![Page 1: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/2.jpg)
DÜNYA BİR KAĞIDA NASIL SIĞAR?Harita Nedir?Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belli bir ölçek dahilinde küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılmasıyla elde edilen çizime harita denir.
![Page 3: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/3.jpg)
Dikkat..!!! Bir çizimin harita olabilmesi için mutlaka şu 3 özelliği taşıması gerekir:1.Kuşbakışı görünüme göre çizilmiş olması :Haritası çizilen alanın tam tepeden görünüşü kuşbakışı olarak adlandırılır. 2. Bir düzleme aktarılmış olması :Kağıt,duvar,deri parçası gibi…3.Bir ölçeğe göre küçültülmüş olması: Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Başka bir ifade ile harita içindeki uzunluk veya alanların, gerçek uzunluk veya alanlara oranını gösterir. Haritanın ölçeği, çizilecek haritanın özelliğine veya haritanın kapsam ve amacına göre seçilir.
![Page 4: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/4.jpg)
ÖLÇEK VE ÖLÇEK ÇEŞİTLERİÖlçek:Haritalarda uygulanan küçültme oranına ölçek denir.Ölçek Çeşitleria)Kesir ölçek: Küçültme oranının kesirli sayılarla ifade edildiği ve haritalarda en çok kullanılan ölçek şeklidir. 1/5000, 1/50.000, 1/ 2.000.000 gibi…
Kesir ölçeklerde pay her zaman 1’dir. Payda ise haritası çizilen alanın kaç defa küçültüldüğünü gösterir.Kesir ölçeklerde ölçek ile ölçek paydası arasında ters orantı vardır.
![Page 5: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/5.jpg)
b) Çizik yada Çizgi ölçek: Eşit dilimlere ayrılmış bir çizgi üzerinde harita üzerindeki uzunlukların gerçek uzunluklara oranının gösterildiği ölçeklerdir.Çizik ölçeklerde sıfırın solunda yer alan kısım, daha küçük uzunlukları göstermek için kullanılır.
![Page 6: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/6.jpg)
ÖLÇEK HESAPLAMA
![Page 7: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/8.jpg)
Kroki: Herhangi bir yerin kuşbakışı görünüşünün ölçeksiz ve kabataslak olarak düzleme aktarımıdır. Harita ile arasındaki fark krokinin ölçeksiz, haritanın ölçekli olmasıdır.
![Page 9: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/9.jpg)
Örnek 1: Türkiye'nin doğusu ile batısı arasındaki kuş uçuşu uzaklık yaklaşık 1500 km.dir.Bu uzaklık bir Dünya haritasında 25 cm ile gösterilmişse haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?A) 1/10.000.000 B) 1/400.000 C) 1/2.000.000 D)1/6.000.000
Örnek 2: Bir yelkenli Çanakkale’den çıktığı mavi yolculukta önce İzmir’e sonra da Antalya Limanı’na uğruyor. 1/80.000.000 ölçekli haritaya göre Çanakkale-İzmir arası 6 cm, İzmir-Antalya arası 2 cm’dir. Buna göre yelkenlinin yolculuğu gerçekte toplam kaç km’dir?A) 800km B) 10 km C)1600km D)75km
![Page 10: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/10.jpg)
Çizgi Ölçeğin Kesir Ölçeğe Çevrilmesi
Gerçek Uzunluk= 80+20=100 km’yi cm’ye çevirmeliyim100km=10000000cm 5 sıfır ekledim
Harita Uzunluğu= 5cmÖlçek Paydasını Bulmak İçin
H.U/G.U=ÖP 5/10.000.000= 1/2.500.000
En baştaki ve en sondaki rakamlar toplanarak GERÇEK UZUNLUK elde edilir
1 tanesi 1 cm ise çizginin tamamı 5cm’dir
Çizgi Ölçeğin boyu bize Harita Uzunluğunu Verir
![Page 11: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/11.jpg)
Örnek 3:Aşağıdaki çizgi ölçekleri kesir ölçeğe
çeviriniz.
![Page 12: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/12.jpg)
Harita Çeşitleri1. Kullanım amaçlarına göre:A. İdari ve Siyasi Haritalar: Ülkelerin başka ülkelerle olan
sınırlarının gösterildiği haritalara siyasi; ülkelerin kendi içindeki illeri, eyaletleri, bölgeleri gösteren haritalara idari haritalar denir.
![Page 13: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/13.jpg)
B. Beşeri ve Ekonomik Haritalar: Nüfus, göç, yerleşme, tarım, hayvancılık, turizm, sanayi vb. dağılışını gösteren haritalardır.
![Page 14: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/14.jpg)
C. Fiziki Haritalar: Yeryüzü şekillerinin fiziki yapısını, dağılışını ve yükseltilerini gösteren haritalardır.
![Page 15: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/15.jpg)
D. Özel Haritalar: Belli bir konu için özel olarak hazırlanan haritalardır. Örnek: Türkiye toprak haritası, Karadeniz Bölgesi bitki haritası…
Bütün haritalardan yararlanılarak;-Uzaklık bulunabilir -Alan
hesaplanabilir- Yön tayin edilebilir -Konum
belirlenebilir
![Page 16: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/16.jpg)
2. Ölçeklerine göre haritalar:A. Büyük Ölçekli Haritalar:Planlar: Ölçekleri 1/20.000’e kadar olan haritalardır. Şehir imar planları, kadastro haritaları bu türdendir.B. Küçük ölçekli haritalar: Ölçeği 1/500.000’den daha küçük olan haritalardır. Bu haritalar kıtaların, ülkelerin, dünyanın tamamını veya bir bölümünü gösterir. Atlaslar, duvar haritaları küçük ölçeklidir.
![Page 17: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/17.jpg)
Büyük ölçekli haritalar Küçük ölçekli haritalar
Ölçek paydası küçük1/18.000
Ölçek paydası Büyük1/400.000
Gösterilen alan darÖrneğin İstanbul
Gösterilen alan GenişÖrneğin Asta Kıtası
Ayrıntı fazla Ayrıntı AzKüçültme ve Bozulma Az Küçültme ve Bozulma Fazla
Dikkat !!! *Kesir ölçeklerde, paydadaki rakam büyüdükçe ölçek küçülür ve haritaların ayrıntıları azalır.*Paydadaki rakam küçüldükçe ölçek büyür ve haritaların ayrıntıları artar.
![Page 18: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/18.jpg)
Örnek 4:Aşağıdaki tabloda haritaları küçük ölçekten
büyük ölçeğe doğru sıralayınız.A 1/20.000
F 1/40.000
B 1/650.000 G 1/155.000.000
C 1/3.000 H 1/25.000
D 1/75.000 I 1/369.000.000
E 1/9.600.000 J 1/852
![Page 19: 6. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite 1. Bölüm Harita ve Ölçek](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042723/5871785a1a28ab230b8b5751/html5/thumbnails/19.jpg)
Örnek 5:Aşağıdaki tabloda haritaları ayrıntısı çok olandan az
olana doğru sıralayınız.A 1/9.000
F 1/440.000
B 1/580.000 G 1/105.000
C 1/325.000 H 1/25.000.000
D 1/6.000 I 1/68.900.000
E 1/18.500.000 J 1/4