![Page 1: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/1.jpg)
Autisme en Depressie
Elke Jansen
Karlijn Heesen
![Page 2: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/3.jpg)
• Autisme
• Depressie ASS
• Casus
• Discussie
![Page 4: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/4.jpg)
https://www.youtube.com/watch?v=4mh75_u0uR8
![Page 5: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/5.jpg)
Syndroom van Asperger
Klassiek Autisme ( Kanner autisme)
PDD – NOS
MCDD
Syndroom van Rett
Desintegratieve stoornis
ASS
Verstandelijke beperking Autisme Spectrum Stoornis
Autisme Spectrum Stoornis
![Page 6: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/6.jpg)
DSM-IV Criterium 1
Beperkingen in sociale interactie/
interpersoonlijke contacten
• Non-verbaal gedrag
• Leggen van relaties met leeftijdsgenoten
• Spontaan proberen plezier, bezigheden,
prestaties met anderen te delen
• Sociale/emotionele wederkerigheid
![Page 7: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/7.jpg)
Non verbaalgedrag
![Page 8: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/8.jpg)
DSM-IV Criterium 2
Beperkingen in communicatie en
verbeelding
• Ontwikkeling van de gesproken taal
• Vermogen een gesprek met anderen
te beginnen of te onderhouden
• Taalgebruik; stereotiep, herhaald,
eigenaardig
• Gevarieerde fantasie (doen alsof) en
sociale identificatie (imiteren)
![Page 9: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/10.jpg)
DSM-IV Criterium 3
Beperkt patroon van interesses en activiteiten
• Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en),
abnormaal in intensiteit of richting
• Rigide vastzitten aan specifieke niet-functionele
routines of rituelen
• Stereotiep en repetitief manierisme (fladderen,
draaien)
• Preoccupatie met delen van voorwerpen of
personen
![Page 11: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/11.jpg)
Stereotiep gedrag
![Page 12: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/12.jpg)
Veranderingen DSM 5
• Geen subtypes maar autismespectrumstoornis
• twee hoofddomeinen:
– sociale communicatie
– aanwezigheid van beperkt, repetitief gedrag.
• Afwezigheid criteria vertraging in de
taalontwikkeling en het fantasiespel
• nieuw criterium toegevoegd: de aanwezigheid van
sensorische over-, of ondergevoeligheid.
![Page 13: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/15.jpg)
Theory of Mind
https://www.youtube.com/watch?v=QjkTQtggLH4
![Page 16: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/16.jpg)
Centrale Coherentie
• Problemen met het zien van
samenhang tussen losse elementen
• Oog voor detail
![Page 17: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/17.jpg)
Executieve functies
![Page 18: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/18.jpg)
Black dog
![Page 19: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/19.jpg)
Depressie
• Genetische factoren
• Negatieve life-events
• Transitiefasen
![Page 20: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/20.jpg)
Hoe vaak komt het voor?
• Schatting tussen 15-24%
Waarschijnlijk sprake van onderdiagnose
![Page 21: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/21.jpg)
Herkennen
Moeilijk maar:
• Sombere stemming
• Toename in stereotiep gedrag
• Terugtrekken uit sociaal contact
• Huilbuien
• Toename in agressief gedrag
• Verandering in eetlust
• Slaapproblemen
• Verlies van interesse in normale preoccupaties
![Page 22: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/22.jpg)
Hoger functionerend ASS
• Ervaren zichzelf als minder competent
• Lagere zelfwaardering
• Ervaren sociale afwijzing
Maar nog weinig onderzoek!
![Page 23: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/23.jpg)
Wie zijn kwetsbaar?
• Jongeren
• Meisjes
• Medische aandoening
• Genetische aanleg
• Negatieve life-events
• Minder ernstige symptomen ASS
(overprikkeling)
• Gepest worden
• Diagnose op late leeftijd
![Page 24: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/24.jpg)
Suicide gedrag
- Gebrek aan emotionele awareness
- Slechte probleem-oplossingsvaardigheden
- Rumineren
- Moeite met perspectief zien (ToM)
![Page 25: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/25.jpg)
Casus
• 19 jarige jongen
• Diagnose PDD-NOS en ADD gesteld op
9 jarige leeftijd
• Gemiddelde tot boven gemiddeld IQ
• Ouders zijn gescheiden
• Speciaal onderwijs gevolgd
• Huidige opleiding theaterbouw ROC
![Page 26: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/26.jpg)
Casus
• Aanmeld klachten:
• Suicidaliteit
• depressieve klachten (bij navraag al
enkele jaren aanwezig)
– Moedeloosheid, huilen, slaapproblemen,
oververmoeidheid, ziet het niet meer
zitten, geen plezier meer in opname
• Toename depressieve klachten bij
aanvang stage
![Page 27: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/27.jpg)
Casus
Kwetsbaarheidsfactoren:
– Beperkt reflectief vermogen
– Moeite met oorzaak en gevolg
– Aansturingsproblemen
– Beperkte kennis autisme bij ouders
![Page 28: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/28.jpg)
Behandeling
• CGT
• Medicatie
• PE (ouders) weer opnieuw door
autismebril kijken
• Netwerk activeren/betrekken
• Inzet op alle levensgebieden
![Page 29: Autisme en Depressie - Trimbos-instituut · 2015-12-09 · DSM-IV Criterium 3 Beperkt patroon van interesses en activiteiten • Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en), abnormaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041521/5e2e5eb469aaad504c0a47d2/html5/thumbnails/29.jpg)
Tips
• Let op overprikkeling
• Contact systeem
• Zoek contact op