ñy ban nh©n d©n tØnh S¬n La
Bé c«ng cô PRA cho th«n b¶n
dïng trong lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· Héi
cÊpth«n b¶n ( §¸nh gi¸ n«ng th«n cã ngêi d©n tham gia - PRA - Participatory Rural Appraisal )
H−íng dÉn chung cho c¸n bé h−íng dÉn vµ ng−êi d©n trong th«n b¶n khi thùc hiÖn tÊt c¶
c¸c c«ng cô nµy, nªn ghi trªn giÊy khæ to ®Ó mäi ng−êi cïng th¶o luËn vµ cho ý kiÕn, sau ®ã
tæng hîp vµ sao chÐp l¹i vµo trong khæ giÊy A4. Néi dung trªn khæ giÊy to sÏ ®Ó l¹i b¶n, cßn
néi dung trªn khæ giÊy A4 sÏ ®−îc tæng hîp t¹i x·, huyÖn.
Th¸ng 8 n¨m 2002
SFDP Tµi liÖu VDP 3
2 -23
Vµo n¨m 2002, tØnh S¬n La ®· thùc hiÖn VDP trªn 10 huyÖn trong tæng sè 10 huyÖn vµ thÞ, 103 trong sè 201 x· vµ 1 378 trong sè 2 989 th«n b¶n c¨n cø theo QuyÕt ®Þnh sè 906/Q§-UB cña Uû ban nh©n d©n tØnh S¬n La vÒ viÖc phª duyÖt tµi liÖu h−íng dÉn vµ ¸p dông trªn diÖn réng trªn toµn tØnh víi sù hç trî cña Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi (SFDP) S«ng §µ. Tµi liÖu nµy giíi thiÖu bé c«ng cô PRA (®¸nh gi¸ n«ng th«n cã ng−êi d©n tham gia) cho th«n b¶n dïng trong lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ � x· héi cÊp th«n b¶n.
Chóng t«i hy väng cuèn tµi liÖu nµy lµ c¬ së cho c¸c cuéc th¶o luËn t¹i c¸c tØnh quan t©m ®Õn viÖc lËp kÕ ho¹ch ph©n cÊp.
§Ó miªu t¶ chi tiÕt ph−¬ng ph¸p luËn VDP, xin vui lßng xem nh÷ng tµi liÖu sau:
1. Tµi liÖu h−íng dÉn tØnh S¬n La thùc hµnh VDP � SFDP Tµi liÖu VDP 1
2. HÖ thèng biÓu VDP tØnh S¬n La - SFDP Tµi liÖu VDP 2
3. Bé c«ng cô PRA cña tØnh S¬n la � SFDP Tµi liÖu VDP 3
4. Tµi liÖu cho c¸n bé h−íng dÉn thùc hiÖn VDP - SFDP Tµi liÖu VDP 4
5. Sæ theo dâi vµ tæng hîp cÊp x· - SFDP Tµi liÖu VDP 5
6. Sæ ghi chÐp VDP dïng cho Ban qu¶n lý th«n b¶n � SFDP TµI liÖu VDP 6
7. TËp huÊn VDP dµnh cho Ban qu¶n lý th«n b¶n - SFDP TµI liÖu VDP 7
8. Giíi thiÖu chung bé tµi liÖu ®µo t¹o VDP (s¾p tíi) - SFDP TµI liÖu VDP 8
Nh÷ng cuèn tµi liÖu ®−îc sö dông trong qu¸ tr×nh nµy lu«n s½n cã trªn trang th«ng tin: http://www.mekonginfo.org/partners/SFDP/index.htm
hay anh/chÞ cã thÓ ®Õn th¨m v¨n phßng cña chóng t«i:
Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi (SFDP) S«ng §µ
1A � NguyÔn C«ng Trø, Hµ Néi
§iÖn tho¹i: +84 (04) 8214768/71
E-mail: [email protected]
3 -23
Néi dung C«ng cô 1: L−îc sö th«n b¶n................................................................................................... 4
C«ng cô 2: §¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp .............................................................. 5
2-1: Th©m canh lóa n−íc ..................................................................................................... 5
2-2: Canh t¸c trªn n−¬ng ..................................................................................................... 6
2-3: Trång c©y ¨n qu¶/c©y c«ng nghiÖp............................................................................... 7
2-4: VÒ ch¨n nu«i ................................................................................................................. 8
C«ng cô 3: §¸nh gi¸ vÒ l©m nghiÖp......................................................................................... 9
C«ng cô 4: LÞch thêi vô ......................................................................................................... 10
C«ng cô 5: cung cÊp n−íc uèng vµ n−íc sinh ho¹t............................................................... 11
C«ng cô 6: §¸nh gi¸ vÒ gi¸o dôc........................................................................................... 12
C«ng cô 7: §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh y tÕ.................................................................................... 13
C«ng cô 8: C¸c vÊn ®Ò cña phô n÷ ....................................................................................... 14
C«ng cô 9: Ph©n lo¹i kinh tÕ hé............................................................................................ 15
C«ng cô 10: §¸nh gi¸ hÖ thèng giao th«ng ........................................................................... 17
C«ng cô 11: §¸nh gi¸ t×nh h×nh trao ®æi mua b¸n hµng ho¸ ................................................. 19
C«ng cô 12: §¸nh gi¸ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ........................................................................ 20
C«ng cô 13: XÕp lo¹i −u tiªn cho c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn t¹i th«n b¶n ............................... 22
HuyÖn: X·: B¶n:
4 -23
C«ng cô 1: L−îc sö th«n b¶n Sè l−îng thµnh viªn tham gia:
nam:
N÷:
Môc ®Ých: Gióp cho th«n b¶n l−u gi÷ ®−îc nh÷ng sù kiÖn lÞch sö ®· tr¶i qua cña th«n b¶n.
§ång thêi mçi thµnh viªn cña céng ®ång còng thÊy ®−îc sù nç lùc v−ît lªn qua tõng thêi kú cña th«n b¶n.
Nh÷ng th«ng tin,nh÷ng sù kiÖn trong c¶ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña th«n b¶n ®−îc ®iÒn vµo biÓu nµy :
Thêi gian Nh÷ng sù kiÖn
ý nghÜa tªn th«n b¶n
Sù kiÖn thµnh lËp b¶n
1930->1954
1954 ->1975
1975 ->1990
1990 - >nay
ý kiÕn gîi ý chung nhÊt cho KH dµi h¹n
HuyÖn: X·: B¶n:
5 - 23
C«ng cô 2: §¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: nam: N÷:
Môc ®Ých: §¸nh gi¸ ®−îc thÕ m¹nh trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Tr×nh ®é th©m canh, t¨ng
vô, n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶. X¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng trë ng¹i mµ ng−êi d©n ®ang gÆp ph¶i tõ ®ã t×m ra ®−îc c¸c ho¹t ®éng kh¾c phôc.
2-1: Th©m canh lóa n−íc (ChØ dµnh cho nh÷ng th«n b¶n cã ruéng n−íc:)
B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái vÒ th©m canh lóa n−íc. §iÒn c¸c th«ng tin chi tiÕt vµo trong b¶ng sau.
Sö dông gièng vµ Kü thuËt canh t¸c :
HiÖn t¹i th«n b¶n ®ang sö dông g× lµ chÝnh. (N¨ng suÊt cña gièng ®ã ®¹t bao nhiªu)
Gièng míi mµ b¶n ®ang sö dông lµ gièng g×: (N¨ng suÊt gièng míi ®¹t bao nhiªu)
Cã bao nhiªu hé ®· sö dông gièng lóa míi : Vô chiªm xu©n: N¨m tíi (hay Vô tíi) Th«n b¶n sÏ lùa chän
gièng nµo cho gieo trång: Vô mïa: Th«n b¶n th−êng sö dông ph©n g× ®Ó bãn cho lóa vµ bãn nh− thÕ nµo
Th−êng cã nh÷ng lo¹i s©u hay bÖnh g× ph¸ ho¹i mïa mµng
Th«n b¶n ®· kh¾c phôc b»ng c¸ch nµo
B¶n cã trång c©y vô ®«ng kh«ng, trång lo¹i g× vµ nh− thÕ nµo?
B−íc 2: Cã nh÷ng khã kh¨n nµo liªn quan ®Õn viÖc th©m canh lóa n−íc?
1. khã kh¨n vÒ:
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
B−íc 3: Bµ con gîi ý g× ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh th©m canh lóa n−íc?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
6 - 23
2-2: Canh t¸c trªn n−¬ng Sè l−îng thµnh viªn tham gia:
Nam: N÷:
B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái ®Çu tiªn:
�Vô canh t¸c chÝnh trªn n−¬ng lµ g×?� §iÒn chi tiÕt vÒ gièng, kÜ thuËt canh t¸c vµo b¶ng sau.
Sö dông gièng vµ kü thuËt canh t¸c :
Ng« Lóa
HiÖn t¹i th«n b¶n ®ang sö dông gièngg× lµ chÝnh cho diÖn tÝch n−¬ng : (N¨ng suÊt cña gièng ®ã ®¹t bao nhiªu) ..... Gièng míi mµ b¶n ®ang sö dông lµ gièng g× (N¨ng suÊt gièng míi ®¹t bao nhiªu)
Cã bao nhiªu hé ®· sö dông gièng míi: -Ng« - Lóa
Ng« Lóa
N¨m tíi (hay Vô tíi) Th«n b¶n sÏ lùa chän gièng nµo :
..... Th«n b¶n th−êng sö dông ph©n g× vµ bãn nh− thÕ nµo
Th−êng cã nh÷ng lo¹i s©u hay bÖnh g× ph¸ ho¹i mïa mµng
Th«n b¶n ®· kh¾c phôc b»ng c¸ch nµo
B¶n ®· ¸p dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p nµo ®Ó h¹n chÕ xãi mßn ®Êt vµ t¨ng ®é ph× nhiªu cña ®Êt?
B−íc 2: VÊn ®Ò khã kh¨n nµo lµ quan träng nhÊt cã liªn quan ®Õn canh t¸c trªn n−¬ng?
1. khã kh¨n vÒ
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
B−íc 3: Th«n b¶n gîi ý gi¶i ph¸p g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n nªu trªn?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
7 - 23
2-3: Trång c©y ¨n qu¶/c©y c«ng nghiÖp
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
B−íc 1: Lo¹i c©y ¨n qu¶, rau mµu hay c©y c«ng nghiÖp (mÝa, cµ phª, chÌ) nµo lµ
quan träng nhÊt? §iÒn th«ng tin chi tiÕt vµo b¶ng sau. Yªu cÇu nhãm th¶o luËn vµ cho ®iÓm theo tÇm quan träng cña tõng lo¹i. Cho thang ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
Sè ®iÓm: !!!!
!!!!! !!!!
!!!!! !!!!!
!!!! !!
Lo¹i c©y (gièng) Nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i
Nguyªn nh©n Cho ®iÓm
(tõ 1 ®Õn 10)
B−íc 2: Nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n cã liªn quan ®Õn c©y ¨n qu¶, rau mµu vµ c©y c«ng nghiÖp?
1. khã kh¨n vÒ
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
B−íc 3: Th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
8 - 23
2-4: VÒ ch¨n nu«i
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
B−íc 1: Loµi vËt nu«i nµo quan träng nhÊt ®èi víi bµ con? §iÒn th«ng tin chi tiÕt vÒ sè
l−îng vµ bÖnh dÞch cña vËt nu«i vµo b¶ng sau. Yªu cÇu nhãm th¶o luËn cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Cho ®iÓm theo thang ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
Sè ®iÓm: !!!!
!!!! !!
!!!!! !!!!!
!!!!! !!!!
Lo¹i vËt nu«i
Sè l−îng C¸ch ch¨n th¶
T×nh h×nh dÞch bÖnh:
Thø tù (tõ 1 ®Õn 10)
Tr©u Bß Lîn Gia cÇm C¸ �..
Th«ng tin bæ sung vÒ t×nh h×nh ch¨n th¶ gia sóc: B·i ch¨n th¶ gia sóc
C¸c quy ®Þnh céng ®ång vÒ qu¶n lý dÞch bÖnh
C¸c dÞch vô thó y
C¸n bé thó y th«n b¶n
B−íc 2: Nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n cã liªn quan ®Õn ch¨n nu«i?
1. khã kh¨n vÒ:
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
B−íc 3: Th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
9 - 23
C«ng cô 3: §¸nh gi¸ vÒ l©m nghiÖp
Sè l−îng thµnh viªn tham gia:
Nam: N÷:
B−íc 1: Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý b¶o vÖ vµ sö dông rõng. Ho¹t
®éng vµ s¶n phÈm nµo lµ quan träng nhÊt. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy lµ ho¹t ®éng cña th«n b¶n tù thùc hiÖn. Yªu cÇu nhãm th¶o luËn cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Cho ®iÓm theo thang ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
S¶n phÈm hoÆc ho¹t ®éng §iÓm
B−íc 2: Ph©n tÝch qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh cña chÝnh phñ vµ c¸c dù ¸n ph¸t
triÓn. Ho¹t ®éng hoÆc s¶n phÈm nµo lµ quan träng nhÊt. Yªu cÇu nhãm th¶o luËn cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Cho ®iÓm theo thang ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
H¹ng môc ®· thùc hiÖn C¸ch thøc tæ chøc thùc hiÖn Cho ®iÓm tõ 1 ®Õn 10
B−íc 3: C¸c vÊn ®Ò khã kh¨n quan träng nhÊt cã liªn quan ®Õn l©m nghiÖp?
1. khã kh¨n vÒ:
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
B−íc 4: Th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n nµy?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
10 - 23
C«ng cô 4: LÞch thêi vô Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: Th«ng qua c«ng cô nµy c¸c thµnh viªn trong céng ®ång sÏ n¾m ®−îc toµn bé c¸c ho¹t ®éng th−êng xuyªn diÔn ra trong n¨m. KÕt qu¶ nµy gióp cho céng ®ång x©y dùng kÕ ho¹ch c¸c ho¹t ®éng cho n¨m tíi phï hîp h¬n vÒ tiÕn ®é vµ bè trÝ nh©n lùc.
Ph−¬ng ph¸p: Nhãm n«ng d©n sÏ th¶o luËn vµ ®iÒn vµo mÉu biÓu ®−íi ®©y c¸c ho¹t ®éng ®èi víi tõng danh môc. Xem vÝ dô ë 2 môc ®Çu.
Th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
D−íi ®©y lµ hai vÝ dô gîi ý:
Lóa chiªm xu©n gieo m¹ CÊy ch¨m sãc thu ho¹ch
Trång ng« trªn n−¬ng
Lµm ®Êt Gieo h¹t ch¨m sãc thu ho¹ch
Th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Lóa chiªm xu©n
Lóa mïa
Vô ®«ng
Trång ng« trªn n−¬ng
Trång S¾n
Lóa n−¬ng
MÝa
Cµ phª
....
Ho¹t ®éng l©m nghiÖp
DÞch bÖnh cña ng−êi
ThiÕu lao ®éng
L−îng m−a
HuyÖn: X·: B¶n:
11 - 23
C«ng cô 5: cung cÊp n−íc uèng vµ n−íc sinh ho¹t
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: §¸nh gi¸ t×nh h×nh n−íc sinh ho¹t trong th«n b¶n, ph©n tÝch nh÷ng khã
kh¨n vµ th¶o luËn nh÷ng gi¶i ph¸p cã thÓ. B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái ®Çu tiªn: �Th«n b¶n lÊy n−íc uèng vµ
n−íc sö dông cho sinh ho¹t ë ®©u?�. Cã thÓ lµ tõ giÕng, nguån n−íc tù nhiªn, hÖ thèng èng dÉn n−íc m−a.v.v.
B−íc 2: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái thø hai: "Nguån n−íc nµo lµ quan träng vµ ®¸ng tin
t−ëng nhÊt ®èi víi th«n b¶n?". Yªu cÇu nhãm th¶o luËn cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Cho ®iÓm theo thang ®iÓm tõ 1 ®Õn 10
Tªn nguån n−íc Sè hé gia ®×nh
dïng nguån n−íc ®ã
ChÊt l−îng nguån n−íc
Cho ®iÓm (1 ®Õn 10)
B−íc 3: Th«n b¶n cã khã kh¨n nµo tõ viÖc lÊy n−íc sinh ho¹t tõ c¸c nguån ®ã?. Khã kh¨n
®ã lµ g×?
1. khã kh¨n vÒ
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
B−íc 4: Th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n ®ã?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
12 - 23
C«ng cô 6: §¸nh gi¸ vÒ gi¸o dôc
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: §Ó ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng x¸c ®Þnh vµ th¶o luËn nh÷ng khã kh¨n vµ gîi ý nh÷ng
ph−¬ng ph¸p ®Ó ®¶m b¶o cho trÎ ®Õn tr−êng.
B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái ®Çu tiªn: �Th«n b¶n gÆp khã kh¨n g× khi cho con ®Õn tr−êng häc?�
Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái thø hai: �VÊn ®Ò khã kh¨n nµo lín nhÊt?� Yªu cÇu nhãm th¶o luËn cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Cho ®iÓm theo thang ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
VÊn ®Ò khã kh¨n: Cho ®iÓm (1 ®Õn 10)
XÕp lo¹i thø tù.
B−íc 2: Th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n ®ã?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
13 - 23
C«ng cô 7: §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh y tÕ
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: §Ó ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng x¸c ®Þnh vµ th¶o luËn vµ vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ y tÕ mµ
hä gÆp ph¶i vµ gîi ý ph−¬ng ph¸p gi¶i quyÕt.
B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái : �Ng−êi d©n trong th«n b¶n th−êng gÆp ph¶i vÊn ®Ò g× vÒ søc khoÎ t¹i th«n b¶n?� KhuyÕn khÝch mäi ng−êi cho biÕt tªn cña c¸c lo¹i bÖnh vµ t¹i n¹n mµ cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn søc khoÎ vµ nh÷ng bÖnh cña trÎ em, nam giíi vµ phô n÷. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái thø hai: �Nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ y tÕ nµo mµ d©n b¶n quan t©m nhÊt?� Yªu cÇu nhãm th¶o luËn cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Cho ®iÓm theo thang ®iÓm tõ 1 ®Õn 10
B−íc 2: Sau ®ã th¶o luËn xem ng−êi d©n nghÜ g× vÒ nguyªn nh©n cña nh÷ng vÊn ®Ò nµy. §iÒn nh÷ng ý kiÕn tr¶ lêi cña c¸c c©u hái trªn vµo trong b¶ng sau.
C¸c vÊn ®Ò vÒ søc khoÎ (bÖnh tËt, tai n¹n�):
Nguyªn nh©n Cho ®iÓm (1 ®Õn 10)
XÕp lo¹i thø tù
B−íc 3: Th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n ®ã?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−¬ng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
14 - 23
C«ng cô 8: C¸c vÊn ®Ò cña phô n÷
Sè l−îng thµnh viªn tham gia:
C«ng cô nµy ph¶i ®−îc mét c¸n bé h−íng dÉn lµ n÷ giíi thùc hiÖn víi mét nhãm phô n÷. Môc ®Ých: Gióp cho phô n÷ ®Þa ph−¬ng x¸c
®Þnh vµ th¶o luËn c¸c ph−¬ng thøc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn cña phô n÷ trong th«n b¶n.
Ph−¬ng ph¸p:
B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái ®Çu tiªn: Riªng phô n÷ th−êng gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n g× trong th«n b¶n? ViÕt c©u tr¶ lêi lªn khæ giÊy to theo mÉu biÓu d−íi ®©y.
B−íc 2: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái thø hai: VÊn ®Ò nµo g©y khã kh¨n nghiªm träng nhÊt nhÊt ®èi víi phô n÷? Yªu cÇu nhãm cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Quan träng nhÊt ®−îc 10 ®iÓm vµ cho ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
B−íc 3: Th¶o luËn vµ tr¶ lê× c©u hái thø ba: HiÖn t¹i phô n÷ ®èi mÆt víi nh÷ng khã
kh¨n nµy nh− thÕ nµo? ViÕt c©u tr¶ lêi vµo giÊy khæ to theo mÉu b¶ng d−íi ®©y. Sau ®ã sao chÐp l¹i ra
khæ giÊy A4:
VÊn ®Ò khã kh¨n Lµm thÕ nµo ®Ó gi¶i quyÕt víi nh÷ng khã kh¨n nµy?
Cho ®iÓm (1 ®Õn 10)
B−íc 4: C¸c chÞ cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶m nh÷ng khã kh¨n cho phô n÷?
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
15 - 23
C«ng cô 9: Ph©n lo¹i kinh tÕ hé Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: §Ó gióp ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng x¸c ®Þnh vµ th¶o luËn ph−¬ng thøc c¶i thiÖn ®iÒu
kiÖn sèng cho nh÷ng hé nghÌo trong th«n b¶n.
Gióp cho viÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng ¶nh h−ëng cña ch−¬ng tr×nh, dù ¸n trong nh÷ng n¨m tiÕp theo.
Ph−¬ng ph¸p: Ph©n lo¹i kinh tÕ hé theo nh÷ng tiªu chÝ cho nh÷ng hé nghÌo vµ giµu ®· ®−îc th¶o luËn. Sau ®ã th¶o luËn vµ ph©n lo¹i c¸c hé.
B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái ®Çu tiªn: Tiªu chÝ cho nh÷ng hé giµu , trung b×nh vµ nghÌo?. Dùa theo ®iÒu kiÖn cña th«n b¶n, nhãm cã thÓ th¶o luËn vµ chia thµnh ba hay bèn lo¹i vµ chØ gäi lµ lo¹i 1, lo¹i 2 chø kh«ng gäi lµ lo¹i giµu, lo¹i nghÌo. ChuÈn bÞ mét mÉu biÓu nh− phÝa d−íi trªn khæ Ao vµ viÕt tiªu chÝ cho mçi lo¹i theo tiªu chuÈn nhµ ë, tµi s¶n/®å ®¹c, vËt nu«i vµ t×nh h×nh b¶o ®¶m l−¬ng thùc cña c¸c hé.
(Sau khi thùc hiÖn xong c«ng cô nµy, chÐp l¹i kÕt qu¶ vµo khæ giÊy to theo mÉu biÓu d−íi ®©y)
Tiªu chÝ m« t¶ ®iÒu kiÖn KT hé
Lo¹i KT hé
Nhµ ë ®å ®¹c ph−¬ng tiÖn
møc l−¬ng thùc
sè gia sóc �����..
Lo¹i 1
Lo¹i 2
Lo¹i 3
Lo¹i 4
B−íc 2: ChuÈn bÞ mét bé giÊy nhá cho ®ñ sè
hé trong th«n b¶n. Trªn mçi c¸c viÕt tªn chñ hé.
Sau khi nhãm th¶o luËn ®Ó xÕp lo¹i tõng hé theo tiªu chÝ m« t¶ ë trªn vµ xÕp theo theo tõng nhãm lo¹i trong b¶ng. Cuèi cïng, kiÓm tra l¹i xem c¸c thµnh viªn kh¸c cã ®ång ý víi kÕt qu¶ ph©n lo¹i ®ã kh«ng. ChuÈn bÞ mét mÉu biÓu t−¬ng tù trªn giÊy Ao vµ viÕt l¹i kÕt qu¶ theo ý kiÕn b×nh luËn cuèi cïng cña tÊt c¶ mäi thµnh viªn. Sau ®ã, viÕt l¹i kÕt qu¶ cuèi cïng nµy vµo khæ A4.
L−êng th Lß v¨n Thanh
Hµ thÞ Khiªt
Lß V¨n Ban
HuyÖn: X·: B¶n:
16 - 23
B¶ng xÕp lo¹i kinh tÕ hé gia ®×nh
STT Lo¹i 1 Lo¹i 2 Lo¹i 3 Lo¹i 4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
...... B−íc 3: Th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n chÝnh mµ c¸c hé nghÌo gÆp ph¶i. Yªu cÇu
nhãm cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Quan träng nhÊt ®−îc 10 ®iÓm vµ cho ®iÓm tõ 1 ®Õn 10. Th«n b¶n nghÜ g× vÒ nguyªn nh©n cña mçi vÊn ®Ò khã kh¨n ®ã?
VÊn ®Ò khã kh¨n Nguyªn nh©n Cho ®iÓm
1 ®Õn 10
B−íc 4: Bµ con trong th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−¬ng
B§ KTth«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
17 - 23
C«ng cô 10: §¸nh gi¸ hÖ thèng giao th«ng
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: Ph©n tÝch h×nh hiÖn t¹i nh»m ®−a ra
c¸c gi¶i ph¸p c¶i t¹o n©ng cÊp hÖ thèng ®−êng x¸ giao th«ng.
B−íc 1: LËp mét s¬ ®å lµng víi c¸c tuyÕn ®−êng bé, ®−êng mßn vµ cÇu cèng. L−u ý trong khi lËp s¬ ®å, cÇn ph©n biÖt c¸c lo¹i h×nh ®−êng x¸. CÇn vÏ s¬ ®å trªn giÊy khæ Ao ®Ó th¶o luËn
Lo¹i ®−êng: §−êng b¶n, liªn b¶n §−êng lªn khu s¶n xuÊt, khu kinh tÕ §−êng nèi th«n b¶n lªn x·, huyÖn CÇu, cèng t¹m thêi (b»ng tre, gç chãng háng) CÇu, cèng kiªn cè (bª t«ng cèt thÐp) CÇu treo qua suèi
B−íc 2: Tr¶ lêi tiÕp c©u hái thø hai: �Con ®−êng nµo lµ con ®−êng quan träng nhÊt ®èi
víi d©n b¶n?�. C¸c thµnh viªn trong nhãm sÏ cho ®IÓm c¸c con ®−êng dùa theo tÇm quan träng cña nã. Quan träng nhÊt sÏ ®−îc 10 ®iÓm vµ thang ®iÓm lµ 1 ®Õn 10.
Tªn con ®−êng (hoÆc ®Þa ®iÓm: con ®−êng ®ã nèi tõ ®©u ®Õn ®©u)
Cho ®iÓm (tõ 1 ®Õn 10)
B−íc 3: Tr¶ lêi c©u hái: Cã nh÷ng khã kh¨n g× ®èi víi nh÷ng con ®−êng nªu trªn?
§èi víi c©u hái nµy khuyÕn khÝch nhãm c©n nh¾c vµ cho biÕt tªn cña:
1. khã kh¨n vÒ:
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
HuyÖn: X·: B¶n:
18 - 23
B−íc 4: Bµ con trong th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3 B−íc 5: Sau khi th¶o luËn xong, nhãm th¶o luËn sÏ vÏ l¹i s¬ ®å cña th«n b¶n bao gåm s¬
®å vÒ vÞ trÝ cña th«n, vÒ hÖ thèng ®−êng giao th«ng vµ s«ng suèi vµo tê giÊy nµy. Ghi tªn c¸c tuyÕn ®−êng, nh÷ng tuyÕn ®−êng quan träng vµ nh÷ng n¬i cßn cã vÊn ®Ò khã kh¨n.
B
(H−íng B¾c)
HuyÖn: X·: B¶n:
19 - 23
C«ng cô 11: §¸nh gi¸ t×nh h×nh trao ®æi mua b¸n hµng ho¸
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: Cho ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng t×m vµ th¶o
luËn nh÷ng vÊn ®Ò vµ h−íng kh¾c phôc ®èi víi t×nh h×nh vÒ chî vµ thÞ tr−êng cña ®Þa ph−¬ng.
B−íc 1: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái ®Çu tiªn: �Bµ con trong th«n b¶n th−êng mua b¸n nh÷ng lo¹i hµng ho¸ nµo?� kÓ c¶ chî trong vµ ngoµi x·, nh÷ng chî häp ngoµi trêi vµ trong nhµ cã quy ho¹ch, vµ nh÷ng n¬i mäi ng−êi häp nhau l¹i ®Ó trao ®æi b¸n hoÆc mua hµng ho¸.
B−íc 2: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái thø hai: �§©u lµ n¬i trao ®æi mua b¸n hµng quan
träng nhÊt ®èi víi bµ con trong th«n b¶n?� Yªu cÇu nhãm cho ®iÓm theo tÇm quan träng. Quan träng nhÊt ®−îc 10 ®iÓm vµ cho ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
ViÕt kÕt qu¶ cña hai c©u hái trªn vµo b¶ng d−íi ®©y:
N¬i mua, b¶n hµng ho¸ (VËt t− s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp, tiªu thô n«ng l©m s¶n, vËt liÖu ....)
Cho ®iÓm (tõ 1 ®Õn 10)
B−íc 3: Cã nh÷ng khã kh¨n nµo liªn quan ®Õn nh÷ng n¬i mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ nªu
ë trªn?
1. khã kh¨n vÒ:
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
B−íc 4: Bµ con trong th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−¬ng
B§ KT th«n b¶n Bªn ngoµi
1
2
3
HuyÖn: X·: B¶n:
20 - 23
C«ng cô 12: §¸nh gi¸ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi
Sè l−îng thµnh viªn tham gia: Nam: N÷:
Môc ®Ých: Gióp cho céng ®ång ®¸nh gi¸ ®−îc thùc tr¹ng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi hiÖn cã, kh¶ n¨ng t−íi tiªu cña c¸c c«ng tr×nh vµ c¸ch qu¶n lý vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh cña ®Þa ph−¬ng. X¸c ®Þnh nhu cÇu cÇn thiÕt cña ng−êi d©n t¹i th«n b¶n ®Ó më réng, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt.
B−íc 1: VÏ s¬ ®å th«n b¶n thÓ hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, suèi vµ c¸c nguån n−íc kh¸c.
B−íc 2: Chän ra nh÷ng c«ng tr×nh thuû lîi cÇn ph¶i söa ch÷a vµ n©ng cÊp nhÊt. Sau ®ã, ®iÒn mét sè th«ng tin chi tiÕt vµo mçi môc c«ng tr×nh trong b¶ng.
Cã bao nhiªu c«ng tr×nh thuû lîi trong b¶n? (=diÖn tÝch ®−îc t−íi tiªu ë mçi c«ng tr×nh?). Tæng diÖn tÝch ®−îc t−íi tiªu
C«ng tr×nh 1 C«ng tr×nh 2 Tªn c«ng tr×nh (nguån n−íc, tªn suèi) Lo¹i ®Êt cña diÖn tÝch ®−îc t−íi tiªu: (thung lòng, ®Êt n−¬ng/ bËc thang)
DiÖn tÝch ®−îc t−íi tiªu vµo mïa hÌ DiÖn tÝch ®−îc t−íi tiªu vµo mïa xu©n
KÝch th−íc (chiÒu dµi, ®é s©u) cña phai, ®Ëp n−íc, hoÆt bÊt kú lo¹i c«ng tr×nh cung cÊp n−íc kh¸c
Sè l−îng vµ tæng ®é dµi cña c¸c con m−¬ng ®µo
Sè l−îng vµ tæng ®é dµi cña c¸c con m−¬ng kiªn cè
Ai lµ ng−êi quyÕt ®Þnh viÖc ph©n phèi n−íc, quy ®Þnh thê× gian ®ãng më c¸c con kªnh
Møc ®é b¶o d−ìng vµ mçi n¨m b¶o d−ìng trong bao nhiªu ngµy
Ai tæ chøc vµ tiÕn hµnh b¶o d−ìng? Sè chi phÝ hµng n¨m ng−êi sö dông chi tr¶ cho c«ng t¸c t−íi tiªu (thuû lîi phÝ - nÕu cã)
Nh÷ng khã kh¨n chÝnh
B−íc 3: Th¶o luËn nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i vµ c«ng tr×nh míi nÕu ®−îc x©y dùng nh−
thÕ nµo.
1. khã kh¨n vÒ:
2. khã kh¨n vÒ
3. khã kh¨n vÒ
HuyÖn: X·: B¶n:
21 - 23
B−íc 4: VÏ s¬ ®å hÖ thèng thuû lîi cña th«n b¶n vµ ®¸nh dÊu nh÷ng n¬i cã khã kh¨n vµ nh÷ng n¬i cÇn söa ch÷a, n©ng cÊp hoÆc lµm míi. Sau ®ã, sao chÐp l¹i s¬ ®å ®ã vµo tê giÊy d−íi ®©y:
B−íc 5: Bµ con trong th«n b¶n cã ý kiÕn gîi ý g× ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy?:
Tr¸ch nhiÖm ¦u tiªn
Ho¹t ®éng Khèi l−îng
B§ KT th«n b¶n bªn ngoµi
1
2
3
B(H−íng B¾c)
HuyÖn: X·: B¶n:
22 - 23
C«ng cô 13: XÕp lo¹i −u tiªn cho c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn t¹i th«n b¶n C«ng cô cuèi cïng nµy sÏ ®−îc thùc hiÖn vµo buæi häp b¶n cuèi cïng khi tr×nh bµy vÒ kÕ ho¹ch ®−îc lËp tr−íc toµn bé bµ con trong th«n b¶n nh»m cã ®−îc sù bµn b¹c thèng nhÊt cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong th«n b¶n vÒ xÕp lo¹i thø tù −u tiªn cho c¸c ho¹t ®éng.
Môc ®Ých: C¸c ch−¬ng tr×nh cña chÝnh phñ, dÞch vô khuyÕn n«ng hoÆc c¸c dù ¸n ph¸t triÓn cÇn biÕt vÒ xÕp lo¹i −u tiªn cho c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn cña th«n b¶n ®Ó cã chÝnh s¸ch ®Çu t− thÝch hîp.
V× vËy, bæ sung vµo trong b¶ng kÕ ho¹ch cña tØnh nh÷ng ho¹t ®éng −u tiªn cña tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc (n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, y tÕ, vÊn ®Ò cña phô n÷...) sÏ ®−îc thu thËp vµo mét phiÕu −u tiªn.
B−íc 1: Trong cuéc häp víi toµn bé th«n b¶n, sÏ tr×nh bµy vÒ kÕt qu¶ cña VDP, kÕ ho¹ch hµng n¨m vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Ó th¶o luËn l¹i vµ thèng nhÊt l¹i c¸c ho¹t ®éng, thµnh qu¶ vµ néi dung.
B−íc 2: Sau ®ã hái ý kiÕn d©n b¶n xem hä ®Ò xuÊt nh÷ng ho¹t ®éng nµo cÇn ®−îc −u tiªn ngay (nh÷ng ho¹t ®éng mµ cÇn thùc hiÖn ngay trong n¨m nay/n¨m tíi). Vµ nh÷ng ho¹t ®éng nµo cÇn ®¹t ®−îc trong 5 n¨m.
§Æc biÖt khuyÕn khÝch nh÷ng hé cßn yÕu vµ phô n÷ trÇm tham gia vµo ®ãng gãp ý kiÕn. Nªn quan t©m vµ xem xÐt ®Õn nh÷ng ®ãng gãp nµy.
G¹ch ch©n nh÷ng ho¹t ®éng mµ tÊt c¶ b¶n ®ång ý lµ nh÷ng −u tiªn ngay tr−íc m¾t. Sau ®ã chÐp l¹i c¸c ho¹t ®éng nµy vµo mÉu danh s¸ch ë trang bªn.
Cuèi cïng xÕp lo¹i cho nh÷ng ho¹t ®éng b»ng c¸ch yªu cÇu tÊt c¶ th«n b¶n cho ®iÓm tõ 1 ®Õn 10.
23 - 23
XÕp lo¹i −u tiªn cña th«n b¶n
TØnh : HuyÖn : x· : B¶n : ngµy :
Nh÷ng ho¹t ®éng cÇn −u tiªn ngay ( trong n¨m ®Çu tiªn)
LÜnh vùc Ho¹t ®éng ®Ò xuÊt Cho ®iÓm
(1 ®Õn 10)
Ho¹t ®éng −u tiªn dµi h¹n (n¨m thø 2 ®Õn 5)
LÜnh vùc Ho¹t ®éng ®Ò xuÊt Cho ®iÓm
(1 ®Õn 10)
Tªn c¸n bé h−íng dÉn Sè l−îng d©n b¶n tham gia cuéc häp Nam giíi N÷ giíi
Ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh tæ chøc ®¸nh gi¸ ë b¶n: ......................................................