ANTİBİYOTİKLER VE MİKROBİYOTA 10 NİSAN 2017, ANKARA
Prof. Dr. Esin Şenol
1945-NOBEL ÖDÜLÜ
MİKROBİYOTA
(a)Lactobacillus acidophilus
(b)Lactobacillus casei
(c)Bifidobacterium bifidum
KOLONİZAN MI? PATOJEN Mİ?
MİKROBİYOTA- ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Hücrelerimizin yalnızca ¼ ü bizim
Gut mikrobiyota:
37 trilyon, >3 misli
ESNEKLİK EN ÖNEMLİ GÜÇ !
İntestinal Flora Araştırma Teknikleri
Kültür:≥%80 kültüre edilemiyor
16SrRNA: Bakteriye spesifik, ama tek bakteri
Microarray analiz veya benzer genomik testler (Mikrobiyom analizi): Aynı anda yüzbinlerce genomu inceleyebiliyor, ama
bunları tanımlayamıyor, daha çok uzaktan çekilmiş bir resmini veriyor
Metabolomik: Bakterilerin ürettiği biyokimyasal ürünlerin profilini
çıkarıyor
«Omics»
NE BİLİYORUZ/BİLMİYORUZ ?
• BARSAK MİKROBİYOM EN ÇOK BİLDİĞİMİZ – Barsak>17.5K – Oral ≈5K – Diğer ≈3.5 K
• DEĞİŞİM MÜMKÜN-----ANTİBİYOTİKLER • SAĞLIKTA VE HASTALIKTA FARKLI; YUMURTA-TAVUK • BARSAK DIŞI MİKROBİYOM • UZAK/LOKAL ETKİLERİ • PROBİYOTİKLERİN ETKİLERİNE DİYET ETKİSİ • MİKROBİYOM ZAMAN İÇİNDE GENEL OLARAK STABİL İSE,
PROBİYOTİKLERİN MİKROBİYOM ÜZERİNDE «ETKİSİ» VAR MI ?
Patricia Hibbard –IDWeek, San Diego ; 4-8 Ekim 2017
ANTİBİYOTİK MİKROBİYOTA ETKİLEŞİMLERİ
• ANTİBİYOTİK ETKİ SPEKTRUMU, DOZ, SÜRE, VERİLİŞ YOLU,PK/PD MEKANİZMALARI
• AAD
• Mayaların aşırı çoğalması
• Metabolizma ve vitamin emiliminin bozulması
• İnfeksiyon duyarlılığının artması
• DİRENÇ VE DİRENÇ YAYILIMI – Kısa süreli temas bile; «R» bakteri populasyonunu
stabilize ediyor ve yıllarca barsakta kalıyor Jernberrg C.Microbiology 2010:156:3216-3223 Jakobsson HE.PloSONE e.9836 Jernberg C .ISME 2007 :1:56-66
ANTİBİYOTİKLER VE MİKROBİYOTA
• MİKROBİYOM BÜTÜNLÜK VE ZENGİNLİĞİNE ETKİ
– Çeşitlilik azalıyor: ≈1000 tür, 7000 suş
– Populasyon dinamikleri bozuluyor
• İntrensik «kolonizasyon direnci» azalıyor
DİSBİYOZİS
Mitchell LJones.Gut Microbes 2014:5:4 MacFarlane S.Environmental Microbiology 2014:16:4
Antibiyotiklerin barsak florasına etkisi
KOLLATERAL HASAR
E.coli↑- Konak Stres↑-Mikrobiyota gen transferi-periferik organlarda
immun cevap↓
Normal B Florası Antibiyotiklerle
karşılaşan
floranın bozulması
(Beyaz)
Karbonhidrat
metabolizmasındaki
bozulma
Ozmotik
Anaerobik bakteri supresyonu
Azalmış Kısa Zincirli
Yağ Asitleri
inflamasyon Bozulan mikroflora
(ör, C difficile)
ANTİBİYOTİK
İSHAL
Bouhnik Y. Gut Microflora Digestive Physiology And Pathology. Paris;
2009:181-197.
ANTİBİYOTİK İLİŞKİLİ İSHAL
TANIM:ANTİBİYOTİK ALIRKEN VEYA 8 HAFTA
SONRASINA KADAR GELİŞEN İSHAL
ANTİBİYOTİK SONRASI İSHAL VE C.difficile İLE İLİŞKİSİ
Koliti olmayan olguların % 15 -25 i
Koliti olan olguların %50-70 i
Psödomembranöz enterokoliti- % 100
C. difficile ishaline neden olan antibiyotik ve antineoplastik ilaçlar
Sıklıkla
Klindamisin, Ampisilin, Amoksisilin,
Sefalosporinler(2. ve 3. kuşak)
Daha az sıklıkla
Kinolon, Tetrasiklin, Sülfonamid, Makrolid,
Kloramfenikol, Trimetoprim, 5 FU,
metotreksat, doksorubisin,siklofosfomit
Çok nadir
Parenteral aminoglikozit, Metronidazol,
Basitrasin, Vankomisin
Thielman NM, Wilson KH: Antibiotic-associated colitis. Benett, Mandell GL, JE
Dolin R.(eds), 2010
AAD-PEDİATRİK :%22 (%4.3-80 ), ERİŞKİN:%7-33
•Konak yaş;>2 yaş (%3 vs %18), >70 yaş (%10-37)
•Antibiyotik:SS,Penislinler :%60-70
20
NE KADAR ÇOK KULLANIRSAN,
O KADAR ÇABUK KAYBEDERSİN
Paterson DL Clin Infect Dis 2004;38(Suppl 4):S341–S345
Dirençli Patojenlerin Seleksiyonu
Sefalosporin ve kinolon kullanımı sonrası potansiyel
“kollateral hasar”
3.jenerasyon sefalosporinler
Vancomycin-resistant enterococci (VRE)
Extended-spectrum ß-lactamase–producing Klebsiella species
ß-lactam–resistant Acinetobacter species
Clostridium difficile
Kinolonlar
Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA)
Quinolone-resistant gram-negative bacilli (P.aeruginosa)
Paterson DL Clin Infect Dis 2004;38(Suppl 4):S341–S345.
SON SÖZÜ MİKROPLAR
SÖYLEYECEKTİR
Antibiyotik kullanımının mikroflora üzerine etkisi
1 Bakteri, diğer türlerdeki 100 geni aktive
edebilir
FARKLI YÖNTEMLERLE «Clindamycin» ETKİSİ
• PMEK: C.difficile • Diyare • Gastrit • «R» seçilimi • 16SrRNA: 3 ay • Bacteroides özgü
primerler ile≈2 yıl • Kültür :21 gün-18 ay • AmpR-9 ay
Jernberrg C.Microbiology 2010:156:3216-3223
H.Pylori Tedavi Ederken: Klaritromisin+Omeprazol +Metranidazol
• 4 yıla kadar süren fekal mikrobiyota değişimleri
• Boğaz flora daha R
• Amoksisilin >Klaritromisin eradikasyonda : ekolojiye daha az etkili
Jacobsson et al 2010 PLoSONE
Adamsonn et al 1999 JAC 44
İlk 48 sa. Gentamisin + Ampisilin alan İnfantlar
Proteobacteria ↑ Bifidobacteria ↓ 8 hafta süren bir değişim
Fouhy F.AAC 2012:56-58
Finlandiya çalışmaları ; EN SIK
MAKROLİDER,16sRNA ve Metagenomik
örneklem- metagenomik kütüphane
TÜR ZENGİNLİĞİNDE ↓ BAZI CİNSLERDE ↑ •≈2 YIL
•794 AB. R GENİ- BAZILARI HENÜZ
TANIMLANMAMIŞ
Probiyotiklerin bozulmuş florayı düzeltmesi
Türkiye J01 Grubu Antibakteriyellere Ait Tüketim Trendi 2007-2014 «TÜBA-İnsan ve Hayvan Sağlığında Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Antibiyotik Dirençlilik Sempozyumu» 3 HAZİRAN 2016-Uzm.Dr. Fatma İşli-ANKARA
2011-2014 :DSÖ ve Antwerp Üniversitesi koordinatörlüğünde yürütülen Doğu Avrupa Ülkeleri’nde antibiyotik kullanımı • En fazla tüketim
“beta-laktam», alt grubun “penisilin kombinasyonları”nın olduğu görülmüştür.
• 2.sıklıkla tüketimi olan “diğer beta-laktam antibakteriyeller”in alt grup tüketimin sırasıyla 2., 3. ve 1. kuşak sefalosporinler şeklinde olduğu tespit edilmiştir.
2000 KADAR ANTİBİYOTİK BİLEŞİĞİ
100.000 RED
107 Actinomyces türü taranmalı
GNB-FQ SONRA 45 YILDIR YENİ
SINIF YOK
YAŞLILIK HASTALIKLARIN
LİMANIDIR
İnfeksiyon hastalıklarından korunma, ölüm ve
sekellerinin azaltılmasında en önemli iki yöntem
“sanitasyon ve immünizasyon”dur
When meditating over a disease,
I never think of finding a remedy for it, but, instead, a means of
preventing it. Louis Pasteur
(1822-1895)
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER… SORULARINIZ? Prof. Dr. Esin Şenol