![Page 1: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/1.jpg)
Studiedag11maartHSL
“Elkaarontmoetenindebeeldendesysteemtherapie”
“Transdiagnostischefactorenalskaderindebeeldendesysteemtherapie”
OndanksdatdeDSM-benaderingonsnogsteedsveelkennisenkundegeeftm.b.t.psychopathologiegaanerooksteedsmeerstemmenopomeenmeertransdiagnostischebenaderingtekiezen.Transdiagnostischefactoren(denkaanvergelijkbarefactoren)kenmerkenzichdoordatzebijverschillendestoornissenvoorkomen,diepsychopathologieveroorzakenen/ofinstandenhoudenencomorbiditeit1dikwijlsverklaren.Debehandelingvanéénofmeerderetransdiagnostischefactorenkandepsychopathologiestabiliserenen/ofverminderen.DezebenaderingkanvoorvaktherapieeenkaderbiedendatbeteraansluitbijdevaktherapeutischebehandelingdandehuidigeDSM.Indezeworkshopwillenwijsamenmetjullieonderzoekeninhoeverredetransdiagnostischebenaderingbinnendebeeldendesysteemtherapiebruikbaaris.
HenkAartsma&TruusJans
Verslagvandeminiworkshop
1. Goedemorgenallemaal.
2. MijnnaamisHenkAartsma.Vaktherapeutbeeldendindegeslotenjeugdzorgwaarikmetjongerenindividueel,ingroepsverbandmaarookmethungezinnenwerk.NaastmijnwerkalsvaktherapeutbeeldendbenikookvoorzittervandeNederlandseverenigingvoorbeeldendetherapie.
3. Vandaagwilikugraagmeenemenindewereldvangezinnenwaarinelkaarontmoeteneenprobleemisgeworden.Deouderszijn,netalsdemeesten,metdebesteintentiesaanhungezinbegonnenmaardooreenveelvoudvanproblemenishetnietgelukt.
4. Werkeloosheid,eigenpsychiatrischeproblematiek,armoede,alcoholismeendrugsgebruikhebbengeleidtotcrimineelgedragof
1Ongeveerdehelftvandepatiëntenheeftmeerdanéénpsychiatrischestoornis
![Page 2: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/2.jpg)
prostitutieomhethoofdfinancieelbovenwatertehouden.Destressdieeendergelijklevengeeftleidttotfrustratieenwoedediezichvertaaldinverbaleenfysiekeagressie.
5. Moeder,GerdaenhaarbroerRicokomenvoorbehandeling.
Moederisgescheidenvanhaarmannadathijhaarendekinderenvelejarenmishandeldeenhaarseksueelmisbruikte.Doordestapdiezegezetheeftvoeltzijzichsterkerenzewilgraagdathetcontacttussenhaarenhaardochterbeterwordt.Wanneerzeteveelstressheeftgaatzeeenblowtjerokenengaatmetdekoptelefoonopmuziekluisterenenwildanevenniet
gestoordworden.Gerda17jaarisopgenomenindegeslotenjeugdzorgenerisafgesprokendatzijnietmeerthuisgaatwonen.Gerdaleeftzoalszehetzelfzegtachtereenschild.Haaremotiesvoeltzenietmeertotdatheterteveelzijndankanzeontploffen.Gerdawilookgraageenbetercontactzodatzeinhetweekendbijmoederopbezoekkanzonderdatzebangisdathetdirectweerruziewordt.Ricois19jaarhijiszwakbegaafd.Hijheeftgesmeektofhijookmeemagnaardetherapie.Hijisdoodsbangdathijnetzowordtalszijnvader.`Hij
![Page 3: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/3.jpg)
voeltzoveelwoedeinzichendiereageerthijafopdeverkeerdemensenenopslechtedagenheefthijeenheelkortlontje.HijheefteerderEMDRgehadmaardatwastezwaarvoorhemvertelthij.
6. Wezijnmetditgezingestartenhebbeneerstmetheneenveiligheidsplangemaaktzodatvooriedereenvoorspelbaarwerdwatzezoudengaandoenophetmomentdatdespanningtussenhenonderlingtehoogopzoulopen.
7. Vervolgenshebbenwecommunicatieafsprakengemaaktzodatweals
therapeutenmethenovereenstemminghebbenoverwatvoorheneengoedecommunicatieis.(Elkaaruitlatenpratenenluisterennaarwatdeanderzegt).Nadatweditgeoefendhebbendurfthetgezinweleenmoeilijkereopdrachtaanzeggenze.
Goede communicatie
![Page 4: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/4.jpg)
8. MijnnaamisTruusJans,ikbenwerkzaambinneneenGGZ-instelling
waarikeendiverspalethebaangroepenenindividuelebehandelingen.Waaronder:geslotenjeugdopnameafdeling(16-23jr),ambulanteafdelingkind&jeugd,volwassendeeltijdbehandelingenkliniekeetstoornissen.DaarnaastdoeikbinnendeNVBTdepostkennisinnovatie.Daarbinnenprobeeriksturingtegevenaandeontwikkelingendieopditmomentplaatsvinden.Wehebbensindsditjaarkennisinnovatieopgesplitstinonderwijs,onderzoekenhetwerkveld.,daarnaastzijnerdeontwikkelingenvandegeneriekemodulesenzorgstandaarden.Kennisinnovatiedoeiksamenmetdrieheleenthousiastejongemensen,Vivian(onderwijs),Carry(onderzoek)enMarion(hetwerkveld)ennatuurlijkooksamenmethetbestuur.Ikprobeeruevenmeetenemenindenieuweontwikkelingenrondomtransdiagnostischefactorenbinnendegeneriekemodulevaktherapie.Ikhoopuvoldoendehandvattentegevenomsamenmetonshetprobleemvanditgezinvanuiteenanderebenaderingtekunnenverkennen/analyserenen/oftebenaderen.
Eentransdiagnostischefactorvoldoetnormaliteraandeonderstaande4aspecten:
1. Iseenrisicofactorvoordeontwikkelingofeeninstandhoudendefactorvanverschillendestoornissen;
2. Kanwordenopgenomenineentheoretischmodeldatdeinstandhoudendefactorenvanverschillendestoornissenverklaart.
3. Speelteenrolbijcomorbiditeit,bijvoorbeeldeenverhoogdematevaneenbepaaldefactorvoorspeltmeercomorbiditeit.
4. Geeftbijbehandelingeenreductievanklachtenbijverschillendestoornissen. Transdiagnostischefactorenkunnenverwijzennaarbijv.gelijkesymptomenbijverschillendestoornissen.Anderecategorieënvantransdiagnostischefactorenzijngelijkegedragingen,gelijkecopingstrategieën,gelijkecognitieve,emotioneleenmotivationelefactoren,gelijkebehandelinterventies,onderliggendeovereenkomstigeneurobiologischefactoren,enuniverselebeschermendefactoren.Ookwanneereenzelfdebehandelinterventieingezetwordtbijverschillendesoortenproblematiek,zoalsontspanningstechniekenbijangsténbij
![Page 5: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/5.jpg)
mentaleoverbelasting,spreektmenvantransdiagnostisch.Omdatvaktherapeutischeinterventiesdikwijlseenstoornisoverstijgendkarakterhebbensluithetdenkenintransdiagnostischefactorengoedaan.ZijkunneneenverbindendefactorzijnnaardepsychiatrischestoornissendieindeDSMwordengehanteerd.
InhetboekvanB.VanHeycoptenHamworden14verschillendetransdiagnostischefactorenbeschrevenenelkinverbandgebrachtmetpsychopathologie.-verslavingsgedrag-eetstoornissen-slaapstoornissen-executievefuncties-emotieregulatie-emotionelegewaarwording-perfectionisme,intolerantievooronzekerheidendwangmatiggedrag-zelfbeeld-motievenvoorpsychischlijden(ziektewinst,(de)motivatievoorverandering)-mentaliseren-existentiëleangst-zelfcompassie-leefstijl
![Page 6: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/6.jpg)
-welbevinden
BinnendeGeneriekemodulevaktherapieisvooralsnoggekozenvoor7transdiagnostischefactoren:
Waarneming:hetgewaarwordenenwaarnemenvanexterneeninterneprikkels.
Arousal:(alertheid)dematewaarinprikkelswordenwaargenomen.
Executievefuncties:hetkunnenstellenvandoelen,plannenmakenomdedoelenuittevoerenenhetkunnenvolgenvandematewaarinditlukt.
Emotieregulatie:instaatzijnomtoteengewensteemotietekomen
Verlies:omgaanmeteenontstaantekortomnoginvullingtegevenaanhetleven.
Regelsystemen:instaatzijnommetritmesomgaan.
Sociaalfunctioneren/socialeinteractie:relatiesaangaanenkunnenonderhouden.
9. Sluitevenvooreenkortmomentuwogen.Probeeruvoortestellenhoehetisomineengezinzoalsisvoorgesteldoptegroeien.Ennuisderustweergekeerdindewerkelijkewereld.Inuwbinnenwereldstaanechterallealarmsystemennogaan.Ubentvoortdurendparaatomtevluchtenofomindeaanvaltegaanofutrektzichteruginwereldwaarudeandernietechtwaarneemt.Watheeftudannodigomweerbijelkaartekunnenzijn.30secondenogendichthouden.
![Page 7: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/7.jpg)
10. Vormnu4groepjesvan5mensen.
11. Deopdracht:Bespreekmetelkaardeurgentievantweefactorendievoorditgezinvanbelangzijn.Beschrijfhoejedeze2factorenbijv.Waarneming&arousalmoetinzettenindevolgendesessie.Watwordthetdoelvanjevolgendeopdracht.Watisdeopdrachtindevolgendesessie.
Outputvandegroepjes: Transdignostischefactor
Urgentie Doel Opdracht
Executievefuncties
XGetraumatiseerduitelkaargevallengezin
Ontmoeten,BewustmakenGezamenlijkeactiviteiten.Iedersintrinsiekemotivatieeersthelderkrijgen.
SamenSchilderenmetiedereeneigenkleurendanovergangenmakenCollagemaken.x
Waarneming Oogkrijgenvoorelkaarmetbehoudvaneigenidentiteit.Eerstgewaarwordenvanzichzelf(eigengedachtenengevoelens)
Iedereenvormschilderen.Dandezeopeengezamenlijkvelplaatsen.Daarnasamendetotalevormafmaken.
![Page 8: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/8.jpg)
Emotieregulatie Uitinggevenaanvangevoelens(eerstindividueel)TraumabehandelingInd.Verbondenheid.
Plekinnemeninderuimte.InnemenvanemotiesHerstellenvangevoelvaneigenwaarde.
XX
Regelsystemen Veiligheid/begrenzenenelkaarontmoeten.EMDRnaastnon-verbalesysteemtherapie.Oogvoorhetindividu&deontmoeting.
Eigenplekbinnenhetgezinenwatjenodighebt.(Begrenzing)
1EilandsamenenindividueelWatneemjemeevanjezelfnaarhetgezamenlijkeeiland.2vormtekenen:eigenvormenvormsamen.
12. Samenvattenenafsluiten.Tijdensdeminiworkshopwordtduidelijkdathetwerkenmettransdiagnostischefactorenhelptomhetdenkentekaderenopeenaantalhoofdthema’s.Tegelijkertijdzijndebegrippengrootenvoormeerdereinterpretatiesuitteleggenwaarinonderlingooknogweleenoverlapzit.Tochisdeindrukvandeworkshopgeversindezeverkenningdatdefactorenhelpenomsnellerrichtingteontwikkeleninaanpak
Inreallifehebbenwegekozenomeerstdewaarnemingteverbeteren.Hetdoelisdanomopeenconflictvrijemanieraandachtvoorelkaartegaanhebben.Deurgentiehiervanisdathetgezinzosnelgetriggerdwordtdaterweinigruimteisvoorpositieveervaringenmetelkaarwaarbijzegezienengehoordwordendoorelkaar.Opverzoekzalikhieronderietsuitgebreideruit
![Page 9: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/9.jpg)
dedoekendoenhoewemethetgezinverderhebbengewerkt.Indeworkshopwasditnietmogelijk.Alsopdrachtenhebbenweaangeboden:
1. Eeneenvoudigplaatjezouitleggendatdeanderhetkantekenenzonderteverklappenwathetis.Wanneerdeanderhetnietsnaptmaghijstopzeggen.Deuitleggermaghulpvragenaandetherapeutomhetvoortedoen.Ditwisselen.Elkaarlatenuitleggenwatergoedgaatenwatbeterkan.
2. Deeentekentwatendeanderenmoetenditdirectnatekenen.Detekenaarmoetoplettenofdeanderhemkanvolgenquamoeilijkheidentempo.Devolgermagookaangevenalshettemoeilijkis.
3. Maak6vantouwtjesongeveer60cmvastaaneenkwast(nr12)3bovenen3beneden.Iederkrijgteentouwtjevoorbovenenbeneden.Julliegaansameneerstdroogoefenomsamentebewegen.Daarnagajeeentekeningmakenvaneenvis.Dezevuljein.Daarnamagiederomdebeurteeniemanddeleidingnemenenzeggenwathijwilwaterbijkomt.Deanderenondersteunenelkaar.Detherapeutenondersteunendegenediedeleidingheeftenondertitelenhetproces.
Hiernazijnweverdergegaanmetdeemotieregulatie.Deurgentiehiervanisdatzijlerenhoezeniettelkensopnieuwgetriggerdwordenenteoefenenmetnieuwgedrag.Hetdoelis:1.dathetvanbelangisdatzijlerenstilstaanbijherinneringenendezelerenverdragen.Eengetuigetoelatenbijdeervaringeneenaanzetomdezeonderwoordentebrengen.2.Vanuithetstilstaanookweergaanervarenwelkegrenzenoverschredenwerden.Dezegrenzenvormtegevenenteervarendatmennudegrenzenanderskanvormgeven.Deopdrachtendiewehieringegevenhebbenzijn:
1. Schilderde4basisgevoelensmetacrylverfvanuiteenvorm,kleuroflijn.Instructie:Leguitdatzenietietsmogenmakenalseenzonofeenregenbui.Legnaastkwastenookschildersmesjesneer,sponsjes,tandenborstel.Doevoorhoejeremeekanwerken.Vertelnietaanelkaarwatwelkeisenkijkmetelkaarofjekuntherkennenwatwelke
![Page 10: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/10.jpg)
emotieis.Werksamenaantafelzodatzeelkaarkunnenstimulerenomwatvrijertewerken.
2. Iederachtereenschildersezel.VelpapierA2.Instructie:Denkterugaaneengebeurtenisuitjelevenwaarinjejeveelzorgenmaakteoverjulliegezin.Schilderalseerstedeachtergrondkleurendiehorenbijditgevoel.Gaalsalhetwituitjevelwegisnudegebeurteniszopreciesmogelijkuitbeelden.Waarwashet?Wiewarenerbij?Warenerspecifiekevoorwerpenaanwezig.Wanneerjeklaarbentgajeevenzittenachterdeezeltotdatiedereenklaaris.Laathetwerkaanelkaarzien.Deeljezorgenmetelkaarzoconcreetmogelijk.Waarwasjebangvoor.Ishetookgebeurd?Hoeisditafgelopen?
3. Iederachtereenschildersezel.VelpapierA2.Erstaateenlichtecirkelophetvelmeteendiametervanongeveer35cmInstructie:toenjegeborenwerdopdezewereldwarenjegrenzennognietzoduidelijk.Probeerjevoortestellenhoedaterinkleurenuitziettoenjenogeenbabywas.Vuldecirkelmetdezekleuren.(Laatditaanelkaarzien)Gaandeweggajedegrenzenontdekkengewoonomdaterongemakkenzijnalskou,hongerofomdatjeevenalleenbent.Maakdezegrensdiejedanalskindgaatvoelen.(Laatditaanelkaarzien)Erwerdendingentegenjegezegd.Julliehebbenalledrieveelmeegemaakt.Schrijfbuitendecirkelopwelkenarezinnentegenjewerdengezegd.Watgebeurdeertoenmetjegrens.(Laatdezeaanelkaarzien.)Nuwordendezenaredingennietmeergezegd.Welkeaardige/lievedingenwordengezegd.Schrijfdezeookbuitendecirkel.Welkevandezelievewoordenkunnennognaarbinnen.Laathetaanelkaarzien.Wehoudenelkaarhandenvast.Iederverteltoverdeeigenervaring.Wevragenwelklievedingenzijweleensoverelkaardenken.Wevragenzeomhetnutegenelkaartezeggen.Weoefenenheldirectinontvangen.Nadeoefeningvragenweoferietsveranderdmoetwordenaandegrensinhetwerkstuk,zojadanditgaandoen.
4. Oefeninginzachtheid.Startmetontspanningsoefening.Materiaalklei.Erwordteersteenbolgemaakt.Dezebolwordtuitgeholdenindeholtewordtgevraagdomdezeinterichtenzodatheteenveiligeplekwordt.Wathebjenodigindezeplek.
![Page 11: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/11.jpg)
WellichtaardigomtevertellenisdatdetherapienognietklaarismaardatzowelmoederalsGerdavanmeningzijndathettochwelmogelijkmoetzijndatGerdainmeithuisgaatoverbruggentotdatzebijhetkamertrainingscentrumterechtkan.Erzijnnauwelijksnogconflictenindeweekendenendezelopennietmeerzohoogop.Alslaatstewilikalledeelnemershartelijkbedankenvoorhuninzettijdensdeworkshop.Sowiezowasheteenergleukeenboeiendedag.
![Page 12: “Elkaar ontmoeten in de beeldende systeemtherapie ... · psychopathologie gaan er ook steeds meer stemmen op om een meer transdiagnostische benadering te kiezen. Transdiagnostische](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042909/5f3db115c9e3c96f70219ca9/html5/thumbnails/12.jpg)