Download - บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ
![Page 1: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/1.jpg)
1
บทท 9 ระบบตอมไรทอ
(ENDOCRINE SYSTEM)
![Page 2: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/2.jpg)
2
ระบบตอมไรทอ (ENDOCRINE SYSTEM)
![Page 3: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/3.jpg)
3
ตอมไรทอ (endocrine gland) ตอมท
หลงสารและไปมผลตอเซลลเปาหมาย
โดยผาน extracellular fluid เชนกระแส
เลอด โดยม 9 ชนดในคน
ตอมมทอ(exocrine gland) ตอมทหลง
สารและไปมผลตอเซลลเปาหมายโดย
ผานทอ
ระบบตอมไรทอ (ENDOCRINE SYSTEM)
![Page 4: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/4.jpg)
4
ฮอรโมน หมายถงสารเคมทสรางมาจาก
เซลลของตอมไรทอ(endocrine cell) และ
ไปมผลควบคมการทางานของเซลล
เปาหมายทอยหางออกไป โดยขนสงไป
ตามกระเสเลอด
การทางานของรางกายทควบคม
โดยฮอรโมนหรอสารเคม เรยก
chemical control และเรยกกลม
สารเคมดงกลาววา chemical
messenger หรอ molecular
messenger
![Page 5: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/5.jpg)
5
ระบ
บป
ระสา
นงา
น(c
o-or
dina
ting
syst
em)
![Page 6: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/6.jpg)
6
หนาทของฮอรโมนแบงออกไดเปน 3 กลมใหญ
1. ควบคมการเจรญเตบโต (growth) 2. ควบคมและรกษาสภาพแวดลอมภายใน
รางกายใหเปนปกต 3. ควบคมการทางานของรางกายอยางอตโนมต
![Page 7: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Chemical messengerหรอmolecular messenger แบงเปน 5 ชนดดงน
1. Paracrine (local regulator) 2. Neurotransmitter 3. Neurohormone
4. Hormone 5. Pheromone
![Page 8: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/8.jpg)
8
ฮอรโมนแบงตามโครงสรางทางเคมไดเปน 4 ชนด คอ
1. ฮอรโมนเปปไทดหรอโปรตน
(Polypeptide hormone)
2. ฮอรโมนสเตยรอยด
(Steroid hormone)
3. ฮอรโมนเอมน
(Amine hormone)
4.ฮอรโมนกรดไขมน
(Fatty acid hormone)
![Page 9: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/9.jpg)
9
กลไกการออกฤทธของchemical messenger และฮอรโมน
-ออกฤทธไดโดยการจบกบตวรบสญญาณ(receptor)
สารเคมตวเดยวกนสามารถมผลตอ
เซลลชนดตางๆ ไดตางกนโดยขนกบ
1.ตวรบตางกน (a กบb&c)
2.ตวถายทอดสญญาณในเซลล
ตางกน (bกบc)
![Page 10: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/10.jpg)
10
การออกฤทธของฮอรโมน แบงตามโครงสรางไดเปน 2 แบบ
1.พวกทมตวรบอยทผนงเซลล(cell membrane receptor)ไดแกฮอรโมนทมขนาดใหญ
ผานเขาเซลลไมได ไมละลายในไขมน เชน ฮอรโมนโปรตน
![Page 11: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/11.jpg)
11
2.พวกทมตวรบอยภายในเซลล ไดแกฮอรโมนทมขนาดเลกและละลายในไขมนได
เชน ฮอรโมนสเตยรอยด, ฮอรโมนไทรอยด, Vitamin D3, NO
-ตวรบเมอจบกบฮอรโมน
(hormone-receptor complex)
จะทาหนาทเปน transcription factor
-ตวรบอาจอยในไซโตพลาสม
หรอนวเคลยส
![Page 12: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/12.jpg)
12
ฮอรโมนจากตอมไรทอทสาคญของรางกาย ตอมไรทอมการเปลยนแปลงมาจากเนอเยอทง 3 ชน คอ
1. พวกทเปลยนแปลงมาจากเนอเยอชนกลาง
* สรางสารพวกสเตอรอยด
- ตอมหมวกไตสวนนอก (adrenal cortex)
- รงไข (ovary)
- อณฑะ (testis)
2. พวกทเปลยนแปลงมาจากเนอเยอชนนอก และเนอเยอชนใน
* สรางสารพวกเปปไทด โปรตน
- ตอมไทรอยด(thyroid gland)
- ตอมใตสมอง(hypophysis หรอ pituitary)
- ตอมหมวกไตสวนใน(adrenal medulla)
![Page 13: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/13.jpg)
13
ความสาคญของตอมไรทอตอรางกาย
1. พวกทรางกายขาดไมได(essential endocrine gland)
- ตอมไทรอยด (thyroid gland)
- ตอมพาราไทรอยด(parathyriod gland)
- ตอมหมวกไตสวนนอก (adrenal cortex)
- ไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส
2. พวกทรางกายขาดได(non-essential endocrine gland)
- ตอมใตสมองสวนหนา (pituitary)
- ตอมไพเนยล(pineal gland)
- ตอมหมวกไตสวนใน (adrenal medulla)
- รงไข (ovary)
- อณฑะ(testis)
![Page 14: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/14.jpg)
14
กลไกการควบคมการหลงฮอรโมน
การควบคมการหลง
ฮอรโมน สวนใหญ
เปนกลไกการควบคม
ยอนกลบแบบ
negative feedback
![Page 15: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/15.jpg)
15
การควบคม homeostasis ของแคลเซยมโดย PTH และ Calcitonin
การทางานแบบตรงขามกน(antagonistic) ของฮอรโมน 2 ชนด
![Page 16: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/16.jpg)
16
ระบบตอมไรทอในสตวไมมกระดกสนหลง
1.Brain hormone(BH) หลงจาก neurosecretory cells มาเกบไวทcorpus cardiacum
2.BHกระตนprothoracic
gl. ใหหลงฮอรโมน
ecdysone
3.ecdysone กระตน
การลอกคราบ
4.Juvenile hormone(JH) หลงจากcorpus
allatum ยบยงการเกด metamorphosis
เมอ JH ลดลงแมลงสามารถพฒนาไปส
ระยะตอไปได
![Page 17: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/17.jpg)
17
ระบบตอมไรทอในสตวมกระดกสนหลง(คน)
-ในรางกายคนเรามตอมไรทอ
ทงหมด 9 ตอม
-Tropic hormones:
ฮอรโมนทไปมบทบาท
ควบคมการหลงฮอรโมน
ของตอมไรทออน ๆ
![Page 18: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/18.jpg)
18
การทางานรวมกนระหวางระบบประสาทและระบบตอมไรทอ
(ไฮโปทาลามสและตอมใตสมอง)
-ไฮโปทาลามสทาหนาทเชอมโยง
ระหวางระบบตอมไรทอและ
ระบบประสาท
-เซลลประสาท(neurosecretory cell)
จากไฮโปทาลามสไปควบคมการ
หลงฮอรโมนจากตอมใตสมองสวน
หนา ทงแบบกระตน(releasing
homrone) และยบยง(inhibiting
hormone)
![Page 19: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/19.jpg)
19
ฮอรโมนจากตอมใตสมอง pituitary
1. ตอมใตสมองสวนหนา
(Anterior pituitary)
2. ตอมใตสมองสวนกลาง (intermidiate )
3. ตอมใตสมองสวนหลง (Posterior pituitary)
ตอมใตสมองเปนตอมไรทอ อยบรเวณตรงกลางสมองแบงได เปน 3 สวน คอ
![Page 20: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/20.jpg)
20
ตอมใตสมองสวนหนา(anterior pituitary gland or adenohypophysis)
-ควบคมการหลงฮอรโมนโดยไฮโปทาลามส โดยหลง releasing/inhibiting
ผานทางเสนเลอด portal vessel
![Page 21: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/21.jpg)
21
- ฮอรโมนโกรท (Growth hormone,GH) เปนสารพวกโปรตน
ควบคมการเจรญเตบโต ของรางกาย
นอยไป มากไป
เดก dwarfism giantism
ผใหญ acromegaly simmon’s disease
ฮอรโมนโกรท (Growth hormone,GH)
![Page 22: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/22.jpg)
22
giantism
• เนองจากในวยเดกมการสราง GH มาก
เกนไปจะมผลกระตนการเจรญเตบโต
มากกวาปกต เรยกวา สภาวะยกษ(giantism)
![Page 23: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/23.jpg)
23
13 years old
18 years old
18 years old High School Graduation
21 years old
Entering his car, front seat had to be removed
http://www.altonweb.com/history/wadlow/
![Page 24: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/24.jpg)
24
dwarfism
• เนองจากในวยเดกมการขาด
ฮอรโมน GH นอยทาใหเกดอาการรางกายมขนาดเลก แคระ
แกรน เนองจากการเจรญเตบโต
ของกระดกถกยบยง ระบบสบ
พนธไมเจรญ
![Page 25: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/25.jpg)
25
acromegaly
• เนองจากในวยผใหญมฮอรโมน GH มากเกนไปจะมผลตอการกระตนการเจรญของกระดกในดานกวาง เนองจาก
กระดกทางดานยาวบดไปแลว ยาวอกไมได และยบยง
เนอเยอเกยวพนดวย ทาใหกระดกทคางขยายขนาดกวาง
ขนฟนหางใบหนาเปนรปสเหลยมคางหม นวมอ นวเทาม
ขนาดใหญขน ผวหนงหนาและหยาบ
![Page 26: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/26.jpg)
26
simmon’s disease
• เนองจากในผใหญทมฮอรโมนโกรธ
นอยมกไมแสดงลกษณะอาการให
เหนแตพบวานาตาลในเลอดตาจง
ทนตอความเครยดทางอารมณได
นอยกวาคนปกต และมกจะเปนลม
หนามดงาย อาจเปนโรคผอมแหง
![Page 27: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/27.jpg)
27
1. ฮอรโมนกระตนฟอลลเคล หรอ ฟอลลเคลสตมวเลตงฮอรโมน(follicle
stimulating hormone,FSH)
เปนฮอรโมนพวกโปรตนทรวมอยกบคารโบไฮเดรต(glycoprotein) ทาหนาท
- กระตนฟอลลเคลของรงไขใหเจรญเตบโต
- ออกฤทธรวมกบฮอรโมนลทไนท(LH)ในการกระตนใหมการสรางและหลงฮอรโมนอสโทร
เจน
- FSH ในเพศชายจะกระตนเนอเยอสบพนธ(germinal epithelium) ภายในหลอดสรางอสจในอณฑะ ใหสรางอสจ(spermatogenesis)
ฮอรโมนโกนาโดโทรฟน
(gonadotrophin หรอ gonadotrophic hormone,Gn )
![Page 28: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/28.jpg)
28
- ฮอรโมน LH กระตนกลมเซลล
อนเตอรสตเชยลใหหลง
- ฮอรโมนเทสโทสเตอโรน (testosterone)
![Page 29: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/29.jpg)
29
• เปนฮอรโมนประเภทโปรตน กระตนการเจรญ
ของทอของการผลตนานมกระตนการสราง
และผลตนานม
• ในขณะตงครรภและตอนคลอดจะมโพรแลก
ตนสง
• โพรแลกตนในเพศชายไมทราบหนาทแนชด
แตมผรายงานวาโพรแลกตนจะทาหนาท
รวมกบฮอรโมนเพศชายในการกระตนอวยวะท
เกยวของกบการสบพนธ เชน ตอมลกหมาก
ทอนาอสจ และตอมสรางนาเลยงอสจ
ฮอรโมนโพรแลกตน (prolactin) หรอ (lactogenic hormone)
![Page 30: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/30.jpg)
30
• เปนฮอรโมนประเภทโปรตน กระตนการเจรญของทอของการผลต
นานมกระตนการสรางและผลตนานม
• ในขณะตงครรภและตอนคลอดจะมโพรแลกตนสง
• โพรแลกตนในเพศชายไมทราบหนาทแนชด แตมผรายงานวาโพรแลก
ตนจะทาหนาทรวมกบฮอรโมนเพศชายในการกระตนอวยวะท
เกยวของกบการสบพนธ เชน ตอมลกหมาก ทอนาอสจ และตอมสราง
นาเลยงอสจ
![Page 31: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/31.jpg)
31
ทาหนาทกระตนอะดรนลคอรเทก ของตอมหมวกไตใหสรางฮอรโมนตามปกต
ฮอรโมนอะดรโนคอรตโคโทรฟน (adrenocorticotrophin hormone) หรอ ACTH
![Page 32: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/32.jpg)
32
ACTH
• กระตนการเตบโตและการสรางฮอรโมนของตอมหมวกไตสวนนอก
• กระตนการปลดปลอยกรดไขมนออกจากเนอเยอ
• กระตนการหลงอนซลนจากตบออน
• กระตนการหลง GH จากตอมใตสมองสวนหนา
• ACTH ยงมลกษณะบางอยางเหมอนฮอรโมนจากตอมใตสมองสวนกลาง(MSH)จงกระตนเมลานนภายในสตวเลอดเยน เชน กบ ทาใหม
สเขมขน
![Page 33: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/33.jpg)
33
หรอ TSH ทาหนาทกระตนตอมไทรอยดใหหลงฮอรโมนตาม
ปกต ฮอรโมนจากตอมใตสมองสวนหนาจะควบคมโดยฮอรโมน
ประสาททสรางมาจากไฮโพทาลามส
ฮอรโมนกระตนไทรอยด
(thyroid stimulating hormone)
![Page 34: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/34.jpg)
34
ไฮโพทาลามสกบการสรางและหลงฮอรโมนของตอมใตสมองสวนหนา
![Page 35: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/35.jpg)
35
• ฮอรโมนกระตนการหลง GH (GH releasing hormone,GHRH)
• ฮอรโมนยบยงการหลง GH (GH inhibiting hormone,GHIH)
• ฮอรโมนกระตนการหลงโพรแลกตน(prolactin releasing hormone,PRH)
• ฮอรโมนกระตนการหลงของตอมไทรอยด (thyroid releasing hormone,TRH)กระตนการหลง TSH
• ฮอรโมนกระตนการหลง Gn (gonadotrophin releasing hormone,GnRH)กระตนการหลง FSH
และ LH
![Page 36: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/36.jpg)
36
- ฮอรโมนเมลาโนไซต (Melanocyte stimulating hormone) หรอ MSH
ทาหนาททาใหรงควตถภายในเซลล
ผวหนงกระจายไปทว เซลล
ตอมใตสมองสวนกลาง ทาหนาทผลตฮอรโมน ดงน
![Page 37: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/37.jpg)
37
ตอมใตสมองสวนหลง(Posterior pituitary gland or neurohypophysis)
-ฮอรโมนทหลงจากตอมใต
สมองสวนหลงสรางมาจาก
เซลลประสาทของไฮโปทา
ลามส
-โดยเซลลประสาทจะยน
สวน axon เขามาในตอม
ใตสมองสวนหลง
![Page 38: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/38.jpg)
38
• ตอมใตสมองสวนหลงหรอนวโรไฮโพไฟซส ไมไดสรางฮอรโมนเอง แตฮอรโมนถกสรางมาจาก นวโรซครทอรเซลลของไฮโพทาลามสโดยกลมเซลลเหลานจะมแอกซอนมาสนสดอยภายในตอมใตสมองสวนหลง และเขาสกระแสเลอด
Axons to primary capillaries
Primary capillaries
Pituitary stalk
Posterior pituitary
Anterior pituitary
Secondary capillaries
Portal venules
![Page 39: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/39.jpg)
39
- ยเรตก ADH มหนาทดดนากลบของหลอดไต และ
กระตนใหหลอด เลอดบบตว
ถาขาดฮอรโมนนจะเกดการ
เบาจดทาใหปสสาวะ บอย
วาโซเพรสซน(Vasopressin)
หรอ ฮอรโมนแอนตได
![Page 40: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/40.jpg)
40
ADH
• มผลใหมการดดนากลบททอหนวยไต
• ฮอรโมนนจะมการหลงออกมาเมอ กระหายนา และขาดนา
ความเครยดสง ความดนเลอดสง
• ยาทมผลตอการกระตนประสาทสวนกลาง ฝน เฮโรอนจะมผลในการ
กระตนการหลงฮอรโมนดวย
• ถาม ADH นอยมากๆจะทาใหเกดโรคเบาจด(diabetes insipidus)
มปสสาวะออกมามากถงวนละ 20 ลตรตอวน
![Page 41: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/41.jpg)
41
ทาหนาทกระตนกลามเนอเรยบ
และ อวยวะภายใน กระตน
กลามเนอรอบ ๆ ตอมนานม
ใหขบนานม ฮอรโมนนจะ
หลงออกมามากตอนคลอด
เพอชวยใหกลามเนอ มดลก
บบตวขณะคลอด
ออกซโทซน (Oxytocin)
![Page 42: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/42.jpg)
42
ตบออน (pancreas)
-ตบออนประกอบดวยendocrine
gland (islets of Langerhans) และ
exocrine gland(หลงเอนไซม)
-Islet of Langerhans ประกอบดวย
alpha cells(หลง glucagon) และ beta
cells (หลง insulin)
![Page 43: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/43.jpg)
43
-insulin และ glucagon จะทาหนาทตรงขามกน(antagonistic)
:insulin ลดระดบนาตาลในเลอด โดยไปกระตนใหมการนากลโคสเขาสเซลล
(ยกเวนเซลลสมอง), ลดการสลายไกลโคเจนทตบ, และลดการเปลยนกรดอะม
โนและกลเซอรอลไปเปนนาตาล
:glucagon เพมระดบนาตาลในเลอด โดยกระตนเซลลตบใหสลายไกลโคเจนมา
เปนกลโคส เปลยนกรดอะมโนและกลเซอรอลมาเปนกลโคส
Diabetes mellitus (โรคเบาหวาน) สภาวะทระดบนาตาลในเลอดสงกวาปกต (คน
ปกต = 90mg/100ml) อาจเกดเนองจากรางกายขาด insulin หรอเซลลเปาหมาย
ไมตอบสนองตอinsulin
![Page 44: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/44.jpg)
44
ตอมหมวกไต (adrenal gland)
-ตอมหมวกไตแบงเปน 2 สวนคอ adrenal cortex(ดานนอก)และadrenal medulla(ตรงกลาง)
-กระตนการสลายไกลโค
เจนไดเปนกลโคสจากตบ
และกลามเนอและกระตน
การปลอย fatty acidจาก
เซลลไขมน
-กระตนcardiovascular
และ respiratory system
-หลงเมอรางกายอย
ในสภาวะเครยด
autonomic
nervous system
(sympathetic)
-glucocorticoid กระตน
การสงเคราะหกลโคสจาก
noncarbohydrate
source เชนจากโปรตน
-mineralocorticoid ควบคม
สมดลของเกลอและนา
เชน aldosterone กระตนใหม
การดดกลบของNa+และนาท
ทอไต
![Page 45: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/45.jpg)
45
ฮอรโมนจากตอมหมวกไต ตอมหมวกไต (adrenal gland) ประกอบดวยเนอเยอ 2 ชนดคอ
1. อะดรนลคอรเทกซ (adrenal cortex) เปนเนอเยอชนนอก
2. อะดรนลเมดลลา (adrenal medulla) เปนเนอเยอชนใน
อะดรนลคอรเทกซ
ผลตฮอรโมนไดมาก สามารถแบงออกเปน 2 กลมใหญ คอ
![Page 46: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/46.jpg)
46
1. ฮอรโมนกลโคคอรตคอยด (Glucocorticoid hormone)
ทาหนาทควบคมเมตาโบลซมของคารโบไฮเดรต กระตนการ
เปลยนคารโบไฮเดรตและไกลโคเจนเปนกลโคส และยงควบ
คมสมดลของเกลอแร
2. ฮอรโมนมเนราโลคอทคอยด (mineralocorticoid) ทาหนาท
ควบคมสมดลของนาและเกลอแรในรางกาย เชน อลโดสเตอโรน
(aldosterone) ทาหนาทดดโซเดยมกลบทอหนวยไต
อะดรนลคอรเทกซ (adrenal cortex)
![Page 47: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/47.jpg)
47
อะดรนลเมดลลา (adrenal medulla)
อะดรนลเมดลลา ผลตฮอรโมนดงน
1. อะดรนาลน (adrenalin)
ทาใหนาตาลในเลอดเพมขน และ กระตนการเตนของหวใจ
2. นอรอะดรนาลน (noradrenalin)
ทาหนาทหลงจากเสนประสาทซมพาเทตก ทาใหความดนเลอดสง
![Page 48: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/48.jpg)
48
ตอมไทรอยด (Thyroid gland)
-ตอมไทรอยดในสตวเลยง
ลกดวยนมม 2 พ วางตวอย
บนหลอดลม
-สรางฮอรโมน
triiodothyronine (T3) และ
thyroxine (T4)
-ทาหนาทควบคม
กระบวนการเมตาบอลสม
-ควบคมการสรางโดย TSH
![Page 49: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/49.jpg)
49
ฮอรโมนจากตอมพาราไทรอยด
- พาราทอรโมน (parathormone,PTH) ทาหนาทรกษาสมดลและ
ฟอสฟอรสในรางกายใหคงท
- มผลกระตนใหมการเพมแคลเซยมและฟอสฟอรส
- ถามระดบแคลเซยมตาในเลอดจะกระตนใหมการหลงฮอรโมนมาก
ขน
- ถาหลงฮอรโมนมากเกนไปจะทาใหมการสะสมแคลเซยมทไตทเสน
เลอด กระดกเสยแคลเซยมมากเกนไป หกงายเปนโรคกระดกพรน
ฮอรโมนจากตอมพาราไทรอยด(Parathyriod gland)
![Page 50: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/50.jpg)
50
![Page 51: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/51.jpg)
51
ฮอรโมนจากอวยวะเพศ
เพศชาย
ฮอรโมนแอนโดรเจน
(androgens)ประกอบไปดวย
เทสโทสเตอโรน (testosteron)
มหนาทควบคมลกษณะเกยวกบ
การเปลยนแปลงของเพศชายใน
ชวงวยรน
![Page 52: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/52.jpg)
52
เพศหญง - เอสโทรเจน (estrogens) สรางจากเซลลฟอลลเคลในรงไข ฮอรโมนนจะตาในขณะม
ประจาเดอน
- ฮอรโมนโปรเจสเทอโรน (progesterone) สรางจาก คอรปสลเทยม ควบคมลกษณะเกยวกบการเปลยนแปลงของราง กายในชวงวยรน
![Page 53: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/53.jpg)
53
ฮอรโมนจากตอมไพเนยล ตอมไพเนยลอยบรเวณกงกลางของ
สมองสวนเซรบรมพซายและพขวา ตอมนไมไดทาหนาทสราง
ฮอรโมน ตอมนจะสรางเมลาโทนน (melatonin) ในคนและสตว
ชนสงในชวงวยรนและยบยงการเจรญเตบของอวยวะสบพนธ
ถาขาดจะทาใหเดกเปนหนมสาวเรวกวาปกต
ตอมไพเนยล(pineal gland)
![Page 54: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/54.jpg)
54
ตอมไรทอทเกยวกบการปรบตวของสตว
- ตอมใตสมองสวนกลาง MSH
- ตอมไพเนยล melatonin
ตอมไรทอทเกยวของกบภมคมกน
- Thymus gland
ตอมไรทอททาหนาทควบคมพฤตกรรม Biological clock - pineal gland
![Page 55: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/55.jpg)
55
![Page 56: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/56.jpg)
56
![Page 57: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/57.jpg)
57
![Page 58: บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042700/5566b111d8b42a7e7a8b4646/html5/thumbnails/58.jpg)
58
ตาแหนงของตอมทผลตฟโรโมนในสนข 1. Labial glands. 2. Auricular glands. 3. Perianal glands. 4. Vulva หรอ Preputial glands. 5. Interdigitous glands.