BİR FİKRİNBİR FİKRİN SSİMGEYEİMGEYEBİR FİKRİN BİR FİKRİN SSİMGEYE İMGEYE DÖNÜŞÜMÜNÜN DÖNÜŞÜMÜNÜN 10 10
YILLIK TARİHİYILLIK TARİHİ
PortoPorto’da’da Hafif Raylı SistemHafif Raylı Sistem
YILLIK TARİHİYILLIK TARİHİ
Pedro Mota PereiraOperativos Manager
[email protected]+351 22 508 10 48
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
BİR FİKRİNBİR FİKRİN SSİMGEYEİMGEYEBİR FİKRİN BİR FİKRİN SSİMGEYE İMGEYE DÖNÜŞÜMÜNÜN DÖNÜŞÜMÜNÜN 10 10
YILLIK TARİHİYILLIK TARİHİ
PortoPorto’da’da Hafif Raylı SistemHafif Raylı Sistem
YILLIK TARİHİYILLIK TARİHİ
Pedro Mota PereiraOperations Manager
[email protected]+351 22 508 10 48
İÇİNDEKİLER
1. Bağlam
2. Nasıl yaptık?
3 N i b d k?3. Neyi başardık?
4. Neler yapıyoruz?y p y
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
COĞRAFYA
• Portekiz’in Kuzeyi• Portekiz’in 2. büyük kenti• Kıyı kenti• Günde 1 milyon seyahat
Porto Şehri
Porto Metropol Alanı
Nüf 220 000 1 400 000Nüfus 220,000 1,400,000Alan 41 km2 1,000 km2
Nüfus 5,000 kişi/km2 1,400 kişi/km2
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
yoğunluğu
BİLİYOR MUYDUNUZ?
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
90’LARIN SOSYAL VE EKONOMİK BAĞLAMI
PORTEKİZ1986’da Avrupa Topluluğu’na üye olduÜlke Kalkınması için Avrupa’dan sübvansiyon aldı 2 0%
4.0%
6.0%
8.0%
10.0% GDP Growth
Ülke Kalkınması için Avrupa dan sübvansiyon aldıYeni nesil kamu idaresinde üst mevkilere erişiyorGSYH Büyümesi (1985 – 1990): %5.4
-2.0%
0.0%
2.0%
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
PORTO’DA ULAŞIM ÖRGÜTLENMESİ
İdare Merkezi Hükümet
PORTOTrafik sıkışıklığıM t l t t d t Kamu
KurumlarıBelediye Meclisi
Metropol Ajansı
Kamu Otobüs şirketi Banliyö Treni
Motorlu taşıt oranında artışKentsel imar2 eski banliyö tren hattı
İştirakleriş
(STCP)y
(CP USGP)
Özel Şirketler Taksiler Banliyö otobüsü
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
BİR FİKİR
• Şehir merkezinde trafik sıkışıklığı problemini çözmek
• Porto’da toplu taşımayı iyileştirmek
• Eski banliyö tren hattını modernize etmek (Póvoa Varzim• Eski banliyö tren hattını modernize etmek (Póvoa Varzim
ve Trofa hatları)
• Porto’da modern bir kent içi ulaşım uygulaması ortaya
koymak
ÇÖZÜM: HAFİF RAYLI SİSTEM
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
BİLGELİĞİN ALTI TEMEL TAŞI
Yerel ve merkezi yönetim kurumları arasında işbirliği
Vergi kolaylıkları (Yatırım /Altyapı/ İşletme)
Yap-işlet-devret çözümü
Özel işletmeciler
Süb tSübvanse yatırım
Diğer toplu taşıma modlarıyla ortak çalışma
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
Diğer toplu taşıma modlarıyla ortak çalışma
KURUMSAL YÖNETİŞİM
Yönetim kurulu7 üye
CP, 0.7%
PAYDAŞLAR
7 üyeİcra komitesi
1 üye – merkezi yönetim3 üye – yerel yönetim
Portuguese State , 40%
STCP, 16.3%
İcra komitesi
Merkezi yönetim
Metropolitan Agency ,
40%
yö etarafından atanmış 3
üye
100
150
Personel
≈110 kişi
Teknik Departmanlar
İdare ve FinansPersonel
0
50
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
≈110 kişi
ZAMAN ÇİZGİSİ (1994 – 2006)
1. Aşama tamamlandıSözleşmeSözleşme3. Aşama3. Aşama
İlk hattın hizmete girdi
İlk Yapım
tamamlandıBAFOBAFO
İkinci AşamaTeknik İhaleİkinci AşamaTeknik İhale
1994 95 96 97 98 99 2000 01 02 03 06
İlk Yapım Çalışmalarıİlk Aşama
Ön Elemeİlk AşamaÖn Eleme
O
1994 95 96 97 98 99 2000 01 02 03 ... 06
Metro do PortoYönetmeliklerMetro do PortoYönetmelikler
İmtiyaz Paydaşların sözleşmesini temel alırİmtiyaz Paydaşların
sözleşmesini temel alır
Kamu İhalesi Yapım çalışmaları
OperasyonYönetmeliklerYönetmelikler sözleşmesini temel alırsözleşmesini temel alır
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
Yapım çalışmaları
ZAMAN ÇİZGİSİ (2003 – 2014)
h Hattın açılışı Yyeni işletmeciYyeni işletmeci
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
111a Aş 1ama tamamlandı y Yeni İşletmeciy Yeni İşletmeci
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
F L���
F Hattıl l
o Otobüs ağı yenident l d
C���� W����
İşletme ve yönetim için kamu ihalesi
İşletme ve bakım için kamu ihalesi
Yapım çalışmalarıtasarlandı
İşletmeci: Normetro İşletme & Bakım: Viaporto
için kamu ihalesi
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
apo to
BAŞARILAR
DAHA SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM TÜRLERİNE GÖRE DAHA ÇEKİCİ ŞEHİRLERULAŞIM TÜRLERİNE GÖRE
DAĞILIMYolculukların %25i özel işletmecilerle yaplıyor
Ç ŞKentsel alanların daha yeşil ve bisiklet ve yaya
dostu bir hale getirilmesi
DAHA İYİ BİR ÇEVRE2009’da 43.000 ton CO2 azaltıldı
BİRDEN ÇOK TAŞIMA TÜRÜ KULLANIMINDA VERİMLİLİK
Bilet entegrasyonuKişisel araçlar ve toplu taşıma arasında arayüzler oluşturma
DAHA ÇOK MOBİLİTE
arayüzler oluşturma
Bölge Planlama2009’da 1 500 işlik bir istaihdam
2009’daki zaman kazanımlarının mali değeri 140 millon euro
2009 da 1.500 işlik bir istaihdamPortekiz şirketle dışarıya danışmanlık vermeye başladılar
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
faydalarıMüşteri Memnuniyet
Endeksihız, dakiklik, sıklık,
Kapsama alanı, erişilebilirlik, konfor, ekonomi, mobilite,76%
78%
80%
82%
Trafiğe girmeme, güvenlik
70%
72%
74%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2009 yılında yapılan müşteri memnuniyeti anketinde öne çıkan ilk 10 fayda
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
İYİ VATANDAŞ
Toplumda aktif bir oyuncu:
• Bölgesel
Ulusal• Ulusal
• Uluslararası
Light Rail Comitte
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
TEMEL RAKAMLAR (ağ ve yatırımlar)Ağ [km] 67Yer üstünde 58Tünel 9Tünel 9Kent içi 32Banliyö 35
Yat r m [M€]Yatırım [M€]31-12-2010 2.413
OperasyonYolcu 53,5Yolcu* km 267,0
Ekonomi [2010]rev. yolcu * km [cent.] 11,6rev. koltuk * km [cent.] 2,13Kapsama oranı 75%
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
Yük faktörü 18%
ULAŞIM TİPLERİ ARASINDA AKTARMA
• Trene 3 aktarma noktası• Otobüse 8 Ana Aktarma Noktası (5 hattan daha fazla)• Havaalanı ve şehir merkezi arasında direkt bağlantı
B R il d M t B / M tBus, Rail and Metro
Campanha Interchange
Bus / Metro
Campo 24 Agosto
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
AKTARMA – Yeni istasyon inşası
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
DEMİRYOLU ARAÇLARI
• YOLCU KAPASİTESİ21621621621672 EUROTRAM (72 EUROTRAM (şehiriçişehiriçi))72 EUROTRAM (72 EUROTRAM (şehiriçişehiriçi))
• KOLTUK80808080• MAXIMUM HIZ (KM/SAAT)80808080• ERİŞİLEBİLİRLİK100%100%100%100%
• YOLCU KAPASİTESİ248248248248• KOLTUK100100100100
30 TRAM30 TRAM--TRAIN (TRAIN (banliyöbanliyö))30 TRAM30 TRAM--TRAIN (TRAIN (banliyöbanliyö))
100100100100• MAXİMUM HIZ (KM/SAAT)100100100100• ERİŞİLEBİLİRLİK100%100%100%100%
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
• ERİŞİLEBİLİRLİK100%100%100%100%
TEMEL OPERASYON GÖSTERGELERİ
246 259 26130080
Passenger km(millions)Validations (millions) Demand
6 10 18 39 48 51 5347
96
202246
75
150
225
20
40
60
6 10 18 39 48 51 532647
00
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Validations Passenger km
Load FactorSupply
13%14%
16%19% 19%
15%
20%
1200
1600
Load FactorSeat km (millions) Supply
290 419 734 1417 1506 1400 1398
9%11%
13%
0%
5%
10%
0
400
800
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
0%0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Seat km Load factor
VMP1
Slide 21
VMP18 Vasco Mota Pereira, 3/29/2011
AKTARMA TALEBİ
Validações Totais
80
100
120
+ 19,9%- 10,1%
- 6,6%+ 9% - 4,2%
+ 53,4%
+ 8,3%- 16,2%
160
180
200
ções
20
40
60
Mil
hões
de
Valid
açõe
s
100
120
140
Milhõesde
Validaç
0Intermodal Monomodal
2006 45,08 128,602007 69,14 107,712008 82,90 100,642009 90 40 90 50
M2006 2007 2008 2009 2010
20
40
60
80
2009 90,40 90,502010 97,89 86,68
T����173�68 176�85 183�54 180�90 184�57
I���������45�08 69�14 82�90 90�40 97�89
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
SİMGE Mİ?
• UITP HAFİF RAYLI ÖDÜLÜ 2008En İyi Yeni Hafif Raylı ProjesiEn İyi Yeni Hafif Raylı Projesi
• Pritzker Ödülü 2011 (Souto Moura)Metro do Porto Sisteminden sorumlu mimar
• UITP HAFİF RAYLI KOMİTESİJoao Rebelo, Baş Teknoloji Sorumlusu, 2011 itibariyle Metro do PortoBaşkanıBaşkanı
• MUTLU MÜŞTERİLER
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
ÖNERİLER
Başarının temel noktaları:
• Yap İşlet Devret (Kendi uzmanlığınız yoksa)• Yap-İşlet-Devret (Kendi uzmanlığınız yoksa)• Farklı ulaşım tipleri arasında aktarma
(donanım ve yazılım)( y )• Kentle entegrasyon• Paydaşların katılımı• Halkın iyi niyeti• “Şehrin hızına ayak uyduran” bir işletme
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
HANGİ KONUDA İYİYİZ?
• Proje YönetimiO ö i t d tio Operasyon öncesi tasarım ve denetim
o Sistem entegrasyonuo Prosedürlerin gözden geçirilmesi
• İşletme & Bakım Kontrolo Kamu ihaleleri tasarımıo Kamu ihaleleri tasarımıo Temel Performans Göstergelerin tanımlanmasıo Performans Ölçümü
• Proje Tasarımıo Yeni metro ve hatlar için master planlar
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
o Kent içi entegrasyon
NELER YAPIYORUZ?
• Farklı Ulaşım Tipleri Arasında Aktarmao Gerçek zamanlı bilgi aktarımı (otobüs/metro/uçak)o Aktarma operasyonlarına yönelik iş modellerio Park Et & devam et anlayışının geliştirilmesio Bisikletle gel, park et & devam et
• Metro do Porto 2. Etapo 43km; 2 Milyar €o İhale dokümanları
• DanışmanlıkM t d P t ’ d i l ğ l ko Metro do Porto’nun deneyim ve uzmanlığını paylaşmak
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
BIBLIOGRAPHY
Dokümanlara ulaşabileceğiniz web sitesi:www.metrodoporto.pthttp://www metrodoporto pt/en/PageGen aspx?WMCM PaginaId=17246http://www.metrodoporto.pt/en/PageGen.aspx?WMCM_PaginaId=17246
•Yıllık Rapor 2009, pdf (İngilizce)
•Sürdürülebilirlik Raporu 2009, pdf (İngilizce)
•Metro do Porto Raporu pdf (Portekizce)Metro do Porto Raporu, pdf (Portekizce)
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011
TEŞEKKÜRLER
Porto Light Rail SystemPorto Light Rail System
metrodoporto.ptSustainable Transportation SymposiumKocaeli, April 7, 2011