Download - 08 Kostoja e prodhimit
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostoja e prodhimit
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Konceptet kyçe
Llojet e kostove dhe fitimiSjellja e kostove afatshkurtëraSjellja e kostove afatgjata
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Oferta
Kostoja e prodhimitLigji i ofertës: Firmat janë të
gatshme të prodhojnë dhe të shesin sasi më të
mëdha të një produkti kur çmimi i tij është i lartë, për shkak të sjelljeve
tipike të produktivitetit dhe
kostos.
P
Q
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Pse të studiojmë sjelljen e firmës?
Të fitojmë njohuri më të mira në lidhje me vendimet që marrin prodhuesit.
Të studiojmë se si sjellja e firmave varet nga struktura e tregut.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Qëllimi i firmave tipike
Qëllimi ekonomik i firmës është maksimizimi i fitimit!
Fitimi = Të hyrat e përgjithshme – Kostot e përgjithshme.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Fitimi i një firme individuale : Të hyrat minus kostoja
Të hyrat: shuma që firma e merr si kompenzim për shitjen e produkteve të saj.
(Çmimi i tregut x sasia e shitur)= Të hyratKostoja: Shuma që firma e sakrifikon për të
blerë inputet.Fitimi: Të hyrat e përgjithshme minus
kostot e përgjithshme.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostoja e prodhimitNë ëprgjithësi, zakonisht marrim parasysh
tre lloje të kostove kur marrim vendime lidhur me ofertën.
Kostoja eksplicite
Kostoja implicite
Kostoja Sunk
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostoja si kosto opurtuneKostot e firmës përfshijnë kostot eksplicite
dhe kostot implicite:– Kostot eksplicite: kostot që kanë të bëjnë
me shpenzime direkte monetare për faktorët e prodhimit.
– Kostot implicite: kostot që nuk kanë të bëjnë me shpenzime direkte monetare (p.sh. kostoja opurtune e inputeve të vet pronarit – paga implicite, renta implicite, kostoja e kapitalit).
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostoja si kosto opurtune
Kontabilistët matin kostot eksplicite, por shpesh i injorojnë ato implicite.
Ekonomistët përfshijnë të gjitha kostot opurtune kur matin kostot.
Fitimi Kontabël = TH – Kostot EkspliciteFitimi Ekonomik = TR – Kostot Eksplicite –
Kostot Implicite
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostoja si kosto opurtuneKostoja e tretë, që nuk ashiqare kosto
implicite paraqet koston sunk.Kostot Sunk janë kosto që kanë veç janë
zotuar dhe nuk mund të rikthehen. Sunk Kostot janë . . .
– Një kosto opurtune
– Shpesh të injoruara kur merren vendimet për ofrimin e një produkti
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Pyetje“NJë fermer ka mbjellur farën e grurit,
por ende nuk e ka plehërosur arën.” A është kostoja e farës së grurit një
kosto opurtune apo kosto sunk?A është kostoja e plehërave kosto
opurtune apo kosto sunk?Cila nga këto dy kosto ka gjasa më të
mëdha për të ndikuar në vendimin për ta vazhduar biznesin?
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Afatshkurtër vs. AfatgjatëDy horizonte kohore janë të rëndësishme kur analizojmë kostot. Afatshkurtër: Periudha kohore gjatë së cilës disa inpute janë variabile (puna dhe materialet) dhe disa janë fikse (kapitali, objektet).Afatgjatë: Periudha kohore gjatë së cilës të gjithainputet janë variabile, duke përfshirë kapitalin dhe objektet.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostoja afatshkurtër
Kostoja e prodhimit mund të ndahet në kategori në afat të shkurtër :Kostot fikse:
–Kostot të cilat nuk ndryshojnë me ndryshimin e sasisë së prodhuar.
Kostot variabile:
–Kostot të cilat ndryshojnë me ndryshimin e sassë së prodhuar.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Familja e kostos së përgjthshme...
Kostot e përgjithshme fikse (TFC)
Kostot e përgjithshme variabile (TVC)
Kostot përgjithshme (TC) ku: TC = TFC + TVC
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Familja e kostove mesatare. . .
Kostot mesatare: Kostot specifike / sasia e prodhuarKostot mesatare fikse (AFC) = TFC / QKostot mesatare variabile (AVC) = TVC /
QKostot mesatare të përgjithshme (ATC) =
TC / Q
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostot marxhinale: “Sa kushton prodhimi i një njësie shtesë
të outputit?”Kostot marxhinale (MC):
“Kostoja shtesë apo ekstra për prodhimin e një njësie shtesë të outputit.”
MC është shtesa në koston e prodhimit që duhet të mbulohet nga të hyrat shtesë për të maksimizuar fitimin.
MC = TC ÷ Q
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Pyetje! Nëse kosoja e
përgjithshme për prodhimin e 4 veturave është 225,000 euro dhe kostoja e përgjithshme për prodhimin e 5 veturave është 250,000 euro. . .
...sa është kostoja mesatare dhe ajo marxhinale për prodhimin e veturës së pestë?
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Forma e lakoreve të kostove afatshkurtëra
Sjellja e kostos afatshkurtër bazohet në produktivitetin e inputeve (burimeve).
Në rastet kur firma vazhdon rritjen e sasisë së prodhuar (outputin), në situatën ku madhësia e firmës është fikse, përfundimisht prodhimi marxhinal i cdo punëtori të angazhuar më pas do të zvogëlohet.
Prodhimi marxhinal zbritës shkakton që kostoja marxhinale të rritet në afat të shkurtër. Kjo më pas ndikon në sjelljen e kostos mesatare.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Forma e lakoreve tipike të kostosK
ost
oja
(eu
ro)
Sasia e prodhuar
MC
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Forma e lakoreve tipike të kostosK
osto
ja (
euro
)
Sasia e prodhuar
MCATC
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Forma e lakoreve tipike të kostosK
osto
ja (
euro
)
Sasia e prodhuar
MCATC
AVC
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Forma e lakoreve tipike të kostosK
osto
ja (
euro
)
Sasia e prodhuar
MCATC
AVC
AFC
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Forma e lakoreve tipike të kostos
Forma – U e kostos së përgjithshme mesatare (ATC):– Për nivelet e ulta të outputit, kur firma rrit
prodhimin, ATC zvogëlohet.– Për nvele më të larta të prodhimit , kur
firma rrit prodhimin, ATC rritet.– Pjesa e poshtme e formës – U paraqitet te
niveli I otputit I cili minimizon koston e përgjithshme mesatare.
– Kjo quhet madhësia eficiente e firmës.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Raporti në mes kostos marxhinale dhe kostos së përgjithshme mesatare
Pse ATC ka formë të U - së? Kur kostoja marxhinale është më e vogël se
kostoja e përgjithshme mesatare, kostoja e përgjithshme mesatare është në zvogëlim e sipër.
MC < ATC ATC Kur kstoja marxhinale është ë e madhe se kostoja
e përgjithshme mesatare, kostoja e përgjithshme mesatare është në rënie e sipër.
MC > ATC ATC
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Raporti në mes kostos marxhinale dhe kostos së përgjithshme mesatare
Lakorja e kostos marxhinale e pret
lakorene kostos së përgjithshme mesatare në minimumin e ATC.
Pse?
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Raporti në mes kostos marxhinale dhe kostos së përgjithshme mesatare
Ko
sto
ja (
euro
)
Sasia e prodhuar
MCATC
Lakorja e kostos marxhinalegjithmonë e pret atë të kostos së përgjithshme
mesatare në minimumin e kostos së përgjithshme
mesatare!
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostot afatgjataSi sjellen kostot për njësi prodhimi kur
firma rrit të gjitha inputet, edhe madhësia dhe shakalla e operimit?
Kostoja mesatare afatgjatë (LRATC) reflekton koston për njësi më të vogël të mundshme në relacion me madhësi të ndryshme të firmës dhe/apo me shkallën e operimit.
Lakorja LRATC ka formën e U-së sic është paraqitur në sllajdin në vijim.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostot afatgjata
Shkalla e të ardhurave rritëse
Shkalla e të ardhurave zbritëse
Shkalla konstante e të ardhurave
Lakorja LRATC
Për njësi (euro)
Shkalla e operimit (Q)
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostot afatgjata
Ekzistojnë tre situata tipike kostove afatgjata:Shkalla rritëse e të ardhurave: LRATC zvogëlohet kur rritet shkalla e operimit.Shkalla zbritëse e të ardhurave: LRATC rritet me rritjen e shkallës së operimit.Shkalla konstante e të ardhurave : LRATC mbetet konstante kur rritet shkalla e operimit.
Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition
Kostot afatgjataShkaktarët e mundshëm të shkallës
rritëse:– lirimet me shumicë në blerje – ekonomizimi I prodhimit, deponimit,
transportimit dhe promocionit– Firmat më të mëdha mund të marrin
kredi me kamata më të ultaShkaktarët e mundshëm të shkallës
zbritëse të të ardhurave– diskonomizimi në menaxhment...