Download - Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind
![Page 1: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/1.jpg)
Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind.
Dr. Jesse Vanbesien.UZ-Brussel.9 mei 2014.
![Page 2: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/2.jpg)
Vraag 1:
Toedienen mediacatie (glucagon en insuline) in de (lagere) school bij kinderen met diabetes mellitus type 1.
![Page 3: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/3.jpg)
Vormen van diabetes mellitus bij het kind Type 1 diabetes > 95%
Andere: - Type 2 diabetes - Monogenetische diabetes of MODY - Mucoviscidose gerelateerde diabetes- Mitochondriale cytopathie - Medicatie gerelateerde diabetes
(Asparaginase/Corticoïden)- Genetische syndromen- Neonatale diabetes
![Page 4: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/4.jpg)
Oorzaken insulinetekort
Insulinetekort
Type 1 Type 2
Β cel destructie
Verminderde gevoeligheid
insuline
![Page 5: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/5.jpg)
Pathofysiologie van diabetes mellitus type 1 Β-cel destructie
Irreversiebel progressief
Auto-immune ziekte Infiltratie met lymfocyten Circulerende specifieke auto-antistoffen High-risk HLA genotypen
Latente pre-klinische fase Positieve auto-antistoffen Normale glycemie Geen klachten
Symptomatische klinische fase Positieve auto-antistoffen Hyperglycemie Specifieke klachten
![Page 6: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/6.jpg)
Gevolgen insulinetekort
Insulinetekort
Hoog suiker in bloed
Suiker (energie)
tekort in cellen
![Page 7: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/7.jpg)
Insulinetekort: hoog bloedsuiker
Veel plassen
Veel drinken
Uitdroging
![Page 8: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/8.jpg)
Insulinetekort: suikertekort intracellulair
Vermoeidheid
Energie-aanvoer vanuit vetten
Vermagering
Productie ketonen
Misselijkheid – buikpijn – braken
Keto-acidose
![Page 9: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/9.jpg)
Behandeling van diabetes type 1
INSULINE
VOEDING BEWEGING
EDUCATIEZELFCONTROLE
![Page 10: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/10.jpg)
Behandeling van diabetes type 1
Insuline subcutaan toedienen
3 methoden: Met spuit en naald Met een insulinepen Met een insulinepomp
![Page 11: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/11.jpg)
Ernstige hypoglycemie Zeer variabele kliniek. Adrenerge symptomen: bleekheid, zweten, beven, angst, hartkloppingen, hongergevoel Neuroglycopenische symptomen: concentratie problemen, vermoeidheid, troebel zicht, stemmingsveranderingen (prikkelbaarheid, agressie, wenen), verwardheid, neurologische uitvalsverschijnselen. Verminderd bewustzijn, bewustzijnsverlies, convulsies
![Page 12: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/12.jpg)
Wat te doen bij hypoglycemie ?Glycemie < 60 mg/dl
Snelle suikers:• 1 dextro / 10 kg lichaamsgewicht• 30 ml cola / 10 kg lichaamsgewicht
Controle dex na 10 minuten
< 60 mg/dl:Herhaal snelle
suiker
> 60 mg/dl:Trage suiker
(1 koolhydraatportie) als volgende maaltijd > 30’
Insuline dosis bij maaltijd verlagen met 0.5 – 1IE
Onmiddellijk eten
![Page 13: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/13.jpg)
Ernstige hypoglycemie
Bewustzijnsverlies
< 12 jaar: 0.5 mg IM (1/2 ampoulle)> 12 jaar: 1 mg IM (1 ampoulle)
![Page 14: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/14.jpg)
Toedienen medicatie in de school bij kinderen met diabetes mellitus type 1.
Wettelijke bepalingen: Wet op uitoefening
gezondheidszorgberoepen. Hulp aan personen in nood.
![Page 15: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/15.jpg)
Wet op uitoefening gezondheidszorg beroepen Toedienen medicatie (subcutaan,
intramusculair) handeling wettelijk voorbehouden aan arts en verpleegkundige
B2-verpleegkundige handeling Niet door zorgkundige, opvoeders,
familieleden, … Wel door patiënt zelf
![Page 16: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/16.jpg)
Wet op uitoefening gezondheidszorg beroepen Wet verbied verpleegkundige
handelingen door niet – bevoegden te vergemakkelijken oa door het hun aan te leren
Het is aan beroepsbeoefenaars en directies verboden uitvoering door niet – bevoegden toe te laten of hiertoe opdracht te geven
![Page 17: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/17.jpg)
Hulp aan personen in nood Wettelijke norm mag overtreden worden als
hierdoor direct en onmiddellijk mensenleven gered kan worden (dus bij acuut levensgevaar)
Voor plotse acute niet-voorzienbare situaties ‘Hulpverlener’ moet doen wat hij/zij kent en kan Op school:kennis van EHBO: inschatten van
toestand van het kind, vrijwaren vitale functies, hulp (ambulance) halen/bellen
Bij (ernstige) hypoglycemie: wel suiker geven, bij bewustzijnsverlies,geen glucagon injectie geven
![Page 18: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/18.jpg)
Glucagon IM
Indicatie: Ernstige hypoglycemie met verminderd bewustzijn weinig frequent
Echter: ‘externe’ hulp snel ter plaatse (ambulance) Alternatieve behandeling: honing?
Verwachtingen ouders…. Vaak niet uitgelegd
![Page 19: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/19.jpg)
Insuline SC
Bij elke maaltijd/collatie nodig, dus elke schooldag
Geen alternatieve behandeling ‘thuis’ verpleegkundige Verwachtingen ouders
![Page 20: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/20.jpg)
Vraag 2:
Overleg met school bij kind met diabetes mellitus type 1.
![Page 21: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/21.jpg)
Interventie van het diabetes team op school. Verschaffen van informatie omtrent de ziekte en de
behandeling bij voorkeur zo snel mogelijk na diagnose later opnieuw zo nodig (bv. Schoolverandering,
meerdaagse uitstappen,…) onderwijzend, administratief, toezicht en
keukenpersoneel In de klas aangepast aan leeftijd en schoolsituatie In samenwerking met kind, ouders en schoolarts diagnose, behandeling, aanpassen van behandeling in
bepaalde situaties, acute complicaties
![Page 22: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/22.jpg)
Interventie van het diabetes team op school. Uitwerken en controleren van preventieve
maatregelen igv van hypoglycemie
Aanwezigheid en beschikbaarheid van drank/voedsel voor opsuikeren
wat gebruiken om op te suikeren, waar ligt het, hoeveel geven we, wie beslist hierover
Beschikbaarheid en geldigheid van Glucagen hypokit Opvang bij ernstige hyperglycemie
Ketonen strips: wanneer gebruiken, waar liggen ze, wat als er ketonen zijn
Wie neemt de verantwoordelijkheid Beschikbaarheid van contactnummers igv medische
problemen
![Page 23: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/23.jpg)
Interventie van het diabetes team op school. Bevorderen van de communicatie tussen ouders en
onderwijzend personeel Vermijden van overbescherming door ouders Vermijden van specifieke eisen van ouders Vermijden van de afwijzing van verantwoordelijkheden
van onderwijzend personeel Vermijden van overcontrole door onderwijzend
personeel Zowel clb-team als diabetes-team kunnen bemiddelen
bij conflicten
![Page 24: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/24.jpg)
Verwachtingen ten aanzien van de school. Geven van specifieke toelatingen tijdens lesuren
en sporturen (prikken, spuiten, eten) Toezicht tijdens speeltijden, maaltijden en
sportlessen, zowel op algemene toestand op glycemie controle’s extra snacks insuline injecties
Uitwerken van maatregelen bij bepaalde gelegenheden oa. Verjaardagfeestjes, kooklessen…
Toediening / beschikbaar stellen van “Glycogen hypokit” bij ernstige hypoglycemie.
![Page 25: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/25.jpg)
Verwachtingen ten aanzien van de school. Voorzorgsmaatregelen bij extra- muros
activiteiten Meenemen van diabetes materiaal Meenemen van bijkomende maaltijd en/of
snacks Voorzien van tijd en plaats voor zelfcontrole /
insuline injecties / nemen van maaltijden en snacks.
Extra controle op algemeen welbevinden van het kind
Meenemen van telefoonnummers van ouders/diabetes-team
![Page 26: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/26.jpg)
Vraag 3:
Insulinepomp
![Page 27: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/27.jpg)
Behandeling van diabetes type 1
Insuline toedienen 3 methoden:
Met spuit en naald Met een insulinepen Met een
insulinepomp
![Page 28: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/28.jpg)
Wat is een insulinepomp?
Een klein apparaatje dat bestaat uit:
Een computer, beeldscherm en bedieningstoetsen
Een batterij, motor en aandrijfas
Insulinereservoir, verbonden met lichaam door infusieset
De infusieset geeft insuline af aan het onderhuidse weefsel
![Page 29: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/29.jpg)
Wat doet een insulinepomp?
Continue Subcutane Insuline Infusie:1. Basale toediening: continue afgifte
gedurende 24 uur van snelwerkende insuline ( E/uur )
2. Bolus toediening: insuline dosis gegeven door gebruiker voor koolhydraten van de maaltijd of voor een hoge bloedsuiker
![Page 30: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/30.jpg)
Insulineafgifte met insulinepomp
![Page 31: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/31.jpg)
Voordelen van pomptherapie Alleen gebruik van snelwerkende insuline: minder
schommelingen door betere opname Infusieset slechts om de 3 tot 4 dagen vervangen, geen
4 inspuitingen/ dag Betere regulatie met minder hypo’s Periodes van stress, ziekte, onregelmatige werkuren zijn
beter op te vangen Flexibiliteit: eten waneer, wat en hoe vaak u wilt en
niet omdat u moet eten! Uitslapen is mogelijk, de pomp voorziet u 24u van
insuline! Meer vrijheid en flexibiliteit, wat bijdraagt tot een betere
kwaliteit van leven Gebruikers leven hun eigen leven, de pomp regelt hun
diabetes
![Page 32: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/32.jpg)
Waarom is een intensieve behandeling nodig? Beperken van acute problemen van
diabetes, zoals hypo’s en Hypers Risico op langetermijncomplicaties
verminderen Beter voelen en beter functioneren
![Page 33: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/33.jpg)
Regelt de pomp je bloedsuiker automatisch?Neen! Je moet blijven: Bloedsuiker
meten 4X/dag Koolhydraten
tellen Bolussen geven Denken Pomp
programmeren
![Page 34: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/34.jpg)
Insteekplaatsen infusieset?
Onderhuids vetweefsel:
Buik Billen dijen
![Page 35: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/35.jpg)
Men mag ontkoppelen 1 uur per dag Voor zwemmen Voor contactsporten Voor douche of bad
![Page 36: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/36.jpg)
Wat voorzien op de school? Actieplan voor dagelijkse verzorging:
- Schema voor bloedsuikertesting- Maaltijden en snacks voorzien met labels met aantal grammen koolhydraten- Uitleg gebruik pomp: bolussen geven
Actieplan voor lage en hoge bloedsuikers Plan voor communicatie met ouders en
diabetesteam Reserve materiaal voor diabetesregeling
![Page 37: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/37.jpg)
Actieplan bij hypo (< 70mg/dl )
Onmiddellijk 1 zakje Hypofit per 1O kg lichaamsgewicht
10 tot 15 minuten wachten, herbeginnen wanneer de bloedsuiker beneden 70 blijft.
Wanneer bloedsuiker boven 70, langwerkende koolhydraten nemen, als volgende maaltijd of snack later dan 1 uur
![Page 38: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/38.jpg)
Actieplan bij hyperglycemie ( > 250 mg/dl) Correctiebolus geven met de pomp Controle na 1uur Bloedsuiker gezakt: oké Bloedsuiker gestegen: ketonen testen
in het bloed en steeds bijspuiten met penna tel ouders of medisch team!
Indien 4 uur zonder insulineafgifte: risico voor ketoacidose!
![Page 39: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/39.jpg)
Sport: risico op ….
Hypo: - voorgaande maaltijdbolus verlagen- extra koolhydraten geven voor sport en na sport
Pomp beschadigen:- ontkoppelen voor 1 uur
Kleefpleister gelost:- Steeds controle na sport
![Page 40: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/40.jpg)
Kleefpleister los en naald uit lichaam!
Risico op ketoacidose Meet bloedsuiker en ketonen Bel de ouders of medisch team Bijspuiten met de pen
![Page 41: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/41.jpg)
Alarmen
Dringende alarmen: ouders bellen!- Verstopping- Batterij leeg- Reservoir met insuline leeg
Aandachtsalarm:- Batterij of reservoir bijna leeg
![Page 42: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/42.jpg)
Alarm wissen
Bekijk de alarmtekst om de alarmsituatie te verhelpen
Wis het alarm door op de knoppen ESC en ACT te drukken
Volg de instructies op die bij het alarm waren verschenen
![Page 43: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/43.jpg)
Vraag 4:
Adolescenten met diabetes en alcohol: gevaren, advies
![Page 44: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/44.jpg)
Diabetes en alcohol
Alcohol blokkeert de mogelijkheid van de lever nieuwe glucose te maken Risico op hypoglycemie
Daling cortison en groeihormoon oiv alcohol Risico op hypoglycemie
Verstoorde productie vetzuren thv lever Risico op hypoglycemie
En dit gedurende ganse periode dat lever nodig om heeft om alcohol af te breken ! Risico op laattijdige hypoglycemie
Alcohol bevat veel calorieën, cave gewichtstoename.
![Page 45: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/45.jpg)
Diabetes en alcohol - dronkenschap Verminderd helder denken Verhoogd risico op niet herkennen van
hypoglycemie-symptomen Verhoogd risico op niet herkennen van
symptomen van hyperglycemie, insuline tekort of ketose
Derden herkennen symptomen van hypoglycemie niet, verwarren met dronkenschap/intoxicatie
![Page 46: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/46.jpg)
Diabetes en alcohol Geen volledige ban van alcohol, maar eerder praktisch
aangepast advies Licht (deel van) gezelschap in dat je diabetes hebt Diabetes ID Met mate drinken, vermijd dronkenschap Eet altijd langwerkende koolhydraten bij het drinken van
alcohol Goede hydratatie Bloedsuiker meten voor slapengaan Eet nog extra langwerkende koolhydraten voor
slapengaan (chips)
![Page 47: Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062410/568161bd550346895dd198ea/html5/thumbnails/47.jpg)
Diabetes en alcohol
Verlaag dosis bedtijd-insuline (10%?) Licht derden (ouders) in over je toestand Op tijd opstaan Goed koolhydratenrijk ontbijt Gevaar van binge-drinking, risico op braken –
aspiratie - ketoacidose Cave: glucagon werkt minder goed na gebruik
van alcohol