізмаў аднаго віду, якія доўгі час насяляюць пэўную частку
арэала, адносна ізаляваную ад іншых папуляцый.
Від складаецца з папуляцый
Арэал – месца распаўсюду пэўнай папуляцыі
![Page 9: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/9.jpg)
Напрыклад від Сабака і від Воўк адносяцца да роду Ваўкоў.
Блізкароднасныя віды жывёл аб'ядноўваюць у адмысловую
групу, якую называюць РОДАМ.
![Page 10: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/10.jpg)
Блізкія, падобныя роды жывёл адносяць да аднаго
СЯМЕЙСТВА.
Род Воўк і род Янотападобны сабака ўваходзяць у склад сямейства Сабака, туды ж уваходзяць
род Лісіца і род Пясец.
![Page 11: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/11.jpg)
ЦарстваЖывёлы
ТыпПазванковыя
Клас Млекакормячыя
АтрадДрапежныя
СямействаСабачыя
Род ВоўкРод
Янотападобны Сабака
Від Сабака Від Воўк
Род Ліса Род Пясец
Блізкія, падобныя сямействы аб'ядноўваюць
у атрады, атрады – у класы, класы - у тыпы для жывёл ці аддзелы
для раслін, тыпы і аддзелы – у царствы.
![Page 12: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/12.jpg)
Жывую прыроду
Землі дзеляць на пяць
царстваў:
бактэрыі,
найпростыя,
грыбы, расліны і жывёлы. Царствы,
у сваю чаргу,
падзяляюцца на тыпы.
Бактэрыі – мікраскапічныя арганізмы без ядра: вірусы, бактэрыі, мікробы.Пратысты – аднаклеткавыя ядзерныя істоты: амёба, інфузорыі.
Грыбы – шматклеткавыя арганізмы, якія не з’яўляюцца ні раслінамі, ні жывёламі: грыбы, цвіль, дрожджы.
Расліны – шматклеткавыя арганізмы, якія валодаюць здольнасцю да фотасінтэзу.
Жывёлы – шматклеткавыя арганізмы, якія здольныя перамяшчацца і харчуюцца раслінамі або іншымі жывёламі.
![Page 13: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/13.jpg)
На зямлі існуе каля 2 мільёнаў відаў жывёл.
Яны распаўсюджаныя па ўсім зямным шары. Жывёлы вельмі адрозніваюцца сваім знешнім
выглядам і ўнутранай будовай, памерамі і ладам жыцця.
Царства Жывёлы
![Page 14: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/14.jpg)
• Карл Лінэй – заснавальнік сістэматыкі• У аснове
сістэматыкі – бінарная
наменклатура – падвойная
назва любога арганізма (родавая і відавая).
Напрыклад, Вавёрка
звычайная
Варта запомніць!
![Page 15: Біялагічная сістэматыка](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020102/55ca63febb61eb74788b45b9/html5/thumbnails/15.jpg)
!
М АЛ ЙА
Ц
Ы