Download - เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมมูลsphan.rmutr.ac.th/spss/ls005.pdf · การสร้างเครื่องมือที่ใช้ในการวัด(ต่อ)
บทท 5
เครองมอเกบรวบรวมขอมมล
การวดทางสงคมศาสตร
การวดทางสงคมศาสตรเปนการวด/คณลกษณะ/สภาพทคอนขางเปนนามธรรม มกใชรวมกบการวดความรทางวชาการ ทจ าเปนในการปฏบตงาน เชน ความรบผดชอบ คณธรรม ความสามารถในการปฏบตงานรวมกน เปนตน
เครองมอทใชในการวด
เครองมอทใชวดทางการศกษาทนยมใชกนมาก ไดแก - แบบทดสอบ (วดความร) - แบบสอบถาม ( วดความคดเหน ความรสก ทศนคต ขอเทจจรง พฤตกรรม ) - แบบสงเกต (สงเกต พฤตกรรม การปฏบต เหตการณ) - แบบบนทก
การสรางเครองมอทใชในการวด 1.ก าหนดขอบขาย/กรอบของคณลกษณะทตองการวด 2. วเคราะหคณลกษณะทตองการวด 3. ก าหนดวตถประสงคการปฏบตทสอดคลองกบคณลกษณะทตองการวด
4. ก าหนดเกณฑการปฏบตทสอดคลองกบวตถประสงคและสงทตองการวด
การสรางเครองมอทใชในการวด(ตอ)
5. ก าหนดน าหนกความส าคญของวตถประสงคทสอดคลองกบคณลกษณะทตองการวดโดยพจารณาจากความส าคญทตองการเนน
6. สรางแบบประเมนโดยใชขอค าถามจากสดสวนทวเคราะห
แบบสอบถาม
แบบสอบถามอาจจ าแนกตามลกษณะของขอมลไดดงน
2.1 ถามขอเทจจรง (Factual) 2.2 ถามความเหน (Opinion) 2.3 ถามการปฏบต (Performance) 2.4 ถามพฤตกรรม (Behavior)
โครงสรางของแบบสอบถาม โครงสรางของแบบสอบถามประกอบไปดวย 3 สวน คอ 1. ค าชแจง ระบถงจดประสงคทใหตอบแบบสอบถาม การน าค าตอบทไดไปใชประโยชน ค าอธบายลกษณะของแบบทดสอบ วธการตอบแบบทดสอบพรอมตวอยาง 2. สถานภาพทวไป เปนรายละเอยดสวนตวของผตอบแบบสอบถาม เชน เพศ อาย อาชพ ต าแหนงหนาท ฯลฯ 3. ขอค าถาม เกยวกบพฤตกรรมหรอสงทตองการจะวด
ขนตอนการสรางแบบสอบถาม 1. วเคราะหปญหา จดประสงคของงานวจย คณลกษณะหรอตวแปรทตองการ ศกษา ประ เภทของขอมล หากเ ปนคณลกษณะของตวแปรตองวเคราะหและก าหนดขอบขายของตวแปร 2. นยามตวแปรทจะวดใหชดเจน หากเปนตวแปรทเปน นามธรรม ควรตองนยามเชงปฏบตการเพอจะสามารถ วดได
3.ก าหนดจดประสงคของแบบสอบถาม /จดประสงคยอยทตองการทราบในแบบสอบถามแตละ
ตอน/ตวแปร 4.ก าหนดหมวดหมหรอประเดนหลก 5. แจกแจงประเดนหลก เปนประเดนยอย
6. ก าหนดประเภทและรปแบบของค าถาม ตลอดจ านวค าถาม ในแตละประเภท 7. จดท าแบบสอบถามฉบบราง
8. ตรวจสอบความสอดคลอง 8.1 ระหวางแบบสอบถามและจดประสงคทตองการ
ศกษา 8.2 ระหวางประเดนหลกและค าถามยอยในแตละ
ประเดน 8.3 ระหวางแตละค าถามยอยกบสงทตองการทราบใน
แตละค าถามยอย
9. ปรบปรงแกไข 10. น าไปทดลองกบกลมตวอยาง และหาคณภาพของแบบทดสอบใน
ดานความเปนปรนย ความตรง และความเทยง
11. ปรบปรงแกไขขอบกพรอง โดยดผลจากการวเคราะห และค าแนะน าจากการทดลองกอนน าไปใชจรง / ควรตรวจสอบความถกตอง สมบรณของเครองมอ
การตรวจสอบเครองมอวจย การศกษาวจยทเชอถอได ขอมลทน ามาศกษาจะตองเชอถอได และไดจากการวดดวยเครองมอทมความเทยง ความตรง เ ค ร อ ง ม อ ว ด ง า น ว จ ย ท า ง ส ง คมศ า สต ร เ ช น แบบสอบถาม แบบทดสอบ ควรจะไดมการตรวจสอบคณภาพกอนน าไปใชจรง
การตรวจสอบในขนตนโดยผวจย พจารณาจาก • ขอความชดเจนของค าถาม ความตรง/สอดคลองกบสงทตองการทราบ • ค าถามทถามเรยงล าดบกอน-หลง เหมาะสมหรอไม การตรวจสอบโดยผทรงคณวฒ เปนการพจารณาดานความตรง สอดคลองกบวตถประสงคหรอปญหาทตองการศกษา และความครอบคลมของประเดนค าถาม
รปแบบของค าถาม 1. ค าถามปลายเปด (Opened form) แบบสอบถามรปแบบนไมก าหนดค าตอบเอาไว
แนนอน แตเปดโอกาสใหผตอบ ตอบไดอยางอสระดวยค าพดของตนเอง ตวอยางเชน
จงใหเหตผลทส าคญวาท าไมทานจงเลอกเรยนมหาวทยาลยแหงน.............................................................................................................................................................................................................................................................................................
รปแบบของแบบสอบถาม
1.ค าถามแบบปลายเปด ผตอบสามารถตอบไดอยางเสร แตควรเปนค าตอบสนๆ เชน
ปจจบนทานมอาย....................ป ทานอาศยอยกบใคร.................
2.ค าถามแบบปลายปด โดยก าหนดตวเลอกใหตอบ เชน
ปจจบนทานมอาย ( ) นอยกวา 15 ป ( ) 15-20 ป ( ) 21-25 ป ( ) มากกวา 25 ป
รปแบบของค าถาม
2.ค าถามแบบปลายปด เปนการก าหนดตวเลอกใหตอบ เชน
ปจจบนทานมอาย ( ) นอยกวา 15 ป ( ) 15-20 ป ( ) 21-25 ป ( ) มากกวา 25 ป
ประเภทของแบบสอบถาม
มาตราสวนประมาณคา (Rating scale)
เปนการใหแสดงความคดเหนโดยก าหนดชวงของค าตอบ เปน 3 , 5 หรอ 7 ชวง แบงเปน
- จดประเภท - ก าหนดเปนตวเลข - แบบกราฟ
แบบตรวจสอบรายการ (Check list)
มาตราสวนประมาณคา
• ค าชแจง ใหทานประเมนการสอนของอาจารยวชา วดผลใน ประเดนตอไปน
•
รายการ 5 4 3 2 1
1. อาจารยเขาสอนตรงเวลา 2.
3.
ประเภทของแบบสอบถาม (ตอ)
แบบตรวจสอบรายการ (Check list) เปนการก าหนดรายการใหเลอกตอบ แบงเปนหลายประเภท เชน
ประเภทของแบบสอบถาม (ตอ)
ค าถามแบบใหเลอกตอบตามล าดบ เชน ทานชอบดรายการโทรทศนประเภทใด มากทสดใหตอบตามล าดบ ใสหมายเลขดานหนา....
......กฬา ......สารคด ......ละคร ......ขาว ......เกมโชว ......ดนตร
ประเภทของแบบสอบถาม (ตอ)
ประเภทของเทคโนโลยททานใชมากทสด -คอมพวเตอร -โทรศพท -โทรทศน - อนๆโปรดระบ
หลกในการตงค าถามในแบบสอบถาม
1. เปนค าถามเฉพาะไมกวางเกนไป 2. ใชภาษาทเขาใจงาย 3. ค าถามตองชดเจน 4. ไมเปนค าถามน าหรอชแนะ 5. ค าถามบางค าถามผใหขอมลอาจตอบไมได ตองมการ
ปรบปรงค าถามกอนการน าไปใชจรง 6. ตองไมใชค าถามทท าใหผตอบตองอดอดใจทจะตอบ
แบบสงเกต แบบสงเกต คอ เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลประเภทการปฏบตหรอพฤตกรรม ใชในการตรวจสอบความสามารถทางการเรยนทแสดงออกทางกายหรอทางวาจา ดวยการใชสายตาโดยตรง
แบบสงเกต
• แบบสงเกต
• เปนเครองมอส าคญทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประเภท • การปฎบต หรอพฤตกรรมของผ เรยน
การสรางแบบสงเกต
การสรางแบบสงเกตการปฏบตงาน ตองเรมจากการวเคราะหงานทปฏบต
การสรางแบบสงเกตพฤตกรรม / การกระท าตองเรมจากการวเคราะหพฤตกรรมทสนใจจะสงเกต
ผลจากการวเคราะหน ามาก าหนดเกณฑ หรอประเดน ทจะสงเกต/วด
หลกการสงเกต : การสมสงเกต การสมเวลา คอ ความถของชวงเวลาสงเกตขนอยกบวตถประสงคการศกษา
การสมเหตการณ คอ การเลอกสงเกตเฉพาะพฤตกรรมทเกยวของเทานน
ประเภทของการสงเกต
1. การสงเกตทางตรง(Direct Observation)อยางมระบบ เปนวธการสงเกต คน วตถ หรอ สถานการณตาง ๆ อยางมมาตรฐาน โดยผสงเกตเขาไปสงเกต/รวมกบกจกรรมทางใดทางหนงดวยตนเอง และอาจใชเครองมอบนทกประกอบกได
ประเภทของการสงเกต
2. การสงเกตทางออม (Indirect Observation) เปนวธทผสงเกตไมไดเขาไปมสวนรวมกบสถานการณนน ๆ แตจะลอบสงเกตโดยม
ใหผถกสงเกตรตว หรอสงเกตผานเครองมอท/สอ จงมแบบแผนนอยกวา
การสงเกต
การใชเทคนคการสงเกต ส าหรบผ ฝกสงเกต จะตองมการวเคราะหสงทจะสงเกต และสรางแบบแผน/โครงสราง ทจะสงเกตชดเจน
ประโยชนของการสงเกต
การสงเกตโดยตรงท าใหไดขอมลทเปนจรงมากเพราะเปนการเกบขอมลปฐมภม
ชวยใหไดขอมลทผถกสงเกตอาจไมแนใจขอเทจจรง/ไมเตมใจทจะเลาดวยเหตผลใดเหตผลหนง
ใชไดดกบขอมลเชงคณภาพ
ขอเสยของการสงเกต
ขาดความเปนปรนยหากผ เกบขอมลไมเชยวชาญอาจวเคราะหผดพลาดหรอวเคราะหไมตรงกน
อาจเกบขอมลไดไมครบ ถาผสงเกตไมมความรหรอไมมทกษะอาจท าใหไดขอมลทคลาดเคลอน
ความคลาดเคลอนอาจเกดจากผ เกบขอมลมอคต การสงเกตตองอาศยการจดบนทก
แบบสงเกต แบบสงเกตจะมความเปนปรนยและเชอมนได ตองมราย ละเอยดของการใหคะแนนแตละเกณฑ ตวอยางเชนการสงเกต ความเปนระเบยบเรยบรอยหลงการทดลอง ก าหนด เกณฑหรอประเดนการทดลองไว 3 ประเดนคอ 1. การท าความสะอาดเครองมอหลงการทดลอง 2. ความรวมมอชวยเหลอในการเกบเครองมอ 3. การเกบเครองมอทดลองไวในต าแหนงทถกตอง
การตดสนหรอใหคะแนนการปฏบต
- ใชเทคนคการสงเกต จะขนอยกบธรรมชาตของสงทสงเกต
- การประเมนเพยงครงเดยวจากตวอยางการปฏบตเพยงอยางเดยว อาจมความคลาดเคลอนอนเนองมาจากเหตผลตางๆ กน
-การทดสอบการปฏบตงานไดประยกตกบการประเมน ผลในขณะการด าเนนงานจรงเพอประเมนความสามารถของผสอบ
การใชเทคนคการสงเกต ( Observation Technique ) - สมพฤตกรรมทจะสงเกต - ก าหนดขอบเขตของพฤตกรรมทจะศกษา -ศกษาลกษณะทจะสงเกต - วางแผนการสงเกต - เลอกและฝกผสงเกต -ผลการสงเกตเปนเพยงตวอยางพฤตกรรมทควรจะบอกลกษณะใดไดบาง
การเตรยมตวเพอใหการสงเกตมความตรง
ศกษา/วางแผนลวงหนาและจดท ารายการทจะสงเกต สนใจเพยง1-2 พฤตกรรมทจะศกษาเนองจากไมสามารถพฤตกรรมหลายพฤตกรรมไดในเวลาเดยวกน
แยกประเดนทจะสงเกตออกจากกนเพอจะไมสบสนในการบนทก
ความเทยงของการสงเกตอาจเพมไดโดยเพมจ านวนเวลาการสงเกตมากขน
การเตรยมตวเพอใหการสงเกตมความตรง
การสงเกตอยางเปนระบบสามารถปฏบตควบคไปกบการสอน
บนทกและสรปการสงเกตอยางรอบคอบทนททสงเกต ไมรบดวนตความพฤตกรรมทสงเกตจนกวาจะมขอมลเพยงพอ
จดรปแบบ/รหส/กลม เพอบนทกอยางงาย
ความเปนระเบยบในการทดลอง
• ถาคะแนนเตมของความเปนระเบยบในการทดลอง คอ 10คะแนน เกณฑการใหคะแนนควรก าหนดวา จะใหประเดนละ • กคะแนน เชน • ประเดนท 1 ให 5 คะแนน • ประเดนท 2 ให 3 คะแนน • ประเดนท 3 ให 2 คะแนน
เครองมอทใชในการสงเกต
1. แบบบนทกการมสวนรวม (Participation Chart) 2. การตรวจสอบรายการ (Checklist) 3. มาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) 4. การจดอนดบ (Ranking) 5. ระเบยนพฤตกรรม (Anecdotal)
การสงเกตความเปนระเบยบเรยบรอยหลงการทดลอง
ก าหนดเกณฑทจะสงเกตไว 3 ประเดน คอ 1. การท าความสะอาดเครองมอหลงการทดลอง 2. ความรวมมอชวยเหลอในการเกบเครองมอ 3. การเกบเครองมอทดลองไวในต าแหนงทถกตอง
ประเดนท 1 ก าหนดเกณฑใหคะแนน ดงน ท าความสะอาดอปกรณทกชน ทกครง ให 5 คะแนน
ท าความสะอาดอปกรณบางชนทกครง หรอท าความ สะอาดทกชนเปนบางครง 3-4 คะแนน
ไมคอยท าความสะอาด และท าไมครบทกชนให 1-2 คะแนน
ตวอยาง แบบสงเกตความเปนระเบยบเรยบรอยภายหลงการทดลอง
กลมท………………..การสงเกตครงท……………..วนท……… รายชอ ความ
สะอาด
ความรวม มอ
การเกบอปกรณ
หมายเหต
ตวอยาง แบบสงเกตโดยการประเมนคา แบบสงเกตสรปผลการปฏบตการทดลอง ภาคเรยนท………………….ปการศกษา………… ผรบการสงเกต / กลม ……………………………. ค าชแจง ใหสงเกตการปฏบตงานทดลองและประเมนผลการปฏบตงานโดยวงรอบตวเลขทประเมน
ประเดนทประเมน คะแนน
• 1. การเตรยมเครองมออปกรณ
• เตรยมทกครง 5 • 7-8 ใน 10 ครง 4 • 4-6 ใน 10 ครง 3 • 2-3 ใน 10 ครง 2 • 0-1 ใน 10 ครง 1
• 2. การปฏบตงานทดลอง • - ปฏบตตามขนตอน • เตรยมทกครง 5 • 7-8 ใน 10 ครง 4 • 4-6 ใน 10 ครง 3 • 2-3 ใน 10 ครง 2 • 0-1 ใน 10 ครง 1
• ถกตองทกขนตอน 90-100 % 5 • ถกตอง 70-90 % 4 • ถกตอง 40-69 % 3 • ถกตอง 21-39 % 2 • ถกตอง 0-20 % 1
ประเดนทประเมน คะแนน
การปฏบตงานทดลอง - ปฏบตตามขนตอน เกณฑ ถกตองทกขนตอน 90-100 % 5 ถกตอง 70-90 % 4 ถกตอง 40-69 % 3 ถกตอง 21-39 % 2 ถกตอง 0-20 % 1
ตวอยาง แบบสงเกตโดยการประเมนคา แบบสงเกตสรปผลการปฏบตการทดลอง ภาคเรยนท………………….ปการศกษา………… ผรบการสงเกต / กลม ……………………………. ค าชแจง ใหสงเกตการปฏบตงานทดลองและประเมนผลการปฏบตงานโดยวงรอบตวเลขทประเมน
ประเดนทประเมน เกณฑ คะแนน
1. การเตรยมเครองมออปกรณ 2. การปฏบตงานทดลอง - ปฏบตตามขนตอน
เตรยมทกครง 5 7-8 ใน 10 ครง 4 4-6 ใน 10 ครง 3 2-3 ใน 10 ครง 2 0-1 ใน 10 ครง 1
ถกตองทกขนตอน 90-100 % 5 ถกตอง 70-90 % 4 ถกตอง 40-69 % 3 ถกตอง 21-39 % 2 ถกตอง 0-20 % 1
แบบบนทก
แบบบนทก เปนเครองมอประเภทหนงทมกใชเกบรวบรวมขอมล พฤตกรรม /การปฏบต หรอผลของการปฏบต
การจดบนทกเปนวธการส าคญทอาจใชรวมกบเทคนคการสงเกต ขณะผถกสงเกตแสดงพฤตกรรมหรอใชบนทกผลของพฤตกรรม
แบบบนทก การบนทกแบงเปน 1. บนทกตามแบบฟอรมทก าหนด 2. บนทกแบบอสระจากสงทสงเกตได
แบบบนทก ในกรณทไมสามารถใหนยามหรอก าหนดขอบเขตคณลกษณะการปฏบตทจะสงเกตได ผ สงเกตจะตองบนทกดวยภาษาของตนเอง /บนทกอยางอสระ
ขอมลทไดจากการบนทกอสระไมควรรบดวนตดสนในทนท แตจะใชประกอบการประเมนภายหลง การจดบนทกดวยภาษาของผ สงเกตท าไดยากและใชเวลามาก
หลกการจดบนทก
1. ควรศกษาเบองตนเกยวกบสงทจะสงเกตลวงหนาและมความไวตอพฤตกรรมทผดปกต
2. บนทกวาใครท าอะไรและอยางไร รวมทงปฏสมพนธกบผอนเทานน 3. บรรยายสภาพชวงตนของการสงเกต 4. บนทกแตละขนตอนของพฤตกรรมตามล าดบ 5. พงระวงในการบรรยายระหวางขอเทจจรงและการตความเหตการณ 6. บนทกและสงเกตขอมลใหเพยงพอทจะสอความหมายและเชอถอได
หลกการจดบนทก 7.ควรบนทกสงทสงเกตทนท 8. จ ากดการบนทกเพยงเหตการณเดยว 9. บนทกทงเหตการณทางบวกและทางลบ 10. รวบรวมบนทกจ านวนมากกอนทจะสรปอางอง 11. ฝกเขยนบนทก
ตวอยาง แบบสงเกตความเปนระเบยบเรยบรอยภายหลงการทดลอง รายชอ ความสะอาด ความรวมมอ การเกบอปกรณ หมายเหต
1 2 3 4 ...
ตวอยาง: แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานกลม
ขอบขายของคณลกษณะทวด: คอการท างานกลมในขณะฝกงาน
จากการวเคราะหพฤตกรรมการท างานกลม พบวาคณลกษณะทตองการวดไดแก
- การมสวนรวมของสมาชกในกลม - การท างานมอบหมายไดส าเรจ - การตรงตอเวลา - การดแลรกษาเครองมอ - การท างานดวยความปลอดภย
การก าหนดน าหนกคะแนนความส าคญ
เกณฑ น าหนกคะแนน
1. การมสวนรวมของสมาชกในกลม 2. การท างานมอบหมายไดส าเรจ 3. การตรงตอเวลา 4. การดแลรกษาเครองมอ 5. การท างานดวยความปลอดภย
30 30 15 10 15
การสรางแบบบนทกการใหบรการของแผนก……
1.ก าหนดรปแบบเพอบนทกพฤตกรรม/การปฏบต อยางเปนระบบใหสอดคลองกบวตถประสงค
2. วเคราะหพฤตกรรมการปฏบตทจะสงเกต ตวอยาง: แบบบนทกการปฏบตงาน โครงการ การใหบรการชมชนดานการแกไขขอบกพรองของเครองยนต
ใหใสเครองหมาย / หรอเตมขอมลทเปนจรงในชองวาง
แบบบนทกการใหบรการของแผนก……
วน/เดอน/ป
รายการปฏบต ผรบ
บรการ
ผให
บรการ
ผลการปฏบต
หมายเหต