Download - Dostepnosc stron internetowych
Dostępność Stron Internetowych
Piotr Jardanowski
A-Symetria
Agenda
1. Regulacje
2. Główne komponenty dostępności i ich zależność
3. WCAG 1.0 - szczegóły
4. 10 Szybkich Wskazówek
5. Testowanie dostępności
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 2
Regulacje - Świat
W3C WAI – World Wide Web Consortium | Web Accessibility Initiative:i. WCAG – Web Content Accessibility Guidelines: WCAG 1.0 (1999 r.),
WCAG 2.O (opracowywane),ii. ATAG – Authoring Tool Accessibility Guidelines: ATAG 1.0 (2000 r.),
ATAG 2.O (opracowywane),iii. UAAG – User Agent Accessibility Guidelines: UAAG 1.0,
oraz:iv. WAI-ARIA – Accessible Rich Internet Application (wskazówki
dostępności dla technologii AJAX i powiązanych technologii),v. Informacje dla specyficznych technologii: CSS, SMIL, SVG, XML.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 3
Regulacje - Świat
Inne:
i. PAS78 - specyfikacja opublikowana przez British Standards Institution,ii. eEurope Action Plan 2002 – dostępność serwisów publicznych i ich
treści,iii. Section 508 – regulacje USA.
…
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 4
Regulacje - Polska
W Polsce brak jednej ustawy określającej zasady dostępności.
Regulacje obowiązujące można znaleźć w:– Konstytucji RP (w tym Art. 32 i Art. 69)– Ustawy o dostępie do informacji publicznej (z dnia 6 września 2001 r.)– Ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania
publiczne (z dnia 17 lutego 2005 r.)– Karty Osób Niepełnosprawnych (Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej z 1 sierpnia 1997 r.)
W powyższych dokumentach jest mowa o równości obywateli w dostępie do informacji bez dyskryminacji ze względu na jakiekolwiek kryteria w tym stopień sprawności.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 5
Główne Komponenty Dostępności
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 6
http://www.w3.org/WAI/intro/components.php
Główne Komponenty Dostępności
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 7
projektanci, koderzy, autorzy, itp. wiedza i doświadczenie użytkowników
czytniki ekranowe, specjalne klawiatury, narzędzia skanujące
narzędzia do przeglądania stron WWW
treść strony WWWnarzędzia oceny dostępności, walidatory HTML i CSS, itp.
oprogramowanie do tworzenie stron WWW
http://www.w3.org/WAI/intro/components.php
Zależność Komponentów Dostępności
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 8
Jeżeli jeden komponent efektywnie zaimplementuje elementy dostępności, pozostałe komponenty są bardziej skłonne do ich implementacji.
Przykład:• jeżeli narzędzia przeglądania stron wspierają kwestie dostępności, użytkownicy bardziej się ich domagają, co skłania twórców serwisu do ich implementacji,
• jeżeli twórcy chcą implementować zasady to wymagają od narzędzi autorskich łatwości implementacji,
• jeżeli narzędzia autorskie umożliwiają łatwą implementację, to twórcy chętniej tworzą dostępne strony,
• jeżeli twórcy tworzą dostępne strony to producenci narzędzi do przeglądania stron są zmuszeni do wspierania dostępności.
http://www.w3.org/WAI/intro/components.php
Główne Komponenty Dostępności a WAI
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 9
http://www.w3.org/WAI/intro/components.php
WCAG 1.0 - Priorities
[Priority 1] = MUSTTwórca treści musi spełnić wskazane zasady, ponieważ w przeciwnym wypadku jedna lub więcej
grup osób z dysfunkcjami nie będzie mogła uzyskać dostępu do treści. Są to podstawowe zasady dostępności stron WWW.
[Priority 2] = SHOULDTwórca treści powinien spełnić wskazane zasady, ponieważ w przeciwnym wypadku jedna lub
więcej grup osób z dysfunkcjami będzie miała problemy z uzyskaniem dostępu do treści. Zastosowanie tych zasad usunie znaczące bariery dostępu do treści stron WWW.
[Priority 3] = MAYTwórca treści może spełnić wskazane zasady, ponieważ w nieznacznym stopniu blokują one dostęp
do treści strony WWW. Zastosowanie tych polepszy dostęp do treści stron WWW.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 10
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
1. Dostarczaj adekwatną treść alternatywną dla materiałów dźwiękowych i wizualnych.
– Przyciski,
– Pola wyboru,
– Obrazki,
– Audio i Wideo.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 11
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
2. Nie polegaj tylko na kolorach.
Sprawdź czy tekst, grafiki, tabele, wykresy są również zrozumiałe bez użycia kolorów.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 12
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
3. Wykorzystuj znaczniki (markup) i arkusze stylów.
– Wykorzystuj znaczniki w dokumencie zgodnie z jego strukturą.
– Kontroluj wizualizację/prezentację za pomocą arkuszy stylów.
– Rób to poprawnie!
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 13
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
4. Wyjaśniaj użycie naturalnego języka
Wykorzystuj znaczniki, które ułatwią wymowę lub zrozumienie tekstów skróconych lub obcych.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 14
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
5. Twórz tabele, które łatwo mogą być przetworzone
Upewnij się, że tabele posiadają odpowiednie znaczniki, które umożliwią ich odczytanie przez odpowiednie przeglądarki (wspierające dostępność) oraz inne narzędzia do przeglądania Internetu dla osób z dysfunkcjami.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 15
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
6. Twórz strony, które są łatwo przetwarzane nawet jeżeli zawierają nowe technologie
Upewnij się, że strony są zrozumiałe nawet, gdy nowe technologie nie zostaną odczytane lub zostaną odczytane.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 16
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
7. Udostępnij użytkownikowi kontrolę nad elementami zmieniającymi się na stronie
Upewnij się, że użytkownik może wyłączyć lub zatrzymać wszelkie elementy, które przesuwają się, migają, przewijają lub dokonują samoaktualizacji.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 17
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
8. Spraw aby elementy osadzone były dostępne
Sprawdź, czy elementy osadzone, które wykorzystałeś są dostępne. Jeżeli nie to zaprojektuj inne rozwiązania, które będą dostępne.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 18
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
9. Twórz projekty niezależne od urządzeń
Projektuj stronę w taki sposób, aby elementy, które zawiera, mogły być aktywowane przez różnego rodzaju narzędzia.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 19
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
10. Stosuj rozwiązania przejściowe
Stosuj rozwiązania, które będą poprawnie działały zarówno z nowymi narzędziami jak i starszymi wersjami.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 20
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
11. Stosuj wskazówki i technologie opracowane przez W3C
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 21
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
12. Dostarczaj informacji kontekstowych i orientacyjnych
Dostarczaj na tyle bogate informacje, aby użytkownicy mogli bez problemu zorientować się w złożonych elementach i stronach. Wykorzystaj grupowanie elementów oraz informowanie o ich wzajemnych powiązaniach.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 22
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
13. Stosuj zrozumiałe systemy nawigacji
Stosuj proste i spójne systemy nawigacji – mapa serwisu, pasek nawigacyjny, itp. – aby zwiększyć prawdopodobieństwo dotarcia użytkowników do szukanych informacji.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 23
WCAG 1.0 – Ogólne wskazówki
14. Upewnij się, że dokumenty są proste i zrozumiałe
Stosuj proste i zrozumiałe: grafiki, tekst, język. O ile to możliwe uzupełniaj je prezentacjami i nagraniami audio.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 24
10 Szybkich Wskazówek
1. Obrazki i animacje: Używaj atrybutu alt do opisu każdego elementu.
2. Mapy obrazów: Use the client-side map and text for hotspots.
3. Multimedia: Umieść transkrypcje zapisów audio oraz opisy i nagłówki/tytuły plików wideo.
4. Linki hypertekstowe: Umieszczaj w opisie linków tekst, który będzie miała sens, gdy zostanie przeczytany bez kontekstu. Unikaj zwrotów typu „kliknij” i „więcej”.
5. Organizacja stron: Używaj nagłówków, listy i konsekwentną, spójną strukturę. O ile to możliwe korzystaj z CSS.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 25
10 Szybkich Wskazówek
6. Grafy i wykresy: Umieszczaj podsumowania lub korzystaj z atrybutu longdesc.
7. Skrypty, aplety i wtyczki: Umieść treść alternatywną.
8. Ramki: Wykorzystuj elementy noframes i wymowne tytuły.
9. Tabele: Spraw, aby czytanie linia po linii miało sens. Podsumuj zawartość.
10. Sprawdź efekt swojej pracy: Użyj narzędzi i wskazówek z http://www.w3.org/TR/WCAG
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 26
Testowanie dostępności
AutomatyczneSą szybkie i wygodne, ale nie potrafią odkryć wszystkich błędów związanych z dostępnością.
LudzkieSkupiają się głównie na ocenie zrozumiałości użytego języka i łatwości nawigacji.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 27
Narzędzia
Automatyczne:1. ATRC – Web Accessibility Checker2. WebAIM
Ludzkie:1. W3C
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 28
Testowanie dostępności - metody
1. Użycie Automated Accessibility Tool and Browser Validation Tool.
2. Walidacja składni (np. HTML, XML).3. Walidacja arkuszy stylów (np. CSS).4. Wykorzystanie przeglądarek tekstowych i emulatorów.5. Wykorzystanie różnorodnych przeglądarek graficznych:
• z załadowaniem dźwięku i grafiki,• bez załadowanej grafiki,• bez załadowanego dźwięku,• bez myszki,• bez załadowania: ramek, arkuszy stylów, skryptów i apletów.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 29
Testowanie dostępności - metody
6. Wykorzystanie starych i nowych przeglądarek.
7. Wykorzystanie czytników ekranu.
8. Wykorzystanie narzędzi sprawdzania pisowni i gramatyki.
9. Sprawdzenie prostoty i zrozumiałości dokumentów.
10. Sprawdzenie dostępności przy pomocy osób z dysfunkcjami.
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 30
Bibliografia
1. http://www.w3.org/WAI
2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87_(WWW)
3. http://mimas.ceti.pl/dia/
4. http://www.netresolve.pl/WAI
5. R. B. Yonaitis „Understanding Accessibility. A Guide to Achieving Compliance on Web Sites and Intranets”, HiSoftware Inc., Nashua (New Hempshire), 2002
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 31
Piotr [email protected]
04/13/23 Dostępność Stron Internetowych 32