1. Aktif Eğitim Kurultayı29-30 Mayıs 2004 İzmir
Aktif Eğitimde Öğrencilerin Öğrenme Ortamına Uyumlarının Araştırılması:
Denizcilik Eğitiminde Bir Uygulama
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
Selçuk NAS
Bu çalışmanın amacı öğrencilerin içinde bulundukları probleme dayalı öğrenme ortamı hakkındaki algılarını araştırmaktır. Bu algılardan yola çıkarak öğrenme ortamına uyumsuzluklarının nedenlerini ve ortama uyum sağlama konusundaki önerileri ortaya koyarak uygulayıcılara yol göstermektir.
AMAÇ
Öğrenci heyecanlı fakat bilinmeyene karşı çok meraklı
.Yeni sistem çok yorucu
gibi gözüküyor
Yeni karşılaşılan olaylar endişe ve kaygıya neden oluyor
.Öğrenci sonuçları değerlendirerek
stratejiler geliştiriyor.
Sonuç olarakgüven artıyor ya dastrateji değiştiriyor
Öğrenci sistemin başarısınıkabul ediyor.
Yeni öğrenim sistemininfaydalarını ifade ediyor
PROBLEME DAYALI ÖĞRENİMDE UYUM SÜRECİ
(Williams et al. 2003)
UYUMUN TANIMI
Probleme Dayalı Öğrenim Ortamına Uyumda;
o Öğrenim ortamının içerisinde katılımcı olarak kendi yerini bulabilmelidir.
o Öğrenme sorumluluğunu yerine getirmelidir.
o Zaman tuzakları ve stres ile baş edebilmelidir.
o Grubu ile birlikte derinlemesine öğrenme sürecini gerçekleştirebilmelidir.
o Kendi öğrenme yapısına ve sonuçlarına göre uygun yeni öğrenme stratejileri geliştirebilmelidir.
Probleme Dayalı Öğrenime Uyum ve
Literatürdeki Nitel Çalışmaların Karşılaştırması
Uyumsuzluk Nedenlerinin Özeti
(Solomon P & Finch E., 1998) (Williams et al., 2003) (Khoo, 2003) (Nas, 2003)
Güncelleştirilmiş ve Gerekli olan bilginin derinliği ve genişliğinin belirlenememesi
Gerekli olan biliginin derinliğinin ve genişliğinin belirsizliği
Öğrenilecek Olan Bilgilerin Genişiliği Ve Derinliğinin Belirlenmesindeki Zorluk
Kaynağı Araştırmada Bulmada zorluk.
Probleme dayalı öğrenimin öğrenme hedeflerinin net olmaması
Neyi nereye kadar çalışacağının bilinememesi
PDÖ’in Öğrenciye Deverettiği Öğrenme Sorumluluğu ile Baş Etme Konusunda Kendine Güvenememek
Kendisinden Bekleneni Gerçekçi Bulmamak
PDÖ’ye Adapte Olmada Güvensizlik
Öğrenilen Bilgilerin Onaylanmasına İhtiyaç Duyulması
Öğrenme Biçiminin Öğrenmeyi Desteklenmesi
Eğitici rehberliği olmadan öğrencilerin bağımsız bilgi arayışlarında kendilerine güvenememesi
Öğrencilerin uzman ile karşı karşıya gelme korkusu.
Bir çok eğitim uygulamasının bigisayara dayalı olaması.
Öğrenme Sorumluluğunun Grup Halinde Üstlenilmesinin Zorluğu
Grupla Birlikte Öğrenme Grup Paniği
Grup Hailnde Çalışmaya Uyum Sağlama Ve Grup Dinamiklerinin Farkına Varmak
Geri Bildirim Alma Ve Vermenin Zorluğu Ve Değeri
Asya kültürünün veya Konfiçyus Felsefesinin açık sözlü olmamayı gerektirmesi
Öğrencilerin Eski eğitim deneyimleri ile PDÖ arasında farklılıklar
PDÖ Uygulamasının Net Olarak Anlaşılmaması
PDÖ’in Anlaşılamaması Öğrencilerin Kendi Öğrenme Yapılarını Kurma Zorunluluğu
Öğrencinin Değerlendirme Yapıldığı için Kendini Konuşma Mecburiyetinde Hissetmesi.
Öğrencilerin Tartışmalara Katılımlarının Sağlanması Konusunda Zorluk ve Zayıf Katılım
PDÖ uygulmasının tam olarak anlaşılamaması
Özyönlendirili Öğrenimin Zorluğu Çalışma Metodunun Farklı Olması Çalışma tutkusunda eksiklik. Yetenek Eksikliği ve Soru Sorma
Konusunda Motivasyon Eksikliği
PDÖ in düzenli çalışmayı gerekli kılması.
Stres ile Baş Edememe İş Yükü Araştırma Stresi
Stres İle Başetme Stratejilerinin Geliştirilmesi
Boş zaman ve sosyal aktiviteler için zaman bulunamaması.
Zaman Yönetimi Konusunda Yaşanan Problemler
Zaman Baskısı Çok zaman harcanması
Yabancı Dil ile Öğrenim Yapılan Okullarda PDÖ Oturumlarında Tartışma Zorluğu
Oturumlarda kullanılan dilin çalışma dilinden farklı olmasının getirdiği zorluk
Ana dil İle öğrenim dilinin birbirinden farklı olması
Okulun Sağladığı Öğrenme Ortamı İmkanları ve Öğrenci Başarı Değerlendirme Süreci
Süreç Değerlendirmesi Okulun Rolü
METOD
1. 2002/2003 Öğretim yılı 7. modül ve 14. modül sonunda açık uçlu sorularla nitel araştırma tekniği kullanarak aktif eğitime uyum ile ilgili sorulan açık uçlu sorularayazılı cevaplar alınmıştır.
2. 2002/2003 öğretim yılında yapılan çalışmadaki en çok tekrarlanan yazılı bildirimlerden ortak noktalar tespit edilerek bir anket formu oluşturulmuştur.
3. 2003/2004 öğretim yılında aktif öğretim öğrencileri ile fokus grup çalışması yaparakaktif öğretim sürecine uyum sağlama konusunda karşılaşılan sorunlar araştırılmıştır.
4. Gerek fokus grup gerek se 2002/2003 öğretim yılında yapılan anket birleştirilerekyeni bir anket formu oluşturulmuştur. Oluşturulan yeni anket formu yine aktif öğrencilerden oluşan bir grup ile tartışılarak ifadeler ve anlamları üzerinde tartışılmıştır.
5. Oluşturulan anket formu, 5’ li Likert ölçeğinde düzenlendikten sonra nihai şeklini verebilmek için okulumuzdaki öğretim elemanlarının görüşleri alınmıştır.
6. Nihai şeklini alan anket formu, 2003/2004 öğretim yılı 7. modül sonunda Güverteve Denizcilik İşletmetmeleri Yönetimi Bölümlerinin 1. ve 2. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır.
Aktif Eğitime Uyum Sağlanabilmesi İçin Önerilen 28 Adet Değişken
Aktif Eğitime Uyum Sağlanamamasının Nedenleri İçin 33 Adet Değişken
1 Kesinlikle Katılmıyorum. 2 – 3 – 4 – 5 Tamamen Katılıyorum
Ölçme ve Analiz
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Programı
Analiz Sonuçları
1. SINIF 2. SINIF UYUM SAĞLADIM 35 36 71
%45 %55 KARARSIZIM 26 15 41
%33 %23 UYUM SAĞLAYAMADIM 17 14 31
%22 %22 78 65 143
Geleneksel eğitim sistemine dönmek isteyenler ile aktif eğitime uyum sağlayanlar arasında orta düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir.(r=-0,631, p<.01).
Öğrenme sorumluluğunu yerine getiren öğrenciler ile aktif eğitime uyum sağlayan Öğrenciler arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. (r=0,392, p<.01).
Değişkenler N Mean Std. Deviation
Yapılan sunumlara tekrar ulaşma imkanı 145 4,6897 ,76845 Öğretim elemanlarının anlaşılır dil kullanması 145 4,5517 ,91235 Simülatör laboratuvar vb imkanların kullanılması 145 4,5517 ,84106 Sistemi eleştirebilme hakkımın olması 144 4,5417 ,87606 PDÖ oturumlarına mesleğimizin uzmanlarının girmesi 144 4,4931 ,91603 Okulumun bana saygı duyması. 145 4,4552 ,86586 Senaryoların merak uyadırması ve çekici olması 143 4,4336 ,93868 Dersleri ve Öğ. elemanlarını eleştirebilme hakkımın olması. 143 4,3427 1,10125
Aktif Eğitime Uyum Sağlanabilmesi İçin Önerilen,En Yüksek Ortalamaya Sahip Değişkenler
1 Kesinlikle Katılmıyorum. 2 – 3 – 4 – 5 Tamamen Katılıyorum
Değişkenler N Mean Std. Deviation
Konuların nereye kadar çalışılacağının bilenememesi 138 4,3261 1,06821 Kendimize yeteri kadar zaman ayıramamamız. 137 4,1971 1,02784 Üniversitede daha rahat bir ortam bekleniyor olması. 138 4,1377 1,06841 Çok fazla bilgi ile boğuşmak zorunda kalmak. 138 4,1304 1,07273 Sosyal hayatın azalması veya kısıtlanması. 136 4,0882 1,20167 Neyi nereye kadar çalışacağının anlaşılamaması. 138 4,0580 1,15112 Geleneksel eğitimden daha fazla çalışma gerektiği. 137 4,0146 1,16937 Yeni bir sistem olması 136 3,8971 1,30116 Geleneksel ders işleme tarzından farklı olması. 137 3,7445 1,24280 Öğrenme sorumluluğunun öğrenciye ait olması. 135 3,6593 1,32802
1 Kesinlikle Katılmıyorum. 2 – 3 – 4 – 5 Tamamen Katılıyorum
Aktif Eğitime Uyum Sağlanamamasının Nedenleri İçinÖnerilen, En Yüksek Ortalamaya Sahip Değişkenler
Faktör Grubu Faktörler
Faktör Grubu
Faktörler
Alfa Orta*1 SS*2 Faktör Ağırlığı
Alfa Orta*1 SS*2 Faktör Ağırlığı
PDÖ ORTAMINA UYUM SAĞLAMAK İÇİN
0,8538 PDÖ ORTAMINA UYUM SAĞLAMAK İÇİN
Okulun Sağladığı Öğrenme Ortamı İmkanları 0,7508 Eğitim Hizmetinin Hedeflerine Ulaşması 0,6305
Okulun eğitim alt yapısı ve yeterliği. 4,2708 0,9403 0,7708 Araştırma yapmanın çekiciliği. 3,3916 1,3270 0,7502 Eğitim alt yapısının yeterli olması 4,3194 1,1566 0,7280 Aktif eğitimin öğrenmedeki itici gücü. 3,6312 1,2036 0,6954
Senaryoların merak uyadırması ve çekici olması 4,4336 0,9387 0,7255
V
Okulun tümden aktif eğitim sistemini benimsemesi.
3,6713 1,2603 0,5729
Okulumun bana saygı duyması 4,4552 0,8659 0,5743 Aktif Eğitimin Faydalarının Anlaşılması 0,4623
I
Ufak guruplar halinde öğrenme ortamında olmamız.
4,2759 0,9894 0,4328 Bu sistemin en az liseden başlayarak uygulanması. 3,6713 1,4181 0,6482
Eğitim Hizmetinin Yerine Getirilmesi 0,7710
Rehberlik sistemi ile öğrenciye her zaman yakın olunması
4,0915 1,1724 0,5410
Simülatör, laboratuvar vb. İmkanların daha sık kullanılması.
4,5517 0,8411 0,8260
VI
Aktif eğitimde bilgisayarın yoğun olarak kullanılması.
4,0625 1,2015 0,5323
PDÖ oturumlarına mesleğimiz uzmanlarının girmesi
4,4931 0,9160 0,7118 Aktif Eğitim Ortamının Güvenilirliği
0,4887
Yapılan sunumlara tekrar ulaşılabilme imkanın bulunması.
4,6897 0,7685 0,5929 Geleneksel eğitim sistemine güvenilmemesi. 3,1549 1,2954 0,7540
Öğretim elemanlarının anlaşılır bir dil kullanması. 4,5517 0,9123 0,4833 Sistemin öğrenciyi uyum sağlamaya mecbur
bırakması. 3,4375 1,3879 0,5794
II
Öğrencinin üzerine düşen görevi yerine getirmesi 4,1793 0,9330 0,4825
VII
Öğrenim sisteminin gerçek olaylar üzerine oturtulması.
4,2553 0,9885 0,4900
Öğrenci İle İletişim ve Etkileşim 0,7074 Uyum Konusundaki Baskılar 0,4578 Öğretim elemanlarının az sayıda öğrenci ile birlikte olması.
4,0280 1,1924 0,7605 Ailemin sisteme uyumum husundaki dolaylı
baskısı. 1,9930 1,3135 0,7296
Kendimi ifade edecek ortam bulabilmem. 4,1597 1,1073 0,6071 Öğ. elemanlarının sisteme uyumum husundaki
baskısı. 3,0966 1,3193 0,6667
Öğretim elemanlarının tutum ve davranışları. 4,2276 1,0720 0,6036
VIII
Okulun sahip olduğu kalite yönetim sistemi. 4,0282 1,2142 0,3781
III
Aktif eğitim sisteminin daha iyi bir şekilde anlatılması.
3,7083 1,3056 0,5352
Eğitim Hizmetinin Sorgulanabilirliği 0,7997 Dersleri ve Öğ. elemanlarını eleştirebilme hakkımın olması.
4,3427 1,1012 0,8499
IV
Sistemi eleştirebilme hakkımın olması. 4,5417 0,8761 0,8328
*1 5-li Likert ölçeği- 1: Kesinlikle Katılmıyorum, 5 : Tamamen Katılıyorum. *2 Standart Sapma
Probleme Dayalı Öğrenim Ortamına Uyum Sağlamak için Önerilen Değişkenler için Faktör Analizi
Faktör Grubu Faktörler
Faktör Grubu
Faktörler
Alfa Orta*1 SS*2 Faktör Ağırlığı
Alfa Orta*1 SS*2 Faktör Ağırlığı
PDÖ ORTAMINA UYUM SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ İÇİN
0,8890
PDÖ ORTAMINA UYUM SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
İÇİN Öğrenci İle İletişim ve Etkileşim
0,8240 Okulun Sağladığı Öğrenme Ortamı
İmkanlarının Eksikliği 0,7018 Öğretim elemanlarının bize karşı olan tutumları. 2,9706 1,4191 0,8306 Okulun kitap dokuman vb. eksikliği. 2,8913 1,4483 0,8087 Öğrencilere pisikolojik destek imkanlarının sağlanamaması. 2,8593 1,4045 0,7082
Okulun fiziksel alt yapısının eksikliği. 2,8188 1,4908 0,7133
Öğ. elemanlarının bizim için gerekli zamanı ayırmamaları. 3,5435 1,3729 0,6367
VI
Okuldaki araç, gereç, malzeme eksiklikleri. 2,7080 1,4811 0,6951
Eğitim yönlendiricisinin bize karşı tutumları. 3,1087 1,3759 0,5762 Stres İle Baş Edememe
0,6539
I
Bilgiye nasıl ulaşılacağının bilinememesi. 3,4234 1,3489 0,4797 Öğrencinin okulda kendisini yalnız hissetmesi. 2,8613 1,5913 0,7948 Doğru, Gerekli ve Yeterli Bilgiye Ulaşmada
Zorluk 0,7848
Fazla girişken bir yapıya sahip olunmaması. 3,2190 1,4075 0,5824 Konuların nereye kadar çalışılacağının bilenememesi. 4,3261 1,0682 0,8194
Kalınan ortamın ders çalışmaya müsahit olmaması. 3,0365 1,5359 0,5414
Çalışacak konunun ne olacağını bilememek. 4,0580 1,1511 0,8054
VII
Kendi kendine ders çalışma zorluğu. 3,4130 1,3602 0,4417 Neyi nereye kadar çalışacağının anlaşılamaması. 3,5912 1,2518 0,7737 Zamanı Yönetme Problemi 0,441
Çok fazla bilgi ile boğuşmak zorunda kalmak. 4,1304 1,0727 0,4799 Kütüphanede çok fazla zaman geçirmenin
gerekliliği. 3,6087 1,1741 0,6920
II
Aktif Eğitim Sisteminin tam olarak kavranamaması. 3,3623 1,3613 0,3878
Tembel bir yapıya sahip olunması. 3,1522 1,4544 0,6870
Özyönlendirili Öğrenimin Zorluğu 0,6522
VIII
Sistemin düzenli çalışmayı gerektirmesi. 3,6159 1,3087 0,4122 Üniversitede daha rahat bir ortam bekleniyor olması. 4,1377 1,0684 0,8027
PDÖ Uygulamasının Net Olarak Anlaşılmaması 0,5395
Geleneksel eğitimden daha fazla çalışma gerektiği. 4,0146 1,1694 0,6708
Geleneksel ders işleme tarzından farklı olması. 3,7445 1,2428 0,6414
III
Diğer fakültedeki arkadaşların daha az çalışıyor olması. 3,4161 1,3861 0,6666
IX
Hala geleneksel sistemin arzu ediliyor olması. 3,1533 1,4896 0,5601 Sosyal Ortamdan Uzaklaşma Kaygısı
0,7777 Yabancı Dil ile Öğrenim Yapılan Okullarda
PDÖ Oturumlarında Tartışma Zorluğu Kendimize yeteri kadar zaman ayıramamamız. 4,1971 1,0278 0,8499
X
Eğitimin İngilizce olması. 3,2971 1,5111 0,8293
IV
Sosyal hayatın azalması veya kısıtlanması. 4,0882 1,2017 0,7853 Bireysel Problemler 0,6823
Aileden ayrı olmak. 2,5588 1,5765 0,7103 Sistemin bigisayar kullanmayı gerektirmesi. 3,1704 1,5138 0,6457 Çalışıp çalışılmadığının her an takip edilebiliyor olması. 3,1250 1,2791 0,5917
Maddi zorluklar. 2,9270 1,4685 0,4898
V
Öğrenme sorumluluğunun öğrenciye ait olması. 3,6593 1,3280 0,3754
*1 5-li Likert ölçeği- 1: Kesinlikle Katılmıyorum, 5 : Tamamen Katılıyorum. *2 Standart Sapma
Probleme Dayalı Öğrenim Ortamına Uyum Sağlanamamasının Nedenleri İçin Faktör Analizi
Sonuç ve Öneriler
Probleme Dayalı Öğrenim Ortamına Uyum Sağlamak için Önerilen Değişkenler için Faktör Analizi
Eğitimin Alt-Üst Yapı Yerterliği Eğitim Hizmetinin Gerçekleştirilmesi ve
Sunumu Öğrenci İle İletişim ve Etkileşim Eğitim Hizmetinin Sorgulanabilirliği Eğitim Hizmetinin Hedeflerine Ulaşması Aktif Eğitimin Faydalarının Anlaşılması Aktif Eğitim Ortamının Güvenilirliği Uyum Konusundaki Baskılar
Probleme Dayalı Öğrenim Ortamına Uyum Sağlanamamasının Nedenleri İçin Faktör Analizi
Öğrenci İle İletişim ve Etkileşim Doğru, Gerekli ve Yeterli Bilgiye Ulaşmada
Zorluk Özyönlendirili Öğrenimin Zorluğu Sosyal Ortamdan Uzaklaşma Kaygısı Bireysel Problemler Okulun Sağladığı Öğrenme Ortamı
İmkanlarının Eksikliği Stres İle Baş Edememe Zamanı Yönetme Problemi PDÖ Uygulamasının Net Olarak
Anlaşılmaması Yabancı Dil ile Öğrenim Yapılan Okullarda
PDÖ Oturumlarında Tartışma Zorluğu
Sonuç ve Öneriler
1. Öğrencinin aktif eğitim ortamına uyumunda onu güdüleyerek başarılı olmasını sağlayacak etken, öğrenim ortamının öğrenciye sunumudur. (Senaryo, Problem, Materyal vb.) Bunun için aktif eğitim ortamı, eğitim hizmetinin kalite boyutları dikkate alınarak tasarlanması gerekmektedir.
2. Öğrencilerin aktif eğitim ortamına uyumları ile ilgili problemleri öncelik değiştirdiği gibi niteliğini ve niceliğini de değiştirmektedir. Bu yüzden uyum problemleri her zaman tespit edilmesi ve çözülmesi gereken bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
3. Bu tip uyum sorunlarının çözümü, karşılıklı iletişim ve etkileşim içerisindeki öğretim elemanlarına düşmektedir.