Des
ign
Cha
rles
& R
ay E
ames
- H
ang
it al
l ©
Vitr
a
De impact van de crisis op de onderwijssituatie van kinderen en jongeren
Ides Nicaise
KU Leuven (HIVA / PPW)
2
Een complex samenspel
Crisis
Gezinnen metkinderen Onderwijs
Onderwijs-uitkomsten
Jongeren-arbeidsmarkt
3
Gezinnen met kinderen
• Verlies van inkomen – Materiële armoede (lege brooddozen)– Onbetaalde schoolrekeningen => schaamte, spanningen– Vervroegde uitstroom ter vervanging verloren inkomen
ouders (kinderarbeid)• Stress / depressie bij ouders => verminderde ondersteuning
kinderen, eventuele gezinsbreuken• Verlies van sociaal kapitaal (door werkloosheid, besparingen
op sociale activiteiten, toename xenofobie…) => verlies van externe hulpbronnen
4
Jongerenarbeidsmarkt
• Europa: 1 op 4 beroepsactieve jongeren werkloos Vlaanderen 1 op 8maar zeer ongelijk verdeeld: disproportioneel gestegen bij laagst geschoolden
• Stijgende jeugdwerkloosheid heeft verschillend effect op kansrijke en kansarme jongeren (Tumino & Taylor 2013)– Kansrijke: voortstuderen (positie in wachtrij voor jobs versterken)– Kansarme: afhaken want
• worden verdrongen door kansrijke jongeren met meer diploma’s => rendement onderwijs daalt
• Compensatie voor werkloosheid / inkomensverlies ouders• Opm. nog niet getoetst voor Vlaanderen. Globaal wordt daling van voortijdig
schoolverlaten geobserveerd
5
Onderwijs: besparingen ?
• Zowel OESO als EC hebben lidstaten opgeroepen om niet te besparen op onderwijs, omdat het een maatschappelijk zeer rendabele investering is
6
Totaal onderwijsbudget Vl. Gem. (x 1000 €)
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20140
2000000
4000000
6000000
8000000
10000000
12000000
7
Uitgaven per leerling 2008-2011
Uitg./ll + 7,6%inflatie + 12,9%
Secundair onderwijs
Basisonderwijs
Uitg./ll + 5,7%inflatie + 12,9%
8
Warm en koud voor gelijke onderwijskansen
• Versterking GOK-financiering
• Versterking kleuteronderwijs• Versterking DBSO• Kosteloosheid
basisonderwijs• Schooltoelagen• Actieplan voortijdig
schoolverlaten
• Afschaffing Steunpunt GOK• Besparing op pedagogische
begeleiding GOK• Besparing GOK-werking
CLB’s• Afschaffing mentoruren• Stopzetting proeftuinen• Bevriezing HBO,
Brusselpremie…Netto-effecten vermoedelijk nog positief
voor meest kwetsbare leerlingen
9
Wat brengt de toekomst ?
Vlaamse en federale kinderarmoedeplannen zetten o.a. in op (vooral vóórschoolse) educatie – Vlaanderen wil
kinderarmoede halveren tegen 2020…
=> waarom dan verminderde sociale bescherming en hardere aanpak schoolverlaters? Immers, jongeren van vandaag zijn
ouders van morgen