Download - Aldaketa klimatikoa
![Page 1: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/2.jpg)
Zergaitik aukeratu dugu gai hau?
● Klima aldaketa hitzetik hortzera dabilen gai bat delako.
● Instituzioen zein norbanakoaren erantzunkizun bat delako.
● Gai honen inguruan kontzientzia hartzeko.
● Guztioi ukitzen gaituen gai bat delako.
● .......
![Page 3: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/3.jpg)
● Klaseko kideen artean, aldaketa klimatikoari buruzko hausnarketa sustatu eta zabaldu.
● Kutsadura atmosferikoaren ondorioz sorturiko arazo globalak berrezagutu.
● Aldaketa klimatikoaren inguruko kontzeptu garrantzitsuenak ulertu.
● Arazo global honen jatorri nagusia gizakia dela ondorioztatzea.
● Ekiditeko behar diren neurriak ezagutu.
● ...
![Page 4: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/4.jpg)
Definizioa: Klima aldaketa munduan edota eskualde batean denboran zehar gertatzen den klimaren aldaketa da. Aldaketa hauek, lurraren barruko nahiz kanpoko prozesuezgain, gizakiak eraginda gerta daitezke.
![Page 5: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/5.jpg)
Atmosfera: Atmosfera lurra inguratzen duengas geruza bat da, eta grabitatearenindarraren ondorioz dago horri lotuta. Izenaren jatorria grekozko bi hitz dira, atmos (gasa) eta sphera (espera).
![Page 6: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/6.jpg)
Gas horiei esker dago Lurrean bizitza, eguzkiak bidalitako beroak espaziora bueltan ihes egitea eragotzi eta biziaizateko behar dugun batez besteko tenperatura egokiari eusten baitiote.Fenomeno hori, berotegi efektua deitzen zaio.
![Page 7: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/7.jpg)
GASEN KONTZENTRAZIOA ASKO HANDITU DA!
Gero eta petrolio, gasa, ikatza... gehiago erretzen dira.
Horrek
Hiru gas nagusien kontzentrazioa handitu du:
-Karbono dioxidoa (CO2)
-Metanoa ( CH4 )
-Nitrogeno oxidoa ( N2O )
![Page 8: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/8.jpg)
NORK ISURTZEN DITU?
● % 16.8 Industria
● %21.3 Zentral elektrikoak
● % 14.0 Garraioak
● % 12.5 Nekazaritzako azpiproduktuak
● % 11.3 Erregai fosilak aldatu, prozesatu etabanatzeko lanak.
● % 10.3 Bizitokiak eta merkataritza.
● % 10.0 Lurraren erabilera eta biomasaren ekoizpena
● % 3.4 Zabortegiak eta hondakinen tratamendua.
![Page 9: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/9.jpg)
ZERTAN NABARITZEN
DA ALDAKETA KLIMATIKOA?
1) TENPERATURA IGOERA
2) IZOTZA URTZEA ETA ITSAS MAILAREN IGOERA
3) PREZIPITAZIOAK
![Page 10: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/10.jpg)
1) TENPERATURA IGOERA:
● Hainbat eredu matematikok gizakion eraginez,klima berotu eta, berotze-prozesua bizkortu egindela, ondorioztatzen du.
● Berotze horrek, klima-aldaketa sakonak sor ditzake, gizakiontzat oso ondorio kaltegarriakekar ditzakeelarik.
● Zientzialari askoren ustetan, hurrengo urteetan, udako batez besteko tenperaturak 2°C eta 4 °Cartean igo daitezkeela ondorioztatzen da.
● Hala ere, gure planetako klimak benetan aldatzen ari ote diren jakiteko, oraindik datu eta ikerketa gehiago behar dira.
ONDORIOZ:
![Page 11: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/11.jpg)
ONDORIO NAGUSIAK:
■ Mendietako izotzen urtzea
Itsas mailaren igoera.
■ Eritasun tropikal askoren sakabanaketa.
- Izan ere, eritasun hauek kutsatzen dituzten intsektuak beroarekin asko hedatuko bailirateke.
- Gaixotasun horietatik libre dauden munduko leku askotara zabalduko ziren.
- Itsasoek hainbat hiri eta populatutako hainbat Kostalde urperatuko ziren.
![Page 12: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/12.jpg)
2) IZOTZA URTZEA ETA ITXAS MAILAREN IGOERA:
♦ Ondorio larriena, dudarik gabe, ur-mailak igotzea da.alde batetik ura dilatatuko da, eta bestetik zenbat izotz eta glaziare urtu egingo dira.
♦ 2005etik-2030 era, uraren mailak, 18 cm igoko da.
![Page 13: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/13.jpg)
3) PREZIPITAZIOAK:
● Aurreikuspen espezifikoek, urteko prezipitazioen gutxitzea iragartzen dute, udako hileetan batez ere.
● XXI. mendearen amaierarako, %15-20 jaistea aurreikusita dago.
● Proiekzioen arabera:- Prezipitazio gehiago, (% 5 eta % 20 bitarte, kalkuluen arabera) izango da neguko hileetan (abendutik-otsailera).
- Prezipitazio gutxiago,(% 30 eta % 50 bitarte)udakoetan,( ekainetik-abuztura)
![Page 14: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/14.jpg)
Aldaketa klimatikoa murrizteko zer egin daiteke?
![Page 15: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/15.jpg)
Hartu beharreko neurriak:
☺ Erosketak egitera goazenean:
- Behin baino gehiagotan erabili plastikozko poltsak.- Iraupen luzeko gauzak erosi.- Plastikozko ontzirik ez erostea ahalegintzea.- Beirazko ontziak erosi.-.....
☺Sukaldean:
- Etxetresna elektriko txikiak ahalik eta gutxien erabiltzea. - Paperezko zapiak eta aluminio-papera ez erabiltzea.- Ontzi-garbigailuetan ura eta energia aurrezteko programakerabili eta beteta egon arte ez ipintzea martxan.- ….
![Page 16: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/16.jpg)
☺Bainugelan:
- Hobe dutxatzea bainua hartzea baino.
- Produktu oso bortitzak saihestea, hala nola, intsektizidak, amoniakodun garbigarriak...- .....
☺ Etxean:
- Etxea berotzeko gas naturala, butanoa edo hiri-gasa erabiltzea, eta ez elektrikoak.
- Argi naturala erabiltzea.
-Berogailua eta aire girotuaren aparatua ongi erregulatzea eta termostatoak ibilaraztea. -....
![Page 17: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/17.jpg)
☺Hondakinekin:
-Beirazko fraskoak, papera, kartoia, plastikozko ontziak eta pilak kalean propio dauden ontzietan botatzea.
-Edari-latak (aluminiozkoak) ahalik eta gutxien erabiltzea.
-Paper birziklatua (klororik gabe ekoiztua) erabiltzea.
- ….
☺Garraioarekin:
-Garraio publikoa erabiltzea.
-Distantzia txikiak egiteko ibiltzea edo
bizikleta erabiltzea da egokiena.
![Page 19: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/19.jpg)
SAIAKUNTZAK:
1) TENPERATURA ALDAKETAK:
2) ZURRUNBILOA:
![Page 20: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/20.jpg)
1) TENPERATURA ALDAKETAK:
● Materiala:-Izozkia.
-Metxeroa.
● Saiakuntza nola egin:
- Esku batekin heldu izozkia eta bestearekin metxeroa.
- Metxeroa biztuta dagoela izozkiaren inguruan mugitu.
● Azalpena:
Saiakuntza hau, gure planetan tenperatura igoerak edukiditzakeen ondorioak azaltzeko egin dugu.
![Page 21: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/21.jpg)
2) ZURRUNBILOA:■ Materia:
- 2 ur botila- Ura- Itsaskia- Zulagailu bat
■ Saiakuntza nola egin:
- Itsatsi botila bien tapoiak.- Zulagailuarekin egin zulo bat biei.- Botila bati ura jarri.- Itxi botila biak.- Ura dagoen botilari buelta eman ura beste botilara pasatzen hasi arte.
![Page 22: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/22.jpg)
■ Zer gertatzen da?
- Zurrunbilo txiki bat sortzen da beteta dagoen botilan batetik bestera ura pasatzerakoan.
![Page 23: Aldaketa klimatikoa](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081422/55b407bfbb61ebfa258b457f/html5/thumbnails/23.jpg)
● Egileak:
- Endika Etxebarria
- Eider Villalba