-
Bakka-argatteen Baha Afrikaa bara dheeraa dura akka biqiltuu faayaa taatee
dhufte. Isa booda namuu qe’ee isaatifi iddoo adda addatti dhaabu itti fufnaan
babala’atte. Bakka-argatteen dallaaf, saanqaaf, bubeessaa (shidaa) fi bara
Ammaan tana, aanaa Xulloo keessatti bakka-argatteen ooyruu qotee-bulaa
keessatti babala’attee lim’ata wajjiin waldorgomaa jirti. Kuni immoo baasii taliigaa
dabala, isa balleessun humna dabalataa ykn dawaa waan barbaaduf. Akasumas,
bakka-argatteen biqiltuulee biyyooleessaa fi uum-danummaa isaanii hiri’isa.
Haala babal’ina bakka-argattee yeroo ammaa Ganfa Afrikaaratti fi iddoowwan
gara fulduraa miidhhaa hamaa jala galan kaartaa irratti argisiifna. Dhiibbaa
bakka-argatteen qabeeyna-uumamaa, ummata fi diinagdee irratti fidu
xiinxalla. Keessumattuu,jijjiirama dhiibbaa heddumaachuu bakka-argatteen
dhufu xiinxallina.
Aanaa Xullootti, dhiibbaa bakka-argatteen guddina biqiltuulee biroo, jireenya
ilbiisotaa fi jijjiirama biyyoo irraan gahan qoranna. Akasumas, oomishtummaa
hir’isufi baasii lim’ata oomishuu dabaluun dhiibbaa isheen galii qotee-bulaa
irratti qabu gadi-fageenyan xiinxallina.
Gara fuulduraatti, bu’aan qorannoo proojektii keenyaa uummata naannoo,
dhaabbattoota miti-mootummaa fi mootummaa taligaa foyya’aa ta’e filachuun
miidhaa isaa hir’isuun faaydaa isaa ol-guddisuun haala danda’amu irratti
gorsa kenna. Kanaafuu, Aanaa Xullootti shaakala bulchiinsa lafaa itti fufiinsa
qabu addaan baafanna.
More information: Dr Tena Alamirew Agumassie, Water and Land Resource Centre (WRLC): Tel. +251 922 470 113
Dhiibbaa bakka-argatteen jireenya ummata baadiyyaa irratti geessufi
faaydaa bulchiinsi lafaa itti fufiinsa qabu dhiibbaa kana hiri’isuraati fidu
http://www.woodyweeds.org/
“Miseensa proojaktii “Woody Weeds”
tahuudhan, xiyyeeffannoon qorannoo
kiyyaa dhiibba bakka-argattee fi
”wayane-zaf”n hawaasa fi qabeenya-
uumamaa Baha Afrikaa irratti
fidaniidha.”
Katamaa Baqqalaa, Uunvarsiitii Haramayaatti
Barataa PhD
beelaa nyaata loonitiif
oolti. Akasumas lafa ni
gabbifti jedhamee
amanama.
