Download - điều khiển quá trình
22/08/2011
iu khi qu trnh khin qu tr nChng 1: M u 2004, HONG MINH SN
12/08/2011
Ni dung chng 11.1 1.2 1.3 1.4 1.5 iu khin qu trnh l g? Mc ch iu khin Cu trc h thng KQT M t chc nng h thng Cc nhim v pht trin h thng
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
2
iu khin qu trnh
1
22/08/2011
1.1 iu khin qu trnh l g?L thuyt KT
IU KHIN QU TRNH
iu khin my (K chuyn ng, Robot, CNC)
TH qu trnh TH qu ngh cng trnh TH qu ngh cng trnh cng nghChng 1: M u
TH qu trnh TH qu ngh cng trnh TH x nghip cng ngh cng nghip 2005-2011, HMS3
Qu trnh & qu trnh cng nghQu trnh l mt trnh t cc din bin vt l, ha hc hoc sinh hc, trong vt cht, nng lng hoc thng tin c bin i, vn chuyn hoc lu tr (ANSI/ISA 88.01, DIN 19222). )Vt cht Nng lng Thng tin Vt cht Nng lng Thng tin
QU TRNH
Qu trnh cng ngh quan tm ti cc qu trnh vt cht v nng lng. Trong ni dung mn hc, khi nim qu trnh c hiu l qu trnh cng nghChng 1: M u 2005-2011, HMS4
iu khin qu trnh
2
22/08/2011
Nhn t quan im h thngBin vo Bin iu khin Nhiu
Vt cht Nng lng Thng tin
QU TRNH
Vt cht Nng lng Thng tin Bin ra
Bin cn iu khin
Bin khng cn iu khin
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
5
Bin qu trnhBin cn iu khin (controlled variable): Bin ra, i lng h trng ti s vn hnh an ton, n nh hoc cht lng sn phm, cn c duy tr ti mt gi tr t, hoc bm theo mt tn hiu ch o Bin iu khin (control variable, manipulated variable): Bin vo can thip c theo mun tc ng ti i lng cn iu khin Nhiu: Bin vo khng can thip c: Nhiu qu trnh (disturbance, process disturbance) nhiu u vo (input disturbance): bin thin cc thng s u vo (lu lng, nhit hoc thnh phn nguyn liu, nhin liu) nhiu ti (load disturbance): thay i ti theo yu cu s dng (lu lng dng chy, p sut hi nc, ...) nhiu ngoi sinh (exogenous disturbance): nhit , p sut bn ngoi, ... Nhiu o, nhiu tp (noise, measurement noise)
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
6
iu khin qu trnh
3
22/08/2011
V d: Bnh cha cht lngFi
Bin vo
Nhiu Fo
Bin ra
h Fo
Bin iu khin Fi
Qu trnh bnh mc b) S khi
Bin cn iu khin h
a) S cng ngh
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
7
V d: Thit b gia nhitTH 1 , wH
TC1 , wC
TC 2TH 2
Bin iu khin wH
TC1
Nhiu wC TH1
Qu trnh gia nhit Bin ra khng TH2 c iu khin
Bin ra c iu khin TC2
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
8
iu khin qu trnh
4
22/08/2011
Cc dy chuyn cng ngh phc tpNh my xi mng: Cng ngh l nung Cng ngh cp liu, nghin, vn chuyn, ng bao
Nh my in: Cng ngh l hi Cng ngh turbin
Nh my lc du, ha du: Cng ngh chng ct, tinh luyn Cng ngh l phn ng lin tc, theo m
Vn : Hng nghn im o, hng trm i lng cn iu khin Cc qu trnh tng tc qua li i hi an ton, tin cy rt caoChng 1: M u 2005-2011, HMS9
V d: L hi
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
10
iu khin qu trnh
5
22/08/2011
V d: Dy chuyn sn xut ha chtBnh cp thnh phn A Bnh ngng
Bnh cha hi lu Nc lnh Bnh cp thnh phn B THP CHNG CT Bnh phn ng Hi lu Sn phm nh
Gia nhit
Nc lnh
Sn phm y
Gia nhit ha hi
Bung lm lnh
Hi nc
T
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
11
Nhim v t raCan thip mt cch hiu qu cc i lng u vo ca qu trnh k thut cc i lng u ra ca n tha mn cc ch tiu cho trc trong khi c tc ng ca nhiu v thng tin khng chnh xc v i tng Gim thiu nh hng xu ca qu trnh k thut i vi con ngi v mi trng xung quanh Vai tr ca iu khin qu trnh!
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
12
iu khin qu trnh
6
22/08/2011
L thuyt iu khin t ngd r e B iu khin u i tng y
Phng php phn tch i tng Phng php thit k b iu khin Phng php phn tch, nh gi cht lng h thng iu khinChng 1: M u 2005-2011, HMS13
Khi nim: iu khin qu trnhiu khin qu trnh l ng dng k thut iu khin t ng trong iu khin, vn hnh v gim st cc qu trnh t h cng ngh, nhm nng cao hi qu sn xut v h h hiu t m bo cc yu cu v bo v con ngi, my mc v mi trng. Phm vi ng dng: Cng nghip ch bin, khai thc & nng lng Bi ton th v quan t t c trng nht: i chnh ht iu h h i tng iu khin: Qu trnh cng ngh
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
14
iu khin qu trnh
7
22/08/2011
c th ca cc qu trnh cng nghQui m sn xut thng thng va v ln Yu cu rt cao v tin cy v tnh sn sng Cc qu trnh lin quan ti bin i nng lng v vt cht Bi ton iu chnh l tiu biu Cc i lng cn iu khin: lu lng, p sut, nhit , nng , thnh phn,... Din bin tng i chm M hnh kh xc nh Kh nng iu khin hn ch Kh thay i thit k cng ngh
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
15
iu khin qu trnh cng nghiu khin qu trnh lin tc (continuous process control): iu khin mt qu trnh cng ngh hot ng lin tc v d cc qu trnh chng ct, qu trnh sn xut in, qu trnh sn xut xi mng
iu khin qu trnh m (batch process control): iu khin cc qu trnh cng ngh hot ng theo m v d qu trnh trn b tng, qu trnh phn ng ha cht, qu trnh sn xut bia,... ,
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
16
iu khin qu trnh
8
22/08/2011
Mc tiu ca mn hcTran b cho sinh vin kh nng: Tm hiu, phn tch yu cu iu khin ca cc qu trnh cng ngh b i ton i khi cho tng yu cu c th t bi iu khin h h Thit k sch lc iu khin ph hp vi yu cu v vi m hnh qu trnh Chn la gii php thit b o, thit b chp hnh v thit b iu khin ph hp cho bi ton iu khin
To c s hoc/v ng lc cho cc mn hc: iu khin logic PLC logic, Thit b iu chnh t ng cng nghip iu khin phn tn T ng ha qu trnh cng ngh/sn xut
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
17
Phng php nh gi kt quTh nghim (2 phn): iu kin d thi cui k Kho st i tng bnh mc (i tng m phng) v xy dng m hnh thc nghim Thit k sch lc v thut ton iu khin
im nh gi Kim tra gia k: Thi cui k (vn p): 30% 70%
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
18
iu khin qu trnh
9
22/08/2011
Ti liu hc tpGIO TRNH[1] Hong Minh Sn: C s h thng iu khin qu trnh. NXB Bch khoa H Ni, 2006-2010.
TI LIU THAM KHO[1] Seborg, D.E; T.F. Edgar; D.A. Mellichamp: Process Dymamics and Control. 2nd Edition. Wiley, 2004. [2] Bel G. Liptak (ch bin): Instrument Engineers Handbook: Process Control. 3rd Edition, Chilton Book Co. 1996. [3] Luyben, W.L.: Process Modeling, Simulation and Control for Chemical Engineers. McGraw Hill 1990 Engineers McGraw-Hill, 1990. [4] Thomas Marlin: Process Control: Designing Processes and Control Systems for Dynamic Performance. McGraw-Hill 2000. [5] Bi ging (a dn, *.pdf Format): Lp chun b a ch email, gi ti: [email protected] 1: M u 2005-2011, HMS19
1.2 Mc ch iu khin1. m bo h thng vn hnh n nh, trn tru: m bo cc iu kin vn hnh bnh thng, ko di tui th my mc, vn hnh thun tin 2. m bo nng sut v cht lng sn phm: thay i tc sn xut theo mun, gi cc thng s cht lng sn phm bin ng trong gii hn qui nh 3. m bo vn hnh an ton: nhm mc ch bo v con ngi, my mc, thit b v mi trng 4. Bo v mi trng: Gim nng cc cht c hi trong , , gim bi, gim s dng nguyn liu v ,g g g y kh thi, nc thi, g nhin liu 5. Nng cao hiu qu kinh t, tng li nhun: gim chi ph nhn cng, nguyn liu v nhin liu, thch ng nhanh vi yu cu thay i ca th trngChng 1: M u 2005-2011, HMS20
iu khin qu trnh
10
22/08/2011
V d: iu khin bnh trnhn hp A v Bc1 F1c2 F2
cu t A
c1 , c2 , c : Nng A F1, F2, F: Lu lng th tchh
c F
Yu cu cng ngh: m bo cht lng sn phm Ch vn hnh: Vn hnh lin tcChng 1: M u 2005-2011, HMS21
n nh h thngCc i lng cn n nh trong v d: Mc trong bnh trn Nng ca A trong sn phm
Cc yu cu v n nh lin quan ti: Nguyn l cn bng vt cht (trong v d) Nguyn l cn bng nng lng Nguyn l cn bng pha Nguyn l cn bng phn ng ha hc Cc nguyn l ng lc hc
ca h thng trng thi xc lp!
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
22
iu khin qu trnh
11
22/08/2011
Cht lng sn phmn nh cha chc m bo cht lng: Trong v d: Nng ca A trong sn phm c gi n nh nhng c th xa vi cht lng yu cu!
m bo cht lng sn phm: Gi tr i lng cn iu khin cng gn vi gi tr t cng tt! Trong v d: nng A trong sn phm khng nhng c duy tr n nh, m phi gn vi mt gi tr mong mun.
Cht lng sn phm c nh gi thng qua mt s ch tiu cht lng p ng vi thay i gi tr t (p ng qu ) p ng vi tc ng ca nhiu (p ng loi nhiu)
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
23
An ton h thngLi thit b, ng truyn -> sch lc iu chnh thng thng khng p ng c. Trong v d, c th cn t cm bin (logic) bo trn hoc cn d bnh, qu tc, qu dng ng c khuy -> iu khin ri rc ng c v cc van an ton
Kha lin ng nhm: Trnh xy ra cc tnh hung nguy him (v d ng c ch c khi ng khi mc trong bnh t mt gi tr no ) Gim thiu tc hi khi s c xy ra (bng cc bin php ngt tng phn hoc dng khn cp)
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
24
iu khin qu trnh
12
22/08/2011
Bo v mi trngCc dy chuyn cng ngh ngy nay c thit k vi nhiu yu cu gim nhim mi trng: Gim nhin liu tiu th Gim s dng nc sch
Cc thit k "recycling" to tnh phi tuyn cao v tng tc ln trong h thng => vai tr ca cc phng php iu khin hin i Yu cu cao hn trong cc tiu chun quc gia v quc t v x l nc thi v kh thi
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
25
Hiu qu kinh tCc yu cu c th: Cht lng n nh (nng A trong sn phm) Nng sut thch ng vi yu cu th trng (lin quan ti lu lng sn phm ra) Tiu hao nng lng thp (cho ng c khuy v cho cc van iu khin) Tc ng iu khin m , trn tru (tc ng c cng nh m van t khi phi thay i hoc thay i chm)
Cc yu cu c th c th mu thun => 2 phng n gii quyt: s dng cc tiu chun ha ng => iu khin ti u p ng va cc yu cu thit yu, sau tp trung vo cc yu cu cn li: v d cho php cht lng dao ng trong mt phm vi chp nhn c trnh thay i lin tc tc ng iu khinChng 1: M u 2005-2011, HMS26
iu khin qu trnh
13
22/08/2011
Hiu qu kinh t ph thuc nhiu vo im lm vic v cht lng iu khinGii hn rng buc trn
im lm vic khng kinh t
Gii hn rng buc di
im lm vic im kinh t
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
27
1.3 Cu trc h thng KQTH THNG VN HNH & GIM ST
Tham s
Trng thi
u vo
THIT B IU KHIN
u ra
THIT B O QU TRNH CNG NGH Chng 1: M u
THIT B CHP HNH
2005-2011, HMS
28
iu khin qu trnh
14
22/08/2011
S khi mt vng iu khinGi tr t Tn hiu Bin c Bin iu iu khin Thit b iu khin khin Thit b Qu trnh iu khin chp hnh Tn hiu o i lng o
Thit b o
Thut ng: Gi tr t Tn hiu iu khin Bin iu khin Bin c iu khin i lng oChng 1: M u
Set Point (SP), Set Value (SV) Control Signal, Controller Output (CO) Control Variable, Manipulated Variable (MV) Controlled Variable (CV), Process Value (PV) Measured Variable 2005-2011, HMS29
Thit b o qu trnhThit b o/B chuyn i i lng cn o (Nhit , p sut, sut mc, lu lng,..) Cm bin Chuyn i o Tn hiu chun (4-20mA, 0-10V,...) (4 20 A 0 10V )
Measurement device: Thit b o, vd o nhit , p sut, nng Transducer: B chuyn i theo ngha rng, v d p sut-dch chuyn, dch chuyn-in p Sensor: Cm bin, cng l mt dng chuyn i, vd cp nhit, ng venturi, siu m,.. Sensor element: Cm bin, phn t cm bin Signal conditioning: iu ha tn hiu Transmitter: Chuyn i tn hiu + truyn pht tn hiu chunChng 1: M u 2005-2011, HMS30
iu khin qu trnh
15
22/08/2011
Thit b iu khinThit b iu khin Tn hiu o Tnh ton iu khin i khi Tn hiu iu khi i khin
Gi tr t/ Tn hiu ch o
Control equipment: Thit b iu khin, vd PLC, IPC, Digital Controller, DCS Controller,... Controller Controller Controller: B iu khin, c th hiu l C thit b iu khin, hoc Ch ring khi tnh ton iu khin, vd PI, PID, FLC, ON/OFF,...Chng 1: M u 2005-2011, HMS31
Thit b chp hnhThit b chp hnh Tn hiu iu khi i khin C cu dn d ng Phn t chp h h h hnh Tn hiu iu khi i khin
Khi iu khin
Actuator: Thit b chp hnh, c cu chp hnh (van iu khin, my bm qut gi chn gi r-le ) bm, gi, gi, r-le,...) Actuator, actuating element: c cu dn ng, phn t dn ng (ng c in, khi chuyn i dng-kh nn, cun ht t,...) Final control element: Phn t chp hnh (thn van, tip im, si t)Chng 1: M u 2005-2011, HMS32
iu khin qu trnh
16
22/08/2011
H thng vn hnh & gim stGim st, chn on, quyt nh Hnh nh, con s, th, bng biu,..
Xc nhn, la chn, t gi tr Trng thi Gi tr cc i lng c trng Gi tr t Cc tham s iu khin Ch vn hnh
Vn hnh (Operation) Gim st, theo di (Monitoring) Chn on (Diagnosis) Giao din ngi-my (Human-Machine Interface, HMI)Chng 1: M u 2005-2011, HMS33
1.4 M t chc nng - lu P&IDLu P&ID: Pipe and Instrumentation Diagram (VD) Lu cng ngh + cc biu tng thit b v chc nng t ng ha Mt trong cc ti liu thit k quan trng nht v h thng o lng, g iu khin v gim st C s cho la chn v lp t thit b, pht trin phn mm iu khin v gim st qu trnh (bi ton iu khin qu trnh)
Cc biu tng lu c ISA (Instrumentation Society of America) chun ha: ISA S5.1: Instrumentation Symbols and Identification ISA S5.3: Graphic Symbols for Distributed Control/Shared Display Instrumentation, Logic and Computer Systems
Cc biu tng lu bao gm: Cc biu tng thit b Cc biu tng tn hiu v ng ni K hiu nhn thit b v cc biu tng chc nngChng 1: M u 2005-2011, HMS34
iu khin qu trnh
17
22/08/2011
V d: iu khin mc
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
35
V d: iu khin trao i nhit
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
36
iu khin qu trnh
18
22/08/2011
Biu tng thit bPhng iu khin trung tm (Remote) Phn cng Thit b n l Phn cng chia s - Hin th chia s - iu khin chia s Phn mm Chc nng my tnh Logic chia s iu khin logic kh trnh Thit b cho hai bin hoc mt bin vi hai hoc nhiu chc nng Chng 1: M u 2005-2011, HMS37
V tr m rng (Auxilary Location)
Hin trng (Local)
Biu tng tn hiu v ng niTn hiu khng nh ngha ng ni ti qu trnh k thut hoc cp nng lng Tn hiu kh nn Tn hiu in Tn hiu thy lc Tn hiu in t hoc m thanh (c dn nh) * Tn hiu in t hoc m thanh (khng dn nh)* ng ni ni b h thng (lin kt phn mm hoc d liu) ng ni c hc ng mao dnx x x
* Cc hin tng in t gm c nhit, sng v tuyn, phng x nguyn t v nh sng.
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
38
iu khin qu trnh
19
22/08/2011
K hiu cc ng cp nng lngAS (Air supply): cp khng kh ES (Electric supply): cp in GS (Gas supply): cp gas HS (Hydraulic supply): cp thy lc NS (Nitrogen supply): cp nit SS (Steam supply): cp hi nc WS (Water supply): cp ncAS ES GS HS NS SS WS
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
39
Nhn thit b v k hiu chc nngPDIC 103 TAH 104
Ch th (Indication) v iu khin (Control) chnh p (Differential Pressure), vng loop 103. Bo ng (Alarm) vt ngng trn (High) nhit (Temperature), cnh gii qu nhit vng loop 104. M s vng loop, im o
P D I C-103Ch ci u: Bin o hoc khi to Ch ci ph: B sung cho ch u Cc ch ci sau: Cc chc nng ch th, b ng hoc u ra
T A H-104
Ch ci ph sau: B sung ngha chc nng cho ch ci ng trc n
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
40
iu khin qu trnh
20
22/08/2011
ngha cc ch ciCh ci u Bin o hoc khi to A B C D E F G H I J K L M Analysis Burner, , Combustion T chn T chn Voltage Flow Rate T chn Hand Current Power Time, Time Schedule Level T chn Momentary T chn Scan Time Rate of Change Light Control Station Low Middle T chn 2005-2011, T chn HMS 41 Indicate Ratio (Fraction) Glass, Viewing Device High Differential Sensor B sung, thay i Cc ch ci ng sau Chc nng ch th hoc b ng Alarm T chn T chn Control T chn Chc nng u ra B sung, thay i
N T 1: M Chngchn u
ngha cc ch ci (tip)Ch ci u Bin o hoc khi to T chn , Pressure, Vacuum Quantity Radiation Speed, Frequency Temperature a bin (Universal) Vibration, Mech. Analysis A l i Weight, Force Khng xp loi Event, State, Presence Position, Dimension Trc X Trc Y Trc Z a chc nng Safety Integrate, Total Record Switch Transmit a chc nng Valve, Damper, Louver L Well Khng xp loi Khng xp loi Relay, Compute, Convert Driver, Actuator, Phn t K Khng xp loi a chc nng B sung, thay i Chc nng ch th hoc b ng Orifice, Restriction Point (Test ( Connection) Cc ch ci ng sau Chc nng u ra B sung, thay i O P Q R S T U V W X Y Z
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
42
iu khin qu trnh
21
22/08/2011
Cc k hiu chc nng tnh tonK hiu1-0 hoc ON/OFF hoc ADD hoc SUB , +, AVG. %, 1:3 hoc 2:1
Chc nngiu khin ON/OFF hoc chuyn mch (Switch) Cng hoc tng (cng v tr), vi 2 hoc nhiu u vo Hiu (vi hai hoc nhiu u vo) dch d h (1 vo) u ) Trung bnh Khuch i (u vo : u ra) Nhn, chia (2 hoc nhiu u vo) Cn bc hai Ly tha Hm Tng cng Chn gi tr ln nht Chn gi tr nh nht o ngc Bin i (E, H, I, O, P, R) Tch phn (theo thi gian) o hm hoc tc Nghch o o hm
x
, hoc SQ. RT.
xn hoc x1/n f(x) 1:1
> hoc HIGHEST < hoc LOWESTREV. E/P, P/I, A/D, D/A D hoc d/dt I/D Chng 1: M u
2005-2011, HMS
43
V d: iu khin vng kn
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
44
iu khin qu trnh
22
22/08/2011
1.5 Cc bc pht trin h thngCc mc ch iu khin c bn Cc nh lut vt l v ha hc L thuyt m hnh ha & m phng h Phn tch chc nng h thng Xy dng m hnh qu trnh Yu cu v m t cng ngh D liu vn hnh thc t
Thit k sch lc iu khin L thuyt iu khin t ng Thit k thut ton iu khin Cng ngh h thng iu khin Cng ngh phn mm cng nghip Kinh nghim t cc d n khc
La chn gii php h thng Thng tin, h tr t nh cung cp
Pht trin phn mm ng dng
Chnh nh & a vo vn hnh H THNG IU KHIN
Chng 1: M u
2005-2011, HMS
45
iu khin qu trnh
23