Download - ELEKTRİK ENERJİİSİ VE DAĞILIMI
Elektrikle birlikte hayatımızda birçok şey
değişti. Elektrik günümüzde o kadar büyük bir öneme
sahiptir ki yokluğunu düşünemeyiz bile.
Elektrikle birlikte insanoğlu elektriği kullanmanı
birçok yolunu keşfetti. Elektrik sayesinde birçok alet
İnsanlığın hizmetine sunuldu.
YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK
ELEKTRİKLE TANIŞALIM
Enerji; taşımacılıkta, endüstride, evlerde,
kısaca her yerde kullanılmaktadır. Isı, ışık, ses
birer enerji çeşididir. Elektrik bu enerjilerin en
önemlilerinden biridir.
Elektrik, bakır gibi iletken bir telin manyetik bir
alan içinde hareket ettirilmesi ile üretilir. Elektrik
jeneratörü, bir mıknatıs içinde dönen sarılı iletken
tellerin bulunduğu, ve bu tellerin mıknatıs içinde
dönmesiyle elektrik akımı üreten bir makinedir.
ELEKTRİK NASIL ÜRETİLİR?
Elektrik kolaylıkla üretilebilir, taşınabilir ve
diğer enerji çeşitlerine dönüştürülebilir. Bu
özellikleri nedeniyle de geniş bir kullanım alanına
sahiptir.
ELEKTRİĞİN GÜNLÜK
YAŞANTIMIZDAKİ YERİ VE ÖNEMİ
Günlük yaşantımızda yokluğunu üşünemediğimiz
elektrik, evlerimize ulaşıncaya kadar birçok aşamadan
geçer. İletim hatlarıyla yerleşim alanlarına gelen bu
elektrik çoğunlukla işyeri ve konutlarda kullanılır.
Her yerde kullandığımız elektriği gözümüzle
göremeyiz ancak etkilerini hissedebiliriz.
Elektriği bazı aletlerde ısıya, ışığa, sese ve
harekete dönüşmesi onun varlığının kanıtıdır.
Evlerimizde, iş yerlerimizde, endüstride gereksinim
duyduğumuz büyük miktardaki elektrik enerjisini
elde etmek için, elektrik jeneratörlerini döndürecek
büyük güç santrallerine ihtiyaç duyarız.
ELEKTRİK SANTRALLERİ VE ÇEŞİTLERİ
Elektrik enerjisi üreten tesislere elektrik santrali
denir. Santrallerde elektrik üreten makinelere elektrik
jeneratörü denir. Jeneratörler , hareket enerjisini
elektrik enerjisine çeviren makinelerdir.
Jeneratörlerde hareketi sağlamak için enerji
gereklidir. Bu enerji ya bir buhar makinesiyle, ya
benzin veya mazotla çalışan motorlarla yada suların
hareketinden. sağlanır
Hareket enerjisinin sağlandığı kaynağa göre
Santraller üç çeşittir ;
1 .Termik santraller
2 .Nükleer santral
3 .Hidroelektrik santraller
HİDROELEKTRİK SANTRALLER
Suyun hareket enerjisinin elektrik enerjisine
çevrildiği santrallerdir. Akarsular üzerine
kurulan barajlarda sun depo edilir. Yukarıdan
düşürülen su, türbin ve ona bağlı olan jeneratörü
döndürür.
(BARAJLAR ) HİDROELEKTRİK SANTRALLER
Ülkemizde tükettiğimiz elektriğin büyük bir kısmı
hidroelektrik santrallerden elde edilir .
2.Temiz enerji kaynağıdırlar.
1. Hidroelektrik santraller çevre kirliliği yaratmaz.
3.Barajlarda biriken sudan , santralden sonra
sulamada da yararlanılır.
TERMİK SANTRALLER
Yakıt kullanılarak elektrik üretilen
santrallerdir. Yakıt olarak kömür, petrol veya
doğalgaz kullanılır.
Yakıtın yakılması sonucu meydana gelen ısı,
kazanlardaki suyu buharlaştırır. Basınçlı su buharı,
türbinin kanatlarına çarparak türbini, türbinde
jeneratörü döndürür.
TERMİK SANTRALLER
Termik santraller temiz enerji kaynağı
değildirler.Kömür veya petrolün yanması sonucu
çıkan dumanda zehirli gazlar ve parçacıklar
bulunduğu için çevre kirliliği yaratır.
NÜKLEER SANTRALLER
Nükleer santraller atom enerjisi ile çalışır.
Nükleer santralin merkezi olan rektörde oluşan
ısıdan yine kazanlardaki su buharlaştırılır .
Basınçlı su buharı buhar türbininin kanatlarına
çarparak onu döndürür.Dönme hareketi jeneratöre
ileterek elektrik elde edilir.
NÜKLEER SANTRALLER
Nükleer santraller , termik santraller gibi çevreyi
kirletmez.Yurdumuzda henüz nükleer santral yoktur.
ELEKTRİK ENERJİSİNİN NAKLİ VE DAĞITIMI
Santrallerde üretilen elektrik enerjisi, nakil
hatları ile şehirlere getirilir. Santrallerde üretilen
elektrik önce yükseltici transformatör denilen
düzeneklere verilir. Transformatörler, şehir
akımının gerilimini değiştiren araçlardır. Yükseltici
transformatörden yüksek gerilim hattına gönderilir.
Elektrik yüksek gerilim hatlarıyla şehirlere gelir. Şehre
dağıtılmadan önce alçaltan transformatörlerden
geçirilerek gerilimi düşürülür. Şehir içinde de yine
alçaltan transformatör kullanılarak mahalle, cadde ve
evlere dağıtılır.
ELEKTRİK ENERJİSİNİN EVLERDE KULLANIMIEvlerimizde ütü, radyo, süpürge, bulaşık
makinesi, buzdolabı ...vb. aletler elektrik ile çalışır .
Bu tür aletlerin bir kablosu ve bu kablonun
ucuna bağlı bir fiş bulunur.Fişi duvardaki prize
takarak elektriği alete veririz.
ELEKTRİĞİ KONTROL EDELİM
Günlük yaşantımızda; televizyon bilgisayar,
elektrikli süpürge vs . . . birçok yerde elektrik
düğmesini kullanırız.
Elektriği kontrol ettiğimiz düğmelere, genel olarak
anahtar denir. Elektrik anahtarları kullanıldıkları
yere göre değişik tiplerde üretilir.
ELEKTRİK KAZALARINDAN KORUNMAK
Elektrik kazalarından korunmak için
şunlara dikkat etmeliyiz ;
a-Prizlerle oynanmamalıdır .
b-Çıplak tellere dokunulmamalıyız.
c-Elektrik araçlarını kullanırken dikkatli olmalıyız .
d-Araç prize takılıyken araçla oynamamalıyız
Elektriğin zararlarını önlemek için sigortalar
kullanılır. Sigorta elektrikle çalışan makinelerin ve
İnsanların güvenliğini sağlar
Sigorta, bizim ve kullandığımız elektrikli eşyaların
güvenliğini sağlayan önemli bir parçadır. İçinde ince
bir tel vardır. Fazla elektrik geçince bu tel eriyerek
elektriği keser.
Elektrik üretilen tesislere santral denir
ÖRNEK - 1 )
Üç çeşit santral vardır;
1 -Hidroelektrik santraller
2 -Termik santraller
3- Nükleer santraller
ÖRNEK - 2 )
Elektrik enerjisi üretmeye yarayan
aletlere jeneratör denir.
ÖRNEK –3 )
Yakıt kullanarak elektrik üreten santrallere termik santral denir.
ÖRNEK –4 )
Santrallerde üretilen elektrik enerjisi nakil
hatları (yüksek gerilim hattı) ile dağıtılır.
ÖRNEK – 5)
DEĞERLENDİRME
Bir elektrik devresinde açma kapama görevini aşağıdaki devre elemanlarından hangisi yapar?
A-) ampül
B-) pil
C-) anahtar
D-) duy
SORU - 1
YANLIŞ CEVAP
GERİ DÖN
DOĞRU CEVAP
TEBRİKLER
DİĞER SORUYA GEÇ
DOĞRU CEVAP
TEBRİKLER
DİĞER SORUYA GEÇ
Bisiklet farının elektrik ihtiyacını karşılayan
eleman hangisidir ?
a-) pil b-) akü
c-) batarya d-)dinamo
SORU 2 )
SORU 3 )Suyun hareket enerjisi hangi santrallerde elektrik enerjisine çevrilir ?
a- ) Hidroelektrik santraller
b- ) Termik santraller
c- ) Nükleer santraller
d- ) Jeneratörler
DOĞRU CEVAP
TEBRİKLER
DİĞER SORUYA GEÇ
Hangi santrallerde ısı enerjisi elektrik enerjisine çevrilir ?
a-)Termik santraller
b-)Nükleer santraller
c-)Hidroelektrik santraller
SORU 4 )
DOĞRU CEVAP
TEBRİKLER
DİĞER SORUYA GEÇ
Elektrik kazalarından korunmak için neler yapmalıyız ?
a - )Prizlerle oynamamalıyız
b - )Çıplak tellere dokunmamalıyız
c - )Elektrik araçlarını kullanırken dikkatli olmalıyız
d -) Hepsi
SORU 5 )
DOĞRUCEVAPTEBRİKLER