Download - Cs101 lec4
![Page 1: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/1.jpg)
Лекц 4
ШУТИС
Е-НЭЭЛТТЭЙ Институт
1
![Page 2: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/2.jpg)
Нэгдүгээр хэсэг
2
Windows 7
• START MENU ЦЭСИЙГ ТОХИРУУЛАХ
• TASKBAR АЖЛЫН МӨРТЭЙ АЖИЛЛАХ
• ҮНДСЭН ДЭЛГЭЦИЙН ТОХИРГОО
![Page 3: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/3.jpg)
Start Menu цэсийг тохируулах
Start цэсийг
тохируулахдаа Start
цэсэн дээр хулганы
баруун товчийг дарж
нээгдэх цэсний
Properties командыг
сонгоно. Нээгдэх
Taskbar and Start
Menu Properties
цонхноос Start
Menu хуудсыг нээнэ.
3
![Page 4: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/4.jpg)
Start Menu цэсийг тохируулах
Start Menu
хуудас дээрх энэ
хэсэг нь дараах
командуудаас
бүрдэнэ.
4
Power button action
хэсэг:
![Page 5: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/5.jpg)
Start Menu цэсийг тохируулах
• Switch user – Ашиглаж байгаа програмыг
хаахгүйгээр хэрэглэгчийг солих
• Log off – Хэрэглэгчийн ашиглаж байгаа бүх
програмыг хааж компьютерийн системд
нэвтэрч орох горимд шилжинэ
• Lock – Компьютерийг түгжих
• Restart– Хэрэглэгчийн ашиглаж байгаа бүх
програмыг хааж Windows үйлдлийн
системийг унтраах бөгөөд дахин эхлүүлнэ
5
Power button action
хэсэг:
![Page 6: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/6.jpg)
Start Menu цэсийг тохируулах
• Sleep – Хэрэглэгчийн ажиллаж байгаа
горимыг хадгалан компьютерийн тэжээлийн
хамгийн бага ашиглалтад шилжих бөгөөд
хурдан хугацаанд дахин ашиглалтын горимд
шилжинэ
• Hibernate – Хэрэглэгчийн ажиллаж байгаа
горимыг хадгалан компьютерийг унтраана.
Компьютерийг асаахад Windows үйлдлийн
систем хэрэглэгчийн ажиллаж байсан
горимыг сэргээнэ.6
Power button action
хэсэг:
![Page 7: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/7.jpg)
Start Menu цэсийг тохируулах
Start Menu хуудасны Customize товчлуураар
Customize Start Menu цонхыг нээх ба
програмын дүрс файлууд Start Menu цэсэнд
хэрхэн холбогдон дүрслэгдэхийг харуулна.
Энэ цонхонд Start Menu цэсэнд байрлах
програмын холбоосууд хэрхэн харагдахыг
харуулах тохиргоог зааж өгдөг.
7
Customize Start Menu цонх:
![Page 8: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/8.jpg)
Start Menu цэсийг тохируулах
8
Customize Start Menu цонх:
![Page 9: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/9.jpg)
Start Menu цэсийг тохируулах
Файлын тоо хэмжээг Start menu size хэсэгт
тохируулж өгдөг.
9
• Number of recent programs to display–
сүүлд ашиглагдсан програмуудын тоо
хэмжээ
• Number of recent items to display in Jump
lists –Jump lists дээр харагдах сүүлд
ашиглагдсан програмуудын тоо хэмжээ
Customize Start Menu цонх:
![Page 10: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/10.jpg)
Taskbar ажлын мөртэй ажиллах
Taskbar ажлын мөрийг тохируулах цонхыг
нээх:
Ажлын мөрийг тохируулах цонхыг дараах
аргуудаар нээдэг.
1. Start цэс дээр хулганы баруун товчийг дарж
Properties команд сонгоно.
2. Ажлын мөр дээр хулганы баруун товчийг
дарж, Properties команд сонгоно.
3. Start цэсний Control Panel хавтас дотроос
Taskbar and Start Menu програмын дүрсийг
сонгоно.10
![Page 11: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Taskbar ажлын мөртэй ажиллах
Дээрх аргуудаар
Taskbar and
Start Menu
Properties цонх
нээгдэнэ.
![Page 12: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/12.jpg)
• Lock the taskbar - Ажлын мөрийг
цоожлох. Энэ командаар ажлын мөрийг
зөөх, ажлын мөрөнд байрлуулсан
програмын дүрс зургийг зөөх боломжгүй
болно.
• Auto-hide the taskbar - Ажлын мөрийг
автоматаар нуух. Энэ тохиолдолд Start цэс
хулганаар дөхөж очиход нээгдэх бөгөөд
бусад тохиолдолд дэлгэцэнд харагдахгүй.
12
Taskbar and Start Menu Properties
цонхны Taskbar хуудас:
Taskbar ажлын мөртэй ажиллах
![Page 13: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/13.jpg)
• Use small icon - Ажлын мөр дээр програмын
дүрс зургийг жижгээр үзүүлэх
• Taskbar location on screen - Ажлын мөрийн
дэлгэцэн дэх байрлалыг сонгох
• Taskbar buttons - Ажлын мөр дээр байрлах
товчлууруудтай ажиллах
13
Taskbar and Start Menu Properties
цонхны Taskbar хуудас:
Taskbar ажлын мөртэй ажиллах
![Page 14: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/14.jpg)
Windows үйлдлийн систем ачаалахад нээгдэх
дэлгэцийн зураг, өнгө болон загварыг
(Desktop Background) гэнэ. Үндсэн
дэлгэцийн дэвсгэр зурганд өөрийн сонгосон
зургийн цуглуулгыг ээлжлэн харуулахаас
гадна зөвхөн нэг зургийг сонгох боломжтой.
14
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
![Page 15: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/15.jpg)
Дэлгэцийн аль нэг
хоосон хэсэгт хулганаа
байрлуулан баруун
товчийг дарж нээгдэх
цэснээс Personalize
командыг дарна.
15
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
Дэлгэцийн дэвсгэр зургийг солих:
![Page 16: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
Personalize командаар нээгдэх
Personalization хавтас:
![Page 17: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
Personalization хавтасанд компьютерийн
дэлгэцийн дэвсгэр зургийг өөрчлөхөд
зориулагдсан төрөл бүрийн зургийг агуулсан
хавтаснууд харагдана. Хүссэн хавтасыг
хулганаар сонгоход Desktop Background
хавтасны зураг сонгосон хавтасны өнгөөр
солигдох ба энэ хавтас доторх зургууд дээрх
хавтасны зургийг өргөтгөн харуулна. Зураг
болгоны дээгүүр хулганыг хөдөлгөхөд өөр
өөр зургийг сонгогдох боломжтой.
![Page 18: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
Desktop Background хавтсан доторх өргөтгөсөн
зургийн багц
![Page 19: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
Дэлгэцийн дэвсгэр зургийг нарийвчлан харуулах:
Сонгогдсон дэлгэцийн
зургийг дэлгэц дээр
илүү нарийвчлан
харуулах тохиргоог
Desktop Background
хавтас дотор байрлах
Picture Position
командуудаар харуулна.
![Page 20: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
Дэлгэцийн дэвсгэр зургийг нарийвчлан харуулах:
Хэд хэдэн дэлгэцийн
зургийг сонгосон
тохиолдолд нэгээс
нөгөөд шилжин
солигдож болно. Ийм
тохиргооны хугацааг
Shuffle хяналтын
хайрцагт чагт тавьж
тохируулна..
![Page 21: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Үндсэн дэлгэцийн тохиргоо
Дэлгэцийн дэвсгэр зургийг нарийвчлан харуулах:
• Fill – Зураг дэлгэц дүүргэнэ.
• Fit– Зураг дэлгэцэнд багтана.
• Stretch – Зургийг сунгаж дэлгэцэнд багтаана.
• Tile – Зургийг олон болгож зэрэгцүүлэн
дэлгэцэнд багтаана.
• Center – Зургийг дэлгэцэнд голлуулна.
![Page 22: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/22.jpg)
Програм файлыг дүрсэлж үзүүлж байгаа жижиг
зургуудыг Icon гэж нэрлэх бөгөөд үндсэн
дэлгэц болон бусад байрлалд файл програмыг
нээхэд хялбар болгож ашигладаг үйлдлийн
системийн нэг чухал ойлголт юм. Icon буюу
дүрс зургийг:
• Файл, програмын дүрс зураг
• Дэлгэцэнд нэмж оруулах, хасах, зургийг нь
солих боломжтой дүрс зураг
• Ямар төрлийн програм дээр үүсгэснийг
дүрсэлж үзүүлэх файлын төрөл гэж ойлгож
болох юм.
Файл, хавтас, програмыг - Төлөөлөх
дүрс зураг Icon
22
![Page 23: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зурагтай
ажиллах
Дүрс зургийг эхний байрлалаас өөр тийш зөөхийн
тулд тухайн дүрсийг сонгоод хулганаараа чирнэ.
Бүлэг дүрсийг бүгдийг нь эхлээд хайрцаг зурах
байдлаар сонгож идэвхжүүлээд хулганаараа чирч
зөөнө.
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зургийг зөөх:
![Page 24: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зурагтай
ажиллах
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зургийг эрэмбэлэх:
Файл, хавтсууд болон бусад дүрсүүд зохих
эрэмбээр эрэмбэгүй байгааг зурагнаас харж
байна.
![Page 25: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зурагтай
ажиллах
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зургийг эрэмбэлэх:
Windows 7 нь эдгээр дүрсүүдийг Нэр, Хэмжээ,
Төрөл болон Үүсгэсэн он сар өдрөөр
эрэмбэлдэг.
Дүрсүүдийг эрэмбэлэхдээ үндсэн дэлгэцийн аль
нэг хоосон зайд хулганаа байрлуулан баруун
товчоор нээгдэх цэсийг нээж Sort by командыг
сонгоно. Нэрээр эрэмбэлсний дараа дүрсүүд
үндсэн дэлгэцийн зүүн талд үсгийн дарааллаар
байрлана.
![Page 26: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зурагтай
ажиллах
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зургийг эрэмбэлэх:
![Page 27: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зурагтай
ажиллах
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зургийн харагдах
байдлын тохиргоо:
Өгөгдмөл байдлаар Windows 7 нь дүрсүүдийг
Medium - Дунд хэмжээтэйгээр дэлгэц дээр
дүрслэн харуулдаг. Дүрсүүдийн дэлгэц дээр
харагдах хэмжээг тохируулахдаа дэлгэцийн аль
нэг хоосон зайд хулганаа байрлуулан баруун
товчийг дарж нээгдэх цэснээс View командыг
сонгоно.
![Page 28: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зурагтай
ажиллах
Дүрсний хэмжээ нь Том, Дунд, Жижиг байна.
![Page 29: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зурагтай
ажиллах
![Page 30: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Дүрс зургийн харагдах байдлыг
тохируулах командууд:
• Auto arrange icons – Үндсэн дэлгэц дээрх
дүрсүүд автоматаар үсгийн дарааллаар
эрэмбэлэгдэнэ. Шинэ файл, хавтас үүсгэмэгц
автоматаар байрлах байрлалдаа орно.
• Align to grid – Үндсэн дэлгэц дээрх дүрсүүд
өгөгдмөл байдлаар нүдэнд харагдахгүй тор
шугам дотор багтан байрладаг. Шинэ файл,
хавтас үүсгэмэгц автоматаар байрлалд нь
багтаан оруулна.
• Show desktop icons – Дүрсүүдийг ил
харагдуулах болон нуудаг.
• Show desktop gadjets – Windows 7 системийн
шинэ хэрэгслийг харагдуулах болон нуудаг.
![Page 31: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Үндсэн дэлгэц дээрх дүрс зургийг
устгах
Үндсэн дэлгэцнээс дүрсийг устгахдаа тухайн
дүрсийг сонгоод хогийн савны дээр чирч хийх,
шууд Delete товчийг дарах эсвэл хулганы баруун
товчоор нээгдэх цэсний Delete командыг дарна.
“Програмын дүрсийг хогийн саванд хийхдээ
итгэлтэй байна уу?“ гэсэн анхааруулга харагдана.
Тийм бол Yes дарна, үгүй бол No дарна.
![Page 32: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/32.jpg)
Task manager ашиглах
Гацсан програмын
горимоос гарахдаа:
Ctrl+Alt+Delete товчийг
зэрэг дараад, нээгдэх
Windows Task Manager
цонхны Start task
manager сонголтыг дарна.
Нээгдэх цонхны:
• Applications – Нээлттэй
ажиллаж байгаа
програмуудын жагсаалт
32
![Page 33: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/33.jpg)
Task manager ашиглах
• Processes – Үйлдлийн системийн ямар процессуудажиллаж байгаа жагсаалт
• Services – Ямар сервисүүд ажиллаж байгаа
• Performance – CPU, RAM хэр ачаалагдаж байгааталаарх мэдээлэл
• Nerworking – Сүлжээнд ямар холболтоор ямарачааллатай ажиллаж байгаа
• Users – Ямар хэрэглэгч нэвтэрч орсон мэдээлэл
33
![Page 34: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/34.jpg)
Хоёрдугаар хэсэг
34
Windows 7
ФАЙЛЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
![Page 35: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/35.jpg)
Файл гэж юу вэ?
35
Тодорхой нэрийн дор диск дээр хадгалагдаж
буй тодорхой бүтэц бүхий бүлэг мэдээллийг
файл гэнэ. Файл нь файлын нэр ба өргөтгөл
(3 ба 4 үсэг) - ээс тогтох ба эдгээр нь
хоорондоо цэгээр тусгаарлагдана. Файл
хавтасны нэр нь 255 хүртэл тэмдэгтүүд байж
болно. Үүнд: \ / * ? “ <> тэмдэгтүүд орохгүй.
![Page 36: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/36.jpg)
Файлын өргөтгөл
36
Файлын өргөтгөл нь түүний төрлийг
тодорхойлдог. Файл хавтас нь компьютерийн
дэлгэц дээр түүнийг илэрхийлж буй дүрс
зургаар ялгагдана. Файлыг дүрсэлж буй дүрс
зураг нь түүнийг ямар програм дээр үүсгэсэнийг
зааж тухайн програмын дүрс зургийг харуулдаг.
![Page 37: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/37.jpg)
• Exe, com – Компьютерт програмыг суулгах эх
файл болон өөрийгөө ачаалдаг програм, вирус
төрлийн файлуудын өргөтгөл
• Gif, Jpg, Png – Зургийн файлууд
• Html – Вэб төрлийн файлуудын өргөтгөл
• Mdb, mdbx – MS Access дээр үүсгэсэн файлууд
• Doc, Docx – MS Word програм текст файлын
өргөтгөлүүд
• Xls, Xlsx – MS Excel програмын хүснэгтэн
файлын өргөтгөлүүд
• Pdf – Adobe Acrobat Reader програм дээр
нээгдэх баримтын өргөтгөл37
Файлын төрөл, өргөтгөл
![Page 38: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/38.jpg)
• Txt – Текст файлын өргөтгөл
• Mpg, Avi, Mov – Видео файлуудын
өргөтгөлүүд
• Zip, Rar, Cab – Архивалсан, шахсан файлын
өргөтгөлүүд
• Tmp, Temp – Түр зуурын файлын өргөтгөл
Санамж: Файлуудын нэрийг өөрчлөхдөө
болгоомжлох хэрэгтэй.
.EXE .COM .BAT .DLL .INI .SYS
өргөтгөлтэй файлуудын нэрийг өөрчилж
болохгүй.38
Файлын төрөл, өргөтгөл
![Page 39: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/39.jpg)
Файлын мэдээлэл харах:
Файлыг сонгоод, хулганы
баруун товчийг дарж,
Properties командыг
сонгоно. General хэсэгт
файлын үндсэн мэдээлэл
байна.
• Type of file – Файлын
төрөл
• Opens with – Нээх
програм
• Location – Байршил
39
![Page 40: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/40.jpg)
• Size – Хэмжээ
• Size on disk – Дискэн дээр файлын эзлэх
хэмжээ
• Created – Файл үүсгэсэн огноо
• Modified – Өөрчлөлт хийсэн огноо
• Accessed – Хандалт хийсэн огноо
• Attributes – Read-only зөвхөн унших,
Hidden – нууцлагдсан
Файлын мэдээлэл харах:
40
![Page 41: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/41.jpg)
Идэвхжүүлэхийг хүссэн эхний файлаа сонгон
Shift товчийг даран идэвхжүүлэхийг хүссэн
сүүлийн файлыг дарна.
Файлыг идэвхжүүлэх
Файлуудын идэвхжүүлэлтийг үргэлжлүүлэх
41
![Page 42: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/42.jpg)
Нэг дор байрлаагүй файлуудыг нэгэн зэрэг
идэвхжүүлэх
Идэвхжүүлэхийг хүссэн эхний файлаа сонгон
CTRL товчийг даран бусад файлуудаа зааж өгнө.
Файлыг идэвхжүүлэх
42
![Page 43: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/43.jpg)
43
Файлтай ажиллах цэс
Файлыг сонгоод, хулганы
баруун товчоор нээгдэх
цэсний командууд
• Open – файлыг нээх
• Edit – файлыг засварлах
• New – шинэ файл нээх
• Print – файлыг хэвлэх
• Publish DWFx –
автокадын файл болгож
хэвлэх
• Open with – Програмаа
сонгож нээх
![Page 44: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/44.jpg)
• Scan with … – Файлын вирусыг шалгах
• Add to archive, .rar – Файлыг шахах
• Restore previous versions – Нээх програмын
өмнөх хувилбарыг үзэх
• Send to – Файлыг шилжүүлж, хуулах...
• Cut – Файлыг зөөх
• Copy – Файлыг хуулах, Create Shortcut –
Файлын замыг үүсгэх
• Delete – Файлыг устгах, Rename – Файлын
нэрийг өөрчлөх
• Properties – Файлын мэдээлэл харах44
Файлтай ажиллах цэс
![Page 45: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/45.jpg)
Хэрэглэгчийн зүгээс файл шахаж хэмжээг нь
багасгах шаардлага байнга гардаг. Энэ нь архивын
програм гэж нэрлэгдэх WinZip, Winrar зэрэг
програмуудыг ашиглан нэг буюу хэд хэдэн файлыг
хэмжээг нь багасгаж файлд хадгална гэсэн үг юм.
Файл шахаж хэмжээг нь багасгах:
1. Хэмжээг багасгах гэж буй нэг болон хэд хэдэн
файлыг сонгоно.
2. Хулганы баруун товчийг дарж Sent
to/Compressed (zipped) Folder сонгоно
3. Шахах үйлдлээр үүсэх файлд нэр өгнө.45
Файл шахаж хэмжээг нь багасгах
![Page 46: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/46.jpg)
46
Хавтас
Бусад файлуудын жагсаалтыг өөртөө агуулсан
тусгай файлыг хавтас буюу фолдер гэнэ.
Хавтасны нэр нь 255 хүртэл тэмдэгтүүд байж
болно. Аливаа нэгэн хавтас нь өөр ямар нэгэн
хавтасны дотор байрлаж болно. Хавтасанд
өргөтгөл байдаггүй.
![Page 47: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/47.jpg)
Хавтасыг сонгоод,
хулганы баруун товчийг
дарж, цэснээс Properties
командыг сонгоно.
General хэсэгт хавтасны
үндсэн мэдээлэл байна.
• Type – Төрөл
• Location – Байршил
Хавтасны мэдээлэл харах:
47
![Page 48: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/48.jpg)
• Size – Хэмжээ
• Size on disk – Дискэн дээр файлын эзлэххэмжээ
• Contains – Хэдэн файл, хэдэн хавтас агуулжбуй мэдээлэл
• Created – Хавтасыг үүсгэсэн огноо
• Attributes – Read only зөвхөн унших, Hidden– нууцлагдсан
Хавтасны мэдээлэл харах:
48
![Page 49: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/49.jpg)
Windows Explorer програмыг эхлүүлэх
Windows Explorer нь хавтас болон файлыг мөчир
хэлбэрээр зохион байгуулалттай харуулдаг, их
хэмжээний файлыг зөөх боломж олгодог програм
юм.
Энэ програмыг ажиллуулах 3 арга байдаг.
• Start цэсэн дээр хулганаа байрлуулан баруун
товчийг дарж нээгдэх цэснээс Open Windows
Explorer командыг сонгоно.
• Start цэсэн дээрх Computer дүрс дээр дарна.
• Win + E зэрэг дарж Windows Explorer цонхыг
нээнэ.49
![Page 50: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/50.jpg)
Windows Explorer програмын цонх
50
![Page 51: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/51.jpg)
Windows Explorer програмын цонх
Organize цэс
Windows Explorer
програмын цонхны
Organize цэсэнд сонгосон
файл, хавтасыг хуулах,
зөөх, нэрийг солих, файл,
хавтасын жагсаалтыг
бүгдийг сонгох болон
файл, хавтасны мэдээлэл
харах командууд байдаг.
51
![Page 52: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/52.jpg)
Windows системийн тухай мэдээллийн
Properties команд:
52
Цонхны зүүн талд:
• Компьютерийн төхөөрөмж
• Компьютерийг алсын
зайнаас ажиллуулан
удирдах тохиргоо
• Системийг хамгаалах
• Системийн нарийвчилсан
тохиргоо хийх ажиллагааг
удирдахад зориулагдсан
командуудын мэдээллийг
харж болно.
![Page 53: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/53.jpg)
Windows Explorer програмын цонхны
бүтэц
53
Organize цэсний Layout
командаар Windows
Explorer програмын
цонхны өөр өөр бүтцийг
сонгон харж болохоос
гадна файлыг илүү
дэлгэрэнгүй байдлаар
нэмэлт самбарт
харуулах боломжтой.
![Page 54: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/54.jpg)
Цэсийн мөр – Menu Bar
54
Өгөгдмөл байдлаар цэсийн
мөр нуугдмал байдаг.
Layout цэсний Menu Bar
командыг сонгонгуут
цэсийн мөр харагдана.
Шинээр файл үүсгээд
сонгох, хуулбар хийх,
эсвэл зөөхөд холбогдох
командууд идэвхтэй
байдалд харагддаг.
.
![Page 55: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/55.jpg)
Мэдээллийн самбар – Details pane
55
Энэ самбар нь цонхны доод талд харагдах
багөөд файл, фолдер болон сонгосон объектын
талаарх статистик мэдээллийг харуулна.
![Page 56: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/56.jpg)
Чиглүүлэх самбар – Navigation pane
56
Цонхны зүүн хэсгийг чиглүүлэх самбар гэнэ. Энэ
хэсэгт файлын сан, хавтас гэх мэт суурин диск
дээрх мэдээлэл рүү хандах үйлдэл хийгдэнэ.
• Favorites – түгээмэл ашиглагддаг файл
хавтасууд
• Libraries – файлын санд хадгалагдаж байгаа
файлууд байрлана.
• Computer – хавтас нь компьютерийн мэдээлэл
хадгалах хэрэгсэл болон бусад зөөврийн
мэдээлэл хадгалах хэрэгсэлтэй ажиллах,
тэдгээрийн файл хавтсыг зохион байгуулах
үүрэгтэй.
![Page 57: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/57.jpg)
Чиглүүлэх самбар – Navigation pane
57
![Page 58: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/58.jpg)
Favorites хавтас
58
• Desktop – Компьютерийн үндсэн дэлгэц дээрх
файл програмуудтай ажиллах
• Downloads – И мэйлд хавсаргасан болон бусад
интернэтийн файлыг компьютерт файл болгон
хадгалах хавтас
• Recent Places – Ихэвчлэн байнга ашигладаг
файлууд энэ хавтсанд байрладаг.
Чиглүүлэх самбар – Navigation pane
![Page 59: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/59.jpg)
Library хавтас
59
Library хавтасанд дараах файлын сангууд
байрладаг.
• Documents – баримтын файлын сан
• Music – хөгжмийн файлын сан
• Pictures – зургийн файлын сан
• Videos – видео файлын сан
Чиглүүлэх самбар – Navigation pane
![Page 60: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/60.jpg)
60
Шинээр файлын сан үүсгэх
• Windows Explorer програмын цонхыг нээнэ.
Libraries хавтсыг сонгож дарна.
• New Library командыг сонгоно.
• Шинээр үүсгэх файлын сангийн нэрийг сонгож
бичээд Enter товчлуурыг дарна.
• Үүсгэсэн шинэ хавтас дээр хоёр дарна. Include
a folder товчлуураар тухайн санд хадгалагдсан
болон хадгалах гэж буй хавтсуудтай ажиллахад
бэлэн болно.
![Page 61: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/61.jpg)
61
Шинээр файлын сан үүсгэх
![Page 62: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/62.jpg)
62
• Back button – Програмын цонхонд хавтас
нээх үйлдлийг буцаах
• Forward button – Буцаах товчлуур дарсан
бол өмнөх байрлал руу буцаж очно
• Address bar – Хаягийн мөр. Энэ мөрийг
ашиглан өөр өөр хавтсууд руу шилжих, файлын
санд хандах, нээх, буцах гэх мэт үйлдлийг
гүйцэтгэнэ.
Чиглүүлэх самбар – Navigation pane
![Page 63: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/63.jpg)
63
Зураг буюу график хэрэгслийг харахад
тохиромжтой. Цонхны баруун хэсэгт жижиг
зураг харагддаг.
Харах самбар – Preview pane
![Page 64: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/64.jpg)
Windows Explore цонхыг
нээж, Format хийх дискээ
сонгоод, баруун товчийг
дарж, Format командыг
сонгоно. Ямар дискийг
форматлахаас хамаарч
тухайн дискийн нэр бүхий
гарчгийн мөртэй
форматын цонх нээгдэнэ.
Start товчлуурыг дарна.
64
Дискийг Format хийх
![Page 65: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/65.jpg)
Анхааруулгыг уншаад, Ok
товч дарсанаар, дискэн
дээрх мэдээллийг устгаж
эхэлнэ
Дискийг цэвэрлэж
дуусаад, доорх тайлбар
гарна..
65
Дискийг Format хийх
![Page 66: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/66.jpg)
Файл хавтасны харах хэлбэрийг өөрчлөх
Window Explorer цонхны баруун дээд хэсэг дэх доош сумыг
дарж, нээгдэх цэснээс доорх сонголтыг хийнэ. (search
цонхны доод талд)
Extra Large Icons – Хэт том
Large Ions – Том
Medium Icons – дунд
Small Icons – жижиг
List – жагсаалтан
Details – дэлгэрэнгүй
Tiles – том ч биш, жижиг ч биш
Content – агуулгаар 66
![Page 67: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/67.jpg)
Файлын санд хадгалагдаж байгаа файлуудыг
эрэмбэлэхийн тулд Arrange by хэсэгт хамаарах
Folder сонголтоос сонгож, дараах командын
цонхыг нээж хэрэгцээт командаар эрэмбэ үүсгэнэ.
67
Файлын санд хадгалагдаж байгаа файл,
хавтасыг эрэмбэлэх
• Folder – Хавтасуудаар
• Date Modified – Үүсгэсэн огноогоор
• Tag – Файлын нэмэлт тайлбар
• Type – Файлын төрлөөр
• Name – Файлын нэрээр
• Clear changes – Өөрчлөлтийг
арилгах
![Page 68: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/68.jpg)
Windows Explorer
програмын цонхыг
нээнэ.
• Libraries хавтсыг
сонгоно.
• Хайлтын цонхонд
хулганы заагчийг
байрлуулна.
• Name: сонголтыг
дарж хайх файлын
нэрийг бичнэ.68
Файлын санд хадгалагдаж байгаа файл,
хавтасыг нэрээр хайх
![Page 69: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/69.jpg)
• Libraries хавтсыг
сонгоно.
• Хайлтын цонхонд
хулганы заагчийг
байрлуулна.
• Type: сонголтыг
дарж хайх файлын
төрлөөр хайна.
69
Файлын санд хадгалагдаж байгаа файл,
хавтасыг төрлөөр хайх
![Page 70: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/70.jpg)
70
Файлын санд хадгалагдаж байгаа файл,
хавтасыг үүсгэсэн огноогоор хайх
• Libraries хавтсыг сонгоно.
• Хайлтын цонхонд хулганы
заагчийг байрлуулна.
• Date modified: сонголтыг дарж
хайх файлыг үүсгэсэн огноогоор
хайна.
![Page 71: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/71.jpg)
71
Файлын санд хадгалагдаж байгаа файл,
хавтасыг үүсгэсэн огноогоор хайх
• A long time ago – Удаан
хугацааны өмнө
• Earlier this year – Энэ жилээс
өмнө
• Earlier this month – Энэ сараас
өмнө
• Last week – Өнгөрсөн 7 хоногт
• Earlier this week – Энэ 7
хоногоос өмнө
• Yesterday – Өчигдөр
Select a date or date range – өдрийн хязгаарыг сонгох
![Page 72: Cs101 lec4](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021420/58ee25781a28ab58188b4585/html5/thumbnails/72.jpg)
Анхаарал тавьсанд баярлалаа
72