Download - Diagnostiek in functie van onderwijs en zorg op maat: recente ontwikkelingen in Vlaanderen
Diagnostiek in functie van onderwijs en zorg op maat: recente ontwikkelingen in Vlaanderen
Prof. Dr. Pol GhesquièreCentrum voor Gezins- en Orthopedagogiek
Zorg in onderwijs: succesvol?
• groeiend aantal zittenblijvers en leerlingen met onderwijsvertraging
>14% voor einde basisschool
• groot percentage ongekwalificeerde uitstroom
>15%
• groeiende participatie aan het BuO>6% in lager onderwijs>4% in secundair onderwijs
• meer buitenschoolse zorg in functie van onderwijs
Knelpunten in het BuO
• segregatie werkt stigmatisering en marginalisering in de hand
• lacunes en gebreken aan de huidige typologie• categoriaal systeem op basis van classificerende diagnostiek• kinderen met ASS hebben geen plaats• overlappingen tussen types
• gebrekkige spreiding van het aanbod BuO• oververtegenwoordiging van kansarmen en
allochtonen• knelpunten in de doorverwijzingspraktijk
Recente ontwikkelingen
• groeiend aantal leerlingen in geïntegreerd onderwijs
• samenwerkingsprojecten gewoon en buitengewoon onderwijs
• groeiend aantal inclusieprojecten
• discussienota Minister Vanderpoorten• Maatwerk in samenspraak (2002)
• beleidsopties Minister Vandenbroucke• Leerzorg in het onderwijs (2005)
Leerzorgkader
• één kader voor zorg in onderwijs• 3 (+1) clusters in plaats van 8 types• 4 (+1) zorgniveaus in plaats van 2
systemen (gewoon en buitengewoon)
• doelstellingen• structureren van zorgaanbod in gewone
scholen • verbreden van buitengewoon onderwijs• verwijspraktijk verbeteren
Clusters
• Types:1. Licht mentale handicap2. Matige of ernstige mentale handicap3. Ernstige emotionele of gedragsproblemen4. Fysieke handicap5. Ziekenhuis of preventorium6. Visuele handicap7. Auditieve handicap8. Ernstige leerstoornissen
Clusters
• Clusters (en doelgroepen):1. Geen beperkingen
(bijv. ‘gewone’ leerlingen / anderstaligen)2. Beperkingen in het leren
» ernstige leerstoornissen» licht verstandelijke beperking
3. Bredere functiebeperkingen» matig en ernstig verstandelijke beperking» fysieke beperking» auditieve beperking» visuele beperking
4. Beperkingen in de sociale interactie» gedrags- en emotionele stoornis» pervasieve ontwikkelingsstoornis
Zorgniveaus
• Zorgniveau 1: • gewoon onderwijs• gemeenschappelijk curriculum• preventie, differentiëren, remediëren• financiering op basis van organisatie
• Zorgniveau 2: • gewoon onderwijs• gemeenschappelijk curriculum• compenseren, dispenseren: gemotiveerd verslag• financiering op basis van organisatie• individuele financiering voor cluster 3
Zorgniveaus
• Zorgniveau 3:• gewoon en buitengewoon onderwijs• attest• individueel curriculum met individueel handelingsplan• financiering op niveau van de leerling
• Zorgniveau 4:• buitengewoon onderwijs• attest• individueel curriculum met individueel handelingsplan• financiering op niveau van de leerling
Uitdagingen voor diagnostiek
• positionering van leerlingen in de zorgmatrix• classificerende diagnostiek (cluster)• begeleidingsgerichte diagnostiek (zorgniveau)• indicatiestelling en toewijzing
• afstemming op het zorgbeleid en het basiszorgaanbod van de school
• afgrenzen van verantwoordelijkheden / coördinatie ‘zorgactoren’
• sterkte/zwakte-analyse van het zorgaanbod op school• consensusmodel
• maatschappelijke discussie over de minimale verwachtingen ten aanzien van het zorgaanbod op school
• kwaliteitscriteria
Uitdagingen voor diagnostiek
• maatschappelijke discussie over afgrenzing van zorgniveaus
• indicatoren voor indicatiestelling en toewijzing» ZN1 – ZN2» ZN3 – ZN4
• protocollering van diagnostische processen• gelijkberechtiging in diverse scholen• objectiveerbare behoefteprofielen• kwaliteitsgaranties
• spanningsveld toewijzingsfunctie en ondersteunings-functie van het CLB
• autonomie versus begeleidingscontract