Transcript
Page 1: กล้วยไม้ Orchid

กล้�วยไม้� Orchid            กล้�วยไม้� (Orchid) เป็�นพื�ชวงศ์�ใหญ่�ที่��ม้�ดอกสวยงาม้ ม้�ความ้หล้ากหล้ายที่� งส�ส�นล้วดล้าย ขนาด รู#ป็ที่รูง แล้ะกล้&�น เรู�ยกได�ว�าเป็�นพื�ชดอกที่��ม้�ความ้หล้ากหล้ายม้ากที่��ส'ดกล้'�ม้หน(�ง ม้�ม้ากกว�า 800 สก'ล้ พืบในธรูรูม้ชาติ&ม้ากกว�าสองหม้��นชน&ด ด�วยความ้สวยงาม้แล้ะความ้หล้ากหล้ายที่,าให�กล้�วยไม้�เป็�นที่��น&ยม้ไป็ที่��วโล้ก ม้�การูป็รู�บป็รู'งสายพื�นธ'�โดยการูผสม้ข�าม้ชน&ดข�าม้สก'ล้ม้ากกว�าสาม้หม้��นค#�ผสม้ ที่,าให�กล้�วยไม้�ม้�ความ้สวยงาม้แล้ะหล้ากหล้ายม้ากย&�งข( น

ล้�กษณะที่��วไป็

กล้�วยไม้�เป็�นพื�ชที่��ม้�ส�วนติ�างๆ สม้บ#รูณ� ค�อ ม้�รูาก ติ�น ใบ ดอก แล้ะผล้ รูากของกล้�วยไม้�ไม้�ม้�รูากแก�ว ล้,าติ�นไม้�ม้�แก�นไม้� ใบจั�ดเป็�นพื�ชใบเล้� ยงเด��ยวม้�เส�นใบขนานก�นติาม้ความ้ยาวของใบ ซึ่(�งม้�รูายล้ะเอ�ยดของส�วนติ�างๆ ด�งน�

ราก            กล้�วยไม้�ม้�รูะบบรูากแบ�งเป็�นหล้ายชน&ด เช�น รูากด&น รูากก(�งด&น รูากก(�งอากาศ์ แล้ะรูากอากาศ์

ระบบรากดิ�น

Page 2: กล้วยไม้ Orchid

            จั�ดเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากเก&ดจัากห�วที่��อวบน, าอย#�ใติ�ด&น ติ�วรูากจัะม้�น, าม้าก เช�นกล้�วยไม้�สก'ล้นางอ� ว กล้�วยไม้�ป็รูะเภที่น� พืบม้ากบรู&เวณพื� นที่��ที่��ม้�สภาพือากาศ์ในฤด#กาล้ที่��ช�ดเจัน เช�น ฤด#ฝนม้�ฝนติกช'ก แล้ะม้�ฤด#แล้�ง เม้��อถึ(งฤด#ฝนห�วจัะแติกหน�อใบอ�อนจัะช#พื�นข( นม้าบนผ&วด&น แล้ะออกดอกในติอนป็ล้ายฤด#ฝน เม้��อพื�นฤด#ฝนไป็แล้�วใบก8จัะที่รู'ดโที่รูม้แล้ะแห�งไป็ คงเหล้�อแติ�ห�วที่��อวบน, าแล้ะม้�อาหารูสะสม้ฝ9งอย#�ใติ�ด&นสาม้ารูถึที่นความ้แห�งแล้�งได�

ระบบรากกงดิ�น            ม้�รูากซึ่(�งม้�ล้�กษณะอวบน, า ใหญ่�หยาบแล้ะแติกแขนงแผ�กรูะจัายอย�างหนาแน�น สาม้ารูถึเก8บสะสม้น, าได�ด�พือสม้ควรู กล้�วยไม้�ป็รูะเภที่น� พืบอย#�ติาม้อ&นที่รู�ยว�ติถึ'ที่��เน�าเป็:� อยผ'พื�งรู�วนโป็รู�ง กล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากก(�งด&น ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้รูองเที่�านารู� สก'ล้สเป็โธกล้;อติติ&ส สก'ล้เอ� องพืรู�าว เป็�นติ�น

Page 3: กล้วยไม้ Orchid

ระบบรากกงอากาศ            เป็�นรูะบบรูากที่��ม้�เซึ่ล้ล้�ผ&วของรูากม้�ช� นเซึ่ล้ล้�ที่��หนาแล้ะม้�ล้�กษณะคล้�ายฟองน, า ผ&วนอกเกล้� ยงไม้�ม้�ขน ม้�ล้�กษณะคล้�ายฟองน, า เก8บแล้ะด#ดน, าได�ม้าก สาม้ารูถึน,าน, าไป็ใช�ติาม้เซึ่ล้ล้�ผ&วได�ติล้อดความ้ยาวของรูาก รูะบบรูากก(�งอากาศ์ม้�กม้�รูากแขนงใหญ่�หยาบอย#�ก�นอย�างหนาแน�นไม้�ม้�รูากขนอ�อน รูากม้�ขนาดเล้8กกว�ารูากอากาศ์ กล้�วยไม้�รูะบบรูากก(�งอากาศ์ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้แคที่ล้�ยา สก'ล้ออนซึ่&เด� ยม้ เป็�นติ�น

ระบบรากอากาศ            กล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากอากาศ์จัะม้�รูากขนาดใหญ่� แขนงรูากหยาบ เซึ่ล้ล้�ที่��ผ&วรูากจัะที่,าหน�าที่��ด#ดน, า เก8บน, าแล้ะน,าน, าไป็ติาม้รูากได�เป็�นอย�างด� ที่,าให�สาม้ารูถึที่นที่านติ�อความ้แห�งแล้�งได�ด� รูากอากาศ์ไม้�ชอบอย#�ในสภาพืเป็=ยกแฉะนานเก&นไป็ นอกจัากน� นป็ล้ายรูากสดม้�ส�เข�ยวของคล้อโรูฟ=ล้ล้�สาม้ารูถึที่,าหน�าที่��ป็รู'งอาหารูได�เช�นเด�ยวก�บใบเม้��อม้��แสงสว�าง เพืรูาะฉะน� นรูากป็รูะเภที่น� จั(งไม้�หล้บแสงสว�างเหม้�อนรูากติ�นไม้�ด&นที่��วๆ ไป็ กล้�ายไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากอากาศ์ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้ช�าง สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้แม้ล้งป็อ สก'ล้เข8ม้แล้ะกล้�ายไม้�สก'ล้เรูแนนเธอรู�า

Page 4: กล้วยไม้ Orchid

ลำ�าต้�น            หม้ายถึ(งส�วนที่��เป็�นข�อ บรู&เวณส�วนเหน�อข�อแล้ะติ&ดอย#�ก�บข�อจัะม้�ติา ติาอาจัจัะแติกเป็�นหน�ออ�อน ก&�งอ�อนหรู�อช�อดอกก8ได� ส�วนที่��เป็�นข�อเป็�นส�วนที่��ม้�ใบ กาบใบ หรู�อกาบของล้,าติ�นที่��ไม้�ม้�ส�วนของใบเจัรู&ญ่ออกม้าได� ส�วนที่��อย#�รูะหว�างข�อเรู�ยกว�า ป็ล้�อง ส,าหรู�บล้,าติ�นของกล้�วยไม้�ที่��โผล้�พื�นจัากเครู��องป็ล้#กแบ�งได� 2

ป็รูะเภที่ ค�อ ล้,าติ�นแที่� แล้ะล้,าติ�นเที่�ยม้

ลำ�าต้�นแท้�            ค�อล้,าติ�นที่��ม้� ข�อ ป็ล้�อง เหม้�อนก�บล้,าติ�นของพื�ชใบเล้� ยงเด��ยวที่��วไป็ ที่��ส�วนเหน�อข�อจัะม้�ติา ซึ่(�งสาม้ารูถึเจัรู&ญ่เป็�นหน�อใหม้� แล้ะช�อดอกได� ล้,าติ�นป็รูะเภที่น� จัะเจัรู&ญ่เติ&บโติออกไป็ที่างยอด ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า แม้ล้งป็อ แล้ะรูองเที่�านารู�

Page 5: กล้วยไม้ Orchid

ลำ�าต้�นเท้�ยม            หรู�อที่��เรู�ยกว�า ล้,าล้#กกล้�วย ที่,าหน�าที่��สะสม้อาหารู ติาที่��อย#�ติาม้ข�อบนๆ ของล้,าล้#กกล้�วยสาม้ารูถึแติกเป็�นหน�อหรู�อช�อดอกได� แติ�ล้,าติ�นที่��แที่�จัรู&งของกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่น� ค�อ เหง�า ซึ่(�งเจัรู&ญ่ในแนวนอนไป็ติาม้ผ&วของเครู��องป็ล้#ก ล้�กษณะของเหง�าม้�ข�อแล้ะป็ล้�องถึ�� กล้�วยไม้�ที่��ม้�ล้,าติ�นล้�กษณะน� ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย แคที่ล้�ยา เอพื&เด8นดรู� ม้แล้ะสก'ล้ออนซึ่&เด� ยม้

ใบ            กล้�วยไม้�เป็�นพื�ชใบเล้� ยงเด��ยว ค�อเส�นใบจัะอย#�ในล้�กษณะขนานก�นไป็ติาม้ความ้ยาวของใบ ใบของกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะที่��แติกติ�างก�นออกไป็ติาม้ชน&ดของกล้�วยไม้� น�บติ� งแติ�รู#ป็รู�าง ส�ส�น ขนาด แล้ะการูที่รูงติ�วติาม้ธรูรูม้ชาติ& ล้�กษณะใบของกล้�วยไม้�ม้�หล้ายชน&ด เช�น ใบแบน ใบกล้ม้ แล้ะใบรู�องซึ่(�งเป็�นล้#กผสม้รูะหว�างพืวกใบกล้ม้ก�บใบแบน แติ�ใบกล้�วยไม้�ส�วนม้ากแล้�วจัะม้�ล้�กษณะแบน การูเรู�ยงติ�วจัะม้�ที่� งเรู�ยงสล้�บก�นแล้ะเรู�ยงซึ่�อนที่�บก�น ส�ของใบส�วนม้ากม้�ส�เข�ยวอม้เหล้�องบางชน&ดใบม้�ส�ส�นล้วดล้ายสวยงาม้ หน�าที่��ของใบ ค�อ ส�งเครูาะห�แสง โดยสารูส�เข�ยวเรู�ยกว�าคล้อโรูฟ=ล้ล้�ที่��อย#�ภายในใบรู�วม้ก�บแสงสว�าง ช�วยให�ก;าซึ่คารู�บอนไดออกไซึ่ด�จัากอากาศ์ผ�านเข�าไป็ที่างรู#ถึ�ายก;าซึ่ของใบที่,าป็ฏิ&ก&รู&ยาก�บน, าเก&ดเป็�นน, าติาล้ นอกจัากน� ใบย�งที่,าหน�าที่��คายน, าออกจัากติ�น ช�วยให�รูาก

Page 6: กล้วยไม้ Orchid

สาม้ารูถึด#ดน, าแล้ะอาหารูเข�าส#�ติ�น เป็�นการูแที่นที่��น, าที่��รูะเหยออกจัากใบ ที่,าให�ติ�นได�อาหารูหรู�อป็'@ยผ�านเข�าที่างรูากได�

            ใบของกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะแติกติ�างก�นติาม้สายพื�นธ'� เช�น กล้�วยไม้�ในสก'ล้สแพืโติกล้;อติที่&ส (Spathoglottis) ม้�ล้�กษณะใบเป็�นจั�บ กล้�วยไม้�พืญ่าไรู�ใบ (Chiloschista usneoides LDL) ม้�ล้�กษณะใบที่��เล้8กม้ากเกาะอย#�ติาม้ก&�งไม้�ในที่��ค�อนข�างรู�ม้ ม้�รูากหนาแน�นส�เข�ยว สาม้ารูถึป็รู'งอาหารูได� ใบจั(งเจัรู&ญ่ออกม้าม้�ขนาดใหญ่�กว�าห�วเข8ม้หม้'ดเล้8กน�อย กล้�วยไม้�รูองเที่�านารู� (Paphilopedilum) ล้�กษณะใบม้�ส�ส�นงดงาม้หล้ายชน&ดม้�ใบส�เข�ยวแก�สล้�บเข�ยวอ�อน กล้�วยไม้� (Anoectochilus siamensis)

ล้�กษณะใบม้�ส�น, าติาล้อม้แดงแล้ะม้�ล้ายหรู�อกรูะส�ขาวสวยงาม้ม้าก

การูจั,าแนกกล้�วยไม้�

Page 7: กล้วยไม้ Orchid

ช่�อดิอก

            (Inflorescence) ม้�ล้�กษณะแติกติ�างก�นไป็อย�างกว�างขวางแล้�วแติ�สก'ล้แล้ะชน&ดของกล้�วยไม้� บางชน&ดม้�ก�านช�อส� นม้าก บางชน&ดม้�ก�านช�อยาว บางชน&ดม้�ช�อดอกติ� งแข8ง (Erect) บางชน&ดม้�ช�อดอกล้�กษณะโค�งหรู�อห�อยห�วล้ง เช�น ช�อดอกกล้�วยไม้�ไอยเรูศ์ (Rhynchostylis

retusa) กล้�วยไม้�บางชน&ดม้�ช�อดอกยาวแล้ะม้�แขนงแยกออกไป็อ�ก เช�น ช�อดอกกล้�วยไม้�ในสก'ล้เรูแนนเธอรู�า (Renanthera) ก�านซึ่(�งเป็�นแกนกล้างของช�อดอกจัะป็รูะกอบด�วยข�อแล้ะป็ล้�อง ช�อดอกของกล้�วยไม้�บางชน&ดม้�ติาซึ่(�งอย#�ติาม้ข�อของก�านที่��เป็�นแกนช�อสาม้ารูถึแติกแล้ะเจัรู&ญ่ออกม้าเป็�นติ�นกล้�วยไม้�เล้8กๆ ได� เช�น ก�านช�อของกล้�วยไม้�สก'ล้ฟาแล้นด�น;อฟซึ่&ส เป็�นติ�น

ดิอก

            ดอกกล้�วยไม้�เป็�นดอกสม้บ#รูณ�เพืศ์ ค�อ เกสรูติ�วผ#�แล้ะเกสรูติ�วเม้�ยอย#�ในดอกเด�ยวก�น ม้�หน�าที่��ในการูส�บพื�นธ'� ดอกม้�ล้�กษณะ ค�อ กล้�บรูองดอก ค�อกล้�บช� นนอก เป็�นส�วนที่��ห�อห'�ม้ป็Aองก�นส�วนติ�างๆ ในขณะที่��ม้�สภาพืเป็�นติาดอกอย#� ม้�กม้�ล้�กษณะแล้ะส�ส�นคล้�ายใบ กล้�บดอก กล้�วยไม้�กล้�บดอก 6 กล้�บ แบ�งออกเป็�น 2 ช� น ช� นนอก 3 กล้�บ แล้ะช� นใน 3

Page 8: กล้วยไม้ Orchid

กล้�บ กล้�บช� นนอกอย#�ข�างบนหน(�งกล้�บ ข�างๆ หรู�อข�างล้�าง 2 กล้�บ กล้�บค#�ล้�างน� จัะม้�ขนาดรู#ป็รู�างแล้ะส�ส�นเหม้�อนก�น แติ�กล้�บบนอาจัแติกติ�างออกไป็ ส,าหรู�บกล้�บช� นใน 3 กล้�บ กล้�บหน(�งอย#�ข�างล้�าง อ�ก 2 กล้�บอย#�ข�างบน กล้�บค#�น� จัะม้�ขนาด รู#ป็ที่รูง ส�ส�น เหม้�อนก�น ส�วนกล้�บล้�างจัะเป็ล้��ยนไป็โดยม้�ขนาดเล้8กล้งหรู�อโติข( น แล้ะม้�ส�ส�นผ&ดไป็จัากกล้�บค#�บน กล้�บค#�ล้�างม้�ช��อเรู�ยกเฉพืาะว�า ป็าก หรู�อ กรูะเป็@า

เกสร            ค�ออว�ยวะที่��แที่�จัรู&งของพื�ชม้�ดอก หรู�อเป็�นส�วนป็รูะกอบ เพื��อช�วยให�การูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�เป็�นพื�ชที่��ม้�ดอกสม้บ#รูณ�เพืศ์ ค�อ ม้�เกสรูติ�วผ#� แล้ะเกสรูติ�วเม้�ยอย#�ในดอกเด�ยวก�น เกสรูกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะเฉพืาะ ค�อ ส�วนของก�านช#ยอดเกสรูเม้�ยก�บก�านช#อ�บเรูณ#ของเกสรูผ#� รูวม้เป็�นอว�ยวะอ�นเด�ยวก�น แล้ะยอดเกสรูเม้�ยก�บเรูณ#ติ&ดอย#�ส�วนน� รูวม้เรู�ยกส�วนน� ที่� งหม้ดว�า เส�าเกสรู ซึ่(�งจัะย��น“ ”

ออกม้าจัากจั'ดเด�ยวก�นก�บที่��โคนกล้�บดอก ติ&ดอย#�ที่��ป็ล้ายส'ดของเส�าเกสรูเป็�นที่��อย#�ของเรูณ# ซึ่(�งเป็�นเช� อเพืศ์ผ#� เรูณ#น� เป็�นเม้8ดขนาดเล้8กม้ากม้�ฝาครูอบป็Bดอย#�ม้&ดช&ด เรูณ#ของกล้�วยไม้�ม้�กเกาะก�นเป็�นก�อนเหน�ยวๆ เรู�ยกว�า ก�อนเรูณ# ถึ�ดจัากป็ล้ายส'ดล้งม้า เป็�นแอ�งกล้ม้เล้8กม้�น, าเหน�ยวอย#�เติ8ม้แอ�ง ส�วนน� ค�อ แอ�งยอดเกสรูติ�วเม้�ย การูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�เรู&�ม้แรูกก�อนเรูณ#จัะติ�องเข�าไป็ในแอ�งน, าเหน�ยว จัะที่,าหน�าที่��กรูะติ'�นให�เม้8ดเรูณ#งอกเข�าไป็ผสม้พื�นธ'�ก�บไข� ในรู�งไข�ติ�อไป็ บรู&เวณก�านดอกส�วนที่��อย#�ช&ดก�บโคนกล้�บดอก ซึ่(�งจัะม้�ขนาดใหญ่�กว�าก�านดอกที่��ติ,�าล้งไป็ ก�านดอกส�วนน� เป็�นที่��อย#�ของอว�ยวะเพืศ์เม้�ยอ�กส�วนหน(�ง ค�อ รู�งไข� ภายในรู�งไข�จัะม้�ไข�อ�อนเป็�นเม้8ดเล้8กๆ เกาะติ&ดอย#�ม้ากม้าย ไข�อ�อนเหล้�าน� เม้��อได�รู�บการูผสม้เช� อเพืศ์ผ#�จัากเรูณ# ก8จัะม้�การูเป็ล้��ยนแป็ล้งแล้ะเจัรู&ญ่เติ&บโติกล้ายเป็�นเม้ล้8ด ใช�ส,าหรู�บส�บพื�นธ'�ติ�อไป็

ผลำหร�อฝั ก            ฝ9กกล้�วยไม้�ม้�อาย'ติ� งแติ�ผสม้เกสรูไป็จันถึ(งฝ9กแก�จัะแติกติ�างก�นไป็ติาม้ชน&ดของกล้�วยไม้�รู�วม้ก�บสภาพืแวดล้�อม้แล้ะความ้สม้บ#รูณ�ขององค�

Page 9: กล้วยไม้ Orchid

ป็รูะกอบในการูเจัรู&ญ่งอกงาม้ กล้�วยไม้�บางชน&ดฝ9กอาจัจัะแก�ได�ในรูะยะเวล้าเพื�ยงเด�อนกว�าเที่�าน� น บางชน&ดฝ9กจัะอย#�ก�บติ�นถึ(งป็=ครู(�งถึ(งจัะแก� ฝ9กกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ไม้�แติกกอม้�กจัะห�อยป็ล้ายล้งเป็�นส�วนม้าก เช�น ฝ9กของกล้�วยไม้�สก'ล้หวาย เป็�นติ�น แติ�ล้ะฝ9กม้�เม้ล้8ดเป็�นจั,านวนม้าก เม้ล้8ดม้�ล้�กษณะเรู�ยวยาวหรู�อป็Cองกล้างคล้�ายล้#กรู�กบ� เม้ล้8ดม้�ขนาดเล้8กม้าก ม้�แติ�ค�พืภะ แติ�ไม้�ม้�อาหารูสะสม้ ม้�เป็ล้�อกบางๆ ห'�ม้เม้ล้8ดอย#� ม้�ส�แติกติ�างก�นไป็ เช�น น, าติาล้ เที่า เหล้�อง หรู�อขาว แล้ะด�วยเหติ'ที่��เม้ล้8ดกล้�วยไม้�ม้�ขนาดเล้8กม้าก จั(งอาจัป็ล้&วกรูะจัายไป็ติาม้ล้ม้ได�ง�ายแล้ะเป็�นรูะยะที่างไกล้ได�

ว&ธ�การูป็ล้#ก

ว&ธ�การูป็ล้#กเป็�นป็9จัจั�ยส,าค�ญ่ที่��ช�วยบ�งค�บการูเจัรู&ญ่เติ&บโติของกล้�วยไม้� ถึ�าใช�ว&ธ�การูป็ล้#กที่��ไม้�เหม้าะสม้ กล้�วยไม้�ก8ไม้�เจัรู&ญ่งอกงาม้เที่�าที่��ควรู ด�งน� นผ#�ป็ล้#กเล้� ยงกล้�วยไม้�จั(งจั,าเป็�นติ�องศ์(กษาความ้ติ�องการูของกล้�วยไม้�แติ�ล้ะชน&ด เล้�อกภาชนะป็ล้#กแล้ะเครู��องป็ล้#ก รูวม้ที่� งว&ธ�การูป็ล้#กให�เหม้าะสม้ก�บกล้�วยไม้�ชน&ดน� นๆ

ภาช่นะปลำ#ก            ภาชนะที่��ใช�ในการูป็ล้#กกล้�วยไม้�ม้�ส�วนส,าค�ญ่ติ�อการูเจัรู&ญ่งอกงาม้ของกล้�วยไม้� ด�งน� นจั(งควรูจั�ดภาชนะป็ล้#กให�เหม้าะก�บการูเจัรู&ญ่ของรูากกล้�วยไม้�แติ�ล้ะป็รูะเภที่ ภาชนะส,าหรู�บป็ล้#กกล้�วยไม้�ม้�หล้ายชน&ด ด�งน�

กระถางดิ�นเผาท้รงเต้�%ย            เป็�นกรูะถึางด&นเผาขนาดป็ากกว�าง 4-6 น& ว ส#ง 2-4 น& ว เจัาะรู#ที่��ก�น

Page 10: กล้วยไม้ Orchid

แล้ะรูอบกรูะถึาง เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง การูป็ล้#กไม้�จั,าเป็�นติ�องใส�เครู��องป็ล้#กใดๆ หรู�ออาจัใส�ถึ�านไม้� ม้ะพืรู�าวส�บ วางให�โป็รู�งก8พือ วางติ�นกล้�วยไม้�กล้างกรูะถึางแล้�วใช�เช�อกหรู�อล้วดเส�นเล้8กๆ ผ#กติ&ดก�บก�นกรูะถึาง

กระถางดิ�นเผาท้รงส#ง            เป็�นกรูะถึางด&นเผาขนาดป็ากกว�าง 3-4 น& ว ส#ง 4-5 น& ว เจัาะรู#ที่��ก�นแล้ะรูอบกรูะถึางแติ�รู#น�อยกว�ากรูะถึางที่รูงเติ� ย เหม้าะก�บกล้�วยไม้�ที่��ติ�องการูเครู��องป็ล้#กหรู�อกล้�วยไม้�รูากก(�งอากาศ์ เช�น ค�ที่ล้�ยา หวาย โดยป็ล้#กด�วยกาบม้ะพืรู�าวอ�ดเรู�ยงติาม้แนวติ� งจันแน�น ย(ดรูากแล้ะโคนกล้�วยไม้�ติรูงกล้างกรูะถึางให�แน�น

กระเช่�าไม�ส'ก            ที่,าจัากไม้�ส�กหรู�อไม้�ชน&ดอ��น น&ยม้ที่,าเป็�นรู#ป็ส��เหล้��ยม้จัติ'รู�ส ม้�ขนาดติ� งแติ�ขนาด 4x4 น& ว ถึ(ง 10x10 น& ว เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์ ม้�ติ�นใหญ่� รูากใหญ่� เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง การูป็ล้#กด�วยกรูะเช�าไม้�ส�กภายในไม้�จั,าเป็�นติ�องใส�เครู��องป็ล้#กใดๆ หรู�ออาจัใส�ถึ�านไม้�ก�อน

Page 11: กล้วยไม้ Orchid

ใหญ่�ๆ 2-3 ก�อนวางให�โป็รู�งก8พือ วางติ�นกล้�วยไม้�กล้างกรูะถึางแล้�วใช�เช�อกหรู�อล้วดเส�นเล้8กๆ ผ#กติ&ดก�บก�นกรูะเช�า

กระเช่�าพลำาสต้�ก            เป็�นกรูะเช�าที่��ที่,าจัากพืล้าสติ&กส�ด,า รูาคาถึ#ก ม้�หล้ายแบบ หล้ายขนาด แติ�ที่��น&ยม้ใช�ม้� 2 ขนาด ค�อ ขนาดที่รูงเติ� ยใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�แวนด�า แล้ะ ขนาดที่รูงส#งใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�หวาย ล้�กษณะการูป็ล้#กเช�นเด�ยวก�บกรูะถึางด&นเผาที่รูงเติ� ยแล้ะกรูะถึางด&นเผาที่รูงส#ง

กระถางดิ�นเผาม�ร#ก�นกระถาง            เป็�นกรูะถึางด&นเผาชน&ดเด�ยวก�บที่��ใช�ป็ล้#กติ�นไม้�ที่��วไป็ ม้�รู#รูะบายน, าอย#�ที่��ก�นกรูะถึางเพื�ยงรู#เด�ยว ที่� งแบบที่รูงส#งที่��วไป็แล้ะแบบที่รูงเติ� ย ม้�ขนาดติ� งแติ� 4-

10 น& ว น&ยม้ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากก(�งด&น เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้รูองเที่�านารู� สก'ล้เอ� องพืรู�าว สก'ล้ค#ล้# แล้ะสก'ล้สเป็โธกล้;อติติ&ส

Page 12: กล้วยไม้ Orchid

ท้�อนไม�ท้�ม�เปลำ�อก            โดยผ#กกล้�วยไม้�ติ&ดก�บที่�อนไม้�ที่��ม้�เป็ล้�อกขนาดเส�นผ�าศ์#นย�กล้างป็รูะม้าณ 3-4 น& ว ยาวป็รูะม้าณ 1 ฟ'ติ ป็ล้ายหน(�งของที่�อนไม้�ย(ดติ&ดก�บล้วดไว�ส,าหรู�บแขวนก�บรูาว เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง สก'ล้แวนด�า

ต้�นไม�ใหญ่�            โดยการูป็ล้#กย(ดติ&ดก�บติ�นไม้�ย�นติ�นขนาดใหญ่� เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์แล้ะรูากก(�งอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง สก'ล้หวาย ส,าหรู�บกล้�วยไม้�ที่��เป็�นรูากอากาศ์สาม้ารูถึใช�ล้วดหรู�อเช�อกผ#กติ&ดก�บติ�นไม้�ได�เล้ย แติ�ส,าหรู�บกล้�วยไม้�ที่��เป็�นรูากก&�งอากาศ์ให�ห'�ม้ด�วยกาบม้ะพืรู�าวที่�บอ�กช� นหน(�ง ย(ดกาบม้ะพืรู�าวด�วยติาข�ายหรู�อซึ่าแล้นอ�กช� นหน(�ง

Page 13: กล้วยไม้ Orchid

เคร�องปลำ#ก            ว�สด'ที่��ใส�ล้งไป็ในภาชนะที่��ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้� เป็�นที่��เก8บอาหารู เก8บความ้ช� น หรู�อป็'@ยของกล้�วยไม้� แล้ะเพื��อให�รูากของกล้�วยไม้�เกาะ ล้,าติ�นจัะได�ติ� งอย#�ได� เครู��องป็ล้#กที่��เหม้าะสม้ก�บล้�กษณะการูเจัรู&ญ่เติ&บโติของรูากกล้�วยไม้�จัะที่,าให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติได�ด�แล้ะแข8งแรูง เครู��องป็ล้#กที่��น&ยม้ใช�ม้�ด�งน�

ออสม'นดิ�า            เป็�นเครู��องป็ล้#กที่��ได�ม้าจัากรูากของเฟBรู�น ล้�กษณะเป็�นเส�นยาว ส�น, าติาล้จันเก�อบด,า ค�อนข�างแข8ง ก�อนที่��จัะใช�ติ�องล้�างให�สะอาด แล้�วจั(งอ�ดติาม้ยาวล้งไป็ในกรูะถึาง ก�อนที่��จัะอ�ดล้งในกรูะถึางควรูรูองก�นกรูะถึางด�วยกรูะเบ� องแติกหรู�อถึ�านป็รูะม้าณครู(�งหน(�งของกรูะถึาง เพื��อให�รูะบายน, าได�สะดวกไม้�ควรูอ�ดออสม้�นด�าให�เติ8ม้กรูะถึาง ก�อนใช�ควรูแช�น, าหรู�อติ�ม้เพื��อฆ่�าเช� อรูาเส�ยก�อน ออสม้�นด�าเป็�นเครู��องป็ล้#กที่��ด� แติ�รูาคาค�อนข�างส#ง สาม้ารูถึเล้� ยงกล้�วยไม้�ได�เจัรู&ญ่งอกงาม้สม้,�าเสม้อ ม้�อาย'การูใช�งาน 2–3 ป็= แติ�ม้�ข�อเส�ย ค�อ ม้�ติะไครู�น, าข( นหน�าเครู��องป็ล้#ก แล้ะเก&ดเช� อรูาง�าย ออสม้�นด�าใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�แบบรูากก(�งอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย สก'ล้ค�ที่ล้�ยา

กาบมะพร�าว            เป็�นเครู��องป็ล้#กที่��น&ยม้ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�ม้าก เพืรูาะหาง�าย รูาคาถึ#ก เหม้าะที่��จัะใช�อ�ดล้งในกรูะถึางด&นเผาส,าหรู�บใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�รูากก(�งอากาศ์เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย สก'ล้ค�ที่ล้�ยา ว&ธ�ที่,าค�อใช�กาบม้ะพืรู�าวแห�งที่��แก�จั�ดแล้ะม้�เป็ล้�อก อ�ดติาม้ยาวให�แน�นล้งในกรูะถึาง ติ�ดหน�าให�เรู�ยบ แล้�วใช�แป็รูงล้วดป็9ดหน�าให�เป็�นขน เพื��อให�ด#ดซึ่�บน, าด�ข( น เครู��องป็ล้#กกาบม้ะพืรู�าวเป็�นเครู��องป็ล้#กที่��ได�ความ้ช� นส#ง เหม้าะส,าหรู�บกล้�วยไม้�ป็ล้#กใหม้� เพืรูาะจัะที่,าให�ติ� งติ�วเรู8ว จั(งที่,าให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่งอกงาม้เรู8วกว�าป็ล้#กด�วยเครู��องป็ล้#กชน&ดอ��นๆ แติ�ม้�ข�อเส�ยค�อม้�อาย'การูใช�งานได�ไม้�นาน ค�อม้�อาย'ใช�งานได�เพื�ยงป็=เด�ยวเครู��องป็ล้#กก8ผ' ข�อเส�ยอ�กอย�างหน(�งค�อเก&ดติะไครู�น, าได�ง�าย เน��องจัากกาบม้ะพืรู�าวอม้ความ้ช� นไว�ได�ม้าก จั(งควรูรูดน, าให�น�อยกว�าเครู��องป็ล้#กชน&ดอ��น

Page 14: กล้วยไม้ Orchid

ถ�าน            ถึ�านไม้�จั�ดเป็�นเครู��องป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ด�ชน&ดหน(�ง เพืรูาะหาง�าย รูาคาไม้�แพืง คงที่นถึาวรู ไม้�เน�าเป็:� อยผ'พื�งง�ายแล้ะด#ดอม้น, าได�ด�พือเหม้าะไม้�ช� นแฉะเก&นไป็ ย�งช�วยด#ดกล้&�นที่��เน�าเส�ยแล้ะที่,าให�อากาศ์บรู&ส'ที่ธ�อ�กด�วย แติ�ม้�ข�อเส�ยค�อม้�กจัะม้�เช� อรูาอย#� ในการูใช�ถึ�านเป็�นเครู��องป็ล้#กกล้�วยไม้� ถึ�าเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากก(�งอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย สก'ล้แคที่ล้�ยา ควรูใช�ถึ�านป็Cนซึ่(�งเป็�นก�อนเล้8กๆ ผสม้ก�บอ&ฐ หรู�อใช�อ&ฐห�กรูองก�นกรูะถึางป็รูะม้าณครู(�งกรูะถึาง แล้�วใช�ถึ�านป็Cนใส�ที่�บข�างบนจันเติ8ม้หรู�อเก�อบเติ8ม้กรูะถึาง จัากน� นจั(งเอากล้�วยไม้�ป็ล้#กโดยวางที่�บไว�บนถึ�านอ�กช� นหน(�ง ส,าหรู�บถึ�านที่��ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ ถึ�าเป็�นกล้�วยไม้�ขนาดเล้8กหรู�อย�งเป็�นล้#กกล้�วยไม้�อย#� เช�น ม้�ขนาดส#งไม้�เก&น 3 น& ว ควรูใส�ถึ�านก�อนเล้8กๆ หรู�อใส�ถึ�านป็Cนไว�บ�างพือสม้ควรู แติ�ถึ�าเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�ขนาดโดแล้�วควรูใส�ก�อนใหญ่�ๆ ไว�ป็รูะม้าณ 5-10 ก�อน เพื��อช�วยอ'�ม้ความ้ช'�ม้ช� นไว�ให�กล้�วยไม้� การูที่��ใส�ถึ�านก�อนโติๆ จั,านวนเล้8กน�อยในการูป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากอากาศ์ก8เพื��อติ�องการูให�บรู&เวณภายในกรูะถึางม้�ช�องว�างม้ากๆ แล้ะโป็รู�งอากาศ์ถึ�ายเที่ได�สะดวก ซึ่(�งเหม้าะแก�ความ้ติ�องการูหรู�อความ้เจัรู&ญ่เติ&บโติของกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากอากาศ์

ท้รายหยาบแลำะห�นเกลำ,ดิ            การูป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากก(�งอากาศ์โดยเฉพืาะพืวกสก'ล้หวาย ม้�กใช�ที่รูายหยาบแล้ะห&นเกล้8ดที่��ล้�างสะอาดแล้�วเป็�นเครู��องป็ล้#ก โดยก�นกรูะถึางใส�อ&ฐห�กหรู�อหรู�อถึ�านป็Cนไว� ส�วนด�านบนใช�ที่รูายหยาบโรูยหนาป็รูะม้าณ 1 น& ว แล้�วโรูยที่�บด�วยห&นเกล้8ดหนาป็รูะม้าณครู(�งน& ว จัากน� นจั(งน,าหน�อกล้�วยไม้�ที่��แยกจัากกอเด&ม้ไป็ป็ล้#กวางไว�บนห&นเกล้8ด แล้�วม้�ดติ&ดก�บหล้�กเพื��อย(ดไม้�ให�ล้�ม้จันกว�ากล้�วยไม้�ที่��ป็ล้#กใหม้�น� ม้�รูากย(ดเครู��องป็ล้#กแล้ะติ� งติ�วได�

Page 15: กล้วยไม้ Orchid

อ�ฐห'กแลำะกระถางดิ�นเผาแต้กอ&ฐห�ก อ&ฐด&นเผา แล้ะกรูะถึางด&นเผาแติก ใช�เป็�นเครู��องป็ล้#กรูองก�นกรูะถึางส,าหรู�บป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากก(�งอากาศ์ โดยม้�ออสม้�นด�า กาบม้ะพืรู�าว ถึ�านป็Cน อย�างใดอย�างหน(�งอ�ดหรู�อโรูยไว�ข�างบน เพื��อให�ด�านล้�างของกรูะถึางหรู�อภาชนะป็ล้#กโป็รู�ง อากาศ์ถึ�ายเที่สะดวกแล้ะเป็�นการูช�วยในการูรูะบายน, าในกรูะถึางได�ด�ข( น

ว�ธี�การปลำ#ก

การลำ�างลำ#กกลำ�วยไม�            ค�อการูล้�างล้#กกล้�วยไม้�จัากการูเพืาะเน� อเย��อออกจัากขวดเพืาะแล้�วล้�างให�หม้ดเศ์ษว' �นอาหารู น,าจั'�ม้ล้งในน, ายานาติรู&ฟBนในอ�ติรูาส�วนน, ายา 1 ส�วนติ�อน, าสะอาด 2,000 ส�วน แล้�วน,าไป็ผ(�งให�แห�งในที่��รู�ม้ แยกล้#กกล้�วยไม้�ออกเป็�น 2

ขนาด ค�อ ขนาดเล้8กก�บขนาดใหญ่�พือจัะป็ล้#กล้งในกรูะถึางน& ว

การปลำ#กลำ#กกลำ�วยไม�ขนาดิเลำ,ก            ล้#กกล้�วยไม้�ขนาดเล้8กให�ป็ล้#กในกรูะถึางหม้#�หรู�อกรูะถึางด&นเผาที่รูงส#งขนาด 4-6 น& ว รูองก�นกรูะถึางด�วยถึ�านขนาดป็รูะม้าณ 1 น& ว ส#งจันเก�อบถึ(งขอบล้�างของกรูะถึาง แล้�วโรูยที่�บด�วยออสม้�นด�าหนาป็รูะม้าณ 1 น& ว ให�รูะด�บออสม้�นด�าติ,�ากว�าขอบกรูะถึางป็รูะม้าณครู(�งน& ว ใช�ม้�อข�างหน(�งจั�บไม้�กล้ม้ๆ เจัาะผ&วหน�าออสม้�นด�าในกรูะถึางให�เป็�นรู#ล้(กแล้ะกว�างพือสม้ควรู ใช�ม้�ออ�กข�างหน(�งจั�บป็ากค�บ ค�บล้#กกล้�วยเบาๆ เอารูากหย�อนล้งไป็ในรู#ที่��เจัาะไว� ให�ยอดติ� งติรูง แล้�วกล้บออสม้�นด�าล้งไป็ในรู#ให�ที่�บรูากจันเรู�ยบรู�อย ควรูจั�ดรูะยะห�างรูะหว�างติ�นให�พือด� กรูะถึางหม้#�ขนาดป็ากกว�าง 4 น& ว ป็ล้#กล้#กกล้�วยไม้�ได�ป็รูะม้าณ 40-50 ติ�น

การปลำ#กลำ#กกลำ�วยไม�ขนาดิใหญ่�            ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ติ�นใหญ่�ให�ป็ล้#กในกรูะถึางขนาด 1 น& ว ใช�ไม้�แข8งๆ ค�อยๆ แคะออสม้�นด�าในกรูะถึางติาม้แนวติ� งออกม้าใช�น& วม้�อรู�ดเส�นออสม้�นด�าให�คงเป็�นรู#ป็ติาม้เด&ม้ ค�อยๆ แบะออสม้�นด�าให�แผ�บนฝCาม้�อ หย&บล้#กกล้�วยไม้�ม้าวางที่�บ ให�

Page 16: กล้วยไม้ Orchid

โคนติ�นอย#�ในรูะด�บผ&วหน�าติ�ดของออสม้�นด�าพือด� หรู�อติ,�ากว�าเล้8กน�อย แล้�วรูวบออสม้�นด�าเข�าด�วยก�น น,ากล้�บไป็ใส�กรูะถึางติาม้เด&ม้ เสรู8จัแล้�วน,าเข�าไป็เก8บไว�ในเรู�อนเล้� ยงล้#กกล้�วยไม้� ส,าหรู�บล้#กกล้�วยไม้�ขนาดเล้8กที่��อย#�ในกรูะถึางหม้#�ม้าเป็�นรูะยะเวล้าป็รูะม้าณ 6 เด�อนข( นไป็ ม้�ล้,าติ�นใหญ่�แข8งแรูงพือสม้ควรูแล้�วควรูย�ายไป็ป็ล้#กล้งในกรูะถึางน& ว โดยน,ากรูะถึางหม้#�ไป็แช�น, าป็รูะม้าณ 10 นาที่� ค�อยๆ แกะรูากที่��จั�บกรูะถึางแล้ะเครู��องป็ล้#กออก แยกเป็�นติ�นๆ น,าไป็ป็ล้#กล้งในกรูะถึางน& วเช�นเด�ยวก�น

การปลำ#กลำงในกระเช่�า            เม้��อล้#กกล้�วยไม้�ในกรูะถึางน& วม้�รูากเจัรู&ญ่แข8งแรูงด� ม้�ใบยาวป็รูะม้าณข�างล้ะ 2 น& ว ซึ่(�งจัะใช�เวล้าในการูป็ล้#กป็รูะม้าณ 6-7 เด�อน ก8น,าไป็ล้งป็ล้#กในกรูะเช�าไม้�ขนาด 3-5 น& ว ด�วยการูน,ากรูะถึางน& วไป็แช�น, าป็รูะม้าณ 5-10 นาที่� เพื��อให�แกะออกจัากกรูะถึางได�ง�าย ใช�น& วด�นที่��รู#ก�นกรูะถึาง ที่� งติ�นแล้ะออสม้�นด�าจัะหล้'ดออกม้า ม้�อข�างหน(�งจั�บออสม้�นด�าแล้ะล้#กกล้�วยไม้�วางล้งติรูงกล้างกรูะเช�าที่��เติรู�ยม้ไว� ม้�ออ�กข�างหน(�งหย&บก�อนถึ�านไม้�ขนาดพือเหม้าะใส�ล้งไป็ในช�องรูะหว�างออสม้�นด�าก�บผน�งของกรูะเช�าให�พืย'งล้,าติ�นได� น,าไป็แขวนไว�ในเรู�อนกล้�วยไม้�

การย�ายภาช่นะปลำ#ก            เม้��อล้#กกล้�วยไม้�ม้�ใบยาว 4-5 น& ว ควรูจัะย�ายไป็ป็ล้#กในกรูะเช�าไม้�ขนาด 8-10 น& ว โดยสวม้กรูะเช�าเด&ม้ล้งไป็ในกรูะเช�าใหม้�เพื��อม้&ให�รูากกรูะที่บกรูะเที่�อน ใช�ก�อนถึ�านไม้�ก�อนใหญ่�ๆ วางเกยก�นโป็รู�งๆ หรู�อจัะไม้�ใช�เล้ยก8ได� เน��องจัากกล้�วยไม้�ไม้�ติ�องการูเครู��องป็ล้#กที่��แน�นแล้ะช� นแฉะเป็�นเวล้านานๆ ถึ�าไม้�ติ�องการูสวม้กรูะเช�าเด&ม้ล้งไป็ก8น,ากรูะเช�าเด&ม้ไป็แช�น, าก�อน เพื��อให�แกะรูากที่��จั�บติ&ดกรูะเช�าออกได�ง�าย น,าติ�นที่��แกะออกแล้�ววางติรูงกล้างกรูะเช�า ให�ยอดติ� งติรูง ม้�ดรูากบางรูากให�ติ&ดก�บซึ่��พื� นด�านข�างของกรูะเช�า

การต้กแต้�งกลำ�วยไม�ต้�นใหญ่�ก�อนปลำ#ก            ส,าหรู�บกล้�วยไม้�ล้,าติ�นใหญ่�ที่��ได�ม้าจัากที่��อ��นหรู�อจัากการูแยกหน�อ จัะติ�องติ�ดรูากแล้ะใบที่��เน�าหรู�อเป็�นแผล้ใหญ่�ๆ ที่& งเส�ยก�อน รูากบางส�วนที่��ย�งด�แติ�

Page 17: กล้วยไม้ Orchid

ยาวเก&นไป็ อาจัติ�ดให�ส� นจันเก�อบถึ(งโคนติ�น แล้�วที่าแผล้ที่��ติ�ดที่'กแผล้ด�วยป็#นแดงหรู�อยาป็Aองก�นโรูค เช�น ออรู�โธไซึ่ด� 50 ผสม้น, าให�เล้ะม้ากๆ น,าติ�นกล้�วยไม้�ล้งป็ล้#กในกรูะเช�าไม้�ซึ่(�งม้�ขนาดเหม้าะสม้ก�บล้,าติ�น            นอกจัากน� นย�งอาจัน,ากล้�วยไม้�ติ�นใหญ่�ไป็ผ#กติ&ดก�บที่�อนไม้�หรู�อกรูะเช�าส�ดา ให�บรู&เวณโคนติ�นติ&ดอย#�ก�บภาชนะป็ล้#ก ส�วนยอดอาจัติ� งติรูงที่าบข( นไป็หรู�อล้,าติ�นโน�ม้ไป็ข�างหน�าแล้ะส�วนยอดเงยข( น ม้�ดล้,าติ�นติรูงบรู&เวณเหน�อโคนติ�นข( นไป็เล้8กน�อยให�ติ&ดก�บภาชนะป็ล้#กด�วยเช�อกฟางหรู�อล้วด 1-2 จั'ดแล้ะม้�ดรูากใหญ่�ๆ ให�ติ&ดก�บภาชนะป็ล้#กอ�ก 1-2 จั'ด เพื��อให�ติ&ดแน�น อาจัใช�กาบม้ะพืรู�าวกาบอ�อนช'บน, าให�ช'�ม้ ม้�ดห'�ม้บางๆ รูอบโคนติ�นกล้�วยไม้�เหน�อบรู&เวณที่��เก&ดรูากเล้8กน�อยก�บที่�อนไม้�ก8ได� แล้ะน,าที่�อนไม้�หรู�อกรูะเช�าส�ดาไป็แขวนบนรูาวเม้��อเก&ดรูากใหม้�เกาะติ&ดภาชนะป็ล้#กด�แล้�ว จั(งติ�ดเช�อกฟางหรู�อล้วดออก

การูขยายพื�นธ'�

การูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�เพื��อป็รูะโยชน�หล้ายป็รูะการูค�อ เพื��อเพื&�ม้ป็รู&ม้าณกล้�วยไม้�ให�ม้ากข( น เพื��อให�กล้�วยไม้�ที่��ป็ล้#กเล้� ยงไว�นานจันเป็�นกอใหญ่�แล้ะม้�สภาพืที่รู'ดโที่รูม้ให�กล้�บม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติด�ข( น แล้ะเพื��อเป็�นการูป็รู�บป็รู'งพื�นธ'�กล้�วยไม้�ให�ได�กล้�วยไม้�พื�นธ'�ใหม้�ที่��ด�ข( น การูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�สาม้ารูถึที่,าได�หล้ายว&ธ� แติ�สาม้ารูถึแบ�งออกได�เป็�น 2 แบบใหญ่�ๆ ซึ่(�งในแติ�ล้ะแบบแติ�ล้ะว&ธ�ม้�จั'ดม้'�งหม้ายแล้ะผล้ที่��ได�แติกติ�างก�น

การขยายพ'นธี01โดิยไม�ม�การผสมเกสร            หม้ายถึ(งการูน,าส�วนใดส�วนหน(�งของกล้�วยไม้�ที่��ไม้�ใช�ผล้จัากการูผสม้เกสรูไป็ขยายพื�นธ'� เป็�นว&ธ�ที่��ง�ายแล้ะสะดวก การูขยายพื�นธ'�ว&ธ�น� จัะได�ติ�นใหม้�ที่��ม้�สายพื�นธ'�เหม้�อนติ�นพื�นธ'�เด&ม้ที่'กป็รูะการู เป็�นว&ธ�ที่��เหม้าะส,าหรู�บการูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�ติ�นที่��ม้�ค'ณล้�กษณะด�อย#�แล้�ว เช�น ม้�ความ้สวยงาม้เป็�นพื&เศ์ษ หรู�อม้�ล้�กษณะที่��เหม้าะสม้แก�การูเป็�นกล้�วยไม้�ติ�ดดอก การูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�โดยไม้�ม้�

Page 18: กล้วยไม้ Orchid

การูผสม้เกสรูแบ�งว&ธ�การูขยายพื�นธ'�ติาม้ล้�กษณะการูเจัรู&ญ่เติ&บโติของกล้�วยไม้� ด�งน�

การต้'ดิแยกกลำ�วยไม�ประเภท้แต้กกอ            กล้�วยไม้�ที่��ม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติแบบป็รูะเภที่แติกกอหรู�อแบบซึ่&ม้โพืเด�ยล้ เช�น หวาย แคที่ล้�ยา เม้��อหน�อหรู�อล้#กกล้�วยใดผล้&ดอกแล้ะติ�นเรู&�ม้รู�วงโรูย หน�อน� นจัะแติกหน�อใหม้�ออกม้าที่ดแที่นที่,าให�กอแน�นข( น หากป็ล้�อยให�กอแน�นเก&นไป็กล้�วยไม้�อาจัที่รู'ดโที่รูม้เพืรูาะม้�ธาติ'อาหารูไม้�เพื�ยงพือ เม้��อเห8นกอแน�นควรูติ�ดแยกไป็ป็ล้#กใหม้�จัะได�ป็รูะโยชน� 2 ที่าง ค�อ ได�กล้�วยไม้�เพื&�ม้ข( นแล้ะที่,าให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่งอกงาม้ด� การูติ�ดแยกกล้�วยไม้�ไม้�ควรูที่,าในช�วงที่��กล้�วยไม้�พื�กติ�วในช�วงฤด#หนาว ควรูที่,าในช�วงติ�นฤด#รู�อนซึ่(�งเป็�นช�วงที่��ติ�นไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติด�แล้ะแติกหน�อใหม้� เครู��องม้�อที่��ใช�ในการูขยายพื�นธ'�ค�อม้�ดแล้ะป็#นแดง ส,าหรู�บการูขยายพื�นธ'�สาม้ารูถึที่,าได�หล้ายว&ธ�ค�อ

การต้'ดิแยกลำ�าหลำ'ง            เป็�นว&ธ�การูขยายพื�นธ'�ที่��ใช�ได�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่แติกกอที่��ม้�ล้,าล้#กกล้�วย เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แคที่ล้�ยา สก'ล้หวาย สก'ล้ออนซึ่&เด� ยม้ เม้��อป็ล้#กเล้� ยงนานจัะม้�กอขนาดใหญ่�ข( นแล้ะม้�ล้,าล้#กกล้�วยม้ากข( น ถึ�าไม้�ม้�การูติ�ดแยกออกจัะที่,าให�ติ�นที่รู'ดโที่รูม้แล้ะออกดอกน�อย การูติ�ดแยกล้,าหล้�งนอกจัากจัะเป็�นการูขยายพื�นธ'�แล้�ว ย�งเป็�นการูกรูะติ'�นให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติเรู8วข( นแล้ะออกดอกง�ายข( นด�วย            การูติ�ดแยกล้,าหล้�ง กล้�วยไม้�ที่��จัะติ�ดแยกควรูม้�ล้,าล้#กกล้�วยอย�างน�อย 4 ล้,า เพืรูาะการูติ�ดแยกแติ�ล้ะติ�นที่��ติ�ดแยกควรูม้�ล้,าล้#กกล้�วยอย�างน�อย 2 ล้,า แล้ะควรูติรูวจัด#ติาที่��โคนล้,าหล้�งถึ�าติาแห�งติายไป็แล้�วการูติ�ดแยกจัะไม้�ได�ผล้ ใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูติ�ดแติ�งก&�งไม้�ชน&ดใบบางที่��คม้ๆ สอดเข�าไป็รูะหว�างล้,าล้#กกล้�วยแล้�วติ�ดส�วนของเหง�าให�ขาดจัากก�น ใช�ป็ล้ายม้�ดแบนๆ ป็Aายป็#นแดงแล้�วที่าที่��บาดแผล้ให�ที่��ว เพื��อให�แผล้แห�งแล้ะเป็�นการูป็Aองก�นเช� อโรูคที่��อาจัจัะเข�าที่,าล้ายที่างบาดแผล้ด�วย เน��องจัากล้,าหล้�งเป็�นล้,าแก�ที่��อย#�ในรูะยะฟ9กติ�ว ถึ�ายกไป็ป็ล้#ก

Page 19: กล้วยไม้ Orchid

เล้ยรูากแก�อาจัจัะช,ารู'ดได� รูากใหม้�ก8ไม้�ม้�โอกาสเจัรู&ญ่ออกม้า จัะที่,าให�การูแติกหน�อล้�าช�าแล้ะได�หน�อใหม้�ที่��ไม้�แข8งแรูง การูติ�ดแยกเพื��อให�เก&ดล้,าใหม้�เรู8วควรูที่,าในช�วงติ�นฤด#รู�อน ซึ่(�งเป็�นรูะยะที่��ติ�นกล้�วยไม้�เรู&�ม้จัะเก&ดหน�อใหม้�หล้�งจัากฟ9กติ�วในช�วงฤด#หนาว หน�อใหม้�จัะเจัรู&ญ่เติ&บโติข( นม้าพืรู�อม้ที่��จัะยกออกไป็ป็ล้#กได�ในช�วงฤด#ฝนพือด�

การต้'ดิแยกลำ�าหน�า            เป็�นว&ธ�การูขยายพื�นธ'�ที่��ใช�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่แติกกอที่'กชน&ด ล้,าหน�าเป็�นล้,ากล้�วยไม้�ที่��ก,าล้�งเจัรู&ญ่เติ&บโติแล้ะเป็�นล้,าที่��จัะให�ดอก จั(งไม้�ค�อยน&ยม้ติ�ดแยกล้,าหน�าไป็ป็ล้#กใหม้� นอกจัากม้�ความ้จั,าเป็�นในบางกรูณ� เช�น กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติเป็�นกอใหญ่�จันเติ8ม้ล้�นกรูะถึางป็ล้#กหรู�อเครู��องป็ล้#กเน�าเป็:� อยผ'พื�ง จั,าเป็�นติ�องรู� อออกจัากกรูะถึางเก�าที่� งหม้ดแล้�วน,าไป็ติ�ดแบ�งแยกป็ล้#กใหม้� หรู�อเป็�นการูติ�ดแยกล้,าหน�าเพื��อจั,าหน�ายซึ่(�งได�รูาคาส#งกว�าการูจั,าหน�ายกล้�วยไม้�ล้,าหล้�ง            ว&ธ�การูติ�ดแยกล้,าหน�า ใช�หล้�กเกณฑ์�เด�ยวก�นก�บการูแยกล้,าหล้�งไป็ป็ล้#ก ค�อป็ล้�อยให�ล้,าหน�าเจัรู&ญ่เติ8ม้ที่��จันถึ(งส'ดข�ดแล้�วจัะแติกหน�อใหม้�จัากติาจันกรูะที่��งหน�อที่��เก&ดใหม้�ม้�รูากโผล้�ออกม้าจั(งติ�ดแยกไป็ป็ล้#ก โดยใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูติ�ดแยกล้,าหน�า 2 ล้,าติ&ดก�น แล้�วแยกไป็ป็ล้#กได�เล้ย ซึ่(�งติ�างจัากการูติ�ดแยกล้,าหล้�งที่��ติ�องป็ล้�อยที่& งไว�ให�แติกหน�อใหม้�ก�อนจั(งจัะยกไป็ป็ล้#กได� รูะยะเวล้าที่��เหม้าะที่��ส'ดในการูติ�ดแยกล้,าหน�าค�อ เม้��อล้,าหน�าส'ดม้�รูากแล้ะรูากยาวไม้�เก&น 1

เซึ่นติ&เม้ติรู การูน,าล้,าหน�าไป็ป็ล้#กควรูรูะว�งอย�าให�รูากอ�อนของล้,าหน�าส'ดบอบช, า

Page 20: กล้วยไม้ Orchid

การต้'ดิช่�า

            การูขยายพื�นธ'�ด�วยว&ธ�ติ�ดช,าใช�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่แติกกอบางชน&ด เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย ซึ่(�งเม้��อน,าล้,าล้#กกล้�วยม้าป็9กช,าในที่��เหม้าะสม้ติาที่��อย#�ติาม้ข�อของล้,าล้#กกล้�วยจัะแติกออกเป็�นล้,าใหม้�ได� ส,าหรู�บล้,าหวายที่��จัะน,าม้าป็9กช,าควรูเป็�นล้,าหล้�งที่��ใบรู�วงหม้ดแล้�ว ถึ�าย�งม้�ใบติ&ดอย#�ควรูป็ล้&ดออกให�หม้ดแล้ะติ�ดรูากออกให�หม้ด น,าม้าป็9กช,าในกรูะบะที่รูายหยาบหรู�อกาบม้ะพืรู�าวอ�ดในแนวติ� งโดยให�โคนล้,าฝ9งล้งไป็ป็รูะม้าณ 2-3 ซึ่ม้. ห�างก�นป็รูะม้าณ 4-5 ซึ่ม้. เก8บไว�ในที่��ม้�แสงแดดค�อนข�างจั�ด ให�โดนแดดเติ8ม้ที่��เก�อบครู(�งว�น รูดน, าให�ช'�ม้ว�นล้ะ 2–3 ครู� ง ติาที่��อย#�ใกล้�ป็ล้ายล้,าจัะแติกเป็�นล้,าใหม้� เรู�ยกว�า ติะเก�ยง “ ”

เม้��อล้,าติะเก�ยงเรู&�ม้เก&ดรูากจั(งติ�ดน,าไป็ป็ล้#กได�

การต้'ดิแยกกลำ�วยไม�ประเภท้ไม�แต้กกอ            กล้�วยไม้�ที่��ม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติแบบป็รูะเภที่ไม้�แติกกอหรู�อแบบโม้โนโพืเด�ยล้ ได�แก� ช�าง เข8ม้ เอ� องก'หล้าบ แวนด�า การูขยายพื�นธ'�โดยการูติ�ดแยกที่,าได�หล้ายว&ธ� เช�น ถึ�าม้�หน�อออกม้าจัากโคนติ�น ให�ติ�ดหน�อโดยติ&ดรูากไป็ด�วย 1-3

รูาก แล้�วน,าไป็ป็ล้#กใหม้� หรู�อใช�ว&ธ�ติ�ดยอดให�ติ&ดรูาก 1-2 รูาก แล้�วน,าไป็ป็ล้#กใหม้� หากติ�ดยอดออกไป็แล้�วม้�หน�อเก&ดข( นก8สาม้ารูถึแยกหน�อออกไป็ป็ล้#กได�เช�นก�น

การต้'ดิยอดิ            เป็�นการูขยายพื�นธ'�อ�กว&ธ�หน(�งที่��ใช�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ไม้�แติกกอ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้ช�าง สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้เส�อโครู�ง สก'ล้แม้ล้งป็อ แล้ะสก'ล้เรูแนนเธอรู�า กล้�วยไม้�ที่��จัะที่,าการูติ�ดยอดควรูควรูเป็�น

Page 21: กล้วยไม้ Orchid

กล้�วยไม้�ที่��เจัรู&ญ่เติ&บโติแข8งแรูงแล้ะส#งพือสม้ควรู ม้�รูากติ&ดอย#�ก�บส�วนยอดที่��ติ�องการูติ�ดอย�างน�อย 2–3 รูากข( นไป็ ถึ�าม้�รูากติ&ดอย#�ก�บส�วนยอดย&�งม้ากย&�งด� เพืรูาะเม้��อน,ายอดไป็ป็ล้#กแล้�วจัะที่,าให�แข8งแรูงแล้ะติ� งติ�วเรู8วข( น ว&ธ�การูติ�ดยอดโดยใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูที่��คม้แล้ะสะอาดติ�ด แล้�วใช�ป็#นแดงที่าที่��รูอยติ�ดที่� งส�วนติ�นแล้ะส�วนยอดเพื��อป็Aองก�นเช� อโรูคเข�าบาดแผล้ น,าส�วนยอดไป็ป็ล้#กในที่��รู�ม้หรู�อที่��ที่��ม้�แสงแดดน�อยกว�าป็กติ&จันกว�ายอดน� นจัะติ� งติ�วได� จั(งน,าไป็ไว�ในที่��ที่��ม้�สภาวะป็กติ&ซึ่(�งจัะใช�เวล้าป็รูะม้าณ 1–2 เด�อน ส,าหรู�บส�วนติ�นเม้��อน,าไป็ป็ล้#กก8จัะม้�หน�อหรู�อติะเก�ยงเก&ดข( น

การแยกหน�อหร�อต้ะเก�ยง

            เน��องจัากกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ไม้�แติกกอม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติที่างยอดค�อยอดจัะยาวส#งข( นไป็เรู��อยๆ แล้ะจัะม้�การูแติกหน�อจัากติาที่��อย#�ข�างล้,าติ�นเป็�นหน�อหรู�อติะเก�ยง ส,าหรู�บติ�นที่��ไม้�ม้�หน�อหรู�อติะเก�ยงเม้��อถึ#กติ�ดยอดไป็ป็ล้#กจัะที่,าให�ติ�นที่��ถึ#กติ�ดแติกหน�อได�ง�ายข( น หน�อหรู�อติะเก�ยงน� สาม้ารูถึติ�ดแยกไป็ป็ล้#กใหม้�ได� การูติ�ดแยกหน�อหรู�อติะเก�ยงไป็ป็ล้#กใหม้�ควรูเป็�นหน�อหรู�อติะเก�ยงที่��เจัรู&ญ่เติ&บโติพือสม้ควรู ม้�รูากที่��แข8งแรูงแล้ะยาวพือสม้ควรูติ&ดอย#�อย�างน�อย 2–3 รูากแล้ะม้�ใบ 2–3 ค#� ใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูคม้ๆ ติ�ดยอดกล้�วยไม้�ที่��ม้�ติะเก�ยงติ&ดอย#� ติรูงบรู&เวณใติ�ติะเก�ยงป็รูะม้าณ 2-3 เซึ่นติ&เม้ติรู หรู�อติ�ดเฉพืาะติะเก�ยงที่��ม้�หน�อติ&ดอย#� ใช�ป็#นแดงที่าที่��บาดแผล้เพื��อป็Aองก�นโรูค น,าหน�อหรู�อติะเก�ยงไป็ป็ล้#กไว�ในที่��รู�ม้จันกว�าจัะติ� งติ�วได�จั(งน,าไป็ไว�ในที่��ม้�สภาพืเหม้าะสม้ติาม้ป็กติ& ฤด#กาล้ที่��เหม้าะแก�การูติ�ดแยกค�อติ�นฤด#ฝนเพืรูาะเป็�นฤด#ที่��กล้�วยไม้�

Page 22: กล้วยไม้ Orchid

ก,าล้�งเจัรู&ญ่เติ&บโติเม้��อติ�ดแยกไป็ป็ล้#กรูากจัะเจัรู&ญ่เกาะเครู��องป็ล้#กได�เรู8วกว�าฤด#อ��น ไม้�ที่,าให�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติหย'ดชะง�ก

การเพาะเน�%อเย�อ            การูเพืาะเน� อเย��อกล้�วยไม้�หรู�อที่��เรู�ยกก�นว�า "การูป็9� นติา" เป็�นการูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�ที่��ที่,าให�ได�ติ�นที่��ม้�ล้�กษณะพื�นธ'�เหม้�อนเด&ม้เป็�นป็รู&ม้าณม้ากในเวล้าอ�นรูวดเรู8ว โดยการูน,าเน� อเย��อจัากส�วนติ�างๆ ของกล้�วยไม้� เช�น ติายอด ติาข�าง ป็ล้ายใบอ�อน ม้าเล้� ยงด�วยอาหารูส�งเครูาะห� ในสภาพืป็ล้อดเช� อแล้ะม้�การูควบค'ม้สภาพืแวดล้�อม้ เช�น แสง อ'ณหภ#ม้& ให�เหม้าะสม้ก�บการูเจัรู&ญ่เติ&บโติติ�นที่��ได�จัากการูขยายพื�นธ'�ว&ธ�น� อาจัม้�โอกาสกล้ายพื�นธ'�ไป็ในที่างที่��ด�ข( นหรู�อเล้วล้งแติ�ก8พืบได�ยาก            รูะยะเวล้าในการูเพืาะเล้� ยงเน� อเย��อติ� งแติ�เรู&�ม้ติ�นจันถึ(งน,าไป็ป็ล้#กได�ติ�องใช�เวล้าอย�างน�อยป็รูะม้าณ 10 เด�อน แติ�ส�วนใหญ่�จัะใช�เวล้านานกว�าน� ข( นอย#�ก�บชน&ดของกล้�วยไม้� ความ้สม้บ#รูณ�ของหน�อ เที่คน&คในการูเพืาะเล้� ยงเน� อเย��อ ส#ติรูอาหารูส�งเครูาะห� แล้ะสภาพืแวดล้�อม้ ข� นติอนส,าค�ญ่ในการูเพืาะเน� อเย��อกล้�วยไม้� พือสรู'ป็ได�ด�งน�

เล้�อกช& นส�วนของกล้�วยไม้�ที่��ม้�เน� อเย��อเจัรู&ญ่ที่��สาม้ารูถึพื�ฒนาเป็�นติ�นอ�อนได� เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวายใช�หน�ออ�อน ติาข�าง ติายอด ดอกอ�อน กล้�วยไม้�ค�ที่ล้�ยาใช�หน�ออ�อน ติาข�าง ติายอด ป็ล้ายใบอ�อน กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าแล้ะล้#กผสม้ใช�ยอดอ�อนที่��ม้�ติาข�างแล้ะติายอด ช�อดอกอ�อน เป็�นติ�น

ฟอกฆ่�าเช� อที่��ผ&วช& นส�วนกล้�วยไม้�ให�ป็ล้อดเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�ก�อนติ�ดส�วนเย��อเจัรู&ญ่ออกไป็เพืาะเล้� ยง

การูเล้� ยงช& นส�วนหรู�อติาในรูะยะแรูก เม้��อฟอกฆ่�าเช� อแล้�วใช�ม้�ดเจัาะติาขนาดเล้8กไม้�เก&น 0.5 เซึ่นติ&เม้ติรู น,าไป็เล้� ยงในอาหารูเหล้วหรู�ออาหารูแข8งส#ติรูที่��เหม้าะสม้ ติาจัะม้�โป็รูโติคอรู�ม้ (protocorm) ส�เข�ยวแติกออกม้ารูอบๆ รูะยะน� ติ�องเป็ล้��ยนอาหารูที่'กสองส�ป็ดาห�

การูเพื&�ม้จั,านวนโป็รูโติคอรู�ม้โดยค�ดเล้�อกโป็รูโติคอรู�ม้ที่��เป็�นก�อนกล้ม้ไม้�ม้�ใบยอด ไป็เล้� ยงในอาหารูส#ติรูที่��เหม้าะสม้เพื��อเพื&�ม้จั,านวนโป็รูโติคอรู�ม้ ถึ�า

Page 23: กล้วยไม้ Orchid

โป็รูโติคอรู�ม้พื�ฒนาเป็�นยอดติ�องติ�ดยอดที่& งเพื��อให�เก&ดการูแติกโป็รูโติคอรู�ม้

การูเล้� ยงโป็รูโติคอรู�ม้ให�เป็�นติ�น เม้��อได�จั,านวนโป็รูโติคอรู�ม้ติาม้ติ�องการูแล้�ว ย�ายไป็เล้� ยงในอาหารูแข8งส#ติรูที่��เหม้าะสม้ ให�โป็รูโติคอรู�ม้แติ�ล้ะหน�วยเจัรู&ญ่เติ&บโติเป็�นติ�นกล้�าม้�ใบยอดแล้ะรูาก เม้��อติ�นส#งป็รูะม้าณ 2-3

เซึ่นติ&เม้ติรู ก8ค�ดแยกแติ�ล้ะติ�นย�ายไป็เล้� ยงในว' �นอาหารูส#ติรูถึ�ายขวดป็รูะม้าณ 50 ติ�นติ�อขวด เพื��อให�เจัรู&ญ่เติ&บโติแข8งแรูง พืรู�อม้ที่��จัะน,าออกป็ล้#กภายนอกได�

การขยายพ'นธี01โดิยการผสมเกสรแลำะเพาะเมลำ,ดิ            การูขยายพื�นธ'�โดยการูผสม้เกสรูน� อาจัที่,าให�ได�ค'ณภาพืของกล้�วยไม้�ที่��ผสม้ได�เป็ล้��ยนไป็บ�างแติ�ไม้�ม้ากน�ก การูขยายพื�นธ'�เพื��อเป็ล้��ยนแป็ล้งค'ณล้�กษณะของกล้�วยไม้�ให�ด�ข( น จั,าเป็�นติ�องค�ดเล้�อกพื�นธ'�ที่��ด�ม้าผสม้ก�น ติ�วอย�างเช�น เม้��อน,าแวนด�า 2 ติ�น ติ�นหน(�งดอกใหญ่� แติ�ส�ไม้�สด ช�อดอกไม้�ยาว ส�วนอ�กติ�นหน(�งดอกเล้8ก แติ�ส�สด ก�านช�อยาว น,าม้าผสม้ก�น เพื��อให�ได�กล้�วยไม้�ที่��ม้�ล้�กษณะด�ข( น ดอกใหญ่� ส�สด ก�านช�อยาวแล้ะเล้� ยงง�ายข( น แติ�ผล้ที่��ได�จัะส,าเรู8จัติาม้ติ�องการูหรู�อไม้�ติ�องรูอจันกรูะที่��งกล้�วยไม้�ที่��ผสม้ใหม้�น� นออกดอก ในการูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�จัะได�ผล้หรู�อไม้�ข( นอย#�ก�บป็9จัจั�ยติ�างๆ ด�งน�

กล้�วยไม้�ที่��ผสม้ก�นได�ติ�องเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�การูเจัรู&ญ่แบบเด�ยวก�น เช�น กล้�วยไม้�ป็รูะเภที่โม้โนโพืเด�ยล้ซึ่(�งเจัรู&ญ่เติ&บโติที่างยอดติ�องผสม้ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่โม้โนเด�ยล้ด�วยก�น จัะผสม้ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ซึ่&ม้โพืเด�ยล้ซึ่(�งเจัรู&ญ่เติ&บโติแบบแติกหน�อออกม้าด�านข�างไม้�ได�

กล้�วยไม้�ที่��ผสม้ก�นถึ�าอย#�ในสก'ล้เด�ยวก�นจัะผสม้ก�นได�ง�ายกว�า เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าผสม้ก�บกล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าด�วยก�น หรู�อกล้�วยไม้�สก'ล้ข�างผสม้ก�บสก'ล้ช�างด�วยก�น

การูผสม้เกสรูกล้�วยไม้�ติ�องเล้�อกพื�อแม้�พื�นธ'�ที่��เจัรู&ญ่เติ&บโติเติ8ม้ที่�� ถึ�าติ�นเล้8กหรู�อล้,าติ�นไม้�แข8งแรูงอาจัที่,าให�อาหารูที่��ม้าเล้� ยงฝ9กไม้�เพื�ยงพือ เป็�นผล้ให�ฝ9กไม้�สม้บ#รูณ� เม้��อน,าเม้ล้8ดไป็เพืาะแล้�วล้#กไม้�ที่��เก&ดม้าอาจัไม้�แข8งแรูงเล้� ยงยาก

Page 24: กล้วยไม้ Orchid

รูะยะเวล้าที่��เหม้าะสม้แล้ะความ้สม้บ#รูณ�ของดอก ค�อ ดอกกล้�วยไม้�ที่��บานเติ8ม้ที่��ที่� งดอกแม้�พื�นธ'�แล้ะพื�อพื�นธ'� โดยล้�กษณะดอกที่��บานเที่�าก�น ไม้�บานน�อยหรู�อบานม้านานจันจัวนจัะโรูย ส,าหรู�บรูะยะเวล้าที่��เหม้าะสม้ในการูที่,าการูผสม้พื�นธ'�ควรูเป็�นเวล้าเช�า แสงแดดย�งไม้�จั�ดแล้ะไม้�ม้�ฝนติก

            การูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้� นอกจัากติ�องค,าน(งถึ(งดอกกล้�วยไม้�ที่��ติ�องบานเติ8ม้ที่�� การูผสม้พื�นธ'�ติ�องที่,าติอนเช�า เวล้าที่��ไม้�ม้�แสงแดด ฝนไม้�ติกแล้�ว ย�งติ�องค,าน(งถึ(งเรู��องความ้สะอาดของอ'ป็กรูณ�หรู�อไม้�ที่��ใช�เข��ยเกสรูติ�วผ#�ติ�องสะอาดป็รูาศ์จัากเช� อรูา เม้��อป็9จัจั�ยที่'กอย�างพืรู�อม้จั(งเรู&�ม้ที่,าการูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้� โดยน,าไม้�จั& ม้ฟ9นที่��สะอาดเข��ยเกสรูติ�วผ#�ของติ�นที่��ติ�องการูให�เป็�นพื�อพื�นธ'�ซึ่(�งม้�เรูณ#อย#�ม้ากม้ายใส�ล้งที่��ยอดเกสรูติ�วเม้�ยของติ�นแม้�พื�นธ'�ซึ่(�งเป็�นแอ�ง ในแอ�งน� ม้�น, าเม้�อกเหน�ยวๆ ใสคล้�ายแป็Aงเป็=ยก เม้��อน,าก�อนเกสรูติ�วผ#�ใส�ล้งไป็แล้�ว น, าเม้�อกจัะช�วยให�ก�อนเกสรูติ�วผ#�ติ&ดอย#�ได� ก�อนเกสรูติ�วผ#�ที่��เป็�นส�เหล้�องจัะล้ะล้ายอ�อนติ�วกล้�นเข�าก�บน, าเม้�อก เรูณ#ของเกสรูติ�วผ#�แติ�ล้ะเม้8ดจัะงอกเป็�นหล้อดเข�าไป็ในก�านดอกหรู�อรู�งไข� หล้อดแติ�ล้ะหล้อดจัะเข�าไป็ผสม้ก�บไข�ติ�วเม้�ย ไข�น� นจัะเก&ดเป็�นเช� อที่��สม้บ#รูณ� แล้�วรู�งไข�ก8จัะพืองโติเก&ดเป็�นฝ9ก ฝ9กของกล้�วยไม้�จัะแก�ติ�องใช�เวล้านาน เช�น ฝ9กของกล้�วยไม้�สก'ล้หวายใช�เวล้าป็รูะม้าณ 4–5 เด�อน ฝ9กของกล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าใช�เวล้าป็รูะม้าณ 7–8 เด�อน แติ�ถึ�าเป็�นฝ9กของฟAาม้'�ยจัะติ�องใช�เวล้าป็รูะม้าณ 17–18 เด�อน การูเพืาะฝ9กกล้�วยไม้�จัะเพืาะฝ9กแก�หรู�อฝ9กอ�อนก8ได� ฝ9กอ�อนกล้�วยไม้�ม้�ส�เข�ยวแติ�พือเรู&�ม้แก�จัะเรู&�ม้เป็ล้��ยนเป็�นส�เหล้�องแล้ะเป็�นส�น, าติาล้เม้��อแกจั�ด ขณะที่��ฝ9กเรู&�ม้เป็ล้��ยนเป็�นส�เข�ยวอม้เหล้�องหรู�อส�เหล้�องติ�องรูะว�งไม้�ให�ถึ#กน, า ฝ9กกล้�วยไม้�ส'กจัะม้�ส�เหล้�องแบบม้ะนาวส'กแสดงว�าฝ9กส'ก เก8บฝ9กไป็เพืาะได� อย�ารูอให�ฝ9กเป็�นส�น, าติาล้ เพืรูาะฝ9กจัะแติก            การูเพืาะฝ9กอ�อนติ�องเป็�นฝ9กอ�อนที่��ม้�เช� อสม้บ#รูณ�แล้�ว หล้�งจัากผสม้แล้�ว ไข�จัะกล้ายเป็�นเช� อที่��สม้บ#รูณ�ได�น� น ข( นอย#�ก�บชน&ดของกล้�วยไม้� เช�น หวายป็รูะม้าณ 45 ว�น แวนด�าป็รูะม้าณ 80–90 ว�น หรู�อใช�เวล้าป็รูะม้าณ 1 ใน 3

ของรูะยะฝ9กแก� ฝ9กอาจัแก�เรู8วหรู�อช�า ข( นอย#�ส&�งแวดล้�อม้ เช�น แสงสว�าง ความ้

Page 25: กล้วยไม้ Orchid

ช'�ม้ช� น แล้ะความ้สม้บ#รูณ� เป็�นติ�น            หล้�งจัากการูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�จันได�ฝ9กแล้�วจั(งน,าเม้ล้8ดภายในฝ9กม้าที่,าการูเพืาะเม้ล้8ด ฝ9กแติ�ล้ะฝ9กม้�เม้ล้8ดจั,านวนม้ากติ� งแติ� 1,000 - 4,000,000

เม้ล้8ด เม้ล้8ดกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะแติกติ�างจัากเม้ล้8ดของพื�ชชน&ดอ��นติรูงที่��ม้�ขนาดเล้8กม้ากจันแที่บจัะเป็�นล้ะออง เพืรูาะภายในเม้ล้8ดไม้�ม้�อาหารูส,าหรู�บติ�นอ�อนเหม้�อนเม้ล้8ดพื�ชอ��นๆ จั(งที่,าไห�เม้ล้8ดกล้�วยไม้�ม้�ขนาดเล้8กม้าก ติาม้ธรูรูม้ชาติ&เม้ล้8ดสาม้ารูถึงอกได�โดยอาศ์�ยเช� อรูาบางชน&ดที่��อาศ์�ยอย#�ติาม้รูากกล้�วยไม้� ช�วยย�อยสล้ายอ&นที่รู�ย�ว�ติถึ'ติ�างๆ ให�เป็�นอาหารูแก�ติ�นอ�อน ในสม้�ยก�อนจั(งใช�ว&ธ�หว�านเม้ล้8ดจัากฝ9กแก�ล้งบรู&เวณโคนติ�นของกล้�วยไม้�สก'ล้เด�ยวก�น แติ�อ�ติรูาการูงอกติาม้ธรูรูม้ชาติ&น� ม้�น�อยม้าก ป็9จัจั'บ�นใช�การูเพืาะเม้ล้8ดในอาหารูส�งเครูาะห� ซึ่(�งม้�ธาติ'ติ�างๆ ของกล้�วยไม้�ในป็รู&ม้าณแล้ะส�ดส�วนที่��พือเหม้าะ แติ�อาหารูด�งกล้�าวก8เป็�นอาหารูของเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�ในอากาศ์ด�วย ด�งน� นการูเพืาะเม้ล้8ดกล้�วยไม้�จั(งติ�องเพืาะในขวดเพืาะ แล้ะอ'ป็กรูณ�ติ�างๆ ในการูเพืาะติ�องที่,าให�ป็ล้อดเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�ด�วย เพืรูาะเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�จัะเข�าที่,าล้ายเม้ล้8ดกล้�วยไม้�ได�            การูเพืาะเม้ล้8ดกล้�วยไม้�อาจัเพืาะได�ที่� งเม้ล้8ดจัากฝ9กแก�แล้ะเม้ล้8ดจัากฝ9กอ�อน ข�อด�ของการูเพืาะเม้ล้8ดจัากฝ9กอ�อน ค�อ ป็รูะหย�ดเวล้า ไม้�ติ�องรูอจันฝ9กแก� ติ�นแม้�พื�นธ'�ไม้�โที่รูม้เน��องจัากติ�องเล้� ยงฝ9กนาน แล้ะป็Aองก�นป็9ญ่หาฝ9กรู�วงก�อนก,าหนด แติ�ข�อเส�ยของการูใช�ฝ9กอ�อนค�อติ�องรู�บเพืาะที่�นที่�หล้�งจัากติ�ดฝ9กจัากติ�น ม้&ฉะน� นฝ9กจัะเห��ยวหรู�อเส�ย แติ�ถึ�าเป็�นฝ9กแก�หากเก8บไว�ในที่��แห�งแล้ะเย8นจัะสาม้ารูถึเก8บได�นานเป็�นป็=


Top Related