![Page 1: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/1.jpg)
1
16 januari 2018
![Page 2: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Welkomstwoord
Leen Paape
- Hoogleraar Corporate Governance
- Voorzitter van het Nyenrode Corporate
Governance Instituut
![Page 3: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Corporate Governance code
![Page 4: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Programma
13:30 – 13:40 Welkom - Leen Paape, dagvoorzitter
13:40 – 13:55
13:55 – 14:10
Duo interview met John Bendermacher, voorzitter IIA Nederland en Maureen
Vermeij, voorzitter NBA LIO over toekomstvisie IAF & CG
14:10 – 14:25 Belangrijkste bevindingen onderzoek - Robert Bogtstra, FSV Risk Advisory
14:25 – 14:30
14:30 – 14:45
14:45 – 15:00
Aanbieden Internal Audit Monitor 2017 - John Bendermacher aan
Jaap van Manen, Monitoring Commissie
Reactie op onderzoek & “toekomstvisie op IAF & CG - Jaap van Manen
Vragen uit de zaal
15:00 – 15:30 Pauze
15:30 – 15:40
Introductie panel
Panellid 1 – Robert Bogtstra, onderzoeker
Panellid 2 – Pieter Goudriaan, CAE
Panellid 3 – Carin Gorter, Commissaris
Panellid 4 – Rients Abma, Stakeholder
15:40 – 16:00 Pitch 1 – Remko Renes, Nyenrode Business Universiteit
16:00 – 16:25 Pitch 2 – Pieter Goudriaan, Chief Audit Executive Fugro
16:25 – 16:50 Pitch 3 – Rients Abma, directeur Eumedion
16:50 – 17:00 Vragen uit de zaal
17:00 – 18:00 Napraten & borrel
![Page 5: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Duo interview
• John Bendermacher, voorzitter IIA Nederland
• Maureen Vermeij, voorzitter NBA LIO
![Page 6: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Robert Bogtstra
Belangrijkste bevindingen uit het
onderzoek Internal Audit Monitor 2017
Goed bestuur en toezicht verdient een goede Internal
Audit Functie
![Page 7: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/7.jpg)
Internal Audit Functie bij NL Beursvennootschappen per 2016
•7
Het aantal organisaties met een IAF neemt toe
Maar, organisaties zonder IAF
- hebben geen goede uitleg, of
- leggen niets uit (niet naleven)
Maar, wat als je geen IAF hebt?
IAF is een logisch onderdeel van good governance
![Page 8: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Ontwikkeling IAF en Corporate Governance in NLD
1997 20082003 2016
![Page 9: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Onderzoek: Als een IAF aanwezig is, wat treffen we aan
achter de voordeur?
Definitie Internal Audit (IIA)
“Een onafhankelijke, objectieve functie die zekerheid verschaft en adviesopdrachten uitvoert, om meerwaarde te leveren en de operationele activiteiten van de organisatie te verbeteren. De interne auditfunctie helpt de organisatie haar doelstellingen te realiseren door met een systematische, gedisciplineerde aanpak de effectiviteit van de processen van risicomanagement, beheersing en governance te evalueren en te verbeteren.”
![Page 10: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Verschijningsvormen Internal Audit Functie per 2016
Ja-zelf
Ja-outsourced
Ja-CombiRM&IAFJa-anders–beperktescope
Nee-welvanaf2017Nee-explain
Nee-geenexplain
![Page 11: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Internal Audit Functie bij NL Beursvennootschappen per 2016
AEX (20) AMX (22) AScX (23) Lokaal (29)Wel (20) Niet (0) Wel (18) Niet (4) Wel (9) Niet (14) Wel (2) Niet (27)
18 14 7 1
1
1
14
2
4
8
2
2
12
2 2
2
2
![Page 12: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Nieuwe IAF’s in 2017Nee-welvanaf2017
1. Basic-Fit – “The Supervisory Board, on proposal of the Audit & Risk Committee, proposed Basic-Fit to define the position of the internal audit role within Basic-Fit, at first through outsourcing, (…).”
2. IMCD Group – “In 2017 wordt een onafhankelijke Internal Audit positie gecreëerd omdat IMCD’s internationale netwerk uitgebreid is waardoor een onafhankelijke rapportagelijn naar de Audit Committee nodig wordt geacht in lijn met vereisten van de Nederlandse Corporate GovernanceCode”.
3. Sligro Food Group – “Door de overname van de Belgische groothandelsorganisatie Java in 2016 is een ander aansturingsmodel nodig”
4. Beter Bed – Er zal invulling worden gegeven aan een IAF “vanwege de aangescherpte Code en de groei van de onderneming”.
5. Brunel – Gaat “in de loop van 2017” een IAF inrichten
6. ForFarmers – Per januari 2017 is een internal auditor benoemd
7. Neways Electronics – In 2017 wordt een aparte IAF te gecreëerd om “risicobeheersing en compliance van de groep verder te versterken”
AM
XA
Sc
XL
ok
![Page 13: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Aanbevelingen
Voor organisaties die nog gaan starten met een IAF:
Als je begint, begin dan klein in omvang met hulp van 1st en 2nd line
Als je begint, begin dan klein in scope
Als je begint, begin dan klein met hulp van derden (co-sourcing)
Voor organisatie die zonder IAF blijven:
Leg uit waarom niet geen IAF is ingericht
Leg uit welke alternatieve maatregelen zijn getroffen
![Page 14: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Aanbieden Internal Audit Monitor
John Bendermacher biedt de Internal
Audit Monitor 2017 aan Jaap van Manen
aan
![Page 15: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Jaap van Manen
Reactie op onderzoek &
“toekomstvisie op IAF & CG
![Page 16: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Vragen uit de zaal?
![Page 17: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Pauze
![Page 18: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Panel
Introductie panel
Panellid 1 – Robert Bogtstra, onderzoeker
Panellid 2 – Pieter Goudriaan, CAE
Panellid 3 – Carin Gorter, Commissaris
Panellid 4 – Rients Abma, Stakeholder
![Page 19: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Remko Renes
Pitch 1 – stelling
“Je kunt beter links (startend) in het ambition model
zitten, dan helemaal niet (geen IAF hebben).”
![Page 20: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Remko Renes
![Page 21: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Pieter Goudriaan, Chief Audit Executive bij Fugro
Pitch 2 – stelling
“Binnen 6 maanden als startende IAF
een belangrijke meerwaarde bieden
voor je organisatie.”
![Page 22: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Fugro N.V. Pieter Goudriaan (Head of Internal Audit), 16 januari 2018
![Page 23: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/23.jpg)
23
We provide our clients with integrated solutions from data acquisition to advice
![Page 24: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Global network
![Page 25: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Internal audit binnen Fugro
Gestart in mei 2016 (voorheen voerde group control site visits uit)
Ondersteund door PwC (14 grootste werkmaatschappijen)
Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van
binnen)
Oktober 2016 certificaat kwaliteitstoetsing IIA
In 2016/7 drie personen onze afdeling verlaten (twee naar buiten)
In 2017 twee nieuwe (jongere) auditors aangenomen
Systeem van guest auditors en we voeren circa 25 audits per jaar
uit
![Page 26: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Key take aways
Succesfactoren:
Momentum door crisis (nieuwe rvc leden, nieuwe CFO)
Gedreven door business relevantie
Communicatie en team
Goede communicatie met stakeholders (wat is de audit vraag)
Aandacht voor team (opbouw met talenten, business ervaring)
Niet eigenaar van de oplossing worden (maar wel supporter)
Persoonlijk
Niet (te) rigide, lef tonen (lines of defence)
Structuur en relevantie
Peers opzoeken (IIA, peer industry group)
![Page 27: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Rients Abma, Eumedion
Pitch 3 – stelling
Elke beursvennootschap heeft of een IAF
ingericht of heeft alternatieve
maatregelen getroffen om de effectiviteit
van de interne risicobeheersings- en
controlesystemen te toetsen”
![Page 28: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Vragen uit de zaal
![Page 29: 16 januari 2018 - NBA · 16 januari 2018. 2 Welkomstwoord Leen Paape ... 15:40 –16:00 Pitch 1 –Remko Renes, ... Eind 2014 vier auditors aangenomen (drie van buiten en één van](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071007/5fc410433600472c904c6319/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Napraten en borrel