OnderwijsOnderwijs bij de bij de RomeinenRomeinen
De lagere schoolDe lagere school
Voor wie? Leraar? Wat leren ze?
Jongens en meisjes
van 7 tot 12 jaar
Ludi magister
Lezen, schrijven en
rekenen
Opmerkingen:Opmerkingen:
• Leraar:Leraar: betaald door ouders → pover loon→ grote klassen• Rijke Romeinen hadden een paedagogus = een slaaf die kinderen begeleidt van
en naar school.• geen schoolgebouwen: lessen in klein
lokaaltje of in open lucht• Lijfstraffen maakten deel uit van
opvoeding!
De middelbare schoolDe middelbare school
Voor wie? Leraar? Wat leren ze?
Enkel jongens van 12 tot 16
jaargrammatic
us
Latijnse en Griekse taal en literatuur
Opmerkingen:Opmerkingen:
• Algemene kennis: geschiedenis, aardrijkskunde, natuurkunde, astronomie: in functie van gelezen teksten!
• Leren betekende voor hen vooral: van buiten leren!
Hoger OnderwijsHoger Onderwijs
Voor wie? Leraar?
Wat leren ze?
Getalenteerde jongenmannenuit de hoogste
klassenVanaf 16 jaar
RhetorWelsprekendhei
d (spreekbeurten)
Opmerkingen:
• Waarom? als voorbereiding op een carrière in politiek en rechtspraak.
• Ook universiteiten bv. in Athene of Rhodus → ter vervolmaking
Welke school?
Latijnse naam
van de leraar
Wie volgt les Welke vakken?
Lagere school
Ludi magister
Jongens en meisjes Van 7 tot 12 jaar
Basis RekenenAlfabet + woorden
middelbare school
Grammaticus Alleen jongens 12+
Latijn, Grieks,…
Hogeronderwijs:Rhetorenschool+universiteiten
Rhetorenprofessoren
Getalenteerde jongenmannenUit de hoogste klassen
Welsprekendheid(spreekbeurten)
OverzichtOverzicht
Schrijven bij de Schrijven bij de RomeinenRomeinen
Schrijven bij de Schrijven bij de RomeinenRomeinen
Tabula, album, codex
Tabulae
• Album: witgeverfd plankje voor officiële mededelingen
Zwarte verf: gewone tekstRode verf: voor titels (rubricae)
• Wastafeltje: klein plankje met bijenwas ingestreken, beschreven met een “stilus”.
• Codex: (was)tafeltjes door ringen met elkaar verbonden tot een soort boek.
Stili (= mv van stilus)
Jonge vrouw uit Pompeji; in de ene hand een codex van wastafeltjes, in de andere een stilus
Papyrus
Hoe werd papyrus gemaakt?
Van de stengel van een Egyptischewaterplant
• De papyrusbladen werden aan mekaar gelijmd en opgerold tot een rol (volumen)
• De Griekse naam voor rol = biblos of biblion.
Papyrusrollenin houten doos
InktPen: Pen:
eerst: een calamus eerst: een calamus
(= rietstokje) (= rietstokje)
later (ME): een later (ME): een “penna” (= “penna” (= ganzenveer)ganzenveer)
Inkt bestond uit roet, lijm en water.Inkt bestond uit roet, lijm en water.
Perkament: ~Pergamum = stad in Turkije• gemaakt van dierenhuiden• verdringt vanaf de late oudheid papyrus.
authentieke perkamenten
codex
Papier : • Afkomstig vanuit China • verdringt samen met de
boekdrukkunst het perkament op het einde van de Middeleeuwen.
Kritische bedenking:Kritische bedenking:
Het boek werd, zoals je wel gemerkt hebt, steeds van een kostbare grondstof gemaakt. Of het nu de papyrusplanten zijn, de dierenhuiden of de
kostbare wouden die vandaag nog steeds geveld
worden voor papierindustrie.
Excursus: Romeinse alfabet.geen j, u of wzelden y of z
verder wel vele
gelijkenissen!
Kun jij lezen welke Nederlandse zin hier staat met Latijnse letters ?