De maatschappelijke kosten van kindermishandeling
Dr Willem Jan Meerding
Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg
Waarom kosten?
Indicator voor maatschappelijke impact
Inzicht in kostenverhoudingen: directe vs indirecte kosten, acute en late
gevolgen
Input voor kosten-baten analyses
Studies tot nu toe
Kosten Land Auteurs Opmerkingen
$94 miljard US Fromm et al., 2001 direct+indirect*
£1 miljard UK National Commission direct
$16 miljard Can. McKenna, 2003 direct+indirect#
* Waarvan $64 miljard criminaliteitskosten
# Waarvan $11 miljard inkomensverliezen (ongecorrigeerd)
Definitie en omvang van kindermishandeling
Ernstige fysieke en/of sexuele mishandeling en/of verwaarlozing
Meetproblemen
Glijdende schaal, afkappunt
Onzichtbaar probleem (huidige mishandeling)
Herinnering, verdringing (vroegere mishandeling)
Veranderde opvattingen (vroegere mishandeling)
…etc.
Omvang van kindermishandeling in NL
Prevalentie op dit moment mishandeld (‘incidentie’)
50-80.000 (schatting)
ca. 20.000 meldingen AMK waarbij daadwerkelijk mishandeling en/of
verwaarlozing
Prevalentie ooit mishandeld
16% van personen 18-24 jaar (UK; Cawson et al., 2000 en 2002)
7% fysiek, 6% emotioneel, 4% sexueel (verwanten),
6% verwaarlozing
1 op 3 vrouwen 20-40 jaar sexueel misbruikt (Draijer, 1990)
Gevolgen van kindermishandeling
Acute gevolgen
lichamelijk letsel
psychische stoornissen (PTSS, stemmingsstoornissen, angststoornissen,
gedragsstoornissen, etc.)
Late gevolgen
psychische stoornissen (o.a. depressie)
crimineel gedrag
chronische ziekten
verminderde economische productiviteit
Typologie kosten
Directe kosten
Medische zorg, psychische hulp
Jeugdhulpverlening
Justitie, RvdK
Overige publieke diensten: politie, onderwijs, etc.
Indirecte kosten
Speciaal onderwijs
Extra behoefte aan medische (psychische) hulp
Criminaliteit
Economische productiviteit
Immateriële kosten
Methoden - risicofactoren en causaliteit
Risicofactoren en Causaliteit
armoede
Gezin/individu
psych. problemenstressgedragsstoornissenopvoedingsvaardighedenrelatieproblemenverslaving
Omgeving soc-econ. situatie
werkloosheidLate gevolgen
Kindermishandeling
Methoden - causaliteit
Individueel niveau: herinnering, verdringing, etc.
Groepsniveau:
prospectief onderzoek
case-control / vergelijkend onderzoek (risico’s op bias)
RR = relatief risico; p=prevalentie (i.c. 16%)
PAR = population attributable risk
= p(RR-1)/(p(RR-1)+1)
Methoden - overig
(Nog) geen kritische analyse gebruikte literatuur
(Nog) geen onderscheid naar type misbruik, mannen/vrouwen
Definitieverschillen incidentie/prevalentie - (late) gevolgen
Kosten voor 2003
Databronnen
Medische zorg screening op SEH; letselkostenmodel
Psychische hulp Pelcovitz et al., 2000 (case-control; fysiek misb.)
Jeugdhulpverlening financiële statistieken
Justitie, RvdK financiële statistieken; productiegegevens;
Mertens, 1995
Overige publiek (politie, onderwijs, etc.) geen
Speciaal onderwijs Jonson-Reid et al., 2004 (prospectief);
financiële statistieken
Late medische zorg Walker et al., 1999 (case-control; vrouwen)
Criminaliteit Widom et al., 2001 (prospectief); WODC
Economische productiviteit Perez et al., 1994 (case-control)
Resultaten – medische en psychische hulp
Medische zorg:
3200 SEH-bezoeken, 300 ziekenhuisopnamen (1%)
€3,2 miljoen
Psychische hulp
psychische stoornissen RR 2-3 (fysiek misbruik)
totale kosten kinder- en jeugdggz €339 mln
toe te rekenen aan kindermishandeling: €47- €82 mln (14-24%)
Resultaten - jeugdhulpverlening
Bureaus Jeugdzorg €mln
Preventief, ambulant vrij toegankelijk, case management 91,8
AMK 13,2
Overig BJZ 14,5
Subtotaal BJZ 119,5
Zorgaanbod
Ambulant geïndiceerd 76,1
Pleegzorg 93,3
Dagbehandeling 132,0
Residentieel 299,0
Overig 57,5
Subtotaal zorgaanbod 657,9
Totaal jeugdhulpverlening 777,3
Resultaten – justitiële jeugdzorg
Gezinsvoogdij, ots €67 mln (50% van totale uitgaven)
RvdK €45 mln (van €122 totale uitgaven)
Totaal justitieel €112 mln
Resultaten – speciaal onderwijs
Extra uitgaven (= meer dan regulier) €906 mln
Leer- en gedragsproblemen RR 1,9* (Jonson-Reid, 2004)
Toe te rekenen aan kindermishandeling €114 mln (13%)
* Gecorrigeerd voor omgekeerde causaliteit
Resultaten – late medische zorg
Vrouwen 18-65 jaar met historie van mishandeling en/of verwaarlozing 7%
hogere zorgkosten (Walker et al., 1999)
Toe te rekenen aan kindermishandeling €145 mln (=1,1% van totale zorgkosten
vrouwen 18-65 jaar)
Resultaten - criminaliteit
Crimineel gedrag (alle vormen) OR 1,3-1,6 (Widom et al., 2001)
Totale kosten criminaliteit €8,8 miljard (Schreuders et al., 1999)
Waarvan toe te rekenen aan kindermishandeling €530 mln.
Resulaten – verminderde economische prod.
Mishandelde en/of verwaarloosde kinderen hebben*
slechtere leesvaardigheid
lager IQ
meer schooluitval (58% vs 34%)
gemiddeld 1 jaar minder onderwijs
*gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, sociaal-economische status
Kosten??
Resultaten - totaaloverzicht
Direct €mln
Acute medische zorg (somatisch) 3,2
Acute psychische zorg 47-82
Jeugdhulpverlening >13
Justitiele jeugdzorg 112
Politie, rechterlijke macht, onderwijs, etc. P.m.
Indirect
Speciaal onderwijs 114
Late medische zorg 145
Criminaliteit 530
Verminderde economische productiviteit P.m.
Totaal 965
Conclusies, beschouwing
‘Black holes’: kosten jeugdhulpverlening, politie, onderwijs, economische
productiviteit
Gezondheidseffecten ziektelast kindermishandeling
Van kosten naar kosten-baten / kosten-effectiviteit
Effectiviteit primaire en secundaire preventie?
Intermediaire maten uitkomstmaten
Context-afhankelijkheid buitenlandse resultaten