Download - Factsheet Ruimte voor de Rivier 2013 - 2019
Wat is er aan de hand?De Nederlandse rivieren hebben steeds vaker te maken met hoge waterstanden. Ze krijgen meer regen- en smeltwater te verwerken, terwijl ze tussen de dijken maar weinig ruimte hebben. Hierdoor neemt de kans op overstromingen toe. Dat willen we voorkomen, want overstromingen hebben grote gevolgen voor mens, dier, infra-structuur en economie.
Wat doen we er aan?Alleen dijkverhoging is onvoldoende om het toenemende overstromingsgevaar te keren. De waterstand in de rivieren moet omlaag. Samen met waterschappen, gemeenten en provincies werkt Rijkswaterstaat daarom aan het rijksprogramma Ruimte voor de Rivier. Het programma bestaat uit een samenhangend pakket maatregelen dat onze rivieren op meer dan 30 plaatsen meer ruimte geeft. Bijvoorbeeld door dijken te verleggen of het graven van geulen in de uiterwaarden. Zo zorgen we voor meer veiligheid van vier miljoen inwoners in het rivieren gebied én creëren we een omgeving met kansen voor natuur, recreatie en bedrijfsleven.
Veiliger én mooiDe rivierverruiming wordt tegelijkertijd aangegrepen om de ruimtelijke kwaliteit te versterken.
Dat gebeurt door de mogelijkheden van en in het rivierengebied te benutten. Zo komt bijvoorbeeld in de uiterwaarden bij Deventer een unieke boerderij, die landbouw, natuur- en waterbeheer combineert. Meinerswijk, vlakbij Arnhem, wordt omgetoverd tot een van de grootste stads-uiterwaardenparken van Europa. In de Waal bij Nijmegen/Lent wordt een uniek rivierpark ontwikkeld. Op het bedrijventerrein Avelingen ontstaat ruimte voor ondernemen aan het water. En in de Noordwaard worden wonen en werken in een doorstroom gebied gecombineerd.
Nooit klaar met hoogwaterveiligheidKlaar met hoogwaterveiligheid is Nederland nooit. Het klimaat blijft onvoorspelbaar veranderen en ons land is kwetsbaar voor overstromingen. Dit betekent dat we blijvend moeten werken aan bescherming tegen hoogwater. Niet achteraf reageren, maar op tijd maatregelen nemen. Dat gebeurt onder andere met het Deltaprogramma; het nieuwe Deltaplan voor de 21ste eeuw. Want het is van belang dat Nederland ook in de toe-komst wordt beschermd tegen hoogwater en beschikt over voldoende zoet water zodat we veilig in ons land kunnen wonen en werken.
Samen werken aan een veiliger en mooi rivierengebied
Ruimte voor de Rivier
AanleidingIn 1993 en 1995 stond het water in de rivieren extreem hoog. In 1995 moesten 250.000 mensen worden geëvacueerd.
Budget€ 2,3 miljard
PlanningStart: 2007Voltooid: 2013-2019
Huidige maximale afvoercapaciteit15.000 m3/sec
Afvoercapaciteit na voltooiing16.000 m3/sec
Zoommeer
Nieuwe waterw
egNieuwe maas
PaNNerdeNsch
kaNaal
iJssel
BoveN-riJN
waal
NederriJN
lek
Nie
uwe
mer
wed
e
steu
r-
gat
merwede
No
ord
do
rd
tsc
he
k
il
sPui
oude maas
markermeer
ketelmeer
Bergsche maas
amer
hollaNdsch dieP
krammer/volkerak
hariNgvliet
UiterwaardvergravingKeizers-, stobben- en olsterwaarden
UiterwaardvergravingsCheller en oldeneler buitenwaarden
dijkverlegging westenholte
HoogwatergeUl Veessen- wapenVeld
Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard
dijkverleggingVoorsterKlei
dijkverbetering nederrijn / arnhemse- en VelpsebroeK
UiterwaardvergravinghuissensChe waarden
UiterwaardvergravingmillinGerwaard
obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard
kribverlagingwaalboChten
dijkverlegginghondsbroeKsChe pleij
dijkterUglegging lent
kribverlaging waal Fort st. andries
UiterwaardvergravingmunniKenland
rivierverrUimingoVerdiepse polder
dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena
kadeverlaging zuiderKlip
kadeverlagingbiesbosChwaterberging
VolKeraK-zoommeer
dijkverbetering oude maas / Voorne putten
dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard
dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard
dijkverbeteringamer / donGe
dijkverbetering steurGat /land Van altena
ontpolderingnoordwaard
UiterwaardvergravingaVelinGen
kribverlagingbeneden-waal
dijkverbetering leK / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden
Uiterwaardvergravingbossenwaard, pontwaard en heerenwaard
obstakelverwijderingmaChinistensChool elst
Uiterwaardvergravingde tollewaard
Uiterwaardvergravingmiddelwaard
dijkverbetering nederrijn /GeldersChe Vallei
UiterwaardvergravingdoorwerthsChe waarden
Uiterwaard-vergravingmeinerswijK
dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
kribverlagingmidden-waal
dijkverleggingCortenoeVer
rUimte voor de rivierijsseldelta
Zwolle
Kampen
Deventer
Apeldoorn
Tiel
Utrecht
Amersfoort
Hilversum
Amsterdam
Almere
Lelystad
Haarlem
Culemborg
Nijmegen
’s-Hertogenbosch
Eindhoven
Rotterdam
Den Haag
Leiden
Dordrecht
Bergen op Zoom
Zutphen
Velp
Arnhem
Hoe krijgt de rivier de ruimte?
www.ruimtevoorderivier.nl
ZomerbedverlagingDe rivierbedding wordt verdiept door een bodemlaag af te graven. De rivierbodem komt daardoor dieper te liggen waardoor er meer ruimte voor het water is.
DijkverbeteringOp een aantal plaatsen waar rivier - ver ruiming geen optie is, wordt de dijk versterkt.
KribverlagingKribben zorgen ervoor dat de rivier op zijn plaats blijft en de juiste diepte houdt. Door de kribben te verlagen, kan het rivier-water sneller worden afgevoerd.
WaterbergingBij een uitzonderlijke combinatie van een gesloten stormvloedkering en grote rivierafvoeren richting de zee, doet het Volkerak-Zoommeer dienst als tijdelijke waterberging.
HoogwatergeulEen hoogwatergeul is een bedijkt gebied met een in- en een uitlaat. Het is een aftakking van een rivier om een deel van het rivierwater via een andere route af te kunnen voeren.
UiterwaardvergravingDoor het afgraven van delen van de uiter-waard krijgt de rivier bij hoogwater meer ruimte.
DijkverleggingDoor dijken landinwaarts te verleggen, worden de uiterwaarden breder en krijgt de rivier meer ruimte.
OntpolderingDe dijk aan de rivierzijde van een polder wordt verder landinwaarts verlegd, zodat de rivier bij hoogwater het gebied in kan stromen.
Verwijderen van obstakelsDoor obstakels in het rivierbed te verwijde-ren of aan te passen, kan het rivierwater sneller worden afgevoerd.
actuele projecten
uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstanddaling bij omliggende projecten