Transcript
Page 1: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

1

Ecological communityชมชพ

สราวธ คลอวฒมนตรคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

Community

• นยาม– กลมของสงมชวตหลายชนดทปรากฏรวมกนในสถานทเดยวกนและมปฏสมพนธซงกนและกนโดยการถายทอดสารอาหารและพลงงานและการใชพนท

Community

• นเวศวทยาชมชพ (Community ecology) – จงเปนการศกษาสงมชวตทเปนองคประกอบของระบบนเวศ ไดแก การบรรยาย การวเคราะหรปแบบและกระบวนการทปรากฏอยในชมชพ

Community

• ลกษณะของชมชพมกถกกาหนดโดยชนดเดน (Dominant species) ไมกชนด ซงไดรบผลทงทางตรงและทางออมจากปจจยทางกายภาพ และทาใหลกษณะของชมชพเปลยนแปลงตามปจจยทางกายภาพ ไดแก ระดบความสง ความชน ความเคม

Community

• ชนดเดน– สงมชวตทมอทธพลในการควบคมความเปนอยของสงมชวตตาง ๆ ในชมชพ

– เปนผลจากจานวน ความหนาแนน หรอรปแบบการเตบโต

Page 2: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

2

Community

• ชนดเดน– เกณฑการตดสน ไมมเกณฑทแนนอนตายตว

–จานวน –มวลชวภาพ –การครอบครองพนท –การเปนผควบคมการใช

Community

• ชนดเดน• เกณฑ (ตอ)

–การถายทอดพลงงานในชมชพ– อทธพลตอความเปนอยของสงมชวตอน ๆ ในชมชพสงสด

– บางชนดเปน keystone species

Keystone speciesKeystone

Keystone species

Wagner, S. C. (2012) Keystone Species. Nature Education Knowledge 3(10):51

Keystone species

Wagner, S. C. (2012) Keystone Species. Nature Education Knowledge 3(10):51

Community

• การตงชอชมชพ มกตงชอจาก– สงมชวตเดน ไดแก ปาสน ปาเตงรง และแนวปะการง

– ถนทอยอาศย ไดแก หาดทราย และหาดหน

Page 3: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

3

Community

• ในชมชพมการเปลยนแปลงเปนพลวต – การเปลยนแปลงของจานวน และชนดของสงมชวตทอยในชมชพ

– โดยกระบวนการตาง ๆ เชน การอพยพ การเตบโต ลดขนาด มชวต หรอตายไป

– ทาใหโครงสรางของชมชพเปลยนแปลงตามเวลา

Community

• ปฏสมพนธของสงมชวตในชมชพ– ทางตรง: การกระทบกระทง การสมผส หรออน ๆ ซงทงสองจะไดรบผลกระทบทนท เชน การลา และ การตอส

– ทางออม: ทาใหเกดผลกระทบผานสงอนอกทอดหนง เชน การแยงกนอาหารชนดเดยวกน ซงสตวทมาทหลงจะไมมอาหารใหกน

Community

• ปฏสมพนธระหวางสงมชวตอาจเปนทงผลทเกดจากปฏสมพนธในระยะสน (Proximal) ซงมการตอบสนองกนไมซบซอน และจากปฏสมพนธระยะยาว (Ultimate, evolution) ซงเปนการมปฏสมพนธทซบซอน ตองการเวลา และการววฒนาการรวมกน เชน ภาวะการอยรวมกนของสาหรายซแซนทาเล (Zooxanthalae) กบปะการง

Community

• การศกษานเวศวทยาระดบชมชพพจารณาหวขอตาง ๆ ดงตวอยางตอไปน– องคประกอบของชมชพ (Species composition) : เพอทาบญชรายชอชนดทพบ

– ความชม (Abundance) : วดปรมาณของชนดทพบ เชน หารอยละการปกคลม ความหนาแนนชวมวล และ ความถ

Community

– รปแบบการกระจาย (Dispersion pattern) ของสงมชวตในพนทศกษาวาสงมชวตมรปแบบการกระจายเปนแบบกระจก (Clumped) สมาเสมอ (Uniform) หรอสม (Random)

– ความหลากหลาย (Diversity) เพอศกษาองคประกอบ ความชม ของสงมชวตตาง ๆ ทพบในพนททศกษา

Community

– ความสมพนธระหวางสงมชวตและอทธพลของสงมชวตตอโครงสรางชมชพ

– การเปลยนแปลงแทนท (Succession) เพอศกษาการเปลยนแปลงชนดทเปนองคประกอบในชมชพตามชวงเวลาทผานไป

Page 4: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

4

กลมของสงมชวต : Guild VS Functional group

• มวถชวต การปรบตว ฯลฯ เพอดารงชวตคลายกน• มกมความสมพนธกนทางววฒนาการ (phylogentic

relationship)• Guild :

– กลมของสปชสทใชทรพยากรเหมอนกน เชนinsect-eating guild

– พจารณาทโครงสราง

กลมของสงมชวต : Guild VS Functional group

• Functional group– กลมของสปชสททาใหกระบวนการตาง ๆ ของระบบนเวศเกดขนเหมอน ๆ กน

– มกทาโดยการเขาไปใชทรพยากร– พจารณาจากหนาทการทางาน– ตวอยาง Primary producers Herbivores

Carnivores Detritivores

Type of community • พจารณาจากทมาของพลงงานในชมชพ

– ชมชพหลก (Major community หรอ Autotrophic community)

– ชมชพรอง (Minor community หรอ Heterotrophic community)

Type of community • ชมชพหลก

– ไมจาเปนตองพงชมชพทอยขางเคยง – พลงงานในชมชพมาจากแสงอาทตยเปนหลก

• ชมชพรอง– ตองพงสารอาหารจากชมชพทอยขางเคยง – มกมขนาดเลก และมประชากรนอย ตวอยางเชน ชมชพขอนไมผ ชมชพในแองน าขง

Community structure

• โครงสรางทมองเหน (Appearance)– สปชสทเปนองคประกอบ, ขอบเขตการกระจาย, การกระจายของมวลชวภาพ

• โครงสรางทมองไมเหน (Intangibles)– ลาดบขนอาหาร, หวงโซ และสายใยอาหาร

Page 5: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

5

Community structure• การศกษาโครงสรางทมองเหน

– Abundance: วดปรมาณของสปชสเชน หารอยละการปกคลม ความหนาแนนชวมวล ความถ

– Dispersion: รปแบบการกระจาย– Species composition: บญชรายชอสปชสทพบ – Diversity

Community structure• Diversity

– diversity: ศกษาความหลากหลายของพนทใดพนทหนง

– diversity การศกษาเพออธบายการเปลยนแปลงชนดของสงมชวตทเปนองคประกอบในบรเวณหนงเปรยบเทยบกบอกบรเวณหนง

Community structure• Diversity

– diversity เปนสงทสมพนธกบความหลากชนดในภาพรวมของพนททมขนาดใหญ หรอกลาวอกนยหนงวาเปนความหลากหลายระดบอลฟาของพนททงหมดหรอระดบภมทศน

Alpha diversity of a community

Gamma diversity of a region

Beta diversity between communities

Diversity concepts

• Species diversity• Species richness• Species density• Species turnover• Endemism

มหลายความหมาย- จานวนชนด (บางคนไมยอมรบ)- ดชนทมการใหนาหนกโดยการกระจายความชมของชนดตาง ๆ (ความเทาเทยม)

- ไมมการ standardize ของการสมตวอยาง

Diversity concepts

• Species diversity• Species richness• Species density• Species turnover• Endemism

- จานวนชนด- ไมมการ standardize ของการสมตวอยาง

Page 6: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

6

Diversity concepts

• Species diversity• Species richness• Species density• Species turnover• Endemism

- จานวนชนดในตวอยางทมการstandardize เชน ตอหนวยพนท

- มความแนนอน แมนยาสงกวาสองตวบน แตมการใชนอยกวา

Diversity concepts

• Species diversity• Species richness• Species density• Species turnover• Endemism

- การเปลยนแปลงของชนดในพนท 2 พนท โดยพจารณาจากบญชรายชอชนดเปนหลก

Diversity concepts

• Species diversity• Species richness• Species density• Species turnover• Endemism

- ชนดทพบเฉพาะในพนททางภมศาสตรหนง และไมพบในพนทอนอก

Community structure

• โครงสรางทมองเหนในหลายชมชพ เชน ชมชพพชมการเตบโตทแตกตางกนทาใหเกดการแบงชนตามแนวดงของชมชพพช (Vertical stratification of plant community) – เกดจากโครงสรางของพชขนาดใหญแตกกงกานสาขา และใบ ทาใหเกดการลดหลนของแสงจากบรเวณยอดไมลงไปจนถงพนลาง

Community structure

– ความแตกตางของแสงอาทตยยงสงผลตออณหภม และความชนตามระดบความสงของปา

– บรเวณยอดไม: แสงอาทตย + อณหภมสง /ความชนสมพทธตา• เหมาะสมสาหรบพชองอาศยทตองการแสงมาก และทนตออณหภมสง

Community structure

– บรเวณพนลางของปา: ความชนสง / แสงนอย • พบพชอน ๆ ททนตออณหภมสงไมได หรอตองการความชนสง

– สงผลใหสงมชวตอน ๆ แตกตางกนตามแนวดงของปาไปดวย

Page 7: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

7

Community structure• การศกษาโครงสรางทมองไมเหน

– หวงโซอาหาร– สายใยอาหาร – ปรามดอาหาร (ดบทการถายทอดพลงงาน)

Community structure– หวงโซอาหาร

• เปนแผนภาพทแสดงความสมพนธของกลมสงมชวตทมรปแบบการกนกนเปนทอด ๆ

• พจารณาการกนกนเปนแบบหนงตอหนง • ลกศรเปนตวเชอมระหวางสงมชวต • หวลกศรแสดงทศทางการสงผานสารอาหารและพลงงานใหกบสงมชวตถดไป

ตนขาว ตกแตน นกกางเขน เหยยว

Community structure– สายใยอาหาร

• แผนภาพทรวมหวงโซอาหารทมทงหมดภายในชมชพ

• เพอแสดงการเคลอนยายของพลงงานและสารอาหารทงหมดทมอยในชมชพ

• สายใยอาหารเขยนจากลางขนบน และใหผบรโภคแตละลาดบขนอยในระดบเดยวกน

Page 8: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

8

Detritus Producer1 Producer2

Basal group10

21

4

5

3

9876

1211

Herbivore

Omnivore

Carnivore

Omnivore ตวอยางสายใยอาหาร (traditional)

ตวอยางสายใยอาหาร(more realistic)

ตวอยางสายใยอาหาร (more realistic but ordered)

ตวอยางสายใยอาหาร(added the quantitative measure)

Page 9: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

9

Community structure– การวเคราะหสายใยอาหารชวยใหเขาใจการถายทอดสารอาหารและพลงงานในชมชพได• Mean food chain length • Percentage of link at various levels• Connectance• Consumer links to prey groups

Food web analysis

• Mean food chain– หา link ของ food chain ทงหมดนามาหาคาเฉลย

Detritus Producer1 Producer2

Basal group10

21

4

5

3

9876

1211

Herbivore

Omnivore

Carnivore

Omnivore Food web analysis• Percentage of link at various levels

– แบง link เปน 4 กลม• Top to intermediate• Intermediate to intermediate • Basal to intermediate • Basal to top

– นบ link แตละกลมแลวนามารวมกนแลวเทยบบญญตไตรยางค

Food web analysis

• Connectance (relative complexity of web)= no. of existing trophic links / max no. possible

* Maximum no. of possible = n (n-1)/2

Food web analysis

• Consumer links to prey groups -> diversified of consumer= no. of prey group/ no. of consumer

Page 10: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

10

ความผนแปรของความหลากหลายของชนดระหวางชมชพ

• ความหลากหลายของชนดในชมชพแตละประเภทหรอแตละแหงบนโลกมแตกตางกนไปตามปจจยแวดลอมทเปนตวกาหนด สงทเปนสาเหตของความแตกตางดงกลาวเกดจากปจจยตาง ๆ– อตราผลผลตและทรพยากรในพนท

• อตราผลผลตสงกวาเอออานวยใหสงมชวตเขามาอยอาศยไดมากกวา

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

– การมผลา ทาใหมความหลากหลายของชนดสงขน • ลดการแขงขนในการใชทรพยากรของสงมชวต

– ความไมเปนเนอเดยวกนของพนท (habitat heterogeneity) เพมถนทอยอาศยยอย (microhabitat) เออตอการอยอาศยตอสงมชวตไดหลากหลายกวา

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

– environmental stress หากมสง เชน ความรอน ความเคม --- จานวนชนดมตา

– ความผนแปรของภมอากาศ มฤดกาลจะมความหลากหลายสงกวา • ภมอากาศหลายรปแบบ

Page 11: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

11

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

– การรบกวนในพนท• มการรบกวน –มการเปลยนแปลงดานกายภาพซงสงผลกระทบตอสงมชวตทงหมดในพนท

• การรบกวนอยในระดบปานกลางจะสงผลใหพนทมความไมเปนเนอเดยวกน และทาใหมความหลากหลายของชนดมากขน

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

– ชมชพทมอายมากกวาจะมความหลากหลายของชนดมากกวา • เชน ระบบนเวศในเขตศนยสตรเปนระบบนเวศทเกาแก และไดรบผลกระทบจากยคน าแขงนอยกวา ความหลากหลายของชนดจงสงกวา

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

• ความหลากหลายของชนดมการลดหลนตามปจจยทางกายภาพ– ขนาดพนท กวางกวามความหลากหลายฯมากกวา

• รองรบสงมชวตไดมากกวา มทรพยากรตาง ๆ ใหสงมชวตไดหลากหลายกวา

• มโอกาสเกดชนดใหมจากการแบงแยกของประชาการไดมากกวา

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

– การแยกตวออกจากพนทอน เชน เกาะทหางไกล สงมชวตมโอกาสแบงแยกออกจากประชากรอนและววฒนาการเปนชนดใหม • ระยะทางยงไกลจานวนชนดยงนอย

–การอพยพทาไดยาก –อตราการสญพนธสงขน

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

– เสนละตจด • ความหลากหลายฯ จะลดลงเมอหางจากเสนศนยสตรไปทางขวโลกเหนอ หรอขวโลกใต

–ผลจากปจจย เชน อตราผลผลต ความผนแปรของภมอากาศ อายของชมชพ

Page 12: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

12

ความผนแปรของความหลากหลายฯ

– ระดบความสงและความลก • ความหลากหลาย ฯ ลดลง เมอทงระดบความสงและความลกเพมขน

–สาเหตจากปจจยทางกายภาพทสง/ตาเกนไป –ทาใหเกดความเครยดทางสรระ ไมเหมาะกบสงมชวตหลายชนดอาศยอยได

การประเมนความหลากหลายของชมชพ

• การประเมนความหลากหลายในชมชพ– การหาความมากชนด (Species richness) ซงเปนการหาจานวนชนดและการทาบญชรายชอของสงมชวตทพบ • ควรพจารณาในสวนของความเทาเทยมกนของแตละชนด (Species evenness) ควบคดวย

การประเมนความหลากหลายของชมชพ

• การประเมนความหลากหลายในชมชพ– การเปรยบเทยบระหวางพนทควรใชพนทเทากนทงสองพนท เนองจากขนาดของพนทมผลตอความหลากหลายทางชวภาพ

Page 13: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

13

การประเมนความหลากหลายของชมชพ

• ดชนทใชสาหรบการศกษาความหลากหลายระดบอลฟา

– Shannon diversity index; H – Simpson’s index of diversity

– Shannon evenness measure; J

การประเมนความหลากหลายของชมชพ

• Simpson’s index of diversity = 1 -pi2

• Shannon diversity index H = - [ (pi)(lnpi)]• Shannon evenness measure J = H / lnSpi คอ สดสวนของจานวนตวของชนด i เทยบกบจานวนตวของทกชนด

ln คอ ลอการทมธรรมชาต S คอ จานวนชนดทงหมด

การประเมนความหลากหลายของชมชพ

• การเปรยบเทยบความหลากหลายระหวางพนทโดยสวนใหญมกใช– ดชนของแจคคารด (Jaccard’s index; CJ) – ดชนของชอเรนเซน (Sørensen’s index; CS)

• ดชนทงสองเปนตวชวดความคลายคลงระหวางชมชพ

การประเมนความหลากหลายของชมชพ

• CJ = a / (a + b + c) • CS = 2a / (2a + b + c)โดย a คอ จานวนชนดทพบทง 2 พนท b คอ จานวนชนดทพบเฉพาะในพนทท 1 c คอ จานวนชนดทพบเฉพาะในพนทท 2

ความสมพนธระหวางสงมชวต

• เปนปฏสมพนธของสงมชวตตางชนดกน (Interspecific relationship)

• ผลจากการมปฏสมพนธ– เปนฝายทไดประโยชน (+) – ฝายทเสยประโยชน (-) – ฝายทไมไดและไมเสยผลประโยชน (0)

ความสมพนธระหวางสงมชวต• Predation (+ / -) ภาวะการลา• Parasitism (+ / -) ภาวะปรสต• Mutualism (+ / +) ภาวะพงพากน• Protocooperation (+ / +) ภาวะการมประโยชนรวม• Commensalism (+ / 0) ภาวะองอาศย• Competition (- / -) ภาวะแขงขน• Amensalism ( 0,+ / - ) ภาวะกระทบกระเทอน

Page 14: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

14

ภาวะการลา

•การบรโภคของสตวหนง (ผลา) โดยอกสตวหนง (เหยอ)

•รวมความถง– การถกบรโภคของพชโดยสตว (Herbivory) – การบรโภคเพยงบางสวน (เหยอขนาดใหญ) โดยผลาขนาดเลก (Micropredation)

ภาวะการลา

• การโตตอบของเหยอและผลา– ผลา (สงมชวตทไดรบอาหารจากเหยอ)

• มกมอวยวะรบสมผสตาง ๆ ไว • มการพฒนาโครงสรางเพอการลา

– เลบ ฟน เขยว เหลกไน พษ ฯลฯ

ภาวะการลา

• การโตตอบของเหยอและผลา– เหยอ

• มการพฒนาการปองกนตวทหลากหลาย– การปองกนตวของพชจากสตวกนพช

• หนาม (Hook, Spine)• ผลกตาง ๆ ในเนอเยอ • สารทตยภม (Secondary metabolites)

ภาวะการลา

• ตวอยางการปองกนตว– การปองกนตวของพชจากสตวกนพช

• หนาม (Hook, Spine)• ผลกตาง ๆ ในเนอเยอ • สารทตยภม (Secondary metabolites)

ภาวะการลา

• ตวอยางสารทตยภม– ฝนสรางมอรฟน (Morphine) –ยาสบสรางนโคตน –นามนหอมระเหยในมะนาว

Page 15: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

15

ภาวะการลา

– การปองกนตวของสตว • การหน เปนการหลกเลยงผลา และทาใหมโอกาสเกดการสญเสยนอยทสด

• การสงเสยงเรยกสมาชกในฝง (Alarm-call and mobbing) เพอชวยกนปองกนสมาชกตวอน ๆ

• การมโครงสรางเพอปองกนตว (Mechanical defenses) เชน เมน และ ลนเกลด

ภาวะการลา

– การปองกนตวของสตว • การปองกนตวโดยใชสารเคม เชน สกงค ทมปสสาวะกลนฉนรนแรงและมความเปนพษ

• การสรางสารพษในคางคก • การสะสมสารพษในรางกายของผเสอหนอนใบรก

• การใชส

ภาวะการลา

• การใชสเพอทาใหผลาเขาใจผด หรอ สงเกตเหนชดเจน (Adaptive coloration) ม 3 กลมใหญ

–การพรางตว (Camouflage หรอ Cryptic coloration)

–การเลยนแบบ (Mimicry) –การแสดงสใหเหนชดเจน (Aposematic

coloration)

ภาวะปรสต• เปนการอยรวมกนระหวางสงมชวตทตางกน 2 สปชส

– อาจอยภายในหรอภายนอก– ความเปนอยของปรสตจะขนอยกบโฮสต (ตวถกเบยน)

– โฮสตมกไดรบผลกระทบ แตสวนใหญไมถงตาย

ภาวะปรสต• ปรสตภายใน (Endoparasite)

– อาศยอยภายในรางกายของโฮสต• เชน พยาธตวตด (tapeworm) • เชอมาลาเรย (Plasmodium)

ภาวะปรสต• ปรสตภายใน (Endoparasite)

– เขาสโฮสตโดยใหสงอนพาไป• เชนไขจะตดไปกบผก หรอนา หลงจากทตวถกเบยนกนเขาไปเอง ไขจะฟกในรางกายของตวถกเบยน

• สวนปรสตภายในอน ๆ อาจมชวงวยทเคลอนทอสระเพอหาตวถกเบยน เชน พยาธใบไมเลอด

Page 16: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

16

ภาวะปรสต• ปรสตภายนอก (Ectoparasite)

– กนโฮสตจากผวนอก • เชน เพลยออน ทากดดเลอด และ เหบ

– ปรสตภายนอกมกมวธการหาตวถกเบยน ไมอาศยพาหะเหมอนปรสตภายใน

ภาวะปรสต• การโตตอบของโฮสต

– พชบางชนดผลตสารตานปรสตในกลมของ รา และ แบคทเรย

– สตวไมมกระดกสนหลงบางกลม และสตวมกระดกสนหลง มการพฒนาระบบภมคมกน

ภาวะปรสต– ในกรณทปรสตสามารถอยรวมกบโฮสตไดดจะไมทาอนตรายตอโฮสต และอาจกลายเปน symbiont ได

• กลไกการตอตานการปองกนของโฮสต – metabolically detoxification

• pesticide• secondary metabolite ของโฮสต

Parasitoid

• สงมชวตทมวถชวตกากงระหวางการเปนปรสต และผลา – มกอยในอนดบ Hymenoptera ซงตวออนกนเนอเยอของสงมชวตอน (โฮสต) จนกระทงตาย

– ตวเตมวยหาเหยอเพอวางไข

Parasitoid

• Hyperparasitoids– secondary insect parasitoids (เปนตวทตองกนตวออน/เนอเยอของพาราสตอยด)

– เปนตวทอยในลาดบอาหารขนท 4

ภาวะพงพากน

• สงมชวตทงสองฝายไดรบประโยชนจากการอยรวมกน

• มการววฒนาการรวมเพออยรวมกนระหวางสองสปชส– การเปลยนแปลงของฝายใดฝายหนงมกสงผลตอการอยรอดและการสบพนธของอกฝาย

Page 17: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

17

ภาวะพงพากน

• ภาวะพงพากน vs ซมไบโอซส– ซมไบโอซส = สงมชวตคนละชนดมชวตอยรวมกน • เปนไดทง parasitism / commensalism /

mutualism– ภาวะพงพากนอาจเปนซมไบโอซสหรอไมกได

ภาวะพงพากน

• ประเภทของภาวะพงพากนตามสมบต– Transportation mutualism

• ผผสมเกสร และพชดอก • มะเดอ และ แตน (fig wasp)• ผกระจายเมลด

ภาวะพงพากน

• ประเภทของภาวะพงพากนตามสมบต– Protection mutualism

• Ant-plant protection• Cleaning • Bioluminescence

ภาวะพงพากน

• ประเภทของภาวะพงพากนตามสมบต– Nutritional mutualism

• Legume-rizhobium• Micorrhizal• Coral-algae symbiosis• Gut microbiome

ภาวะการมประโยชนรวม

• ภาวะทสงมชวต 2 ชนดมาอยรวมกน และไดประโยชนรวมกน แตไมจาเปนตองอยดวยกน

• เมอสงมชวตทงสองชนดแยกออกจากกนจะไมมผลกระทบตอการดารงชวตหรอการสบพนธ

ภาวะการมประโยชนรวม

• ตวอยางมดกบเพลยออน – มดจะทาหนาทปองกน ดแลเพลยออน – เพลยออนจะใหน าหวานสวนเกนทดดจากตนไมเปนอาหารแกมด

Page 18: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

18

ภาวะการมประโยชนรวม

• ตวอยาง ควายกบนกเอยง – นกเอยงจะไดประโยชนโดยกนแมลงทรบกวนควาย

– ควายจะไดประโยชนจากการทมสขอนามยทดขน

ภาวะองอาศย

• การอยรวมกนแลว สงมชวตหนงไดประโยชน โดยอกฝายไมไดรบผลกระทบอยางมนยสาคญ – ตวอยางสาหรายบนกระดองเตาทะเล เพรยงทเกาะบนผววาฬ ทงสองกรณนเตาทะเลและวาฬไมเสยประโยชนในการเคลอนท แตสาหรายไดทอยอาศย และเพรยงไดรบกระแสนาทมออกซเจนและอาหาร

ภาวะองอาศย

– ตวอยางววกบนกยาง ซงนกยางไดกนแมลงทบนจากทซอนเมอฝงววกนหญา

– ตวอยางพชทขนตามลาตนของพชตนอน แตไมใชสารอาหารจากตนไมทไปเกาะ เชน เฟรน กลวยไม มอส และ สปปะรดประดบ ทขนอยตามเปลอกไม ในกรณนเรยกวา Epiphytism (แปลวาภาวะองอาศยเหมอนกนแตใชกบพชองอาศย)

ภาวะการแขงขน

• ประชากรของ 2 หรอมากกวา 2 สปชสในชมชพมการแยงใชทรพยากรเดยวกนทมจากด– แรธาต / สารอาหาร– พนท (หากน, ทารง, อาณาเขต)– แสง– ความชน

• มกทาใหอตราการตายสงขน การเตบโตและอตราการเกดลดลง

“2 species with identical niche could not coexist in the same community”

ภาวะกระทบกระเทอน

• สงมชวตหนงถกยบย งการเตบโต / การดารงอย โดยสงมชวตอน (amensal)

• อาจพจารณาวาเปนการแขงขนรปแบบหนง แตสงมชวตทงสองมความสามารถในการแขงขนแตกตางกนมาก

Page 19: Ecological community HO - Kasetsart Universitybio.flas.kps.ku.ac.th/courses/381/communityHO.pdf · Ecological community ... – ชุมชีพหลกั (Major community หรือ

19

ภาวะกระทบกระเทอน

• ตวอยาง– การหลงสารพษสสงแวดลอม (Allelopathy) โดยทสงมชวตอกชนดหนงไมสามารถอาศยอยได

– การแยงอาหารระหวางสตวตางชนด• เลยงผา กบ ดวง (Timacha) ทกนพชชนดเดยวกน


Top Related