Download - Analysis of the City Hall of Ter Aar
1. Voorblad
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Plananalyse BK 4100
Coordinator: Herman Prast
Gemeentehuis Ter Aar
Architect: Joop Van Stigt
2. Inhoudsopgave
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
1. Voorblad
2. Inhoudsopgave
3. Architect
4. Locatie
5. Massa
6. Structuralisme
7. Functies
8. Routing en ontsluiting
9. Bezonning
10. Ruimtelijkheid
11. Dak
12. Grid
13. Draagconstructie
14. Gevel
15. Materialisatie
3. Architect
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Architect: Joop van Stigt
Geboren: 1934
Tot 1999 was hij hoogleraar Renovatie en Onderhoudstech-
nieken aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Samen met
zijn zoon en partner-architect André van Stigt heeft hij een
architectenbureau. Hij heeft zich veel bezig gehouden met
renovatieprojecten. In 1999 heeft hij zijn architectenbureau
aan zijn zoon gegeven.
Gemeentehuis Ter Aar
Jaar van uitvoering: 1968
Eén van de eerste werken van Architectenbureau J. Van Stigt
Sinds 1960 bezocht Van Stigt regelmatig de Dogon-mensen in
Mali. Een cultuur waarin architectuur, techniek en cultuur
op een harmonieuze wijze in de samenleving in elkaar grijpen.
In zijn architectuur komen daarom onder meer vierkante ele-
menten voor, net als in Gemeentehuis Ter Aar. In 1992 heeft Ar-
chitectenbureau van Stigt een aanbouw aan het gemeentehuis
Ter Aar gebouwd. Hier ga ik in de analyse niet verder op in.
Later is het architectenbureau meer over
gegaan op renovatieprojecten, waar
zij ook om bekend staan:
Entrepotdok
Pakhuis de Zwijger
4. Locatie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Alphen Aan
den Rijn
Papenveer
KorteraarTer Aar
Het geementehuis van Ter Aar ligt net buiten het dorp
Ter Aar. Ter Aar had tot 2007 een eigen gemeente. Het ge-
meentehuis is dus ontworpen voor één gemeente, die van
Ter Aar.
De verkaveling in het gebied rond ter aar is over het
algemeen loodrecht verkaveld langs de rivieren en ka-
nalen (zie het waterverloop hieronder).
Steden en dorpen om de locatie Verkaveling om de locatie
Water om de locatie
Verkaveling ingezoomd
4. Locatie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Gemeentehuis Ter Aar en Pastorie tegendraads aan de verkaveling er om heen
Ingezoomd op het geemeentehuis zie je de verkavelingsrichting. Het gemeentehuis gaat net als de pastorie daarnaast dwars (met 45
graden) tegen deze richting in.
Doel: Niet zomaar opgaan in de omgeving, maar er uit steken door bijzonderheid.
Middel: 45 graden draaiing van het gebouw.
4. Locatie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Forse kolom in het centrum van het gebouw ‘Fundeert’ het gebouw in zijn omgeving
Wegen en water om de locatie ingezoomd
Het gemeentehuis is door
water gescheiden van het
dorp, maar er zijn genoeg
bruggetjes over het water
heen om het gemeentehuis te
bereiken. Ten noorden van
het gemeentehuis ligt een
grotere weg. De weg om het
gemeentehuis te bereiken is
een klein weggetje met als
einde een parkeerplaats.
het gebouw is 45 graden gedraaid ten opz-
ichte van de verkavelingsrichting om de
locatie.
Doel: Refereren aan de verkavelingsrichting
van het omliggende gebied.
Middel: Belangrijkste kolom in het centrum
van het gebouw 45 graden draaien.
4. Locatie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Orientatie van het plein
De orientatie van het plein is op het noorden gericht aan
het weggetje en de entree van het gemeentehuis is aan het
plein.
Doel: Besloten pleintje aan entree van het gemeentehuis.
Middel: Plein omsloten door pastorie, gemeentehuis, parkeer-
plaatsje en weggetje.
Ten noorden en ten oosten van het gemeentehuis gebeurt
iets belangrijks. Ten oosten ligt het desbetreffende dorp en
ten noorden is de entree en het plein.
Zicht vanaf het Gemeentehuis
5. Massa
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Massa van het gebouw
Het gebouw is opgebouwd uit 4 blokken die in 1 hoger blok gestoken zijn, zodat ze overlappen.
Doel: Vierkante blokken (cellen in herhaling) vormen een architectonische massa
Middel: In elkaar schuiven van de blokken.
6. Structuralisme
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
De massa van het gebouw is in 4 assen symmetrisch.
(Veel structuralistische architectuur is symmetrisch)
Doel: Blokken of cellen vormen een eenheid (naar het
centrum gericht
Middel: Symmetrie
Symmetrie
Dit gebouw weerspiegelt de democratie.
De gestreepte blokken vormen de functies
van het gebouw en deze zijn allemaal even
groot.
doel: Alle functies even belangrijk
Middel: De blokken allemaal even groot
houden en hetzelfde georienteerd laten
zijn.
De restruimte is de verkeersruimte door het
gebouw heen.
Doel: Duidelijke scheiding Functie en ver-
keer
Middel: Functies in de Blokken, verkeer er
tussenin
Democratie
‘Restruimte’
6. Structuralisme
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Er is echter meer democratie in dit gebouw te vinden.
Werkplekken zijn zo geranschikt dat iedereen gelijk is.
Doel: Iedereen is gelijk
Middel: Werkplekken zo maken dat ieder dezelfde omstandigheden
heeft.
Entree is zo georienteerd dat je vanaf iedere richting het gebouw
in kan.
Doel: Elke zijde van het plein moet de entree kunnen bestijgen
Middel: Een dergelijke ronde entree.
Democratie
De structuralistische stroming is een afspiegeling van het
leven zelf. Zo kan er in dit gebouw ook een afspiegeling
van het leven herkend worden.
Doel: Gebouw afspiegeling van het leven
Middel: Structuur afstemmen op het menselijk lichaam
met de ledematen als ‘uitvoerende’ delen.
Afspiegeling van het leven
7. Functies
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Functies
Niet-representatieve
Functies
Representatieve
functies
SouterrainBeletage
Representatieve functies zijn
gevestigd op de Beletage.
Doel: Representatieve functies
op een goede plek
Middel: Representatieve func-
ties op de beletage (hoger en
meer licht)
8. Routing en ontsluiting
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Routing
SouterrainBeletage
De politie en het appartement
zijn van buiten apart te bereik-
en, de rest staat allemaal met
elkaar verbonden via de mid-
delste ‘Verticale verkeers’ mod-
ule, zie doorsnede.
9. Bezonning
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Het dak
DOel: Licht in het atrium krijgen
Middel: Het dak bij het atrium optillen
Doel: Meer licht in het gebouw krijgen
Middel: Lichtkoepels plaatsen
Uitkomst:
10. Ruimtelijkheid
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Ruimtelijkheid in atrium
Door het maken van het souterrain en de beletage
en door het optillen van het dak krijgt het atrium
een hoog, ruimtelijk maar ook erg licht karakter.
Vanaf de verdieping kun je naar tegenover liggende
verdiepingen kijken, waardoor er een ruimtelijk ef-
fect in horizontale richting en in verticale richt-
ing ontstaat.
Doel: Ruimtelijkheid
Middel: Atrium hoog en open
11. Dak
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
dakaanzicht De lichtkoepels
Onderste dak Bovenste dak Lichtkoepels onder Lichtkoepels boven
De daken zijn simpelweg uit-
kragende kruizen over de
blokken heen. Het middelste
kruis is degene boven het
atrium en is opgetild boven
het andere dak.
Doel: Plek voor lichtkoepels
vrijhouden
Middel: Kruizen op de blok-
ken, die niet het hele blok
bedekken
Op de hoeken van de blok-
ken ontstaat rest ruimte. Dit
is vervolgens opgevuld met
lichtkoepels, die op een strak
grid zijn gerangschikt.
Doel: Diffuus licht
Middel: Lichtkoepels op een
strak
12. Grid
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Grid
Kijkend naar het grid zie je de blokken weer terug. 4 identieke blokken aan
de zijkanten en een speciaal blok in het midden met een kolom in het cen-
trum. De gridmaat is 2.7 m. en het dubbele daarvan: 5.4 m.
13. Draagconstructie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Het principe van de draagconstructie is als volgt: 4 blokken
met dragende wanden. Dit draagt alles op één onderdeel na, de
uitzondering: de kolom in het midden draagt de vloer van de
beletage.
Doel: Heldere draagconstructie die strookt met het ontwerp
Middel: Werken met dragende blokken.
Principe draagconstructie
13. Draagconstructie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Dragende elementen
Vloeren overspannen niet van dragende wand tot dragende
wand, maar er zitten houten liggers tussen die op dezelfde
manier het dak dragen.
Doel: Vloeren en dak overspannen.
Middel: Dragende wanden plus houten liggers
13. Draagconstructie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
De kolom in het centrum
De kolom is de uitzondering op de regel in de draagconstructie, is
het centrum van het gebouw en refereert terug aan de verkaveling
van het omliggende gebied (45 graden gedraaid). Hieruit mag gecon-
cludeerd worden dat dit een belangrijke schakel is in het gebouw.
14. Gevel
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Kleinschaligheid
Verrassend groot volume
Doel: Het gebouw van voor moet de indruk wekken van
kleinschaligheid.
Middel: Brede orientatie
Doel: Moet kleinschalig ogen, maar er moet veel in kwijt aan functie.
Middel: het introduceren van het souterrain.
14. Gevel
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Orientatie van de Gevel
Gaten in de gevel
Hoe worden de krachten afgedragen in de dragende wan-
den bij de gaten in de gevel? Deze worden opgevangen met
betonnen lateien en vervolgens weer naar de fundering
gebracht door de dragende wand.
Doel: Horizontale geleding
Middel: Breed georienteerde en aanwezige dakpartij.
15. Materialisatie
Plananalyse BSC 4 Ruben Smits 1320106Gemeentehuis Ter Aar - Joop van Stigt
Beton
Geelgrijze natuursteen (franse kalksteensoort)
Natuursteen
Glas met houten kozijnen
Donker hardhout
Materialisatie interieur Materialisatie Exterieur
Doel: Materialisatie in het interieur sober houden.
Middel: Onbehandelde houten plafonds, robuuste ko-
lom en het schoon metselwerk.
Het thema van het exterieur is hetzelfde als het
interieur; het schoon metselwerk met houten
afwerkingen, zoals dak, liggers en kozijnen.