Elsy Verhofstadt
Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem
Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen
Leuven, 25 februari 2011
Zijn jongeren tevreden en wat zegt dit over de kwaliteit van hun job?
Elsy Verhofstadt 2
Gebaseerd op
De Witte, H. & Verhofstadt, E. (2006). Komt tevredenheid met de jaren? Arbeidstevredenheid in Vlaanderen: een vergelijking van jongeren (SONAR) met de populatie (APS). Over.Werk, 16(1-2), 131-136.
Schokkaert, E., Van Ootegem, L. & Verhofstadt, E. (2009). Measuring job quality and job satisfaction, Ghent University FEB Working Paper, nr. 09/620, 31 p.
Verhofstadt, E. (2007). Qualitative aspects of entry jobs, Doctoral Dissertation, Ghent University, Faculty of Economics and Business Administration.
1. Tevredenheid komt met de jaren
2. Meten van jobkwaliteit
3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit
4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)
5. De SONAR data voor dit onderzoek
6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)
7. Conclusie
Structuur
Elsy Verhofstadt 3
Elsy Verhofstadt 4
Vergelijking arbeids tevredenheid
Vergelijken Vlaamse jongeren (SONAR-data) met de Vlaamse werknemers van alle leeftijden (APS data):
APS data: samenvoeging van de bevragingen van 1998 en 2000, selectie werkenden
SONAR data: cohorte 1976, bevraagd op 23 jaar, informatie over eerste job
Identieke vragenbatterij naar arbeidstevredenheid: 12 afzonderlijke werkaspecten + globale beoordeling (telkens op een 5-puntenschaal)
In welke mate bent u tevreden met…?SONAR APS
Arbeidsinhoud- Inhoud van uw job 71,8 86,7- Mogelijkheden om bij te leren 55,4 58,6- Initiatief kunnen nemen 58,0 74,1Arbeidsomstandigheden- Fysieke omstandigheden 65,8 72,6- Werkdruk 58,0 52,4Arbeidsvoorwaarden- Loon 65,3 66,9- Uurregeling 75,0 80,6- Vakantieregeling 71,5 76,9- Werkzekerheid 61,9 77,7- Kansen op promotie 35,7 42,9Arbeidsverhoudingen- Collega’s 85,8 85,8- Directe chef 72,9 78,8Werk in zijn geheel 73,3 87,9
% tevreden (zeer of eerder)
Jongeren vs de populatie
Elsy Verhofstadt 5
Elsy Verhofstadt 6
Tevredenheid komt met de jaren
Jongeren zijn duidelijk minder tevreden over hun arbeid dan de gemiddelde werknemer.
Vooral minder tevreden over: kansen op promotie, de mogelijkheden om initiatief te nemen, werkzekerheid én de inhoud van hun baan.
intredeproblemen
tevredenheid komt dus met de jaren
1. Tevredenheid komt met de jaren
2. Meten van jobkwaliteit
3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit
4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)
5. De SONAR data voor dit onderzoek
6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)
7. Conclusie
Structuur
Elsy Verhofstadt 7
Elsy Verhofstadt 8
Jobkwaliteit meten
“Meer en betere jobs”…maar hoe jobkwaliteit meten?
Multi-dimensioneel concept Indexing probleem
Vergelijken van verschillende bestaande indicatoren (objectieve en subjectieve) en ontwikkelen van een alternatieve indicator (tussenin objectief en subjectief)
Illustratie adhv SONAR data voor kwaliteit eerste job
1. Tevredenheid komt met de jaren
2. Meten van jobkwaliteit
3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit
4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)
5. De SONAR data voor dit onderzoek
6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)
7. Conclusie
Structuur
Elsy Verhofstadt 9
Job characteristic 1
Job
char
acte
rist
ic 2
A
B
Conditie 1: Dominantie
Elsy Verhofstadt 10
Job characteristic 1
Job
char
acte
rist
ic 2 individual 1
individual 2
Preference ordening Ri=R(Zi)
Zi: vector of personality characteristics
Conditie 2: Respecteren van individuele preferenties
Elsy Verhofstadt 11
Job characteristic 1
Job
char
acte
rist
ic 2
Conditie 3: Onafhankelijk van aspiratieniveau’s
Girl from a deprived family
Aspirations Ai = A(i)
i : vector of personality characteristics
S4
S5
Professor’s daughter
S2
S1
S’’S’
Elsy Verhofstadt 12
Vereisten
Conditie 1: Dominantie
Conditie 2: Respect voor individuele preferenties
Conditie 3: Onafhankelijk van aspiratieniveau’s
Elsy Verhofstadt 13
Job characteristic 1
Job
char
acte
rist
ic 2 individual 1
A
D
B
C
Individual 2
Maar…dominantie incompatibel met respect voor preferenties
Dominance Preferences
QD>QC QC>QB
QB>QA QA>QD
Solution: subset dominance QD>QB
QB>QD
Elsy Verhofstadt 14
1. Tevredenheid komt met de jaren
2. Meten van jobkwaliteit
3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit
4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)
5. De SONAR data voor dit onderzoek
6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)
7. Conclusie
Structuur
Elsy Verhofstadt 15
Arbeidstevredenheid als samenvattende maatstaf
Subjectieve indicatoren=gerapporteerde abeidstevredenheid gebruiken
QS(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Ri, Ai)
‒ respecteert preferenties
‒ hangt af van apsiratieniveau’s
‒ voldoet niet aan dominantievoorwaarde
Elsy Verhofstadt 16
Objectieve indicatoren van jobkwaliteit
Objectieve indicatoren
=opleggen van een specifieke referentie preferentie-ordening en een specifieke cardinalisatie van de nutsfunctie
QO,r(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Rr, Ar)
Elsy Verhofstadt 17
Job characteristic 1
Job
char
acte
rist
ic 2 individual 1
A
C
individual 2
Referentie voorkeuren en aspiraties
S’’S’
Elsy Verhofstadt 18
Objectieve indicatoren van jobkwaliteit
Objective indicators
= opleggen van een specifieke referentie preferentie-ordening en een specifieke cardinalisatie van de nutsfunctie
QO,r(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Rr, Ar)
‒ negeert individuele preferenties
‒ onafhankelijk van aspiratieniveau’s
‒ voldoet aan dominantievoorwaarde
Elsy Verhofstadt 19
Twee extremen
Objectieve indicatoren: te objectief
Subjectieve indicatoren: te subjectief
Is er een oplossing tussenin deze twee extremen (tussen objectieve en subjectieve indicatoren)?
Elsy Verhofstadt 20
Een nieuwe preferentie-gevoelige maatstaf: equivalent inkomen
Respect voor preferenties incompatibel met dominantie
Equivalentie benadering: voldoet aan respect voor preferenties en ‘subset dominantie’
Equivalent inkomen
QEI,r(Ci, Ri, Ai) = Yi*(Ci, Ri, Ai) met Yi
* impliciet gedefinieerd door (Yi,Di) Ii (Yi
*, Dr)
Elsy Verhofstadt 21
Y
individual 1
A
B
individual 2
Equivalent inkomen
D
DrB’ A’
Y*B2 Y*A1
Elsy Verhofstadt 22
1. Tevredenheid komt met de jaren
2. Meten van jobkwaliteit
3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit
4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)
5. De SONAR data voor dit onderzoek
6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)
7. Conclusie
Structuur
Elsy Verhofstadt 23
Data-nood
Elsy Verhofstadt 24
S: arbeidstevredenheid
Y: loon
D: andere jobkarakteristieken
Z en : persoonlijkheidskenmerken die verschillen in preferenties en apsiraties weergeven
Uitgebreide informatie over jobkenmerken en veel achtergrondkenmerken aanwezig in SONAR data
Data
Schokkaert, Van Ootegem & Verhofstadt 25
SONAR-data: cohorte 1978, informatie over eerste job (zowel uit bevraging op 23 als op 26 jaar)
Arbeidstevredenheid in de eerste job (globale beoordeling)
Jobkarakteristieken:‒ Netto maandloon (in voltijdse equivalenten)‒ Ploegensysteem, contract type, deeltijds werk, private of publieke
sector, ondernemingsgrootte, formele opleiding, bijleren nieuwe vaardigheden
‒ Fysiek belastend, uitdagend, tijdsdruk, repetitief, samenwerking, resultaten zien en mogelijkheden benutten, autonomie.
Persoonlijkheidskenmerken: ‒ Geslacht, opleidingsniveau, opleidingsniveau van de moeder,
aantal kinderen, nationaliteit van de grootmoeder, ‒ Impressie van enquêteur over respondent, arbeidsmotivatie,
locus of control, offerbereidheid, zoekgedrag.
1. Tevredenheid komt met de jaren
2. Meten van jobkwaliteit
3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit
4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)
5. De SONAR data voor dit onderzoek
6. Vergelijken van verschillende indicatoren
(toepassing)
7. Conclusie
Structuur
Elsy Verhofstadt 26
Arbeidstevredenheid: ordered logit schatting
Jobkarakteristieken
Preferenties: interactie effecten van persoonlijkheid met jobkarakteristieken
Aspiraties : directe effecten van persoonlijkheid
Bij schatting persoonlijke karakteristieken is Z=
Schattingsresultaten: zie paper
Elsy Verhofstadt 27
lnWage YOVER YUNDER YREQ XφlnWage YOVER YUNDER YREQ Xφ
Berekening indicatoren
Subjectieve indicator: gerapporteerde arbeidstevredenheid (QS)
Objectieve indicator QO,EW: gelijke gewichten voor de dimensies
Objective indicator QO,r : referentie individu met gemiddelde waarden voor Z en
Equivalente inkomen indicator QEI,r
referentiewaarden voor Dr zijn de waarden voor een perfecte job
Elsy Verhofstadt 28
Correlatie tussen de verschillende indicatoren
Elsy Verhofstadt 29
QS QO,EW QO,r QEI,r
QS 1
QO,EW 0,563 1
QO,r 0,646 0,881 1
QEI,r 0,656 0,832 0,963 1
Karakteristieken van goede en slechte job
Elsy Verhofstadt 30
Welke jobs zijn (en welke werknemers hebben) betere en slechtere jobs?
• Standaardisering van de verschillende indicatoren• Gemiddelde van deze score per ‘groep’• Dubbele vergelijking mogelijk (1) over groepen per
indicator en (2) per groep over indicatoren• Vergelijking voor job karakteristieken, sector van
tewerkstelling en enkele achtergrondkenmerken (zie paper voor alle resultaten)
• Opgelet: bivariate resultaten
Jobkarakteristieken
Elsy Verhofstadt 31
QS QO,EW QO,r QEI,r
Net monthly wage in FTE: low -0,099 -0,483 -0,358 -0,28
Net monthly wage in FTE: high 0,183 0,507 0,424 0,374
Physically demanding, dangerous ,dirty job: low 0,105 0,411 0,293 0,223
Physically demanding, dangerous, dirty job: high -0,404 -0,732 -0,592 -0,512
Job with a lot of autonomy to decide: low -0,566 -0,845 -0,796 -0,753
Job with a lot of autonomy to decide: high 0,512 0,92 0,894 0,858
Permanent contract 0,061 0,112 0,113 0,077
Temporary contract -0,093 -0,095 -0,093 -0,064
Learning new skills during the first job: no -0,538 -0,981 -0,781 -0,717
Learning new skills during the first job: yes 0,187 0,349 0,279 0,252
Achtergrondkenmerken
Elsy Verhofstadt 32
QS QO,EW QO,r QEI,r
Men -0,018 -0,006 -0,040* -0,038*
Women 0,018 0,006 0,040* 0,038*
Education mother: primary or lower secondary -0,065 -0,18 -0,157 -0,014
Education mother: higher secondary 0,05 0,073 0,064 -0,017
Education mother: tertiary 0,073 0,27 0,236 0,137
Succesful school years: max 5 -0,043 -0,518 -0,424 -0,261
Succesful school years: min 10 0,073 0,445 0,36 0,246
1. Tevredenheid komt met de jaren
2. Meten van jobkwaliteit
3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit
4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)
5. De SONAR data voor dit onderzoek
6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)
7. Conclusie
Structuur
Elsy Verhofstadt 33
Conclusies
Jongeren zijn minder tevreden dan de populatie in zijn geheel
Arbeidstevredenheid als maatstaf voor jobkwaliteit? Respecteert preferenties Maar hangt ook af van verwachtingen
‘te subjectief’
Objectieve indicatoren: te objectief
Equivalente inkomensindicator: respecteert preferenties maar corrigeert voor aspiraties
Rangschikking van jobs verschilt sterk naargelang de gehanteerde indicator
Elsy Verhofstadt 34