Download - 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
1/24
PERTEMUAN KE 3
PERSAMAAN KIMIA DAN HASIL REAKSI
1. RUMUS KIMIA
2. MENULISKAN PERSAMAAN
KIMIA YANG BALANS
3. HUBUNGAN MASSA DALAMREAKSI KIMIA
4. REAKTAN PEMBATAS
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
2/24
PERSAMAAN KIMIA
Reaktan (Pereaksi) Produk (Hasil Reaksi)
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
3/24
1. RUMUS KIMIA
RUMUS EMPIRIS (RE) : Rumus y!" #$%!" s&'&! '%*&m%!+!
,$& -um$ ,m u!u+ s&%# -&!%s ,m
'$m suu s&!y/
RUMUS M0LEKUL (RM) :
um$ ,m s&%# u!su '%'$m m,$&+u$
Misal rumus empiris glukosa (CH2O)n
nisbah C : H : O = 1 : 2 : 1
Bila diketahui Mr = 18! maka n = "
rumus molekul glukosa = C"H12O"
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
4/24
B"%m! '&!"! ,$2
P'! +,$(II) +$,%' Rumus &m#%%s ,$2
"y %+ y!" +u :
! m,$&+u$ '! ! ,m +,$'! ,m +$,%!
+&'u "y su$% '%&'+!
%+! %,!%+
M&u#+! m,$&+u$ +ss (+%s$)
'% ,$2s&"% u!% umusu+! s&"%m,$&+u$ ,$2
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
5/24
Contoh 2.1
#ada#&m+! 3 " s&!y/ ,"!%+ '%s%$+! 44 "
02(M 6 44) '! 17 " H20 (M 6 17). T&!u+!
umus &m#%%s s&!y/ ,"!%+ &s&u
$
P&!y&$&s%!
44 " 026 1 m,$ 026 1 m,$ 6 12 "
17 " H20 6 1 m,$ H20 62 m,$ H 6 2 " H
B,, 0 6 3 " 8 (12 " 9 2 ") 6 1 " 0 6 1 m,$ 0
N%s : H : 0 6 1 : 2 : 1
Rumus &m#%%s 6 (H20)!
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
6/24
RUMUS KIMIA DAN PERSENTASE
KOMPOSISI
ETILENA
Rumus Empiris : (CH2)nRumus Mol!ul : C2H"
M#ss# C $ %2&'%%
M#ss# H $ 2&'%*
+uml#, %"&'2-
PERSENTASE MASSA
KAR.ON $ / %''0 $ 1& 210 C
HIDROEN $ / %''0 $ %"& 3-20 C
12,00114,027
2,0159
14,027
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
7/24
Contoh 2.2
%uatu sen&a'a mengandung C! "!"* H!
dan +,!, O$ -entukan rumus molekuln&a .ikaMr =18$
P&!y&$&s%! /umus empiris = : H : 0 6 4;12 :
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
8/24
24 MENULISKAN PERSAMAAN KIMIA 5AN
.ALANS
NH"NO3 > N20 9 H20REAKTAN PR0DUK
? B&% !'#' u!su y!" &'# su +$% '% us +%%
'! su +$% '%us +!!
? B&% +,&@%s%&! 1 #' NH4N03 +&mu'%! +,&@%s%&! 2 #' H20 '! 1 #' N20
0P&%+s !y+!y ,m 0
Berdasarkan perjanjian koefisien 1 didepan NH4NO3dan
N2O tidak perlu dituliskan.
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
9/24
CONTOH 2.3
Amoni# mrup#!#n 6#,#n 7#s#r u8#m# 7#l#m
pm6u#8#n pupu! ur#4 Di in7us8ri& #moni# 7i,#sil!#nml#lui pross H#6r 9#n mnun#!#n #s ni8ron
7#n ,i7ron s6##i r#!8#n4 Tulis!#n prs#m##n
!imi# 9#n 6#l#ns un8u! pross ini.
Pn9ls#i#n
N2 ; H2 NH3
Mul#il#, 7n#n !o
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
10/24
CONTOH 2.4
Pross H#rr#?s i#l#, pros7ur in7us8ri un8u!
mm6u#8 N#2SO" 9#n 7iun#!#n 7#l#m pm6u#8#n!r8#s4 .#,#n #@#ln9# i#l#, N#Cl& SO2& H2O& 7#n O24 HCl
7i,#sil!#n s6##i ,#sil s#mpin#n4 Tulis!#n
prs#m##n !imi# 9#n 6#l#ns un8u! pross ini.
Pn9ls#i#n
N#Cl ; SO2; H2O ; O2 N#2SO"; HCl
Mul#il#, 7n#n !o
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
11/24
.ri!u8n9# !oO2 N#2SO"; 2 HCl
K#li!#n smu# !o
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
12/24
34 HU.UNAN MASSA DALAM REAKSI KIMIA
Huu!"! ! mss &+! '! #,'u+!y'%s&u s,%+%,m&% (Yu!!%: stoicheion6 u!su9 metron6 u+u!)
2 4H15 9 13 02 > 7 02 9 1 H20
A%!y :
2 m,$ 4H159 13 m,$ 02> 7 m,$ 029 1 m,$ H20
11 352
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
13/24
Contoh 2.6
K#lsium ,ipo!lori8& C#(OCl)2& 7iun#!#n s6##i 6#,#n
pmu8i,4 Sn9#@# ini 7i,#sil!#n 7#ri N#OH& C#(OH)2&
7#n Cl2mnuru8 prs#m##n
2 N#OH ; C#(OH)2; 2 Cl2 C#(OCl)2 ; 2 N#Cl ; 2 H2O
.r#p# r#m Cl27#n N#OH 9#n 6r#!si 7n#n %'- C#(OH)2& 7#n 6r#p# r#m C#(OCl)29#n 7i,#sil!#n
Pn9ls#i#n
+uml#, mol C#(OH)29#n 7i!onsumsi i#l#,
%'- C#(OH)2 $ %"&"' mol C# (OH)2
-"&'* mol%
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
14/24
2 N#OH ; C#(OH)2; 2 Cl2 C#(OCl)2 ; 2 N#Cl ; 2 H2O
+i!# %"&"' mol C#(OH)26r#!si m#!#:
mol N#OH $ 21&1' mol N#OH
mol Cl2 $ 21&1' mol Cl2
mol C#(OCl)2 $ %"&"' mol C#(OCl)2
D#ri Buml#, mol 7#n m#ss# mol#r r#!8#n sr8#
pro7u!n9#& m#ss# 9#n 7i#ri i#l#, :m#ss# N#OH $ (21&1' mol)("'&'' mol%) $%%2
m#ss# Cl2 $ (21&1' mol)(-'&*% mol%) $2'"2
m#ss# C#(OCl)2$ (%"&"' mol)(%"2&*1 mol%) $2'*
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
15/24
"4 REAKTAN PEM.ATAS
R&+! y!" %s #&m +$% %$ &+!#&ms< &+! $%! '$m +&'! &$&%.
P,'u+ y!" '%#&,$& &'s+! #'
&+! #&ms
R&+! #&ms '# '%%u!" s&*s,%+%,m&% '&!"! su! -um$ &+! (s-)
y!" '%#&,$& '% -um$ m,$ '%"%+,&@%s%&!!y.
R&+! y!" m&m#u!y% s- &+&*%$ m&u#+!
&+! #&ms.
-
7/24/2019 2. Pers.kimia & Rumus Kimia
16/24
Contoh 2.7
S&!y+ 1 m,$ KI03'%&+s%+! '&!"! 4 m,$ KI '! m,$
H$< &+s% : KI03
9 5KI 9 H$ > K$ 9 3I2
9 3H2
0A#+ s&mu &+! +! %s T&!u+! &+!
#&ms!y '! "m I2+! &&!u+ (A I 6 12=)
P&!y&$&s%!
!%s m,$ %'+ sm '&!"! !%s +,&@%s%&!< -'% &+!
%'+ %s s&mu!y
s- KI036 1 m,$;1 6 1