![Page 1: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/1.jpg)
BỆNH VIỆN ĐA KHOA XANH PÔN
MỐI LIÊN QUAN GIỮA THIẾU MÁU THIẾU SẮT VÀ TÌNH TRẠNG
MẮC BỆNH VIÊM PHỔI Ở TRẺ EM DƯỚI 5 TUỔI ĐƯỢC KHÁM VÀ
ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA XANH PÔN
Chủ nhiệm: Ths. Nguyễn Hồng Nhân
![Page 2: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/2.jpg)
ĐẶT VẤN ĐỀ
➢Thiếu máu thiếu sắt là tình trạng thiếu máu do không đủ sắt để tạo
hồng cầu theo nhu cầu của cở thể
➢Nguyên nhân: chảy máu, cung cấp thiếu, kém hấp thu hoặc rối loạn
chuyển hoá sắt….
➢Thế giới: 30% dân số bị thiếu máu, tỉ lệ lớn là thiếu máu do thiếu sắt
➢Viện Dinh Dưỡng quốc gia (2008): 26,5% trẻ < 5 tuổi
➢Ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển thể lực, tâm lý, trí tuệ và khả
năng lao động của con người → tăng nguy cơ bệnh tật, tử vong
![Page 3: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/3.jpg)
✓Viêm phổi là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, nguyên nhân tử vong hàng đầu
✓Việt nam: 5000 trẻ tử vong do viêm phổi/năm (UNICEF và WHO 2004)
✓Vai trò của yếu tố dinh dưỡng: kẽm, sắt...trong nhiễm trùng đường hô hấp.
✓Xác định sớm, dự phòng → nâng cao hiệu quả điều trị, giảm tỉ lệ mắc thiếu
máu thiếu sắt…
✓Khoa nhi của BVĐK Xanh Pôn thăm khám, điều trị nhiều bệnh nhân viêm
phổi bị thiếu máu >< chưa có các nghiên cứu về ảnh hưởng của thiếu máu
thiếu sắt
ĐẶT VẤN ĐỀ
![Page 4: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/4.jpg)
1. Tìm hiểu mối liên quan giữa thiếu máu thiếu sắt và tình
trạng mắc bệnh viêm phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi được
khám và điều trị tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn.
MỤC TIÊU
![Page 5: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/5.jpg)
Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi được chẩn đoán viêm phổi khám
và điều trị tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn
❖ Tiêu chuẩn chọn BN: tiểu chuẩn chẩn đoán viêm phổi (WHO)
❖ Nhóm chứng: là trẻ có thể trạng khỏe mạnh không mắc viêm
phổi, không nhập viện
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
I. Đối tượng nghiên cứu
![Page 6: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/6.jpg)
Tiểu chuẩn chẩn đoán viêm phổi:
➢ Không viêm phổi: Trẻ có ho, chảy mũi, ngạt mũi, sốt/không sốt và khôngcó các dấu hiệu: thở nhanh, RLLN, thở rít khi nằm yên
➢ Viêm phổi: Trẻ có ho hoặc khó thở nhẹ và có nhịp thở nhanh (+ Trẻ từ 2tháng – 12 tháng: nhịp thở ≥ 50 lần/phút + Trẻ từ 12 tháng đến 5 tuổi: nhịpthở ≥ 40 lần /phút), có thể nghe có rale ẩm hoặc không. Và không có mộttrong các dấu hiệu chính của viêm phổi nặng.
➢ Viêm phổi nặng: Trẻ có ho hoặc khó thở cộng với ít nhất một trong cáctriệu chứng chính sau: + Rút lõm lồng ngực; + Phập phồng cánh mũi; + Thởrên; + Có thể có tím tái nhẹ
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
I. Đối tượng nghiên cứu
![Page 7: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/7.jpg)
Tiểu chuẩn loại trừ:
- Trẻ có bệnh lí bẩm sinh kèm theo
- Trẻ suy dinh dưỡng: đánh giá dựa vào chỉ số chiều cao cân nặng theotiêu chuẩn của WHO
- Trẻ đang được bổ sung sắt
- Trẻ mắc các bệnh lí thiếu máu mãn tính như huyết tán, loét dạ dày – tátràng,
- Mắc các bệnh lí mãn tính như lao, đái tháo đường....
- Gia đình không đồng ý hợp tác
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
I. Đối tượng nghiên cứu
![Page 8: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/8.jpg)
1. Thiết kế nghiên cứu
✓ Nghiên cứu mô tả
2. Cỡ mẫu: cỡ mẫu thuận tiện gồm các bệnh nhân
đủ tiêu chuẩn nghiên cứu ( tối thiểu 100BN gồm
50BN nhóm bênh và 50BN nhóm chứng)
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
II. Phương pháp nghiên cứu
![Page 9: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/9.jpg)
3. Cách thức thu thập số liệu:
✓ Thu thập số liệu theo mẫu bệnh án nghiên cứu, hỏi bệnh
nhân
4. Đia điểm và thời gian
✓ Nghiên cứu được thực hiện tại khoa Nhi - Bệnh viện Xanh
Pôn từ tháng 3/2017 đến 10/ 2017
5. Đạo đức nghiên cứu.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
II. Phương pháp nghiên cứu
![Page 10: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/10.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
➢ Nghiên cứu gồm 144 trẻ từ 6th đến 5 tuổi thu thập được từ tháng
4/2017 đến tháng 10/2017 tại BVĐK Xanh Pôn
➢ Chia thành 2 nhóm:
➢ Nhóm bệnh: gồm 72 trẻ mắc viêm phổi
➢ Nhóm chứng: gồm 72 trẻ không mắc viêm phổi
![Page 11: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/11.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Phân bố theo giới
GiớiNhóm bệnh Nhóm chứng
n % n %
Nam 41 56,94 40 55,56
Nữ 31 43,06 32 44,44
Tổng 72 100 72 100
Nam/nữ 1,32/1 1,25/1
p p > 0,05 p > 0,05
Sheikh Quyoom Hussain và cộng sự (2015) (220BN): nam/nữ : 1,34/1 và 1,3/1Malla T, Pathak OK, Malla KK (2006) (100BN): nam/nữ: 1,4/1 và 1,35/1
![Page 12: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/12.jpg)
Phân bố theo độ tuổi
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Độ tuổiNhóm bệnh Nhóm chứng
n % N %
6 tháng – 2 tuổi 56 77,78 55 76,38
2 tuổi – 5 tuổi 16 22,22 17 23,62
Tổng 72 100 72 100
Trung bình 2,15 ± 1,92 2,38 ± 1,89
Malla T, Pathak OK, Malla KK (2006) (100BN) nhóm trẻ < 2 tuổi là 80,9% và 81,1%
![Page 13: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/13.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Tần suất các loại thiếu máu
Nhóm bệnh Nhóm chứng
X2 test Pn % n %
Thiếu máu khác 15 20,83 12 16,67
Thiếu máu thiếu sắt 37 51,39 15 20,83 12,12 p < 0,05
Không thiếu máu 20 27,78 45 62,5
Hussain và cộng sự (2010) : IDA 78,9% Mourad et al. (2010): IDA 75%Ramakrishnan và cộng sự (2015): IDA 68,75%
Thiếu máu thiếu sắt chiếm 71,17% trong nhóm thiếu máu
![Page 14: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/14.jpg)
Mức độ thiếu máu
DỰ KIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
0
5
10
15
20
25
30
n % n %
Nhóm bệnh Nhóm chứng
Thiếu máu nhẹ 28 19
Thiếu máu vừa 18 8
Thiếu máu nặng 6 0
![Page 15: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/15.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Tần suất Nhóm bệnh Nhóm chứng
pn % n %
< 3 lần 15 20,83 50 69,44 P<0,05
3-5 lần 38 52,78 17 23,61 P<0,05
> 5 lần 19 26,39 5 6,95 P<0,05
Trung bình 3,15 ± 2,38 1,45 ± 1,32
P p < 0,05
Đặc điểm
Tần suất trung bình mắc bệnh
viêm phổi
Nhóm bệnh Nhóm chứng
Thiếu máu 4,12 ± 2,15 3,05 ± 2,12
Không thiếu máu 0,75 ± 0,38 0,51 ± 0,36
p p < 0,05 p < 0,05
Tần suất mắc viêm phổi Tần suất trung bình mắc viêm phổi
![Page 16: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/16.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Tần suất Nhóm bệnh Nhóm chứng
pn % n %
< 3 lần 38 52,78 60 83,33
3-5 lần 25 34,72 10 13,89 P<0,05
> 5 lần 9 12,5 2 2,78 P<0,05
Trung bình 2,02 ± 1,8 0,87 ± 0,55
P p < 0,05
Đặc điểm
Tần suất trung bình mắc bệnh
viêm phổi
Nhóm bệnh Nhóm chứng
Thiếu máu 2,89 ± 2,18 2,03 ± 1,83
Không thiếu máu 0,76 ± 0,42 0,36 ± 0,27
p p < 0,05 p < 0,05
Tần suất trung bình nhập viện vì viêm phổiTần suất nhập viện vì viêm phổi
![Page 17: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/17.jpg)
Tần suất thiếu máu của bệnh nhân và nhóm chứng
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Nhóm bệnh Nhóm chứngOR CI (95%) p
n % n %
Thiếu máu 52 72,22 27 37,54,33 1.72-9.52 < 0.05
Không thiếu máu 20 27,78 45 62,5
Malla T, Pathak OK, Malla KK et al: 96 (68,6%) và 30 (21,42%) OR = 3,2Ramakrishnan K, Harish PS et al: 74 (74%) VÀ 33 (33%); OR = 5,75Sheikh Quyoom Hussain và cộng sự (2015): 71 (64,5%) và 31 (28,2%), OR = 4,6
![Page 18: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/18.jpg)
Đặc điểm xét nghiệm
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Đặc điểm Nhóm bệnh Nhóm chứng
HC 3.4 ± 0.4 3.8 ± 0.5
HGB 99,2 ± 14.3 114,1 ± 15.2
MCV 78.4 ± 10,2 82.2 ± 9.5
MCH 22.0 ± 4.8 28.0 ± 3.2
MCHC 286.2 ± 23.2 305.8 ± 19.5
HCL 2,1± 1.2 1,9± 1.1
RDW 20.3 ± 3.3 16.3 ± 2.6
WBC 11,83± 1,33 4,69± 1,39
Giá trị trung bình các chỉ số huyết học
![Page 19: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/19.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Đặc điểm Nhóm bệnh Nhóm chứng t-Test P
Hb chung 99,2 ± 14.3 114,1 ± 15.2 2.78 p < 0,05
Hb nhóm thiếu máu 95,1 ± 11.3 102,5 ± 6,6 2.82 p < 0,05
Đặc điểm xét nghiệm
Mức Hb của bệnh nhân và nhóm chứng
Sheikh Quyoom Hussain và cộng sự (2015): 95,2g/l và 115g/l Malla và ccộng sự (2010): 95,8 g/l và 115,2 g/l Zamzam et al.(2010): 9,5 ± 0,76 và 11,3 ± 0,55 mg / dl
![Page 20: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/20.jpg)
Đặc điểm các chỉ số sinh hóa
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Đặc điểmNhóm bệnh Nhóm chứng
pTB ± SD TB ± SD
Sắt huyết thanh 15,86 ± 6,52 25,02 ± 9,52 p < 0,05
Ferritin 36,02 ± 8,63 48,78 ± 19,82 p < 0,05
Nông độ trung bình của sắt huyết thanh và ferritin huyết thanh
![Page 21: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/21.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Đặc điểm
TM thiếu sắt
nhóm bệnh
TM thiếu sắt
nhóm chứng p
TB ± SD TB ± SD
Sắt huyết thanh 8,86 ± 5,29 12,85± 7,45 p < 0,05
Ferritin 21,68± 12,83 11,05 ± 8,55 p < 0,05
Đặc điểm các chỉ số sinh hoá
Nồng độ trung bình của sắt huyết thanh và ferritin huyết thanhtrong nhóm thiếu máu thiếu sắt của nhóm bệnh và nhóm chứng
![Page 22: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/22.jpg)
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Chỉ số XN Đơn vị Nhóm bệnh Nhóm chứng
Ure mmol/l 3.9 ± 1.1 4,1 ± 1.5
Creatinin µmol/l 48.5 ± 13.9 46.5 ± 12,8
AST U/L 27.4 ± 11.4 28.2 ± 11.6
ALT U/L 16.9 ± 9.0 18.8 ± 9.2
Protein g/l 70.5 ± 7.2 68.5 ± 7.5
Albumin g/l 39.0 ± 3.8 38.8 ± 3.6
Đặc điểm các chỉ số sinh hoá
Giá trị trung bình một số chỉ số sinh hóa
![Page 23: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/23.jpg)
KẾT LUẬN
➢Tuổi trung bình:2,15 ± 1,92 tuổi và 2,38 ± 1,89 tuổi. Trong đó nhóm trẻ <2
tuổi chiếm tỉ lệ cao %
➢Tỉ lệ bệnh nhân nam/nữ là 1,32/1 ở nhóm bệnh và 1,25/1 ở nhóm chứng
➢Tần suất mắc bệnh viêm phổi trung bình của nhóm bệnh là 3,15 ± 2,38 , cao
hơn của nhóm chứng là 1,45 ± 1,32, theo đó tiền sử về số lần trẻ phải nhập
viện vì bệnh viêm phổi của nhóm bệnh cao hơn so với nhóm chứng (2,02 ±
1,8 so với 0,87 ± 0,55).
➢Thiếu máu:52 (72,2%) nhóm nghiên cứuvà27 (37,5%)trong nhóm chứng.
➢Thiếu máu là yếu tố nguy cơ cho viêm phổi với OR = 4,33, khoảng CI (95%)
là 1,72-9,52 với p < 0,05.
![Page 24: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/24.jpg)
KẾT LUẬN
➢Thiếu máu thiếu sắt phát hiện ở 37 (51,59%) bệnh nhân nhóm bệnh cao
hơn đáng kể so với 15 (20,83%) bệnh nhân nhóm chứng
➢Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát
triển nhiễm trùng hô hấp: Trong nghiên cứu này, giá trị sắt huyết thanh thấp
hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) trong trường hợp viêm phổi khi so sánh
với nhóm đối chứng (15,86± 6,52 so với 25,02 ± 9,52).
![Page 25: Bệnh viện đa khoa xanh pônquantri.nhidong.org.vn/Data/bvnhidong/bvnhidong/... · Vai trò của mức Hb ở mức thấp, như là một yếu tố nguy cơ cho việc phát](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043002/5f7cfac161d262030412ec26/html5/thumbnails/25.jpg)