-
42.36
-
De Luciani re metriea.
IS
quam concessu et
auctorltaie aiplissinii DliilosoptiorDin
Acadeiiiia Christiaiia-Albertiiia Kilieiisi
ordiiiis
ad
siiimijos iii [)hil(>s()pliia luniures
rite capessendos
sfripsit
Fridericus Friedrichsmeier
Siebuuliorensis.
-^•i~*-!—
^
Kiliae Holsatorum.
T y p i s F r i d. 8 c li o e 1 C ii s .s c 1 1 a n i.
MDCCCLXXXIX.
-
Iragoclopoflnoram et Ocypodem, scripta illa poetica siib
Luciaiii nomine tradita ab hoc ipso conscripta esse longe plurinii
viri docti pro certo habent. Sunt tamen , qui ea in dubium vocent,
alii quideni unum Ocypodem , alii utrumque; quam sententiam
etiam j\I. liothstein amplexus est, qui nuper (Berolini ISSS) editis
Quaestionibus Lucianeis p. :^8 haec opuscula iis attribuit, qnae
propter dicendi oenus a Luciano alienum aut alias causas certe
excludenda videntur. Conicit praeeunte Sieversio (Leben des
Libanius p. \'dS) Ocypodem illam Acacii comoediam esse de
podagra scriptam et Libanio amico missam (Liban. epist. 1380).
Sed ex epistoLi Liban. 1380 ipsa hoc conici non posse mihi
videtur. Si Acacii comoedia eadem esset atque Luciani libelli.
certe apud Libanium unum e multis cognominibus reperiretur,
fjuae apud Lucianum podagrae attribuuntur. Sed ^uaiUc apud
Libanium nominatur podagra atque hoc ipsum nomen nusquam
liaberaus in nostro libello, qui podagrara .9^6«r, dfanouuv^ uruGCur
ai^pellat. Mea quidem sententia adhuc nemo originem Lucianeam
refellit. Ditficile quidem est, eum qui pro suppositis libeUos
habet, contrarii convincere, nam alia quae in auxilium vocarepossimus, poetica Lucianea non extant ; epigrammatum enira
rationera habere non possunius , cum de nullo fere satis constet,
utrnm Lucianeum sit necne. Dicendi autem genus a pedestribus
Luciani scriptis non abhorret nisi quaiitum interesse inter
orationem poeticam et soiutani necesse est. Liiustissime autem
iudicant, qui unum Ocypodem a Luciano alienum esse conteudunt.
Si Tragodopodagra , etiam Ocypodem Lucianeum esse demonstrat
metrura,quod ad hanc quaestionem diiudicandam maxirai momenti
esse apparet. Discrimina enim metrica fere nulhi sunt, nisi quod
in Ocypodf cantica non h.^guntur, in conrponendis autem triraetris,
qui etiani in Tragodoiiodagra longe praevahmt, uterque liliellus
easdem fere leges metricas sequitur. Inter eos, qui ntrumque
libellum esse vere Lucianeum putant, gravissin;a argumenta
protulit Caroius Frid. Hermannus, qui in praefatione versionis
suae (Lucians Schnellfuss oder die Tragrxlie vom Podagra.
]
-
Gottintyeii 1852) breveni simI doctani et prudentem quaestionem
(le hac re instituit. Contra Paulyuni et Planckium contendit duo
liaec opuscula unum esse, finem Ocypodis cum initio Tragodo-
podagrae coniungendum esse. Quae opinio, defensa iila quidem
a Wetzlaro in dissertatione de Luciani vita, aetate et scriptis
(Marburg, 1^:14) milii quoque valde probabilis videtur. lam qui
Hermanni versionem legerit, — si controversiam ipsam ignorat —vix dubitabit
,quin de uno opusculo agatur. — Argumentum
Ocypodis lioc est : Podagra dea Ocypodi dicenti plane nibil esse
morbum illum , irascitur et per pedes in eum irruit. Ocypus,
(jui noscit unde dirus dolor in pedes intrarit, educatori suo causam
quaerenti argutatur se currentem pedem luxavisse : cum dubitet
senex, Ocypus se luctatura dum voluerit inserto pede ferire, per-
cussum esse simulat. Tales sermones dum habentur, medicus
advenit, cui amicus rettulit Ocypodem nobilein pede et solutis
gressibus laborare. Medicus cum de vera doloris causa celetur,
secando sanguinera exhaurire vult, sed quominus faciat, ab edu-
catore irapeditur : mendacia ei dicta esse , nec enini luctam vel
cursum,quod indicet, exercentem ictum esse Ocypodem. Probe
quidem valentem domum venisse, tum bene saturatum atfatimquepotum dormiisse, nocte autem somno excussum cito velut divinitus
ictum exclamasse et per totam noctem pedem deplorasse. Ex
quaestione iterum habita medicus cognoscit Ocypodem e podagra
morbo laborare , cui ipse mederi non possit.
Tragodopodagrae argumentum est
:
Podagricus in scaenam prodit et maledicta confert in podagram.
Chorus deinde podagricorum querelas agit. Podagricus ilJe, qui
audit, interrogat, quisnam deus sit vel quaenam dea, quam
canant? Cognoscunt autem ipsum esse socium dea dignum.
Sequitur chori laudatio in deam. Podagricus autem in initiatos
mystasque deae receptus simul cum iis hymnum deae incipit.Tum podagra ipsa apparet laudans, se unam omnium deorumdearumque reginam esse. nHonorate" ait ,hymnis insuperabilem
deam". Quo facto nuncius redit, quem dea miserat visurum , si
quis vim dominae neglegat. Refert nuncius neminem non agno-
scere deam onmipotentem nisi duos viros Damascenos, qui audaciae
pleni dicant populis se de vita hominum eam facturos esse exulem.
Sed etiam hi duo medici Doloribus coacti deae potentiam conce-
dunt (^amque solam deum invictam laudant. Finitur drama
hymno in deam. — Manifestum est haec duo argumenta optimeconiungi, si modo Ocypus Tragodopodagrae anteponatur. Ocypodis
-
finis liene se applicat ad initium Trajifodopoflagrae. Ocypus per
fSoterichuui per.suasuni hal^et se laborare insanabili podagra. Quod
quomodo magis elucet, quam si ut podagricus podagrae maledicat?Quibus maledictis incipit Tragodopodagra. Revera Ocypus sine
Tragodopodagru certo fine caret. Tragodopodagra sine Ocypode
certo initio. Quod autem bic praeparatum est, id ibi ad bonumfinem perducitnr eo, quod Ocypus, qui in Tragodopodagra Poda-
gricus appelhitur. in mystas deae receptus cum iis hymnum addominam solani omnipotentem honorandam incipit. Etiam alia
re Hermanni sententia ju'obatur. Nam quae in omnibus librisOcypodem antecedit hypothesis. sive ab auctore ipso couscripta
sive posterioris aet^tis additamentum est. certe ad Tragodopoda-
gram quoque pertinet. cuius personae in fine hypotheseos com-
prehenduntur. Immo I duae personae in hypothesi uominantur.quae ne apparent quidem in Ocypode sed in Tragodopodagra
demum reperiuntur. Dolores et Nuncius. Fere idem cadit iuchorum . de quo in hypothesi ita agitur : o da xoqoc cvriaTrjxfr
it irrt^cogioir 7roSuyQ(?ir. Gvre).(yj(6rT0)r lor 'ilxvuovr. Sed chorum
non in Ocypode sed demum iu Tragodopndagra habemus. Itaquemihi quidem persuasum est duos libellos unuui efficere. Quam-
quam concedo mirum esse quod in Ocypode unus aegrotus est,
cum in Tragodopodagra duo n)edici eodem morbo corripiantur
:
id quod etiam PLinckius contra C. Fr. Hermannum attulit. Sed
recte hic monuit in praefatione versionis suae p. 4 et 5 : .Aber
wenn die Idee des Ganzen die ist, die unwiderstehliche Macht
des Podagra zu zeigen . so kann diese wohl aucli an zwei Bei-
spielen geschihlert werden . und im schlimmsten Falle bliebe uns
noch immer die Berufung auf Euripides iibrig. der ohnehin in
dieser Humoreske vorzugsweise parodirt ist und von dem wir
wissen, dass mehr als eins seiner Stiicke aus zwei scheinbar gauz
getrennten Handlungen zusammengesetzt war. — Die beidenArzte stehen in eineni sehr cliarakteristischen Gegensatze zu dem
Soterichus des Ocypus : dieser ist der rationelle Arzt, der. sobald
ihm des Ubels wahrer Sitz klar geworden ist. sofort die Un-
heilbarkeit desselbeii erkennt und dadnrch dann auch dic- Ergebung
seines Patienten und damit die folgende Linderung bedingt : jene
er.
-
mittf^lt ent^ej^entritt." Quamquam quidem . quod ad locum ettenijius actionis attiuet, fortasse quispiam, si quaesiverit, non-
Mullos exigui momenti hiatus invenire poterit , hi tamen in carmine
tam faceto atque iocoso, quod recte nominat Hermannus „leichthingeliauchtes Oapriccio*. eo minus offendunt, cum similes com-positionis lapsus etiam in singulis partibus occurrant. Ita in
Tragodopodagra iani inter primam et alteram Podagrici orationem
asperitas quaedani cernitur ; deinde Podagricus in Tragodopodagra
semper sine educatore est, qui in Ocypode primas fere partes
egit. Sed tenendum est Lucianuni maxiuia ex parte in compouendo
hoc dramate secutum esse rationem Eunpidis illam implicatani.
cuius verba et versus parodiae lusu magua ex parte ad aiindquoddam idque persaej e ridiculum argumentum detorsi snnt.
Etiam initium vere Euripideum. prologi forma deest, duabu.s
partibus divisis, non desideratur, si, iis in unani contractis,
Ocypodein Tragodopodagrae anteponimus, nam Ocyinis prologumo])timae formae Euripideae nobis praebet, cui bene respondet
Jocus ille communis item vere Euripideus in fine Tragodopodagrae :TTuU.ul fiooiful TMi' dTv/oiirroJv xtX. cfr. Euv. Alc. 1161 sq.,
Androm. 1200 sq., Bacch. 1341 sq.
Priusquam autem ad rem metricam ipsam transeamus, de
(•odici!)US nonnuUa praemittamus necesse est. Etiani magis quani
in pedestria niala codicum condicio in poetica scripta cadit.
E magna enim codicum raultitudine haud pauci ea omnino noncontinent ; ex iis qui continent, multi mutili sunt, alii initio, alii in
tine,alii utroque loco. Alii codices alia damna passi sunt. NonnuUorumenim secundae classiscodicumtotae partesperierunt etposteademum
additae sunt. Ita in codicera Palatinum 73 scheda una inserta est, in
qua pars Tragodopodagrae perscripta est. In medio Ocypode desinit
Cod. Vaticanus b9, qui descriptus esse videtur e codice illo secundae
classis nielioris notae Vaticano 90 r. Neque aliter res se habet
in prioris familiae codicibus. Quod dolendum est ne imnc quidem
de lecfionibus bonorum codicum satis constare, id potissimum in
Tragodopodagrani et Ocypodem cadit. Quin etiam e parte nescitur,quorum codicum singulae lectiones sint. Nani confer quae in
praefaticme editionis Didotianae Parisiis 1840 foras missae
leguntur: ,In Tragodopodagra et Ocypode multum profuit
varia scriptnra codicum trium in ipsius usus collatorum.''
Nomina horum trium codicum in medium non proferuntur,
Et Jacobitzius „ad poetica" ait .,Luciani scripta quod attinet, in
liis non tMxicm qiu» in pedostribus scriptoris libris prospero fortunae
-
flofai wi mhoaamem. a mobm hker^ Ke«KMfaai4o ia.
vaAi TB&tnr Tetbm kis: . At h§€
nirntmw : Bcyc enEK. at ndtB eieetidb Sns aer^iia in Tra^o4of«4a^n et OeTp«4&p0beak^ ^mmL os Loeia. vbs Teipctenfe eat. aoe deatitnMt.'^ Saat eg» ^«tqae. ^aai xectedseta «int. ex atiqsa porte e^eitw sam. Pere»iB. Riek. Fo^stezi a^ KauM babsi fj#tem (. 1
—
l^}p^iagatt cofhtiaam ea£eis Yatkaai A §7 hndmtt a Jafiabmdtio. Sed hae
cadiee
Tlatoece fieet, foai ie Texnbos 1—154 ^afeat^ i^min refifnoe. Eat
-
scio, ad liuix- u.smie ditMu neuio vir (luttu.s opeiuui dedit. ') IMaur
Huteiu lalsuiu e.st, quod de hac re ob.servavit Kockius (Mus. Hlieu.
vol. 43, p. 80 et 31). cuius in disi)utatione praeter alia, quae probari
uon j)ossunt. id ^•ravissiniuni est. quod non nujdo Lucianuni potu-
isse versus coniponere negat. sed contendit, euni ne potuisse quidein
illa aetate studio cognitionfiu sil)i conciliare leguui nietricarum
in trinietro iambico observandarum. Neque minus falso iudicare
niihi videtur vir doctiasimus de singulis illis locis, cpios in medium
profert ut vitiis metricis affectos. Nani quod in aliorum scriptorum
velut tragicorum operibus accidisse compertum habemus, ut codi-
cum antiquissimorum scrij^tura vel corrupta vel manca ab incautis
librariis vel correctoribus in ordinem qualemcunque redigeretur
et interpolaretur, idem Luciani operibus atque imprimis his ipsis
j)oeticis accidisse cum iis , quae ante dixi , tum Iiothsteini dis-
sertatione satis explicatum est. Kockius fatorum operum Luciane-
(!orum nuUam rationem habuisse videtur. Car. autem Frid.
Mueller in commentatione ,de jiedibus solutis in tragicorum
minorum trimetris iambicis" conscripta Luciani nnllam mentionem
fecit. Attamen eius poetica , ut opera hominis tanti ingenii
tantaeque elegantiae dicendi valde digna videntur, quae accuratius
])erve.stigentur. Nam Luciauus in ])edestribus scrijitis , imprimisin Timone, in deorum dialogis, multis aliis, dramaticas res tam
eleganter paene sub conspectum subicit, ut re vera operae pretium
sit diligentius qiuierere,quomodo fabulas versibus incluserit et
quemnam iu arte metrica exemjslar sibi sumpserit. Quod ego de-monstrare mihi jji-oj^osui.
Ac primum quidem dicam de senariis eorumque pedibussolutis, qui jjro meris iambis vel spondeis in Luciani versibus
legiuitur, deinde de canticorum metris. Epigrammatum rationemnon habebo ea de causa, quod jiermulta eoruni, quae Luciano ad-
scribuntur, aliis auctoribus attribuenda esse puto.
') Quae Stiidemundus de hac re cum philologis Turiei iinno 1887 con-gfcgatis communicaverit, quoniam typis mandata non sunt, nescio.
-
Pars I.
De iaiiibicis seiiariis.
Caput I.
De tribracliis.
laui Archilochuui. SoJonem, Semouidem, veteres illos iambo-
^Taphos uou semjjer puros senarios scripsisse , sed ad licentias
quasdam coufugisse coustat. Sed noudum nsque eo quo poetae
trajfici varietatis nuuierorum processeruut. Nara duas tantnm sibi
permiserunt licentias , alteram , ut in imparibus . qui dicuntur.
seuarii locis spoudeum admitterent, alteram, ut pro iambo tri-
brachnm, quippe qui, cum eundem qnem iambus morarum nnme-
rum habeat, facile cum eo coniungeretur, substitnerent. Atqne ne
has quidem saepius. Sed iam poetae scaenici,
quos rarissime
tantum adhibuisse in dialogis versus ex meris iambis compositos,
sed in primo . tertio,
quinto trimetri loco saepe spondeos ad-
misisse notum est. tribrachos ita frequentabant , nt in omnibus
senarii pedibus, si excipis ultimum et quintum. in quo est raris-
simus, comparerent. Sed cum etiam illi in hac solutione adhibenda
inter se differant, iam cognoscamus nsum tribrachorum Lucianeum. ')Hoc loco mihi praemittendum esse censeo, quod observavi
comicos miuores in pedibus soiutis ab Aristophane non discrepare :
DUines solutiones quae qualesque in comicorum minorum frag-
mentis inveniuntur. etiam apud Ari.stophanem extant. Itaque in
'} Sequar in exemplis solutionuin traf^icoruui cuni Luciano conferendis :
C. F. M u e 1 1 e r : De pedibus solutis in dialogorum senariis Aeschyli,Sophoclis, Euripidis. Gott. 1866.
C. F. Mueller; De pedibus solutis in tragicorum minorum tri-nieti'is iambicis. Kil. 1879.
comicorum :
Widegren: De numero et conformatione peduni solutorum nisenariis Aristophanis. Upsaliae 1868.
-
Iiai- cli.s])Ut;ilioiiL' , si do (•(nuicis aft"itui-, -sui.s (juacMiue locis vcili;i
de uuo Aristophaue fiaut liceut.
Ac priuiuiii (]ic;iiu
De tribrachis in prima senarii sede admissis.
OiuniiK» ju.iebct poeta uuster (i'J tribrachos , (jiuts iu .siuguh)s
2)e(h'.s it;i distributos videmus, ut repei'iautur
iu piiiuo G: T. (= Tragodop.) 12G, 174, 184, 251, 2:jH.0. (^ Ocvp.) 18.
iu altero 25: T. 139, 140, 14G, 1G2, 173, 1«0, 221, 223,225,
230, 233, 245, 246, 248, 249, 250, 259, 2G0.
295: 306, 308.
0. 102, 135, 158, 171.
iu tertio 21 : T. 174, 184, 187, 231, 237, 2G4, 2G7.
O. 27, 36, 42, 43, 45, 49, 70, 76. 107. 112.
124, 131, 142, 154.
iu ((iiarto IG: T. 20, 152, 168, 174, 217, 229, 285.
0. 24, 51, 70, OG, 100, 105, 140, 152. 1G4.
iu (juiuto 1 : 0. 52.
Quibus cuui uumeris si usum tribi-achorum ;ipud tragicos
tres illos principes et apud Aristojihanem comparamus, Luci;tnum
cum omuibus cougruentem videmus tribracho rarissime in cpiiutopede adhibito. Apud Aeschylum et Aristophanem plurimos tri-brachos habet pes cpiartus, apud Sophoclem primus , apud Euri-
pidem , cpii ceteris in rebus maxime cum Aristophane cougruit,pes alter, cjuod idem apud Luciauum obviam fit. Praeterea e
comparatione facta apparet poetam nostrum plures ex uno vo-
cabulo constautes tribrachos habere non in prima . ut tragicos,
sed in ceteris sedibus vel maxime in altera, ut Aristophanem, iutertia autem et cjuarta duabus vel tribus vocibus eos esse com-
positos. Nullum uisi tinum tribrachum e duabus vocibus formatumhabemus iu pede cpiinto.
lam ad singulos pedes nos couvertamus.
\n prinio trimetri pede octo diversae tribmchi formae cogitari
possuut , e cjuibus apud Luciauum adhibita cernimus ha€«:
1) Generis apud omnes usitatissimi , cjuod praebet tribrachumtrisylhibo vocabulo integro eifectum , exemphi apud poetam
nostrum habemus in duobus versibus, iu cjuibus trisyllabi aoristi,cjui dicuntur, secundi tribrachyn formant
:
T. 126 ^Aw^or, 253 f^«i'f.
-
J) Uims est locus, qiio coiistet tribracliys e tribus prioriluis
syllabis vocabuli tetrasyllabi
:
T. 251 iSufiuou
quo loco apparet, quod apud Sopboclein et Euriiiideni factuni
esse videnius, in voce quadrisyllaba in initio versus posita accentuui
vocabiili et versus concidere, qua ratione expeditior syllabarum.
quae tribracbyn efficiunt pronuntiatio fit.
.3) Quod Aeschylus et Sopbocles nusquam. Euripides non nisi
in iis fabulis. quas breviter liberiores dicere liceat. fecit, ut in
primo senarii pede tribracbyn admitteret e duobus tribusve vo-
cabulis compositum , id in Luciani versibus nonnullis apparet:
0. 16 OTl TOl'
tribrachyn duobus vocabulis conformatum invenimus. Cuius
solutionis etsi extant duo exenipla apud Euripidem , tamen tri-
brachys ita couformatus legibus a tragicis servatis repugnat, nam
Euripidis exemphi leguntur in fabulis posterioribus, in quibus
iani molliorem et liberiorem numerorum modum adhibuit, apristina illa gravitate valde aberravit et comicorum doctrinam
metricam niagis secutus est quam tragicorum. Multis autem locis
vocabulis bisyllabo et monosyllabo efficitur in primo pede tri-
brachys apud Aristophanem , ut Ach. T-o-t ox.u /ner: Eq. 133()
fiau fxf; aliisque locis cj[uos vide apud Widegrenum p. 3. Praeterea
semel e bisyllabo vocabulo et monosyllabo compositus est tri-
brachys in fab. sat. Pyth. 1,11: ots juei.
4) Non multum distat ab hac soiutionis forma, si tribrachys
vocabulo bisyllabo et prima syllaba sequentis conformatus est.
Huc non refero versum T. 184. quem praebent codices :OTUy iTTl KOVTOU (fiOOlJilOg ^UGTUL.iTai^
quae forma tribrachi etiam apud Aristophanem est rarissima, sed
malim ') cum Guyeto legere
:
iiT inl TU '/.OVTQU (f iOOfJilOC ^UGTCil^iTUl.
Solutionis (W ini genus cum apud tragicos, tum saepius apud
Aristophanem habemus, ut Ve.sp. 81b f»' IVt, 142(3
-
10
Eliam luu'c licciitia sulveiirli apud traj^icos est rarissinia
:
Acschyliis iiusquani eam sibi sumpsit, Sophocles semel Phil. (50lTic o Ho&og , Euripides ter (cfr. Stoppel : Quaest. de GregoriiXazianzeni poetarum scaenicorum imitatione et arte raetricaItostochii 1881 p. 22). Quibus quattuor locis verba arcte interse cohaerent. Sed Lucianus ne hanc quidem tragicoruni legemsibi j)osuisse videtur ; etiam hac re eura animadvertimus vestigia
})rementem Aristophanis, apud quera leguntur tribrachi e duobus
vocabulis monosyllabis et initio verbi proximi compositi cum aliitum hi
:
Vesp. 1124 o!f o (ioQiuc;
Thesm. lofj ar' iv uyqioigi : Gol r/ dl imu
;
Eccl. 2o 1 ri TTOT uQu ; 474 oa^ uv d.ror^T .
(vid. Widegren p. 1.)
Videinus igitur. Lucianum quamquam sex tantum exemplapraebeat adhibitorum tribrachorum ijrimae senarii sedis, tamcn
ex octo quae cogitari possunt generibus adhibuisse quinque, quae
onniia reperiuntur apud Aristophanem . qui quidem aliud alio
j)arcius admisit neque ab ullo prorsus genere abstinuit. Lucianum
igitur in singulis primae sedis efficiendis tribrachis liberius quamtragicos versari, sed licentiae modum Aristophanis non excederecognoviuvus.
§ 2.
De tribrachis in altera senarii sede adhibitis.
Cura primi pedis vocabula ad alteriun porrigi possint facile
intellegitur, in altera senarii sede propter maiorera numeri varie-
tatera et copiam tribrachorum inaiorem esse quara in priraa.
Atque quod observavit Mueller (de ped. solut. in Aesch., Soph.,
Eurip. sen. § 17,3) in altera, tertia , quarta senarii sede longe
frequentissime tribrachos ita esse formatos, ut thesis exprimatur
ultima vocabuli syllaba (vel nionosyllabo. (juod arcte cohaereat
cum proximo) arsis soluta duabus eius quod sequatur, id
etiara de Luciani versibus valet, cuni 25 pedis alterius in
tribrachyn soluti exeraplorum 20 hanc praebeant rationeni
solutionis.
1) Ac primum quidem extrema vocabuli syilaba et prioribus
eius quod sequitur , efficiuntnr tribrachi
:
-
11
T. lo'.> old{ noSuyQui' (cfr. eXCUrsum) . 1 4(» oru hfiunoi, KiJ
u).Evou xvufnoi , 17/i ^loviuToc iTegof, 248 ro/,uur€ floduygu^
(cfr. excursum), 2oO iGvQti- IniGo), 250 intimq eTTsae, 295
uiOTog u(fU}i;c. 30G
-
12
l'r()iio)iiiiiJi autcMii ut iipud Liiciaiium, Aristopliaiiem ccteros-
que coniicos, apud tragicos adliibita iioii reperiuiitur.\)
3) Si tribrachys in altero pede continetur vocabulo inte«|ro
trisyllabo, versus haud eleganter inciditur, quare hoc geiius rarius
esse adhibituni non niiruni videtur. Huiusmodi tribrachi ab
Aeschylo fere ubique vitati sunt, raro adhibiti a Sophocle, saepius
in iis demum Euripidis fabulis, quae maiore in nietro tractando
incuria comjiositae et comoediae leo-ibus metricis quam tragoediae
propiores vidontur, dico Iphigen. Aul. , Bacch., Heleu., Phoen.,
imprimis autem Cyclopem , in qua, ut in dramate satyrico, longe
liberrinia est ars metrica poetae, ita, ut — id quod saepenumeroobservabimus . — fere comoediae numeros legesque adhibuerit.
Comici poetae ab hoc solutionis genere non abhorrent. A))ud
Lucianum unum talem versum habemus
:
T. 2G() ufjMC noduYQoc oh- xul novo)v iJQ/a 6to'/.ov,
ubi tril)rachys alterius pedis integro vocabulo noSuygoc formatur.
Si vocem mv omitteremus cum editioue pvincipe a , quae prodiit
Florentiae 140G, haberemus trimetrum sine ulla solutione, 6a
syllaba per -/q vocis noduyQog producta (vid. excurs.), sed etsi liaec
scriptura usui Luciani non obstaret, propter concinnitatem wv re-
tinendum esse videtur, cum in antecedeutibus versibus (252— 257)quater voci noSuyQoc additum sit wv. Accedit, quod wv propter
sec[ueiitem noviav multo facilius excidere, quam inseri potuit.
4) Quattuor praebet Lucianus tribrachos vocabuli tetrasyllabi
initio effectos
:
T. 180 /usTuXujibov, 225 diuvvGuc, 245 xQHTiac, 25G [Islonidou-.
Cum parum ita fiat eiegans versus incisio, facile est ad intel-legendum , cur talis solutionis exempla fere nulla sint apud
Aeschylum et Sophoclem , nonnuUa apud Euripidem, sed iii iis
demum fabulis,
quas liberiores dixi. Maxiraa vero talium tri-
brachorum copia extat apud Aristophanem comicosque minores,
apud quos longe ])luvimi initio vocabuli efficiuntur, cjuamquam
non desunt,quorum thesis arsisque soluta vel in media voce vel
in eius fine positae sunt.
Ex exemplis modo allatis elucct pauca tantum tribrachorum
genera usurpata esse a Luciano, etiamsi tribus partibus maior sit
') Duo exempla inveni aliter constituta : alterum , quod iam indicavi,
apud Ezechiel. 167, alterum apud Gregorium Nazianzenum II, 1, 11, 1121:
Ttv dnoSofxo^au . in quibus quidem non magnopere haerebis, si iam apud
I']uripideni nonnullas, plures apud Aristophanem eiusmodi solutiones obviam
fieri memineris.
-
13
nuiuerus tribrachorum in altera sede quam in prima adhibitorum.
Sed in hoc quocjue triuietvi pede duo sohitiouum genera vidimus
admissa, quae rarissime apud tragicos reperiuntur nec fere nisi
in liberioribus fabulis Euripidis. Omnes autem sohitiones a
Luciano usurpatae apud Aristophanem et reliquos comicos usita-
tissimae sunt.
De tribrachis in tertia senarii sede adhibitis.
Propter caesuram in tertia trimetn sede tribrachos ex uno
integro vocabulo constantes nullos vel perpaucos extare , facile
cognoscitur. Luciani versus talibus tribrachis oranino carent. NeAristophanes quidem in hac sohitione adhibcnda multiis cst.
Widegren p. 1 1 affprt tantum exemphi haec :
Eqv. 18-f erEQoc, GTO Gtoijutoc.
Pac. 892 xexunii/'
.
Av. 918 xvxXia, l(i9H /'/.uiidu.
Sed quod supra docuimus
1) tribrachos longe plurimos ita esse conformatos, ut thesin
exprimat extrema vocis syllaba. arsin solutam priores eius, quae
sequatur, idem etiam magis in tertio senarii pede observatur. Cfr.
T. 174 d^tQuniiur e/.u^e , 184 '/.ovtou (feooiisroc , 231 niQWfTi
loTioc, 237 }0)9q6i' i/.urfou (vid. exc), 264 nddrja^e xo/.uaiv,
267 d^u/MGGuv Hf,enoiJiv.
O. 27 TOVTOV uS^SQUnBVTOV, 36 UTQUVflUTlGTOC U^UTOC, 107 VnfO^E
xuTun$6(i')v, 112 vvxToc uvuxitd^rjfievoc.
Tales solutiones in tertio pede liabent et tragici et comici.
2) Multo minor numerus est tribrachorum . quorum primum
tempus in finem vocabuli incidit, secundum et tertium voce bi-
.syliaba conformantur. Qua ratione apui] Lucianum effectae sunt
solutiones
T. 187 f)(ov6u nuQu.
O. 43 novovvTU no6u , 76 fju^oifii, rv/ov, 154 onoiu ^Qfffoc (vid.
excursumj.
Qualia exempla non deficiunt apud poetas scaenicos. Periara
autem videntur esse apud alios. Duo tantum inveni, alterum
a|)ud Gregorium Nazianzenum II, 1, 11, 1320:
o fiiv ro ditnev • ifii
(cfr. P. Stoppel: Quarst. de Greg. Naz. p. 26)
-
14
nlfovnni in Tliespidis, (|U(>(1 lortiir. froin. I. 1:
foyM vofiiC.f tf^giS^ */*"'
(lc (|n() cfr. Mueller trap;. niiii. p. S.
:;) Seniol tliesis efficitur voc.abuhj inonosyllabo. (|UOfl coliaeret
cuui anteceflente. arsis soluta initio ])roxinii:
(). 70 )'('fQ fxh>ni\
Totus versus hic est
:
lnTooq Oiv yuQ ixhiof vno
-
15
(Oed. R. 741) ) , (juinquies apud Euvipideni , qui lioc in genere
maioreni licentiam sibi sunipsit (juani Aristophanes , qui ununi
tantum exemplum praebet
Lys. 938 Cf • fj.a chr ^liroV.co.
Apud alios poetas taleni tribrachyn non inveni.
(») Denique venimus ad tribrachyn, qui uno integro vocabnlo
e.xprimitur ita, ut ex prioribus eius syllabis constet
(). 45 ddrtujnc.
Quod solvendi genus maxime est memorabile. Apud nullum
enim poetam nisi apud Aristophanem invenitur, cum Sophoclis
illud Oed. ("ol. loKi toitoc J' ^ETfoAoc quidem huc referendum
sit, sed nomine proprio excusetur. Ne Euripides quidem , quifere omnia quae Ijucianus genera quam(|uam ferc rarius ])rael)et,
talem tribrachum admisit. Apud Aristophanem autem multn
extant exempla, quae collegit Widegrenus :
Nub. 1282 OTTOXiQOl'.
Vesp. 1883 f,uaj(S(r(XT ., 1385 xuTe^ule, 1512 i.iux(XQi,s etc. ^)
Eos tribrachos, quoruni primum tempus terminat vocabulum,
tertium incipit, alterum voce monosyllaba continetui-, Lucianns
non adhibuisse videtur. Nam in versu0. 49 TTiid^OV Af/OITt • TO TTfQUC UV VTT007T(XaO),
To 7ISQUC difficile est ad intellegendum. Boivinus pro to ttsquc
legere voluit lo yrJQug. fSed quid sibi vult to yrJQuc av vTroGndaoi ?
„Si senectutem meam vel senectutis meae opem tibi subtraxero,stabo senex ego, tu iuvenis iacebis humi" ? Fortasse to ttsquq
explicare possumus — zuletzt et ad vTioaTrdr = ein Bein stellenlocum comparare Luciani in „calumniae non temere esse
credendum" 10, ubi de gladiatoribus dicit: xul TTQWToq uvtoc
fxuaToc fifut ^ov}.of(fi'oc , nuQOi^ftiui , xul nuQuyxoirit.fT^Ai tuv
nXtjaiov, xul Tor nQo uvtov,. fb dvraiTo , vnoanu xul vnoaxfXi^fi.
Mailem tamen legere cum Guyeto Tf
-
16
sedis, apparet. trihrachorum tertii pedis numerum medium locumleiiere inter primi et secundi trihrachos. Unus tiintuin tertio
senarii loco efticitur uno vocahuh>. duahns vocihus sedecim, trihus
tres. Sex qnue .idhihuit Lucianns genera omnia nsitata snnt apud
Aristophanem ; nonnulhi tantnni , imprimis tria priora , ne a
tragicis quidem repudiata sunt. Sohitionum antem genera postremo
alhitii . (|uippe quae numeros lardent. Aeschyliis et Sophocles
nunquiun , Euripides raio adhil)nit: nnum f^enus ne apudEuripidem quidem invenitnr. l.ucianns antem iiulh) h)co maiore
licentia quiim Aristophanes usus est.
§ 4.
De tribrachis quarti pedis.
1) In quarto senarii pede apud Luciiinum quinqne solutionum
genera iipparent,
quornm longe tVequentissimnm haud secus
atque in altera et tertia sede est id, ut thesis terminet vocabulum,
arsin efticiat initium eius,quod sequitur. Huc referendi sunt
loci hi
:
T. 20 /us/uvxog iniTSipei, \[^S oioor, uTTonuroc, '2\1 Giudiu diu)v(>uc,
229 TTQOG^S, SlulvTOC.
(). 51 ntJiTCoy.ac unovoc, *)(> GidijqoyuKxoi' ini(psQM , 100 (iiSrjoo-
(SnuQTor ini^uXair , 164 (>tdr]o6nlu()To)' t'nsdvGO), 105 noonor
vyirjc, 152 nenrjyu fisru^fjrui.
Videmus igitur verha cum praepositionibus bisyllabis compo-sita plerisque locis ad tribi-achos formandos adhibita esse, quod
idem plerumque apud Aristophanem tit, qni largissimam copiam
tribrachorum ita conformatorum praebet.
Etiam apud tres illos tragoediae principes hanc solutionis
formam omnium esse longe Irequentissimam , iam dictum est.Neque Alexandrini poetae talem tribrachyn frequenter non adnii-
serunt, ut Criit. 2,4. Lycophr. Alexaudr. 520, 700, 1040, quibus
quidem locis nominum propriornm initio continetur tribrachys
(cfr. Mueller, p. 8, sq.) ').
De Gregorii Naz. tribns locis, quibus thesis concludit vocem,
solutae arseos tempora incipunt vocabulum sequens vid.
Stoppelium 1. c, p. 20.
2) Tribrachys, cuius thcsis continetur vocc inonosyllaba,
arsis soluta initio oius, quie sequitur. nihil offensionis hahet,
') K/r'chirl 29, l-.:5, Kifi, isO.
-
17
cum in eum quoque cadant, quae de monosyllabis § 2, 2monuimus. Nam ut in altero sic in quarto pede monosyllabum cumvocabulo antecedente arctissime conexum esse animadvertimus
T. 152 Se TroTUjuoyetTovu.
Qualis solutio semel occurrit apud Aeschylum , aliquoties
apud Sophoclem et Euripidem, compluries apud Aristophanem
comicosque. Etiani e tragicorum minorum fragmentis Muellerus
p. 9 huiusmodi exempla affert duo , alterum ex Chaere-
mone 7, 1, alterum ex Astydam. fab. 3,4, quo quidem locomonosyllabum cum sequente. non cum antecedente vocabuloconiunctum est. ^)
3) Thesin in qua vocabulum terrainatur sequitur arsin solutam
efficiens bisyllaba vox locis his
:
T. 174 l'A«(?£ Traiju
0. 70 s'y.lvof vtt', 140 SvGTTjvov Iz*.
Tales tribrachos et tragici et comici admittunt. In tragicorum
autem exemplis propter versus , ut videtur , incisionem vocabula
quae arsin efficiunt bisyllaba cum sequentibus arcte ligata sunt.Quam regulam Lucianus tribracho SvaTrjioi' trt admisso violavit,cum irt non ad sequentem sed ad antecedentem vocem pertineat.Qua in liceutia noster iterum cura Aristophane facit, qui similia
exempla praebet :
Nub. 189 TOvTu y iTi, 215 TovTo nuvv
Vesp. 31 nowTov vnvov, 200 liJ^uXXs nuXiv,
multa alia. ^)
4) lam in censum veniat is tribrachys, cuius prima mora in
vocabuli finem, tertia in initium incidit , altera monosyllabo
efficitur
:
0. 24 yevvurog, o S^qugvc.
Haec forma inveuitur apud Sophoclem, Euripidem, Aristo-
phanem. ^) Item semel simile est apud
Lycophr. 2,3 (fab. satyr.) nuQs^sGTtjxog- oV uliTr,Qioc
(cfr. Mueller p. 9).
5) Uno loco :
T. 285 sju^uivs, cv ds,
') De Gregorio Naz. cfr. Stoppel p. 29.') Non recipio hunc in numerum 0. 62 ytYovtcg 'ivu, ubi cum Guycto
yiyova^ rjv legendum est, ut bonus sensus existat.
') Dcest hocjsolvendi genus in Gregorii Nazianzeni versibus.
o
-
J8_
iibi tribrachys fiue vocabuli et duobus vocabulis monosyllabis con-
tinetur, haec item arctissimo nexu cohaerent, quod idem semel obviam
fit apud Aeschylum , semel apud Sophoclem. Saepius ita conforma-
verunt quartam senarii sedem Euripides et Aristophanes , apud
quem haec solutio reperitur in vocabulis qualia o 6e\ av de\ quod
habemus apud Lucianum, rt yuQ, fju JC . *)
LucianiiH in quarto pede iambum non solvit ita, ut elficiatur
tribrachys formae ^v— | w thesi et priore solutae arseos temporeconcludente vocem altero sequentem incipiente, quam formam
Aristophanes et in aliis pedibus et in quarto (vicies quinquies)
adhibuit. Cfr. Rumpel Philolog. Tom. 28 p. 607 et Widegreni
dissertationem p. 2LOmnino igitur Lu-.-ianus in quarto pede sedecim tribrachos
adinisit. Ex uno vocabulo constat nuUus. Quattuordecim duobus
vocabulis efficiuntur atque hi quideni plerumque ita, ut thesis fine
vocabnli , solutae arseos morae initio sequentis conformentur.
Praeterea bis tribus vocabulis tribrachi formati sunt, quorum
alter hanc praebet formam, ut thesis concludat vocem, arsin
efficiant duae monosyllabae voces, quam licentiam in aliis pedibus
non sibi sumpsit poeta, alter hanc. ut constet e fiue vocabuli,
monosyllabo, initio vocis proximae. Omnia quae Lucianus ad-
hibuit solutionura genera apud Aristophanem saepe reperiuntur.
Nonnulla, impriraisque ea, quae postremo loco attuli, apud tragicos
rara sunt.
§ 5.
De tribrachis in quinta senarii sede admissis.
Quinti pedis iambum apud omues fere poetas rarissirae in
tribrachyn solutum esse , iam supra monitum est. Ne Aristo-
phanes quidem quiuto senarii loco in tribracho adhibendo largus
est : cfr. Widegren p. 21 sq.
Quae cum ita sint, non mirum videtur, quod unum tantum
eius solutionis exemplum Luciani fabulae, quae complectuntur
404 senarios , exhibent
:
0. 52 yfQovGi nuQeneTui,
neque id indubitatum. Nam Gavelius proponit nuQeGHtiui velhunc versura ita scribere voluit
:
TToo&vfiiu }^UQ ye^Qovo' uel jruQeGnerui,
M Hnff r|noque forraa apnd (Trp?orium flpest.
-
19
sed nimis a tradita lectione abiit. Et recte earum observationum
editor animadvertit : „7TUQeneTui deterius non videtur k^! ttuq-
tcnfTui, nec tribrachys deterior anapaesto. Secunda emendatio
vim versui videtur illatura, nisi ultimam in nQo&vfiiu corripi
posse ostendatur." Sed certe u m TTQod^vfxiu corripi non potest,Quam praebent libri tbrmam, cur non retineamus, non video,nam et senteutia prorsus sana et tribrachys talis in quinta senarii
sede admissus haud quaquam insolens est. Nam hi ipsi tribrachie fine vocabuli et initio sequentis conformati etiam in quinto pede
inter omnia genera et apud tragicos et apud comicos primum
locum obtinent. Huc accedit, quod arsis soluta conformatur bi-
syllaba praepositione (nostro loco nuQu vel nuQi •••)-, quod idem
plerumque apud Euripidem et Aristophanem occurrit in quinti
pedis iambo in tribrachyn soluto. Itaque puto illo loco tri-
brachyn ferri posse neque ulla correctione opus esse. Cui opinioni
praesidio est etiam hoc, quod tres tales tribrachi prorsus corti qui
a Muellero p. 10 in medium prolati sunt:
Lycophr. frgm. 2, 1 (fab. satyr.): u/Jm xv/uxiop et
Ezechiel 23 ttqocSqujuovgu ^uaiXiSi, 41 jf/iu6/nu ^u6t?JoK,
utique ita sunt comparati, ut arsis soluta vocabuli initio , thesis
antecedentis fine efficiatur.
§ 6.
Omnibus Luciani tribrachis enumeratis eorumque conforma-
tionibus explicatis iani quae exposuimus paucis complectamur et
cum usu poetarum scaenicorum breviter comparemus.
Omnino Lucianus in 404 trimetris 69 tribrachos admisit, ex
quo sequitur, ut singuli in senis versibus legantur. lam cumsecundum Rumpelium (cfr.
-
20
constituendam Rnjnpelius in Philologi tom. 28 p. 605 tabulam,
qua etiam Stoppelius p. 33 usus est ad leges metricas Gregorii
theologi diiudicandas, ita composuit, ut primus quisque quem
tabula continet numerus eum pedem qui plurimos tribrachos,
ultimus eura qui paucissimos praebet, indicet, reliquis pedibus
ordine descendente interpositis. Ut haec tabula demonstrat, ratio
est apudAeschylum
:
4 3 12 5Sophoclem
:
14 3 2 5Euripidem: 2 4 3 15Aristophanem : 4 2 3 15.
Inter Luciani tribrachos in singulos ])edes distributos ratio
^^''''^'-23 4 1 5.
Quamquam igitur cum nullo Lucianus congruit, tamen
iterum maxime tribrachi apud eum ita distributi snnt ut apud
Euripidem et Aristophanem. Usitatissimum tribrachi genus apud
Lucianum id est, ut thesis constet e vocabuli fine, arseos solutae
tempora incipiant vocem sequentem,
quales praebet 32, id est
fere partem dimidiam omnium. Ex diiobus vocabulis constant
54, quorum frequentissima forma est modo allata .. -^-'|-—'-^ ..
,
proxima ^f^^ .., quae duodecies adhibita est, sequens ..-—-jwwquae septies usurpata est. Duos tribrachos monosyllabo et bi-
syllabo expressit poeta. Novem tribrachos ex uno vocabulo con-stantes admisit, quorum quinque inveniuntur in altero pede, tresin primo, unus in tertio , nullus in quarto ; tres efficiuntur integra
voce , sex initio , nullus fine vel media parte vocabuli. Quinque
tribrachi apud Lucianum tribus vocabulis continentur arctissimo
nexu inter sese cohaerentibus.
Haec habebam, quae de tribrachis dicerem.
Caput n,
De dactylis.
Spondei loco etiam dactylum — etsi in quiuto pede rarissimeferri posse notum est. Sed dactylus a poetis non pari modousurpatus est. Saepissime quidem eura omnes in tertio pede ad-mittunt, in quo versus incidi solet caesura quam dicunt semi-quinariam. In prima sede apud hunc saepius apud illum rarius
invenitur, luillo autem loco apud tragicos in quinta, nam omniadactylorum in tj^ninta sede admissorum exempla emendationibus
-
21
certis e tragicoruui trimetris remota sunt. Contra comici poetae
liabent dactylos in quinto senarii loco — Aristopbanis fabulaEccles. excepta, in qua nulli leguntur. — Comicorum usum secutusest Lucianus , cum in quinto pede dactylum admittat et in singulis
dactylis formandis eandem normam sequatur.
lam ad singulos dactylos transeamus.
§ '^-
De dactyiis in primo pede admissis.
Omniuo leguntur apud Lucianum 64 dactyli pro iambis vel
spondeis, 17 in primo : T. 19, 24, 29, 141, 170. 172, 179, 238,
286, 304, 309. 0. 13, 20, 27, 65, 69, 154.
45 in tertio: T. 21, 24, 26, 60, 67, 70, 142, 145, 149, 164,
169, 170, 172, 183, 216, 217, 219, 222, 228, 239, 240, 252, 253,
254, 256, 257, 295, 306. 0. 7, 13, 29, 33, 35, 41, 50, 62, 63,
86, 91, 108, 110, 127, 138, 158, 159.
2 in quinto : 0. 16, 25.
1) Atque in primo pede sex locis dactylus continetur uno
integro vocabulo
:
T. 19 TTiavjuuri, 179 rjTiioi; 238 Soyjxioc (cfr. excursum).
0. 154 vrjniog.
T. 29 ilTiiSi.
0. 65 fiTjderi.
Ita Aeschylus et Sopbocles raro spondeum solverimt, saepius
autem Euripides in fabuiis posterioris aetatis, in quibus maiore
licentia usus est. Cfr. Rumpel : Die Auflosungen im Trimeter
des Euripides (Philol. tom. 24 p. 412):
„Wir ersehen aus der Zusammenstellung , dass der Dactyhis
in den alteren Tragodien fast nur im dritten Fusse und zwar aus
mehreren Wortern gebildet vorkomrat und erst in den jiiugeren
auch im ersten Fusse uud aus einem Wort bestehend iiblich ist."Tribus locis in tragicorum minorum senariis vocabula tri-
syliaba dactyium efficiunt
:
Theodect. 10, 2 '^lie, 2, 1 /uriTiou.
Pompei. Macr. I, 3 fitjTeou.
Cfr. Mueller p. 11.
lu duos horum locorum cadit, quod ionge plurimis locisetiam apud tragicos illos principes observare possumus accentus
vocabuli et versus concidere. Contra Lucianus facit,
qui comi-
corum leges metricas secutus plerumque habet dactylum ex
-
integru trisyllaba voce ita conformatum , ut accentus in prima,
non ut apud tragicos, in altera vocis syllaba positus sit. Qua
ratione Lucianum minime abhorrere ab Aristophane intelleges, si
contuleris, quae Kumpel (Phil. 28 p. 608) observavit:
„Was nun die Bildung der einzelnen Dactylen betrifft, so
besteht von den in e i n e m Worte befindlichen im ersten Fusse,ahnlich wie bei den Tribrachen, der dritte Theil aus dreisilbigen
Wortern, wie ixTiSag, 'SvXXa^s, uqqiva, xXifjaxu, im dritten dagegen
nur der zehnte Theil, und diese Art ist hier so wenig beliebt,
dass sogar solche Worter, welche sowohl in den zweiten als in
den vierten Fuss hineinreichen, noch vorgezogen werden."
Haec verba Rumpelii etiam valere de dactylis tertii pedis
Lucianeis infra videbimus.
2) lam sequitur dactylus, qui quadrisyllabi vocabuli prioribus
tribus syllabis comprehenditur
:
0. 27 uvxiSaxa.
Hanc solutionis formam Aeschylus et Sophocles nisi in nomi-
nibus propriis fere non admiserunt, saepius autem Aristophanes
et Euripides, de quo quidem etiam hoc loco idem valet quod
supra § 7, l dixi. *)
Multo saepius dactylus efficitur pluribus vocabulis:
3) Quattuor locis apud Lucianum constat dactylus e mono-
syllabo eiusque quod sequitur initio
:
T. 24 TJ ^ixe^iog, 286 fc yovaia , 304 fj dia^Qtxrig, 309 twv /ufT«-
voovvjon'.
Dactylus duobus formatus vocabulis ab Aeschylo et Sophocle
raro admissus est neque aliter nisi ita ut arctissime monosyllabum
cohaereat cum vocabulo sequente,quamquam multa sunt exempla
in Philocteta fabula , in ciua liberioribus metri rationibus usum
esse Sophoclem notum est. Locis Lucianeis ne cohaerere quidem
ubique inter se vocabula quae dactylum efficiant facile per-
spicitur, qua in re iterum poeta comicorum et Euripidis in
liberioribus fabulis usum secutus est.
4) Deinde Luciani versus exempla talium dactylorum praebent,
ut longa dactyli syllaba efficiatur monosyllabo , arsis soluta bi-
syllabo
:
0. L3 xal ToTf, 69 Tov TToda.
') Lucianus initio vocabuli quinque syllabarum dactylum non expressit
;
quocl quinquies apud Gregorium Naz. apparet, semel apud Aeschylum in
nomine proprio Al^ionCSoq. bis apud Euripidem Al&ton(dog. Alf^tonCav. Cfr.
Stoppel. diss. p. 34.
-
23
Quae quidem ratio ab Aeschylo , ut videtur . prorsus spreta
bis tantum idque iterum in Philoct. fabula admissa a Sophocle,
saepius apud Aristophanem et in Euripidis liberioribus fabulis ob-
viam fit. De Alcest. v. 802 cfr. Mueller p. 24.
5) Magni est discriminis genus quod sequitur dactylorum.
Etiam apud Lucianum habemus illam dactyli formam in primopede — w w ita conformatam, ut breves dactyli syllabae direm-tae altera ad alteram vocem spectet. A qua dactyli forma prorsusabhorruerunt Aeschylus, Sophocles , tragici minores
,quantum
c{uidem e fragmeutis eorum cerni potest ; Euripides quattuor
tantum locis dactylum effecit tali bisyllabo et raonosyllabo. quibus
vocabulorum conexus excusationem quandam praebet. Extant
in Iphig. Aul. , Orest. et Cycl. fabulis,
quas qua metri incuria
composuerit Euripides, saepius iam notavimus.
Luciani exempla huc referenda sunt tria haec
:
T. 141 ovTf j^-w.^^fi', 172 mAAoc fV,
0. 20 «XA« xat',
quibus locis eo licentiae j)rogi*essus est poeta, ut praepositionem
cum voce sequente apostropho arcte coniunxerit. Eandem ferelicentiam simili dactyli compositione iterum invenimus apud
Euripidera :
CycL 270 avTog ('x' fycoye.
Sed Cyclops . fabula satyrica, etiam raaiorem quam reliquaeexhibet metri libertatem. Quo fit, ut aliquam vim habeat ad pro-positum nostrum demonstrandum, si in hoc draiuate satyrico, c[uod
coraicorum fere leges metricas praebet, easdem atque in senariis
Lucianeis solutiones invenimus. Sed maiorem auctoritatem habent
comici ipsi. qui saepissime hac dactyli forma usi sunt, ut Aristo-
phanes bis et cpinquagies ; accedit, C[uod paene omnes huiusraodi
dactyli extant in prinio pede . in quinto pede nullus , in tertio
quinque. Fere idem apud Lucianum usu venit,
qui in primo
senarii pede praebet tria exempla , in quinto nullum , in tertio
unura , de quo infra uberius erit disserendum. Itaque ex his
exemplis elucet Lucianum etiam in dactylis adhibendis coraicorum
rationem secutum esse.*)
6) Semel Lucianus in primo senarii pede offert dactylum ex
tribus monosyllabis constantem :
T. 170 ol St To.
quamquam ita est conforraatus , ut thesis — longam dico dactyli
1) Untun tale exempluni in Ezech. exag. 85 uQci ye est.
-
24
.syllubam — et priur arseos solutae moru arcto iiexii coniungantui-,jiosterior autem ad vocem sequentem spectet ita ut exprimatur
quasi bisyllabo et monosyllabo, tamen huiusmodi solutionis fonnam
nunquam apud Aeschylum et Sophoclem , saepius autem apud
Aristojihanem , ut comicum, inveniri tenendum est, Nonnullis
quidem locis etiam Euripides in fabulis liberioribus ita dactylum
conformavit. ')
Septendecim igitur in primo pede admissorum dactylorum
septem uno vocabulo , novem duobus, unus tribus vocabulis con-
tinetur. Omnes,
quas in primo pede adhibuit dactylorum con-
formationes apud Aristophanem reperiuntur et, quamquam rarius,
in iis Euripidis fabulis, quas maiore metri licentia conscripsit
poeta.
§ 8.
De dactylis in tertio pede admissis.
Ut pauca tantum dactylorum simt exempla in primo pede
ita plurima propter caesuram illam , ciuae dicitur jrei-dtj/ufjtQijc,
apud Lucianum longe usitatissimam , in tertio sunt. Quare fit,
ut nusquam legantur in trimetris Lucianeis dactyli in tertio pede
conformati integro vocabulo vel tribus prioribus vocabuli syllabis,
quales plus semel Euripides et Aristophanes maiore licentia usi
videntur admisisse, ita ut hac in re poeta noster cum Aeschylo
et Sophocle congruat.
1) Liceat igitur primo loco tractare dactylos frequeutissimos,
id est ita formatos, ut thesis expressa sit vocabuli fine, arsis
prioribus duabus syllabis eius, quod sequitur; fere duae omnium
partes dactylorum,
qui in tertia sede leguntur, tali modo con-
formatae sunt, id quod etiam in tribrachis observavimus.
Habemus eiusmodi dactylos
:
T. 21 avTwv diunvQov , 24 uvlwi' uIittoqov, 26 neiQWv axoXioc,
60 OffCWJ' VVpoV, 70 TToduyQWV TreQtTfUTSfv, 142 oX^OV 7l{Ql,XQSjU.r;C,
145 ^oi^ov Tiolvfiu^rig , 164 vuivuc TQuysXu(fovc , 172 uotduTc
iTvid^sTwv , 216 xQUTutdSg avvoj(fiu6uc , 217 fjxo) CTuStu , 222
TQSfiovGuv dtuXvToiGtv , 228 vXia&O) nsQiJisCcov , 239 unrjvr]
nuQuSQUfjit] , 252 noduQxrjc noduyQoc (vid. excursum) , 253
\4pX\svg noduYQoc, 254 BsXXeQocpoi^jtjc noduyQoc, 256 JleXonidMv
nodayQog, 257 vloc, noduyQic, 295 ucpavtjc nvfjtaiu.
') De uno huiusraodi dactylo a Gregorio Naz. admisso vid. Stoppel
diss. p. 35.
-
25
0. 7 fiUTUiuv JiQoffuCir ^ 13 da/iiuad^sic, orofiuGuc . 41 jxinTWv
xuTu^u/.t;g, 62 aTouTiWTtjC yiyorac, 63 nlrjf^c; jt(qi,xvx).oTc, 108
rvxToc SivTTriGuc, 159 rr/.urrjuc 7TSQtf'/.(6r.
Permulta horum exemplorum ita esse comparata patet. ut
arsis soluta bisyllaba praepositione contineatur.
2) A solutione modo tractata . quam omnes et tragicos etcomicos poetas longe frequentissime adhibuisse notum est, haud
multum distat ea quae thesin monosyllabo eftectam excipit. arsin
initio vocis sequentis conformatara. Quod uuus observavit Aeschylus,
ut eligeret vocabula , quae cohaerent cum antecedentibus , mono-
syilaba, apud Lucianum valere uou videtur : duorum enim qui
extant locorum alter praebet exemplum laesae alter observatae
regulae
:
T. 219 xul )'rc ooiu,
0. 91 SoxiTcoi; xuTuxr^aoj.
Frequentius invenimus apud Lucianura
3) Dactylos ita comjiaratos, ut arsis expressa sit vocabulo
bisyllabo, thesis extrema antecedentis syllaba:
T. 67 ufisi^eir ini, ISo oQUTat jneTU.
0. 29 dsirog jrorog, 33 xAf(/u^w/ov ttoSu, 35 detrhc xutu, 86 fTT/.ijyrjr
vTTo , 110 oi/ioi, 7to9sr , 127 ufpoQfirjg Si^u , 138 uq)(Tjv ovofi
,
158 «5pa»'(dg xaju.
Quo in solutionis genere quiuquies arsin e bisylhiba prae-
positione constantem arctissimo nexu cum sequentibus cohaerentem
videmus. Cfr. Mueller p. 13.
4) Semel Lucianus dactylum admisit e monosyllabo et bi-
syllabo compositum, qualis perraro apud Aeschylum et Sophoclem
saepius apud Euripidem et Aristophanem reperitur
:
T. 240 wv 6og Tu/f,
qua in solutione, cur apud tragicos plerumque positum sit vo-
cabulum monosyllabum arcte ad antecedens se applicans facile
est perspectu. Maior igitur hic Luciani in metro tractando
cernitur licentia. *)
5) Bis arsin efficiunt duo vocabula monosyllaba, thesis con-
tinetur fine eius quod antecedit, qua ratione saepius etiam alii
poetae dactylum composuerunt , non solum comici et tragici, sed
etiam Gregorius Theoh II, 1, 12, 218 (Ezechiel in exagogaeV. 119).
') Apud Gregorium hoc genus solutionis deest.
-
26_
Exenipla lniiusinodi apnd Lucianum sunt haec
:
0. 50 TtgsG^vc, Gv S' o,
T. 170 OXTCO, Tfi St,
(juae arcto nionosyllaborum nexu excusantur.
Eacleni vocabulorum . quae solutionem efficiunt, arcta con-
iunctio est^
fi) in flact^^lo duobus vocabulis monosyllabis initioque sequentis
conformato. Euripides priorem brevem in tali solutione etiam
cum sequente syllaba coniunxit ; apud Lucianum in uno quodextat exemplo hoc non servatum est:
T. 1()9 fJtV TO St-u.
Etiam huiusmodi dactyli apud tragicos rari sunt. Sophocles
ita solvit tertium peden, uno loco fabnlae liberioris
:
Philoct. 764 oTuvTtBQ to y.axov,
ne apud Euripidem quidem inveniuntur nisi in fabulis recentioris
aetatis , extant autem multi apud comicos.
7) Bis apud Lucianum thesis in finem vocabuli incidit, prior
arseos mora raonosyllabo, posterior initio proximae vocis continetur
:
T. 149 uXXrjv iji tfif, 306 Svi'(xTui Gov dvuxuiTiGai.
Ratio ipsa neque a tragicis neque a Gregorio, qui quinque
praebet exempla (cfr. Stoppel p. 38) discrepat. Sed legem ab
oranibus tragicis in vocabulis arcte coniungendis servatam semel
(T. 306) neglectam cernimus aeque atque a comicis.
Omnino igitur Lucianus in tertio senarii pede quadraginta quin-
que dactylos suppeditat : longe plerique, quadraginta, duobus vocabulis
continentur , nullus constat ex uno vocabulo,
quinque e tribus
:
caesura est omnibus locis semiquinaria, quam Lucianum omninounice fere adamasse videmus. Quascunque autera dactylorum
explicavimus conformationes , extant apud comicos.
§9.
De dactylis in quinta sede adhibitis.
In quinta senarii sede apud comicos graecos et tribrachyn et
dactylum , apud tragicos solum tribrachyn , non dactylum inveniri
iam a Porsono et Hermanno in praefationibus ad Euripidis
Hecubam recte animadversum est. Sed diligentior exemploruracomparatio
,quam instituit Seidlerus in coramentatione : „De
dactylo et tribracho in quinta senarii iambici sede", docet comicos
poetas tribrachyn dactyluraque in quinta senarii sede fere non
usurpasse nisi ipsa quinti pedis arsi soluta novum vocabulum
-
27
inciperet . tragicos autem dactylo plane abstinuisse. Nam dactylumin Eurip. Heracl. 404 a Scaligero et Barnesio male illatum recte
Musgravius expulit. Idem valet de duobus aliis exemplis Euri-
pidis Iphig. Aul. 1623: ropSe fj6G)(or reoyfv^ (Porsonus siiyfr^),
cum dudum observatum sit Iphig. Aul. finem corruptum esse, et
frgm. 907:r; yuQ Gtomt; toTc Goffoig fffr' dnoxQiGic.
Neque maiorem auctoritatem habere videtur dactylus ille
quinti pedis lyricus in Iphig. Taur. 414:
(piXu yixg kljrlg (yeiei' inl Trrj/jaGi ^goTwr.
qui non, ut Seidler putavit, in recentioribus demum editionibus sedin codicibus et in editione Aldina v. 401 extat. Omnia igitur
dactylorum exempla in quinto senarii pede admissa e tragicorum
trimetris remota sunt. Cura dactylo illo quinti pedis Python.
frgm. I. 16:
GiTov dianifi/ipai xul no/.iTrjr yiyoiirut,
qui huc referri non potest, cum sit fabulae satyricae liberius con-scriptae, conferas velim formam quae est apud Aristophanem hoc
trimetri loco longe frequentissime adhibita -^^•^ — , ita utfinis trimetri exprimatur voce quadrisyllaba. Si enira ipsa arsi
soluta in quinta sede novum vocabulum incipit, id adamasse
videtur, ut versus desinat iu quadrisyllabum vocabulura mensurara
habens quarti paeonis vel proceleusmatici. Apud Lucianumquidem in fine trimetri unum tantum tale quadrisyllabura invenitur
:
0. 52 /iQovGi, nuoinfTui,
de quo iam supra § 5 dictura est. Praeter huiusmodi tribrachorum
genus apud tragicos aliud est etsi rarius: novum quidem soluta
quinti pedis arsi vocabulum incipit , sed reliqua versus pars non
unura sed plura vocabula coraplectitur. Atque raulto raaiorem
quam tragoedia utriusque generis exemplorum vira continetcomoedia. Posterius autem genus Lucianus non adhibuit in tri-
brachis formandis, nara in uno versu
:
0. 16 TovTov St^a,
ubi arsis in quinta sede huius generis soluta est, thesis longa
praesto est, ita ut dactylum habeamus, non tribrachum. Quoditerum ad nostram quaestionem multum valet, quia, ut supramonuimus , tragici in quinta senarii sede nullum praebent dactylum.Ab hac dactyli forma non multum distat
:
0. 25 sivai fii Ti '),
') Hoc T* Guyeto suspectum visuni, forsan quod jurj&if praemissum idnon admitteret , sed fruatra : obloquuntur enim multa exempla.
-
28
quu quidem loco, quaniquam e tribus vocibus constat cUictylus,
tamen ii proxinio vocabulo ijs arcte se adiungit, ut cum hoc
quasi unum efficiat et haec solutio illi to»''tow diyu simillima sit.')
Quibus expositis haec praecipue tenenda sunt:
Tragici in quinto senarii pede dactylum non admittunt, comici
haud raro. Lucianus habet duo exempla satis certa et quae usui
comicorum non repugnent. Itaque hic quoque maiorem illam
lunnerorum comicorum libertatem eum sibi sumpsisse nostro iure
affirmamus.
Omnibus dactylorum exemplis in Luciani senariis enumeratis
iterum, quae invcnimus, paucis complectamur.
1) Leguntur in 404 trimetris Lucianeis 64 dactyli : primus
pes et tertius continent 62, quintus 2, ita ut singuli in senis tri-
metris reperiantur.
Si cum his numeris rationem tragicorum et Aristophaniscomparamus, cum Aristophane plane congruentem Lucianumcognoscimus. Secundum Rumpelium enim (Phil. toni. 28 p. 608)ratio est haec
:
Aeschylus 140: 4308 = 31Sophocles 204: 7568 = 37Euripides 1923: 17825 = 9Aristophanes 1465: 9208 — 6
et Lucianus, ut vidimus, 63: 404 = 6Quantum autem distet noster a Gregorio Naz., qui omnium
longe minimum dactylorum numerum ojffert, inde elucet, quodapud eum ratio est haec
:
72 : 7550 : 105.
Cfr. Stoppel p. 41.
2) Fere omnes poetae multo maiorem dactylorum numerum
admittunt in tertio pede. Apud Aeschylum et Sophoclem dactylus
a prima sede fere omnino alienus est. Apud Lucianum cjuoquetertii pedis dactyli ita praevalent , ut numerus eorum triplo maior
sit c[uam primi. Li quinto pede de Luciano idem quod de Aristo-
phane valet : hoc enim senarii loco apud utrumque pauci tantum
dactyli leguntur.
3) E 64 dactylis adhibitis 7 , qui omnes extant in primopede, uno vocabulo continentur, 50 duobus, 7 tribus vocabulis
expressi sunt. Longe igitur plerique e duabus vocibus compositi
sunt eique ita fere ut thesin efficiat finis vocis, arsin solutam
*) Etiam Gregorius Nazianzenus quintum senarii pedem in dactylumsolvisse videtur idque eodem modo atque Lucianus. Cfr. Stoppel p. 39.
-
29
initiuui proximae. Ter Lucianus licentiam illam, a qua prorsus
abhorruerunt tragici, sibi sumpsit Aristophanicam ita dactylum
formans — -^ ^ , ut solutae arseos syllabae dirimantur, non itaut eadem voce comprehendantur. In altero et quarto pede dactylis
non usus est.
Facile autem perspicitur apud Lucianum dactylorum genera
maxima ex parte aliter atque apud tragicos formata et in singulos
j)edes distributa esse, sed nusquam eum modum liceutiae ex-cessisse
,quem sibi posuerit Aristophanes. Unde etiani in dactylis
adhibendis Lucianum comicorum usum observasse patet.
Caput in.
De anapaestis.
§ 10.
De anapaestis in prima senarii sede adhibitis.
Statim in priino pede apparet Lucianum cuni comicis con-
gruere , cum tragicis discrepare. Cum enim apud tragicos anap.icstiin prima senarii sede non admittantur nisi integris vocab-ulis.
quorum pleraque nominibus propriis continentur, apud Lucianum
etiam anapaestos e pluribus quae quidem cohaerere solent
vocibus compositos reperimus. Quo usu Lucianum iterum comi-
corum leges sequi nemo non videt.
Sed singuia perspiciamus. E 45, qui admissi sunt a Luciimo,anapaestis extant in primo pede 25
:
T. 2, 60, 62, 63, 75, 112, 155, 159, IGl, 164, 168, 187, 188,
216, 2.50, 252, 2.59, 261, 268, 27.3, 282, 291, 305;
0. 2, 67:
in altero pede 9
:
T. 156, 256, 262, 275;
0. 22, 62, 67. 82, 142;
in tertio pede 1 :
T. 168;
in quarto pede 9 :
T. 171, 182, 188, 225, 259, 261, 266;
O. 79, 153;
in quinto pede 1 :
(). 136.
-
30
1) Omnium qui in trinietri initio extant anapaestorum, 20
id est duae partes, efficiuntur uiia voce vel trisyllaba vel plus
quam tres syllabas continente. Ac primum quidem integris
vocabulis conformati inveniuntur anapaesti
:
T. 2 noduyqu^ 188 noduyQU , 60 Cxsducov , Go dexuTOP , 161
GnvQU^ovc, im fiur()u/ovc, 187 uuuXuc, 216 SiontQ, 252 nqiufAOC,261 'Id^uxrj^, 268 tX"M''y '^^"^ ^dauroi, 805 tkeuiQ^.
0. 2 noduyQU.
Quam forniam etiam apud tragicos saepissime occurrere itaut longe plerumque anapaestns nomine proprio conformetur
iam dixi.
2) Tribus locis invsnimus anapaestos effectos prioribus moris
vocabuli plus tres syllabas coniplexi
:
T. 62 u&6X(t)To)', 155 GTU(pvAu'oi', 159 xvnuQiGaiftjr.
Quales anapaesti ab omnibus poetis adhibiti sunt.
3) Uno loco anapaestus exprimitur articulo et voce bisyllaba
:
0. 67 o norog (
-
31
qiiibus prior breviuiii syllabarum expressa est articulo vel pro-
noniine xi vel coninnctione l'v . Huc accedit, quod Lucianus etiameam legem neglexit, quam observaverunt omnes poetae comici,ut vocabula inter se cohaerentia ad anapaestum conformandum
eligerent. Cfr. T. 259 oc, tjisinaQ.
5) Duobus locis in prima senarii sede apud Lucianum ana-
paestus constat e bisyllaba voce et monosyllaba
:
T. 250 AfysT cJ, 291 (piqtT (o,
quibus quidem locis quae anapaestum efficiunt vocabula elisione
tam arcte inter se coniuncta sunt, ut quasi pro uno haberi possint.
Verum tamen etiam hoc anapaestorum genus apud tragicos poetas
perrarum est. Unum exemplum apud Sophoclem extat (in fab.satyr. frgra. 304 , 2 vno tov) , sex apud Euripidem atque ea ita
quidem soluta, ut constet anapaestus e praepositionibus ini, vno,
nuou, nsQi cum articulo aut prouomine coniunctis, uno exceptoloco CycL 590 «; f d^. Hoc nobis muitum valet , cum comicis,
quos Lucianus hoc in genere imitatur,gratissima sint vocabula
qualia (fiQf, AfVf, Hf^i, «V^ ^^*?? "V^ '''''• Neque pauci quidem sunt
loci,
quibus praepositiones bisyllabae cum articuli formis con-iunctae ut apud Euripidem anapaestum efficiant. Exempla invenies
apud Widegrennm p. 28. Lucianus autem iu anapaestis modo allatis
non Euripidis sed Aristophanis conformationes secutus est.
Addendum est pariter atque apud Euripidem rem se habere apud
tragicos minores,quorum in fragmentis ter haec anapaesti forma
invenitur.
Nescio an huic generi addendus sit versus
:
T. 112 xiGi' 6' ir Ti/.exuTg oqyiullsi nqoqno/.ovq,
codices habent di TiXiTuic, quod probabiliter iamdudum in 6^ tv
TiXiTuig mutatum est. Sed vel sic versus ciaudicat,
quapropter
Jensius ante oqyi(Al,ii inseruit T-d' (illa scil. dea) = quibusvero sacris illa antistites initiat ? Sed facilius est TiltTuiGii',
quam praefero coniecturae Dindorfii, qui vult rtVtj'
-
32
Xullum anapaestum habet tria vocabula continentem.
E '1') anapaestis in prima sede admissis 17 uno vocabulo con-tinentur. Octo anapaesti , quos e duobus vocabulis composuit
poeta , a trajricorum usu fere alieni sunt. Duo genera a Lucianosecundum comicos adhibita a tragicis plane aliena sunt.
J5 11-
De anapaestis in altero pede admissis.
Reperiuntur in Luciani versibus novem anapaesti in altero
senarii pede,
quorum plurimi uno vocabulo conformati sunt.
Anapaesti uno vocabulo expressi in quattuor classes dividi possunt
:
1) qui integris trisyllabis vocabulis efficiantur, 2) qui vocem in-
cipiant , ,S) qui in media voce . 4) qui in fine eius positi sint.
Non extat quidera exemplum in altero pede quod anapaestumex integra voce constantem praebeat , nisi anapaestum illius
versus, de quo supra § 10 verba fecimus, T. 112 jdsraTc huc
referre volumus.
Sex autem exempla praebet Lucianus anapaestorum,
qui
vocibus plus quam tres syllabas continentibus efficiuntur. Eorumque
1) quattuor expressi sunt prioribus vocabuli syllabis
:
T. 262 xuT£7T£(pvoi' (nisi tribrachyn haec vox efficit, vid. excurs.),
275 XttTUQUTOl,
0. 02 GTQUTluhrjC, 67 iK6?u'^UC.
Haec anapaesti forma quater in nominibus propriis apud
Euripidem in fabulis Iphig. Aul, et Cyclope extat, semel in tragi-
corum minorum fragraentis in Pyth. fab. satyr. frgm. L 16 ()itovdiunfjiiitiut. Sed et de fabulis satyricis et de iis, in quibus
Euripides ita solvit, valet quod iam saepius monitum est,
Neque aliter atque in anapaesto;'um genere, quod raodo attuli,rem se habere, si mediis vel posterioi ibus vocis syllabis anapaestusefficitur animadvertimus. Nam solutiones quales Lucianus habetduas
:
T. 156 voG\xvafiop\., 256 BsXX\sQo(f6rT r]c (quo loco anapaestum
mediis vocis, quae continet nomen proprium, syllabis com-
positura videmus),
Euripides iterura non nisi norainibus j^ropriis iisque perpaucis,
quae alio modo triraetro inseri non possunt, expressas praebet.Haec sunt "I^piyevsia , cuius norainis raediae syllabae saepius,^Eotxd^ovioc, 'Eo/ji6rt], N(onT6lf/noc, quorum posteriores syllabae ana-paestum formant. Praeterea serael in Cycl. 647 wc uvTofiaTov tov,
-
33
sfinel in Pyth. fr
-
34
sunt a comicoriim altero pede. Aristoj^lianes praebet huiusmodi
numerum haud exiguum. Sed quod de verborum apud Lucianum
arcto nexu dixi ,
-
35
etiam hic e causa quam modo attuli. in tertio pede lon^e paucis-simos anapaestos adniittit.
§ 13.
De anapaestis quarti pedis.
Oinnino in quarto pede a Luciauo \) anapaesti admissi sunt.
Etsi hoc quoque trimetri loco plerumque uno formati sunt vo-
cabulo. tamen prima anapaesti syllaba etiara ultima est prae-
cedentis vocabuli pariterque duae primae sunt duae ultimae
praecedentis vocabuli syllabae. Sed primum in censum veniant
anapaesti integris vocabulis effecti. Atque
1) lii sunt duo:
T. 171 tsouv, 2(j(> utria.
Quae anapaesti compositio — exemplo quod extat iu Euri-pidis (Jycl. 2.82 tfpogovi' excepto — apud tragicos nou reperitur.Aristophanes in anapaestis qui uno vocabulo coutinentur ad-
hibendis non parcus est. Sed imprimis hoc in genere apud eum
anapaestus cadit in vocabula quadrisyllaba vel quinquesyllaba.
(^)uorum anapaestorum numerus etiam apud Lucianum paullo
maior est. Praebet enim hic et ex postremis et ex mediis vocis
syllabis compositos anapaestos. Ac
2) postremis syllabis exprimuntur:
T. 188 Yirofjtvrj, 182 eviqunf/.ovg, 201 AuQiiudriv.
Talibus anapaestis etiam Sophocles in quarto pede , sed tantum
iu nominibus propriis usus est. Euripides quidem coraplures
anapaestos postremis vocis S3'llabis effectos habet, sed hos quoque
magna ex parte nominibus propriis conforraatos et in fabulisliberioribus. Idem fere dicendum est de trimetro illo in Python.
iab. satyr. frgm. I, 14:
xul fxr^v uxoro) /jvgiudug xov ^'AqtkO.oi'.
?i) Unum tantura exemplum extat, quod in quarto pedeanapaestura praebeat e niediis vocabuli syllabis constantem in
nomine proprio
:
T. 2.59 flQCOTfGlXuoC,
quara vocem. cuni incipiat a longa syllaba non nisi in raedio
versu locuni habere posse patet. Iteruni hoc loco noraen j^ro-
priuni esse notanduni est. Nani valent de hac solutione verba
Rumpelii . rpiae § 1 1 attuli , cum de anapaestis in secundo pedeadhibitis dicerem. Videtur igitur Lufianus in talibus anapaestis
i't'secuudi et quarti pedis parcissimiis. Ltriusque enira generis
3*
-
36
singula snnt exenipla. Apud tragicos talis anapaestus, nisi apud
Kuiipidem in noniinihns propriis \1fi(pit'({)(xog et fluQlfevoTKxic, non
rxtat. ')
4) lani atferendi sunt ii anapaesti, qui in quarto pcdc con-
stant (• duohus vocabulis. Atque liabemus:
T. 225 i'xi(Gii' d?.yen'orc,
ul)i ita conformatur anapaestus, ut duae breves postremis eius
((uod antecodit, longa syllaba initio vocal)uli efficiatur. De talibus
anapaestis, (piam(]uam comicorum legi obtemperant, tanien God.
Hermanno assentiendum esse censeo dicenti eos haud ita eleganter
esse compositos, cum duae breves vocem terminent, quae in
dactybim exeat.
5) >Sequitur anapaestus, qui extat unus e vocabuli syllaba
linali et bisyllabo compositus
:
0. 79 ovtojii i)((joi'.
Huiusmodi anapaestos, cum breves syllabae altera ad alteram
vocem pertineant, viri docti improbantes e trimetris removere
voluerunt, ut nostro loco Pelletus pro oinoft' .^cribens oiofi^ ut
dactylus oriatur in tertio pede
:
Gdkniyyog uvrtjg oiofi i)(00i' —(jJTrjQi^s.
Quamquam haec mutatio est facillima neque quicc[uam habetabsoni, tamen ovvofi hoc loco tenere malim. Nam etiam aliislocis in Luciani versibus pro mofiu legitur ovvofiu, ut T. 1, 0. 13.
Neque facile intellegi potest vocem oiofiu corruptam esse in
oviofiu; multo facilius contrarium fieri poterat. Praeterea, quod
elisio arctius vocabula coniungit, ut unius fere instar pro-
nuntientur, excusatio quaedam nostro loco atfertur. Haec ana-])aesti forma et apud Aristophanom et apud alios poetas comicos
pcrrara ost. Extat autem apud
:
Pherecratem frgm. 143,22.
Eupolin frgm. 351.
Anti])hanem frgm. 85,2.
Cfr. Widegren p. 48 sq.
Ut Luciani ita etiam Aristophanis huiusmodi anapaestos nonintactos reliquorunt critici rei metricae studiosi : alii eos expellere,
alii dofendere voluerunt. Conferas velim,
quae de hac re ex-
l)Osuit Widegren p. 48. Omnium autein maxime otfensioni videtur
') Grogorius Nazianzenus quinque exompla lialict, intor qnao unnninonii-n propriuiu. Cfr. Stoppel p. 5-5.
-
37
e.sse, H\ in tali unapaesto non soliini incisio, sed etiani interpunctio
occiimt, ut Arist. Av. 122(1
Ei Tmi> jiih' «AAo)»' uQSojLiei', vfjHc J' ol S^toi.
(Cfr. Ach weh mir Jammermenschen ! wie wird mir's endlich
,ii,ehn ? Wolf. Cfr. Bernhardi de incision. anap. Act. Soc. phil.
Lips. I. p. 246.)
Sed eo licentiae Lucianus non progTessus est.
()) Fere idem cadit in anapaestum , qualem Lucianus praebet
:
0. 153 TroXXu fieTuGTr/i'Ut,
(lui tine vocabuli et initio sequentis effectus tamen in suspicionem
vocari non debet. Etiam tales versus viri docti in dubium vocaverunt,
ut qui neque interpunctionem necjue graviorem sententiae pausani
ante tertiam arsin habeant. Cfr. Bernhardium 1. c. p. 285 sq.
Secundum Widegrenum apud Aristophanem alterum et tertiumjuiapaesti tempus vocabuli initio efficiuntur his locis
:
Ach. 400 tff^* d' d/ltjQog.
Nul). r»2 tvTfvd^fr t?.oi6oQovfie3^u.
llaec quae postremo tractavi quarti pedis auapaestorum geiiera,
-
38
Etiaiii li">c liMo nsimi (»l)serv;iiuiis a (ragicis aliriiiiiii, qui
(luideni auapaestu in quinta nede utuntur, sed taineii uon nisi in
noniinuni proprioruni po.sterioribu.s .svHabis, duobus tantum
exem])lis exceptis in Euripidis fabula satyrica Cycl.
:
'242 (pnxeXov, (»4(3 dy(x!it;i\
(luae candcni liabent solutioneni atque nostruni.
§ 15.
Singulis singulorum senariorum solutionibus enumeratis atque
ex])licat.is iam dicamus de iis versibus , qui biuos ternosve praebent
j)edes solutos, ac priuium quidem de trimetris in quibus eadeni
solutio bis reperitur.
Biui tribrachi extant
:
T. 184 in prinia et tertia sede,
0. 70 in tertia et quarta sede.
Has j)edum coninnctione.s a Luciano usurpatas inveuiuui.s
apud Ari.stophanem, qui binos tribrachos habet in lo4 senariis,
in quibus decem quae fieri possunt generum louge frequenti.s-
simam praebet solutionem alterius et quarti pedis, quam etiam
apud tragicos minores. qui quattuor locis binos tribrachos ex-
hibent invenimus. ')
Bini tribrachi vel dactyli apud Grregorium Na/. in uno versu
iuucti omnino non extant. Binos deinde dactylos iuvenimus ad-
mis.sos senariis his
:
T. 19, 24, 17(r?, 172,
0. 13.
quibus in versibus dactjdorum coniunctionem nisi iu primo et
tertio pede non reperiri posse ex iis, quae supra de dactylis a
Luciano adhibitis exposuimns, apparet. Nam ubi in quinto pededactylus admissus est (0. IG et 25), non cum alio iungitur. Haecautem primi et tertii pedis coniunctio etiam ajiud Aristophanem,
qui in 59 trimetris binos praebet dactylos, est usitatissima.-)
Li quinque Luciani trimetris iambicis bini anajjaesti positi sunt
:
T. 1G8 in primo et tertio pede, quattuor locis T. 188, 259, 2GI,
0. GO in primo et quarto pede, cuiusmodi versus etiam apud
') Tragicos poetas, quos perpauca taiitum pedum solutoruu) in unocoilemque versu exempla habere constat, ad lianc rjuaestioneui in censumvocare non opus esse mihi videtur.
') Semel dactyli iuncti leguntur apud Ezechielem , semel apudMoschionem ; eandem habent consociationem pedum* atque Lucianus.
-
39
ArJstophaiieui , (jiii qiUKhiiigenties hac pecluui couiuuifcione uliiur,
frequenfcissimi suiifc. In quafctuor Gregorii Theologi seuariis
occurrunt bini quamquam in alias positiones atque apud Lucianumclisiributi anapaesti. Duobus enim locis apud eum anapaestusin primo efc alfcero pede exfcafc, duobus locis in alfcero et tertio,
(|uam consociationem Lucianus non praebet.
lam venimus ad solutiones varii generis in uno versu extanfces.
Tribus locis anapaesfci efc fcribrachi iuncfci leguntur. Ana-
paesti coniunctio in prima sede admissi cum tribracho in tertioobviam fit T. 187: ((uartus pes solutus in anapaestum, alter in
tribrachyn T. 225 : anapaestum in altero pede coniunctum cumtribracho in tertio invenimus 0. 142. Anapaesti cum tribrachoconiunctio apud Aristophanem omnium est frecpieutissima , cuniiu rj22 trimetris iambicis cernatur : permultis h)cis eadeui atque
Jjucianus pedum consuciatione utitur.
Etiam apud Gregorium Naz. in duobus versibus anapaestos
et iribrachos iisdem pedibus atcjue apud nostrum j)oetam inclus(xs
animadvertimus. ')
Dactyli iii priuia sede admissi cum tribracho iu terfcio pede
coniunctio. quam apud Arisfcophanem persaepe inveuinius, apudLucianum 0. 27 et 154 occurrit , dactyli in tertio pede con-
iunguntur cvun tribrachis in altero T. 256, 295, 300, 0. 158,
(|uam in eodeni versu consociationem pedum varii geueris solu-torum etiam ab Aristophane longe plurimis iocis usurpatani
videmus. Nec vero tam frequenter apud Aristophanem obvianitit haec a Luciano adhibita coniunctio , ut dactylus in tertia sede
coniungatur cum tribracho in prima, ut T. 253 — quod idenioccurrit apud Ezechielem 178 — vel in quarta ut T. 217. Apudtragicos minores dactylorum et tribrachorum coniunctio pro
luimero senariorum. qui nobis servati sunt, frecjuens videfcur esse.'-)
Omnium aufcem coniunctiouum frequentissima, quae in quincjuetrimetris iambicis reperitur, est, ut dactylus cum anapaesto iuuno versu legatur, quo in genere coniungendi dactylus semper
tenet terfcium pedem, anapaestus quater primum, T. (lu, 1G4, 216,252. semel alterum. T. 254.
') Auapaestum iu priina sede cuui tribracbo in quinta solus coniunxit
Eztichiel exagog. 2.S. Apud eundem 149 primus pes solutus est in anapaestum,alter in tribi*achyn.
*) Semel apud Gregorium tribrachyn et dactylum in eodem versu coniunctos invenimus: dactylum in tertia, tribrachyn in cjuarta sede.
-
40
Dactyli in tertio pude adliibiti cimi jinajtaesto in {triino con-
iunctio non soluni aiiud Aristoplianeni una e creherrinii.s est, sed
etiaiu in quattuor reperitur senariis tragicorum minorum. ')
Tres extant in Luciani Tragodopodagra versus, qui ternas
])raebent solutiones coniunctas. Ac T. 174 tres tribrachos in uno
versu coniunctos habemus , qui sunt in prinio pede, tertio, quarto.
Semel praebet poeta duos anapaestos cum tribracho coniunctos
T. 259, ubi anapaesti occupant pedem primum et quartum, tri-
brachys alterum. Haec est coniunctio, quam etiam Aristophanes
creberrime adhibuit. Cuius rationis exeraplam neque tragici
minores praebent neque Gregorius Nazianzenus. Unum versumreperimus apud Lucianum
,qui anapaestos in primo et tertio,
tribrachum in quarto pede offert: T. 168.
Cuiusmodi exemplorum 26 apud Aristophanem adhibitorum
1 5 ita constituta sunt , ut — id quod apud Lucianum obviam fit —tribrachi in altero et quarto pede positi sint, anapaestus in
primo. Uno loco 0. 62, si integer traditus est, tres varii generissolutiones in uno versu obviae sunt : anapaestus tenet alterum,
dactylus tertiiim, tribrachys quartum j^edem. Quale exemplum
nisi apud Aristophanem non reperitur.
Videmus igitur poetam, ubi plures solutiones in uno versu
extent, operam dedisse, ne quattuor vel quinque sexve breves
syllabae alia aliam seciuantur. Uno tantum loco 0. 62dactylum sequitur tribrachys, 0. 70 et T. 174 duo tribraclii
continui extant. Nusquam praebet noster versum, c|ualis estAristoph. Acharn. 47
:
uXX^ d&uruTog ' o yuq ^Afjtxpid^Boc Jfjf^rjiqoc ^f,
ubi tribrachyn anapaestus sequitur; propter interpunctionem et
cum tribrachys et anapaestus non eiusdem sint dipodiae , dedivisione
,quam alii hoc versu statuunt , in proceleusmaticum et
iambum cogitari non posse mihi videtur. Non minore diligentiapoeta noster cavit, ne dactylum exciperet anapaestus.
L Trimetri autem dodecasyllabi accentu grammatico inpaenultima syllaba in paroxytonon exeuntes conspicui sunt 117,e quibus voce bisyllaba concluduntur 95, in trisyllabam vel
lougiorem vocem exeunt 22 , in perispomenen vel in oxytononvel in proparoxytonon 135.
Ex his 252 trimetris dodecasyliabis spondeiim in quarta sedehabent
:
') Ab hac positione tres Gregorii eiusmodi versus alieni sunt.
-
41
T. 17 yiiQoiv un uxqbn- fic axquc noSoiv ^cioic (vid. exciirs.).
l')8 TtjXn- fnr oirov yvon^r^v •Ao)J.ufi(puxoi',
208 noktic ixtfvoiv TTtffTuc, rjgsiojf dofiovc,
0. 1G6 dttf^i' dt y.ul xovfuiur iic TrurTUC xux^r (Dilldort : XQVfpuior),
iii altera sede
:
0. 1G9 nit^ir fioi (Dindorf : fn) tqvjtu ror iroSu xqvjttoc noroc.
II. Ex iis trimetris, qui uno pede soluto ternarum denaruuisyllabarum sunt. habent
t r i b r a c li u m :in prima sede :
T. 12G, 251 : 0. 18:
iu altera sede
:
T. 59, 139, 140, UG, 1G2, 173. 180, 221, 223, 230, 233, 245,
24G. 248, 241), 2G0y, 2G2 ?. 308;
0. 102, 135, 171 :
iu tertia sede
:
T. 237, 2G4, 2G7
:
0. 3G, 42, 43, 45, 49, 7G, 107, 112, 121. 131, 139;
iii quarta sede
:
T. 20, 152, 229, 285:
0. 24, 51, 9G, 100. 105, 152, IGI.
iu quiuta sede
:
0. 52.
d a c t y 1 u ui :
iu ])rima sede:
T. 29. 141, 179. 28G, 304. 309:
0. 20, G5, G9;
in tertia sede.:
T. 21, 26, G7, 70, 128, 142. 145. 149, IG!), 183, 219, 222, 228,
231, 238, 239, 240, 257:
0. 7, 29, 33. 35, 41, 50, G3, 79, 83, 8G, 91, 108, 110, 127, 138, 159 ;
in quiuta sede
:
0. IG, 25.
u n a p a e s t u m :iu prima sede
:
T. 2, G2, G3, 75, 155, 159, IGl, 250, 2G8, 273, 282, 291, 305;
0. 2, 157;
in altera sede
:
T. 156, 2G2?, 275; 0. 82, 109;
in quarta sede
:
T. 171, 182, 266; 0. 155;
-
42
in qiiiiitii sedo :
0. 136.
Ex liis tenianiiii deiiannn svllaharnni sonariis s}»uJi(lenni inqiiarta sede iiabent
:
0. 45 vJTrjgeTtjg uSviuTog yoyyvtiof yi(j(ov,
Dl "^Fi ovr Soxil 6oi ; x(tTaxii;00) Cov Tnr jrod(( ((.lavel xumxriGco).
III. Ex iis. qui dnobns jiedibns solntis qnaternarnni denarnnisyllabarum sunt, habent tribrachos in sede 1 et III:
T. 184, in III et IV: 0. 70:
tribrachnm in I et dactvlnm in III :
T. 25-]
;
tribrachum in II et dactylum in III :
T. 256, 295, 306: 0. 158:
tribraclmm in II et anai)aestnin iii V:
T. 157:
tribrachum in II et anapaestum in 1\ :
T. 225:
tribrachum in lil ot ana]»acstuiii in l :
T. 187:
tribrachum in III et dactylnni in I:
0. 27, 154;
tribrachuni in IV et dactylum in II F:T. 217.
Uactylos in I et III :
T. i9, 24, 170?, 172; 0. 13:
dactylum in III et anapaestum in II :
T. 254; 0. 62:
dactylum in ill et anapae.stnm in i
:
T. 60, 164, 216, 252:
dactylum in III et anapaestnm in \'
:
T. 235?
Anapaestos in I et II :
0. 67;
anapaestos in I et I\^
:
T. 188, 261.
Nullus inter hos quaternarum denarum syllabarum versns est,
qui spondeum in pari . quae dicitur, sede praebeat.
IV. (hiindecim syllabas tribus pedibus sohitis complectuntur
senarii
:
T. 168, 174, 259; 0. 62?
-
43
lam de trimetri Lueiuuei exitu .suut, quae dicamus!:
Lucianum 06 trimetnjs voce terminas.se videmu.s, quae ac-
ceutum gi*ammaticum habet in ultima .syllaba, quo, cuni numerus
trimetrorum omnium sit 404. evadit proportio 2o,S"'„.
-
44
rars II.
I)e iiictris ('aiitkoriiiii.
?5 17.
De anapaestis.
Usitatissima uietvi anapaestici apiul tragicos et comicus foniui
est dimeter acatalectus , ex quo systeraata composita sunt, coii-
stanter versu catalectico, quem grammatici paroemiacuni appella-
verunt, clausa. Hoc metrum in Tragodopodagra usurpavit Lucianus
verss. 129-137, 191—203, 325— 334, inter quos quideni hocintercedit discrimen, quod vv. 191 — 203 sunt anapaesti severi-oribus legibus adstricti, vv. 129— 137 et 325—334 liberioribus.Anapaesti enim illi
,quos Hermannus legitimos nominavit , cum
ipsi habeant arsin irrationalem , non admittunt solutioneni arseos.
neque, cuni numerus ab initio usque ad finem contineatur, hiatus
locum habet nec syllaba anceps exceptis quideni talibus locis.
qui interpunctione ant mutata persona excusantur, ut
Soph. Oed. C. 139 ro (fujii^ofjfiov. X. Im io).
.Spondeus pro anapaesto raro aclmodum ponitur. Ijucianus
euni non adhibuit nisi in initio quattuor versuum 195, 199, 201
et 192, in quo rectc correctum videtur esse jrovAvGd^fvsc e
TroXvG.fevfc tradito ; nullus enim reliquorum versuum ab iambo
incipit.
Caesuram hi versus anapaestici habent post pedem .secundum.
193, 197 et 198—201, quorum quisque e duobus tantum vocabulis
constat, unde fit , ut cum singula singulas dipodias efficiant , in-
cisio oriatur acutissima, Semel v. 194 caesura post vocabulnm
bisyllabum aute arsin alterius pedis (,otyu gov x()utoc) , interdum,
ut 191-92, prorsus neglecta est. Finem cantici liuius facit
pai*oemiacus purus, quem antecedit versus brachycatalectus
(v. 202) , quem ex acatalecto dimetro corruptum esse puto.
Omnes versus ita compositi sunt, ut singuli pleno terminentur
vocabulo plenaque finiantur sententia. Eiusdem generis sunt
Aristophan. Ran. 082, 714, Ar. 1316, 1320, 1321, 1328. 1332, 1333.
Liberiores sunt anapaesti vv. 129 — 137 et 325—334; difi"erunt
-
45
eo, quod permultos spondeos omnibus in pedibus exhibent et
solutioneni in dactyluui admittunt.
In paucis versibus , 129-137, inveniuntur 15 spondei et 15
anapaesti. Spondeus ita regnat. ut iure anapaesti spondiaci ap-
peilari possint.
Uno versu 185 spoudei arsis bis in duas breves sjllabas
soluta est, ut fornia sit liaec : ^^ , '—\— ^^ | '— , con-stat iifitur hic versus ex solis dactvlis et spondeis. Idem cadit
in V. 12!). Caesurani etiam Liiciaui versus post priorem dipudiam
habent excepto v. 137, quem codices ita praebent
:
luu 6' ihtgtvurc loguic.
Viri docti huc loco paroomiacum restitnendum esso censent.
Alii autem scribere volunt
:
r«rc(J' eiugnaTGir tv uigutc.
Seidlerus transpositioue verborum h>cum sanamlum esse
censuit
:
ojgutc TuTi; eiugiruTGiv,
tV vocula retenta melius videtur:
6)guig TuTod' iiugivuTeir.
Similis res est iu uorinullis aliis versibus : v. 120 in codicibus
formam habet hanc
:
^Cyu fih' uid^rjg y.ul trjieijoc IGTO),
v. 132 sqq. hauc:
^uttei 6utijO)f 6X1710)11 ^uCir Cjrjgtl^o/ntit]
.
yuigoiQ uuxugo)v noVu nguoTUTtj,
xal GoTc irgoTToloic D.uog ilO^oig,
"0/ujuuTt cpuidgo, Soirjc dt noiotc XvGir (oxeTur.
Ciim Pelleto post vocem ,*?«rj/r novum versum incipientes,
vocula xai in versu 127 deleta . ut uterquo versus e tetrapodia
constet, legemus
:
^Tyu jjtr ui^r;g, rr^rt/Lioc iGTo)
xul TTug no6uygo)r tiKfr/jufiTO) .
Idt ngog ^vfjt/.ug ^ x/.tro/ugrc
^uirti SuifJo)r Gxino)rt ^uGir
GTrjgttofitrrj . yuigotc fiuxugo)r
jto/.v nouoTt/.Trj xul GoTg 7rgono).inc
i/.uog iT.D^oig ofjftuTi (fuidgto,
Soirjc di noroic '/.vGtr o)xtTur
oigaig tuTGd' tiugiruTciv.
Quod GTrnitoiitrr voce fiuitur .sententia, poterat causa esse,CLir librarius jjer err
-
46
c.aret. - Ceterum memor fuit Lucianus locorum EuripidisHec. 532:
6i}'ut', \i)(Uio), cTya ttuc i(ii(t) Afoic,
ciyu, 61MTTU . rtpsfiof ()' fOTrjG^ oy)Atv.
et Aristophan. Thesm. 39 sqq.
:
fv(pr}fjoc 7fuc fiffrw )moc,
i^srci) dh TTVouc)'/,)•?
fioc ul^rjq.
Ofr. Mesomed. = Dionys. hymn. 11(Bergk. Anthol. iyrica p. 522.)
SV(pUfliicCO 7TUC UldrjQ X.T.X.
(Cfr. Schneidewin. Philolog. vol. III. p. 262 et Corp. Inscr. Gr. 6765.)
Ah his anapaestis ii, qui in fine Tragodopodagrae vv. 325—334leguntur, non differunt nisi eo
,quod permultas solutiones ex-
hibent: spondei et dactyli totiens anapaestis suhstitunntur, nt
fere curnulentur. Sed ut in senariis , ita etiam hic cavet poeta,
ne, nbi dactylus pro anapaesto ponitur, quattuor breves syllabae
continuae concurrant, quas praebet dipodia ex dactylo et anapaesto
coniposita ( J, ^ ww-^), qualis est xul fivqov tTTi/eTc apudArist. Pac. 169. Neque posuit Lucianus — id quod tolerabiliusvidetur — dactylum in iine prioris , anapaestum in initio proximaedipodiae, ut Eur. El 1328
>J(/qG£i • IJu)JmSoc oGiuv rjisic.
Neque ex anapaesto vel spondeo et dactylo dipodia composita
est, Bis autem terminatur spondeo prior dipodia, altera a dactylo
inci])it
:
T. 325 flo/JMl fi0Q(f>ul T(i0V UTV/OV)TMV,
330 si T« doy.rjd^svT ovx iTeX(()9^rj,
quos praeterea memorandum est ex solis dactyiis et spondeis
compositos esse[; idem valet de versu
:
T. 332 7TUC uvsj(sa&(o rwr ttug/ovtu^v.
Caesurara habent omnes versus post pedem secundum ex-
cepto ultimo [paroemiaco, qui caesura caret. Iraitatus est his
versibus Lucianus Euripidem , apud quem in iine Androm., Alcest.,
Bacch, legitur:
TIoXXul fl00(pUt TCOV S(AlflO)'lO)V
TToXlu ()' os')iTTio)c xouivovai dsoi.
xul T(\ doxr]d^S)'T ovx STsXtG^r]
Tiov (J' udoxrjT(ov ttoqov svqs S^sitc,
loTov S^ (hrs^r] roSs no(i.y^u.
-
47
Auapaesti cantici vv. 87— 111 sunt, quos logaoedicos dixerunt,ita compositi , ut ultimus pes non plenam habeat mensuram , sedpost tres anapaestos versus iambo terminari videatur. Quod metrigenus . cum arsin irrationalera habeat et solutionem arseos ad-spernetur, fere solis anapaestis incedit substitutis quidem spondeis.
Caesura in hoc metri u;enere deest. Lucianus autem hoc metro
non puro usus est, sed paroemiacis iisque continuis mixto
;
paroemiacos autem continuos positos. ut natura sua catalecticos,
numeri perpetuitate non cohaerere patet. Quo tit, ut tales versusin vocalem exire possint. etiamsi .sequens versus a vocali incipit,
et syllabam ultimam aucipitem habeant. ut vv. T. 88, 94. 102,
104, 105, 106, 107. Operam tamen dedit, ut plerumque in longamsyllabam terminentur. quod id in tam fracto numero aptius visum
est. Tam libere autem usurpavit poeta paroemiacos. ut initionovae sententiae eos ponere non veritus sit, ut v. 90—91 : certamquandam regulam in iis admittendis observatam non cernimus.
Atque versus qui post tres anapaestos puros iambo vel pyrrhichio
termiuantur, longe maximam omnium partem efficiant : T. 88, 89,9.5, 96, 97. 100. 102. 105. 108. Spondeum in prima sede pro anapaesto
positum invenimus in versibus his:
acatalectis: 92, 99, 104:
catalecticis : 87, 91, 93, 94, !)8, 101, 107. 1 1
-
48
Semel monosyllabo xui efficitur spondei thesis T. 104.
In paiicis tautummodo versibus spondeus incipiens iutegro
bisyllabo vocabulo, quod nomeu proprium esse solet, expressus
est: 92, 94, 101, 107?. Longioris vocabuli initio efficiuutur
spondei, qui incipiunt vv. 93 et 111. Denique notandum mediam
paroe