Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
1 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Witam Wszystkich! Podaję swój adres [email protected] i proszę abyście na niego przesłali mi swoje prace. Nie będę ich oceniała,ale liczy
się dla mnie Wasze zaangażowanie i powtórka przed egzaminem.
Pozdrawiam
PODSUMOWANIE ROZDZIAŁU III MIEĆ CZAS
NA REFLEKSJĘ SPRAWDZIAN KONTROLNY – ROZDZIAŁ III
WERSJA A
Imię i nazwisko Klasa VIII
Część I Przeczytaj uważnie teksty i treść poleceń. Wykonaj zadania.
Zaznacz poprawne odpowiedzi (błędne zaznaczenia otocz kółkiem) lub zapisz je starannie w wyznaczonych miejscach.
Zofia Szmydtowa
Jan Kochanowski (fragment)
Pierwszy wielki liryk polski i słowiański, związany z kulturą antyczną, a także renesansową włoską, olśnił swoich
współczesnych i nazwany został już za życia „kochaniem swego wieku”. On pierwszy w Polsce – nie uchylając się bynaj-
mniej od obowiązków obywatelskich, które wysoko cenił – miał przekonanie, że poeta narodowi swemu służy głównie po-
ezją, która przez włożony w nią trud artysty okaże podobną trwałość i ku chwale ojczystego kraju zyska podobny rozgłos co
dzieła starożytnych. […] Gdy Horacy1 pisał w jednym z listów, że pierwszy wycisnął ślady swych stóp na pustkowiu,
Kochanowski wyraził podobne przekonanie mocniej, podkreślając swój wysiłek, niby przy wysokogórskiej wspinaczce,
w dedykacji do Psałterza:
I wdarłem się na skałę pięknej Kalijopy2,
Gdzie dotychmiast nie było znaku polskiej stopy.
Trafność takiego ujęcia sprawdza się przy porównaniu jego utworów z utworami poprzedników, kiedy to z całą wyra-
zistością widać nie tylko wielki talent poety, ale i jego pracę nad doskonaleniem pomysłów, gatunków literackich i stylów.
[…]
Kochanowski znał różne systemy filozoficzne, ale nie systemy go interesowały, tylko problemy dotyczące natury czło-
wieka, jego losu, racji i celu jego istnienia. […] Cnotę zawsze przedstawiał jako najcenniejszą właściwość i jedyną pewną
własność ludzką. Ona to przedłuża życie jednostki, zapewniając jej sławę u potomnych. […]
Nie zamykał oczu na trudności życia, nie ograniczał się do zapominania o troskach przy winie. Dążąc do zachowania
równowagi wewnętrznej i radości życia, jak Epikur i jego uczeń Lukrecjusz3, wzywał do korzystania z różnych źródeł
uszczęśliwienia – od beztroskiej zabawy, towarzyskiej rozrywki, której towarzyszy pieśń, do „sokratejskich rozmów”.
Sięgał także jak epikurejczycy w dziedzinę surowych praw natury, zmienności doli, nieuchronności śmierci. […]
Gdy jednak zarówno dla epikurejczyków, jak i dla stoików ważna była sprawa obronnej postawy jednostki wobec ka-
prysów Fortuny, Kochanowski nie poprzestawał na oparciu, jakie daje świadomość spełnionego obowiązku moralnego, ale
za oczywiste zadanie jednostki uważał jej służbę dla narodu i państwa. Na pierwsze miejsce w wykładzie cnoty wy- sunął
obronę kraju przed wrogami, w Pieśni o dobrej sławie obok obrońcy granic postawił tego, kto rozumem i wymową szerzy
kulturę.
Wystąpiły tu dwa powołania cenione najwyżej w dobie Odrodzenia, ujmowane w symbole: szabli i pióra.
Zofia Szmydtowa, Jan Kochanowski, Warszawa 1985, s. 5–6, 16, 18, 29–31.
1 Horacy (65 r. p.n.e.–8 r. p.n.e.) – jeden z najsłynniejszych poetów starożytnego Rzymu, autor m.in. pieśni i listów po-
etyckich. Jego twórczość wywarła duży wpływ na literaturę europejską. 2 Kaliope – w mitologii greckiej muza poezji epickiej. 3 Lukrecjusz (99 r. p.n.e.–55 p.n.e.) – rzymski poeta i filozof.
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
2 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
ZADANIE 1.
Wybierz spośród podanych poprawne dokończenie zdania. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Powyższy tekst ma charakter
/1 p.
A. literacki.
B. popularnonaukowy.
C. autobiograficzny.
D. publicystyczny.
ZADANIE 2.
Wybierz spośród podanych wszystkie poprawne dokończenia zdania. Zamaluj odpowiednie kratki.
Z tekstu wynika, że Jan Kochanowski w swojej twórczości
A. zamykał oczy na trudności życia człowieka.
B. odwoływał się do wzorców starożytnych.
C. wzywał do przyjęcia postawy patriotycznej.
D. osiągnął więcej niż jego poprzednicy w literaturze polskiej.
E. pisał o życiu człowieka w całej jego różnorodności.
F. cenił obowiązki obywatelskie bardziej niż poezję.
ZADANIE 3.
Na podstawie tekstu wyjaśnij znaczenie dwóch symboli przywołanych w jego ostatnim akapicie. Nie cytuj.
1. symbol – ..........................................
/1 p.
/1 p.
Znaczenie: .................................................................................................................. ................................................................
............................................................................................................................................ ........................................................
2. symbol – ..........................................
Znaczenie: ..................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 4.
Jan Kochanowski wyrażał przekonanie o wartości własnej twórczości. Wyjaśnij metaforyczne znaczenie
przytoczonego w tekście Zofii Szmydtowej fragmentu dedykacji do Psałterza i dowiedź jego prawdziwości.
Odwołaj się do utworów poety.
/2 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................. .......................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
3 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Jan Kochanowski
Pieśń III (Księgi wtóre)
Nie wierz Fortunie, co siedzisz wysoko4; Lecz jako sama oczy zasłoniła,
Miej na poślednie koła pilne oko5: Tak swym pochlebstwem ludzi pobłaźniła11:
Bo to niestała pani z przyrodzenia6, Że drugi wysszej nosa gębę nosi,
Często więc rada sprawy swe odmienia. A wszystki insze oczyma przenosi12.
Nie dufaj w złoto i w żadne pokłady7, Ty pomnij, że twój skarb u Szczęścia w mocy13,
Każdej godziny obawiaj się zdrady; A tak14 się staraj o takiej pomocy,
Fortuna, co da, to zasię wziąć może, Aby wżdy z tobą twego co zostało,
A u niej żadna dawność8 nie pomoże. Jesli zaś będzie Szczęście swego chciało.
A ci, co z tobą teraz przestawają, Cnota skarb wieczny, cnota klejnot drogi;
Twej się Fortunie, nie tobie kłaniają; Tegoć nie wydrze nieprzyjaciel srogi,
Skoro ta zniknie, tył każdy podawa9, Nie spali ogień, nie zabierze woda;
Jako cień, kiedy słońca mu nie zstawa10. Nad wszystkim inszym panuje przygoda15.
4 siedzieć wysoko – zajmować wysoką pozycję społeczną. 5 mieć na poślednie koła pilne oko – dawne przysłowie: być przewidującym, myśleć o tym, co może się zdarzyć (dosłownie:
patrzeć na tylnie koła). 6 z przyrodzenia – z urodzenia, z natury. 7 pokład – tu: skarb. 8 dawność – termin prawniczy: prawo do posiadania z tytułu zasiedzenia. 9 tył każdy podawa – tu: ucieka.
10 nie zstawać – nie wystarczać. 11 pobłaźnić – tu: ogłupić, omamić. 12 przenosić oczyma – tu: omijać wzrokiem, wynosić się (ponad innych). 13 być u Szczęścia w mocy – tu: zależeć od Szczęścia (Losu, Fortuny). 14 a tak – tu: więc. 15 przygoda – tu: przypadek, ślepy los.
ZADANIE 5.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
/1 p.
W Pieśni III słowa „Fortuna” i „Szczęście” mają takie samo znaczenie.
P
F
Pieśń III zawiera polemikę z Pieśnią IX (Nie porzucaj nadzieje).
P
F
Pieśń jako gatunek literacki wywodzi się z dawnych śpiewów obrzędowych.
P
F
ZADANIE 6.
Zacytuj fragment Pieśni III opisujący działanie Fortuny w życiu człowieka. Objaśnij własnymi słowami
znaczenie tych słów.
/2 p.
Cytat: .........................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................. ..
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
4 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Znaczenie cytatu: ......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 7.
Wybierz spośród podanych poprawną odpowiedź. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Które zdanie najtrafniej oddaje sens Pieśni III Jana Kochanowskiego?
A. Fortuna kołem się toczy.
B. Śmiałym fortuna sprzyja.
C. Człowiek jest wybrańcem fortuny.
D. Człowiek mądry zyska fortunę.
ZADANIE 8.
Wymień trzy elementy, które wpływają na rytmiczność Pieśni III.
• ......................................................................................................
• ......................................................................................................
• ......................................................................................................
ZADANIE 9.
W imieniu Jana Kochanowskiego złóż podziękowanie jednemu ze starożytnych autorów, do których poeta
odwoływał się w swojej twórczości.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.
/1 p.
/1 p. /3 p.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
5 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
ZADANIE 10.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w każdą komórkę odpowiedni element wybrany z ramki.
/1 p.
Nazwa epoki
...............................................
...............................................
...............................................
Wiek XVI XVII XVIII
Autor
...............................................
...............................................
...............................................
Tytuł utworu
...............................................
...............................................
...............................................
Do Anny • Malarze • Hymn [Czego chcesz od nas, Panie…]
Jan Kochanowski • Daniel Naborowski • Ignacy Krasicki
barok • oświecenie • renesans
ZADANIE 11.
Rozpoznaj, z jakiego utworu pochodzi poniższy fragment. Uzupełnij zdanie właściwymi informacjami.
Po wieczerzy fajerwerk. Goście patrzą z sali;
Wpadł szmermel między gumna, stodoła się pali.
Ja wybiegam, ja gaszę, ratuję i płaczę,
A tu brzmią coraz głośniej na wiwat trębacze.
Powracam zmordowany od pogorzeliska,
Nowe żarty, przymówki, nowe pośmiewiska.
Siedzą goście, a coraz więcej ich przybywa,
Przekładam zbytni ekspens, jejmość zapalczywa
Z swoimi czterma wsiami odzywa się dwornie.
»I osiem nie wystarczy« — przekładam pokornie.
»To się wróćmy do miasta«. Zezwoliłem, jedziem;
Już tu od kilku niedziel zbytkujem i siedziem.
Już… ale dobrze mi tak, choć frasunek bodzie,
Cóż mam czynić? Próżny żal, jak mówią, po szkodzie.
/1 p.
Podany fragment pochodzi z utworu pt. „ .....................................................” autorstwa .....................................................
............................................ . Reprezentuje gatunek zwany ............................................ .
ZADANIE 12.
„Próżny żal, jak mówią, po szkodzie”.
Przedstaw bohatera wypowiadającego te słowa i napisz, czego żałuje. Odwołaj się do całości utworu.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
6 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
ZADANIE 13.
Obejrzyj uważnie reprodukcję obrazu nawiązującego do motywu vanitas.
Objaśnij symboliczne znaczenie dwóch przedstawionych na nim
elementów.
• ..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
• ..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
/1 p.
Pieter Claesz, Martwa natura wanitatywna,
1630 r.
ZADANIE 14.
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3.
Używane w języku polskim słowo „vanitas” jest
/1 p.
A. zapożyczeniem,
gdyż
1. współcześnie rzadko się go używa.
2. pochodzi z języka łacińskiego.
B. archaizmem,
3. jest dosłownym przytoczeniem słowa z Biblii.
ZADANIE 15. /2 p.
Malarz zwrócił uwagę na to, że egzystencja człowieka na ziemi szybko przemija.
Rozpoznaj, na czym polega błąd w podanym zdaniu. Napisz, jaka zasada poprawności językowej została złamana i za-
proponuj poprawną formę tej wypowiedzi.
........................................................................................................................................................................ ............................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................ ....................................................
Suma punktów za I część: /20 p.
Ocena:
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
7 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Część II Napisz pracę na jeden z podanych tematów.
Temat 1.
Do czego możemy porównać życie człowieka? Napisz rozprawkę, w której rozważysz podany temat. Odwołaj się do fraszki
Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim oraz do innego wybranego przez siebie utworu literackiego. Zastosuj taką
kompozycję pracy, która najlepiej zobrazuje twój tok myślenia. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Jan Kochanowski
O żywocie ludzkim
Fraszki to wszytko, cokolwiek myślemy,
Fraszki to wszytko, cokolwiek czyniemy;
Nie masz na świecie żadnej pewnej rzeczy,
Próżno tu człowiek ma co mieć na pieczy16.
Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława, Wszystko
to minie jako polna trawa; Naśmiawszy się nam17
i naszym porządkom, Wemkną nas w mieszek18,
jako czynią łątkom19.
Temat 2.
Napisz opowiadanie, które będzie współczesną wersją Żony modnej. Wypracowanie powinno dowodzić, że bardzo do-
brze znasz pierwowzór. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... .............................................................
................................................................................................................................................................................................. ...
16 mieć coś na pieczy – troszczyć się, starać się o coś. 17 naśmiać się komuś – kpić z kogoś, bawić się czyimś kosztem. 18 mieszek – niewielki worek. 19 łątka – marionetka, lalka.
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
8 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................. ......................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................... ..............................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... .............................................................
................................................................................................................................................................................................. ...
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
1 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
PODSUMOWANIE ROZDZIAŁU III MIEĆ CZAS
NA REFLEKSJĘ SPRAWDZIAN KONTROLNY – ROZDZIAŁ III
WERSJA B
Imię i nazwisko Klasa VIII
Część I Przeczytaj uważnie teksty i treść poleceń. Wykonaj zadania.
Zaznacz poprawne odpowiedzi (błędne zaznaczenia otocz kółkiem) lub zapisz je starannie w wyznaczonych miejscach.
Zofia Szmydtowa
Jan Kochanowski (fragment)
Pierwszy wielki liryk polski i słowiański, związany z kulturą antyczną, a także renesansową włoską, olśnił swoich
współczesnych i nazwany został już za życia „kochaniem swego wieku”. On pierwszy w Polsce – nie uchylając się bynaj-
mniej od obowiązków obywatelskich, które wysoko cenił – miał przekonanie, że poeta narodowi swemu służy głównie po-
ezją, która przez włożony w nią trud artysty okaże podobną trwałość i ku chwale ojczystego kraju zyska podobny rozgłos co
dzieła starożytnych. […] Gdy Horacy1 pisał w jednym z listów, że pierwszy wycisnął ślady swych stóp na pustkowiu,
Kochanowski wyraził podobne przekonanie mocniej, podkreślając swój wysiłek, niby przy wysokogórskiej wspinaczce, w
dedykacji do Psałterza:
I wdarłem się na skałę pięknej Kalijopy2,
Gdzie dotychmiast nie było znaku polskiej stopy.
Trafność takiego ujęcia sprawdza się przy porównaniu jego utworów z utworami poprzedników, kiedy to z całą wyra-
zistością widać nie tylko wielki talent poety, ale i jego pracę nad doskonaleniem pomysłów, gatunków literackich i stylów.
[…]
Kochanowski znał różne systemy filozoficzne, ale nie systemy go interesowały, tylko problemy dotyczące natury czło-
wieka, jego losu, racji i celu jego istnienia. […] Cnotę zawsze przedstawiał jako najcenniejszą właściwość i jedyną pewną
własność ludzką. Ona to przedłuża życie jednostki, zapewniając jej sławę u potomnych. […]
Nie zamykał oczu na trudności życia, nie ograniczał się do zapominania o troskach przy winie. Dążąc do zachowania
równowagi wewnętrznej i radości życia, jak Epikur i jego uczeń Lukrecjusz3, wzywał do korzystania z różnych źródeł
uszczęśliwienia – od beztroskiej zabawy, towarzyskiej rozrywki, której towarzyszy pieśń, do „sokratejskich rozmów”.
Sięgał także jak epikurejczycy w dziedzinę surowych praw natury, zmienności doli, nieuchronności śmierci. […]
Gdy jednak zarówno dla epikurejczyków, jak i dla stoików ważna była sprawa obronnej postawy jednostki wobec ka-
prysów Fortuny, Kochanowski nie poprzestawał na oparciu, jakie daje świadomość spełnionego obowiązku moralnego, ale
za oczywiste zadanie jednostki uważał jej służbę dla narodu i państwa. Na pierwsze miejsce w wykładzie cnoty wy- sunął
obronę kraju przed wrogami, w Pieśni o dobrej sławie obok obrońcy granic postawił tego, kto rozumem i wymową szerzy
kulturę.
Wystąpiły tu dwa powołania cenione najwyżej w dobie Odrodzenia, ujmowane w symbole: szabli i pióra.
Zofia Szmydtowa, Jan Kochanowski, Warszawa 1985, s. 5–6, 16, 18, 29–31.
1 Horacy (65 r. p.n.e.–8 r. p.n.e.) – jeden z najsłynniejszych poetów starożytnego Rzymu, autor m.in. pieśni i listów po-
etyckich. Jego twórczość wywarła duży wpływ na literaturę europejską. 2 Kaliope – w mitologii greckiej muza poezji epickiej. 3 Lukrecjusz (99 r. p.n.e.–55 p.n.e.) – rzymski poeta i filozof.
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
2 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
ZADANIE 1.
Wybierz spośród podanych poprawne dokończenie zdania. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Powyższy tekst ma charakter
/1 p.
A. autobiograficzny.
B. publicystyczny.
C. literacki.
D. popularnonaukowy.
ZADANIE 2.
Wybierz spośród podanych wszystkie poprawne dokończenia zdania. Zamaluj odpowiednie kratki.
Z tekstu wynika, że Jan Kochanowski w swojej twórczości
A. wzywał do przyjęcia postawy patriotycznej.
B. najwyżej cenił tego, kto broni kraju przed wrogami.
C. osiągnął więcej niż jego poprzednicy w literaturze polskiej.
D. pisał o życiu człowieka w całej jego różnorodności.
E. unikał trudnych tematów związanych z życiem człowieka.
F. nawiązywał do myśli filozofów antycznych.
ZADANIE 3.
Na podstawie tekstu wyjaśnij znaczenie dwóch symboli przywołanych w jego ostatnim akapicie. Nie cytuj.
1. symbol – ..........................................
/1 p.
/1 p.
Znaczenie: ..................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
2. symbol – ..........................................
Znaczenie: ..................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 4.
Jan Kochanowski wyrażał przekonanie o wartości własnej twórczości. Wyjaśnij metaforyczne znaczenie
przytoczonego w tekście Zofii Szmydtowej fragmentu dedykacji do Psałterza i dowiedź jego prawdziwości.
Odwołaj się do utworów poety.
/2 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
3 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Jan Kochanowski
Pieśń III (Księgi wtóre)
Nie wierz Fortunie, co siedzisz wysoko4; Lecz jako sama oczy zasłoniła,
Miej na poślednie koła pilne oko5: Tak swym pochlebstwem ludzi pobłaźniła11:
Bo to niestała pani z przyrodzenia6, Że drugi wysszej nosa gębę nosi,
Często więc rada sprawy swe odmienia. A wszystki insze oczyma przenosi12.
Nie dufaj w złoto i w żadne pokłady7, Ty pomnij, że twój skarb u Szczęścia w mocy13,
Każdej godziny obawiaj się zdrady; A tak14 się staraj o takiej pomocy,
Fortuna, co da, to zasię wziąć może, Aby wżdy z tobą twego co zostało,
A u niej żadna dawność8 nie pomoże. Jesli zaś będzie Szczęście swego chciało.
A ci, co z tobą teraz przestawają, Cnota skarb wieczny, cnota klejnot drogi;
Twej się Fortunie, nie tobie kłaniają; Tegoć nie wydrze nieprzyjaciel srogi,
Skoro ta zniknie, tył każdy podawa9, Nie spali ogień, nie zabierze woda;
Jako cień, kiedy słońca mu nie zstawa10. Nad wszystkim inszym panuje przygoda15.
4 siedzieć wysoko – zajmować wysoką pozycję społeczną. 5 mieć na poślednie koła pilne oko – dawne przysłowie: być przewidującym, myśleć o tym, co może się zdarzyć (dosłownie:
patrzeć na tylnie koła). 6 z przyrodzenia – z urodzenia, z natury. 7 pokład – tu: skarb. 8 dawność – termin prawniczy: prawo do posiadania z tytułu zasiedzenia. 9 tył każdy podawa – tu: ucieka.
10 nie zstawać – nie wystarczać. 11 pobłaźnić – tu: ogłupić, omamić. 12 przenosić oczyma – tu: omijać wzrokiem, wynosić się (ponad innych). 13 być u Szczęścia w mocy – tu: zależeć od Szczęścia (Losu, Fortuny). 14 a tak – tu: więc. 15 przygoda – tu: przypadek, ślepy los.
ZADANIE 5.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1 p.
Pieśń III zawiera polemikę z Pieśnią IX (Nie porzucaj nadzieje). P F
W Pieśni III Fortuna została upersonifikowana. P F
Pieśń jako gatunek literacki ma związek z muzyką, co uwidacznia się w jej budowie. P F
ZADANIE 6.
Zacytuj fragment Pieśni III opisujący działanie Fortuny w życiu człowieka. Objaśnij własnymi słowami
znaczenie tych słów.
2 p.
Cytat: .........................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................. ..
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
4 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Znaczenie cytatu: ......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 7.
Wybierz spośród podanych poprawną odpowiedź. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Które zdanie najtrafniej oddaje sens Pieśni III Jana Kochanowskiego?
A. Człowiek jest wybrańcem fortuny.
B. Człowiek mądry zyska fortunę.
C. Śmiałym fortuna sprzyja.
D. Fortuna jest ślepa.
ZADANIE 8.
Wymień trzy elementy, które wpływają na rytmiczność Pieśni III.
• ......................................................................................................
• ......................................................................................................
• ......................................................................................................
ZADANIE 9.
W imieniu Jana Kochanowskiego złóż podziękowanie jednemu ze starożytnych autorów, do których poeta
odwoływał się w swojej twórczości.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.
/1 p.
/1 p. /3 p
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................. .....................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
5 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
ZADANIE 10.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w każdą komórkę odpowiedni element wybrany z ramki.
/1 p.
Nazwa epoki
...............................................
...............................................
...............................................
Wiek XVI XVII XVIII
Autor
...............................................
...............................................
...............................................
Tytuł utworu
...............................................
...............................................
...............................................
Do gór i lasów • Do Anny • Ptaszki w klatce
Ignacy Krasicki • Jan Kochanowski • Daniel Naborowski
oświecenie • renesans • barok
ZADANIE 11.
Rozpoznaj, z jakiego utworu pochodzi poniższy fragment. Uzupełnij zdanie właściwymi informacjami.
Po wieczerzy fajerwerk. Goście patrzą z sali;
Wpadł szmermel między gumna, stodoła się pali.
Ja wybiegam, ja gaszę, ratuję i płaczę,
A tu brzmią coraz głośniej na wiwat trębacze.
Powracam zmordowany od pogorzeliska,
Nowe żarty, przymówki, nowe pośmiewiska.
Siedzą goście, a coraz więcej ich przybywa,
Przekładam zbytni ekspens, jejmość zapalczywa
Z swoimi czterma wsiami odzywa się dwornie.
»I osiem nie wystarczy« — przekładam pokornie.
»To się wróćmy do miasta«. Zezwoliłem, jedziem;
Już tu od kilku niedziel zbytkujem i siedziem.
Już… ale dobrze mi tak, choć frasunek bodzie,
Cóż mam czynić? Próżny żal, jak mówią, po szkodzie.
/1 p.
Podany fragment pochodzi z utworu pt. „ .....................................................” autorstwa .................... .................................
............................................ . Reprezentuje gatunek zwany ............................................ .
ZADANIE 12.
„Próżny żal, jak mówią, po szkodzie”.
Przedstaw bohatera wypowiadającego te słowa i napisz, czego żałuje. Odwołaj się do całości utworu.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................. ..................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
6 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
ZADANIE 13.
Obejrzyj uważnie reprodukcję obrazu nawiązującego do motywu vanitas.
Objaśnij symboliczne znaczenie dwóch przedstawionych na nim
elementów.
• ..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
• ..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
ZADANIE 14.
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3.
Używane w języku polskim słowo „vanitas” jest
/1 p.
Harmen Steenwijck, Vanitas, 1640 r.
/1 p.
A. archaizmem,
gdyż
1. pochodzi z języka łacińskiego.
2. współcześnie rzadko się go używa.
B. zapożyczeniem,
3. jest dosłownym przytoczeniem słowa z Biblii.
ZADANIE 15. /2 p.
Artysta zwrócił uwagę na to, że człowiek krótko egzystuje na świecie.
Rozpoznaj, na czym polega błąd w podanym zdaniu. Napisz, jaka zasada poprawności językowej została złamana i za-
proponuj poprawną formę tej wypowiedzi.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................... .....................................................
....................................................................................................................................................................................................
Suma punktów za I część: /20 p.
Ocena:
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
7 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Część II Napisz pracę na jeden z podanych tematów.
Temat 1.
Do czego możemy porównać życie człowieka? Napisz rozprawkę, w której rozważysz podany temat. Odwołaj się do fraszki
Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim oraz do innego wybranego przez siebie utworu literackiego. Zastosuj taką
kompozycję pracy, która najlepiej zobrazuje twój tok myślenia. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Jan Kochanowski
O żywocie ludzkim
Fraszki to wszytko, cokolwiek myślemy,
Fraszki to wszytko, cokolwiek czyniemy;
Nie masz na świecie żadnej pewnej rzeczy,
Próżno tu człowiek ma co mieć na pieczy16.
Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława, Wszystko
to minie jako polna trawa; Naśmiawszy się nam17
i naszym porządkom, Wemkną nas w mieszek18,
jako czynią łątkom19.
Temat 2.
Napisz opowiadanie, które będzie współczesną wersją Żony modnej. Wypracowanie powinno dowodzić, że bardzo do-
brze znasz pierwowzór. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... .............................................................
................................................................................................................................................................................................. ...
16 mieć coś na pieczy – troszczyć się, starać się o coś. 17 naśmiać się komuś – kpić z kogoś, bawić się czyimś kosztem. 18 mieszek – niewielki worek. 19 łątka – marionetka, lalka.
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
8 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... .............................................................
................................................................................................................................................................................................. ...
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... .............................................................
................................................................................................................................................................................................. ...
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
9 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
SPRAWDZIAN KONTROLNY – ROZDZIAŁ III
Zasady oceniania
Część I
WERSJA A
Nr
zadania
Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja
Zasady oceniania
1. B 1 p. 1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
2. B, C, D, E 1 p. 1 p. – zaznaczenie wszystkich poprawnych odpo-
wiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna, niepełna lub brak odpo-
wiedzi
3. np.
1. symbol – szabla
Znaczenie: walka zbrojna za ojczyznę
2. symbol – pióro
Znaczenie: twórczość literacka przydająca ojczyź-
nie chwały, poruszająca serca rodaków
1 p. 1 p. – zapisanie poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
4. np.
Jan Kochanowski jest dumny z tego, że osiągnął w
dziedzinie literatury więcej niż jego poprzednicy.
Dzięki wysiłkowi i pracy rozwinął polską literaturę.
Uważam, że poeta ma rację, gdyż pisał w sposób
mistrzowski (np. Treny pozostają niedoścignionym
wzorem poetyckim), poruszał tematy uniwersalne,
jego utwory do dziś są znane i czytane (np. pieśń
Czego chcesz od nas, Panie…)
2 p. 2 p. – wyjaśnienie znaczenia wskazanego fragmen-
tu oraz uzasadnienie jego prawdziwości z odwoła-
niem się do utworów Kochanowskiego;
1 p. – wyjaśnienie znaczenia wskazanego fragmen-
tu oraz próba uzasadnienia;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi (nie przyznajemy punktu za samo wyjaśnie-
nie znaczenia)
5. P, F, P 1 p. 1 p. – zaznaczenie trzech poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź częściowo poprawna, błędna lub
brak odpowiedzi
6. np.
Cytat:
Często więc rada sprawy swe odmienia
lub
Fortuna, co da, to zasię wziąć może
lub
Lecz jako sama oczy zasłoniła,
Tak swym pochlebstwem ludzi pobłaźniła
lub
Nad wszystkim inszym panuje przygoda
Znaczenie:
Los często się odmienia.
lub
Człowieka może spotkać w życiu zarówno szczę-
ście, jak i nieszczęście.
lub
2 p. 2 p. – zapisanie poprawnego cytatu i wyjaśnienie
jego znaczenia;
1 p. – zapisanie poprawnego cytatu;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
(należy uznać każdy cytat zgodny z poleceniem)
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
10 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Nazwa
epoki renesans barok oświecenie
Wiek XVI XVII XVIII
Autor Jan Ko- chanowski
Daniel Naborowski
Ignacy Krasicki
Tytuł
utwor
u
Hymn (Czego chcesz od nas,
Panie…)
Do Anny Malarze
Nr
zadania Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja Zasady oceniania
Tak jak Fortuna ma zasłonięte oczy, tak ludzie ufa-
jący w pomyślny los zachowują się bezmyślnie.
lub
Wszystko inne w naszym życiu jest niepewne, za-
leżne od szczęścia, losu.
7. A 1 p. 1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
8. np.
• podział na zwrotki
• rymy (parzyste, żeńskie)
• regularna budowa wersyfikacyjna
• równa liczna sylab w wersach (11 sylab w każ-
dym wersie, jedenastozgłoskowiec)
• średniówka (po 5 sylabie)
1 p. 1 p. – zapisanie trzech elementów wpływających na
rytmiczność utworu;
0 p. – odpowiedź częściowa, błędna lub brak od-
powiedzi
9. np.
Składam serdeczne podziękowanie Horacemu,
poecie rzymskiemu, za niezwykłą inspirację arty-
styczną i wpływ na moją poezję.
Z wyrazami szacunku
Jan Kochanowski
3 p. Treść i forma (2 p.):
2 p. – treść zgodna z poleceniem, wymienienie ad-
resata, zachowanie formy właściwej dla podzięko-
wania (użycie słów kluczowych);
1 p. – treść zgodna z poleceniem, wymienienie ad-
resata – jednak braki w zakresie formy, brak słów
kluczowych, brak podpisu
0 p. – treść niezgodna z poleceniem ALBO forma
inna niż podziękowanie
Poprawność językowa, ortograficzna i interpunk-
cyjna (1 p.):
1 p. – dopuszczalny jeden błąd (niezależnie od ka-
tegorii);
0 p. – łącznie dwa lub więcej błędów (niezależnie od
kategorii)
10. 1 p. 1 p. – poprawne uzupełnienie wszystkich komórek
tabeli;
0 p. – odpowiedź niepełna, częściowo poprawna,
błędna lub brak odpowiedzi
11. Podany fragment pochodzi z utworu pt. „Żona
modna” autorstwa Ignacego Krasickiego. Repre-
zentuje gatunek zwany satyrą.
1 p. 1 p. – poprawne uzupełnienie wszystkich luk;
0 p. – odpowiedź niepełna, częściowo poprawna,
błędna lub brak odpowiedzi
12. np.
Bohaterem utworu jest mężczyzna (mąż, ziemia-
nin), który żałuje swojej decyzji o poślubieniu
modnej pani z miasta. Żona całkowicie zmieniła
jego życie, przemeblowała dom i we wszystkim
okazywała niezadowolenie.
1 p. 1 p. – zapisanie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
11 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Nr
zadania Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja Zasady oceniania
13. np.
• pusty lichtarz – symbol zakończonego życia
• czaszka – symbol śmierci, przemijania
• zegarek – symbol upływającego czasu
• pióro i papier – symbol trwałości poezji
• przewrócona szklanka – symbol końca zabawy,
życia
1 p. 1 p. – poprawne wyjaśnienie znaczenia dwóch wy-
branych symboli;
0 p. – odpowiedź niepełna (wyjaśnienie tylko jed-
nego symbolu), błędna lub brak odpowiedzi
14. A, 2. 1 p. 1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
15. np.
Błędem jest użycie słowa „egzystencja” w tym kon-
tekście. Zamiast niego lepiej użyć słowa „życie”. lub
Błędnie użyto słowa pochodzenia obcego (zapo-
życzenia), podczas gdy w zdaniu powinien zostać
użyty wyraz rodzimy – życie.
2 p. 2 p. – wyraźne wyjaśnienie, na czym polega błąd i
podanie poprawnej formy zdania;
1 p. – podanie poprawnej formy zdania;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
WERSJA B
Nr
zadania
Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja
Zasady oceniania
1. D 1 p. 1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
2. A, C, D, F 1 p. 1 p. – zaznaczenie wszystkich poprawnych odpo-
wiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna, niepełna lub brak odpo-
wiedzi
3. np.
1. symbol – szabla
Znaczenie: walka zbrojna za ojczyznę
2. symbol – pióro
Znaczenie: twórczość literacka przydająca ojczyź-
nie chwały, poruszająca serca rodaków
1 p. 1 p. – zapisanie poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
4. np.
Jan Kochanowski jest dumny z tego, że osiągnął w
dziedzinie literatury więcej niż jego poprzednicy.
Dzięki wysiłkowi i pracy rozwinął polską literaturę.
Uważam, że poeta ma rację, gdyż pisał w sposób
mistrzowski (np. Treny pozostają niedoścignionym
wzorem poetyckim), poruszał tematy uniwersalne,
jego utwory do dziś są znane i czytane (np. pieśń
Czego chcesz od nas, Panie…)
2 p. 2 p. – wyjaśnienie znaczenia wskazanego fragmen-
tu oraz uzasadnienie jego prawdziwości z odwoła-
niem się do utworów Kochanowskiego;
1 p. – wyjaśnienie znaczenia wskazanego fragmen-
tu oraz próba uzasadnienia;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi (nie przyznajemy punktu za samo wyjaśnie-
nie znaczenia)
5. F, P, P 1 p. 1 p. – zaznaczenie trzech poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź częściowo poprawna, błędna lub
brak odpowiedzi
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
12 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Nr
zadania Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja Zasady oceniania
6. np.
Cytat:
Często więc rada sprawy swe odmienia
lub
Fortuna, co da, to zasię wziąć może
lub
Lecz jako sama oczy zasłoniła,
Tak swym pochlebstwem ludzi pobłaźniła
lub
Nad wszystkim inszym panuje przygoda
Znaczenie:
Los często się odmienia.
lub
Człowieka może spotkać w życiu zarówno szczę-
ście, jak i nieszczęście.
lub
Tak jak Fortuna ma zasłonięte oczy, tak ludzie ufa-
jący w pomyślny los zachowują się bezmyślnie.
lub
Wszystko inne w naszym życiu jest niepewne, za-
leżne od szczęścia, losu.
2 p. 2 p. – zapisanie poprawnego cytatu i wyjaśnienie
jego znaczenia;
1 p. – zapisanie poprawnego cytatu;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
(należy uznać każdy cytat zgodny z poleceniem)
7. D 1 p. 1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
8. np.
• podział na zwrotki
• rymy (parzyste, żeńskie)
• regularna budowa wersyfikacyjna
• równa liczna sylab w wersach (11 sylab w każ-
dym wersie, jedenastozgłoskowiec)
• średniówka (po 5 sylabie)
1 p. 1 p. – zapisanie trzech elementów wpływających na
rytmiczność utworu;
0 p. – odpowiedź częściowa, błędna lub brak od-
powiedzi
9. np.
Składam serdeczne podziękowanie Horacemu,
poecie rzymskiemu, za niezwykłą inspirację arty-
styczną i wpływ na moją poezję.
Z wyrazami szacunku
Jan Kochanowski
3 p. Treść i forma (2 p.):
2 p. – treść zgodna z poleceniem, wymienienie ad-
resata, zachowanie formy właściwej dla podzięko-
wania (użycie słów kluczowych);
1 p. – treść zgodna z poleceniem, wymienienie ad-
resata – jednak braki w zakresie formy, brak słów
kluczowych, brak podpisu
0 p. – treść niezgodna z poleceniem ALBO forma
inna niż podziękowanie
Poprawność językowa, ortograficzna i interpunk-
cyjna (1 p.):
1 p. – dopuszczalny jeden błąd (niezależnie od ka-
tegorii);
0 p. – łącznie dwa lub więcej błędów (niezależnie od
kategorii)
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
13 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
2018
Nazwa
epoki renesans barok oświecenie
Wiek XVI XVII XVIII
Autor Jan Ko- chanowski
Daniel Naborowski
Ignacy Krasicki
Tytuł
utwor
u
Do gór i lasów
Do Anny Ptaszki w klatce
Nr
zadania Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja Zasady oceniania
10. 1 p. 1 p. – poprawne uzupełnienie wszystkich komórek
tabeli;
0 p. – odpowiedź niepełna, częściowo poprawna,
błędna lub brak odpowiedzi
11. Podany fragment pochodzi z utworu pt. „Żona
modna” autorstwa Ignacego Krasickiego. Repre-
zentuje gatunek zwany satyrą.
1 p. 1 p. – poprawne uzupełnienie wszystkich luk;
0 p. – odpowiedź niepełna, częściowo poprawna,
błędna lub brak odpowiedzi
12. np.
Bohaterem utworu jest mężczyzna (mąż, ziemia-
nin), który żałuje swojej decyzji o poślubieniu
modnej pani z miasta. Żona całkowicie zmieniła
jego życie, przemeblowała dom i we wszystkim
okazywała niezadowolenie.
1 p. 1 p. – zapisanie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
13. np.
• zgaszona świeca – symbol zakończonego życia
• czaszka – symbol śmierci, przemijania
• przewrócona karafka, instrument muzyczny
(flet), fajki – symbole końca zabawy, zakończo-
nej radości życia
• książka – symbol trwałości, twórczości, mądrości
• muszla – symbol nietrwałości, przemijania
1 p. 1 p. – poprawne wyjaśnienie znaczenia dwóch wy-
branych symboli;
0 p. – odpowiedź niepełna (wyjaśnienie tylko jed-
nego symbolu), błędna lub brak odpowiedzi
14. B, 1. 1 p. 1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
15. np. Błędem jest użycie słowa „egzystuje” w tym
kontek- ście. Zamiast niego lepiej użyć słowa
„żyje”.
lub
Błędnie użyto słowa pochodzenia obcego (zapo-
życzenia), podczas gdy w zdaniu powinien zostać
użyty wyraz rodzimy – żyje.
2 p. 2 p. – wyraźne wyjaśnienie, na czym polega błąd i
podanie poprawnej formy zdania;
1 p. – podanie poprawnej formy zdania;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
Część II Przy ocenie zadania otwartego rozszerzonej odpowiedzi nauczyciel może zastosować kryteria opublikowane przez CKE
w Informatorze o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego 2018/2019: https://www.cke.edu.pl/ima-
ges/_EGZAMIN_OSMOKLASISTY/Informatory/Informator_P1_polski.pdf.
AUTOR: Grażyna Kiełb