1
Ekonomi Bülteni
28 Ağustos 2017, Sayı: 35
Ekonomik Araştırma ve Strateji
Dr. Saruhan Özel
Ezgi Gülbaş
Orhan Kaya
Deniz Bayram
Yurt Dışı Gelişmeler
Yurt İçi Gelişmeler
Finansal Göstergeler
Haftalık Veri Akışı
2
Yurt Dışı Gelişmeler
DenizBank Ekonomi Bülteni 28 Ağustos 2017
● Euro Bölgesi’nde imalat sanayi ekonomik aktiviteyi desteklemeye devam ediyor. PMI imalat endeksi, Tem-
muz’daki hafif gerilemenin ardından Ağustos ayında tekrar
57.4’e yükselerek son 6 yılın en yüksek seviyesinde seyret-
meye devam etti. PMI imalat endeksindeki artışı, üretim ve
dış talep ile artan yeni siparişler destekledi. Sektörde istih-
dam büyümesi yavaşlarken, maliyet enflasyonunun Şu-
bat’tan bu yana ilk kez artması ve çıktı fiyatlarının son üç
ayın en hızlı artışını göstermesi, enflasyondaki aşağı yönlü
trendin sona erebileceğine işaret etti. PMI imalat endeksinde-
ki artışı, bölgenin en büyük ekonomileri Almanya ve Fran-
sa’daki güçlü imalat sanayi aktivitesi destekledi. Euro Bölgesi
hizmet PMI endeksi ise 54.9’a gerileyerek sektördeki büyü-
menin bir miktar yavaşladığına ancak büyümenin sürdüğüne işaret ediyor. İmalat PMI endeksinin artmaya devam etmesi
ve hizmet PMI endeksinin hafif gerilemesiyle bileşik endeks 55.8 seviyesinde, ikinci çeyreğin hafif altında seyrediyor.
Temmuz ve Ağustos ayı PMI verileri, Euro Bölgesi’nin ikinci çeyreğin ardından üçüncü çeyrekte de çeyreklik bazda %
0.6’ya yakın güçlü bir büyüme kaydedebileceğine işaret ediyor. Euro Bölgesi’nde büyümenin istikrar kazanması, Avrupa
Merkez Bankası’nın 2018 yılı başında parasal genişlemeyi azaltmaya başlayabileceği yönündeki beklentileri destekliyor.
● ABD’de yeni konut satışları Temmuz ayında geriledi. Temmuz ayında bir önceki aya göre değişim göstermeme-
si beklenen ABD yeni konut satışları bir önceki aya göre %
8.9, bir önceki senenin Temmuz ayına göre %9.4 düşüş gös-
terdi. Yeni konut satışları yıllık bazda Şubat 2016’dan bu
yana ilk defa düşüş göstermiş oldu. Küresel finansal kriz
sonrası ılımlı bir toparlanma yaşanmasına rağmen, ABD’de
yeni konut satışları halen kriz öncesi seviyesinden düşük
seyrediyor. 2005 – 2009 aylık ortalama 895bin seviyesinde
iken, 2012 – Temmuz 2017 döneminde bu rakam 476bin
seviyesine gerilemiş durumda. Temmuz ayında yaşanan
düşüşte, konut fiyatlarında arzın düşük olmasından kaynaklı
bir yükselişin ve artan kredi faizi oranlarının etkili olmuş olabileceği belirtiliyor. Fed’in para politikasında sıkılaşma adımla-
rını artırması beklentisi konut kredisi faizlerinin 2016 sonundan bu yana artmasına neden oldu. Konut satışlardaki gerile-
menin devam etmesi Fed’in sıkılaştırma adımlarını belirtilenden daha da yavaş bir şekilde atmasına neden olabilir.
● Japonya’da yıllık enflasyon Japonya Merkez Bankası’nın hedefinin oldukça altında, yatay seyretmeye devam
ediyor. Temmuz ayında tüketici fiyatları bir önceki yıla göre beklentilere paralel %0.4 arttı (önceki: +%0.4). Enflas-
yon artışında çekirdek enflasyonda artış bir miktar ivmelenerek yıllık %0.1 arttı. (önceki: %0.0) Japonya Merkez Bankası
yıllık enflasyonun Mart 2018’de %1.4 seviyesine ulaşması bekliyor. (bir önceki tahmin: %1.5) ABD ve Euro Bölgesi eko-
nomilerinde düşük enflasyon merkez bankalarının para politikalarında sıkılaştırma adımları konusunda belirsizlik yaratır-
ken, Japonya Merkez Bankası Temmuz toplantısında enflasyonun 2018 sonuna kadar tahminlerinin altında kalmaya de-
vam edeceğini vurgulamıştı. Japonya Merkez Bankası’nın düşük enflasyon beklentilerine paralel olarak mevcut genişle-
meci para politikasına uzun süre daha devam etmesi beklenebilir.
3
Yurt İçi Gelişmeler
DenizBank Ekonomi Bülteni
Konut Satışları, Temmuz 2017
● Temmuz ayında konut satışları önceki yılın aynı ayına göre %42.4 artarak 116 bin oldu. Haziran ayında %8 düşüş gös-
teren satışlar, Temmuz ayında Nisan 2015’ten bu yana en güçlü artışı gösterdi. 2017’nin ilk 7 ayında konut satışları, önce-
ki yılın aynı dönemine göre %8.2 arttı.
● Temmuz ayında konut satışları üç büyük ilde de artış
gösterdi. Konut satışlarının bir önceki yıla göre %51.9
yükseldiği İstanbul, toplam satışlardaki artışa en çok katkı
yapan il oldu. Satışlar, Ankara’da %46.7 ve İzmir’de %
35.3 arttı. Temmuz’da yeni konut satışları %42.6, ikinci el
konut satışları ise %42.3 arttı. Yılın ilk yarısına bakıldığın-
da, yeni konut satışları %6.1, ikinci el konut satışları %9.9
artmış durumda. İpotekli satışların toplam satışlardaki
payı ise %33 seviyesine geriledi. 2013 yılı ilk yarısında
%40 seviyesinde iken, o dönemden beri gerileyen ipotekli satış oranları, 2014 yılından bu yana ortalaması olan %34’e
yakın seviyelerde seyretmeye devam ediyor.
● Temmuz’da yaşanan güçlü artışta düşük baz yılı etkili oldu. Önümüzdeki aylarda yıllık artış oranları bu ayki seviyeye
göreceli olarak düşük gelse de, Eylül ayında başlaması hedeflenen yeni konut seferberliği ile satışlardaki olumlu seyrin
devam etmesi beklenebilir.
Yabancı Turist Sayısı, Temmuz 2017
● Türkiye’ye gelen turist sayısı Temmuz ayında 2016’nın aynı ayındaki düşük baz etkisiyle yıllık %46 artış göstererek 5.1
milyon kişiye yükseldi (Temmuz 2015: 5.5 milyon kişi).
Ocak-Temmuz döneminde Türkiye’yi ziyaret eden ya-
bancı turist sayısı da 2016’nın aynı dönemine göre %22
artarak 17.3 milyon oldu (Ocak-Temmuz 2015: 20.4 mil-
yon kişi).
● Ülke kırılımına bakıldığında, Temmuz ayında Rus-
ya’dan gelen turist sayısında geçen yılın düşük baz etki-
sinin devam etmesi ile %1650 artış yaşandı. Yılın ilk yedi
ayında Rus ziyaretçi sayısı geçen senenin aynı dönemi-
ne göre %990 artarak 2.5 milyon oldu (Ocak-Temmuz
2014: 2.7 milyon). Temmuz ayında Almanya’dan gelen turist sayısındaki artış %3 ile sınırlı kalırken ve İngiltere’den gelen
turist sayısı artış göstermezken, Avrupa’dan gelen toplam turist sayısı %7 arttı. Böylece yılın ilk 7 ayında Avrupa’dan ge-
len turist sayısı %7 azalmış oldu. Yılın ilk 7 ayında turist sayısındaki artışa Rusya’nın yanı sıra en yüksek katkıyı İran ve
Irak’tan gelen turistler yaptı.
● Turizm gelirlerindeki toparlanmada kişi başına harcaması daha yüksek olan Avrupalı turist sayısındaki seyir önem teşkil
ediyor. Yılın ikinci çeyreğinde turist sayısı önceki yılın aynı dönemine göre %27 artarken, Avrupalı turist sayısındaki gerile-
me nedeniyle turizm gelirlerindeki artış yıllık %9 ile sınırlı kalmıştı (2017 ilk altı ay: -%3). Temmuz ayı ve yılın geri kalanın-
da da toplam turist sayısında yaşanan artışın turizm gelirlerine yansıması kısıtlı seviyede kalabilir.
27 Şubat 2017
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt İçi Gelişmeler
28 Ağustos 2017
86 95 1
16
11
9
10
8
11
1
97 1
12
92 10
4
10
6
14
3
85 1
02 11
7
10
6
11
5
10
6
81
11
5
10
9 13
0
13
3
14
3
95 10
1 12
9
11
4
11
7
98 11
6
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara
Bin Konut Satışları (Bin)2015 2016 2017
%-0.2
%10%7.6 %1.5
%-8.1
Kaynak: TÜİK
%42.4
29 31 3235 37 36
2528
10
15
20
25
30
35
40
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017*
Yabancı Turist Sayısı (milyon kişi)
1%
6%
*Temmuz itibarıyla 12 aylık kümülatif Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
4
Finansal Göstergeler
DenizBank Ekonomi Bülteni
Ha
fta
lık
ve
Aylı
k G
eti
ri
Pa
ra P
iya
sa
ları
H
. S
en
ed
i P
iya
sa
ları
Libor faizleri yatay seyrini sürdürdü.
Küresel hisse senetleri değer kazandı.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 13:30 itibarı ile güncellenmiştir.
Geçtiğimiz hafta TL değer kazandı. Türkiye ve diğer gelişmekte olan ülke hisse senedi piyasaları de-ğer kazanmaya devam etti.
28 Ağustos 2017
0
1
2
3
4
5
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
12 Aylık USD Libor
6 Aylık USD Libor
3 Aylık USD Libor
1 Aylık USD Libor
USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay (%)
-0.50.00.51.01.52.02.53.03.54.04.55.05.5
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
USD JPY EUR
3 Aylık Libor Faizi (%)
60
70
80
90
100
110
120
130
140
2013 2014 2015 2016 2017
Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2013=100)
MSCI Türkiye Endeksi
MSCI GOÜ Endeksi
0.50.40.4
0.20.2
1.50.2
0.5-0.1
2.20.9
4.63.2
0.22.4
2.62.5
1.9-0.6
0.90.4
-1 0 1 2 3 4 5
MSCI Global ($)G-7 Ortalama
ABD-S&PABD-DJ Indus
EU-DJ Stoxx 50UK-FTSE 100
Fr-Cac40Ger-Dax
Jp-Nikkei225
MSCI GOÜ Endeksi ($)Meks-BolsaBr-Bovespa
Pol-WIGCz-PragueRus-Micex
Mac-BuxTR- BIST100Çin-Shangai
Hindistan-SensexKore-Kospi
Endonezya-JCI
Hisse Senedi Endeksleri
0.4
2.2
3.3
0.5
0.8
0.3
-0.4
-1 0 1 2 3
ABD-S&P
MSCI EM
MSCI Türkiye
EURO/$
TL-Basket
Altın
Emtia End.
5 Günlük Değ (%, $ Bazında)
5
Finansal Göstergeler
DenizBank Ekonomi Bülteni
Ta
hvil
Piy
as
ala
rı
Gelişmekte olan ülke CDS’leri gerileme kaydetti. TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %11.97, gösterge tahvil getirisi %11.66 seviyesinde.
Dö
viz
Piy
as
ala
rı
Em
tia
Piy
as
ala
rı
Euro ve gelişmekte olan ülke para birimleri dolara karşı değer kazandı.
Enerji ve temel maden fiyatları arttı. VIX endeksi geriledi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 13:30 itibarı ile güncellenmiştir.
28 Ağustos 2017
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Ocak 16 Ocak 17
Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz
Koridoru
MB Haftalık Repo Faizi
Gösterge Tahvil
Faiz Oranı
MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi
Politika Faiz Oranları (%)
GLP Borç Verme Oranı
0
100
200
300
400
500
600
700
Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Ocak 16 Ocak 17
TR, BB+ Rus, BBB- Bra, BB Pol, A-
GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX)
0.5
-0.3
-0.4
0.0
1.1
-0.3
0.8
0.3
1.1
0.1
0.5
0.9
1.4
-1.6
1.8
-0.9
2.4
1.4
1.4
0.5
-1.2
1.6
1.2
-0.1
-2 0 2
EURO
GBP
JPY
ZAR
TRY
RUB
PLN
MXN
KRW
HUF
CZK
BRL
1 Aylık Değ (%)
5 Günlük Değ (%)
USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)
95
105
115
125
135
145
155
165
175
185
195
205
215
225
2013 2014 2015 2016 2017
TL
GOÜ Ortalaması
De
ğerl
en
iyo
rD
eğe
r K
ayb
ed
iyo
r
GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100)
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Oca 15 Tem 15 Oca 16 Tem 16 Oca 17 Tem 17
Endişe (VIX) EndeksiEndişe (VIX) EndeksiEndişe (VIX) Endeksi
-0.4
1.5
-0.1
2.3
0.1
0.2
4.3
2.6
10.6
-8.6
-9 -7 -5 -3 -1 1 3 5 7 9 11
Top. Endeks
Enerji
Değ. Maden
Tem. Maden
Tarım
Emtia Endekslerinde Değişim (%)
1 Aylık Değ (%)
5 Günlük Değ (%)
6
Veri Akışı
DenizBank Ekonomi Bülteni
28 Ağustos 2017
Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg’den alınmıştır.
Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem
29 Ağustos Salı
Almanya Tüketici Güveni (Eylül) 09:00 10.8 -- 10.8 -- Orta
Türkiye Dış Ticaret Açığı (Temmuz) 10:00 -- -- -6.01b -- Orta
ABDS&P Case Schiller Konut Fiyat Endeksi (Yıllık Değişim, %)
(Haziran)16:00 -- -- 5.69% -- Orta
Almanya TÜFE (Yıllık Değişim %) (Ağustos, Geçici) 15:00 1.70% -- 1.50% -- Yüksek
ABD ADP İstihdam Değişimi (Ağustos) 15:15 185k -- 178k -- Orta
ABDÇekirdek Kişisel Tüketim Harcamları (Çeyreklik
Değişim, %) (2. Çeyrek, Geçici)15:30 -- -- 0.90% -- Yüksek
ABDGSYH (Yıllıklandırılmış) (Çeyreklik Değişim, %) (2.
Çeyrek, Geçici)15:30 2.70% -- 2.60% -- Yüksek
Çin PMI İmalat (Ağustos) 04:00 51.3 -- 51.4 -- Orta
Almanya Perakende Satışlar (Yıllık Değişim, %) (Temmuz) 09:00 3.60% -- 1.50% -- Orta
Türkiye PMI İmalat (Ağustos) 10:00 -- -- 53.6 -- Orta
Euro Bölgesi TÜFE Tahmini (Yıllık Değişim, %) (Ağustos) 12:00 1.40% -- 1.30% -- Yüksek
Euro Bölgesi İşsizlik Oranı (Temmuz) 12:00 9.10% -- 9.10% -- Orta
ABDÇekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Aylık Değişim,
%) (Temmuz)16:30 0.10% -- 0.10% -- Yüksek
ABDÇekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Yıllık Değişim, %)
(Temmuz)15:30 1.50% -- 1.50% -- Yüksek
ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları (26 Ağustos) 15:30 -- -- 234k -- Orta
ABD Bekleyen Konut Satışı (Yıllık Değişim, %) (Temmuz) 17:00 -- -- 0.70% -- Orta
Almanya PMI İmalat (Ağustos, Nihai) 10:55 59.4 -- -- -- Orta
Euro Bölgesi PMI İmalat (Ağustos, Nihai) 11:00 57.4 -- -- -- Orta
İngiltere PMI İmalat (Ağustos) 11:30 55 -- 55.1 -- Orta
ABD Ortalama Saatlik Ücretler (Yıllık Değişim, %) (Ağustos) 15:30 2.60% -- 2.50% -- Yüksek
ABD İşsizlik Oranı (Ağustos) 15:30 4.30% -- 4.30% -- Yüksek
ABD Tarımdışı İstihdam Değişimi (Ağustos) 15:30 180k -- 209k -- Yüksek
ABD PMI İmalat (Ağustos, Nihai) 16:45 -- -- -- -- Orta
ABD Michigan Üniversitesi Güven Endeksi (Ağustos, Nihai) 17:00 97.3 -- 97.6 -- Orta
ABD ISM İmalat Sanayi Endeksi (Ağustos) 17:00 56.4 -- 56.3 -- Orta
Haftalık Veri Takvimi
30 Ağustos Çarşamba
01 Eylül Cuma
31 Ağustos Perşembe