Woorden van troost en nabijheid
Bezinnende teksten en gebeden
bij ernstige ziekte
Els Vermandere, Veerkracht
Pastorale dienst
Sint- Andriesziekenhuis Tielt
"U die de maat van mijn klagen kent,
vang in uw kruik mijn tranen op
en stel dat alles te boek.”
(Psalm 56,9)
Indien ik je dragen kon
Indien ik je dragen kon
over de diepe grachten
van je gesukkel en je angsten heen,
dan droeg ik je
uren en dagen lang.
Indien ik de woorden kende
om antwoord te geven op je duizend vragen
over leven, over jezelf, over liefhebben en gelukkig worden
dan praatte ik met je,
uren en dagen lang.
Indien ik vrede in je hart kon planten
door geduldig te wachten en te hopen
tot het zaad van vrede in je openbrak,
dan wachtte ik,
uren en dagen lang.
Indien ik genezen kon wat omgaat in je hart
aan onmacht, ontevredenheid
en onverwerkt verdriet,
dan bleef ik naast je staan,
uren en dagen lang.
Maar ik ben niet groter, niet sterker dan jij
en ik weet niet alles en ik kan niet zoveel
ik ben maar een vriend op je weg,
al uren en dagen lang.
En ik kan alleen maar hopen
dat je dit weet:
Je hoeft niet alleen te vechten of te huilen
als je een vriend hebt
voor uren en dagen lang.
Marcel Weemaes
Er is geen pijnloos sterven
Altijd zal sterven pijn doen.
Niet altijd het sterven zelf,
maar het weet hebben van sterven.
Het gaan weten dat je afgesneden
zult worden van de levensboom.
Het gaan weten dat je niet meer
bij de mensen familie zult horen.
Het gaan weten dat je
dingen niet voltooid zult zien.
Altijd zal sterven pijn doen
Niet altijd het sterven zelf,
maar wel de weg er naar toe.
Het voelen dat het huis
van je lichaam je dwarszit.
Het voelen dat je
zelfstandigheid moet inleveren.
Het voelen dat zoveel onzeker wordt.
Altijd zal sterven pijn doen.
Niet altijd het sterven zelf,
maar wel het verdriet voordien.
Het verdriet om je leven
dat voorbij aan het gaan is.
Het verdriet om de lieve mensen
die je moet groeten.
Het verdriet om wat niet zo goed was
en toch gebeurde.
Altijd zal sterven pijn doen
pijn in je ziel – zielpijn.
Daar waar jij die unieke jij bent,
mooi met een eigen gezicht.
Marinus van den Berg
Erbij blijven
Misschien is dat wel het allermoeilijkste
voor mensen in ontmoetingen
met mensen die lijden:
erbij blijven.
Er niet weglopen, maar blijven!
Machteloos wellicht, maar blijven!
Hoogstens kunnen luisteren,
soms zonder een touw
te kunnen vastknopen aan wat je hoort
omdat de ander in verwarring is,
maar blijven.
Soms niets meer horen dan een schreeuw,
misschien vloeken,
en dan geen aandrang hebben
tot vermaan,
maar blijven en luisteren.
Soms luisteren naar alleen maar
wanhopige stilte,
terwijl je als moderne mens
daar het meest bang voor bent
voor stilte en toch blijven, niets,
helemaal niets meer kunnen dan
blijven,
zelfs als je weggejaagd wordt,
op bereikbare afstand
beschikbaar blijven.
Zodat wie lijdt,
nooit helemaal alleen is…
P.B. Stuurmond
Vriend
je hebt iemand nodig stil en oprecht
die als het erop aan komt voor je bidt of voor je vecht
pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient
dan pas kun je zeggen: 'k heb een vriend
als je iemand hebt die alles met je deelt
de tafel en het bed één die nooit verveelt
als je iemand hebt die al je zorgen heelt
weet je wat dat zeggen wil weet je wat dat scheelt?
je hebt iemand nodig stil en oprecht
die als het erop aan komt voor je bidt of voor je vecht
pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient
dan pas kun je zeggen: 'k heb een vriend
pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient
dan pas mag je zeggen:
ik heb 'n vriend
Toon Hermans
In de warmte
Anders wordt de weg
voor wie hem niet meer
alleen hoeft te gaan,
Je praat met elkaar,
kijkt elkaar aan,
bent mens met elkaar.
En ja tenslotte het afscheid,
de grens van de dood.
Je sterft –
maar niet vereenzaamd,
niet onmenselijk
Je sterft
gehuld in de warmte
van wie je vergezelden.
Hans Bouma
Overweging
Zoals het graan
dat overrijp
zich neerbuigt
naar de aarde
waaruit het is ontsproten.
Zo is het sterven
van een mens
een terugkeer
naar de Andere
die zijn oorsprong was.
Zoals een schip
de haven van bestemming
binnenvaart:
de lange omvaart
en de stormen zijn voorbij.
Zo is het sterven
van een mens
geruisloos binnenvaren
in God die haven
van bestemming is.
Zoals een regendruppel
in de zee
verdwijnt:
onzichtbaar
oceaan geworden is.
Zo zal een mens
in God ontsproten
in God verdwenen
oneindigheid
geworden zijn.
Manu Verhulst
Avondliedeken
’t Is goed in ‘t eigen hert te kijken
nog even voor het slapen gaan
Of ik van dageraad tot avond
geen enkel hert heb zeer gedaan
Of ik geen ogen heb doen schreien
geen weemoed op een wezen lei
Of ik aan liefdeloze mensen
een woordeken van liefde zei.
En vind ik in het huis mijns harten
dat ik één droefenis genas
Dat ik mijn armen heb gewonden
Rondom een hoofd dat eenzaam was
Dan voel ik op mijn jonge lippen
die goedheid lijk een avondzoen
’t Is goed in ’t eigen hert te kijken
en zo zijn ogen toe te doen.
Alice Nahon
Sterven is….achterover vallen
Al slaagt de mens erin
zijn hand te leggen op het leven,
te spelen met de chromosomen
als met de legoblokjes uit de toverdoos.
Al kan de mens nu
de geheimen van de stof ontraadselen
en de sterren tellen
en eigenmachtig doen
alsof hij heer en meester is
over leven en be-erven.
Toch komt voor ieder mens
het ogenblik van sterven,
het allerlaatst’ moment
dat hij achterwaarts zal vallen
zonder steun en zonder reling
met niets dan niets
onder zich en achter zich.
Zult Gij dan gereed staan God
om mij op te vangen
met diezelfde warme handen
die mij eens tot leven hebben geboetseerd?
Wordt het vallen dan omhelzing,
onstuimig spelen op de grens
van tijd en eeuwigheid?
Mag ik dan
dit land van vlees en bloed verlaten,
naar het land van geest en stilte gaan?
Zal ik dan in jouw gezicht
uitbundig lachen
om de dwaasheid van mijn zonden
en mijn redeloze angst?
Voorbij het zoeken en het vragen
n het dolen in het duister.
Als Gij mij opvangt, God….
zal ik voorgoed beseffen
dat gij mijn Vader zijt,
die speelt en stoeit en lacht
met al mijn angsten en begeren,
dat Gij, Algrote, vreugde vindt
in mijn klein bestaan.
Dan mag ik roekeloos in u verdwijnen,
niets dan adem in uw adem,
een prille ademtocht in U
die niets dan verte zijt.
Manu Verhulst
De steen
Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.
Het water gaat er anders dan voorheen.
De stroom van een rivier hou je niet tegen.
Het water vindt altijd een weg omheen.
Misschien eens gevuld door sneeuw en regen,
neemt de rivier mijn kiezel met zich mee.
Om hem dan glad en rond gesleten,
te laten rusten in de luwte van de zee.
Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.
Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten,
ik leverde bewijs van mijn bestaan.
Omdat, door het verleggen van die ene steen,
de stroom nooit meer dezelfde weg kan gaan.
Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.
Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten,
ik leverde bewijs van mijn bestaan.
Omdat, door het verleggen van die ene steen,
het water nooit dezelfde weg kan gaan.
Bram Vermeulen
De waterlelie
Ik heb de witte water-lelie lief,
daar die zo blank is en zo stil haar kroon
uitplooit in 't licht.
Rijzend uit donker-koele vijvergrond,
heeft zij het licht gevonden en ontsloot
toen blij het gouden hart.
Nu rust zij peinzend op het watervlak
en wenst niet meer...
Frederik van Eeden
Om te danken
Heer onze God,
Uw trouw en menslievendheid komt tot ons
in menselijke woorden en daden.
Wij danken U
om al het goede dat wij mogen doen,
om al het goede dat wij mogen ondervinden.
Wij danken U
om de genegenheid van onze familieleden,
om de goedheid van hen
die de zieke verzorgen en helpen,
om de troost van hen die op bezoek komen,
en om de geschenken die deugd kunnen doen.
Wij danken U, god,
dat wij mogen ontdekken dat al het goede
teken van uw Liefde is.
Om dit alles, God,
willen wij u blijven danken,
nu en in eeuwigheid.
Amen.
Verlaat ons niet als kwade dagen aanbreken
Heer God,
Wat de toekomst mij zal brengen
blijft voor mij een groot geheim.
Maar ik weet
dat een mens niets vast in handen heeft.
Zelfs wat vandaag zijn stevige zekerheid is,
kan morgen definitief ontvallen:
gezondheid en levenskracht,
de nabijheid van goede mensen
en de trouw van vrienden.
Ik bid U, Heer,
verlaat ons niet als kwade dagen aanbreken
en het in mijn geest heel duister wordt.
Laat niet toe dat ik ooit ga twijfelen
aan de zin van een gegeven bestaan
en aan uw eindeloze barmhartigheid.
Amen.
Uit: Valere Deschacht
Om verder te gaan, 113.
Gebed om kracht
God die met Uw tomeloze energie
ons en onze wereld hebt geschapen,
geef ons van Uw kracht,
opdat wij bestand zijn tegen ziekte en zorgen,
onrecht en kwaad, angst en verdriet.
Geef ons kracht om te steunen en steun te ontvangen,
om vast te houden en los te laten,
om te genieten van het leven en ons plezier te delen.
Geef ons kracht om te blijven geloven in onze dromen,
om telkens anders te kijken naar de mensen om ons heen.
Geef ons kracht om de toekomst
met vertrouwen tegemoet te treden.
Amen.
Marina Slot
In vrede loslaten
Als het leven ons kleiner maakt,
onze dromen aantast, onze krachten sloopt,
help ons dan, God, om stiller te leven
en in vrede los te laten
wat we toch niet vast kunnen houden.
Help ons om ja te zeggen
tegen het onvermijdelijke,
ontgoocheld misschien, maar niet wrokkig,
armer geworden, maar dankbaar
voor de weg die we nog mogen gaan.
Frans Cromphout
Gebed in moeilijke momenten
Heer God,
geef ons moed
om steeds verder te gaan
ook al zijn niet alle uren
vol van onbevangen vreugde.
Geregeld breken dagen aan
waarop we moeilijk vooruitkomen.
We weten het maar al te goed
dat een schaduwloos geluk
ons hier niet is gegeven.
Als tegenslag en pijn,
zwaarmoedigheid en rouw
ons deel zijn,
leer ons dan, Heer,
die pijn te verwerken en
de kracht te verzamelen
om niet ten onder te gaan.
Laat ons vertrouwen, Heer,
dat uw licht altijd
de duisternis uit ons hart
zal verdrijven,
zodat we het leven
weer kunnen liefhebben.
Valeer Deschacht
Blijf bij ons in de avond van het leven
Blijf bij ons
in de avond van de dag
in de avond van ons leven,
in de avond van de wereld.
Blijf bij ons
met uw genade en goedheid
met uw woord en sacrament,
met uw troost en zegen.
Blijf bij ons
als we overvallen worden
door de nacht van droefheid en angst
door de nacht van twijfel en verzoeking,
door de nacht van armoede en vlucht,
door de nacht van eenzaamheid en verlatenheid
Door de nacht van ziekte en pijn
Door de nacht van de bittere dood.
Blijf bij ons
En bij alle gelovigen
In tijd en eeuwigheid. Amen
Kardinaal Neuman
Een gebed met de dood voor ogen
Wees mijn licht, o God,
nu de nacht nabij is.
Laat mij niet los
want breekbaar ben ik
en bang.
Omvat mij,
draag mij het donker door.
Gij weet immers
van de pijn om mijn leven,
om alles wat ik brak,
alles wat ik naliet.
Leven wilde ik van Uw liefde-
toch miskende ik Uw genade;
steeds ging ik aan U voorbij,
heb ik U verlaten.
Mijn verzet duurde levenslang.
Maar Gij hebt mij gevonden.
Blijf mijn helper, mijn hoeder,
verlies mij niet uit het oog,
laat niet verloren gaan
wat ik was, ken mijn naam als geen ander.
Bekroon mijn dagen
met een blik van uw gelaat,
Gij, mijn uitzicht,
Gij, toekomst die de aarde wacht.
Uw trouw
buigt zich over mij
van gisteren naar morgen-
op U verlaat ik mij.
Draag mij dan
op de vleugels van uw liefde,
berg mij, breng mij terecht
in de vrede
die Gij over ons hebt uitgeroepen.
Wees een Naam, een levensteken
en een vertrooster
voor wie ik achterlaat.
In uw handen leg ik mijn leven,
Gij, mijn adem, mijn licht.
Sytze de Vries
N/gemp/gebeden en rituelen bij levenseinde/ bezinningsboekje wakende familie