Download - Erlazio funtzioa
ERLAZIO- FUNTZIOA
Bizirik irauteko, organismoek informazioa jaso behar dute, bai ingurunetik eta bai organismoaren barrutik, eta informazio horrekiko erreakzio egokia eduki behar dute
Informazioa hartu
Informazioa prozesatu eta erantzuna koordinatu
Erantzuna eman
1. Erlazioa zer den
Informazioa hartu
Informazioa prozesatu eta erantzuna koordinatu
Erantzuna eman
Informazioa hartu
ESTIMULUA
Ingurunean edo izaki bizidunengan gertatzen den
edozein aldaketa izan daiteke, izaki bizidunak hauteman eta
efektua eragiten diona
Estimulu fisikoak
Estimulu kimikoak
HARTZAILEAK
Izaki bizidunen atalak dira, estimuluak hartzea
ahalbidetzen diotenak
Fotohartzaileak
Termohartzaileak Kimiohartzaileak
Mekanohartzileak
Informazioa prozesatu eta erantzuna koordinatu
IZAKI ZELULABAKARREK zelula bakarrez egiten
dituzte hiru erlazio-prozesuak, eta, beraz,
zelula-egiturak baino ez dituzte koordinatu
behar
ZELULANITZEKO IZAKIen kasuan zelulak elkarrekin komunikatu eta koordinatu egiten dira, organismo osoak erlazio-funtzioa batera
egiteko
Erantzuna eman
EFEKTOREAK
Mugimenduak Substantziak jariatzea
2. Landareen erlazioaLandareek estimuluekiko erantzun bateratua
eta koordinatua dute
Tropismoak
Nastiak
Bizi-prozesuetako aldaketak
TROPISMOAK
Erantzun iraunkorrak dira, eta hainbat estimuluri erantzunez
landarea norabide jakin batean haztea eragiten dute
FOTOTROPISMOA
HIDROTROPISMOA
TIGMOTROPISMOA
GEOTROPISMO EDO GRABITROPISMO
NASTIAK
Landareen zenbait atalek kanpo-estimuluekiko erreakzionatuz sortzen dituzten mugimendu azkarrak dira. Itzulgarriak dira
FOTONASTIA
TIGMONASTIA
LANDAREEN BIZI-PROZESUETAKO ALDAKETAK
Urtaroen araberako aldaketei emandako erantzunak dira
2. Animalien erlazioa
Erlazio-funtziorik garatuena duten izaki bizidunak animaliak dira.
Hartzaileak
Koordinazio sistemak
Efektoreak
HARTZAILEAKORGANO
FOTOHARTZAILEAK
Begibakunak
Begi konposatuak
Kameren modukobegiak
ORGANO MEKANOHARTZAILEAK
Entzumen-organoak
Oreka-organoak
Larruazala
Arrainen alboko lerroa
ORGANO KIMIOHARTZAILEAK
Antenak
Mihia
Sudur-hodiak
Kamera moduko begia
KOORDINAIO- SISTEMAK
NERBIO SISTEMA:nerbio koordinazioa gauzatzen du
neuronen bidez. Hartzaileek emandako seinaleak jasotzen ditu,
neuronek emandako nerbio-bulkada deritzon seinale elektriko
baten bidez. Seinaleak interpretatu eta gero erantzun
koordinatu bat sortzeko agindua ematen du eta agindutakoa berriro neuronek helarazten diete organo
efektoreei.
SISTEMA ENDOKRINOA:
koordinazio kimikoa
gauzatzen du hormonen bidez.
Komunikazio hormonala
mantsoa da baina nerbioen
bidezkoa baino eraginkorragoa
Nerbio-sistema motak
SISTEMAENDOKRINOA
EFEKTOREAK
MUSKULUAK GURUINAK
Uzkurtzen direnean, mugimenduak
sortzen dituzten organoak dira
Substantziak jariatzen dituzten
organoak dira