![Page 1: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/1.jpg)
Hemş.Birsel Küçükersan
AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞI
![Page 2: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/2.jpg)
Graft vs Host Hastalığı (GVHH)
• Vericinin T lenfositlerinin alıcıyı yabancı olarak görmesi ve alıcının dokularına karşı reaksiyon göstermesi
• Allojenik Nakil• En sık görülen nakil komplikasyonu
![Page 3: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/3.jpg)
GVHH gelişimi için risk faktörleri
Verici AlıcıHLA uyumsuzluğu
(akraba dışı/akraba)
Yaş
Cinsiyet farklılığı (F=>M) Hazırlama rejimiAlloimmünizasyon (doğum yapmış kadın, transfüzyon)
Profilaksi
Kök hücre kaynağı (PK>Kİ>KK)
![Page 4: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/4.jpg)
GVHH Sınıflama• Klasik sınıflama
Bulguların ortaya çıkma zamanına göre
Akut İlk 100 gün Kronik 100 gün sonrası
• Güncel Sınıflama
Zamandan daha çok bulguların özelliğine göre
![Page 5: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/5.jpg)
GVHH Klasik ve Güncel Sınıflama
Zaman aGVHH bulguları cGVHH bulguları
aGVHH
Klasik <100 gün Var Yok
Persistan, tekrarlayıcı geç başlangıçlı
>100 gün Var Yok
cGVHH
Klasik >100 gün Yok Var
Overlap sendromu Limit yok var var
![Page 6: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/6.jpg)
aGVHH Tutulum Bölgeleri
Cilt Gastrointestinal Sistem Karaciğer
![Page 7: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/7.jpg)
Cilt
• En sık tutulan sistem
• Makülopapüler döküntü
• Döküntü; yüz, boyun, omuzlar, kulaklar, avuç
içi ve ayak tabanlarında eritem şeklinde
• Beraberinde kaşıntı ve ağrı
• Ağır vakalarda bül oluşumu
![Page 8: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/8.jpg)
Cilt - Ayırıcı tanı
İlaç reaksiyonu
Engraftman sendromu
Viral enfeksiyonlar
Ayırıcı tanıda yardımcı incelemelerViral serolojik incelemeler
Cilt Biyopsisi
![Page 9: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/9.jpg)
Gastointestinal SistemCiltle beraber, genelde ciltten sonra veya izole
GİS üst GİS alt
Bulantı,kusma,iştahsızlık Diyare; yeşil renkteKilo kaybı sulu,ağır vakalarda
kanama,albüminAbdominal krampağrı ve İleus
![Page 10: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/10.jpg)
GİS Ayırıcı TanıRadyoterapi
Kematerapi
Antibiyotikler
Enfeksiyon
Ayırıcı tanıda yardımcı incelemeler İshalde Giardia
Criptosporidium
Adeno virüs
Clostridium difficile
Rotavirüs
gaita mikroskopi ve kültür
Endoskopi ve/veya Kolonoskopi, biopsi
![Page 11: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/11.jpg)
Karaciğer
• Cilt ve GİS den daha geç
• Karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme (özellikle
bilirubin↑, ALP↑, ALT ve AST de hafif değişikler)
• Hepatomegali
• Sağ üst kadranda ağrı
• Ağır vakalarda kolestatik sarılık
![Page 12: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/12.jpg)
Karaciğer Ayırıcı Tanı
İlaç toksitesi
VOD
Enfeksiyon
Ayırıcı tanıda yardımcı tetkiklerSerolojik incelemeler
Karaciğer biyopsisi
![Page 13: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/13.jpg)
Akut Graft vs Host Hastalığı Diğer
• Ateş
• Performansta azalma
• Mukozit
![Page 14: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/14.jpg)
Allojenik Transplantayonda Mortalite
İlk 100 günde %25 365 gün %30-40
![Page 15: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/15.jpg)
GVHH’nın Önlenmesi• GVHH oluşumunun önlenmesi
• Tüm allojenik nakillerde GVHH oluşabilir
• Tüm allojenik nakillerde GVHH profilaksisi
![Page 16: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/16.jpg)
Graft vs Host Proflaksiimmünosupresyon
Siklosporin
Tacrolimus
Methotrexate
Metilprednizolan
Mikofenolat mofetil
Sirolimus
T hücre azaltılması
![Page 17: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/17.jpg)
aGVHH’da Tedavi
![Page 18: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/18.jpg)
Akut Graft vs Host Hastalığı
Cilt Gaita volüm/24 saat
KC Bilirubin
![Page 19: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/20.jpg)
Evre Cilt GIS Karaciğer
I Makülopapüler döküntü
Vücut yüzeyinin
tutulumu<%25
Diyare>500 ml/gün (erişkin)Diyare 280-555 mL/m2/gün(pediatrik)
Bilirubin
2-3 mg /dl
II Makülopapüler döküntü,
vücut yüzeyinin tutulumu
%25- %50
Diyare>1000 ml/gün556-833 mL/m2/gün (pediatrik)
Bilirubin
3-6 mg /dl
III Makülopapüler döküntü, vücut yüzeyinin tutulumu>%50
Diyare>1500 ml/günDiyare>833ml/m2/gün(pediatrik)
Bilirubin6-15 mg /dl
IV Bül oluşumu ile seyreden
yaygın eritrodermi,
desquamasyon
İleus,
Ciddi karın ağrısı,
kanlı diyare
Bilirubin
>15 mg/dl
KCFT↑
Akut GVHD Evreleme (Stage)
![Page 21: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/21.jpg)
Akut Graft vs Host Hastalığı’nda Klinik“grade”Değerlendirmesi
Grade Organ ve Tutulum Evresi
ı Cilt 1 - 2 ıı Cilt 1 - 3
GİS ve/veya KC 1
Performansta hafif azalmaııı Cilt 2 - 3
GİS ve/veya KC 2 - 3
Performansta belirgin azalmaıv Cilt 2 - 4
GİS ve/veya KC 2 - 4
Performansta ileri derecede azalma
![Page 22: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/22.jpg)
Graft vs Host Hastalığında Tedavi
Bölgesel tedavi (tek başına veya sistemik tedavi ile) • Topikal steroid (cilt evre1-2)• Budenosid (GIS)• Ursodeoksikolik asit (KC)
Sistemik tedavi• Tedavi de birincil ilaç “kortikosteroid”
Prednizolon (2mg/kg/gün)• Almakta olduğu immünsüpresif tedavinin etkin doza
çıkarılması
![Page 23: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/23.jpg)
Tedaviye yanıtsızlık değerlendirilmesiSteroid başlangıcından itibaren
- 3 günlük tedaviye rağmen bulgularda ilerleme
veya
- 7 günlük tedavi ile bulgularda gerileme olmaması
veya
- 14 günlük tedavide yetersiz yanıt alınması
![Page 24: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/24.jpg)
Yanıtsızlıkİkincil tedavi seçenekleri
• Yüksek doz steroid(4-10 mg/kg/gün)
• Tacrolimus
• MMF
• ATG
• Mezankimal kök hücre
![Page 25: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/25.jpg)
aGVHH Hemşire ve Bakım
• Yeterli bilgi• Erken tanımlama• İmmünsüpresif ilaçların yan etkileri• Organ ve sistem hasarları sonucu oluşan
rahatsızlıkları azaltmaya yönelik bakım• Yaşam kalitesini artırma• Düzenlenen tedavinin uygulanması
![Page 26: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/26.jpg)
Cilt BakımıCilt bütünlüğünü korumak;• Ilık su ile banyo
• Cildin nemlendirilmesi
• Oda ısısının düzenlenmesi (18-22 derece)
• İritan olmayan ve parfüm içermeyen sabunlar
• Pamuklu giysi ve yatak örtüleri
• Kaşıntıya yönelik antihistaminik uygulama
• Hareket kısıtlığına bağlı gelişebilecek yaraları önlemek
için havalı yatak kullanımı
• Lezyonlara karşı yanıkta kullanılan kremler kullanılması
• Cilt bulgularının özellik ve yaygınlığının takibi ve kaydı
![Page 27: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/27.jpg)
GİS Bakım• Gaita takibi(renk, sıklık, miktar, içerik, kıvam)
• Kişisel hijyen kuralları
• Anal bakım,bariyer kremlerin kullanılması
• Aldığı çıkardığı ve kilo takibi(günde 2-3 kez)
• Bulantı-kusmayı azaltma yaklaşımları
• Oral alımın desteklenmesi
• Oral alımın yetersizliği veya kesilmesi durumunda
TPN desteği
• Parenteral beslenmeye bağlı gelişebilecek yan
etkilerin takibi
• Hb, trombosit ,kanama profili takibi; kan ürünü desteği
![Page 28: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/28.jpg)
Karaciğer Bakım• Karaciğer fonksiyon testleri değişiklikler
yönünden yakın izlenmeli• Hepatotoksik ilaçların kullanımına dikkat• Ağrı ve iktere yönelik yakın izlem ve destek
bakım uygulamaları• Kaşıntı kontrolü• Karaciğer biyopsisi ile ilgili eğitim
![Page 29: AKUT “GRAFT VERSUS HOST” HASTALIĞtkitv.org/sunum/pdf/17-AKUT GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞI-Hemş.Birsel... · Overlap sendromu. Limit yok. var. var. aGVHH Tutulum Bölgeleri Cilt](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041711/5e486a7200112f3e121f0823/html5/thumbnails/29.jpg)
SON SÖZ
•Multidisipliner •Ekip •Nitelikli hemşire bakımı
GVHH erken tanımlanmasıTedavinin zamanında başlatılması, uygulanmasıŞiddetinin azaltılmasıEnfeksiyonların önlenmesiYaşam kalitesinin artırılması