![Page 1: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/1.jpg)
Dr hab. Sławomir Łodziński
Zakład Socjologii Ogólnej IS UW
WSTĘP DO SOCJOLOGII.
Program wykładu, podręczniki i lektury uzupełniające oraz materiały do ćwiczeń
w roku akademickim 2008/2009
![Page 2: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/2.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1) Program wykładu.....
1. Organizacja zajęć:
• podręcznik zalecany: Barbara Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003 (lub nowsze wydania);
• inne podręczniki (do wyboru):
– Piotr Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002 (lub nowsze wydania);
– Anthony Giddens, Socjologia, przeł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 (lub nowsze wydania);
– Jonathan H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowania, przeł. E. Różalska, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 1998 (lub nowsze wydania).
![Page 3: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/3.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
2. Lektury do ćwiczeń: – materiały na ćwiczenia z WDS z poprzednich lat (dostępne w
Czytelni IS UW lub w formie zdigitalizowanej na witrynie IS) oraz oraz nowe lektury;
– Piotr Sztompka, Marek Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Warszawa 2005 (wybrane teksty);
– Piotr Sztompka, Małgorzata Boguni-Borowska (red.), Socjologia codzienności, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008
– zalecane dodatkowe lektury uzupełniające: • Maria Hirszowicz, Stąd, ale dokąd? Społeczeństwo u progu
nowej ery, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2007; • Charles Wright Mills, Wyobraźnia socjologiczna,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
![Page 4: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/4.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
3. Tematy wykładów – semestr zimowy (2008/2009):• 1. Zagadnienia wstępne.
– Określenie przedmiotu i zarys programu wykładu, literatura i organizacja zajęć, sposób zaliczenia zajęć i przeprowadzenia egzaminu.
• 2. Charakter socjologii i historyczne warunki jej powstania. – Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie. Wiedza potoczna. Historyczne
warunki narodzin socjologii. Socjologia jako nauka, jej przedmiot, główne pojęcia i koncepcje. Wewnętrzne zróżnicowanie socjologii. Metody badań socjologicznych.
• 3. Role społeczne i kontrola społeczna. – Pozycje i role społeczne. Spojrzenie „dramaturgiczne”. Mechanizmy kontroli
społecznej. Normy i wartości. Instytucje kontroli społecznej. Systemy normatywne i sankcje. Konformizm i dewiacja. Stabilność i zmiana w porządku społecznym.
• 4. Grupa społeczna i więź społeczna. – Pojęcie grupy i więzi społecznej. Zbiorowość a grupa. Odmiany grup społecznych.
Grupy formalne i nieformalne, pierwotne i wtórne. Społeczność lokalna. Małe grupy i społeczność lokalna. Grupy sformalizowane.
![Page 5: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/5.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
• 5. Kulturowe podstawy życia społecznego (wartości, normy, symbole). – Naukowe i potoczne rozumienie kultury. Kategorie kultury, wielość kultur. Kultura
symboliczna (wartości, normy i symbole). Kultura dominująca, kultura uprawniona (uprawomocniona), kapitał kulturowy.
• 6. Kulturowe podstawy życia społecznego (czas, przestrzeń i język). – Czas i przestrzeń w doświadczeniu człowieka. Problem języka i myślenia o świecie.
Problem relatywizmu kulturowego. Granice poznania kultury (dystans kulturowy, problemy psychologiczne).
• 7. Przemiany kultury współczesnej – Kultura masowa i kultura popularna. Rola technicznych środków przekazu a zmiany
kultury współczesnej. Mediatyzacja kultury. Rola internetu. Społeczeństwo informacyjne.
• 8. Socjalizacja. – Interakcje a proces stawania się człowiekiem. Mechanizmy i stadia procesu socjalizacji.
Koncepcje socjalizacji. 9. Biologiczne podstawy życia społecznego. – Ekologia, etologia i socjobiologia. Podstawowe problemy życia społecznego istot
żywych. Ewolucyjne dziedzictwo człowieka. Główne idee socjobiologii.
![Page 6: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/6.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
• 10. Rodzina - pokrewieństwo – demografia. – Małżeństwo i strategie zawierania małżeństw. Pojęcie rodziny, struktura i funkcje,
podziały. Rodzina we współczesnym społeczeństwie polskim. Demografia i teoria przejścia demograficznego
• 11. Naród i pojęcie etniczności.– Kategorie „swój” i „obcy” w życiu społecznym. Dystans i obcość
kulturowa/etniczna. Stereotypy i obrazy etniczne. Zjawisko etniczności i jej przejawy. Grupa etniczna. Zagadnienie narodu w socjologii. Naród a państwo. Problem państwa narodowego. Kultura narodowa. Ethnos i demos.
• 12. Naród i mniejszości narodowe w Polsce. – Przykład: tworzenie świadomości narodowej w Polsce. Zróżnicowanie etniczne
społeczeństwa i pojęcie mniejszości narodowych. Mniejszości narodowe w Polsce. Polityka państwa wobec mniejszości po 1989 r.
• 13. Instytucje społeczne i organizacje (biurokracja). – Socjologiczne rozumienie instytucji. Typy i rodzaje instytucji. Podejście
instytucjonalne w socjologii. Instytucja a organizacja. Problem biurokracji. Teoria biurokracji Maxa Webera. Ograniczenia racjonalności i dysfunkcje biurokracji
![Page 7: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/7.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
• 14. Religia.
– Religia jako regulator zachowań społecznych. Religia w ujęciu socjologicznym. Teorie religii. Synkretyzm religijny. Zjawisko indywidualizacji i „prywatyzacji religii”. Nowe ruchy religijne. Religijność i Kościół katolicki we współczesnym społeczeństwie polskim.
• 15. Zachowania zbiorowe, ruchy społeczne i protest społeczny (konflikt)
– Spontaniczne zachowania zbiorowe. Pojęcie ruchu społecznego i jego typy. Konflikt społeczny. Regulowanie i instytucjonalizacja konfliktów.
![Page 8: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/8.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
4. Tematy wykładów – semestr letni (2008/2009): • 1 (16). Struktura społeczna i zróżnicowanie społeczne.
– Pojęcie struktury społecznej. Wielkie i małe struktury. Podziały społeczne. Nierówności społeczne, funkcja i geneza. Koncepcje zróżnicowania społecznego.
• 2 (17). Klasy i warstwy. – Pojęcie klasy społecznej. Koncepcje klas społecznych. Klasa w znaczeniu ekonomicznym i
w systemie stratyfikacji. Struktura klasowa w świadomości społecznej (ujęcie St. Ossowskiego). Stratyfikacja społeczna i jej czynniki.
• 3 (18). Struktura społeczna i ruchliwość społeczna. – Ruchliwość społeczna. Ruchliwość międzypokoleniowa i wewnątrz pokoleniowa. Modele
badań ruchliwości społecznej. • 4 (19). Struktura społeczna a płeć i wiek
– Badanie zróżnicowania społecznego. Płeć i wiek jako kategorie zróżnicowania społecznego. Dyskryminacja kobiet, feminizm. Młodzież i ludzie starzy.
• 5 (20). Bieda, wykluczenie i marginalizacja społeczna – Bogactwo i bieda. Problemy pomiaru ubóstwa. Pojęcia „wykluczenia społecznego” i
marginalizacji społecznej. Związki miedzy wykluczeniem społecznym a ubóstwem. Polityka państwa przeciwdziałania tym zjawiskom.
![Page 9: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/9.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
• 6 (21). Polityka i władza – Socjologiczne rozumienie polityki i władzy. Władza prawomocna. Instytucjonalizacja
władzy i systemu politycznego. Zachowania polityczne, kultura polityczna, socjalizacja polityczna. Główne podziały polityczne (lewica i prawica).
• 7. (22). Demokracja w ujęciu socjologicznym oraz uczestnictwo polityczne– Rozumienie demokracji i jej typy. Problemy działania demokracji. Demokracja w
rozumieniu substancjalnym i proceduralnym. Demokracja liberalna (poliarchia). Wybory, frekwencja wyborcza, badania opinii publicznej, partie i grupy nacisku.
• 8. (23). Państwo w refleksji socjologicznej – Struktura i instytucje oraz funkcje państwa. Państwo jako instrument przymusu i kontroli
społecznej. Państwowe instytucje socjalne, państwo socjalne i państwo dobrobytu (welfare state). Wpływ polityki państwa na sytuację społeczeństwa.
• 9. (24). Gospodarka i rynek (porządek ekonomiczny w społeczeństwie). – Stosunki ekonomiczne jako stosunki społeczne. Typy ładu ekonomicznego. Instytucja
rynku w myśli społecznej. Gospodarka w społeczeństwie. • 10. (25). Konsumpcja i społeczeństwo konsumpcyjne
– Produkcja i konsumpcja. Życie w społeczeństwie konsumpcyjnym. Macdonaldyzacja i disneizacja życia a nowe formy wspólnoty społecznej.
![Page 10: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/10.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
• 11 (26). Zmiana i rozwój społeczny, postęp – Klasyczne teorie rozwoju i zmiany społecznej. Źródła zmian społecznych. Innowacje i
ich dyfuzje. Modernizacja i urbanizacja. Rozwój zależny. Rozwój zrównoważony. Typy społeczeństw. Kryteria rozwoju społecznego (Human Development Index). Porównania międzynarodowe.
• 12 – 13 (27-28). Nowoczesność („późna nowoczesność”) i globalizacja – Nowoczesność w ujęciu socjologicznym Pojęcie „globalizacji” i „nowej lokalności”.
Procesy globalizacji w różnych dziedzinach. „Globalna wioska„ (McLuhan), macdonaldyzacja (Ritzer), Wallerstein – centrum, półperyferie i peryferie.
• 14 (29). Migracje i „nowe mniejszości”– Migracje - rozumienie zjawiska, migracje wewnętrzne i zagraniczne. Przyczyny
migracji zewnętrznych. Migracje a globalizacja i integracja europejska a migracje. Migracje w Polsce po 1990 r.
• 15 (30). Podsumowanie wykładu– Podsumowanie wykładu. Nowe koncepcje i wyzwania badawcze w socjologii
współczesnej. Klasycy a współczesność. Zaangażowanie socjologii w życie publiczne. Perspektywy rozwoju dyscypliny. Socjologia światowa a socjologia polska.
![Page 11: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/11.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Program wykładu....
5. Charakter zajęć: – wykład (?); – program ćwiczeń z WDS-u obejmuje w semestrze 13 tematów do omówienia, zaś
reszta spotkań (teoretycznie powinno być 15 spotkań ćwiczeniowych) jest poświęcona sprawdzianom i uzupełnieniom lekturowym (!);
– zaliczenie i egzamin (test 50 pytań plus dwa eseje, 1,5 godz.); – wymagania:
• przeczytanie lektur na ćwiczenia plus dyskusja na ćwiczeniach; • wykłady; • podręcznik (-i) plus lektury dodatkowe.
• problemy: trudności w nauce: inny sposób uczenia się i rozliczania jej postępów, czytanie, kolokwia, WDS jako „język obcy”, kwestia „wyobraźni socjologicznej”.
• kontakt i dyżury Sławomira Łodzińskiego: – wtorek: 13.00 – 15.00 (Sekretariat IS UW, pokój 105 ); – czwartek: 14.300 – 16.00 (Sekretariat IS UW, pokój 105 ); – czwartek: 16 – 17.00 (Zakład Socjologii Ogólnej, pokój 209/212).
![Page 12: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/12.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
6. Przykład patrzenia (analizy socjologicznej) na rzeczywistość społeczną – „turystyka” i „wakacje”;
• pierwszy raz słowa „turystyka” użył Stendhal w książce "Wspomnienia pewnego turysty„;
• „turystyka” – wedle definicji Światowej Organizacji Turystyki (World Tourist Organization, WTO) to:
– ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, zawodowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest aktywność zarobkowa;
– forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania.
![Page 13: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/13.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
Strona G³ówna Capri Capri poniedzia³ek, 10 lipiec 2006
Capri – Włochy – wyspa położona na Morzu Tyrreńskim.
![Page 14: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/14.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
• Turystyka Kulturowa590 x 974 - 148k - jpgwww.napolesie.pl[ Więcej informacji z www.napolesie.pl ]
![Page 15: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/15.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
Wykres 2. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych według powiatów w 2005 r.
![Page 16: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/16.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
jest turystyka off-roadowa.660 x 540 - 147k - jpgwww.wyprawa4x4.plEzin Turystyka - Anglia.
![Page 17: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/17.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
Ślubna turystyka600 x 418 - 62k - jpgfakty.interia.pl
![Page 18: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/18.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
„Turystyka kojarzy się z poznawaniem świata, podróżami, przygodą, odpoczynkiem, i wieloma różnymi aspiracjami, jakie można czerpać z walorów turystyki. Wnosi do życia codziennego ciekawe urozmaicenie dni powszednich”. „Nasz świat posiada bardzo wiele wciąż nie poznanych przez człowieka miejsc, które są nadal miejscami dziewiczymi, dzikimi i najbardziej tajemniczym”.
„Podróże zastępują niejako nieśmiertelność;Podróżujemy, dlatego, że raz jeden,Raz jeden tylko żyjemy”. „Więcej napotkasz w lasach niż w książkachDrzewa i kamienie nauczą Cię tego,Czego nie będziesz mógł usłyszeć od nauczycieli”
![Page 19: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/19.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
7. Klasyfikacja turystyki wg. WTO: – turystyka biznesowa;
– turystyka rekreacyjna, aktywna i specjalna;
– turystyka przygraniczna, tranzytowa (transgraniczna);
– turystyka w miastach;
– turystyka na terenach wiejskich (agroturystyka);
– turystyka „twarda” (ukierunkowana na zapewnienie turystom luksusu, wygody, szybkiego tempa zwiedzania, "zaliczania" zabytków) oraz” miękka” (nastawiona na nowe doznania, zdobywanie nowych umiejętności oraz wysiłek fizyczny).
![Page 20: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/20.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
8. Ważniejsze wydarzenia z historii turystyki: – VIII wiek p.n.e. –greckie pielgrzymki do Olimpii; – VII i VIII wiek - rozwój turystyki religijnej;– XIII wiek - okres wędrówek do uniwersytetów (Włochy);– 1336 r. - wyprawa F. Petrarki w Alpy Prowansalskie; – 1550 r. - pierwszy przewodnik po Włoszech "Opis całych Włoch"– XVIII wiek - pierwsze zimowe podróże;– 1825 r. - powstaje pierwsza linia kolejowa na świecie; – 1827 r. - Karl Bedecker napisał przewodnik po Renie; – 1841 r. - otwarto pierwsze biuro turystyczne "Thomas Cook", pierwsza wycieczka
kolejowa– 1874 r. – Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało pierwsze schronisko im. S. Staszica nad
Morskim Okiem;– 1979 r. - wprowadzenie czeków podróżnych;– 1882 r. - powstają pierwsze zrzeszenia hotelarzy w Szwajcarii;– 1904 r. - otwarcie pierwszej trasy narciarskiej;– 1924 r. - pierwsza olimpiada zimowa, budowa pierwszej autostrady we Włoszech.
![Page 21: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/21.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
9. Turystyka jako zjawisko społeczne (właściwości):
– jest sposobem spędzania czasu wolnego (jego przeciwieństwo – czas pracy);
• polega na docieraniu w różne miejsca w celu zatrzymania się w nich (zakłada więc przemieszczanie się w przestrzeni);
• cele podróży i pobytu są inne niż zamieszkania i pracy (pobyt „gdzie indziej” jest krótki i towarzyszy mu intencja „powrotu do domu”);
• zwiedzane miejsca nie mają związku z pracą, stanowią odskocznię od niej;
![Page 22: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/22.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
– kryteria wyboru miejsc do zwiedzania są przemyślane, oczekiwane i przeżywane:
• uwaga turysty kieruje się na specjalne cechy krajobrazu i architektury, które są różne od tego, co jest na „co dzień”. Ich oglądanie ma społecznie uporządkowane formy;
• „oglądanie” jest związane ze „spojrzeniem turysty”, które jest utrwalane za pomocą fotografii, kart pocztowych itp.;
• „spojrzenie turysty” obejmuje znaki, a turystyka polega na kolekcjonowaniu znaków (symboli krajobrazu, miasta, kultury);
– masowość turystyki rodzi masowość usług (gospodarka turystyczna):
• turystyka staje się gałęzią przemysłu i poddana jest procesom rynkowym (podaży i popytu);
• jest zróżnicowana od klasy społecznej, płci i pokolenia;• jest ważnym przejawem „nowoczesności” i konsumpcji (prestiż).
![Page 23: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/23.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
10. Perspektywy badawcze „turystyki”: – podstawą badawczą są założenia o:
• historycznej zmianie „indywidualnego podróżnika” w „masowego turystę” („turystyka widokowa” i zdrowotna);
• stwierdzenie, że turystyka jest nie tylko czystą „zabawą i przyjemnością”.
– turystyka tworzy „pseudo-wydarzenia”: • tworzy się dla niej „sztuczną” rzeczywistość, izolując turystę od
„realnej” rzeczywistości, „przybrani rodzice” (przewodnik, kierownik hotelu) uwalniają go od odpowiedzialności i brutalnej rzeczywistości;
• efektem jest uniformizacja różnorodności (wszystko na zwraca się uwagę jest potencjalnie atrakcją);
– różnorodność turystyki (doświadczeń turysty) obok „masowej” są turystyki „przeżyciowe”, „eksperymentalne” i „egzystencjalne” itp.;
![Page 24: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/24.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
– turystyka jest współczesną formą poszukiwania „sacrum” (ucieczki od powierzchowności normalnego życia):
• turysta jest nowoczesnym pielgrzymem poszukującym autentyczności w „czasie” i „miejscach” różnych od własnej codzienności;
• turysta sam kreuje „pseudowydarzenia” – „postturysta”. – turystyka jako „wyobrażeniowy hedonizm”:
• polega ona na marzeniach i antycypacji nowych doświadczeń (podobnie jak nowoczesny kapitalizm);
• stanowi przejaw nowoczesnego konsumeryzmu – czyli przejścia od „konsumpcji masowej” do „konsumpcji postfordystowskiej”;
– globalizacja turystyki (globalizacja doświadczenia turystycznego): • podstawowymi elementami współczesnej kultury globalnej jest hotel,
bufet, plaża, hala lotniska i opalenizna; • powstała „gospodarka semantyczna”, której zadaniem jest produkcja
znaków (ikon) przeznaczonych dla konsumpcji turystów.
![Page 25: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/25.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
11. Podsumowanie:
– podstawą turystyki jest „doświadczenie turystyczne” – nie tylko poszukuje się „autentyczności”, lecz „różnicy”(„niecodzienności”) wobec miejsca zamieszkania i pracy ;
– rozwój turystyki jest przejawem „demokratyzacji” podróży (a szerzej współczesnej kultury i społeczeństwa);
– nie ma jednego uniwersalnego „doświadczenia turystycznego” – jest ono historycznie i socjologicznie zróżnicowane;
– badanie tego „co inne” mówi nam dużo na temat tego, co jest „normalne” w życiu społecznym.
![Page 26: Dr hab. Sławomir Łodziński Zakład Socjologii Ogólnej IS UW](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062500/568156ee550346895dc494d8/html5/thumbnails/26.jpg)
WSTĘP DO SOCJOLOGII (1). Turystyka jako zjawisko socjologiczne
• John Urry, Spojrzenie turysty (Tytuł oryginalny: The Tourist Gaze, Wydawnictwo Naukowe PWN 2007;
• Czym jest podróż dla współczesnego człowieka?Jak turystyka zmienia historię miejsc i obraz przyrody?Dlaczego muzea coraz bardziej przypominają sklepy, a sklepy – muzea? Turystyka i podróżowanie to niezwykle atrakcyjne pole do analiz socjologicznych. Klasyczna już praca Johna Urry’ego, profesora socjologii Uniwersytetu w Lancaster, o społecznej roli turystyki we współczesnym świecie przedstawia fenomen podróżowania w szerokim kontekście zmian ekonomicznych, społecznych i kulturowych. Przedmiotem analizy jest tu nie tyle rozwój sektora usług turystycznych, ile specyfika postmodernistycznych atrakcji turystycznych, stylizowanie historii i otoczenia, przemiana wizualnego (ale także cielesnego) doświadczenia turystycznego, zwłaszcza w dobie globalizacji. Okazuje się, że zarówno włóczędzy, jak i kosmopolityczni seksturyści wpisują się w niejednoznaczny świat masowej postturystyki.