Download - „Bądźcie spokojni!
![Page 1: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/2.jpg)
„Bądźcie spokojni! Dzieci z cukrzycą niczym nie różnią się od swoich rówieśników. Mają takie
same marzenia, możliwości, plany na przyszłość...”
![Page 3: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/3.jpg)
1. Cukrzyca typu 12. Insulinoterapia3. Pomiary poziomu glukozy4. Poziom glikemii5. Wysiłek fizyczny6. Pompa insulinowa7. Zachowanie dziecka – potrzeby dziecka8. Podawanie posiłków – ważenie porcji9. Co to jest WW10.Bezpieczeństwo
![Page 4: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/4.jpg)
Cukrzyca typu 1
Choroba z autoagresji, chorują dzieci,
konieczne leczenie insuliną
Cukrzyca typu 2
90% chorych na cukrzycę to osoby z cukrzycą typu 2, głównie dorośli, choruje coraz więcej
dzieci. Insulinooporność, względny lub całkowity niedobór insuliny, zwykle osoby z
otyłością.
Inne typy cukrzycy
Cukrzyca u niemowląt, uwarunkowana genetycznie, w przebiegu innych chorób np.
mukowiscydozy, po usunięciu trzustki, u ciężarnych
Cukrzyca
![Page 5: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/5.jpg)
Cukrzyca typu 1 - najczęstsza choroba przewlekła u dzieci
Choroba z autoagresji - własny układ odporności niszczy własne komórki beta w trzustce wydzielające insulinę
Przy rozpoznaniu cukrzycyok. 80% komórek beta jest zniszczonych - brak insuliny
Geny
Środowisko
Układ immunologicz
ny
Chorobyautoimmunologiczne
Cukrzyca typu 1
![Page 6: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/6.jpg)
Dlaczego chorujemy?Dlaczego chorujemy?
• Czynniki genetyczne• Bliźnięta monozygotyczne 30-55% ryzyka• Dziedziczenie wielogenowe
•Czynniki środowiskowe• Infekcje wirusowe • Niedobór witaminy D• Żywność• Stres• inne
![Page 7: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/7.jpg)
Cukrzyca typu I, tzw. młodzieńcza lub insulinozależna
Osoby, które cierpią na cukrzycę typu I, nie mają szans na pełne wyzdrowienie.
Komórki, które produkują w ich trzustce insulinę
są zniszczone. Osoby z cukrzycą typu II, są w stanie
samodzielnie produkować insulinę.
![Page 8: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/8.jpg)
TO MOGĄ BYĆ OBJAWY CUKRZYCY
• duże pragnienie • częste i obfite oddawanie moczu • chudnięcie pomimo niemal wilczego
apetytu • osłabienie • senność
![Page 9: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/9.jpg)
Każdy może zachorować na cukrzycę typu 1Cukrzyca typu 1 nie jest chorobą zakaźną
Przyczyną cukrzycy nie jest jedzenie cukierków
To błąd strażników odporności.
![Page 10: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/10.jpg)
Insulinoterapia• Insulina łączy się z receptorem
insuliny powodując m.in.: wychwyt glukozy, spalanie glukozy, syntezę glikogenu
• U zdrowego człowieka insulina wydzielana jest automatycznie, jej stężenie jest dopasowane do aktualnego zapotrzebowania.
• Insulina wydzielana jest do każdego posiłku
Celem insulinoterapii jest osiągnięcie poziomu stężenia glukozy w organizmie jak najbliższego poziomu zdrowego człowieka poprzez odpowiednie dawkowanie insuliny dopasowane do aktualnego zapotrzebowania
![Page 11: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/11.jpg)
W obecności insuliny – glukoza W obecności insuliny – glukoza przedostaje się wnętrza komórekprzedostaje się wnętrza komórek
-Glukoza jest rozprowadzana przez naczynia krwionośne po całym organizmie
-Insulina łączy się z receptorem nabłonie komórkowej. Błona komórkowa staje się przepuszczalna dla glukozy. Glukoza wchodzi do wnętrza komórki
-Dzięki temu komórka otrzymuje paliwo - glukozę i zachodzą w niej wszystkie procesy życiowe
![Page 12: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/12.jpg)
Brak insuliny – glukoza nie Brak insuliny – glukoza nie przedostaje się do wnętrza komórekprzedostaje się do wnętrza komórek
GłódGłód
Spalanie tłuszczu – chudnięcie aceton zakwasza organizm
Nasilone pragnienie, wielomocz
Brak glukozy w komórce
-Brak insuliny powoduje, że błona komórkowa jest szczelna i nie przepuszcza glukozy do wnętrza komórki
-We krwi i płynie śródtkankowym wzrasta stężenie glukozy
-Komórka spala tłuszcz, produkuje się aceton
-organizm wydala nadmiar glukozy z moczem, dlatego odczuwamy nasilone pragnienie i oddajemy duże ilości moczu
![Page 13: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/13.jpg)
Insulina to hormon życia
Nie da się żyć bez insuliny
Tu nie ma wyboru
Insulina musi być regularnie podawana
![Page 14: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/14.jpg)
„Niezbędnik” diabetyka•glukometr
z nakłuwaczem i paskami
•pen z insuliną•glukagon •glukoza
•odpowiednia ilość pożywienia
![Page 15: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/15.jpg)
Dzień diabetyka
Przed każdym posiłkiem• Ważę jedzenie• Obliczam zawartość węglowodanów, białka i
tłuszczu• Obliczam dawkę insuliny• Kłuję palec i oznaczam cukier• Podaję insulinę
śniadanie II śniadanieobiad
podwieczorekkolacja
II kolacja na noc
![Page 16: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/16.jpg)
Utrzymanie normoglikemii
HIPERGLIKEMIA
HIPOGLIKEMIA
![Page 17: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/17.jpg)
GLUKOMETRz nakłuwaczem i
paskami
![Page 18: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/18.jpg)
Pomiar stężenia poziomu cukru we krwi
Umyć ręce .Nie dezynfekować!
![Page 19: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/19.jpg)
To ważne!• W szkole powinno być miejsce, w którym dziecko o każdej porze mogłoby w warunkach higienicznych zbadać poziom cukru czy podać
zastrzyk insuliny. • Zdarza się, że dzieci robią to na korytarzach lub
w toalecie, co uwłacza podstawowym zasadom higieny i bezpieczeństwa.
• Niektóre dzieci wstydząc się choroby nie wykonują żadnych badań ani zastrzyków w
szkole. Prowadzi to do bardzo zróżnicowanych cukrów, a w konsekwencji do grożących
powikłań zdrowotnych.
![Page 20: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/20.jpg)
Prawidłowe wyrównanie cukrzycy
na czczo (rano) < 95 mg/dlprzed posiłkiem < 100 mg/dl1h po posiłku < 140 mg/dl2h po posiłku < 120 mg/dlprzed snem 100-140mg/dlglikemia nocna > 60 mg/dl
![Page 21: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/21.jpg)
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
Glikemia na czczo i przed posiłkami:
70-110 mg/dl (3,9-6,1 mmol/l)
Glikemia 2 godziny po posiłku:
< 160 mg/dl (7,8-8,9 mmol/l)
Hemoglobina glikowana HbA1c (%):
≤ 6,5%
![Page 22: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/22.jpg)
Gdy poziom jest dobry...
• Należy zjeść posiłek (zawierający odpowiednią ilość tzw. wymienników węglowodanowych - WW)
• Dostrzyknąć odpowiednią do ilości WW ilość insuliny.
![Page 23: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/23.jpg)
Poziom cukru należy kontrolować przed każdym posiłkiem oraz zawsze wtedy,
gdy chory poczuje taką potrzebę!
Jeśli dziecko sygnalizuje złe samopoczucie, należy zmierzyć
poziom cukru, gdyż może ono wynikać z braku wyrównania
![Page 24: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/24.jpg)
Niedocukrzenie
![Page 25: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/25.jpg)
Gdy poziom jest zbyt niski(hipoglikemia)
• Niedocukrzenie czyli hipoglikemia to stan, w którym poziom cukru we krwi występuje poniżej normy tj. poniżej 70mg%.
• Objawy niedocukrzenia są bardzo różne u różnych osób.
• Niedocukrzenie może pojawić się nagle i nie zawsze jest sygnalizowane przez chorego.
![Page 26: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/26.jpg)
Niedocukrzenie Niedocukrzenie (hipoglikemia) (hipoglikemia)
• Przyczyny niedocukrzenia– Za mało jedzenia (np. nie zjedzony lub
zapomniany posiłek)– Za dużo insuliny (np. pomylona dawka)– Wysiłek fizyczny– Alkohol
![Page 27: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/27.jpg)
Objawy hipoglikemii(niedocukrzenia)
• dziecko czuje się słabe, • nie może się poruszać, • pojawiają się: bladość skóry, drżenie rąk, zaburzenia widzenia, silny ból
głowy, ale także:• napady nieuzasadnionej złości, agresji, • brak kontaktu, nielogiczne odpowiedzi, • pismo brzydkie i niewyraźne, bazgranie. Nie wszystkie te objawy występują jednocześnie.
Czasami może być tylko jeden z nich. Bez natychmiastowej pomocy, dziecko może stracić
przytomność, a w dalszej konsekwencji może nastąpić zgon.
![Page 28: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/28.jpg)
Jak należy pomóc w przypadku niedocukrzenia?
Gdy z dzieckiem nawiązujemy kontakt należy:
• podać glukozę lub cukier (3-4 kostki) lub słodki napój Coca-cola (1/2 szklanki) lub sok owocowy.
![Page 29: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/29.jpg)
Wykaz pokarmów stosowanych w hipoglikemii:
• soki owocowe bez cukru - około 1 szklanki • soki owocowe z cukrem - około 1/2 szklanki • herbatniki, biszkopty - około 15 gram • słodkie owoce - gruszka, 1/2 banana, winogrona,
jabłko Podane powyżej ilości pokarmów i napojów w
przybliżeniu odpowiadają 3-4 kostkom cukru i podnoszą poziom glukozy (cukru) we krwi o około 60-70mg%.
Pamiętaj! Czekolada nie jest dobra w przypadku hipoglikemii, gdyż posiada dużą zawartość tłuszczu i niski IG.
![Page 30: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/30.jpg)
Jak należy pomóc w przypadku
niedocukrzenia?
Pamiętaj! Nie podawaj nic do picia, jeśli chory jest już nieświadomy – grozi to zadławieniem!
Jeżeli jest utrata przytomności lub zasłabnięcie nie ustępuje
• należy wykonać zastrzyk z Glucagonu, który powinien znajdować się w dostępnym miejscu (pokój nauczycielski lub gabinet lekarski).
• instrukcja obsługi znajduje się w każdym opakowaniu. Osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem chorym na cukrzycę muszą znać miejsce przechowywania „Glucagonu”.
![Page 31: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/31.jpg)
Ciężkie niedocukrzenieCiężkie niedocukrzenie
• Utrata przytomności z drgawkami NIC DOUSTNIE
• Postępowanie– Zmierzyć poziom cukru we krwi– Podać GlukaGonHypokit – powoduje uwolnienie glukozy magazynowanej w wątrobie i w krótkim
czasie podwyższa jej poziom we krwi. Działa skutecznie zarówno po podaniu dożylnym, jak i domięśniowym lub podskórnym.Dzieciom o masie ciała poniżej 25 kg zaleca się jednorazowo 0,0005g (połowa zawartości strzykawki).
– Wezwać pogotowie ratunkowe– Kontrola poziomu cukru po 15min Po odzyskaniu przytomności podać dziecku roztwór cukru lub inny słodki napój
![Page 32: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/32.jpg)
Zastrzyk Glucagen HypoKit
Zdejmij pomarańczową nakrętkę z buteleczki
Wbij w korek igłę i wpuść płyn ze strzykawki do buteleczki
Wymieszaj zawartość
Odciągnij tłoczek i wprowadź płyn z buteleczki do strzykawki
Wykonaj zastrzyk: wbij igłę w w mięsień i naciśnij tłok strzykawki
http://www.cornerstones4care.com/AboutDiabetes/BeyondTheBasics/UsingGlucaGenHypoKit.aspx
![Page 33: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/33.jpg)
Dziecko po niedocukrzeniu powinno odpocząć.
Nie wolno go zostawiać wtedy bez opieki.
Nie należy również wysyłać go do
domu.
![Page 34: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/34.jpg)
NiedocukrzenieNiedocukrzenie
Wyrzut glukozy do krwi z glikogenu wątrobowego pod wpływem hormonów, powoduje przecukrzenie po niedocukrzeniu tzw efekt z odbicia lub zjawisko kontrregulacji
Hormony uwalniające glukozę zmagazynowaną w wątrobie pod postacią glikogenu wątrobowego:
AdrenalinaGlukagonKortyzol
Wątroba
Glikogen wątrobowy
Glukoza
![Page 35: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/35.jpg)
Do niedocukrzenia nie dojdzie jeżeli:
dziecko zje posiłek o właściwej porze - czasem musi to zrobić także w czasie trwania lekcji
ilość posiłku będzie dostosowana do ilości podanej insuliny
nie będzie dodatkowego niezaplanowanego wysiłku typu: wycieczka, zwiększona aktywność fizyczna (np. dodatkowe zajęcia sportowe nie uwzględnione w planie, bardziej intensywne niż zwykle zajęcia sportowe typu zawody itp.)
![Page 36: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/36.jpg)
Przecukrzenie
![Page 37: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/37.jpg)
Gdy poziom cukru jest zbyt wysoki(hiperglikemia)
• Należy w pierwszej kolejności podać dawkę insuliny zwiększoną o tzw.
korektę• Odczekać określoną ilość czasu
(im wyższy poziom tym dłużej)• Zjeść posiłek
![Page 38: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/38.jpg)
W sytuacji, gdy poziom cukru jest zbyt wysoki (powyżej 250 mg%), a
dziecko czuje się źle, ma trudności w odbiorze lekcji, nudności, bóle głowy czy brzucha, silne pragnienie mamy do czynienia z hiperglikemią. Stan
taki może być spowodowany rozwijającą się infekcją powodującą
zwiększone zapotrzebowanie na insulinę. Należy wtedy poinformować
rodziców.
![Page 39: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/39.jpg)
1. Podać insulinę
2. Pić wodę
3. Konieczne umożliwienie wyjścia do toalety
4. Może boleć głowa
GLIKEMIA > 300mg% podaj insulinę PENEM
Nie należy podawać insuliny pompą insulinową – podejrzenie niedrożności zestawu.
Długotrwałe przecukrzenie oznacz aceton w moczu
Przecukrzenie
![Page 40: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/40.jpg)
Co oznacza złe wyrównanie cukrzycy ?
![Page 41: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/41.jpg)
Spalanie tłuszczu - chudnięcie Nasilone pragnienie
Brak glukozy w komórce
Kwasica ketonowa - mechanizm powstawania
Aceton, ketony Zwiększone oddawanie moczu
Mocz: cukier, aceton
Zapach acetonu Krew: wysokie stężenie glukozy
Długotrwały brak dopływu insuliny
![Page 42: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/42.jpg)
Ból brzucha Nudności Wymioty Wysoki cukier Aceton w moczu/krwi Odwodnienie Przyspieszony oddech Zaburzenia świadomości Śpiączka cukrzycowa
Kwasica ketonowa - objawy
![Page 43: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/43.jpg)
Podać insulinę wstrzykiwaczem penem
Pić wodę z cytryną, po łyku
Pompa insulinowa:
Sprawdzić czy podaje insulinę Wymienić wkłucie z drenem i strzykawką Czasowa zmiana bazy 200% na 4 godziny
Sprawdzić poziom cukru po 1,5-2 godzinach
Nasilone wymioty, bez możliwościnawodnienia doustnego natychmiastowa hospitalizacja
Kwasica ketonowa - postępowanie
![Page 44: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/44.jpg)
Wysiłek fizyczny
![Page 45: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/45.jpg)
Działanie wysiłku fizycznego na organizm diabetyka
• Długotrwały wysiłek powoduje mniejsze zapotrzebowanie na insulinę– ryzyko hipoglikemii
• Konieczny pomiar cukru przed w trakcie i po wysiłku
• Dodatkowy posiłek – węglowodany
![Page 46: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/46.jpg)
• Wysiłek długotrwały, trening (wysiłek tlenowy):• Powoduje obniżenie glikemii w trakcie i po
wysiłku, nawet do kilkunastu godzin po ćwiczeniach (regeneracja glikogenu mięśniowego
• Korzystny wpływ dla osób z cukrzycą utrzymuje się do 72 godzin po wysiłku
• Krótkotrwały wysiłek fizyczny (> 90% VO2max), bardzo intensywny, wysiłek beztlenowy (podnoszenie ciężarów) może prowadzić do hiperglikemii i ketozy;
Optymalne wartości glikemii przed wysiłkiem:100 – 180 mg/dl
*I. Ponikowska, P. Adamczyk „Cukrzyca typu 1” pod red. E. Otto-Buczkowska
![Page 47: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/47.jpg)
Mięśnie w trakcie pracy zużywają glukozę i insulinę
Glikemia powyżej 250 mg% oznacza niedobór insulinyw organizmie → konieczna dawka korekcyjna insuliny
Wysiłek fizyczny przy wysokich glikemiach (czyli bez insuliny) jest niewskazany, gdyż może powodować zakwaszenie organizmu
Mięśnie nie spalą glukozy bez insuliny, zmusza się je do pracy na głodzie (spalanie tłuszczu i białka)
Insulina a wysiłek fizyczny
![Page 48: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/48.jpg)
• Wycieczki i dodatkowe wyjścia ze szkoły powinny być wcześniej zapowiadane,
aby dziecko mogło wziąć dodatkową porcję jedzenia.
• Jeżeli nauczyciel czuje, że nie będzie mógł zapewnić dziecku należytej opieki, wskazane jest aby w tego rodzaju imprezach uczestniczyło któreś z rodziców
chorego dziecka.
![Page 49: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/49.jpg)
Zawsze trzeba zabrać pen z insuliną i zapasowe igły, również, jeżeli insulina podawana jest pompą
• Glukometr + paski testowe
• Zapasowy osprzęt do pompy insulinowej
• Glukozę lub cukier
• Kanapki
• Wodę
• Glukagon
Na wycieczce powinna być osoba przeszkolona w zasadach postępowania w ciężkim niedocukrzeniu
Co zabrać ze sobą na wycieczkę?
![Page 50: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/50.jpg)
Podawanie insuliny za pomocąpompy
![Page 51: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/51.jpg)
Podawanie insuliny za pomocąpompy
POMPA INSULINOWA to aparat z cienką rurką, której zakończenie umieszczane jest
w skórze brzucha. Został tak zaprogramowany, by podawać stale
niewielką dawkę insuliny. Dzięki temu liczba zastrzyków znacznie spada.
![Page 52: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/52.jpg)
![Page 53: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/53.jpg)
Pompa insulinowa Napływ glukozy z wątroby na
zapotrzebowanie podstawowe
BAZA – 24h wlew insuliny (zaprogramowana co godzinę dawka insuliny), wymodelowany indywidualnie
Napływ glukozy z posiłku
BOLUS
1. Bolus prosty na WW
2. Bolus przedłużony na WBT
3. Bolus złożony na WW + WBT
![Page 54: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/54.jpg)
Obsługa pompy• Podawanie dawki insuliny – bolus, korekta,
zmiana dawki podstawowej, moment podania
• Odpinanie i przypinanie pompy na czas wysiłku fizycznego (ćwieczenia, taniec)
• Sprawdzenie drożności drenu• Informacja o błędzie, np. wyczerpanie
baterii• Sytuacje niestandardowe/awaryjne
![Page 55: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/55.jpg)
Zachowanie i potrzeby dziecka
![Page 56: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/56.jpg)
Zgłaszane problemy – małe dzieci
• Brak pomocy w opiece nad dzieckiem, matka siedzi pod klasą
• Brak pielęgniarki• Oczekiwania pomocy:
– mierzenie cukry (odczytaniu pomiaru)– podanie insuliny (zwykle kontakt tel. z
rodzicem, dziecko samo podaje insulinę)– dopilnowanie, aby dziecko zjadło posiłek– znajomość objawów niedocukrzenia, reakcja– przygotowanie do wysiłku fizycznego (pomiar
cukru, dokarmienie…)
![Page 57: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/57.jpg)
Zgłaszane problemy - nastolatki• Lęk przed oznaczaniem glikemii w szkole, dzieci przestają mierzyć
cukry– lęk przed reakcją rówieśników– lęk przed reakcją nauczyciela
• Brak miejsca gdzie dziecko może podać insulinę• Brak pielęgniarki szkolnej• Nieznajomość problemu niedocukrzenia
– nakaz pracy umysłowej w trakcie niedocukrzenia– zakaz zjedzenia dodatkowego posiłku w trakcie lekcji
• Zakaz wychodzenia do toalety w trakcie lekcji• Lekcje wychowania fizycznego
– zwalnianie z lekcji WF– nakaz ćwiczenia przy hipo/hiperglikemii
• Proponowanie indywidualnego toku nauczania z powodu braku opieki w szkole
• Na stołówce szkolnej – brak pomocy w zważeniu posiłku
![Page 58: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/58.jpg)
Co oznacza dla dziecka z cukrzycą szkoła?
• Miejsce, w którym:– spędza 1/3 doby lub więcej – przyswaja wiedzę– uczy się otwartości na świat – zawiera przyjaźnie– uczy się zaradności
![Page 59: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/59.jpg)
Posiłki – odważanie i WW
![Page 60: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/60.jpg)
Zasady zdrowego żywienia
![Page 61: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/61.jpg)
Zasady leczenia cukrzycy typu 1• Obliczanie wymienników
– Ważenie wszystkich produktów – Obliczanie wymienników węglowodanowych
•1 WW = 10g węglowodanów = 40kcal
– Obliczanie wymienników białkowo-tłuszczowych• 1 WBT = 100kcal z białka i tłuszczu• 1g węglowodanów = 4kcal• 1g białek = 4kcal• 1g tłuszczu = 9kcal
• Obliczenie dawki insuliny– Przelicznik insulina/wymiennik x wymienniki
![Page 62: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/62.jpg)
Wymiennik węglowodanowy(zwany też jednostką
chlebową)
Jeden wymiennik węglowodanowy (1 WW) to taka ilość produktu
wyrażona w gramach, która zawiera 10 g węglowodanów przyswajalnych
przez organizm (co odpowiada 10 g czystego cukru).
![Page 63: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/63.jpg)
Oblicz WW i WBT w karpatcePrzelicznik insulina/wymiennik –
0,3j/ww
Nazwa Ilość [g]
Wartość energetyczna [kcal]
Węglowodany [g]
karpatka 100 400 50
karpatka 70 ? WW?WBT?Insulina?
![Page 64: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/64.jpg)
Tabele WW
![Page 65: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/65.jpg)
![Page 66: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/66.jpg)
Zasady Żywieniowe
• Niezbędna jest wiedza o ilości spożywanych przez dziecko węglowodanów przyswajalnych!
• Słodzenie posiłków niezalecane, konieczne słodzenie indywidualne
• Ważenie porcji – składników bogatych w węglowodany
• Pilnowanie czy dziecko zjadło odważoną porcję• Jeśli nie wynika to z pomiaru cukru lub pory
posiłków dziecko nie powinno nic jeść
![Page 67: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/67.jpg)
Indeks glikemiczny
Aby ułatwić prawidłowe spożycie węglowodanów wprowadzono pojęcie
Indeksu Glikemicznego (IG) produktów. Określa on tempo wzrostu poziomu
cukru we krwi po spożyciu określonych produktów spożywczych...
IG wyrażamy w %
![Page 68: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/68.jpg)
Poposiłkowy wzrost glikemii• 100% glukoza• 90-100% coca-cola, pepsi, płatki ryżowe i kukurydziane,
ziemniaki puree, miód, ryż preparowany• 70-90% pieczywo pszenne, pszenno-żytnie, żytnie, chleb
chrupki, mąka pszenna, proszek budyniowy, ryż gotowany, babka piaskowa, herbatniki, biszkopty
• 50-70% płatki owsiane, kukurydza, sacharoza, banany, niesłodzone soki owocowe, chleb gruboziarnisty
• 30-50% mleko, jogurt naturalny, owoce np: jabłka, brzoskwinie, makaron, lody, rośliny strączkowedo
• 30% surowa marchew, warzywa zielone, fasola, bób
![Page 69: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/69.jpg)
Bezpieczeństwo
![Page 70: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/70.jpg)
• Regularne pomiary zgodnie z ustalonymi zasadami• Reakcja na zachowanie dziecka (senność, agresja)• Przygotowane, szybko dostępne przekąski na wypadek
hipoglikemii• Szybko dostępny Glukagon• Prawidłowo odważone porcje posiłków (tolerancja +5g)• Ochrona pompy, drenu i wkłucia przed uszkodzeniami
mechanicznymi
Kontakt z rodzicami!
![Page 71: „Bądźcie spokojni!](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081520/56814982550346895db6cba4/html5/thumbnails/71.jpg)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ