Download - Constitution
ျ�မနမ� ၂၀၀၈ ဖြ�႕စည�ပ�ျ�အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒ ျျ�ပငဆ�ငဆ�အေျျရနည�စဥ�
Presented by
Aung Ko Ko Toe
Knowledge Propagation Society
Mandalay
• ဖြ�႕စည�ပ�ျ�အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒဟ�သည�
- “ ” လ လ လလလမ� ျ��ဖင�� အ�ပခ ��ပခ��သ အစ��ရ၏လကၡဏ- (From rule by man to rule by law)
- ဒ�မ���ကရစ�စနစ၏ ျ��ပခတ�- လလ လလလလလလလ ျင��သအခြ!င���"ရ၏အမ!�!�က- လ လ လလလ လ လ လလအစ��ရအဏ၏အကန ႔အသတ- လလလလလလလလလ လလလလလလလလလလ လလလလလ လလအစ��ရင�� ျ��ပခညသ%&အၾကထရ���)သစညမ�ဥ၊မ���ဘင
• ၂၀၀၈ ဖြ�႕စည�ပ�ျ�အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒ(ျ�စ�အေျျပၚလပ�ျ�)- ျ��ပခညသ%&လ�ထ�၏ ျ��ထက �!�က��ဖင�� ျ��ရဆြ/0ထ!ငမဟ�တ- ဒ�မ���ကရစ� စ���ဖင�� မက��က2 �
လ လလမ�ၾကမရဆြ/0ရတြတငထက- လလလလလလလလလလ လ လလလလလလလလ��အကပခ���စ���ဖင�� ျ��ရဆြ/0ထ- (Top-down Process) ထက-��အက4���စ�- (Button-up Process) လလ လလ လလလလလ��အက5)�အပခၚပခ���စ�
အတည��ပခ�ရတြတငလ�ပယပခ8ပယ&ထ!င- A Group
- Constituent Assembly
- Referendum
၉၂.၄၈% လလလ လလလလလလလလအတည��ပခ���ထက ���!ငဟ���ရသထ
• ဖြ�႕စည�ပ�ျ�အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒ၏ ျန �စ�မ#
၁။ တည��င�မ5 ၂။ မ�လအခြ!င���"ရမ� ၃။ ဘက= �>က5 ကင!င ၄။ တဝနယ8ပယ&မ ၅။ မ)��တသက��ယစDပခ�မ လ လလလ လလလလလလလလလလလလ လလ လလလလလလ လလလလ၆။ ျင��သမ�ထ�အသ���ပခ!ငင��/ၵ!�ယစ���!င
လလလလလလလလလလလလလလလလ၇။ ထ���ရက��သအ�ပခ ��ပခ��ရစနစ လ လလလလလလလလလ၈။ ထ���ရက��သအ/���အ�ဖတ
လလလလ လလလလလလလလလလလလလလလလလလ လလ လ လလလလလလလလလလလလလလ၉။ ျ��မငငစြငDမ၊နလညငစြငDမရ���)အင ျ��ပခငKပယLငM!င ၁၀။ ျ��ပခ�ပခ�ငမရ��)��!င (Resiliency)
• သ သသ သဖြ�႕စည�ပ�ျ�အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒ၏သဘဝ
- ျ��ရသထ!င၊ ျ��ရသမထ!င- လလ လလ လလလလလလလ ျ��ပခငKLငOန !က 0��!င၊ ျ��ပခငKLငOန တြလယစP &��!င- လလလလလ လလလလလလလ လလလလလလ လလလလလလလဒ�မ���ကရစ� စ�င��က��က2 ���!ငမက��က2 ���!င- လလလလလလ လလလလလလလလရ)ညသQ�!င၊တ����တင!င- �အသစ�တ��ရသထ!င၊ ျ��ယစဘ�ယစ�/�သဘရသထ!င- လလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလရ)ငလငခြစရသထ!င၊ရပခ��တြထခြစရသထ!င
• သသ သသသဖြ�႕စည�ပ�ျ�အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒ၏တဝန �
လလလလလလလလလလလလလ လ လလလလလလလလလလလ လလ လလ လလလလ လလလလလလလလလလ လလလလလလလလလလလလလလ လလလလဥ�ပခဒRပခ���ရ၊အ�ပခ ��ပခ��ရ၊တရစ�ရင��ရအဏမ�အ�ပခနယ"လလ)န ထ�န က�ငမအကင!င
�အ��!!�ဥ�ပခဒ
တ�ပခ5တဥ�ပခဒRပခ���ရ အ�ပခ ��ပခ��ရ
တရစ�ရင��ရ
• သသသသ သသသသသသသသသ သသသသကကြကယေ�အေျျရငဆ*ျ�လ�ျ�ျ�ခ�ျ+အေျျရကငဆ,-
�အ��!!�ဥ�ပခဒ!���ရ���
တ�ပခ5တလတ��တ လလလလလလလလသမၼတင��ဝနယUက�အ
ဖြဖ0႕
လတ�အေျျတ သမၼတငဆ*ျ�ဝနမ/က-�ဖြ�႕ တအေျပ�တ လလလလအမ���သလတ��တဥကXဌ
လလလလ��ပခညသ%&႕လတ��တဥကXဌ သမၼတ၊ ဒ�သမၼတ၊
�Z���င����!ရဝနယUက� ဒ�သမၼတ (စစ[က) ၊ က/!��ပခ၊
ဒ�က/ !��ပခ၊[ ကတြကယစ��ရ၊ ျ��ပခညသ\0��ရ၊
လလလလလလလလလလလနယစDပခ��ရရဝနယUက�မ� ]
က/လ�����ကငD�
• အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒခ�ျ�ရ��ျ� (Constitution Court)
- For Judicial Review
လလလ လလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလ လလလလလလလ လလ လလလလလ�အ��!!��ဥပခဒ!���ရ���သည�အ��!!�ဥ�ပခဒRပခဌန !�က5�င��ပခက] က��သစညၾ လလလလလလလလလလလလလလ ကပခ�>င ျ��ဖစ��ပခ� ျ��ပခၚတြထက= သဥ�ပခဒအလ���က��( ဥ�ပခဒထက တစKင��_�မ����သ အ
/��မ� အပခအဝင) ၎က�� တင��ပခသည��ဖစ��စ၊ မတင��ပခသည ျ��ဖစ��စ �အ��!!� လလလလလလလလလ လလလလလလလလလလလလလလလလလ လလလလ လလလ ဥ�ပခဒRဖင�� ဆြက0ဆြလ0ပခကဝင��ရက၍ပခယစb�က4�>ငစြင င��ရ��)သည။
• သ သသသသသသသသ သ သ သသသသသသသဥအေျပဒမ#ငဆ*ျ�လညပ1တ2�ျ��ဆငဆ*4ျ�ငဆ*ျ�
Rule of Law Rule of
Law
ဖြဖ0႕စညပခ����အ��!!��ဥပခဒ
ဥ�ပခဒ
နညဥ�ပခဒ
လလလလလလလလလလ�ပယပခM���လ�ပခ_ည၊စညမ�ဥ/ လ လလလလလလ လ လလလလလလလလလ လ လလလလလ လ လလ လလလလလလလလလလ စညကမ၊အမ�န �႔ၾကငစ၊အမ�န ႔၊ညနၾနယUက!�က
လလလလလလလလလလလလလလ လလလ လလ လ�အ��!!�ဥ�ပခဒသည ျင��တည��/က��ရင�� ျင����တခြဖ�႕�ဖ��တ��တက��ရအ လလလ လလလလလလလလ လလလလလလလလလလ လလလလလလလလ လလ လလလလ လလလလလလလလ တြတက �အရၾက�သည�အ��!!�မ���ဘင��ဖစ]ပယည။ထ��မ���ဘင�မကငလ)�င
လလလလလလလလ လလလလလ လလလလလလလလ လလလလလလလလလလလလလလလလလ ��ပခညသ%&မ� !�မသၾတြကယစဝမညသdဟ�တ။ ျ��ပခညသ%&မ!�မသလ)�င ျင��အင"ရ��)မညသdဟ�တ။
အ�ပခ ��ပခ��ရ အဏ
ဥ�ပခဒ
နညဥ�ပခဒလ�ပယပခM���လ�ပခ_ည
��ပခညသ%&�႕ရရဝန ��/င5
အ�ပခ ��ပခ��ရအဏ
ဥ�ပခဒ
နညဥ�ပခဒ
လ�ပယပခM���လ�ပခ_ည
�� ��ပခညသ%&�႕ရရဝန ��/င5
ဥ�ပခဒRပခ�အဏ(လတ��တ) ဥ�ပခ
ဒၾကမ
ဥ�ပခဒအ�ဖစ လ တ��တက ျ��ပခဌန
��ပခရသည
လလလလလလလလလလနညဥ�ပခဒလ�ပယပခM���လ� ပခ_ည အ�ဖစ လတ�� လ လ လလလ လလ တကအတည��ပခ���ပခရသည။
လတ��တရရ ျ��ကမတ�မ�က ျ��စ
င�နၾ�Uကည�e�]Lည
�ဥပခဒၾကမ
အ�ပခ ��ပခ��ရအဏက ျ��ပခဌန ပခရသည
လ လ လလလ လလလလလလလ လလလတ��တကအတည��ပခ���ပခရသည
ၾကန!င ��မခြ!န မ!င
အ/��တငစြင%င!င
လလလလလလလ�အ��!!�ဥ�ပခဒတြတင ျ��ဖပခထသည��စနလစ]စ
• သသသ သသသသသသသသ သ သသသသသသသသအေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒ ျျ�ပငဆ�ငရငဆ6ကြတငဆ�အေျ�ျ�ခခ�ရမည*ျ��ခ#က�#- လလလလလ လလလလလလလလက��တြတ႕!�ဥကပခ_ညဖင��သ���သပခ��!င
- ျ��င�မ!�မရနညဖင�� ျ��ပခငKပယLင]င��- ျ��ပခညသ%&လ�ထ�က လတ��တမ)တစKင�� ျ��ပခငKပယLင]င��- လ�ထ��သဘထင��( ၾက� ၄ ၾက� ည��)ငမ) လ လလလက�� ျ��ပခငစပခသင��- စစ[LကP႑က�� တ�ဖညဖည!�ငသ ျ��လ�!�သင��
( လလလလလလလလလလလလ လလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလလ လလလအလ���စ���ဖယစP �ဥ=)�ငအရယစU က�င��!�မ�သည။ )
- လလလလလလလလလ လ လလလလလလလ လလလဖကရယစM က ဗဟ��!��ပခP� ပယ>င5လ��!�ရက��ဥစပခ ျ��ပခဌန သင��(From Decentralization to Federal) is reality become.
• အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒ၏လရ
လလလလလလလလလလလလ၁။ အဏဖြ!0��ဝက�င�e�]���ရပခ���ပခင=မည။ လလလလလ လလလလလလလလလလလလလလလ၂။ စစ[Lက4ဝင5လ���ဝ�ပခပခ�ကသြက] မည။ ၃။ ဒ�မ���ကရစ�စ�မ� ျ��ပခည��ဝလမည။(Federal + Bill of Right)
အရပယပခ[Lက5) စစ[က အတြတက အမ!�!�က
လလလ��ပခ�ပခ�ငသ�အ��!!�ဥ�ပခဒ
(Resiliency)
Dဗဟ��!��ပခP� ပယ>င5 ျ��လ��!�ရ ဖကရယစ စနစ အမ!�!�က��ပခည���ဝသ ျင��
သအခြ!င���"ရ
၂၀၁၅ ျ��ငစြရကကပြက40
အရပယပခ[Lက5) စစ[က �အပခၚအမ!�!�က��ပခရမည
တ��ငဒသၾက�င�� ျ��ပခညသlယစ လလလလလလလလလလလလလလလလ လမ�အတြတကဗဟ��!��ပခP� ပယ>င5 ျ�� လလလလလလလလလလလလလလ လလလလလလ လ�!�၍လ�ပခ4�>ငစြင င��ပခ����ပခ
ရမည။ �အ��!!�ဥ�ပခဒက�� ျ��ပခ�ပခ�င
လလလလအင ျ��ပခငKLငOမည။
စစ[Lက4ဝင5လ�!��!င- လ လ လလလတ��င၊ ျ��ပခညသlယစအ/င��- ��ဗmရ���ကရစ� အ/င��- လလ လလလ လလလလ��ပခည��ထငD>လတ��တအ
/င��- ၂၀၁၅ တြတင ၅ %
- ၂၀၂၀ တြတင ၁၀%
- ၂၀၂၅ တြတင ၁၀%
လလလလဖကရယစ��ပခည��ထငD>စနစ ��ပခည���ဝသင��သအခြ!င���"ရ
Democratic Consolidation
လတ��တတြတင ျ��စ�စပခ2��)ငရ လလ လလလ လလ လလလလလလလလလစစ[ကင���အပခအယစ�လ�ပခ��!င
ဗဟ��!��ပခP� ပယ>င5 ျ��လ��!�ရ
၂၀၁၅ ျ��ငစြရကကပြက40
Transition & Liberalization Period
Democratization
ဖကရယစ] �>႔ ဥတည စစ[LကP�> အရပယပခ[က ျ��အက] �>႔ ျ��
လလ လလလလလလလဖညဖည!�ငတြသကသြတ] င လလလလလလလလလတရရမ႑��င!��င5စ �အ��!!�ဥ�ပခဒ !���ရ��� တည��
င�မ��စ
လလလလလ!��င5က�စ=စ��သဒ�မ�� �ကရစ���ဖစ��ပခၚ
လ!ငDemocratic Consolidation
�အ��!!��ဥပခဒ ျ��ပခငKLငO လ လလတြတင ျ��ရ)ရရမည��အ!�က5�
သ သသသသ၂၀၀၈ ဖြ�႕စည�ပ�ျ�အေျ�ျ�ခခ�ဥအေျပဒသည� ျျ�ပငဆ�ငဆ�အေျျရဆြဆ�ရမည*ျ��ခ#က� သသသသသသသသ သသသ သသ သ သသ သသသသသသမ#ငဆ*ျ�က8�က9 -သည�။အေျ�ၾကငဆ�မ<
- လလလလလလ လလလလလလလဒ�မ���ကရစ�စ�န ဖင��မက��က2 ���!င- လ လလလလ လလလလ လလ လလလလလလလလလလလလလလလလလလလလတ�ပခ5တအဏသညအရ��)တရထကမ�ခြစပခ��မ����နယR!င- လလလလ လလလလလ လလလလတရရအဏမထ���ရက��!င- �အ��!!�ဥ�ပခဒ!���ရ��� မတည��င�မ��!င- လလလလလလလလလလလလလလ လလလ လလလ လလ လလ လလလ လလလလလလလလ လလလလလ လလလ ျင��တည��/က��ရင��ခြဖ�႕�ဖ��တ��တက��ရအတြတက�အ��!!�မ���ဘင��ကင
လ��အပခ��နယR!င- လလလလလလလလလလလလလလ လလလလလလလလလ တ��ငဒသၾက�င�� ျ��ပခညသlယစ5�၏လ�ပခ4�>ငစြင င��နည!င(တနည) ဗဟ��!��ပခP� ပယ>င5 မ�!င
စသည�� ( �အၾကင- ၆ ) !�က��ဖင�� က��က2 ���န၍ ျ��ဖစ]ပယည။
…��က�ဇ�ကမၻ..