Download - endüstri mühendisliği bitirme tezi
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
1/18
v
NDEKLER
ZET...iii
TEEKKR....iv
EKLLER DZN.....vi
TABLOLAR DZN..vii
1. GR................................ ................................ ................................ ................................ ... 1
2. BENZETM (SMLASYON) VE MODELLEME ............ ............. ....... ................. ............. 2
2.1. Benzetimin Tanm ................................ ................................ ................................ ........ 2
2.2. Benzetimin Kullanm, Avantajlar ve Dezavantajlar ................................ ..................... 2
3. HASTALIKLARI POLKLNNDE BENZETM ALIMASI .... ............. .............. . . 3
3.1. Mevcut Sistemin Tantm ............ .............. ...... ....................... ......... ................... ........... 3
3.2. Kullanlan Yntem ve Verilerin Elde Edilmesi ............. ............. ...... .................. ............. 3
3.3. Mevcut Sistem in Kurulan Model ................................ ................................ ............... 5
3.4. Mevcut Sistemin Analizi ............ .............. ...... .............. ............. ..... ............ ............. ....... 7
3.5. Birinci Alternatif Sistem ............. .............. ..... ............. ............. ...... .............. ............. .... 8
3.6. kinci Alternatif Sistem .............. ............. ..... ............. ............. ...... ............ ............. ....... 103.7. Mevcut ve nerilen Sistemlerin Karlatrlmas ............. .............. ..... ................... ...... 12
4. SONU VE NERLER ................................ ................................ ................................ .... 15
KAYNAKLAR17
EKLER
EK-1 Mevcut Sisteme Ait Arena ktlar
EK-2 Birinci Alternatif Sisteme Ait Arena ktlar
EK-3 kinci Alternatif Sisteme Ait Arena ktlar
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
2/18
1
1. GR
Salk sektrnde hizmet veren kurulular, deien ve zorlaan gnmz koullarna
ayak uydurabilmek iin gerekli yntem ve teknikleri bulmak ve uygulamak
durumundadrlar. Dier lkelerde olduu gibi lkemizde de teknolojik ilerlemeler,
ortalama yaam sresinin art, hastalk rntlerinin deimesi ve kentleme gibi
nedenlerle salk hizmetlerinin maliyetlerinin devaml artmas, kaynaklarn etkin ve
verimli ekilde kullanlmas zorunluluunu da beraberinde getirmektedir (Belek, 2001:
Aksarayl vd.den, 2009).
Salk hizmetlerinde kt kaynaklarn etkin bir ekilde kullanlmasnn gereksiz
maliyetlerin ortadan kaldrlmasna, sistemin daha iyi ilemesine ve hastalarn
memnuniyetlerinin artmasna imkn salayaca bilinmektedir(Aksarayl vd., 2009).
Teknolojik gelimelerin hzland gnmzde, beklemek en byk maliyeti
oluturabilmektedir. Salk kurulular iin bu sorunun zm yntemlerinden biri,
beklemeye sebep olan faaliyetlerin belirlenmesi, ortadan kaldrlmas, bylece hasta
devir hznn arttrlmasdr.
Salk sektr alanlarnn i yklerinin tahmininde ve salk hizmetlerinin
yeterliliinin ve kalitesinin sorgulanmasnda benzetim modellerinden
yararlanlmaktadr. Benzetim modelleri ile hastane sisteminin darboazlarn tespit
ederek optimum bileenlerden oluacak ekilde kaynaklarn tasarlanmas ve
planlanmas yaplabilmektedir (Aksarayl vd., 2009).
Bu almada, Eskiehir Osmangazi niversitesi Tp Fakltesi Hastanesi Hastalklar
Polikliniinde benzetim modeli ile polikliniin i ak analiz edilerek, hasta bekleme
srelerini ve hastalarn sistemde geirdikleri toplam sreyi azaltacak alternatifler
gelitirilmeye allmtr.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
3/18
2
2. BENZETM (SMLASYON) VE MODELLEME
2.1. Benzetimin Tanm
Benzetim, teorik ya da gerek fiziksel bir sisteme ait neden-sonu ilikilerinin bir
bilgisayar modeline yanstlmasyla, deiik koullar altnda gerek sisteme ait
davranlarn bilgisayar modelinde izlenmesini salayan bir modelleme tekniidir.
Benzetim, gerek hayattaki sistemlerin bilgisayar ortamna aktarlmas ve sistemi temsil
edebilecek bir model oluturmasdr. Bylelikle nerilen veya gerek dinamik bir
sistemin zaman iindeki davrannn gzlenmesi salanmaktadr.
Gerek hayatta karlalan sistemlerin birou karmak bir yapya sahiptir. Bu
durumda, bu sistemlerin modellerini matematiksel metotlar ile zmek mmkn
olmamaktadr. Bu tr sistemlerin analizi ve zm, benzetim modeli ile yaplmaktadr.
Benzetim almasnda, gerek sistemden (mevcutsa) toplanan veri, sistemin modelinin
altrlabilmesi iin gerekli olan girdi parametrelerinin tahmininde kullanlmaktadr
(Dengiz, 2009).
2.2. Benzetimin Kullanm, Avantajlar ve Dezavantajlar
Benzetim ile bilgisayar ortamlarnda, fiziki artlarda denenmesi zor, zaman alc ve
pahal olan karar problemleri davranlarnn istendii kadar tretilmesi, tekrarlanmas
ve uygulayclara alternatif modeller arasndan seme ans salanmaktadr. Bir
benzetim almas, sistem deney yapmaya uygun deilse veya sistem henz tasarm
aamasndaysa, sistem/problem karmaksa, sistemin davran analiz edilecekse ve
bilgisayar mevcutsa kullanlmaktadr. Simlasyonun ilemin tm ynlerini grmek vebunlar zerinde tartmay, olaylar ve zamanlamay gerek hayattaki gibi ayarlamay ve
amacn aka tanmlanmasn salamak gibi avantajlarnn yannda, gvenli ve nemli
veriyi salamak adna zaman ve yksek maliyet kayb gibi dezavantajlar da
bulunmaktadr (Anonim, 2010).
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
4/18
3
3. HASTALIKLARI POLKLNNDE BENZETM ALIMASI
3.1. Mevcut Sistemin Tantm
Eskiehir Osmangazi niversitesi Tp Fakltesi Hastanesi Hastalklar Poliklinii, bir
sekreter, drt muayenehane ve ayda ortalama asistan doktor ve bir uzman doktorla
hizmet salamaktadr. Yaplacak olan alma iin bu polikliniin seilme sebebi, hasta
devir hznn en yksek olduu poliklinik olmasdr.
Poliklinik randevu sistemi ile almaktadr. Hastalar, hastanenin internet sitesi
zerinden veya telefonla randevularn alp, belirlenen gn ve saatte doktor muayenesi
iin hastaneye gelmektedirler. Mesai saati 08.30da balamaktadr ve sistemin otomatik
olarak verdii en erken randevu saati 09.00dur. Poliklinie bir gn ierisinde giri
yapan toplam hasta says 60tr.
Sisteme giri yapan hastalar, sekretere gelerek hasta dosyalarn sraya koydurmaktadr.
Bu hastalarn %8i muayenehaneden ktktan sonra sistemi direk terk etmektedir.
Kalan hastalar doktor muayenesinden sonra tahlil ve tetkikleri onaylatmak iin sekretere
geri dnmektedir. Kan alma ve laboratuar birimlerinde ilemlerini tamamlayan hastalar,
doktor deerlendirmesine sunmadan nce sonularn almak ve sraya girmek iin yine
sekretere gelmektedirler. Sonu deerlendirme ileminden sonra hastalar poliklinii terk
etmektedir.
3.2. Kullanlan Yntem ve Verilerin Elde Edilmesi
Bu almada ele alnan sistem dinamik bir yapdadr ve rassallk iermektedir. Bu
durum sistemde deney yapmay ve sistemin matematiksel modelinin kurulmasn
engellemektedir. Bu kstlar gz nne alnarak, problemin karmakl nedeniyle,
analiz iin benzetim teknii seilmitir.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
5/18
4
almada ncelikle, i hastalklar poliklinii iin kurulan benzetim modelinin
girdilerini belirlemek amacyla, hastane yetkili ve grevlilerinden gerekli bilgiler
alnm ve i ak, gerek geerli prosedrn hastane kalite birimi tarafndan hazrlanm
olan emas yardmyla, gerekse poliklinikte yaplan gzlem almalar ile
belirlenmitir. Hastalarn poliklinie geli anndan itibaren, mesai saatleri dhilinde i
hastalklar polikliniinde ve sre gerei hastane iinde hizmet aldklar dier ilgili
birimlerde gerekletirdikleri tm ilemler ve uradklar ilem noktalar, hastalarn
sistemi terk etme anna kadar takip edilmitir. Hastalarn her bir ilem noktasnda
geirdikleri sreler gzlem yoluyla elde edilmitir. Bunun iin, i hastalklar
polikliniine farkl gn ve saatlerde gelen toplam 150 hasta gzlemlenmi ve ilem
noktalarnda geirdikleri sreler llmtr. Gzlemlenen bu 150 hastann bir ksm
zel grme, doktor kontrol, servise yat vb. sebeplerle sisteme giri yapt iin,
genel i ak dnda kaldklarndan deerlendirmeye dhil edilmemitir. rnek olarak
seilen 15 hasta iin, mevcut sistemdeki ilem noktalar ve bu noktalarda geirdikleri
sreler Tablo 1de verilmitir:
Tablo 1. 15 hasta iin gzlemlenen sre deerleri.
Hasta
Geliler
aras sreler(sn)
Sekreter
ilemsreleri (sn)
Muayenesreleri (dk)
Tahlil ve
tetkiksreleri (dk)
Sonu
deerlendirme sreleri (sn)
12345678
9101112131415
101499
22131716
2611129
13419
2439990191243126299120
923332116822496456
1417181514162023
15221917211615
4344945751664852
67564940858079
330241463195563435600337
512578265578590478530
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
6/18
5
Tablo 1de ikinci hastann, birinci hastadan 14 saniye sonra sisteme giri yapt
grlmektedir. Sekreter ilemleri 99 saniye sren hastann muayenesi 17 dakika
srmtr. Tahlil ve tetkik ilemleri 44 dakika sren hasta, 241 saniyelik sonu
deerlendirme ileminden sonra sistemi terk etmitir.
hastalklar polikliniine ait tm veriler elde edildikten sonra benzetim modeli
kurulmu ve mevcut sistem analiz edilmitir. Bunun iin kesikli ve srekli sistemlerin
simlasyonunda kullanlan, SIMAN benzetim dilini kullanarak grafiksel bir modelleme
ortam salayan, i srelerinin ve dier sistemlerin modellenmesinde yksek seviye
analiz ihtiyalarn destekleyen Arena Basic Edition (Dengiz, 2009) kullanlmtr.
3.3. Mevcut Sistem in Kurulan Model
Poliklinikteki sre boyunca gzlem yoluyla elde edilen tm veriler, modelin girdi
parametrelerinin tahmininde kullanlm ve her bir ilem noktas iin, ilem srelerinin
dalm Arena Input Analyzer ile belirlenmitir.
Gzlemler sonucunda elde edilen veriler yledir: Hastann poliklinie geli saati ve sekreter ilemleri iin bekleme sresi,
Hasta iin sekreter ilemleri sresi,
Hastann muayene iin bekleme sresi ve muayene sresi,
Muayeneden sonra hastann sekreter ilemleri iin bekleme sresi ve sekreter ilemleri
sresi,
Hastann kan alma biriminde bekleme sresi ve kan alma ilem sresi ile hastann
tahlil ve tetkiklerinin tamamlanma sresi,
Sonularn almak ve sraya koydurmak iin hastann sekreter srasnda bekleme sresive sekreter ilem sresi,
Tahlil ve tetkiklerin doktor tarafndan deerlendirilme sresi ve hastann poliklinikten
k saati.
Mesai saati dhilinde tm ilemlerini tamamlayarak kan hasta says.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
7/18
6
Modelde kullanlan veriler u ekildedir:
Varlklar (entities) : Hastalar.
Kuyruklar (queues) : lemler sras, muayene sras (muayenehane 1, 2 ve 3 iin),
tahlil ve tetkik ilemleri sras, sonu deerlendirme sras (muayenehane 1, 2 ve 3 iin).
Kaynaklar (resources) : Doktorlar (1, 2 ve 3), sekreter ile kan alma ve laboratuar.
lemler (processes) : Sekreter ilemleri, muayene, tahlil ve tetkik ilemleri, sonu
deerlendirme.
Mevcut sisteme ait Arena grnts ekil 1de verilmitir:
ekil 1. Mevcut sisteme ait Arena grnts.
hast a girisi islemler yeni giris mi
T r u e
F a ls e
muayenehane1
sonuclanmis m i
T r u e
F a ls e
t et kiklert ahlil ve
muayenehane3
muayenehane2
cikis
dokt orlar
3 3 . 3 3
3 3 . 3 3
Els e
assign2
mi cikmismuayenehaneden
T r u e
F a ls e
islem bit t i mi
T r u e
F a ls e
cikacak mi
T r u e
F a ls e
assign1
gecirilen suresist emde
cikan hast a
gecirilen suresist emde
kalan hast a
assign3
hast a sayisit amamlayan
t et kiklerit ahlik v e
suresibekleme
islemleri ortsekret er
00
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
8/18
7
ekil 1de grld gibi hastalar, sisteme giri yaptklarnda, muayeneden sonra ve
tahlil ve tetkik ilemlerini tamamladktan sonra sekretere gelerek ilem
yaptrmaktadrlar.
3.4. Mevcut Sistemin Analizi
Mevcut sisteme ait model, 420 dklk (7 sn x 60 dk) 30 i gn iin altrlm ve
dikkat eken sonulara Tablo 2 de yer verilmitir:
Tablo 2. Mevcut sisteme ait modelin sonular.
Sisteme giri yapan ortalama hasta says 60 hasta
Mesai saatleri iinde ilemlerini tamamlayan ortalama hasta says 51 hasta
lemler kuyruunda ortalama bekleyen hasta says 41 hasta
Tahlil ve tetkik ilemleri iin hasta bana ortalama bekleme sresi 0,0008 saat
Hasta bana sekreter ilemlerinde geirilen ortalama toplam sre 1,7426 saat
Sekreter ilemleri iin hasta bana ortalama bekleme sresi 1,7004 saat
Muayeneden sonra sistemi direk terk eden hastalar iin ortalama
sistemde geirilen sre 1,2899 saat
Sistemi tm ilemleri tamamladktan sonra terk eden hastalar iinortalama sistemde geirilen sre 5,0796 saat
Tablo 2de, seilen performans kriteri dorultusunda, hastalarn ilemlerde, kuyrukta ve
sistemde geirdikleri srelere dikkat ekilmitir. Bu dorultuda izleyen sonulara
varlmtr:
Poliklinie giri yapan hastalarn %25, mesai saatleri iinde tm ilemlerini
tamamlayamamaktadr. Bu hastalar ilemlerini tamamlamak iin hastaneye baka bir
gn tekrar gelmektedir.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
9/18
8
Giri yapan hastalarn %68,3 sekreter ilemleri srasnda beklemektedir.
Sekreter ilemleri srasnda bekleme sresi, sekreter ilemleri iin harcanan toplam
sresinin %97,5idir. Bu da hastalarn katma deer yaratacak ilemlerden ok
beklemekle zaman harcadklarn gstermektedir.
Hastalarn tm mesai saatinin %27,5ini bekleyerek geirmektedirler.
Muayene ve sonu deerlendirme ile ilgili verilerde dikkat edilmesi gereken herhangi
bir veriye rastlanmamtr.
Mevcut sistem iin kurulan modelin altrlmas sonucu elde edilen Arena raporlar
EK-1de yer almaktadr.
almann amac dorultusunda, tm bu sonulara dayanarak beklemeye sebep olan ve
sistem performansn etkileyen en nemli faktrn sekreter ilemleri olduu sonucuna
varlmtr. Bu faktrn ortadan kaldrlmas amacyla, mevcut sistem tekrar gzden
geirilmitir. Problemi ortadan kaldrmaya ynelik bir zm olabilecei ve
uygulanabilir olduu dnlen iki alternatif sistem gelitirilmitir.
3.5. Birinci Alternatif Sistem
Mevcut sistemin performansn etkileyen ve beklemeye sebep olan faktr olarak
sekreter ilemlerinin belirlenmi olmas, sekreter alma hznn, hasta geli hzn
karlamak iin yeterli olmad sonucunu ortaya karmtr.
Sekreter hznn artrlmas ancak sistemdeki sekreter saysnn arttrlmasyla mmkn
olacandan, birinci alternatif sistemde, poliklinikte grevli sekreter saysnn ikiye
karlmas nerilmitir. Bunun iin modele, mevcut durumdaki sekreter alma hzna
sahip bir sekreter daha eklenmitir.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
10/18
9
Mevcut sistemdeki problem iin bir zm nerisi olarak kurulan birinci alternatif
sisteme ait Arena grnts ekil 2 de verildii gibidir:
ekil 2. Birinci alternatif sisteme ait Arena grnts.
ekil 2de grld gibi birinci alternatif sistemde sekreter ilemleri eit olaslkla
hizmet veren iki sekreter tarafndan yrtlmektedir ve ilgili ilemler iin iki kuyruk
olumaktadr.
hasta girisi
islem ler
yeni giris m i
Tr ue
Fals e
m uayenehane1
sonuclanm is m i
Tr ue
Fals e
te tk iklertahlil ve
m uayenehane3
m uayenehane2
cikis
doktorlar
3 3 . 3 3
3 3 . 3 3
Els e
atam a3m i cikm ism uayenehaneden
Tr u e
Fals e
islem bitt i m i
Tr u e
Fals e
cikacak m i
Tr u e
Fals e
atam a
Record 1
Record 2
atam a2
islem lerr
sekreter e gelis
Tr ue
Fals e
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
11/18
10
Birinci alternatif sistem iin kurulan modelin altrlmas ile elde edilen sonular
Tablo 3te zetlenmitir.
Tablo 3. Birinci alternatif modelin sonular.
Sisteme giri yapan ortalama hasta says 60 hasta
Mesai saatleri iinde ilemlerini tamamlayan ortalama hasta says 60 hasta
lemler kuyruunda ortalama bekleyen hasta saysKuyruk 1 iinKuyruk 2 iin
8 hasta8 hasta
Tahlil ve tetkik ilemleri iin hasta bana ortalama bekleme sresi 0,0010 saat
Hasta bana sekreter ilemlerinde geirilen ortalama toplam sreSekreter 1 iinSekreter 2 iin
0,7620 saat0,7677 saat
Sekreter ilemleri iin hasta bana ortalama bekleme sresiSekreter 1 iinSekreter 2 iin
0,7201 saat0,7244 saat
Muayeneden sonra sistemi direk terk eden hastalar iin ortalamasistemde geirilen sre 0,6033 saat
Sistemi tm ilemleri tamamladktan sonra terk eden hastalar iinortalama sistemde geirilen sre 2,3489 saat
Birinci alternatif modelin sonular incelendiinde, Tablo 3te belirtilen veriler dnda,
mevcut sistemle karlatrldnda dikkat edilmesi gereken bir farka rastlanmamtr.
Muayene ilemleri iin birinci alternatif model de, mevcut sistemle yaklak ayn
sonular tretmitir. Modele ait Arena raporlar EK-2de yer almaktadr.
3.6. kinci Alternatif Sistem
Birinci alternatif sistemde sekreter saysnn ikiye karlmas eklinde yaplan nerinin,
sistem performansna yapaca iyiletirmenin yannda nemsiz kalmasna ramen, az da
olsa hastane iletmesi iin bir maliyet yarataca dnlmektedir.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
12/18
11
Bu yzden, herhangi bir maliyet yaratmayacak ve basit deiikliklerle gerekleebilecek
bir alternatif tretilmitir. kinci alternatif sistemde i ak zerinde deiiklik yaplm
ve hastalarn doktor muayenesinden sonra, doktordan aldklar tahlil ve tetkik onay
formuyla, sekretere uramadan kan alma birimine gitmeleri nerilmitir.
Kurulan benzetim modeline ait Arena grnts ekil 3te yer almaktadr:
ekil 3. kinci alternatif sisteme ait Arena grnts.
hasta girisi islemler
muayenehane1
mi?islemlerisurdurecek
Tr ue
False
tahlil ve tetkikler
muayenehane3
muayenehane2
cikisdoktorlar
33. 33
33. 33
Else
atama3
cikacak miTr ue
False
atama
Record 1
Record 2
00
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
13/18
12
ekil 3te grld gibi, muayeneden kan hastalar sekretere deil, dorudan tatlil
ve tetkik ilemlerini yaptrmak iin ilgili birime gitmektedirler. kinci alternatif sisteme
ait modelin altrlmas sonucunda elde edilen sonular Tablo 4te zetlenmitir:
Tablo 4. kinci alternatif modelin sonular.
Sisteme giri yapan ortalama hasta says 60 hasta
Mesai saatleri iinde ilemlerini tamamlayan ortalama hasta says 60 hasta
lemler kuyruunda ortalama bekleyen hasta says 1 hasta
Tahlil ve tetkik ilemleri iin hasta bana ortalama bekleme sresi 0,0008 saat
Hasta bana sekreter ilemlerinde geirilen ortalama toplam sre 1,5009 saat
Sekreter ilemleri iin hasta bana ortalama bekleme sresi 1,4585 saatMuayeneden sonra sistemi direk terk eden hastalar iin ortalama
sistemde geirilen sre 1,1609 saat
Sistemi tm ilemleri tamamladktan sonra terk eden hastalar iin
ortalama sistemde geirilen sre 3,0448 saat
kinci alternatif modelin sonular incelendiinde de, Tablo 4te belirtilen veriler
dnda, mevcut sistemle karlatrldnda dikkat edilmesi gerekilen bir farka
rastlanmamtr. Muayene ilemleri iin alternatif model de, mevcut sistemle yaklak
ayn sonular tretmitir. Modele ait Arena raporlar EK-3te yer almaktadr.
3.7. Mevcut ve nerilen Sistemlerin Karlatrlmas
Mevcut sistemin analizi sonucunda, sistemin i ak gerei sekreter doluluk oran fazlaolduu belirlenmitir. Hastalar sre iinde gerekletirdikleri ilemlerden nce ve
sonra olmak zere en az drt defa sekretere gelerek sraya girmektedirler. Bu da
bekleme sresinin ve sistem iinde geirilen toplam srenin artmasna sebep olmaktadr.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
14/18
13
Hastalar doktor muayenesine girmek iin beklemekten ok, sekreter ilemlerinin
bitmesi iin beklemektedir. Alternatif sistemler, mevcut sistemin gerek gzlem gerekse
model zerindeki analizi sonucunda, sekreter saysnn ikiye karlmas ve i aknn
deitirilerek sekreter doluluk orannn azaltlmas eklinde tretilmitir.
zm nerisi olarak tretilen birinci alternatif sistem ile mevcut sisteme ait modelin
sonular karlatrlm ve u sonular elde edilmitir (Tablo 5):
Tablo 5. Mevcut sisteme gre birinci alternatif sistemle salanan iyilemeler.
Mevcut sistem Birinci alternatifsistem
yileme
Mesai saatleri iindeilemlerini tamamlayanortalama hasta says
51 hasta 60 hasta %17,6
lemler kuyruundaortalama bekleyen hastasays
41 hasta8 hasta
8 hasta%60,9
Tahlil ve tetkik ilemleriiin hasta bana ortalama
bekleme sresi
0,0008 saat 0,0010 saat %25
Hasta bana sekreterilemlerinde geirilenortalama toplam sre
1,7426 saat0,7620 saat
0,7677 saat%56,1
Sekreter ilemleri iinhasta bana ortalamabekleme sresi
1,7004 saat0,7201 saat
0,7244 saat%57,5
Muayeneden sonra sistemidirek terk eden hastalariin ortalama sistemde
geirilen sre
1,2899 saat 0,6033 saat %53,2
Sistemi tm ilemleritamamladktan sonra terkeden hastalar iin ortalamasistemde geirilen sre
5,0796 saat 2,3489 saat %53,7
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
15/18
14
Tablo 5te yer alan sistemi tm ilemleri tamamladktan sonra terk eden hastalar iin
ortalama sistemde geirilen sre, muayeneden sonra sistemi direk terk eden hastalar
iin ortalama sistemde geirilen sre ve hasta bana sekreter ilemlerinde geirilen
ortalama toplam sre deerlerinde gerekleen iyilemeler dikkat ekmektedir.
zm nerisi olarak tretilen ikinci alternatif sistem ile mevcut sisteme ait modelin
sonularnn karlatrlmasyla ise u sonular elde edilmitir (Tablo 6):
Tablo 6. Mevcut sisteme gre ikinci alternatif sistemle salanan iyilemeler.
Mevcut sistem kinci alternatif
sistem
yileme
Mesai saatleri iindeilemlerini tamamlayanortalama hasta says
51 hasta 60 hasta %17,6
lemler kuyruunda ortalamabekleyen hasta says 41 hasta 1 hasta %97,5
Tahlil ve tetkik ilemleri iinhasta bana ortalama beklemesresi
0,0008 saat 0,0008 saat -
Hasta bana sekreterilemlerinde geirilen ortalamatoplam sre
1,7426 saat 1,5009 saat %13,8
Sekreter ilemleri iin hastabana ortalama bekleme sresi 1,7004 saat 1,4585 saat %14,2
Muayeneden sonra sistemidirek terk eden hastalar iinortalama sistemde geirilensre
1,2899 saat 1,1609 saat %10,0
Sistemi tm ilemleritamamladktan sonra terk edenhastalar iin ortalama sistemdegeirilen sre
5,0796 saat 3,0448 saat %40,0
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
16/18
15
Birinci alternatif sisteme gre daha dk iyileme yzdelerine sahip olan ikinci
alternatif sistemde ise Tablo 6da grlen ilemler kuyruunda ortalama bekleyen
hasta says deerindeki iyileme yzdesi dikkat ekmektedir.
4. SONU VE NERLER
Tm sonular incelendiinde, sekreter ilemleri iin hasta bana ortalama bekleme
sresinde %57,5, muayeneden sonra sistemi direk terk eden hastalar iin ortalama
sistemde geirilen srede %53,2, sistemi tm ilemleri tamamladktan sonra terk eden
hastalar iin ortalama sistemde geirilen srede %53,7 iyileme salayan, birinci
alternatif sistem, her ne kadar maliyet faktrn gndeme getirse de, zm nerisi
olarak ncelikli sray almaktadr.
Ayrca, birinci alternatif model, gnde giri yapabilecek izin verilen hasta says 60n,
en yksek deer olarak 75e karlmas durumuna kadar, yaklak ayn sonular
vermektedir. Bu da i hastalklar polikliniinde yaplacak gerekli iyiletirmeler
neticesinde, gnlk hizmet verilen hasta saysnn artrlabileceini gstermektedir
almann hedefi dorultusunda, beklemeye sebep olan ve sistem performansn
etkileyen faktrn sekreter ilemleri olduu belirlenmi, bu faktr ortadan kaldrmaya
ynelik gelitirilen alternatif sonular, mevcut sistemle karlatrlm ve iki alternatif
sisteminde iyileme salad grlmtr. Ancak zm nerisi olarak yzdelik
iyileme deerlerindeki saysal stnl sebebiyle, sekreter saysnn ikiye karlmas
eklinde kurulan birinci alternatif sistemin ncelikli olmas nerilmitir.
Yaplan gzlemler srasnda sistemin ileyiine etki eden bir faktr olarak hasta dosyas
ve hasta dosyas arivi ilemleri dikkat ekmektedir. Hastalar polikliniklerde,
kendilerine zel olarak hazrlanan bu hasta dosyalaryla ilemlerini
gerekletirmektedirler.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
17/18
16
Dosyalarn bilgisayar sistemine aktarlmas ya da yeni bir kayt ve giri ynteminin
belirlenmesi konusunda yaplacak bir almayla, hastalarn sistemde geirdikleri
toplam sreye etki eden bu faktrn ortadan kaldrlabilecei dnlmektedir.
almada dikkat eken bir baka konu ise, hastane yerleimi gerei i hastalklar
poliklinii ile endokrinoloji poliklinii giri ve sekreter masalarnn ayn yerde
olmasndan doan skntlardr. Yaplanlar gzlem almalarnda, iki poliklinik
hastalar iin, bu yerleim sebebiyle karklklar yaand belirlenmitir. Bu
karklklar sekreter alma hzn yavalatmaktadr. Tm hastaneyi etkileyecek geni
kapsaml bir alma gerektirmeyen basit deiikliklerle, bu sorunun da ortadan
kaldrlabilecei dnlmektedir.
Yaplmas nerilen iyiletirme almalarna ek olarak, maliyet faktr ve daha nce
belirtilen dikkat eken noktalar da gz nnde bulundurularak almann
gelitirilebilecei ve tm hastane birimleri iin uygulanabilecei dnlmektedir.
-
8/7/2019 endstri mhendislii bitirme tezi
18/18
17
KAYNAKLAR DZN
Aksarayl M., Kdak L. Ve Gne M., 2009, Salk iletmelerinde yatak kullanm
etkinliinin benzetim yoluyla optimizasyonu ve bir eitim ve aratrma hastanesi
uygulamas, Gazi niversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, Cilt XI,
Say.1, ss.1-22.
Arapolu A., 2009, Benzetim, Ders Notlar, Osmangazi niversitesi Mhendislik
Mimarlk Fakltesi, Eskiehir, (yaymlanmam).
Banks J., Carson J., Nelson B.L. and Nicol D., 2005, Discrete-Event System Simulation,
4E, Prentice Hall.
etinsaya V., ndemir . ve Baral H., 2004, srelerinin iyiletirilmesinde grsel
simlasyon tekniinin kullanm ve bir hastane sisteminde uygulanmas, Yneylem
Aratrmas/Endstri Mhendislii XXIV Ulusal Kongresi, Gaziantep-Adana.
Dengiz B., 2009, Benzetim, Ders Notlar, Gazi niversitesi Mhendislik Mimarlk
Fakltesi, Ankara, (yaymlanmam).
Kuru K., Gl H., Grsel G., Arda K., Baykal N. Ve Mumcuolu E., 2005, Salk
hizmetlerinde kaynaklarn doru kullanmnda bilgisayar benzetim ynteminin
kullanlmas ve bir poliklinik almas, II. Ulusal Tp Bilimi Kongresi-Bildirimler,
Trkiye
Pnarba M., 2007, Benzetim Dilleri Komutlar Raporu, Dnem Projesi, Krkkale
niversitesi, Krkkale, (yaymlanmam).
Saraslan H., 1986, Sra Bekleme Sistemlerinde Simlasyon Teknii, Ankaraniversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi Yaynlar.
en C., 2009, retimde Simlasyon ve Uygulamalar,Eitim Notlar, Yldz Teknik
niversitesi, Endstri Mhendislii Blm, stanbul, (yaymlanmam).