Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
“Energiewende” w NiemczechGeneza, Cele, Wyzwania i Sukcesy
3 lutego 2014
Płock
Matthias Rehm
Ambasada Republiki Federalnej Niemiec
Warszawa
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
2
Niemiecki Koncept Energetyczny
Koncept Energetyczny 28 września 2010: Definicja naszej polityki
energetyczno-klimatycznej do 20120 r.
Fukushima 2011 – ostateczna decyzja o rezygnacji z energetyki jądrowej jako
technologia „mostowa” ze względu na
nieprzewidywalne Ryzyko
nieprzewidywalne Koszty
Decyzje Rządu i Bundestagu w dniu 6 czerwca 2011:
Stopniowe wyjście z energetyki jądrowej do roku 2022
Przyspieszenie transformacji systemu energetyki, kompleksowy pakiet
legislacyjny
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Zasadność ekonomiczna
niemieckiej koncepcji energetycznej
■ Rosnąca efektywność energetyczna zwiększa konkurencyjność gospodarki.
■ Rozwój nowych technologii energetycznych i systemów napędza innowację i
zwiększa zatrudnienie w obszarach „high-technology”.
■ OZE i Efektywność Energetyczna, to rynki przyszłości; pionierzy na tym polu
mają szansę zostać leaderem technologicznym.
■ Efektywność Energetyczna i OZE redukują ryzyko niespodziewanych wahan
rynkowych oraz zwiększają bezpieczeństwo energetyczne.
■ Długofalowo: efektywny system energetyki po niskich kosztach.
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Rozwój gospodarczy w Niemczech OZE i PKP ręka w ręką, a emisje w dół
Mimo stosunkowo wysokich cen prądu, niemiecka gospodarka nie ucierpiała
Quelle: Agora Energiewende 2013
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Rozwój gospodarczy w Niemczech OZE i PKP ręka w ręką, a emisje w dół
Mimo stosunkowo wysokich cen prądu, niemiecka gospodarka nie cierpiała
Quelle: Agora Energiewende 2013
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
6
Wyzwania
polityki energetyczno- klimatycznej
1. Wyższa Efektywność
energetyczna
2. Rozwój
odnawialnych źródeł
energii
3. Rozwój infratsruktury
sieciowej i mocy
podstawowej
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Projekty infrastrukturalne według Ustawy „Bundesbedarfsplangesetz“
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
9
Stan Realizacji na końcu roku 2013.
Udział OZE w wytwarzaniu energii elektrycznej: wzrósł od 6 do 23 % w ciągu 13 lat.
Nowe moce zainstalowane: • Onshore wiatr: ponad 2.000 MW w 2012 r. (total: 31 GW)
• PV: 7.500 MW w 2011 r. (total: 32,6 GW)
OZE na drugim miejscu wśród źródeł energii elektrycznej (więcej niż gaz, węgieł kamienny i energia jądrowa)
Emisje gazów cieplarnianych o 25 % niższe niż 1990 (większa redukcja niż cele z protokołu z Kyoto)
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
10
Wyzwania
Transformacja Niemieckiego systemu energetycznego
dopiero się rozpoczęła
Zwiększać efektywność energetyczną (najmniej kosztowne)
Ograniczyć koszty OZE
Integracja OZE do rynku
Rozbudowa sieci energetycznych
Sterowanie strony użytkowników - Smart meter
Magazynowanie
Klucz: Integracja systemu i koszty
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
OZE – Gdzie jesteśmy dziś?
Renewable energy sources shares of total final energy
consumption in Germany 2011
Solar thermal and
geothermal energy:
0.5 %
Biomass2)
:
8.2 %
Photovoltaics:
0.8 %
Wind energy:
1.9 %
Hydropower:
0.8 %
Other energy resources
(e.g. hard coal, lignite,
mineral oils, natural gas)
and nuclear energy:
87.8 %
RES-share 2011:
12.2 %
Total: 8,685 PJ1)
1) Energy Environment Forecast Analysis (EEFA) GmbH & Co KG; 2) solid and liquid biomass, biogas, sewage and landfill gas, biogenic share of waste, biofuels;
source: BMU-KI III 1 based on Working Group on Renewable Energy-Statistics (AGEE-Stat) and Centre for Solar Energy and Hydrogen Research Baden-Württemberg (ZSW), according to Working
Group on Energy Balances e.V. (AGEB); RES: Renewable Energy Sources; deviations in the totals are due to rounding; 1 PJ = 1015
Joule; as at: March 2012; all figures provisional
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
• Nie widać wpływu na ceny hurtowe w wyniku zamknięcia osmiu elektrowni
atomowych
• Średnia cena energii elektrycznej na rynku hurtowym w Niemczech przed
wyłączeniem: ok. 55 €/MWh (base) i ok. 57 €/MWh (peak)
• Niemcy w dałszym ciągu są eksporterem netto
Quelle: BMWi/ BMU Monitoringbericht
Nuclear phase out
Atom? Nie, dziękuję!Brak wpływu zamykania atomówek na ceny hurtowe i import
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Feed
-in
Tari
ff [
ct/
kW
h]
8% 9%
13%
13%
3%
15%
46,75 ct/kWh
14,27 ct/kWh
- 69%
FiT dla PV:
47 Ct/kWh w roku 2008 do
14 Ct/kWh w roku 2013
2014 ceny za OZE
porównywalne ze
cenami energii z
węgla kamiennego
i z gazu.
Kilkakrotne dopasowanie Ustawy o OZE spowodowało ostry spadek FiT
Source: BMU 2013
Sukces i Wyzwanie
Spadające Taryfy „Feed-In”
PV 7,8 - 14,2 Ct/kWh
Wiatr On shore 4,5 - 10,7 Ct/kWh
Węgieł kamienny 6,3 - 8,0 Ct/kWh
Gaz ziemny 7,5 - 9,8 Ct/kWh.
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Udziały własnościowe w instalacjach OZE do wytwarzania energii elektrycznej 2010 (53 GW)
Regionalnejednostki
2%
małe jednostki lokalne
3%
Międzynarod-owe firmy
3%
"Big 4"7%
Przemysłowe Instalacje
7%
Rolnicy[biogas, PV]
9%
Fundusze/Banki
[bioenergy, wiatr onshore]
11%
Deweloperzy[wind]15%
Pywatne[PV, wind onshore]
42%
Source: trend:research, 2010: "Anteile einzelner Marktakteure an Erneuerbaren Energien Anlagen in Deutschland"
Ruch od dołu – Kto korzysta z OZE?
Osoby prywatne 42 %
Rolnicy 7 %
MSP 7 %
Regionalne instal. 2 %
Konsumenci: 58 %
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
30.06.2011
31.12.2011
Source: Klaus Novy Institut e.V. 2012, study on behalf of the BMU
2007: 101
2013: 888
Działające spółdzielnie energetyczne
Ruch od dołu Spółdzielnie Energetyczne
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Ruch od dołu Spółdzielnie Energetyczne
Spółdzielnie energetyczne w Niemczech
pod koniec 2012
ok. 136.000 członków, w tym 125.000 osoby prywatne,
Wkładki członków ok. 426 Mio. Euro
Inwestycje w OZE: ok. 1,2 Mrd. Euro
Moc zainstalowana: ok. 410.000 kWp,
Produkowana energia elektryczna: ok. 580.000 MWh.
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Siedem zalet spółdzielni energetycznych
1. Zrównoważenie interesów różnych grup lokalnych
2. Wyższa akceptacja projektów OZE
3. Wzmocnienie lokalnych cykli wytwarzania
wartości dodanej
4. Sprawiedliwość społeczna
5. Produkcja i zużywanie według popytu
6. Długofalowe zaangażowanie obywateli
7. Forma działalności gospodarczej ze stosunkowo
niskim ryzykiem upadłościowym
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Przykład: Bioenergiedorf Jühnde eG
• Całkowite zaspokajanie pobytu na energię elektryczną
i cieplną z OZE,
• Dostarczanie biomasy przez lokalnych rolników,
• Niezależność od wielkich korporacjach energetycznych,
• Nowe źródło przychodów dla rolników,
• Członkowie spółdzielni (mieszkańcy wsi) występują
jednocześnie jako klienci i producenci,
mając możliwość do aktywnego udziału
przy podejmowania decyzji
• Rozproszona, regionalna, samorządna i
przyjaźnią środowisku energetyka.
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Friedrich Wilhelm Raiffeisen Energie eG
Großbardorf
946 Mieszkańców, 234 Gospodarstwa domowe
Projekty w Großbardorf 2005-2012
Projekt rok Inwestycja
Obywatelska
Elektrownia słoneczna
2005/2007 7.600.000 €
PV na dachu trybuny
stadionu sportowego
2009 491.000 €
PV Spółdzielni
budowlanej
2010 47.000 €
Lokalna sied cielpna 2010/2012 3.000.000 €
PV na dachu biogasowni 2011 192.000 €
PV na dachu firmy IFSYS 2012 230.000 €
Razem 15.260.000 €
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
Warschau
Friedrich Wilhelm Raiffeisen Energie eG
Großbardorf
• 946 Mieszkańców, 234 Gospodarstwa domowe,
• Bilans energia elektryczna 2012
Zużycie roczne: 1.600 MWh
Produkcja z OZE: 7.600 MWh = 475 %
• Bilans energia cieplna 2012
Zużycie roczne: 3.200 MWh
Produkcja z OZE: 2.880 MWh = 90 %
• Wartość dodana w regionie
Zlecenia do firm regionalnych: ok. 4.000.000 €
Roczne przychody według. Ustawy OZE: ok. 2.000.000 €
Zarobki za surowce energetyczne ok. 400.000 €
Podatki dla gminy: ok. 60.000 €
stałe miejsca pracy: 2
Dodatkową roczną wartość dodaną w gminie Großbardorf
i w regionie szacuje się na poziomie ok. 3.500.000 €.
Botschaft der
Bundesrepublik Deutschland
WarschauPrzykład: Mała Energetyka WodnaGWVPP Gravitation Water Vortex Power Plant
Elektrownia z Grawitacyjnym Wirem Wodnym
Moc
elektryczna
Minimalna
różnica
poziomu
(m)
Przepły
w
(m3/s)
Średica
kotła
rotacyjneg
o
(m)
Roczna
praca
elektryczna
(kWh/rok)
1 kW 0,6 0,3 3,4 6.000
1,0 0,17
5 kW 0,8 1,05 5,0 30.000
1,2 0,7
10 kW 1,0 1,8 7,0 60.000
1,5 1,2
20 kW 1,0 3,4 9,0 120.000
1,7 2,0
40 kW 1,0 6,8 11,5 240.000
2,0 3,4GWVPP