Download - 03_Vo Xuan Dan_Vi
CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO
VÀ ĐÁP ỨNG CAO NHU CẦU XÃ HỘI
LÀ THƯƠNG HIỆU CỦA GIÁO DỤC
ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG
BỐI CẢNH TOÀN CẦU HÓA
PGS. TS Võ Xuân Đàn
Trường Đại học Ngoại ngữ – Tin học thành phố Hồ Chí Minh
Giáo dục đại học ở những thập niên đầu của thế kỷ
XXI phải đối mặt với những thách thức: Sự phù hợp
những gì mà xã hội kỳ vọng và những gì mà nó
đang làm, vấn đề chất lượng của giáo dục đại học.
Vấn đề hợp tác quốc tế, một thành phần cơ hữu có
quan hệ mật thiết với chất lượng, vấn đề cung cấp
và quản lý tài chính…
Giáo dục đại học với nền kinh tế thị trường toàn cầu
hóa được xác định là một dịch vụ công cộng nhưng
yếu tố cạnh tranh và xây dựng thương hiệu của đại
học rất được quan tâm.
Việt Nam so với nhiều quốc gia trên thế giới có giáo
dục đại học sớm từ năm 1070 và trong tiến trình phát
triển của lịch sử dân tộc, giáo dục đại học Việt Nam
có điều kiện tiếp xúc, chọn lọc những giá trị tinh túy
của giáo dục thế giới để phát triển nền giáo dục đại
học tiên tiến hòa nhập được với khu vực và quốc tế
trên nhiều lĩnh vực của giáo dục đại học.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, thương hiệu
của đại học Việt Nam là đào tạo chất lượng cao và
thành quả đào tạo ra đáp ứng ngày càng cao nhu cầu
xã hội.
Đào tạo chất lượng cao, mỗi thời đại phát triển của
xã hội đều có sự thay đổi mà yếu tố cơ bản đưa đến
sự phát triển, thay đổi ấy là sự phát triển của khoa
học kỹ thuật.
Chất lượng trong giáo dục đại học là một khái niệm đa chiều, khái niệm này bao trùm mọi chức năng và hoạt động của nó. Cần đặc biệt chú ý việc nâng cao kiến thức thông qua nghiên cứu.
Giáo dục đại học phải quan tâm phát triển các kỹ năng và tính sáng tạo. Cần phải lưu ý đặc biệt đến vai trò phục vụ xã hội.
Về đáp ứng nhu cầu cao xã hội đó là: Sự phù hợp của giáo dục đại học được đánh giá qua sự ăn khớp giữa những gì mà xã hội kỳ vọng và những gì mà nó đang làm. Để có sự phù hợp đó, nhà trường trong quan hệ chặt chẽ với thế giới việc làm, cần dựa trên sự định hướng lâu dài về mục tiêu và nhu cầu của xã hội, kể cả những mối quan tâm về văn hóa và bảo vệ môi trường.
Đặc biệt là các hoạt động hướng tới việc làm giảm nạn nghèo khó, thiếu khoan dung, bạo lực, ngu dốt, đói kém, hủy hoại môi trường, bệnh tật và những hoạt động hướng tới việc củng cố hòa bình, thông qua cách tiếp cận lên ngành và xuyên ngành.
Khái niệm sự phù hợp của giáo dục đại học: về thực
chất là sự nhìn nhận sự đáp ứng nhu cầu xã hội ngày
càng cao của giáo dục đại học. Trong đường lối đổi
mới của Việt Nam khởi đầu từ 1986, vấn đề này đã
được chú ý tới và được liên tục nghiên cứu, thực
hiện trong nền giáo dục Việt Nam đặc biệt là trong
giáo dục đại học.
Giáo dục đại học Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu
hóa đang thực hiện công cuộc đổi mới nhằm xây
dựng cho đại học Việt Nam một thương hiệu chất
lượng đào tạo và đáp ứng cao nhu cầu xã hội.
Thương hiệu này không phải là hình thức mà vấn đề
cốt lõi của giáo dục đại học Việt Nam, là vấn đề có
tầm chiến lược của công cuộc đổi mới giáo dục đại
học Việt Nam vì nó bao hàm những vấn đề về mục
tiêu phát triển, nhiệm vụ và giải pháp đổi mới giáo
dục đại học Việt Nam đến năm 2020.
Ở một góc độ nào đó việc đào tạo đáp ứng cao yêu
cầu xã hội từng bước sẽ gắn với việc Việt Nam tham
gia vào thị trường lao động có trình độ, chất lượng
cao của thế giới, xu hướng này đã và đang là một
khả năng thực thi trên thị trường lao động quốc tế và
Việt Nam có đủ tiềm lực, khả năng thực tế để tham
gia, góp phần tạo thế đứng vững chắc cho thương
hiệu đại học Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Trong quá trình xây dựng thương hiệu của mình, giáo
dục đại học Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa đã
có những bước đi thận trọng, phù hợp với thực tiễn
Việt Nam và thực tiễn của giáo dục đại học thế giới nên
đã thu được những thành công và đúc rút kinh nghiệm
thực tiễn trong việc xây dựng thương hiệu của giáo dục
đại học Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa. Có thể
nhìn nhận được kinh nghiệm của nó trên những bình
diện sau đây:
• Vấn đề thứ nhất là nguyên lý, mục tiêu đào tạo, nội
dung đào tạo, nguồn lực đào tạo luôn gắn với các
thời kỳ phát triển của lịch sử, của dân tộc và có mối
liên hệ với giáo dục đại học quốc tế.
• Vấn đề thứ hai là các loại trường đại học, cấp độ
đào tạo đại học luôn có sự đổi mới về chất lượng, về
số lượng đảm bảo sự phát triển bền vững của giáo
dục đại học Việt Nam.
• Vấn đề thứ ba là giáo dục đại học Việt Nam đã
nhanh chóng tiếp thu, ứng dụng các thành tựu khoa
học trên thế giới như khoa học kỹ thuật, khoa học
công nghệ, khoa nghệ thông tin vào các trường đại
học nhằm tạo bước đột phá rút ngắn thời gian trong
đào tạo, nghiên cứu khoa học hiện đại hóa thiết bị,
xây dựng đại học Việt Nam phát triển bền vững.
• Vấn đề thứ tư là: Để xây dựng và giữ vững thương
hiệu của đại học Việt Nam, giáo dục đại học Việt
Nam đã sớm hội nhập với giáo dục trong khu vực và
với thế giới ở một nhịp độ khẩn trương, cụ thể, sát
thực, sinh động, cởi mở, phá thế “cô lập huy hoàng”
đã tồn tại quá lâu trong giáo dục đại học Việt Nam.
• Vấn đề thứ năm là: Trong quá trình xây dựng
thương hiệu của đại học Việt Nam cũng là quá trình
để đại học Việt Nam nhìn nhận những yếu kém và
nguyên nhân của nó.
• Vấn đề thứ sáu là: Để quảng bá, phát huy được thế
mạnh của thương hiệu đại học Việt Nam “Đào tạo
chất lượng và đáp ứng nhu cầu cao của xã hội” phải
có nguồn lực và sức mạnh của thương hiệu đại học
Việt Nam là công cuộc đổi mới toàn diện và triệt để ở
Việt Nam trong đó có giáo dục đại học.
• Vấn đề thứ bảy là: Để giữ vững và phát huy thương hiệu giáo dục đại học Việt Nam trong quá trình xây dựng thương hiệu vấn đề bản sắc dân tộc, vấn đề kế thừa, tiếp thu tinh hoa, thành quả giáo dục của dân tộc và thế giới là cần thiết và vô cùng quan trọng tạo lập được một mô hình đại học “hoàn thiện tính nhân văn, khoa học, hiện đại”, tiếp cận với đại học thế giới.
Xây dựng thương hiệu đại học Việt Nam “đào tạo
chất lượng và đáp ứng cao nhu cầu xã hội” là sự
phản ảnh quá trình xây dựng, phát triển và giá trị của
đại học Việt Nam đối với khu vực và quốc tế.
Trong thực tiễn xây dựng thương hiệu, đại học Việt
Nam đã có những kinh nghiệm thực tiễn đã nêu trên
đây nhưng chưa phải là tất cả, chưa phải là sự tổng
kết, đúc rút của nhiều người mà chỉ là những kinh
nghiệm dễ nhận biết để có thể bước đầu nêu ra để
đồng nghiệp tham khảo, bổ sung nhằm hoàn thiện
một thang giá trị – kinh nghiệm của việc xây dựng
thương hiệu cho đại học Việt Nam trong bối cảnh
toàn cầu hóa với sức thu hút mạnh mẽ và không
quốc gia – dân tộc nào trên thế giới có thể đứng nhìn
hoặc bỏ qua khi không muốn mình yếu kém, chậm
phát triển.
Xây dựng được thương hiệu, đại học Việt Nam “đào
tạo chất lượng và đáp ứng cao nhu cầu của xã hội” là
hết sức quan trọng có giá trị về lý luận cũng như thực
tiễn, góp phần khẳng định về giá trị của đại học Việt
Nam trong nền kinh tế thị trường và trong bối cảnh
toàn cầu hóa.